1 SPIN ABTN 2010 BIJLAGEN SPIN. Verslag toepassing Code Pensioenfondsen

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "1 SPIN ABTN 2010 BIJLAGEN SPIN. Verslag toepassing Code Pensioenfondsen"

Transcriptie

1 1 SPIN ABTN 2010 BIJLAGEN SPIN Verslag toepassing Code Pensioenfondsen Geldig per 21 december 2017

2 2 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen Inhoudsopgave Management samenvatting... 3 Introductie Code Pensioenfondsen... 3 Uitleg niet (volledig) toepassen van normen Inleiding Algemene thema s Taken en werkwijze bestuur Taak en werkwijze belanghebbendenorgaan Taken en werkwijze intern toezicht Verantwoording afleggen Integraal risicomanagement Communicatie en transparantie Verantwoord beleggen Uitvoering, uitbesteding en kosten Rol accountant en actuaris Klachten en geschillen Melding onregelmatigheden Inrichting en organisatie Benoeming, ontslag en schorsing Geschiktheid Stemverhoudingen Zittingsduur en herbenoeming Diversiteit Integer handelen Beloningsbeleid Compliance...20 Dit document is in werking getreden op 20 maart 2015 en voor het laatst gewijzigd per 21 december Aldus vastgesteld door het algemeen bestuur op 21 december 2017 te Amstelveen. R.H.A. van Vledder Voorzitter R.W. Houweling Secretaris

3 3 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen Management samenvatting Introductie Code Pensioenfondsen De Code is wettelijk verankerd. De normen in de Code zijn weliswaar leidend, maar de Code laat ruimte voor de eigen verantwoordelijkheid van het bestuur in de (beleids)keuzes die het maakt. Het doel van de Code is het bewustzijn van goed pensioenfondsbestuur te stimuleren bij de nietuitvoerende en uitvoerende bestuurders en het VO. De pensioenfondsen mogen deze Code daarom naleven volgens het pas-toe-of-leg uit -beginsel. De Code richt zich op de drie functies van goed pensioenfondsbestuur : besturen, toezicht houden en verantwoording afleggen over wat het pensioenfonds gepland en gerealiseerd heeft. Van belang is dat er een goede scheiding van verantwoordelijkheden is met een systeem van controle en evenwicht tussen de functies (checks and balances). De Code gaat uit van de regiefunctie van het bestuur. Dat wil niet alleen zeggen dat binnen SPIN het bestuur altijd eindverantwoordelijk is voor alle besluiten die genomen worden, ongeacht of deze zijn uitbesteed aan een pensioenuitvoeringsbedrijf of vermogensbeheerder, maar ook dat het bestuur daar actief sturing aan geeft en in control is. Ook willen de opstellers van de Code het debat stimuleren binnen en tussen de verschillende organen van het fonds en tussen het fonds en de organisaties waaraan taken zijn uitbesteed. Uitleg niet (volledig) toepassen van normen In onderstaand overzicht wordt toegelicht waarom bepaalde normen niet (volledig) worden toegepast. 36 Het bestuur bevordert dat de dienstverleners een klokkenluidersregeling hebben. Met een klokkenluidersregeling kunnen degenen die financieel afhankelijk zijn van de dienstverlener, zonder gevaar voor hun positie rapporteren over onregelmatigheden binnen de onderneming. Dit kan gaan om onregelmatigheden van algemene, van operationele en van financiële aard. Vorenstaand aspect wordt meegenomen in de uitbestedingsovereenkomsten met de desbetreffende partijen. Voor een groot deel van deze partijen heeft SPIN vastgesteld dat een klokkenluidersregeling aanwezig is. Er wordt door het bestuur op toegezien dat in nieuwe uitbestedingsovereenkomsten expliciet is opgenomen dat de desbetreffende dienstverlener beschikt over een klokkenluidersregeling. 60 De zittingsduur van een bestuurslid is maximaal vier jaar. Een bestuurslid kan maximaal twee keer worden herbenoemd. De statuten bepalen dat een bestuurder wordt benoemd voor drie jaar en met maximaal drie herbenoemingen. In totaal leidt dit niet tot overschrijding van de norm. Het bestuur handhaaft hiermee de systematiek die reeds voor inwerkingtreding van de Code was vastgelegd. Deze regeling heeft als voordeel dat ieder jaar een herbenoeming kan plaatsvinden van één van de drie A- en B-bestuurders. Dat is niet mogelijk bij een vierjarige zittingsperiode. De uitvoerende bestuursleden zijn voor onbepaalde tijd benoemd, aangezien zij ook voor onbepaalde tijd een arbeidsovereenkomst met het fonds zijn aangegaan. 67 In het bestuur, het VO of het BO zitten ten minste één man en één vrouw. Het bestuur bestaat uitsluitend uit mannen. Het bestuur streeft evenwel naar diversiteit en brengt dit actief onder de aandacht bij de geledingen die de voordracht van potentiële bestuurders doen en heeft dit ook tot uiting gebracht in het diversiteitsbeleid. Doordat er vier vrouwen zitting hebben in het VO bestaat de kans dat daaruit een toekomstig bestuurslid voortkomt. In het VO hebben drie vrouwen zitting namens de werkgever en een namens de pensioengerechtigden. In het selectieproces naar opvolgers voor (1) de directeur/lid dagelijks bestuur en (2) algemene bestuursleden is expliciet opgenomen in het functieprofiel dat bij gelijke geschiktheid de voorkeur uitging naar een vrouw.

4 4 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 68 In het bestuur, het VO of het BO zitten ten minste één lid boven en één lid onder de veertig jaar. Alle leden van het bestuur zijn ouder dan 40 jaar. Een VO-lid is jonger dan 40 jaar. Bij de voordracht van bestuurskandidaten vanuit de verschillende geledingen is geen kandidaat voorgedragen die aan dit principe voldoet. Bij een volgende voordracht zal het Fonds dit leeftijdsaspect opnieuw expliciet onder de aandacht brengen bij de voordragende partijen. Echter, er zijn weinig beschikbare kandidaten van jonger dan 40 jaar, die veelal vanwege het internationale karakter van de werkgever uitsluitend zullen werken voor de werkgever en niet als kandidaat-bestuurder worden voorgedragen voor het fonds. Bovendien blijkt uit de leeftijdsopbouw van de actieve deelnemers dat het overgrote deel ouder is dan 40 jaar. Dit alles heeft betrekking op de bestuurszetels namens de werkgever en de ondernemingsraad. Bij de (toekomstige) verkiezingen van de leden van het VO is/wordt in de competentievisie en in de verkiezingscampagne aandacht gevraagd voor de diversiteit. Ook zijn de eventuele huidige reservekandidaten allen ouder dan 40 jaar.

5 5 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 1. Inleiding De Code Pensioenfondsen (hierna: Code) is een document van zelfregulering voor de pensioensector. Deze Code is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid, die hiermee normen formuleren voor goed pensioenfondsbestuur. Per 1 juli 2014 is de Code ook wettelijk verankerd in de Pensioenwet. De Code is gebaseerd op het pas-toe-of-leg-uit -beginsel. Dit betekent dat SPIN de normen van de Code toepast of in het jaarverslag motiveert waarom het een norm niet (volledig) toepast. Het bestuur van Stichting Pensioenfonds IBM Nederland (hierna: SPIN) streeft als eindverantwoordelijk uitvoerder van de door IBM en de GOR overeengekomen pensioenregeling naar een optimale kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid met betrekking tot die uitvoering. Het bestuur kent de Code, onderschrijft deze en zal deze zoveel mogelijk naleven. In dit document zijn de normen opgenomen uit de Code. Per norm wordt in bullets aangegeven hoe SPIN deze toepast. Indien dit deels of niet het geval is, dan wordt dat uitgelegd. Intern toezicht verantwoordelijk voor toezicht op naleving Na de introductie van de Code is de naleving hiervan overeenkomstig norm 15 neergelegd bij het intern toezicht. Dit betekent dat de naleving van de Code regelmatig aan de orde zal moeten komen in de vergaderingen van het Toezichthoudend bestuur. Aanbevelingen Monitoringscommissie Code Pensioenfondsen Bij het wijzigen van dit document is rekening gehouden met de Rapportage naleving Code Pensioenfondsen over 2015 van de Monitoringcommissie Code Pensioenfondsen en de Handreiking Code Pensioenfondsen van de Pensioenfederatie. De good practices die in de rapportage zijn genoemd heeft het Fonds ter harte genomen. 2. Algemene thema s 2.1 Taken en werkwijze bestuur Norm Tekst norm 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader (m/v) de pensioenregeling uit: de regeling in ontvangst nemen, aanvaarden en beheren, de gelden beleggen, de pensioenen uitkeren en belanghebbenden informeren. Het bestuur heeft altijd de eindverantwoordelijkheid en de regie over alle werkzaamheden van het fonds. Toepassing binnen SPIN Het bestuur geeft hier invulling aan. Het beleid van het bestuur is vastgelegd in fondsdocumenten en in de ABTN. Het dagelijks bestuur is verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid. De niet-uitvoerende bestuurders houden toezicht hierop. De uitvoering van de pensioenadministratie en het vermogensbeheer zijn uitbesteed, het fonds werkt met een Beleidsplan Uitbesteding. O.a middels SLA's houdt het bestuur toezicht op de correcte uitvoering. In de praktijk komt dit (onder meer) tot uiting in een zorgvuldige en evenwichtige belangenafweging. Verder maakt het bestuur bij belangrijke beleidsmatige beslissingen gebruik van een format voor besluitvorming, waarin uitgebreid de motivering voor het besluit wordt onderbouwd. 2 Het bestuur maakt heldere afspraken over zijn beleidsruimte. Die afspraken maakt het bestuur met de werkgever, de sociale partners of de beroepspensioenvereniging die de Het bestuur heeft de afspraken over de beleidsruimte helder vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst en er is goede communicatie en afstemming over de uitvoering van de pensioenregeling.

