Samenvatting Geschiedenis Oorlog en vrede

Transcriptie

1 Samenvatting Geschiedenis Oorlog en vrede Samenvatting door een scholier 3403 woorden 15 januari ,6 59 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Geschiedenis: Oorlog en vrede : Internationale verhoudingen Hoofdstuk 1. Zum Früstück auf nach Paris!. Inleiding. Tijdens een rit naar het stadhuis werd de adjudant van Franz Ferdinand geraakt door een bom die eigenlijk bedoeld was voor Franz Ferdinand. Na een toespraak van de burgemeester ging Franz Ferdinand naar het ziekenhuis om te kijken hoe het met de adjudant ging maar hij werd samen met zijn vrouw neergeschoten door de Servische nationalist Princip. 1.1 stap voor stap. Wenen verdacht Servië van hulp aan Servische of Slavische nationalisten binnen Oostenrijk omdat zij één groot land(groot-servië) wouden hebben. Servië kreeg hulp van Rusland omdat dat ook een Slavisch sprekend land was. Oostenrijk kreeg daarop weer hulp van Wilhelm II. Oostenrijk-Hongarije zegde Servië de wacht aan en Rusland kreeg een blanco cheque van Frankrijk. Daardoor mobiliseerde tsaar Nicolaas II zijn leger. Duitsland zei dat Rusland daarmee op moest houden. Toen Rusland dat niet deed verklaarde Duitsland de oorlog aan Rusland en aan Frankrijk. Er waren nu twee groepen: Centralen: Oostenrijk-Hongarije en Duitsland. Geallieerden: Servië, Frankrijk en Rusland. De Duitsers vielen Frankrijk aan via België(had een verbond met Engeland) en daardoor kreeg Duitsland ook oorlog met Engeland. Iedereen was vrolijk en ze dachten aan een korte snelle oorlog omdat een moderne oorlog slechts kort kon duren omdat je snel met de trein militairen en hun materieel kon verplaatsen. De Russen drongen Oost-Pruisen binnen en Duitsland vocht in het westen tegen België, Frankrijk en Engeland. Deze oorlog heette eerst de Grote oorlog maar wordt nu ook wel de Eerste Wereldoorlog genoemd. 1.2 allianties en tegenstellingen. Duitsland was nooit één geheel maar allemaal kleine vorstendommen en onafhankelijke steden. Tot in de tweede helft van de 19de eeuw. Van 1870 tot 1871 was er namelijk een oorlog tussen Frankrijk en het koninkrijk Pruisen. Frankrijk werd verslagen en moest in Versailles(in het paleis van Lodewijk XIV) de vrede tekenen. Maar ook werd Wilhelm I uitgeroepen tot Kaiser van het Deutsche Reich. Dit werd gezien als de opvolger van het Middeleeuwse Heilige Roomse Rijk der Duitse Natie. Ook moest Frankrijk Elzas- Pagina 1 van 7

2 Lotharingen afstaan, dat vol lag met kolen- en ijzermijnen. Daarna bouwde Duitsland een vloot, industrie en een leger op. De staalproductie steeg zo snel dat Engeland en Frankrijk daarvan schrokken. Bismarck(kanselier van Wilhelm I) wilde Duitsland in alle rust opbouwen en sloot in 1882 een verbond met Oostenrijk-Hongarije en Italië, de tripple alliantie. Frankrijk was onder de indruk van de economische en politieke macht en zocht nu ook een bondgenoot. In 1892 sloten de Fransen een verbond met de Russen. Duitsland moest nu rekening houden met een tweefrontenoorlog. Engeland was ook onder de indruk van Duitsland en wou in Europa een machtsevenwicht, een balance of powers te laten bestaan. Zolang er niks aan de hand was hield Engeland zich aan hun splendid isolation. Tot dat Duitsland een grote handelsvloot en marine gingen opbouwen lukte dat maar nu besloot Engeland zich in 1907 bij Frankrijk en Rusland aan te sluiten en zo ontstond de tripple entente. Aan het einde van de 18de eeuw gebruikten de Engelsen ook al de stoommachine(de industriële revolutie begon). Het eigen land was niet groot genoeg meer en men had meer voedsel nodig, de meeste landen werden economisch afhankelijk van elkaar. Steeds meer landen gingen ook koloniën verwerven. De economische concurrentie en dit moderne imperialisme was niet bevorderlijk voor de onderlinge verhoudingen. De