Mantelzorg en Informele hulp

Transcriptie

1

2

3

4 Mantelzorg en Informele hulp Datum: 17 juni 2019 Versie: 7

5 Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding en leeswijzer... 3 Definitie en afbakening... 4 Achtergrond en stand van zaken... 6 Visie op mantelzorg... 8 Ambities en doelstellingen... 8 Uitvoeringsplan

6 Inleiding en leeswijzer Voor u ligt de Vlaardingse visie op Mantelzorg en Informele hulp. Dit stuk is tot stand gekomen in samenwerking met de gemeenten Maassluis en Schiedam in aanloop naar een regionale visie. Gedurende het proces is helder geworden dat niet alle drie de gemeenten een nieuwe regionale visie op mantelzorg wilden. Hierop is besloten om de visie lokaal vast te laten stellen. Met Schiedam en Maassluis blijft samenwerking bestaan en wordt afgestemd aan welke doelstellingen we regionaal willen werken en wat specifieke Vlaardingse doelstellingen zijn. Sinds de inwerkingtreding van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2007, werken de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam samen op het gebied van mantelzorg. Sindsdien is al veel bereikt in MVS verband. Zo is er een regionale Wmo Verordening en is er in 2008 een Regionale Visie Mantelzorgondersteuning Nieuwe Waterweg Noord opgesteld. Naast de behaalde resultaten hebben we afgelopen jaren beter zicht gekregen op de behoefte van mantelzorgers en wat er extra aandacht nodig heeft. De huidige visie willen we hierop aanscherpen. De ingezette richting blijft overeind en we borduren voort op behaalde successen en opgedane ervaring. Tegelijkertijd constateren we dat er een aantal ontwikkelingen is die ervoor zorgen dat aanscherping wenselijk is. In dit stuk beschrijven we de aangescherpte visie en de ambities rondom Mantelzorg en Informele zorg. Met medewerking van Deze visie is tot stand gekomen met behulp van zo veel mogelijk belanghebbenden rondom dit onderwerp: zowel uitvoerders, andere betrokken partijen, belangenvertegenwoordigers, adviesraden en mantelzorgers hebben meegedacht. Leeswijzer De voorliggende visie geeft inzicht in de huidige stand van zaken rond mantelzorg en informele zorg. Voor de leesbaarheid gebruiken we de term Mantelzorg. Verder worden de ambities die we als Vlaardingen hebben op dit onderwerp beschreven en wordt aangegeven welke doelstellingen we willen bereiken. Aanvullend op deze visie wordt een uitvoeringsplan gemaakt. Hierin wordt beschreven wat we gaan doen om de doelstellingen te bereiken en op welke manier. Voor zover dit mogelijk en wenselijk is, worden onderwerpen in regionaal verband opgepakt. 3

