'^:n /<j^yi^ -3 JULI It^ipéanÊr. EQjaiöaijta IHiDB. Aan het lid van Provinciale Staten, de heer A.J.M, van Kesteren

Transcriptie

1 '^:n /<j^yi^ Martinikerkhof 12 Aan het lid van Provinciale Staten, de heer A.J.M, van Kesteren ÖÏEfe Postbus AP Groningen 1 It^ipéanÊr -fvl-ffhw-r- EQjaiöaijta IHiDB SBB xaf3Ky:ai3il?ïï3tiffi^^ II Datum Briefnummer Zaaknummer Behandeld door Telefoonnummer Antwoord op Bijlage Onderwerp -3 JULI /27/A.34, W Stuij E.F.W. (050) Bereikbaarheidsplan PW Geachte heer Van Kesteren, Op 2 juni jl. ontvingen wij per het Bereikbaarheidsplan 2.0 van de PW. U verzocht ons dit plan te betrekken bij de planuitwerking voor de Aanpak Ring Zuid. Zoals u aangaf heeft u uw plan ook onder de aandacht gebracht van het college van B&W van de gemeente Groningen, de Aanpak Ring Zuid en de regio Groningen-Assen in het kader van de Netwerkanalyse. ^ Uw bereikbaarheidsplan bevat voorstellen voor infrastructuur en openbaar vervoer bij de stad Groningen, maar ook elders in het Noorden. Wij reageren zodoende op het geheel, voor zover voor onze provincie van belang. Nieuwe Ringwegen Uw plan bevat rond de stad Groningen veel geheel nieuwe infrastructuur. Zo'n 80% van het verkeer op de bestaande ringwegen heeft een herkomst of bestemming in de stad, een ruime ring rond de stad is voor dit verkeer geen alternatief. Daarmee zou bijvoorbeeld de zuidelijke ringweg ook na uitvoering van het PW-plan een structureel knelpunt blijven omdat zeer veel verkeer deze route zal willen blijven gebruiken. En zullen alsnog maatregelen nodig blijven, bijvoorbeeld als de zuidelijke ringweg wordt heringericht tot stadsweg, met verkeersremmende maatregelen voor doorgaand verkeer. Daar hangt een extra prijskaartje aan. Op zijn best zorgt uw plan daarom voor spreiding van het verkeer over bestaande en nieuwe wegen. Dat is geen effectief gebruik van kostbare investeringen. Het plan roept verder aan alle kanten inpassingsvraag-stukken op. In het Bereikbaarheidsplan wordt gesteld dat de nieuwe rondwegen helpen om de Zuidelijke ringweg te ontlasten als die wordt omgebouwd. Het lukt echter nooit qua planvorming, voorbereidingstijd en realisatie om die nieuwe rondwegen op tijd klaar te hebben voordat de Zuidelijke Ringweg op de schop gaat. Wat kan de Aanpak Ring Zuid met dit plan? Startpunt voor uw fractie is twijfel of de Aanpak Ring Zuid alle fileleed aan de zuidkant van de stad gaat oplossen. Daarom wordt een oplossing gepresenteerd met een Noordwestelijke ringweg, een Zuidwestelijke ringweg, een Zuidoostelijke ringweg en daaraan gekoppeld diverse nieuwe transferia. 06-HB-SG-001

2 procedureel Voor de Aanpak Ring Zuid komt dit plan, ongeacht de eventuele inhoudelijke waarde, te laat. Het gaat voorbij aan de besluiten die eerder zijn genomen en die het formele kader vormen voor de huidige planuitwerking. Na een intensief onderzoekstraject en zorgvuldige afweging van alleriei alternatieven - waaronder een tunnel op het bestaande tracé en drie zuidelijke varianten - hebben het rijk, de provincie en de gemeente er in 2009 samen voor gekozen om de ringweg op het bestaande tracé om te bouwen. De afspraken over deze oplossing (het Bestuuriijk Voorkeursalternatief - BVA) zijn vastgelegd in een bestuursovereenkomst die het rijk, de provincie en de gemeente op 10 november 2009 hebben ondertekend. De principeoplossing van het BVA is verder uitgewerkt in het ontwerp dat nu vooriigt. In de bestuursovereenkomst van 10 november 2009 tussen rijk, provincie Groningen en