tweede helft van de 19de eeuw werden andere landen afgekraakt en hun eigen land opgehemeld, hierdoor ontstond er het nationalisme. Ook ontstond er het militarisme omdat er een wapenwedloop was begonnen.iedereen werd lang getraind, ze hielden rekening met een oorlog. Het nationalisme en militarisme werden bondgenoten die elkaar versterkten. Ze dachten dat de verbonden de mensen een veilig gevoel gaven en dat er daardoor niet zo snel een oorlog zou uitbreken, maar de verbonden stonden nu wel tegenover elkaar en daardoor zou juist snel een oorlog kunnen uitbreken. Zoals in 1914 gebeurde. 1.3 terug naar de balkan. De oorlog begon dus eigenlijk met een schot op de Balkan. De Balkan werd aan het begin van de 20ste eeuw beheerst door het Russische rijk, het Ottomaanse of Turkse rijk en door Oostenrijk-Hongarije. Het waren veelvolkerenstaten. Er waren namelijk ook kleinere onafhankelijke staten(zoals Griekenland, Roemenië, Bulgarije en Servië) die zich hadden los gemaakt van het grote Turkse rijk. Ze wouden groeien door delen van Turkije, Rusland, Of Oostenrijk-Hongarije in te nemen omdat daar mensen woonden die dezelfde taal spraken en dezelfde cultuur hadden. Turkije en Oostenrijk-Hongarije hadden dan ook erg te maken met het nationaliteiten probleem. De sterkste groep was die van de Slavische Nationalisten: Serviërs, Bosniërs en Kroaten. Maar Rusland had ook behoefte aan de Bosporus en de Dardanellen want die gaven toegang tot de warme havens(russische haven aan de zwarte zee die in de winter niet dichtvriezen).rusland stond wel sympathiek tegenover het Slavische Nationalisme omdat Russisch ook een Slavische taal is. De Balkancrises waren eigenlijk regionale ruzies waar grote mogendheden zich mee bemoeiden. 1.4 de oorlog begint. In de nacht van 4 op 5 augustus 1914 trad het Von schlieffen-plan in werking. Duitsland zou eerst met Frankrijk afrekenen(via België) en dan met Rusland. Maar Rusland had zo n snelle opmars dat Duitsland nu tegen Rusland ging vechten(in Oost-Pruisen) i.p.v. tegen Frankrijk. Duitsland drong de Russen terug. In 1915 gingen ze door maar toen met hulp van Oostenrijk-Hongarije. Het Turkse rijk had zich ondertussen al aangesloten bij de Centralen uit angst voor Rusland. Het Franse leger begon een tegenoffensief(omdat de Duitsers zo waren verslapt door het overbrengen van militairen naar Rusland) aan de Marne in Noord- Pagina 2 van 7

3 Frankrijk en de IJzer in Zuidwest-Vlaanderen. Hij bracht de Duitsers tot staan en er ontstond een breed front van Elzas tot in Zuid-Vlaanderen. Ze groeven loopgraven en zette alles zo neer dat als ze uit hun loopgraven zouden opduiken de tegenstanders met duizenden tegelijk weg zouden maaien. Die offensieve tactiek van Napoleon had dus geen nut meer. In 1916 probeerden beide partijen een doorbraak in Noord- Frankrijk. 6 maanden vochten de Duitsers om Verdun, daarna brak de slag aan de Somme los. Eerst bombardeerden de Engelsen met hun langeafstandskanon en daarna kwamen ze uit hun loopgraven en er sneuvelden diezelfde dag al De slag aan de Somme die 4 maanden duurde koste in totaal mensen het leven zonder enige winst. De Engelsen blokkeren de Duitse haven, de Duisters gaan daardoor Engelse schepen aanvallen en het Britse eiland omsingelen met onderzeeërs. In 1917 moest Duitsland de onderzeebotenoorlog op een laag pitje zetten omdat Amerika anders mee ging doen omdat Duitsland al een schip met Amerikaanse munitie en bemanning tot zinken had gebracht. 