7 Definitie en afbakening De Wmo 2015 bepaalt dat gemeenten aan dienen te geven welke maatregelen ze nemen voor het ondersteunen en faciliteren van mantelzorgers. Hiernaast moet aangegeven worden hoe de jaarlijkse blijk van waardering vormgegeven wordt. Er zijn verschillende definities die gebruikt worden om mantelzorg te omschrijven. Wij hanteren in deze visie de volgende definities: Definitie Mantelzorg 1 Mantelzorg is alle hulp aan een hulpbehoevende door iemand uit diens directe sociale omgeving. Ook minder intensieve hulp, de hulp aan huisgenoten en de hulp aan instellingsbewoners zijn meegenomen. Mantelzorg is hulp die verder gaat dan de zogenoemde gebruikelijke hulp ; de hulp die in redelijkheid mag worden verwacht van de echtgenoot, ouders, inwonende kinderen of andere huisgenoten. Definitie Informele hulp 2 Informele hulp is alle hulp aan mensen met uiteenlopende gezondheidsproblemen die niet wordt gegeven in het kader van een beroep. Hierbij gaat het zowel om hulp die mensen aan elkaar geven vanwege de onderlinge band die zij hebben (mantelzorg) als om vrijwilligerswerk op het terrein van zorg en ondersteuning. Definitie Respijtzorg 3 Respijtzorg is een tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel de mantelzorger een adempauze te geven zodat mantelzorgers de zorg langer volhouden en zelf nieuwe energie opdoen. Er zijn verschillende vormen van respijtzorg, vanuit verschillende wetten. Voor de gemeente geldt dat zij vanuit de Wmo de taak heeft om mantelzorgers te waarderen en de ondersteunen, ook als het even teveel dreigt te worden. Op dat moment kunnen mantelzorgers een beroep doen op de gemeente om hen tijdelijk te ontlasten. Dit heet respijtzorg. Deze visie gaat over Mantelzorg én Informele hulp die ingezet wordt als respijtzorg. Voor de leesbaarheid zullen we verder de term Mantelzorg gebruiken. Dit is inclusief de vrijwilligers die cliënten en hun mantelzorgers ondersteunen in de thuissituatie als een vorm van respijtzorg. Mantelzorg gaat dus om alle ondersteuning, ook aan huisgenoten, vanwege beperkingen, psychische of psychosociale problemen die niet door beroepskrachten wordt gegeven. Voorbeelden van de werkzaamheden zijn emotionele ondersteuning, begeleiding bij het regelen van afspraken of aanvragen van ondersteuning, administratieve hulp, vervoer, hulp bij het huishouden of bij de persoonlijke verzorging. 1 SCP (2017), Voor elkaar? Stand van de informele hulp SCP (2015) Informele hulp; wie doet wat? 3 We volgen de definitie van Movisie, Kennis en aanpak van sociale vraagstukken,

8 Gebruikelijke hulp valt hier niet onder zoals bijvoorbeeld de zorg en opvoeding van gezonde kinderen, een paar dagen zorgen voor een zieke partner of helpen in het huishouden als iemand tijdelijk lichamelijke klachten heeft. Mantelzorg is altijd onbetaalde hulp en mantelzorg kan nooit als een verplichting aan iemand opgelegd worden. Mantelzorg die ontspoord is Mantelzorg wordt uit liefde gegeven, maar kan veel stress met zich meebrengen. Niet alleen omdat men zich zorgen kan maken, maar ook om de mantelzorg naast alle andere levensverplichtingen te organiseren en vol te blijven houden. Soms wordt de mantelzorg dan zo n opgave dat de mantelzorger overbelast raakt. En in sommige gevallen gaat het echt mis: als mantelzorgers de zorg voor hun naaste niet meer aan kunnen, lopen ze het risico om te ontsporen in gedrag dat ze zelf liever ook niet zouden willen vertonen. Diegene die mantelzorg ontvangt, krijgt geen adequate zorg meer. Soms gaat het gedrag zo ver dat er sprake is van (ouderen)mishandeling. In dit soort gevallen is er sprake van mantelzorg die ontspoord is. Definitie Mantelzorg die ontspoord is 4 Er is sprake van mantelzorg die ontspoord is wanneer een mantelzorger door overbelasting, onwetendheid, onkunde of onmacht onbedoeld over de grenzen van de verzorgde heengaat, inadequate zorg levert, verwaarloost of op andere manier onbedoeld schade toebrengt. Goede zorg slaat sluipenderwijs om in verwaarlozing, verkeerde behandeling of zelfs mishandeling. 4 We volgen de definitie van Movisie, Kennis en aanpak van sociale vraagstukken,