6 6 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen pensioenregeling bij het pensioenfonds onderbrengt. 3 Het bestuur stelt een missie, visie en strategie op. Ook zorgt het voor een heldere en gedocumenteerde beleids- en verantwoordingscyclus. Daarnaast toetst het bestuur periodiek de effectiviteit van zijn beleid en stuurt zo nodig bij. 4 Het bestuur zorgt voor een noodprocedure om in spoedeisende situaties te kunnen handelen. 5 Het bestuur waarborgt dat de leden van het bestuur onafhankelijk en kritisch kunnen opereren, ten opzichte van de achterban en van elkaar. 6 Het bestuur is er collectief verantwoordelijk voor dat het zelf goed functioneert. De voorzitter ziet hierop toe. Hij is namens het bestuur het eerste aanspreekpunt voor het intern toezicht, het VO of het BO over het functioneren van bestuurders. De voorzitter bewaakt de evenwichtige afweging van belangen in de besluitvorming, net als de besluitvormings- en adviesprocedures. Het bestuur beschikt over een strategiedocument, waarin de missie, visie en strategie is vastgelegd en is hiermee de dialoog aangegaan met alle betrokken geledingen. Jaarlijks stelt het bestuur een jaarplan op dat in lijn is met het strategiedocument en waarin de beleids- en verantwoordingscyclus is opgenomen. De periodieke toetsing van de effectiviteit van het beleid vindt plaats via de monitoring van de dekkingsgraad, het waarmaken van de indexatie en het beoordelen van het oordeel van het VO nadat daaraan verantwoording is afgelegd. Verder bestudeert het bestuur de uitkomsten van de SPIN Monitor. In 1H 2017 heeft het bestuur de toekomstvisie uitgewerkt en vastgesteld in Agenda Deze vormt een bouwsteen voor de herziening van de missie, visie en strategie die in 2018 wordt verwacht. Eind 2016 is een besturingskader beleggingen vastgesteld. Dit omvat een heldere vastlegging hoe beleggingsbeslissingen over vermogens- en balansbeheer tot stand komen en een duidelijke afbakening van taken en bevoegdheden binnen SPIN. De kwaliteit van de besluitvorming en incontrol status van het bestuur worden hierdoor versterkt. De noodprocedure is opgenomen in de ABTN en heeft twee aspecten: het financiële en nietfinanciële aspect. Het financiële aspect is nader uitgewerkt in het financieel crisisplan. Het nietfinanciële aspect is nader uitgewerkt in de statuten en in het Business Continuity Plan. Dit is geborgd in de statuten. Daarnaast is dit ook gewaarborgd in deskundigheids- en competentiematrix, die onderdeel uitmaakt van het integrale geschiktheidsplan. Jaarlijks voert het bestuur een zelfevaluatie uit over het eigen functioneren. Voorts voert de voorzitter individuele evaluatiegesprekken met de bestuursleden. In de zelfevaluatie komt het functioneren van het gehele bestuur en van de voorzitter aan de orde. Regelmatig overleggen de uitvoerende bestuurders met de niet-uitvoerende bestuurders. Daarnaast is er regelmatig (in)formeel overleg tussen het bestuur en het verantwoordingsorgaan (VO). De taakomschrijving van de voorzitter ligt vast in de statuten en de abtn. Bij de motivering van bestuursbesluiten wordt ingegaan op de evenwichtige belangenafweging. Het bestuur hanteert een format voor besluitvorming, waarbij expliciet wordt ingegaan op evenwichtige belangenafweging.

7 7 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 7 Het bestuur vervult zijn taak op een transparante (open en toegankelijke) manier. Dat zorgt ervoor dat belanghebbenden inzicht kunnen krijgen in de informatie, overwegingen en argumenten die ten grondslag liggen aan besluiten en handelingen. 8 Het bestuur legt bij alle besluiten duidelijk vast op grond van welke overwegingen - mede ten aanzien van de evenwichtige belangenafweging - het besluit genomen is. 9 Het bestuur weegt de aanbevelingen van de raad van toezicht of de visitatiecommissie af. Wil het bestuur afwijken van de aanbevelingen, dan moet het dit motiveren. De collectieve verantwoordelijkheid en de evenwichtige belangenafweging zijn geborgd in de statuten. De voorzitter waakt over de naleving. In de communicatie-uitingen naar de deelnemers, op de website en in de diverse vergaderingen met het VO wordt open gecommuniceerd over de zaken die het fonds aangaan. Daarnaast ontvangt het VO beleidsdocumenten en notulen van bestuursvergaderingen. Het Fonds kent een uitgebreide overlegstructuur, niet alleen met de werkgevers maar ook met andere stakeholders. Op de website, de SPIN.FO worden de belangrijkste ontwikkelingen van het fonds (waaronder de dekkingsgraad) en besluiten periodiek vermeld en toegelicht. Het bestuur ziet erop toe dat de vergaderingen correct worden genotuleerd, waarbij de overwegingen voor en de belangenafweging bij de besluitvorming worden weergegeven. Het niet-uitvoerend bestuur maakt toezichtsverslagen per aandachtsgebied en worden bevindingen en aanbevelingen geformuleerd. Gedurende het jaar wordt de opvolging van aanbevelingen gemonitord en besproken. 2.2 Taak en werkwijze belanghebbendenorgaan 10 Het belanghebbendenorgaan (BO) voert Niet van toepassing op SPIN zijn taak uit als goed huisvader (m/v) voor alle belanghebbenden. Uitleg: Het onafhankelijke en het onafhankelijk gemengde bestuursmodel kennen een belanghebbenorgaan. SPIN heeft een omgekeerd gemengd bestuursmodel; het belanghebbendenorgaan maakt daarvan geen onderdeel uit. De normen 10 tot en met 13 zijn niet van toepassing op SPIN. 11 Het BO waarborgt dat de leden ten opzichte van de achterban en van elkaar onafhankelijk en kritisch kunnen opereren. 12 Het BO bewaakt of het bestuur de uitvoeringsovereenkomst of het uitvoeringsreglement en het pensioenreglement juist uitvoert. Ook bewaakt het BO of het bestuur de belangen van de verschillende groepen belanghebbenden evenwichtig afweegt. 13 Het BO onderneemt actie als het van oordeel is dat het bestuur niet naar behoren functioneert. Niet van toepassing op SPIN, zie uitleg bij norm 10. Niet van toepassing op SPIN, zie uitleg bij norm 10. Niet van toepassing op SPIN, zie uitleg bij norm 10.

8 8 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 2.3 Taken en werkwijze intern toezicht 1 14 Het intern toezicht vervult zijn toezichttaak zodanig dat het bijdraagt aan het effectief en slagvaardig functioneren van het pensioenfonds en aan een beheerste en integere bedrijfsvoering door het pensioenfonds. statuten en ABTN. worden toegelicht. De taken en bevoegdheden van de nietuitvoerende bestuurders liggen vast in de Het VO ontvangt de bevindingen van de nietuitvoerende bestuurders, die desgewenst Het intern toezicht heeft een eigen jaarplanning waarin zij invulling geeft aan haar toezichthoudende taak. In 2016 heeft het niet-uitvoerend bestuur een auditcommissie ingesteld, die het nietuitvoerend bestuur ondersteunt bij de aandachtsgebieden financiële informatieverschaffing, beleggingsbeleid en risicobeleid. Voor de taakinvulling is een reglement opgesteld. 15 Het intern toezicht betrekt de naleving van deze Code bij zijn taak. 16 De raad van toezicht 2 stelt zich op als gesprekspartner van het bestuur. De niet-uitvoerende bestuurders geven hier invulling aan. Dit gebeurt o.a. aan de hand van dit document en de expliciete benoeming van de naleving van de Code Pensioenfondsen in de jaarplanning van het niet-uitvoerend bestuur. De niet-uitvoerende bestuurders geven ten minste vier keer per jaar via hun eigen notulen en via (informele) overleggen terugkoppeling over de uitvoerende bestuurders en vaker indien nodig. Daarnaast heeft de onafhankelijk voorzitter regelmatig gesprekken met de directeur van het fonds over specifieke onderwerpen en de algemene gang van zaken binnen het fonds. 2.4 Verantwoording afleggen 17 Het bestuur geeft inzicht in het beleid, de besluitvormingsprocedures, de besluiten en de realisatie van het beleid. Het beleid is vastgelegd in fondsdocumenten en deels in de ABTN, die het VO ontvangt. In de kwartaalrapportages als ook de jaarrapportage van het dagelijks bestuur en het jaarverslag wordt verantwoording afgelegd over de uitvoering van het beleid. Verder wordt het verslag van het intern toezicht over de uitvoering van de toezichttaken beschikbaar gesteld aan het VO. Het VO ontvangt daarnaast de notulen van het (niet-)uitvoerend bestuur waarmee zij inzage hebben in de besluiten en besluitvormingsprocedures. Overleg met het VO geeft het bestuur inzicht in de gevolgen van het gevoerde beleid. Het Fonds deelt uitgebreid informatie via zijn website, maar ook via de SPIN.fo en (digitale) 1 De term intern toezicht wordt in de Code gebruikt als men zowel de raad van toezicht bedoelen, als de visitatiecommissie, als de niet-uitvoerende bestuurders bij een gemengd model. In andere gevallen worden expliciet de raad van toezicht of de visitatiecommissie genoemd. 2 Bedoeld worden de niet-uitvoerende bestuurders bij een gemengd model, die een groot deel van de taken van de raad van toezicht hebben.

9 9 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen nieuwsbrieven. Tot slot hecht het Bestuur waarde aan een uitgebreid jaarverslag. 18 Het bestuur beschrijft in het jaarverslag helder en duidelijk de missie, visie en strategie van het pensioenfonds. Ook beschrijft het bestuur hierin of en in hoeverre het pensioenfonds de gestelde doelen heeft bereikt. Het bestuur beschrijft dit in het bestuursverslag van het jaarverslag. Het Bestuur heeft in 1H 2017 de toekomstvisie vastgesteld in Agenda Het bestuur legt verantwoording af over het beleid dat het voert, de gerealiseerde uitkomsten van dit beleid en de beleidskeuzes die het eventueel voor de toekomst maakt. Het bestuur weegt daarbij de verschillende belangen af van de groepen die bij het pensioenfonds betrokken zijn. Ook geeft het bestuur inzicht in de risico s van de belanghebbenden op korte en lange termijn, gerelateerd aan het overeengekomen ambitieniveau. Het bestuur legt verantwoording af aan het VO over het uitgevoerde beleid, over uitkomsten van het beleid en over beleidskeuzes. Daarnaast wordt ook in het jaarverslag verantwoording afgelegd. Zie ook uitleg bij norm 17. De verantwoording door het bestuur wordt uitgebreid beschreven in het jaarverslag, waarbij het bestuur transparant is over de uitkomsten. Bij tussentijdse en vaak ingrijpende gebeurtenissen betrekt het Fonds zijn stakeholders om zo een evenwichtige belangenafweging te waarborgen. 20 Het bestuur rapporteert in het jaarverslag over de kosten van de uitvoering van de pensioenregeling. 21 Het bestuur rapporteert in het jaarverslag over de naleving van de gedragscode en deze Code, net als over de evaluatie van het functioneren van het bestuur. 22 Het bestuur gaat een dialoog aan met het VO dan wel het BO bij het afleggen van verantwoording. Het jaarverslag bevat een verantwoording van de kosten van uitvoering en er vindt een uitsplitsing plaats van uitvoeringskosten naar DB- en DC-regeling. Het bestuur volgt de aanbevelingen Uitvoeringskosten van de Pensioenfederatie op. Het bestuur kent de Code en past deze toe. In het jaarverslag maakt SPIN melding van toepassing van de Code en van eventuele afwijkingen van de norm. Op de website geeft SPIN informatie over de wijze waarop zij de Code toepast. In het jaarverslag komt de naleving van de gedragscode en de zelfevaluatie van het functioneren van het bestuur aan de orde. Het bestuur heeft tweemaal per jaar formeel overleg met het VO over het oordeel van het VO. Daarnaast is er viermaal per jaar een regulier overleg. Verder is er aanvullend overleg tussen bestuur en VO indien noodzakelijk. Op deze wijze wordt het VO gedurende het jaar vroegtijdig betrokken bij de ontwikkelingen bij het Fonds. Daarnaast vindt tussentijds (op adhoc basis) informatie-uitwisseling plaats.