1.5 het tij keert. Italië keerde zich in mei 1915 tegen Oostenrijk-Hongarije en Duitsland, omdat de Geallieerden Italië de steden Zuid-Tirol, Istrië en Triëst beloofden. Frankrijk en Engeland verdeelden ondertussen Turkije. Engeland stookte de Arabieren op om in opstand te komen tegen Turkije. Ook beloofden ze de Arabieren een eigen rijk in het gebied dat Frankrijk en Engeland ondertussen zelf al hadden verdeeld. Ook de zionisten die een joodse staat wilden stichten in Palestina werd een tehuis beloofd. Turkije en Oostenrijk- Hongarije werden nu behoorlijk in het nauw gebracht. In 1917 brak in Rusland een revolutie uit, de tsaar werd afgezet. Daardoor konden de Duitsers nog meer gebied veroveren in Rusland. Polen, Oekraïners, Bessarabiërs, Esten, Letten, Litouwers en Finnen verklaarden zich onafhankelijk. Lenin(de nieuwe communistische machtshebber) sloot in 1918 de vrede van Brest-Litovsk. De SU trok zich terug uit de WO I. Begin 1917 begon Duitsland de onbeperkte duikbotenoorlog. De onderzeeërs bombardeerden nu alles, ook Amerikaanse schepen. In maart 1917 ging Amerika meedoen met de WO I. In november 1918 kon Duitsland het niet meer aan tegen de Belgen, Fransen, Engelsen en Amerikanen. Wilhelm trad af en de nieuw gevormde regering gaf zich over. Hoofdstuk 2. Keerpunt Versailles. Inleiding. Iedereen dacht met afgrijzen terug aan de eerste wereldoorlog. Er waren zoveel doden gevallen. Bij de Fransen wel 33 % van de mannen tussen 18 en 35 jaar. Er was erg veel veranderd. Rusland was communistisch, Oostenrijk-Hongarije was uit elkaar gevallen, Duitsland was verslagen. 2.1 anti-oorlog. Er waren verschillende meningen over de oorlogen en wat je er tegen moest doen. Een behoorlijk aantal mensen wou zo n oorlog nooit meer mee maken en die mensen noemden zich pacifisten. Zij streefden naar een wereld zonder oorlog en ze weigerden de militaire dienst. Ook waren er een aantal mensen die oorlog alleen goed vonden als je je moest verdedigen tegen een agressor. Frankrijk en Engeland gingen zich ook zo gedragen nadat ze merkten dat die stemming heerste bij het volk. Ze gingen verdedigen. Frankrijk legde de Maginot-linie aan. Overal waren ondergrondse kanonnen en munitie werd ondergronds aangevoerd door middel van treinen. Ook Engeland ging zich verdedigen zodat Frankrijk en Engeland wel konden verdedigen maar geen actie uitvoeren. De politiek van Engeland was er Pagina 3 van 7

4 een van toegeven, van appeasement. De koloniën kwam de eerste wereldoorlog wel goed uit. In India kwamen steeds meer mensen in opstand tegen Engeland, Ghandi begon zijn geweldloze acties voor zelfbestuur, in Indo-China(nu Vietnam), Laos en Cambodja kwam men in verzet tegen de Fransen. De oorlog stimuleerde ook het nationalisme in Afrika en Azië. 2.2 Versailles. In 1919 werd de vrede van Versailles getekend. Wilson(Amerikaanse president), David Lloyd George(premier van Engeland) en George Clemenceau(Franse eerste minister) maakten het verdrag. De regering van Duitsland, de republiek van Weimar, moest het complete verdrag van 200 bladzijdes tekenen en Rusland was er niet omdat zij het op een akkoordje hadden gegooid met Duitsland bij de vrede van Brest-Litovsk. Clemenceau wilde Duitsland afzwakken zodat ze het niet lang meer vol zouden houden. George waarschuwde dat Duitsland dan waarschijnlijk wraak zou willen nemen. Wilson meende dat als er een paar dingen zouden gebeuren de oorlog voorgoed zou worden uitgebannen: elk land moet democratisch worden. het zelfbeschikkingsrecht van elk volk moet erkent worden. alle verdragen moeten worden afgesloten. er moet een Volkenbond worden gesticht die kon optreden als scheidsrechter. Hij had zijn vredesprogramma al tijdens de oorlog vastgelegd tijden de oorlog in veertien punten. De belangrijkste daarvan waren zelfbeschikking en democratie. Wilson werd door Clemenceau gezien als een grote idealist omdat Wilson vond dat Amerika had meegedaan om to make the world safe for democraty. Maar de Verenigde Staten waren die keer voor het eerst betrokken geraakt in een Europese oorlog. Maar het Congres wilde die bemoeienis niet en Wilson mocht geen lid worden van die Volkenbond en Amerika trok