9 Achtergrond en stand van zaken Sinds de inwerkingtreding van de Wet Maatschappelijke Ondersteuning 2007, werken de gemeenten Maassluis, Vlaardingen en Schiedam samen op het gebied van mantelzorg. Het primaire doel van de aanpak was de overbelasting van mantelzorgers te voorkomen, zodat: - De mantelzorger de zorgtaken kan blijven uitvoeren - De zorgontvanger zorg krijgt van degene van wie hij die het liefst krijgt - De juiste zorg op de juiste plaats wordt gegeven vanuit de gemeente en de rijksoverheid Om de ondersteuning van mantelzorgers te verbeteren, is afgelopen jaren ingezet op vijf speerpunten: 1 Vergroten bekendheid van het begrip mantelzorg 2 Vergroten van het bereik 3 Het hanteren van een systeemgerichte aanpak 4 Verminderen bureaucratie 5 Verbeteren van het huidige ondersteuningsaanbod Sinds 2008 is op al deze onderwerpen veel bereikt in MVS verband. Zo is er een regionale Wmo Verordening opgesteld en is er een Regionale Visie Mantelzorgondersteuning Nieuwe Waterweg Noord opgesteld. Een aantal behaalde resultaten: - Er is hard gewerkt aan bekendheid middels communicatie, bijvoorbeeld door het maken van voorlichtingsmateriaal zoals folders en een Mantelzorgmagazine en door het organiseren van voorlichtingsbijeenkomsten bij onder andere zorginstellingen, scholen, kerken, moskeeën en ontmoetingscentra. Ook is er veel aandacht in de (social) media geweest. - Er is specifieke aandacht geweest voor de verschillende doelgroepen zoals jonge mantelzorgers, mantelzorgers met een migratieachtergrond en werkende mantelzorgers. - Er zijn veel interventies opgezet en uitgerold in de regio zoals de inzet van een netwerkcoach, trainingen voor mantelzorgers, faciliteren van lotgenotencontact. - De samenwerking tussen partners is verbeterd door het bevorderen van samenwerking en deskundigheidsbevordering rondom mantelzorg zoals de wijkteams, medewerkers bij de wmo loketten, zorgverzekeraars, huisartsen, gesubsidieerde instellingen, etc - Het regionale (MVS) steunpunt mantelzorg is opgezet als centraal aanspreekpunt voor zaken rondom mantelzorg en mantelzorgondersteuning. Naast deze resultaten, hebben we afgelopen jaren beter zicht gekregen op de behoefte van mantelzorgers en wat er extra aandacht nodig heeft. De huidige visie willen we hierop aanscherpen. De ingezette richting blijft overeind en we borduren voort op behaalde successen en opgedane ervaring. De volgende ontwikkelingen spelen verder een rol bij de aanscherping van deze visie: Decentralisatie Wmo: meer verantwoordelijkheden bij gemeente In de Wmo 2015 hebben gemeenten de opdracht gekregen om aan te geven welke maatregelen ze nemen voor het ondersteunen en faciliteren van mantelzorgers. De gemeente heeft ook de wettelijke opdracht om mantelzorgers te betrekken bij het onderzoek naar een ondersteuningsvraag. Niet alleen de mogelijkheden van de mantelzorgers, ook hun ondersteuningsbehoeften moeten in kaart worden gebracht. De gemeente is verantwoordelijk voor het bevorderen van de inzet van mantelzorgers en zorgvrijwilligers en voor hun ondersteuning. Tot slot is de gemeente verantwoordelijk voor het waarderen van de mantelzorgers en voor het beschikbaar stellen van respijtzorg. 6