10 10 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 2.5 Integraal risicomanagement 23 Het bestuur bevordert en borgt een cultuur waarin risicobewustzijn vanzelfsprekend is. Ook zorgt het ervoor dat het integrale risicomanagement adequaat georganiseerd is. Bij SPIN is risicobewustzijn en risicocultuur van nature aanwezig. Dit wordt mede ingegeven door de cultuur bij de sponsor van het fonds en het risicobewustzijn dat hierdoor bij bestuur en medewerkers voortkomt uit deze cultuur. Het Fonds heeft een aparte/onafhankelijke risk managementfunctie, die verantwoordelijk is voor het tweedelijns integrale risicomanagement en rapporteert aan de nietuitvoerende bestuurders. Daarnaast zijn de eerstelijnsfuncties verantwoordelijk voor het eerstelijns integrale risicomanagement. Risicokennis en bewustzijn worden daarnaast bevorderd door gebruikmaking van de auditcommissie en de beleggingsadviescommissie. 24 Het bestuur houdt expliciet rekening met risico s en risicobeheersing bij het bepalen van het beleid en het nemen van besluiten. Deze risicoafweging legt het bestuur vast. Het Fonds heeft een risico raamwerk en risicomonitor. De risicomonitor wordt op kwartaalbasis besproken in het bestuur. Naast de risicomonitor vindt monitoring plaats via diverse rapportages, waaronder dekkingsgraadrapportages, risicorapportages, performance rapportages en compliance rapportages. Voor elke risicocategorie zijn door het bestuur systematische risicoanalyses uitgevoerd. Bij alle belangrijke bestuursbesluiten wordt het onafhankelijke oordeel van de risicomanager meegenomen. 2.6 Communicatie en transparantie 25 Het bestuur zorgt voor een adequaat communicatiebeleid. Dit beleid zorgt er Er is een communicatiebeleidsplan en een - jaarplan. in ieder geval voor dat persoonlijke pensioeninformatie goed toegankelijk is. Ook bevordert het beleid het pensioenbewustzijn van belanghebbenden. Verder stimuleert het beleid de dialoog met de belanghebbenden over het gevoerde en te voeren beleid. Het communicatiebeleid kent een gelaagde opzet volgens het principe Pensioen Het communicatiebeleid is erop gericht de doelgroepen tijdig en op een duidelijke, transparante en begrijpelijke wijze voor te lichten over het pensioen, relevante veranderingen en ontwikkelingen bij het pensioenfonds. Als onderdeel van het communicatieplan is, naast de (digitale) nieuwsbrief en SPIN.FO, een geheel nieuwe website in 2017 gelanceerd gebaseerd op Pensioen Verder zijn een persoonlijk digitaal pensioendossier en een geheel vernieuwde pensioenplanner in 2017 beschikbaar gekomen. Daarnaast stimuleert het fonds het pensioenbewustzijn via een pensioenplanner en de dialoog met belanghebbenden door middel van het houden van presentaties over de pensioenregeling. Het Fonds voert periodiek onderzoeken uit onder de belanghebbenden en koppelt de resultaten

11 11 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 26 Het bestuur meet hoe effectief de ingezette communicatiemiddelen zijn. Dit doet het periodiek, maar ten minste elke drie jaar. daarvan terug in nieuwsbrieven, SPIN.fo en het jaarverslag. Het management polst regelmatig bij groepen belanghebbenden (GBC, OR) wat zij vinden van onze communicatie. Ook bij bijvoorbeeld presentaties is er ruimte voor dialoog. Periodiek, maar ten minste iedere drie jaar wordt de SPIN Monitor uitgevoerd. Dit is een meting die het communicatieproces tussen SPIN en deelnemers in kaart brengt. Daarnaast worden ad-hoc de effecten van specifieke communicatiemiddelen gemeten. 2.7 Verantwoord beleggen 27 Het bestuur legt zijn overwegingen omtrent verantwoord beleggen vast en zorgt ervoor dat deze beschikbaar zijn voor belanghebbenden. Hierbij houdt het bestuur ook rekening met goed ondernemingsbestuur. Het beleid m.b.t. verantwoord beleggen is vastgelegd in de ESG beleidsuitgangspunten die in 2017 zijn vastgesteld door het Bestuur. 28 Bij het bepalen van het beleid houdt het bestuur rekening met de verplichtingen die het fonds is aangegaan. Ook houdt het bestuur hierbij rekening met zijn verantwoordelijkheid ten opzichte van de belanghebbenden om te zorgen voor optimaal rendement bij een aanvaardbaar risico. 29 Het bestuur zorgt ervoor dat er onder belanghebbenden draagvlak bestaat voor de keuzes over verantwoord beleggen. Het beleggingsbeleid en de risicobeheersing zijn afgestemd op de verplichtingen van het fonds. Het beleid is gebaseerd op een periodieke ALMstudie. Het beleggingsbeleid is vastgelegd in de abtn. De onafhankelijke beleggingsadviescommissie adviseert het bestuur over het beleggingsbeleid. Tijdens het formeel overleg van het bestuur met het VO is het (maatschappelijk) verantwoord beleggen onderwerp van gesprek. Met de organen van het fonds, waaronder het VO, zijn bij de totstandkoming van de ESGbeleidsuitgangspunten en de daarbij voorkomende dilemma s rondom het thema verantwoord beleggen besproken. Dit is ook aan de orde gekomen in het periodieke overleg met de werkgever en bij de presentaties aan belanghebbenden. Er is in 2017 een enquete gehouden onder de deelnemers over ESG. De resultaten zijn betrokken bij de totstandkoming van de ESGbeleidsuitgangspunten. 2.8 Uitvoering, uitbesteding en kosten 30 Het bestuur is verantwoordelijk voor alles wat door, namens of voor het pensioenfonds wordt gedaan. Vanuit die verantwoordelijkheid heeft het bestuur een visie op de uitvoering van de activiteiten van het pensioenfonds. Het bestuur stelt vast aan welke eisen en SLA's. Dit is door het bestuur vastgelegd in onder meer het beleggingsplan, het Beleidsplan Uitbesteding, de uitbestedingsovereenkomsten De kosten worden jaarlijks gebudgetteerd, het jaarbudget wordt vastgesteld door het bestuur.

12 12 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen de uitvoering moet voldoen. Ook bepaalt het bestuur welk kostenniveau aanvaardbaar is. 31 Het bestuur legt vast voor welke wijze van uitvoering hij heeft gekozen en welke overwegingen daaraan ten grondslag liggen. Het bestuur zorgt er ook voor dat deze informatie beschikbaar is voor de belanghebbenden. 32 Het bestuur zorgt dat het zicht heeft op de keten van uitbesteding. 33 Het bestuur zorgt voor een heldere en expliciete taak- en rolverdeling tussen bestuur en uitvoering en hierbij passende adequate sturings- en controlemechanismen voor de uitvoering van de activiteiten van het pensioenfonds. 34 Het bestuur zorgt ervoor dat het beloningsbeleid van partijen aan wie taken worden uitbesteed, niet aanmoedigt om meer risico s te nemen dan voor het fonds aanvaardbaar is. Om dit te bereiken maakt het bestuur dit onderdeel van de contractafspraken bij het sluiten of verlengen van de uitbestedingsovereenkomst of - indien van toepassing - via zijn aandeelhouderspositie. 35 Bij uitbesteding van taken neemt het bestuur in de overeenkomst met de dienstverlener adequate maatregelen op voor als de dienstverlener of een door hem ingeschakelde derde onvoldoende presteert, de overeenkomst niet naleeft, schade veroorzaakt door handelen of nalaten. 36 Het bestuur bevordert dat de dienstverleners een klokkenluidersregeling hebben. Met een klokkenluidersregeling kunnen degenen die financieel afhankelijk zijn In Agenda 2020 is in het bijzonder aandacht besteed aan (de reductie van) kosten. De wijze van uitvoering en de overwegingen liggen vast in het strategiedocument en het Beleidsplan Uitbesteding. Het bestuur volgt conform het uitbestedingsbeleid en interne procedures de voorgeschreven selectieprocessen en zorgt voor vastlegging daarvan in het besluitvormingsproces. Hierin worden de overwegingen meegenomen. Door middel van de notulen van de vergaderingen zijn de besluiten en de overwegingen daarbij vastgelegd. Deze notulen zijn niet openbaar. Het VO wordt hierover geïnformeerd door middel van de goedgekeurde notulen van de bestuursvergaderingen. Dit is vastgelegd in het Beleidsplan Uitbesteding en nader uitgewerkt in de uitbestedingsovereenkomsten en de SLA s. Daarnaast vinden periodiek monitoring, rapportering en site visits plaats. Het Fonds doet op doorlopende basis onderzoek naar de naleving van het uitbestedingsbeleid door de uitbestedingspartners. Dit is vastgelegd in het Beleidsplan Uitbesteding en nader uitgewerkt in de uitbestedingsovereenkomsten en SLA s en beheersingsrapportages. In het jaarverslag rapporteert het bestuur over de taak- en rolverdeling en sturings- en controlemechanismen. Het bestuur heeft een beloningsbeleid opgesteld dat rekening houdt met deze normen. Daarnaast hanteert het fonds een Beleidsplan Uitbesteding. Daarin is uitvoerig beschreven en uitgewerkt de procedure die SPIN toepast ter beoordeling van de contractafspraken en het beloningsbeleid van de uitbestede partij. Dit aspect wordt meegenomen in de contracten met de partijen aan wie is uitbesteed en vindt periodieke monitoring plaats. Het is verder onderdeel van het Beleidsplan Uitbesteding. Vorenstaand aspect wordt meegenomen in de uitbestedingsovereenkomsten met de desbetreffende partijen. Voor een groot deel van deze partijen heeft SPIN vastgesteld dat een klokkenluidersregeling aanwezig is, waaronder