zich terug. Het hield zich een tijd vast aan de politiek van isolationisme. Duitsland werd hard aangepakt tijdens dat verdrag van Versailles, ze mochten een hoop dingen niet meer en raakten ook nog een paar gebieden kwijt: Saarland. Elzas-Lotharingen. Sleeswijk-Holstein. Poolse Corridor(dwars door Pruisen). Eupen-Malmédy. De Duitse haven Danzig werd vrijgemaakt als een vrijhaven. Het Rijnland moest worden gedemilitariseerd. Jarenlange herstelbetalingen. Het leger mocht iet groter dan man. Niet bij Oostenrijk-Hongarije voegen(nu Oostenrijk). Duitsland kreeg de schuld van de eerste wereldoorlog. Duitsland moest het wel tekenen want ze stonden alleen in de internationale politiek maar ze waren het er helemaal niet mee eens. Ook met de andere verliezers zoals Oostenrijk en Turkije werd vrede gesloten, er kwam een einde aan de veelvolkerenstaten en dat leidde tot een aantal nieuwe landen(hongarije, Oostenrijk, Tsjecho-Slowakije en Joegoslavië). Turkije bleef over als een kleine republiek en kreeg een nieuwe grondwet van Kemal Atatürk. Geloof en staat werden door hem gescheiden, daardoor werd Turkije een seculiere staat, een staat waarin de godsdienstige leiders niet automatisch de politieke macht Pagina 4 van 7

5 uitoefen. Wat men in de vrede van Brest-Litovsk had afgesproken werd nu overgenomen. Finland, Letland, Estland, Litouwen en Polen(die aan het einde van de 18de eeuw van de landkaart was verdwenen) werden weer afgenomen en de SU had nog maar één havenstad aan de Oostzee over: Leningrad(eerst St.Petersburg). Polen wou zelfstandig worden en dat lukte door de veertien punten van Wilson(zelfbeschikkingsrecht), maar met name doordat Polen samen met Tsjecho-Slowakije een buffer vormden die ook wel de Cordon Sanitaire(een gordel van landen die de bacil van het communisme binnen de SU moest houden) werd genoemd. 2.3 Duitse politiek. Duitsland probeerde samen met de SU te werken om uit de geïsoleerde positie te raken. De USSR was niet erg geliefd door: Het eenzijdige terugtrekken uit de oorlog. Het communistische systeem. In 1922 sloten de USSR en de Republiek van Weimar het Verdrag van Rapallo. In deze Italiaanse stad kon Rusland Duitse goederen kopen en dat hield arbeiders en ondernemers in Duitsland aan het werk. Ook verhuurde Duitsland legerofficieren en technici om het Rode leger te helpen opbouwen. Hierdoor kon Duitsland ook meer van zijn leger overeind houden dan mocht. Frankrijk bezette in 1923 het Ruhrgebied omdat ze vonden dat Duitsland niet genoeg herstelbetalingen betaalde. Dat leidde tot een financiële crisis waardoor Duitsland helemaal niks meer kon betalen. De VS stelde in 1924 het Dawes plan op waarin een spreiding van betaling van oorlogsschulden door Duitsland was opgenomen. Duitsland mocht weer geld in het buitenland lenen en Amerika investeerde in de Duitse industrie. Om iets terug te doen paste Duitsland de Erfüllungspolitik toe. Hierin past het verdrag van Locarno(1925). Duitsland erkende de westgrenzen(van Versailles). Het verdrag bracht rust en Duitsland mocht nu, in 1926, lid worden van de Volkenbond. Omdat Duitsland vrijwillig zijn grenzen had erkend werd ook nog eens het Briand-Kellog-pact getekend. Hierin namen veel landen deel die tijdens de WO I nog tegenover elkaar stonden. Het ging goed tot in ommekeer. Er kwam een economische crisis in was een goed jaar voor Adolf Hitler die, omdat het zo slecht ging met het land, werd gekozen.en vanaf dat jaar zette Duitsland een politiek in van chantage en oorlogsdreiging. Deze machtsovername betekende een radicale verandering in de Duitse buitenlandse politiek. Hitler wou veel dingen veranderen, met het doel Duitsland herstellen en de grenzen van het vroegere keizerrijk uitbreiden, zoals dat hij wou afrekenen met Versailles en hij wou de Erfüllungspolitik breken en hij hield zich