10 Grotere druk op mantelzorgers Mantelzorgers zorgen langdurig en intensief voor iemand in hun directe omgeving. Met de veranderingen in de zorg krijgen mantelzorgers een steeds grotere rol. De trend is dat mensen zo lang mogelijk thuis blijven wonen, waardoor de hulp- en zorgvragen steeds ingewikkelder worden. Tegelijkertijd wordt het potentiële aantal mensen dat mantelzorg kan bieden kleiner: Nu staan er nog 15 potentiële mantelzorgers voor elke 85-plusser klaar, maar in 2040 loopt dit terug naar 6 5. Daarmee wordt de druk op mantelzorgers steeds groter. De gezondheidsmonitor van de GGD geeft aan dat in Nederland 14,2% van de bevolking van 19 jaar en ouder mantelzorg geeft. De cijfers in de regio zijn 6 : - Schiedam 13% - Maassluis 12% - Vlaardingen 15% Op basis van de landelijke cijfers van Mantelzorg Nederland (voorheen Mezzo) zien we een hoger aantal mantelzorgers én dat een substantieel aantal mantelzorgers langdurig mantelzorger is en intensieve ondersteuning biedt 7 : Gemeente Inwonersaantal Inwoners 15 jaar of ouder Mantelzorgers 15 jaar of ouder Mantelzorgers die langdurig zorgen Mantelzorgers langdurig en intensief Maassluis Vlaardingen Schiedam TOTAAL Mantelzorgers zwaarbelast Vergelijking van bovenstaande cijfers op basis van de verschillende bronnen illustreert één van de aandachtspunten rondom mantelzorg: veel mantelzorgers (h)erkennen zichzelf niet als mantelzorger. Onbekend is de manier van vragen bij bovenstaande bronnen, maar helder is dat, afhankelijk van hoe het gevraagd wordt, er verschillende cijfers kunnen optreden. Wanneer ben je mantelzorger? Welke ondersteuning kan en wil de mantelzorger verlenen? Hoe is dit in te passen in zijn of haar eigen leven? Hoe is te voorkomen dat het hem of haar zelf teveel wordt? En wat kunnen en willen de gemeenten hieraan bijdragen om ervoor te zorgen dat de draagkracht en de draaglast van de mantelzorger in balans blijven? Hoe bereiken we alle mantelzorgers? Deze vragen staan centraal in deze visie op mantelzorg en informele hulp. 5 PBL (2018) Regionale ontwikkelingen in het aantal potentiele helpers van oudere ouderen tussen re_ouderen_tussen_1975_ GGD Rotterdam-Rijnmond Gezondheidsmonitor Mezzo, Toelichting en verantwoording: Inwonersaantallen gebaseerd op CBS-gegevens per Berekening aantallen mantelzorgers gebaseerd op publicatie "Voor elkaar?", SCP, 2017 Aantal mantelzorgers: 1 op de 3 van de 16-plussers geeft mantelzorg Aantal mantelzorgers die langdurig zorg geven: 28% van de 16-plussers geeft langdurig (langer dan 3 maanden) mantelzorg Aantal mantelzorgers die langdurig en intensief zorg geven: 5,5% van de volwassenen geeft langdurig en intensief (meer dan 8 uur per week) mantelzorg Aantal zwaarbelaste mantelzorgers: 8,6% van de mantelzorgers voelt zich zwaarbelast 7