13 13 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen van de dienstverlener, zonder gevaar voor hun positie rapporteren over onregelmatigheden binnen de onderneming. Dit kan gaan om onregelmatigheden van algemene, van operationele en van financiële aard. 37 Het bestuur evalueert jaarlijks de kwaliteit van de uitvoering en de gemaakte kosten kritisch en spreekt een dienstverlener aan als deze de afspraken niet of onvoldoende nakomt. onze uitvoerder TKP. Er wordt door het bestuur op toegezien dat in nieuwe uitbestedingsovereenkomsten expliciet is opgenomen dat de desbetreffende dienstverlener beschikt over een klokkenluidersregeling. Dit is vastgelegd in het Beleidsplan Uitbesteding en de contracten met de partijen aan wie is uitbesteed. Ten aanzien van de pensioenadministratie en custodian gebeurt evaluatie periodiek op basis van (kwartaal)rapportages. 2.9 Rol accountant en actuaris 38 Als een accountant of actuaris nietcontrolewerkzaamheden moet verrichten, verstrekt het bestuur hiervoor een afzonderlijke opdracht. Hierbij weegt het bestuur af of de nietcontrolewerkzaamheden kunnen worden uitgevoerd door de accountant, de actuaris of door het kantoor dat ook de jaarrekening controleert. accountant. Jaarlijks verstrekt het bestuur, op advies van het dagelijks bestuur, separate opdrachten aan de waarmerkend actuaris en de controlerend De controlerend accountant en de waarmerkend actuaris krijgen geen opdrachten vanuit het fonds die hun onafhankelijke controle in gevaar zouden kunnen brengen. Zijn er andere dan controle-opdrachten, dan wordt dit separaat overeengekomen tussen betrokkene en het bestuur. 39 Het bestuur beoordeelt ten minste eenmaal per vier jaar het functioneren van de accountant en de actuaris. De uitkomsten van deze beoordeling bespreekt het bestuur met de accountant of actuaris. Ook stelt het bestuur het intern toezicht en het VO of BO van de uitkomsten op de hoogte. Tijdens het opstellen en na afloop van de oplevering van het jaarverslag vinden meerdere gesprekken plaats met de accountant en de actuaris. Jaarlijks bespreekt het bestuur de relatie met de controlerend accountant en waarmerkend actuaris. Mede op grond hiervan en het advies van het dagelijks bestuur besluit het algemeen bestuur over voortzetting van de relatie met de controlerend accountant en waarmerkend actuaris Klachten en geschillen 40 Het bestuur staat open voor kritiek en leert van fouten. Door middel van de zelfevaluaties worden verbetermogelijkheden zichtbaar in het functioneren van het bestuur en individuele bestuursleden. Het bestuur staat open voor kritiek en leert van fouten door open te communiceren en discussiëren met de belanghebbenden in de diverse geledingen (VO/pensioengerechtigden/OR/IBM). Op basis van het periodieke overleg met en/of de SLA-rapportage van de uitvoerder worden mogelijke verbeteringen besproken. 41 Het bestuur zorgt voor een adequate klachten- en geschillenprocedure die voor belanghebbenden eenvoudig toegankelijk is. In het jaarverslag rapporteert het bestuur over de Er is een adequate klachten- en geschillenprocedure beschikbaar op de website van het fonds, waarin de procesgang gedetailleerd is beschreven. In het jaarverslag rapporteert het bestuur over de afhandeling van

14 14 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen afhandeling van klachten en de veranderingen in regelingen of processen die daaruit voortvloeien. klachten en geschillen en daaruit voortvloeiende acties. In de geschillenprocedure staat ook dat het geschil onder bepaalde voorwaarden voorgelegd kan worden aan de Ombudsman Pensioenen Melding onregelmatigheden Algemeen 42 Het bestuur zorgt ervoor dat alle betrokkenen bij het fonds de mogelijkheid hebben te rapporteren over onregelmatigheden van algemene, operationele en financiële aard. Dit kan gaan om onregelmatigheden zowel binnen het pensioenfonds als bij partijen aan wie taken worden uitbesteed. op het werk. Het fonds beschikt over een Regeling misstanden en een Regeling ongewenst gedrag Het management van SPIN moedigt medewerkers aan om incidenten te melden bij de risicomanager, die een incidentenregister bijhoudt. Het incidentenregister wordt periodiek besproken in de DB-vergadering Klokkenluidersregeling 43 Het bestuur zorgt ervoor dat degenen die financieel afhankelijk zijn van het fonds, zonder gevaar voor hun positie kunnen rapporteren over onregelmatigheden binnen het pensioenfonds. Dit kan gaan om onregelmatigheden van algemene, van operationele en van financiële aard. Het fonds beschikt over een Regeling misstanden en een Regeling ongewenst gedrag op het werk. 44 Het bestuur legt duidelijk vast bij wie en op welke wijze degenen die financieel afhankelijk zijn van het fonds, hierover kunnen rapporteren. Ook informeert het bestuur hen hierover. Dit wordt vermeld in de betreffende regeling: Regeling misstanden en een Regeling ongewenst gedrag op het werk. Jaarlijks informeert het bestuur de verbonden personen over het bestaan van deze regelingen. 3. Inrichting en organisatie 3.1 Benoeming, ontslag en schorsing 45 Benoeming en ontslag worden uitgevoerd door belanghebbenden, zo mogelijk door het orgaan zelf, met betrokkenheid van een ander orgaan van het pensioenfonds. Een bestuurslid wordt benoemd en ontslagen door het bestuur, na het horen van de raad van toezicht over de procedure. Een lid van de raad van toezicht of visitatiecommissie wordt benoemd door het bestuur na bindende voordracht Dit is vastgelegd in de statuten.

15 15 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen van het VO en ontslagen door het bestuur na bindend advies van het VO. 46 Het bestuur zorgt ervoor dat in de statuten een schorsingsprocedure is vastgelegd. 47 Het bestuur, het VO of het BO en de raad van toezicht leggen bij een vacature de eisen voor de vacante functie vast. Dit is vastgelegd in de statuten. Bij vacatures in het bestuur wordt een (specifiek) profiel opgesteld. Specifieke profielen gelden voor de voorzitter, een bestuurslid met beleggingen of risicomanagement als aandachtsgebied en een C-bestuurder. Bij vacatures in het VO wordt als basis gebruik gemaakt van een competentievisie. Het VO wordt in voorkomende gevallen gevraagd specifieke functievereisten op te stellen. 3.2 Geschiktheid Bestuur 48 Het bestuur zorgt voor geschiktheid, complementariteit (zie paragraaf 3.5) en continuïteit binnen het bestuur. Daarbij houdt het rekening met opleiding, achtergrond, persoonlijkheid, geslacht en leeftijd. Het bestuur toetst de geschiktheid van bestuursleden bij het aantreden en gedurende het bestuurslidmaatschap. Het bestuur beschikt over een geschiktheidsplan en toetst de geschiktheid voorafgaand aan de benoeming en bestuurlijke evaluaties. Er is een rooster van aftreden i.v.m. de continuïteit binnen het bestuur. Er zijn individuele opleidingsplannen opgesteld in het programma van permanente educatie. 49 Het bestuur stelt voor iedere bestuursfunctie een specifieke profielschets op. Daarin staan de vereiste geschiktheid en het geschatte tijdsbeslag. 50 Het bestuur zorgt voor een programma van permanente educatie voor de leden van het bestuur. Dit programma heeft tot doel de geschiktheid van de leden van het bestuur op peil te houden en waar nodig te verbreden of te ontwikkelen. 51 Het eigen functioneren is voor het bestuur een continu aandachtspunt. Het bestuur evalueert daartoe in elk geval jaarlijks het functioneren van het bestuur als geheel en van de individuele bestuursleden. Hierbij betrekt het bestuur één keer in de twee jaar een derde partij. Bij de evaluatie komt aan de orde of het bestuur voldoende geschikt en divers is en wordt bovendien gekeken naar gedrag en cultuur. Dit is vastgelegd in de statuten en de profielschetsen. Het bestuur beschikt over een programma van permanente educatie. Dit is vastgelegd in de statuten en in een reglement zelfevaluatie en wordt bewaakt door de onafhankelijk voorzitter Intern toezicht

16 16 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 52 Leden van het intern toezicht zijn betrokken bij het pensioenfonds, maar moeten zich zodanig onafhankelijk opstellen dat belangentegenstellingen worden voorkomen. Ze hebben daarbij het vermogen en de durf om zich kritisch op te stellen richting het bestuur. 53 De raad van toezicht bevordert geschiktheid, collegiaal toezicht en complementariteit (zie paragraaf 2.5) binnen de raad. Daarbij houdt de raad rekening met opleiding, achtergrond, persoonlijkheid, geslacht en leeftijd. 54 De raad van toezicht stelt voor iedere toezichthouder een specifieke profielschets op. Daarin staan de vereiste geschiktheid en het geschatte tijdsbeslag. 55 Het eigen functioneren is voor de raad van toezicht een continu aandachtspunt. De raad evalueert daartoe in elk geval jaarlijks zijn functioneren. Hierbij betrekt de raad één keer in de drie jaar een derde partij. Bij de evaluatie komt aan de orde of de raad voldoende geschikt en divers is en wordt bovendien gekeken naar gedrag en cultuur. De profielschetsen zijn hierop ingericht en qua competenties is hier ook aandacht voor via het geschiktheidsplan. De niet-uitvoerende bestuurders ondertekenen jaarlijks de nalevingsverklaring van de gedragscode. Bij de jaarlijkse zelfevaluatie wordt aandacht besteed aan de kritische opstelling van bestuurders. Niet van toepassing op SPIN, zie ook voetnoot 1. Niet van toepassing op SPIN, zie ook voetnoot 1. Niet van toepassing op SPIN, zie ook voetnoot Verantwoordingsorgaan 56 Het VO bevordert de geschiktheid en diversiteit van zijn leden. De inspanningsverplichting hiertoe is opgenomen in het diversiteitsbeleid van het fonds, in het reglement voor het VO en de competentievisie die voor het VO is opgesteld Belanghebbendenorgaan 57 Het BO zorgt ervoor dat het divers is samengesteld en dat zijn leden geschikt zijn. Dit doet het BO zowel bij het aantreden van zijn leden als gedurende hun lidmaatschap. Niet van toepassing op SPIN, zie ook de toelichting bij norm Het BO evalueert zijn functioneren jaarlijks, waarbij het één keer in de twee jaar een derde partij betrekt. Aan de orde komt of het BO voldoende deskundig en divers is en of er voldoende competenties aanwezig zijn. Ook de betrokkenheid van ieder lid van het BO, het gedrag en de cultuur binnen het BO en de relatie tussen het BO en het bestuur maken deel uit van de evaluatie. Niet van toepassing op SPIN, zie norm 57.