gemeente Groningen is vastgelegd dat voor de planuitwerking Aanpak Ring Zuid wordt uitgegaan van een oplossing op bestaand tracé, bestaande uit een variant met verdiept liggende bak met overkluizingen ('deksels'). Dit is in december 2010 bij de formele start van de Tracéwetprocedure ook zo gecommuniceerd met de "Kennisgeving van het voornemen tot het opstellen van een project-mer voor A7/N7, Zuidelijke ringweg Groningen 2^ fase". De planuitwerking van de oplossing op bestaand tracé, conform de Bestuursovereenkomst en de Kennisgeving nadert zijn voltooiing. Het OTB/MER ligt bij de minister ter vaststelling, de formele inspraakprocedure is voorzien van 30 augustus oktober Het alternatief van de PW is zo ingrijpend anders dat al het werk, dat sinds december 2010 is verricht, volledig opnieuw gedaan zou moeten worden. Dat betekent een vertraging van jaren in de Tracéwetprocedure. Dat is niet goed voor de bereikbaarheid van Groningen. inlioudeliji< Inhoudelijk is daarbij de vraag wat de restknelpunten zijn na realisatie van de Aanpak Ring Zuid en of het plan van de PW daarvoor effectieve oplossingen biedt: uit analyses van de Aanpak Ring Zuid en de Netwerkanalyse regio Groningen-Assen blijkt dat na de capaciteitsvergroting van de Zuidelijke Ringweg en het ongelijkvloers maken van het Julianaplein alleen de aansluitende delen van de A7-west (Leek-Hoogkerk), A7-oost Hoogezand-Westerbroek en A28 De Punt- Haren op termijn filegevoelig zijn. Voor wat betreft de Ring Groningen resteert verder de opgave om de Ring West ongelijkvloers te maken. De voorstellen van de PW voor een grotendeels nieuwe ringstructuur rond de stad doen niets voor de op termijn resterende knelpunten op de A7 en de A28. Ze bieden op zijn best een alternatief voor het ongelijkvloers maken van de Ring West. Maar dat alternatief is duur, er worden geheel nieuwe vierstrookswegen aangelegd, er wordt geen gebruik gemaakt van weginvesteringen die al gedaan zijn, en het zorgt voor nieuvve doorsnijdingen in het landschap. Aan de zuidwestkant is de nieuwe Zuidelijke Ringweg straks prima in staat om het verkeersaanbod soepel af te wikkelen. Een extra ringweg aan die kant én tunnels onder de Laan Corpus den Hoorn zijn daarom kostbare, overbodige investeringen. Een nieuv/e ringweg ten zuiden van de stad is niet effectief De keuze voor ombouw op het bestaande tracé is gemaakt omdat het merendeel (80%) van het verkeer dat nu gebruik maakt van de zuidelijke ringweg in de stad moet zijn of er vandaan komt. Een zuidtangent tussen Groningen en Haren, die indertijd ook is onderzocht, biedt voor die 80% bestemmingsverkeer nauwelijks een oplossing. Dit komt doordat de afstand tot de economische bestemmingen, de voorzieningen en de woonwijken in de stad te groot is. Doordat het verkeer blijft

3 groeien, zou de zuidelijke ringweg ook met de aanleg van een zuidtangent nog steeds dezelfde hoeveelheden verkeer trekken. Door ombouw van het bestaande tracé voorkomen we dat het bestemmingsverkeer op de ring straks vanwege vertraging zal kiezen voor een route door de stadswijken. Op de ring zijn op verschillende punten maatregelen voorzien om de bereikbaarheid van de grote en kleine economische functies in de stad te verbeteren en voor de toekomst te waarborgen. Van west naar oost gaat het om de volgende ingrepen. Wijziging van de op- en afritten bij de rotondes Corpus den Hoorn zorgt voor een verbetering van de doorstroming en een betere bereikbaarheid van o.a. de Gasunie, Martiniplaza en het