Annelies Scholaert OVAM. Beleid rond bioplastics

Transcriptie

1 Annelies Scholaert OVAM Beleid rond bioplastics

2 Kunststoffen in een circulaire economie Een beleidsvisie Annelies Scholaert

3 Inhoud OVAM: van afval - naar materialenbeleid Circulaire economie en kunststoffenstrategie Europese context Vlaamse context Beleidsvragen en antwoorden voor bioplastics 7/06/2019 3

4 OVAM: van afval naar materialenbeleid Innovatief materiaalbeleid is nodig Belang van ecodesign Belang van waardeketens Resource mining Transport Material production Transport Material use Transport M A T E R I A L S WASTE OESO (2012) 7/06/2019 4

5 OVAM organigram (sinds 2018) Internationaal beheer Asbestafbouw Team Bio Team Bouw Team Lokaal Materialenbeheer Team Productketens Team Reststromen Onderzoek & Monitoring Vlaanderen Circulair Vlaanderen Mooi Dossierbeheer 7/06/2019 5

6 Europese context: Circulaire economie en kunststoffenstrategie 2015 : EU package CE Herziening afvalrichtlijnen 2018 : EU Strategy for Plastics in the Circular Economy Kunststoffen beschouwdals belangrijk aandachtspunt 2019 : A Circular economy for plastics Strategischonderzoeksprogrammavoor 2020 en daarna

7 Stimuleren van design for circularity Verhoogde selectieve inzameling Boosten van recycled content Strategic Research Innovation Agenda for Plastics (2019) Verspreiden van kennis Verminderen macroplasticsvervuiling: Horizon 2020: 100miljoen Multilaterale euro extra samenwerking Single Use Plastics directive middelen (tot 2020) buiten EU (incl. vistuig) Chemische recyclage! Verminderen van microplasticsvervuiling Ondersteuning alternatieve REACH? grondstoffen (LCA svoor recyclaten en biomassa)! Regelgevend kader voor biodegradeerbare kunststoffen 7/06/2019 7

8 Vlaamse context (OVAM): Circulaire economie en kunststoffen EU-kader Uitvoeringsplan Huishoudelijk Afval en gelijkaardig Bedrijfsafval Programma Mo o im a kers Actieplan duurzaam beheer biomassa(rest)stromen Beleidsprogramma Materiaalbewust Bouwen in kringlopen Geïntegreerd Vlaams actieplan voor de bescherming van het Belgische deel van de Noordzee Vlaams verpakkings- en zwerfvuilbeleid 2.0 Bundelen tot een overzichtelijk beleidsplan voor kunststoffen 7/06/2019 8

9 BIOPLASTICS De circulaire economie is meer dan alleen recycleren. Bron: Vlaanderen Circulair (OVAM)

10 Bioplastics (indeling volgens Europese Commissie) Biobased Natural biomass-basedpolymers Synthetic biomass-basedpolymers Bio-functionality (either biobased or petrochemic) Bio-compatible polymers(medical sciences) Biodegradablepolymers Oorsprong versus eigenschap 7/06/

11 Source: European Bioplastics

12

13 Enkele beleidsvragen en antwoorden Hoe kan de burger bioplastics herkennen? Uitzicht? Recyclingcode? Labels(vrijwillig ; andere greenwashing) 7/06/

14 Belang van uniforme standaarden en labels Biogebaseerd: Percentage van hernieuwbare grondstoffen (% biogebaseerd) Percentage of hernieuwbare koolstofinhoud (% biogene koolstof via meten van beschikbare 14 C) (Tüv Austria Belgium) (DinCertco) (NEN)

15 Biodegradeerbaarheid Anaërobisch Industriële compostering Thuiscompostering Bodem Zoetwater Marien milieu Een biodegradeerbaar materiaal is niet per se composteerbaar, maar composteerbare materialen zijn biodegradeerbaar. Standaarden (OWS): Worldwide Europe US Australia Plastics ISO EN ASTM D6400 AS 4736 Plastic Packaging ISO EN Paper coating ASTM D6868

16 Certificatie en labels Industriële compostering Thuiscompostering Biodegradatie in specifieke milieus (VS)

17 Biodegradatie is afhankelijk van specifieke omstandigheden Biodegradeerbare kunststoffen zijn GEEN oplossing voor zwerfvu in het milieu Na 3 jaar in het milieu Zwerfvuil moet ten allen tijde voorkomen worden! Passende verwerkingsmethodes voor bioplastics!