17 17 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 3.3 Stemverhoudingen 59 Ieder bestuurslid heeft stemrecht. Dit is vastgelegd in de statuten. 3.4 Zittingsduur en herbenoeming 60 De zittingsduur van een bestuurslid is maximaal vier jaar. Een bestuurslid kan maximaal twee keer worden herbenoemd. De statuten bepalen dat een bestuurder wordt benoemd voor drie jaar en met maximaal drie herbenoemingen. In totaal leidt dit niet tot overschrijding van de norm. Het bestuur handhaaft hiermee de systematiek die reeds voor inwerkingtreding van de Code was vastgelegd. Deze regeling heeft als voordeel dat ieder jaar een herbenoeming kan plaatsvinden van één van de drie A- en B-bestuurders. Dat is niet mogelijk bij een vierjarige zittingsperiode. De uitvoerende bestuursleden zijn voor onbepaalde tijd benoemd, aangezien zij ook voor onbepaalde tijd een arbeidsovereenkomst met het fonds zijn aangegaan. 61 De zittingsduur van een lid van het VO is maximaal vier jaar. Het VO bepaalt hoe vaak een lid van het VO kan worden herbenoemd. De zittingsduur van een lid van het VO is drie jaar, maximaal drie herbenoemingen zijn mogelijk. Dit is vastgelegd in het reglement voor het VO. 62 De zittingsduur van een lid van het BO is maximaal vier jaar. Een lid van het BO kan maximaal twee keer worden herbenoemd. 63 De zittingsduur van een lid van de raad van toezicht is maximaal vier jaar. Een lid van de raad van toezicht kan maximaal één keer worden herbenoemd. 64 Leden van een visitatiecommissie zijn maximaal acht jaar betrokken bij hetzelfde fonds. Niet van toepassing op SPIN, zie voetnoot 1. Niet van toepassing op SPIN, zie voetnoot 1. Niet van toepassing op SPIN, zie voetnoot Diversiteit 65 Het bestuur, het VO of het BO zorgt ervoor dat de organen complementair Dit is vastgelegd in het diversiteitsbeleid van het fonds. zijn samengesteld. Ook moeten de organen een redelijke afspiegeling vormen van de belanghebbenden. In het bestuur en VO hebben personen zitting vanuit de werkgevers-, werknemers- en pensioengerechtigdengeledingen, met zowel DBals DC-pensioenen. 66 Het bestuur stelt - in overleg met het desbetreffende orgaan - concrete stappen vast om te bevorderen dat fondsorganen divers worden samengesteld. Ook geeft het bestuur aan hoe en binnen welke termijnen het van plan is om de gewenste Het bestuur heeft een diversiteitsbeleid vastgesteld in de abtn.

18 18 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen diversiteit in leeftijd en geslacht te realiseren. Het bestuur legt dit vast in een diversiteitsbeleid. Jaarlijks beoordeelt het bestuur in hoeverre de gestelde doelen zijn gehaald. Driejaarlijks evalueert het bestuur het diversiteitsbeleid. 67 In het bestuur, het VO of het BO zitten ten minste één man en één vrouw. Het bestuur bestaat uitsluitend uit mannen. Het bestuur streeft evenwel naar diversiteit en brengt dit actief onder de aandacht bij de geledingen die de voordracht van potentiële bestuurders doen en heeft dit ook tot uiting gebracht in het diversiteitsbeleid. In het VO hebben drie vrouwen zitting namens de werkgever en een namens de pensioengerechtigden. In functieprofielen is expliciet opgenomen dat bij gelijke geschiktheid de voorkeur uitgaat naar een vrouw. 68 In het bestuur, het VO of het BO zitten ten minste één lid boven en één lid onder de veertig jaar. Alle leden van het bestuur zijn ouder dan 40 jaar. Een VO-lid is jonger dan 40 jaar. Er zijn weinig beschikbare kandidaten van jonger dan 40 jaar, wat mede veroorzaakt wordt doordat het overgrote deel van de deelnemers ouder is dan 40 jaar. Bij de (toekomstige) verkiezingen van de leden van het VO is/wordt in de competentievisie en in de verkiezingscampagne aandacht gevraagd voor de diversiteit. 69 Het bestuur, het BO en het intern toezicht houden bij het opstellen van de profielschets rekening met het diversiteitsbeleid. Het VO houdt hier rekening mee bij het opstellen van de competentievisie. 70 Bij de vervulling van een vacature wordt actief gezocht (en/of actief opgeroepen om te zoeken) naar kandidaten die passen in de diversiteitsdoelstellingen. Het bestuur neemt hierover tijdig contact op met degenen die betrokken zijn bij het voordragen of de verkiezing van kandidaten. 71 Het bestuur en het BO toetsen voorgedragen kandidaten mede aan de hand van de diversiteitsdoelstellingen. Voor het bestuur ligt dit vast in de profielschetsen, voor het VO in de competentievisie. Dit ligt vast in het diversiteitsbeleid van het fonds en wordt onder de aandacht gebracht in gesprekken met de ondernemingsraad van IBM, de vertegenwoordigers van de pensioengerechtigden en het management van IBM. Voorgedragen kandidaten worden mede getoetst aan het diversiteitsbeleid van het fonds. 3.6 Integer handelen 72 De leden van het bestuur, het VO of het BO, het intern toezicht en andere medebeleidsbepalers handelen integer. Ze zorgen ervoor dat hun eigen functioneren getoetst wordt. Ze Er is een gedragscode bij het pensioenfonds waarin de aspecten integer handelen en vermijden van belangenverstrengeling geregeld zijn.

19 19 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen vermijden elke vorm en elke schijn van persoonlijke bevoordeling of belangenverstrengeling met een partij waarmee het fonds een band heeft, op welke manier dan ook. 73 Als leden van het bestuur, het BO, de raad van toezicht en andere medebeleidsbepalers in functie treden, ondertekenen ze de gedragscode van het pensioenfonds. Ook ondertekenen ze jaarlijks een verklaring over het naleven van de gedragsregels. Op het overtreden van de gedragscode staan sancties. Deze staan in de gedragscode. 74 Een (mede)beleidsbepaler maakt direct melding van (potentieel) tegenstrijdige belangen of reputatierisico. 75 Een (mede) beleidsbepaler meldt het voornemen een nevenfunctie te aanvaarden of voort te zetten aan de compliance officer. Het maakt hiervoor niet uit of de nevenfunctie betaald of onbetaald is. 76 Het lidmaatschap van een orgaan van het pensioenfonds is niet verenigbaar met het lidmaatschap van een ander orgaan binnen hetzelfde pensioenfonds, of van de visitatiecommissie. De naleving van de gedragscode wordt jaarlijks en indien nodig incidenteel getoetst door een externe compliance officer. Er is een gedragscode bij het pensioenfonds, die voldoet aan het gestelde in norm 73. Er is een gedragscode bij het pensioenfonds, die voldoet aan het gestelde in norm 74. Er is een gedragscode bij het pensioenfonds, die voldoet aan het gestelde in norm 75. Dit is vastgelegd in de statuten van het fonds en in het reglement voor het VO. 3.7 Beloningsbeleid 77 Het pensioenfonds voert een beheerst en duurzaam beloningsbeleid. Dit beleid is in overeenstemming met de doelstellingen van het pensioenfonds. Ook is het beleid passend gelet op de bedrijfstak, onderneming of beroepsgroep waarvoor het fonds de pensioenregeling uitvoert. Het fonds een beloningsbeleid vastgesteld en afgestemd op de werkgever. Ook beschikt het fonds over een Beleidsplan Beloningen, waarin is vastgelegd dat het beloningsbeleid beheerst en duurzaam is en in lijn met de Code Pensioenfondsen. 78 De beloning staat in redelijke verhouding tot de gedragen verantwoordelijkheid, de aan de functie gestelde eisen en het tijdsbeslag. Zie ook de reactie op norm Het bestuur is terughoudend als het gaat om prestatiegerelateerde beloningen. Prestatiegerelateerde beloningen zijn niet hoger dan 20 procent van de vaste beloning. Ze zijn niet gerelateerd aan de financiële resultaten van het fonds. De niet-uitvoerende bestuurders en leden van fondsorganen kennen geen prestatiegerichte beloningen. Dit geldt wel voor de twee uitvoerende bestuurders en een beperkt aantal medewerkers, waarvan de beloning verder wel binnen de norm valt. Het bestuur wil prestatiegerichte beloningen zo veel mogelijk voorkomen en stuurt hier onder andere op bij de selectie van externe vermogensbeheerders.

20 20 Verslag toepassing Code Pensioenfondsen 80 Het bestuur voorkomt dat door de hoogte van de beloning van de leden van het intern toezicht, een financieel belang een kritische opstelling in de weg staat. 81 Bij tussentijds ontslag van een bestuurslid zonder arbeidsovereenkomst of van een lid van het intern toezicht verstrekt het bestuur geen ontslagvergoeding. Bij ontslag van een (andere) medebeleidsbepaler moet een eventuele ontslagvergoeding passend zijn gelet op de functie en de ontslagreden. De hoogte van de vastgestelde beloning is conform de zwaarte van de functie en is niet variabel dat wil zeggen niet afhankelijk van de realisatie van vooraf gedefinieerde doelen. Dat is vastgelegd in het beloningsbeleid voor de leden van het niet-uitvoerend bestuur en de onafhankelijk voorzitter. Deze ontvangen geen ontslagvergoeding. Voor de overige categorieën zijn geen afspraken vastgelegd, maar uitgangspunt is een passende ontslagvergoeding gelet op de functie en de ontslagreden. 3.8 Compliance 82 Het bestuur is op de hoogte van de wet- en regelgeving en de gevolgen daarvan voor het pensioenfonds. Ook kent het bestuur de wijze waarop invulling wordt gegeven aan de wet- en regelgeving in fondsdocumenten, besluitvormingsprocessen, procedures en de uitvoering. Door een juiste afstemming van de competenties van te benoemen bestuursleden in overeenstemming met norm 48 t/m 51 schept het bestuur de voorwaarden waardoor aan deze eisen is/wordt voldaan. Nieuwe wet- en regelgeving wordt zorgvuldige gemonitord en tijdig geïmplementeerd. 83 Het bestuur bewaakt dat het pensioenfonds de wet- en regelgeving en interne regels naleeft (steeds compliant is). Er is een externe compliance officer die erop toeziet dat het fonds de wet- en regelgeving en interne regels met betrekking tot integriteit naleeft.