11 Visie op mantelzorg Mantelzorgers zijn waardevol en onmisbaar in de zorg en ondersteuning van kwetsbare inwoners. Er zitten echter grenzen aan wat een mantelzorger kan bijdragen. Zoals eerder aangegeven, wordt de komende jaren de druk op mantelzorgers alleen maar groter. De grens aan wat mantelzorgers kunnen bijdragen wordt verlegd en hiermee neemt het risico op overbelasting toe. Aandacht voor mantelzorgers om de juiste balans te behouden in het zorgen voor een ander en zorgen voor henzelf, wordt steeds belangrijker. Wij zien het als een belangrijke taak voor ons als gemeenten om mantelzorgers hierbij te ondersteunen. Onze visie op mantelzorgondersteuning is daarom: Visie op mantelzorgondersteuning Bij de mantelzorgers in Vlaardingen is er een gezonde balans tussen de draagkracht en draaglast. Ambities en doelstellingen De komende tijd wordt de druk op mantelzorgers alleen maar groter. Des te belangrijker is het om actief te werken aan de gezonde balans tussen draagkracht en draaglast. Dit willen we bereiken door ons, samen met onze partners, te richten op de volgende ambities: 1) we informeren alle inwoners over mantelzorg en de mogelijkheden voor ondersteuning 2) we ondersteunen mantelzorgers én hun omgeving; 3) we ondersteunen vroegtijdig; 4) we voorkomen overbelasting en ontsporing; 5) we hebben specifieke aandacht voor de overlap en grenzen bij mantelzorgers en vrijwilligers. Gelieerd aan deze ambities willen we de volgende resultaten behalen: Ambitie 1: We informeren alle inwoners over mantelzorg en de mogelijkheden voor ondersteuning We zetten ons met de partners actief in op het vinden van mantelzorgers om hen te informeren, adviseren, begeleiden en ondersteunen. De inzet is erop gericht dat alle (potentiële) mantelzorgers én professionals weten waar ze terecht kunnen wanneer zij ondersteuning nodig hebben en dit krijgen wanneer zij daar behoefte aan hebben. Uit onderzoek blijkt dat het merendeel van de mantelzorgers, bijna vier van de vijf, zich voldoende vaardig voelt om hulp te geven. Bijna een op de tien geeft aan zich niet voldoende toegerust te voelen. Aandachtspunten hierbij zijn de onbekendheid met de mogelijkheden voor ondersteuning, de toegang tot respijtzorg en onvoldoende aandacht voor het samenwerken met professionals 8. Met het bereiken van (potentiële) mantelzorgers is het belangrijk om onderscheid te maken in: a) Informatiebereik: het bereik van informatie over de mogelijkheden van ondersteuning. Afgelopen jaren is veel gedaan om mantelzorgers te bereiken met informatie, zowel rechtstreeks door informatie en campagnes via (social) media en communicatiekanalen van gemeenten en andere organisaties, maar ook indirect via bijvoorbeeld professionals van zorginstellingen, huisartsen en de verspreiding van magazines. Op dit moment hebben we niet volledig in beeld of de informatie daadwerkelijk alle mantelzorgers bereikt. Een indicatie is het antwoord op de vraag Kent u het Steunpunt mantelzorg? in de MVS monitor 9. In 2017 heeft 24% van de respondenten hier positief op geantwoord. 8 SCP (2017), Voor elkaar? Stand van de informele hulp Kenniscentrum MVS (2017), Monitor Leefbaarheid & Veiligheid Schiedam en Maassluis, VlaardingenPeilt 8

12 b) Ondersteuningsbereik: het bereik van mantelzorgers met daadwerkelijke ondersteuning voor diegenen die zich niet voldoende toegerust voelen om de benodigde mantelzorg te bieden. In 2017 heeft 14% van de mantelzorgers mantelzorgondersteuning ontvangen. 10 Doelstelling 1 Informatiebereik In 2022 willen we alle inwoners bereiken met informatie en dit kunnen onderbouwen. Doelstelling 2 Bekendheid steunpunt Mantelzorg In 2022 is het percentage respondenten dat het steunpunt kent volgens de MVS Monitor gestegen naar 40%. Doelstelling 3 Ondersteuningsbereik In 2022 willen we 25% van de mantelzorgers die zich niet voldoende toegerust voelen, in beeld hebben en weten waar hun ondersteuningsbehoefte ligt. Ambitie 2 We ondersteunen mantelzorgers én hun omgeving Veelal hebben mantelzorgers een ondersteuningsvraag om beter voor hun naaste te kunnen zorgen, maar vergeten ze dat ze ook goed voor zichzelf moeten zorgen. Ondersteuning van mantelzorgers is erop gericht om de zorg voor hun naaste zo lang mogelijk en zo gezond mogelijk vol te houden. De komende vier jaar gaan we extra inzetten op ondersteuning van mantelzorgers bij het beter voor zichzelf zorgen. Voor mantelzorgers is het erg belangrijk om een sociaal netwerk te hebben. Dit netwerk bestaat bijvoorbeeld uit familie, vrienden, kennissen, collega s en buren oftewel mensen in de directe omgeving. Zonder zo n netwerk is het extra moeilijk om de zorg vol te houden. Ook hebben we aandacht voor de mogelijkheden die dit netwerk heeft om de mantelzorger te ontlasten (inclusief werkgevers). Doelstelling 4 Versterking van de mantelzorger zelf We gaan activiteiten inzetten om mantelzorgers te ondersteunen bij het vergroten van de draagkracht. Doelstelling 5 Versterking van het netwerk van de mantelzorger We gaan netwerkversterkende activiteiten inzetten voor mantelzorgers. Ambitie 3 We ondersteunen vroegtijdig Vaak komen mantelzorgers in beeld wanneer de balans tussen draagkracht en draaglast in onbalans is en ze op zoek gaan naar ondersteuning. We zetten in op pro-actief vinden en benaderen van mantelzorgers om eerder naar hun ondersteuningsbehoefte te vragen en richten ons op het inzetten van preventieve ondersteuning. Een mix van formele en informele zorg is belangrijk als ondersteuning van de mantelzorger om de zorg thuis langer vol te houden. Wat mantelzorgers enorm kan helpen is het bijtijds inzetten van professionele of vrijwillige hulp en niet pas wanneer de mantelzorger overbelast dreigt te raken. 10 Minters Mantelzorg, Jaarrapportage