18 BIOPLASTICS De circulaire economie is meer dan alleen recycleren. Bron: Vlaanderen Circulair (OVAM)

19 Technische cyclus: inzameling van kunststoffen in Vlaanderen Verhogen van selectieve inzameling van kunststoffen zowel van huishoudens als bedrijven + proefprojecten bij diverse sectoren (bv. bouw) + inzet op kennisdelen en bewustmaking (specifieke campagnes, Cirkeltips.be) 7/06/

20 Enkele gemeentes met roze zak - inzameling 7/06/

21 Gefaseerde uitrol P+MD ( ) Flessen Schaaltjes, vlootjes en bakjes Flacons Potjes en tubes Folies Zakjes 7/06/

22 Welke bioplastics in de p+md? Moeilijk recycleerbaar, stoorfactor Niet biodegradeerbaar, niet composteerbaar, OK 7/06/

23 Biologische cyclus Hoge kwaliteit van compost/ digestaat in Vlaanderen behouden Hoofddoel blijft recycleren van organisch materiaal, niet composteren van kunststoffen Bij openen van gft-route hoog risico op inflow van nietcomposteerbare kunststoffen Wel indien grote monostroom: overeenkomst met ophaler/verwerker Thuiscompostering op eigen risico Test condities versus real life condities -> Europese Commissie Verpakkingen met HOME Ok compost label (Vla co i.s.m. OWS)

24 Huidige onzuiverheden kunnen voorkomen worden door composteerbare kunststoffen Andere specifieke toepassingen Toegevoegde waarde! Aquacultuur Agricultuur & horticultuur Bescherming van visnetten

25 Ambities en uitdagingen voor toekomstig kunststofbeleid Circulaire economie is meer dan alleen recycleren: Reduce, Reuse, Recycle Reduce& Reuse: Omzetten van de Europese Single Use Plastics richtlijn Omzetten van de Europese plastic zakjes richtlijn Verpakkingsbeleid: o.a. minder overbodige verpakkingen 7/06/

26 Single Use Plastics -Richtlijn: ook voor bioplastics A ban on selected single-use products made of plastic for which alternatives exist on the market: cotton bud sticks, cutlery, plates, straws, stirrers, sticks for balloons, as well as cups, food and beverage containers made of expanded polystyrene and on all products made of oxo-degradable plastic. Measures to reduce consumption of food containers and beverage cups made of plastic and specific marking and labelling of certain products. Extended Producer Responsibility schemes covering the cost to clean-up litter, applied to products such as tobacco filters and fishing gear. A 90% separate collection target for plastic bottles by 2029 (77% by 2025) and the introduction of design requirements to connect caps to bottles, as well as target to incorporate 25% of recycled plastic in PET bottles as from 2025 and 30% in all plastic bottles as from /06/

27 Single-use plastic items Consumption reduction Market restriction Product design requirement Marking requirements Extended producer responsibility Separate collection objective Awareness raising measures Food containers X X X Cups for beverages X X X Cotton bud sticks Cutlery, plates, stirrers, straws Sticks for balloons X X X Balloons X X X Packets & wrappers X X Beverage X X X containers, their caps & lids - Beverage bottles X X X X Tobacco product filters X X Sanitary items: - Wet wipes X X X - Sanitary towels X X Lightweight plastic carrier bags X X Fishing gear X X 7/06/

28 Omzetting gebeurt nationaal (i.s.m. federale niveau en gewesten) (2 jaar) VLAREMA 7 wijzigingen: o Evenementen: geen wegwerpdrankverpakkingen (2020) (tenzij 90% selectieve inzameling) o o Overheden: geen wegwerpdrankverpakkingen (2020) geen wegwerpverpakkingen voor bereide voedingsmiddelen (2022) Geldt voor alle wegwerpmaterialen (papier, plastic, metaal etc.) 7/06/

29 Europese richtlijn rond plastic zakjes Duidelijke reductiedoelstellingen Max. 90 zakjes / inwoner tegen 2019 Max. 40 zakjes / inwoner tegen 2025! Niet vervangen door bioplastic, maar wel zakjes ontmoedigen en herbruikbare tas promoten. VLAREMA 7: geen gratis zakjes meer uitdelen aan de kassa o o Niet alleen supermarkten (al enige tijd zo) Alle verkooppunten 7/06/

30 Verpakkingen Industrie werkt aan Roadmapvoor voedselverpakking van de toekomst (o.l.v. Pack4Food, Vlaamse speerpuntclusters): o circulaire en innovatieve verpakkingen (!voedselverlies) Green Deal met distributiesector en verpakkingsverantwoordelijken in de maak o o o Hoe worden producten op de markt gezet Innovatieve distributiemethoden consumentengedrag Erkenning FostPlus: verfijning van GroenePunt-bijdragen 7/06/

31 Take home message Bioplastics als deel van de Circulaire Economie en kunststofstrategie Niet 1 op 1 vervangen van fossiele kunststoffen door bioplastics. Reduce, reuse, recycle! Biodegradeerbare/composteerbare kunststoffen Kwaliteit van compost/ digestaat in Vlaanderen bewaren Toegevoegde waarde (eigenschap in specifieke toepassing) Nood aan toewijzen van specifieke toepassingen -> EU Biogebaseerdekunststoffen Aansluiten op kringlopen (p+md) Toegevoegde waarde: o o milieuwinst? nieuwe performantie-eigenschappen? o minder complexe samenstelling? o minder additieven nodig? Nood aan criteria voor biobasedproducten voor incentive -> EU 7/06/

32 Dank voor uw aandacht Zijn er nog vragen? Vlaamse overheid Openbare Vlaamse Afvalstoffenmaatschappij Stationsstraat Mechelen T F info@ovam.be Klik hier om nog tekst in te voeren. 32