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, 30 november 2016

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, 30 november 2016 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader de pensioenregeling uit: de regeling in ontvangst nemen, aanvaarden en beheren, de gelden beleggen, de pensioenen

Nadere informatie

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, mei 2016

Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Drankindustrie. Verantwoording Code Pensioenfondsen, mei 2016 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader de pensioenregeling uit: de regeling in ontvangst nemen, aanvaarden en beheren, de gelden beleggen, de pensioenen

Nadere informatie

Normen Code Pensioenfondsen

Normen Code Pensioenfondsen Analyse Code pensioenfondsen SPW De Code Pensioenfondsen is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid. De normen in de Code zijn een aanvulling op wet- en regelgeving. Afwijken

Nadere informatie

Checklist code pensioenfondsen

Checklist code pensioenfondsen Nummer Code Van toepassing per 1 januari 2014 Beleid wijkt af per 1 januari 2014 Acties voor naleving of motivering voor afwijkend beleid 1-16 Taak en werkwijze bestuur, belanghebbendenorgaan en intern

Nadere informatie

Uitvoeringsreglement/ statuten; evaluatieprocedure; Uitbestedingsbeleid. Uitvoeringsreglement

Uitvoeringsreglement/ statuten; evaluatieprocedure; Uitbestedingsbeleid. Uitvoeringsreglement Analyse Code pensioenfondsen SPW De Code Pensioenfondsen is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid. De normen in de Code zijn een aanvulling op wet- en regelgeving. Afwijken

Nadere informatie

Update Code Pensioenfondsen

Update Code Pensioenfondsen 24 april 2013 Update Code Pensioenfondsen Mila Hoekstra 2 Thema s 1. Taak en werkwijze 2. Diversiteit 3. Integer handelen 4. Beloning 5. Uitvoering, uitbesteding en kosten 6. Risicomanagement 7. Verantwoord

Nadere informatie

Datum vaststelling evaluatie: 29 maart 2018

Datum vaststelling evaluatie: 29 maart 2018 Code Pensioenfondsen Datum vaststelling evaluatie: 29 maart 2018 Taken en werkwijzen bestuur 1 Het bestuur voert voor alle belanghebbenden van het pensioenfonds als goed huisvader (m/v) de pensioenregeling

Nadere informatie

Dit is vastgelegd in het beleggingsplan.

Dit is vastgelegd in het beleggingsplan. Code Pensioenfondsen 2018 Thema 1: Vertrouwen waarmaken Naleving per 2019-02-11 Nadere toelichting en uitleg 1. Het bestuur voert de regeling naar beste vermogen uit, in een evenwichtige afweging van belangen,

Nadere informatie

Over samenwerken. GroupLife. Strategy, business and technology

Over samenwerken. GroupLife. Strategy, business and technology Over samenwerken Strategy, business and technology Code pensioenfondsen: de 8 (nieuwe) thema s 1. Vertrouwen waarmaken 2. Verantwoordelijkheid nemen 3. Bevorderen cultuurvan integriteiten compliance 4.

Nadere informatie

Inventarisatie Code Pensioenfondsen door de Instelling Pensioenfonds van de Nederlandse Bisdommen (PNB) 1

Inventarisatie Code Pensioenfondsen door de Instelling Pensioenfonds van de Nederlandse Bisdommen (PNB) 1 Inventarisatie Code Pensioenfondsen door de Instelling Pensioenfonds van de Nederlandse Bisdommen (PNB) 1 Inleiding Hoe werkt de naleving van de Code? De Code Pensioenfondsen is wettelijk verankerd. De

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement

Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement Stichting Pensioenfonds NEG Nederland Huishoudelijk Reglement In dit huishoudelijk reglement gelden dezelfde begripsbepalingen als in de statuten van het fonds. Daar waar in dit document over statuten

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen:

Checklist Code Pensioenfondsen: Checklist Code Pensioenfondsen: Per 1 nuari 2014 is de Code Pensioenfondsen in werking getreden. Pensioenfondsen dienen de code na te leven volgens het ""pas toe" of "leg uit" principe. De volgende tabel

Nadere informatie

6 december Diversiteitsbeleid Pensioenfonds Vervoer

6 december Diversiteitsbeleid Pensioenfonds Vervoer 6 december 2018 Diversiteitsbeleid Pensioenfonds Vervoer Inhoud 1. Inleiding... 3 2. Code Pensioenfondsen... 3 3. Uitgangspunten voor het beleid van Pensioenfonds Vervoer... 5 4. Beleidsmaatregelen/stappenplan...

Nadere informatie

Pensioenen... Bestuursreglement

Pensioenen... Bestuursreglement Pensioenen.............................................. Bestuursreglement 23 maart 2016 INHOUD Inleiding... 1 Artikel 1 Definities... 1 Artikel 2 Samenstelling bestuur... 1 Artikel 3 Geschiktheid bestuur...

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2015

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2015 BPF Waterbouw Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2015 Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen in werking getreden. Pensioenfondsen moeten de code naleven volgens het comply

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2017

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2017 BPF Waterbouw Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 31 december 2017 Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen in werking getreden. Pensioenfondsen moeten de code naleven volgens het comply

Nadere informatie

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Reglement Raad van Toezicht. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Reglement Raad van Toezicht van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Vastgesteld 22-12-2016 Inhoudsopgave... 1 Inleiding... 3 Artikel 1 - Begripsomschrijvingen...

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2014

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2014 PF-B-2015/144 Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk Stand per 31-12- PF-B-2015/144 Vastgesteld op 22 mei 2015 Inleiding Op 1 juli is de Wet versterking bestuur pensioenfondsen in werking getreden.

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Reglement intern toezicht. In werking Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Reglement intern toezicht In werking 01-01-2019 Artikel 1. Begripsbepalingen: De begripsbepalingen als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds

Nadere informatie

Code Pensioenfondsen

Code Pensioenfondsen Code Pensioenfondsen Woord vooraf Voor u ligt de Code Pensioenfondsen (hierna: de Code). Deze Code is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid, die hiermee normen formuleren voor

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk Stand per

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk Stand per Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2016 Stand per Inleiding Het Fonds ondersteunt de principes van de Code Pensioenfondsen (de Code) en past de principes van de Code vrijwel volledig toe. Alle

Nadere informatie

Pensioenen... Reglement raad van toezicht

Pensioenen... Reglement raad van toezicht Pensioenen.............................................. Reglement raad van toezicht 17 december 2018 31 Inhoud Artikel 1. Algemene principes... 1 Artikel 2. Samenstelling, benoeming, onafhankelijkheid,

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Statusoverzicht naleving code pensioenfondsen 2019

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Statusoverzicht naleving code pensioenfondsen 2019 Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Statusoverzicht naleving code pensioenfondsen 2019 21 juni 2019 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Thema 1: Vertrouwen waarmaken... 4 3. Thema 2: Verantwoordelijkheid

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Pensioenfonds Ahold (versie: 28 april 2015) Hoofdstuk 1 - Inleiding 1.1 Voorwoord Stichting Pensioenfonds Ahold is de financiële dienstverlener voor Koninklijke Ahold N.V.

Nadere informatie

Checklist Naleving Code Pensioenfondsen

Checklist Naleving Code Pensioenfondsen Checklist Naleving Code Pensioenfondsen Stand per 31 december 2018 Uitgaande van de nieuwe Code d.d. 3 oktober 2018 Datum vaststelling: 5 april 2019 Pagina 1 Inleiding Het Fonds ondersteunt de normen van

Nadere informatie

VITP Toezichtcode 2019

VITP Toezichtcode 2019 VITP Toezichtcode 2019 Vier principes vormen het fundament van de toezichtcode: 1. De zorg voor het pensioen van de deelnemer is leidend voor het toezichthouden De primaire taak van een pensioenfonds is

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2015

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2015 PF-B-2016/149 Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2015 Stand per Inleiding Het Fonds ondersteunt de principes van de Code Pensioenfondsen (de Code) en past de principes van de Code vrijwel volledig

Nadere informatie

concept Code Pensioenfondsen (18 juni 2013)

concept Code Pensioenfondsen (18 juni 2013) concept Code Pensioenfondsen (18 juni 2013) concept Code Pensioenfondsen, 180613 Preambule De Code Pensioenfondsen (hierna: Code) is opgesteld door de Pensioenfederatie en de Stichting van de Arbeid. Deze

Nadere informatie

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING

Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING. Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Functieprofielen Algemeen Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Algemeen functieprofiel Bestuur Stichting Pensioenfonds ING Kenmerken Fonds Stichting Pensioenfonds ING (hierna: het Fonds) is op 1 januari

Nadere informatie

TRANSPARANTIEDOCUMENT

TRANSPARANTIEDOCUMENT TRANSPARANTIEDOCUMENT Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie en aanverwante Bedrijven (VNPS) Dit is een uitgave van de Vereniging Nederlands Pensioenfonds voor de Sigarenindustrie

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk Stand per 31 december 2017

Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk Stand per 31 december 2017 Checklist Code Pensioenfondsen t.b.v. jaarwerk 2017 Stand per 31 december 2017 Datum vaststelling: 30 april 2018 Inleiding Het Fonds ondersteunt de principes van de Code Pensioenfondsen (de Code) en past

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT. [Versie 1 januari 2019]

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT. [Versie 1 januari 2019] REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT [Versie 1 januari 2019] ARTIKEL 1 BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen zoals opgenomen in de statuten van Stichting Pensioenfonds Achmea van

Nadere informatie

Code Pensioenfondsen

Code Pensioenfondsen Code Pensioenfondsen De Pensioenfederatie ziet het als haar missie de belangen van de Nederlandse pensioenfondsen optimaal te behartigen en de ontwikkeling van het pensioenstelsel te bevorderen. De Pensioenfederatie

Nadere informatie

Reglement Raad van Toezicht. Stichting Pensioenfonds Medewerkers Apotheken

Reglement Raad van Toezicht. Stichting Pensioenfonds Medewerkers Apotheken Reglement Raad van Toezicht Stichting Pensioenfonds Medewerkers Apotheken Inhoud Artikel 1 Definities 3 Artikel 2 Statuten 3 Artikel 3 Reikwijdte van het reglement 3 Artikel 4 Samenstelling, benoeming

Nadere informatie

Fondsdocumenten SNPF. Reglement Raad van toezicht

Fondsdocumenten SNPF. Reglement Raad van toezicht Fondsdocumenten SNPF Reglement Raad van toezicht Reglement raad van toezicht Artikel 1. Samenstelling, benoeming en ontslag 1. De raad van toezicht bestaat uit drie onafhankelijke deskundige personen die

Nadere informatie

Pensioenen... Bestuursreglement

Pensioenen... Bestuursreglement Pensioenen.............................................. Bestuursreglement 18 april 2019 INHOUD Inleiding Artikel 1 Definities... 1 Artikel 2 Samenstelling bestuur... 1 Artikel 3 Geschiktheid bestuur...