niet aan de afspraken van Locarno. In de jaren 20 was Benito Mussolinie aan de macht gekomen in Italië en hij was niet bang geweld en oorlog te gebruiken om Italië weer een grote mogendheid te maken. Hij wou het laatste stukje Afrika(Ethiopië) dat lid was van de Volkenbond maar toch probeerde hij het et veroveren. Het werd een gruwelijke strijd voor de Ethiopiërs. Engeland en Frankrijk wisten niet wat ze er mee moesten doen. Het beginsel van collectieve veiligheid van de Volkenbond werd aangetast. Het enige wat ze deden was een economische boycot van Italië. Duitsland viel tijdens die Ethiopische crisis het Rijnland binnen. Na protest van Engeland en Frankrijk besloot hij een nieuw akkoord te sluiten over de grenzen waar aan beide kanten gedemilitariseerde zones zouden ontstaan. Dat was natuurlijk onmogelijk voor de Maginot-linie van Frankrijk en daarom mocht Duitsland de legers in het Rijnland houden. Door het slechte aanzien van Italië Pagina 5 van 7

6 na de Ethiopische crisis voegde Italië zich bij Duitsland aan tot de as Rome-Berlijn. In 1936 voegde Japan zich er ook bij en dit werd het anti-kominternpact. Het was een overeenkomst tegen de Communistische Internationale partijen o.l.v. de USSR. Japan wilde zijn macht in Azië sterk uitbreiden en dat zou een botsing veroorzaken omdat daar allemaal kolonies van Nederland, Engeland en Frankrijk zaten. Japan was al begonnen met een invasie in China, hierdoor liepen de spanningen in Europa erg op. Hoofdstuk 3. Opnieuw oorlog. Inleiding. Guernica werd tijdens de Spaanse burgeroorlog( ) getroffen door Duitse stuka s. De Spaanse burgeroorlog was een voorproefje van de WO II. Duitse en Italiaanse fascisten en nationaal-socialisten steunden de opstandelingen van generaal Franco tegen de links democratische regering van Spanje. 3.1 Hitler leert weer een les. 5 maanden na de bezetting van het Rijnland en de brute verovering van Ethiopië kwam het tot een nieuwe vuurproef. In Spanje zette het leger o.l.v. de conservatieve generaal Franco de linkse republikeinse regering af en er ontstond een 4 jaar durende burgeroorlog. Een belangrijke reden hiervoor is dat de republikeinse regering de verschillende regio s autonomie wilde geven. Maar het leger was bang dat Spanje dan uiteen zou vallen. Bovendien had de regering maatregelen genomen tegen de roomskatholieke kerk die Franco niet zinden. De kerk bepaalde het onderwijs, de levens, de huwelijken en de daar wou de regering wat aan doen. Vrijwilligers uit verschillende landen kwamen de regering helpen, ze vormden een internationale brigade. Rusland hielp de republikeinse regering ook. Engeland, Frankrijk namen het initiatief om volgens de appeasementpolitiek een Non-interventie Commissie op te richten. En Duitsland en Italië kozen nog steeds partij voor Franco. Het was dus een strijd tussen de Russische communisten en de Italiaanse en Duitse fascisten en nationaal-socialisten op Spaanse grond. Toch bleef de burgeroorlog een oorlog tussen democraten en conservatieven. Door deze oorlog had Hitler weer gezien dat je zonder echt oorlog te krijgen een hoop gedaan kon krijgen. Hitler dacht dat hij zo ook wel andere delen kon krijgen in Europa zoals Oostenrijk(allemaal Duits sprekenden), Tsjecho-Slowakije (allemaal Sudeten-Duitsers) en ook Polen(ook Duits sprekenden). 