13 Ook waardering vanuit en samenwerking met professionals zorgt voor verlichting. Deze professionals zijn tevens een belangrijke spil om vroegtijdig signalen van overbelasting te zien en hiernaar te handelen. Naast het bieden van ondersteuning is het waarderen van mantelzorgers een belangrijke verantwoordelijkheid van de gemeente. De jaarlijkse waardering benadrukt het belang van de mantelzorgers en is ook een aanknopingspunt om vroegtijdige ondersteuning aan te bieden. Doelstelling 6 Pro-actief vinden en benaderen van mantelzorgers We zetten pro-actief in op het vinden en benaderen van mantelzorgers. Doelstelling 7 Preventieve ondersteuning We wachten niet met ondersteuning tot mantelzorgers overbelast dreigen te raken, maar ondersteunen vroegtijdig. Ambitie 4 We voorkomen overbelasting en ontsporing Mantelzorg wordt uit liefde gegeven, maar kan veel stress met zich meebrengen. Niet alleen omdat men zich zorgen kan maken, maar ook om de mantelzorg naast alle andere levensverplichtingen te organiseren en vol te blijven houden. Landelijk voelt 8,6 % van de mantelzorgers zich zwaar belast 11. Soms wordt de mantelzorg dan zo n opgave dat de mantelzorger overbelast raakt. En in sommige gevallen gaat het echt mis: als mantelzorgers de zorg voor hun naaste niet meer aan kunnen, lopen ze het risico om te ontsporen in gedrag dat ze zelf liever ook niet zouden willen vertonen. Diegene die mantelzorg ontvangt, krijgt geen adequate zorg meer. Soms gaat het gedrag zo ver dat er sprake is van (ouderen)mishandeling. In dit soort gevallen is er sprake van mantelzorg die ontspoord is. Voorkomen dient te worden dat de mantelzorg zo zwaar valt dat het overgaat in mantelzorg die ontspoord is. In 2018 heeft een eerste brainstorm plaatsgevonden over hoe we in de regio momenteel werken aan het voorkomen of stoppen van mantelzorg die ontspoord is en de hieraan gelieerde aanpak ouderenmishandeling. De deelnemende organisaties hebben het belang uitgesproken dat professionals die achter de voordeur komen, overbelasting bij mantelzorgers weten te signaleren om zodoende ontsporing van (mantel)zorg te kunnen voorkomen. En mocht er sprake zijn van (dreigende) ontsporing, dat de professionals dan weten te handelen volgens de stappen van de meldcode huiselijk geweld en kindermishandeling. Het is echter nog niet tot een gezamenlijke aanpak gekomen. Doelstelling 8 Mantelzorg die ontspoord is In 2022 is een passende aanpak Overbelaste mantelzorgers en mantelzorg die ontspoord is geïmplementeerd. 11 Mezzo (2017), Mantelzorg in cijfers 10