Nadere informatie

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA

REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT STICHTING PENSIOENFONDS ACHMEA Reglement Raad van Toezicht SPA Versie 1 juli 2016 ARTIKEL 1 BEGRIPSOMSCHRIJVINGEN Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen zoals opgenomen

Nadere informatie

Samenvatting beloningsbeleid Datum: Versie: definitief

Samenvatting beloningsbeleid Datum: Versie: definitief STICHTING ACHMEA ALGEMEEN PENSIOENFONDS Samenvatting beloningsbeleid Datum: 28-9-2018 Versie: definitief 1 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Uitgangspunten... 5 Leveranciers... 6 Procedures en beheersmaatregelen...

Nadere informatie

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap

Bestuur. Deelnemers: 2 Pensioengerechtigden:3 Werkgevers 2. Verantwoording en medezeggenschap Governance Algemeen Het bestuur van het fonds streeft als eindverantwoordelijk uitvoerder van de door sociale partners overeengekomen pensioenregeling naar een optimale kwaliteit, zorgvuldigheid en openheid

Nadere informatie

Analyse belangenverstrengeling

Analyse belangenverstrengeling Analyse belangenverstrengeling Besproken in de bestuursvergadering van 7 mei 2015 Versie 31 mei 2015 Opgesteld door Mol & Pensioen 1 Inleiding Van belangenverstrengeling is sprake wanneer persoonlijke

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 4517 30 januari 2017 Besluit van de Staatssecretaris van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 19 januari 2017, nr. 2017-0000006712,

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019

Profielschets lid Raad van Toezicht. 20 mei 2019 Profielschets lid Raad van Toezicht 20 mei 2019 71649 092004 1. INLEIDING Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (hierna: Pensioenfonds Kappers) is het pensioenfonds voor de kappersbranche.

Nadere informatie

Reglement bestuur Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Reglement bestuur Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: 2018-09-27 Pagina 1/7 INHOUDSGAVE Artikel 1. Definities... 3 Artikel 2. Kerntaken Bestuur... 3 Artikel 3. Taken voorzitter van het bestuur... 4 Artikel 4. Kerntaken dagelijks bestuur... 4 Artikel

Nadere informatie

Code pensioenfondsen VERTROUWEN WAARMAKEN

Code pensioenfondsen VERTROUWEN WAARMAKEN Code pensioenfondsen Inleiding Pensioenfondsen moeten kunnen aantonen dat ze de juiste dingen doen om goed te functioneren en inzichtelijk kunnen maken wat ze daarvoor doen. De eisen die aan besturen van

Nadere informatie

10. Goed pensioenfondsbestuur

10. Goed pensioenfondsbestuur 10. Goed pensioenfondsbestuur 10.1 Algemeen In 2013 is de Wet versterking bestuur pensioenfondsen in werking getreden. De invloed van deze nieuwe wet is van groot belang voor de governance structuur van

Nadere informatie

Diversiteitsbeleid. Stichting Pensioenfonds ANWB. Datum: Versie: 1

Diversiteitsbeleid. Stichting Pensioenfonds ANWB. Datum: Versie: 1 Diversiteitsbeleid Stichting Pensioenfonds ANWB Datum: 30-08-2016 Versie: 1 Inhoud 1. Inleiding...3 2. Achtergrond...3 3. Uitwerking van het regelgevend en maatschappelijk kader...3 4. Beleid van het bestuur...5

Nadere informatie

Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Januari 2018

Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Januari 2018 Januari 2018 1 Artikel 1. Begripsomschrijvingen De definities als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het fonds zijn van overeenkomstige toepassing op dit reglement. Daarnaast gelden de volgende

Nadere informatie

Stichting IKEA Pensioenfonds. Reglement Verantwoordingsorgaan

Stichting IKEA Pensioenfonds. Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting IKEA Pensioenfonds Reglement Verantwoordingsorgaan Artikel 1. Definities In dit reglement wordt verstaan onder: a) Bestuur: het bestuur van het fonds. b) Code Pensioenfondsen: de Code opgesteld

Nadere informatie

Code Pensioenfondsen

Code Pensioenfondsen Code Pensioenfondsen De Pensioenfederatie ziet het als haar missie de belangen van de Nederlandse pensioenfondsen optimaal te behartigen en de ontwikkeling van het pensioenstelsel te bevorderen. De Pensioenfederatie

Nadere informatie

Reglement voor de raad van toezicht

Reglement voor de raad van toezicht Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Zuivel en aanverwante industrie (BPZ) Reglement voor de raad van toezicht Colofon Dit reglement is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de

Nadere informatie

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT

Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel voor (kandidaat)leden van het Verantwoordingsorgaan PMT Profiel van PMT Pensioenfonds Metaal en Techniek (PMT) verzorgt de pensioenregeling voor de bedrijfstak Metaal en Techniek. In totaal zijn

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houtverwerkende Industrie en Jachtbouw

Nadere informatie

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen

Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds Wonen Dit is een uitgave van Stichting Pensioenfonds Wonen Voorwoord In dit document beschrijft het bestuur van Stichting Pensioenfonds Wonen

Nadere informatie

Transparantiedocument

Transparantiedocument Transparantiedocument organisatie van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten 16 december 2016 1 Voorwoord In dit document beschrijft het bestuur van Stichting Pensioenfonds voor Personeelsdiensten

Nadere informatie

PENSIOENFONDS HORECA & CATERING REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT

PENSIOENFONDS HORECA & CATERING REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT PENSIOENFONDS HORECA & CATERING REGLEMENT RAAD VAN TOEZICHT Zoetermeer, 1 januari 2017 AANHEF Het reglement van de raad van toezicht van Pensioenfonds Horeca & Catering is opgesteld op basis van artikel

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE)

FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) FUNCTIEPROFIEL BESTUUR VOOR LEDEN EN VOORZITTER (BELEGGINGSCOMMISSIE) Stichting Pensioenfonds Mercer 1. Algemene kenmerken Het bestuur van Stichting Pensioenfonds Mercer (SPM) is een (paritair) bestuur

Nadere informatie

Competentievisie verantwoordingsorgaan. Juli 2014

Competentievisie verantwoordingsorgaan. Juli 2014 Competentievisie verantwoordingsorgaan Juli 2014 Versie 1.0 1 juli 2014 Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Competentievisie...3 Hoofdstuk 2 Profiel van het fonds...3 Hoofdstuk 3 Profiel verantwoordingsorgaan...3

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 april 2017

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 april 2017 Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 april 2017 Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen in werking getreden. Pensioenfondsen dienen de code na te leven volgens het comply or explain

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 DECEMBER 2016

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 DECEMBER 2016 FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 DECEMBER 2016 Inhoudsopgave 1. Het pensioenfonds... 3 2. Het bestuur... 3 3. Taken van het bestuur... 3 4. Bestuurssamenstelling...

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Compliance program. Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014

Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland. Compliance program. Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014 Stichting Pensioenfonds Wolters Kluwer Nederland Compliance program Vastgesteld en gewijzigd in de bestuursvergadering van 12 februari 2014 1 Inleiding In dit Compliance Program is de inrichting van de

Nadere informatie

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814.

Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. STAATSCOURANT Officiële uitgave van het Koninkrijk der Nederlanden sinds 1814. Nr. 55140 3 oktober 2018 Besluit van de Minister van Sociale Zaken en Werkgelegenheid van 24 september 2018, 2018-0000153717,

Nadere informatie

CODE PENSIOENFONDSEN Acht thema s voor goed pensioenfondsbestuur

CODE PENSIOENFONDSEN Acht thema s voor goed pensioenfondsbestuur CODE PENSIOENFONDSEN 2018 Acht thema s voor goed pensioenfondsbestuur 1 Pensioenfederatie De Pensioenfederatie is de overkoepelende belangenbehartiger van bijna alle Nederlandse pensioenfondsen. Zij vertegenwoordigt

Nadere informatie

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018

Profielschets lid Raad van Toezicht. 6 maart 2018 Profielschets lid Raad van Toezicht 6 maart 2018 71649 092004 1. INLEIDING In dit document zijn achtereenvolgens de kenmerken van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Kappersbedrijf (Bpf Kappers)

Nadere informatie

Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis.

Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten van Stichting Vocallis. BESTUURSREGLEMENT Vastgesteld door het bestuur op 6 mei 2015. Hoofdstuk I. Algemeen. Artikel 1. Begrippen en terminologie. Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge artikel 5.5. van de statuten

Nadere informatie

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1

Strategy, business and technology. Normenkader. Versie 5.1 Strategy, business and technology Normenkader Versie 5.1 Introductie Het VO heeft een takenpakket. Dat kan worden ingedeeld naar: overleg, advisering en beoordeling. Een VO dat zijn eigen normen expliciet

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds TNO Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2019

Stichting Pensioenfonds TNO Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2019 Stichting Pensioenfonds TNO Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2019 De Code Pensioenfondsen is per 1 juli 2014 verankerd in de Pensioenwet. Op 3 oktober 2018 is de nieuwe Code Pensioenfondsen

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS PENSIOENGERECHTIGDEN STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 SEPTEMBER 2016

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS PENSIOENGERECHTIGDEN STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 SEPTEMBER 2016 FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS PENSIOENGERECHTIGDEN STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 8 SEPTEMBER 2016 Inhoudsopgave 1. Het pensioenfonds... 3 2. Het bestuur... 3 3. Taken van het bestuur... 3

Nadere informatie

Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging

Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging Bestuursreglement voor de Nederlandse Uitdaging Vastgesteld door het bestuur op: 30 december 2014 HOOFDSTUK I. ALGEMEEN Artikel 1. Begrippen en terminologie Dit reglement is opgesteld en vastgesteld ingevolge

Nadere informatie

Profielschets Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Flexsecurity

Profielschets Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Flexsecurity Profielschets Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Flexsecurity Lid van het Verantwoordingsorgaan Vacature lid namens deelnemers 2019 t/m 2022 januari 2018 c:\users\maassenm\appdata\local\microsoft\windows\temporary

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS EN LID GOVERNANCECOMMISSIE STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 22 MEI 2015

FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS EN LID GOVERNANCECOMMISSIE STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 22 MEI 2015 FUNCTIEPROFIEL VOOR: BESTUURSLID NAMENS DEELNEMERS EN LID GOVERNANCECOMMISSIE STICHTING PENSIOENFONDS GRONTMIJ 22 MEI 2015 Inhoudsopgave 1. Het pensioenfonds... 3 2. Het bestuur... 3 3. Taken van het bestuur...