3.2 Oostenrijk en Tsjecho-Slowakije. In 1934 schoten de Oostenrijkse nazi s de conservatieve katholieke dictator Dolfuss dood. Maar een staatsgreep van Duitsland mislukte echter omdat Italië Oostenrijk als buffer wel fijn vond. Maar Italië was door de Ethiopische crisis alleen komen te staan en de as Rome-Berlijn was al ontstaan dus kon Hitler nu doen met Oostenrijk wat hij wilde. Hitler nodigde op 12 februari 1938 Schuschnigg uit in Berchtesgaden voor een bespreking. Hitler intimideerde Schuschnigg zo dat deze de Oostenrijkse nazi Seyss-Inquart benoemde tot minister van Binnenlandse zaken waaronder de veiligheidspolitie. Schuschnigg werd afgezet en de Oostenrijkse nazi s grepen de macht. Op verzoek van Seyss-Inquart overschreden Duitse troepen de grens en in maart 1938 hield Hitler een intocht in het land.engeland en Frankrijk protesteerden nog maar hadden deze Anschluss allang verwacht. Voor het eerst zagen de mensen de ware aard van de politiek van Hitler. In Tsjecho-Slowakije woonden 3 miljoen Sudeten-Duitsers die sinds 1918 nooit tevreden zijn geweest met hun positie als Duitssprekende minderheid. Verder was er nog van alles wat en iedereen had eigen rechten. Tsjecho-Slowakije had een goed getraind leger, belangrijke wapenindustrieën en in het westen waren sterke fortificaties tegen de Duitsers gebouwd en die lagen uitgerekend in Sudeten-Duits Pagina 6 van 7

7 gebied. In mei 1938 mobiliseerden de Tsjechen en waarschuwde de USSR, Frankrijk en Engeland. Hitler zei dat hij niet van plan was om binnen te vallen. De Tsjechen gaven de Sudeten-Duitsers regionale autonomie omdat Engeland en Frankrijk dat zeiden(zij waren bang voor nog een oorlog). Ook de USSR was bang dat Duitsland Tsjecho-Slowakije zou pakken want dan zouden ze steeds dichter bij de SU komen. Stalin vond dan ook dat er standvastig moest worden opgetreden tegenover Hitler. Maar daar deden ze niks aan omdat het niet eens aan Rusland grenst. In september 1938 nodigde Hitler Daldadier(van Frankrijk), Chamberlain en Mussolinie uit voor de Conferentie van München. Stalin ging in een complot theorie geloven. Engeland en Frankrijk hadden volgens hem een geheim plan met de USSR. Duitsland mocht Bohemen hebben. Alle verdedigingswerken waren nu voor Duitsland. Wel besloten ze niks met de rest van Tsjecho-Slowakije te doen. In maart 1939 pakte Hitler de rest van Tsjecho-Slowakije en liet het Slowaakse nationalisme aanwakkeren, Slowakije verklaarde zichzelf onafhankelijk en kreeg een pro- Duits bestuur. 3.3 niet-aanvalsverdrag. In 1939 eiste Hitler de onafhankelijke stad Danzig weer terug en dat de Poolse Corridor werd opgeheven. Toen drong het tot Engeland en Frankrijk door dat het niet ging om zelfbeschikkingsrecht maar om zichzelf. Engeland beloofde Polen te helpen als ze iets zouden doen. Rusland zag al wat er ging gebeuren, vertrouwde de Engelsen niet en had net een paar zuiveringen aangebracht bij zijn legertop dat ze niet eens aan het einde van de jaren 30 in staat waren een langdurige oorlog vol te houden. Stalin besloot dus om een verdrag te sluiten met Duitsland(omgekeerde complot theorie). Op 23 augustus 1939 sloten de Russen het niet-aanvalsverdrag ofwel het Molotov-von Ribbentrop-pact. Ze zouden elkaar niet aanvallen en Polen zou verdeeld worden, ook zou de USSR een behoorlijke invloed krijgen over Estland, Letland en Litouwen. In ruil hiervoor zou de USSR oorlog voeren tegen Polen, Frankrijk en Engeland. Dat laatste vond Hitler doorslaggevend. Zo hoefde hij geen tweefrontenoorlog te voeren. Op 1 september 1939 vielen ze Polen aan. 2 dagen later (op 3 september) hadden ze ook oorlog met Engeland en Frankrijk. Het ging heel goed, ze walsten over Polen heen, met name hun vliegtuigen, stuka s waren zeer goed en werd ook wel de Blitzkrieg genoemd. Op 17 september vielen de Russen van de andere kant Polen binnen en naderden de Duitse linies precies zoals was afgesproken in het verdrag. Enkele dagen later trok Hitler Danzig binnen.engeland en Frankrijk deden weinig. In de winter van was er een zogeheten spookoorlog. Alleen de Russen vochten een oorlog tegen de Finnen(legers in witte camouflagepakken). Pas toen Duitsland een oorlog begon tegen Denemarken, Noorwegen, Nederland, België, Luxemburg en Frankrijk raakte West-Europa ook betrokken bij de tweede wereldoorlog. Pagina 7 van 7