14 Passende respijtzorg Eén van de belangrijke pijlers van mantelzorgondersteuning is respijtzorg. Respijtzorg is een tijdelijke en volledige overname van zorg met als doel de mantelzorger een adempauze te geven zodat mantelzorgers de zorg langer volhouden en zelf nieuwe energie opdoen. Respijtzorg kan een basis hebben vanuit verschillende wetten (Wmo, ZVW, WLZ). Aangezien gemeenten alleen een verantwoordelijkheid hebben op respijtzorg op basis van de Wmo, is dit de scope waar we ons op richten. Het aanbod aan respijtzorg is niet bij alle mantelzorgers en mantelzorgondersteuners bekend. Daarom is in 2018 de opdracht aan Mantelzorg Nederland (voorheen Mezzo) verstrekt om een onafhankelijk onderzoek uit te voeren voor de regio. In dit onderzoek wordt het aanbod, het gebruik van de verschillende vormen van respijtzorg en in hoeverre het aanbod aansluit op de vraag van mantelzorger onderzocht. De uitkomsten en aanbevelingen van dit onderzoek worden meegenomen in het uitvoeringsplan. Doelstelling 9 Respijtzorg In 2022 hebben we een passend aanbod respijtzorg (in het kader van de Wmo) en is dit bekend bij partijen en mantelzorgers. Ambitie 5 We hebben specifieke aandacht voor de overlap en grenzen bij mantelzorgers en vrijwilligers Informele hulp geboden door mantelzorg en vrijwilligers hangt met elkaar samen maar ze kennen duidelijk een andere insteek. Een belangrijk punt dat mantelzorgers onderscheidt van andere mensen die zich vrijwillig inzetten is dat het mantelzorgers overkomt omdat ze een emotionele band hebben met degene die zorg nodig heeft. Een vrijwilliger kiest er actief voor en kan ermee stoppen op het moment dat hij of zij dat wil. Zowel mantelzorgers als vrijwilligers hebben met vergelijkbare vraagstukken en ontwikkelingen te maken. Zo wordt bijvoorbeeld de zorgvraag van mensen die zij ondersteunen steeds complexer. Hiernaast is niet altijd even duidelijk vanuit welk perspectief dergelijke vraagstukken opgepakt zouden kunnen worden. Om hierover afstemming te zoeken met de betrokken partijen, bestaat sinds 2015 het Netwerk Informele en Respijtzorg (NIRZ) voor de regio Vlaardingen, Maassluis en Schiedam. Op dit moment deelnemende partijen zijn: OproepCentrale, Humanitas Buddyzorg, Handen in huis, Argos Zorggroep, de Zonnebloem, DOCK, VPTZ, Minters Mantelzorg, SeniorenWelzijn, Careyn, Odensahuis de Bovenkamer, ROGplus, Vluchtelingenwerk, St de Boei, St Present, de wijkteams en de Servicepunten Vrijwilligers van de drie gemeenten. De komende periode onderzoeken we samen met de partners waar zich vraagstukken voordoen en werken we gezamenlijk aan oplossingen. Doelstelling 10 Overlap en grenzen bij mantelzorgers en vrijwilligers In 2022 hebben we een, op basis van een inventarisatie naar lacunes en knelpunten, gezamenlijke aanpak mantelzorgers en vrijwilligers. 11

15 Uitvoeringsplan Aanvullend op deze visie wordt een uitvoeringsplan gemaakt. Hierin wordt beschreven wat we gaan doen om de doelstellingen te bereiken en op welke manier. Voor zover dit mogelijk en wenselijk is, worden onderwerpen in regionaal verband opgepakt. Het wordt opgesteld in nauwe samenwerking met de samenwerkings- en uitvoeringsorganisaties. Tevens wordt hierin de financiële paragraaf opgenomen. Periodiek wordt de stand van zaken opgemaakt en wordt het uitvoeringsplan zo nodig bijgesteld. Thema s Naast de algemene ambities en doelstellingen, staat ieder jaar een thema centraal waar in dat jaar extra aandacht voor is. Dit is voortgekomen uit gesprekken met betrokkenen in het veld. De thema s voor de komende jaren zijn: 2019 Mantelzorg bij psychische en psychiatrische problemen 2020 De knel tussen aantal (potentiële) mantelzorggevers en mantelzorgontvangers 2021 Mantelzorgers met een migratieachtergrond 2022 Mantelzorg en werk 12