Martini Ziekenhuis. Het ongelijkvloers maken van het Vrijheidsplein draagt bij aan een betere bereikbaarheid van de westkant van de binnenstad. Daarnaast wordt het Julianaplein volledig ongelijkvloers gemaakt, en komt er een directere aansluiting met de binnenstad en het stationsgebied. Bij het Europaplein worden twee grote verkeersstromen uit elkaar getrokken, namelijk van/naar de oostkant van de binnenstad en het UMCG en van/naar de Bornholmstraat (o.a. Ikea). Tot slot krijgen de bedrijfsterreinen bij Driebond en Eemspoort een volledige aansluiting op de zuidelijke ringweg. Al deze maatregelen helpen de 80% niet-doorgaand verkeer vlot naar zijn bestemmingen in de stad. Wij begrijpen de zorg onder de bevolking in Helpman en Coendersborg en hebben daarom extra maatregelen in die wijken in de plannen opgenomen om de leefbaarheid en de verkeersveiligheid te garanderen. Uit de verkeersberekeningen blijkt dat de Helperzoomtunnel amper sluipverkeer door de zuidelijke stadswijken zal trekken. Doordat de verkeerslichten op het Julianaplein verdwijnen is de zuidelijke ringweg zelf straks een veel snellere route van west naar oost en andersom. Op de oost-west route door de stadswijken worden de auto's bovendien belemmerd door 30 km zones, verkeerslichten en oversteekplaatsen. Voor Helpman zorgt een plan met verkeersmaatregelen ervoor dat het verkeer zich evenwichtig over de zuidelijke stadswijken verspreidt. Op deze wijze worden de leefbaarheid en de verkeersveiligheid gegarandeerd. Een extra zuidoostelijke ringweg biedt voor het wijkverkeer door de Helperzoomtunnel geen alternatief. Conclusie Als alternatief voor de oplossing op bestaand tracé die nu in de Aanpak Ring Zuid is uitgewerkt kan het Bereikbaarheidsplan van de PW geen rol meer vervullen zonder de Tracéwetprocedure met jaren te vertragen. Als aanvullinq op de Aanpak Ring Zuid voorziet het Bereikbaarheidsplan in een overbodige extra ringstructuur zonder dat er knelpunten zijn die daarmee opgelost worden. Betekenis voor het openbaar vervoer Extra transferia rond Groningen De voorstellen voor nieuwe transferia zijn gekoppeld aan de voorgestelde nieuwe ringstructuur. Zonder die ringstructuur veriiezen die transferia hun betekenis. In het kader van de Netwerkanalyse is een nieuw Lange Termijnbeeld hoogwaardig openbaar vervoer ontwikkeld waarbij transferia via hoogwaardige busverbindingen worden gekoppeld aan de belangrijkste bestemmingen in de stad, Doortrel<l<en spoorlijn lioofdstation naar Zernil<e Het doortrekken van de spooriijn naar Zernike is in de studies rondom de regiotram meerdere malen onderzocht. Een dergelijke verbinding lost slechts een onderdeel

4 van de verkeersuitdaging op, De grootste uitdaging zit hem echter in de reiziger die naar het centrum van de stad gebracht dient te worden. Bij de tram werden beide uitdagingen aan elkaar gekoppeld met een lijn van het hoofdstation naar Zernike via het centrum, die tevens ook alle aanliggende wijken ontsloot. In het geval van een aparte treinverbinding tussen Hoofdstation-Station Noord-Zernike is dit niet het geval. Zowel qua exploitatie als investering is dit niet een efficiënte lijn. Het bedrag wat door de PW berekend is, is minimaal een factor 5 te laag. Het aanleggen van spoor door een stad vergt een dure inpassing waarbij kruisingen met het overige verkeer ongelijkvloers dienen te worden gemaakt. De kosten staan dan ook niet in verhouding tot de oplossing die het biedt. Wij kiezen er daarom voor samen met de gemeente Groningen te investeren in een hoogwaardige busverbinding waarmee Zernike ontsloten wordt vanaf de stations Europapark, Groningen-Noord en Zuidhorn. Oostboog Veendam Het Bereikbaarheidsplan stelt voor de zogenaamde Oostboog bij Veendam aan te leggen, een nieuwe verbinding van het spoor Veendam-Zuidbroek in oostelijke richting naar het bestaande spoor richting Nieuweschans. Wij doen onderzoek naar reistijdverkorting tussen Groningen en Bremen. Hierbij wordt ten aanzien van het goederenvervoer rekening gehouden met de capaciteit die volgens de huidige wet- en regelgeving voor het goederenvervoer beschikbaar moet zijn. De beschreven maatregelen die nodig blijken te zijn om én de IC-verbinding van en naar Bremen te realiseren én goederenvervoer op dit traject mogelijk te maken/houden, kunnen als input voor een onderzoek naar de Oostboog worden gebruikt. Tegen die tijd zal er naar verwachting ook meer duidelijkheid zijn over de (te verwachten) ontwikkelingen in het goederenvervoer. Spoorlijn Dalen-l-ioogeveen Het Bereikbaarheidsplan bevat een voorstel voor een nieuwe kortsluiting per spoor van Dalen naar Hoogeveen zodat goederen (olie) vanaf Coevorden via de Eemshaven/zee vervoerd kunnen worden in plaats van via Rotterdam. Ons is tot nu toe niet gebleken dat hier vanuit de markt vraag naar is. Hanzelijn Lelystad-Groningen/Leeuwarden Qua spoor bevat het Bereikbaarheidsplan voorstellen voor een doortrekking van de Hanzelijn rechtstreeks van Kampen naar Hoogeveen die Zwolle en Meppel links laat liggen, met als doel een hogere snelheid mogelijk te maken. Dit voorstel is weinig efficiënt. Er moet veel nieuw spoor worden aangelegd op trajecten waar ook al bestaand spoor ligt (kosten, inpassing!) en waar alleen de mensen van profiteren die het hele traject naar de Randstad afleggen. Iedereen die onderweg in Zwolle wil uit- of overstappen heeft hier niets aan. Financiële middelen ontbreken om een dergelijke investering te bekostigen. Financiën De in het Bereikbaarheidsplan opgenomen kostenramingen voor weginfrastructuur geven een indicatie sec voor de betreffende infrastructuur, maar zijn exclusief grondaankopen, kosten aanpassing aansluitende infrastructuur en inpassingskosten. Twijfel bestaat of de genoemde ramingen voor de ringwegen in overeenstemming zijn met de ramingsvoorschriften voor grote infrastructuurprojecten. Er kan niet op voorhand worden uitgegaan van aanbestedingsmeevallers. Weliswaar staan de prijzen momenteel onder druk, maar gelet op een voorbereidingstijd vanjaren is niet te voorspellen hoe de markt over een aantal jaren zal zijn. Voor de spoorinfrastructuur zijn de kosten zeker een factor 5 te laag.

5 Tot slot Wij danken u voor uw initiatief en waarderen het dat u hiermee een bijdrage wilt leveren aan de discussie over de bereikbaarheid van onze provincie. Vanzelfsprekend spreken de doelen die u noemt (goede auto- en openbaar vervoer-bereikbaarheid van de stad, hogere snelheid op het spoor) aan. Wij zien in uw voorstellen echter geen haalbaar en effectief alternatief voor, of aanvulling op de Aanpak Ring Zuid. Ook qua openbaar vervoer zien wij niet de meerwaarde van uw voorstellen ten opzichte van de oplossingen waar wij aan werken met het Programma Noord-Nederiand op het spoor en het nieuwe Lange Termijnbeeld voor het hoogwaardig openbaar vervoer in de regio Groningen-Assen. Wij vertrouwen erop u hiermee voldoende te hebben geïnformeerd. Hoogachtend, Gedeputeerde Staten van Groningen: voorzitter., secretaris.