Nadere informatie

Competentievisie. lid verantwoordingsorgaan

Competentievisie. lid verantwoordingsorgaan Competentievisie lid verantwoordingsorgaan In dit document worden de vereiste kennis, ervaring en competenties voor de leden van het verantwoordingsorgaan omschreven. De vereiste competenties hebben betrekking

Nadere informatie

Huishoudelijk Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland.

Huishoudelijk Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Stichting Pensioenfonds Deutsche Bank Nederland. Artikel 1. Begripsomschrijvingen De definities als opgenomen in Artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds zijn van overeenkomstige toepassing op dit

Nadere informatie

Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche

Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Transparantiedocument organisatie van Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en Wielenbranche Voorwoord In dit document beschrijft het bestuur van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Banden- en

Nadere informatie

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten

Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Bestuursreglement Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten Dit Bestuursreglement beschrijft de werkwijze van het bestuur van de Stichting Pensioenfonds Autoriteit Financiële Markten (verder

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group. Reglement Visitatiecommissie

Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group. Reglement Visitatiecommissie Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group Artikel 1 Begripsomschrijvingen Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen van de statuten van de Stichting Pensioenfonds Sligro Food Group van toepassing.

Nadere informatie

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES

GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES November 2006 1 GOVERNANCE CODE WONINGCORPORATIES PRINCIPES I. Naleving en handhaving van de code Het bestuur 1 en de raad van commissarissen zijn verantwoordelijk voor

Nadere informatie

PROFIELSCHETS LEDEN VERANTWOORDINGSORGAAN (2014) 1. HET PENSIOENFONDS TNO EN ZIJN BESTUUR

PROFIELSCHETS LEDEN VERANTWOORDINGSORGAAN (2014) 1. HET PENSIOENFONDS TNO EN ZIJN BESTUUR PROFIELSCHETS LEDEN VERANTWOORDINGSORGAAN (2014) 1. HET PENSIOENFONDS TNO EN ZIJN BESTUUR De Stichting Pensioenfonds TNO is opgericht met het doel de pensioenregelingen van de aangesloten werkgevers uit

Nadere informatie

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO

Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Tien passen voor de tango Normenkader voor het VO Met normen kan een Verantwoordingsorgaan (VO) zijn verantwoordelijkheden (oordelen, adviseren en overleggen) beter uitoefenen. Penvita onderscheidt algemene

Nadere informatie

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2018

Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2018 Checklist Code Pensioenfondsen naar de stand per 1 januari 2018 Per 1 januari 2014 is de Code Pensioenfondsen in werking getreden. De Code is per 1 juli 2014 verankerd in de Pensioenwet. Daarmee bestaat

Nadere informatie

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf

Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Beschrijving Pension Fund Governance Stichting Bedrijfspensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Dit is een uitgave van Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Bakkersbedrijf Datum 15 juni 2012 1 Voorwoord

Nadere informatie

10. Goed pensioenfondsbestuur

10. Goed pensioenfondsbestuur 10. Goed pensioenfondsbestuur 10.1 Paritair bestuursmodel SPE kent het paritair bestuursmodel. Intern toezicht Visitatiecommissie Bestuur Werkgever Werknemers Pensioengerechtigden Verantwoordingsorgaan

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC

Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Uitbestedingsbeleid Stichting Pensioenfonds NIBC Vastgesteld 11 november 2016 Artikel 1 Doel van het uitbestedingsbeleid 1.1 Het bestuur streeft de doelstellingen van het pensioenfonds na met betrekking

Nadere informatie

Functieprofiel bestuurs- en commissielid namens pensioengerechtigden Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Functieprofiel bestuurs- en commissielid namens pensioengerechtigden Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot 1. Het Pensioenfonds (verder: het Pensioenfonds) is een ondernemingspensioenfonds dat de pensioenregeling voor de (ex) medewerkers van Van Lanschot Bankiers (en gelieerde ondernemingen) uitvoert. De inhoud

Nadere informatie

FUNCTIEPROFIEL NIET UITVOEREND BESTUURSLID BPF MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN

FUNCTIEPROFIEL NIET UITVOEREND BESTUURSLID BPF MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN FUNCTIEPROFIEL NIET UITVOEREND BESTUURSLID BPF MEUBELINDUSTRIE EN MEUBILERINGSBEDRIJVEN Pensioenfonds BPF Meubel Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Meubelindustrie en Meubileringsbedrijven is het

Nadere informatie

Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot

Reglement Verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds F. van Lanschot Versie: 2014-01 Pagina 1/8 INHOUDSOPGAVE Artikel 1. Definities...3 Artikel 2. Samenstelling van het Verantwoordingsorgaan...3 Artikel 3. Taken en bevoegdheden van het Verantwoordingsorgaan...4 Artikel

Nadere informatie

Missie, visie en strategie; Intern toezicht; Interne cultuur en melding van klachten en onregelmatigheden; Diversiteit; en Verantwoording afleggen.

Missie, visie en strategie; Intern toezicht; Interne cultuur en melding van klachten en onregelmatigheden; Diversiteit; en Verantwoording afleggen. Vragenlijst enquête Introductie De Monitoringcommissie ode Pensioenfondsen laat een verdiepend onderzoek uitvoeren geïnspireerd op de aanbevelingen in de Rapportage Naleving ode Pensioenfondsen over 2014.

Nadere informatie

Analyse integriteitsrisico

Analyse integriteitsrisico Besproken in de bestuursvergadering van 3 december 2015 Versie 29 november 2015 Opgesteld door Mol & Pensioen 1 Inleiding Van belangenverstrengeling is sprake wanneer persoonlijke of professionele belangen,

Nadere informatie

Huishoudelijk reglement als bedoeld in artikel 19 van de statuten van Stichting Pensioenfonds Staples.

Huishoudelijk reglement als bedoeld in artikel 19 van de statuten van Stichting Pensioenfonds Staples. Huishoudelijk reglement als bedoeld in artikel 19 van de statuten van Stichting Pensioenfonds Staples. Artikel 1 Definities. De in artikel 1 van de statuten van het pensioenfonds vastgelegde begripsbepalingen

Nadere informatie

Aanleiding. Tweede Kamer der Staten-Generaal T.a.v. de voorzitter, mevrouw A. van Miltenburg Postbus EA DEN HAAG

Aanleiding. Tweede Kamer der Staten-Generaal T.a.v. de voorzitter, mevrouw A. van Miltenburg Postbus EA DEN HAAG Tweede Kamer der Staten-Generaal T.a.v. de voorzitter, mevrouw A. van Miltenburg Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG KENMERK: B/12/6726/MH DATUM: 19 november 2012 ONDERW ERP: Code Pensioenfondsen Geachte mevrouw

Nadere informatie

REGLEMENT VERANTWOORDINGSORGAAN

REGLEMENT VERANTWOORDINGSORGAAN REGLEMENT VERANTWOORDINGSORGAAN INHOUDSOPGAVE Documenthistorie... 3 1. Reglement Verantwoordingsorgaan... 4 1.1 Artikel 1. Definities... 4 1.2 Artikel 2. Samenstelling van het verantwoordingsorgaan...

Nadere informatie

Reglement Verantwoordingsorgaan. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf

Reglement Verantwoordingsorgaan. van de. Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Reglement Verantwoordingsorgaan van de Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor het Schilders-, Afwerkings- en Glaszetbedrijf Februari 2014 Inhoudsopgave Inleiding... 3 Artikel 1 - Samenstelling van het

Nadere informatie

Reglement voor het Verantwoordingsorgaan van de Stichting Pensioenfonds ANWB

Reglement voor het Verantwoordingsorgaan van de Stichting Pensioenfonds ANWB Reglement voor het Verantwoordingsorgaan van de Stichting Pensioenfonds ANWB Artikel 1: Definities Begrippen die in dit reglement gehanteerd worden hebben dezelfde betekenis als in de statuten van de Stichting

Nadere informatie

Reglement Verantwoordingsorgaan. Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959

Reglement Verantwoordingsorgaan. Stichting-Telegraafpensioenfonds 1959 Reglement Verantwoordingsorgaan 1 REGLEMENT VERANTWOORDINGSORGAAN Artikel 1. Begripsomschrijvingen De definities als opgenomen in artikel 1 van de statuten van het fonds zijn van overeenkomstige toepassing

Nadere informatie

Stichting Norit Pensioenfonds

Stichting Norit Pensioenfonds Stichting Norit Pensioenfonds Communicatieplan 2017-2019 Dit communicatieplan is voorbereid door de werkgroep communicatie van Stichting Norit Pensioenfonds en vastgesteld door het bestuur. Amersfoort,

Nadere informatie

Reglement verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen

Reglement verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen Reglement verantwoordingsorgaan Stichting Pensioenfonds voor Dierenartsen 9 september 2014 Reglement verantwoordingsorgaan SPD 1 van 7 Artikel 1. Definities Bestuur: Deelnemer: Pensioengerechtigde: Intern

Nadere informatie

Reglement van de Raad van Toezicht

Reglement van de Raad van Toezicht Stichting Bedrijfstakpensioenfonds voor de Houthandel Reglement van de Raad van Toezicht Artikel 1 Begripsomschrijvingen Voor dit reglement zijn de begripsomschrijvingen zoals opgenomen in de statuten

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beloningsbeleid SPW. 26 Juni 2018 Versie 9.1

Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties. Beloningsbeleid SPW. 26 Juni 2018 Versie 9.1 Stichting Pensioenfonds voor de Woningcorporaties Beloningsbeleid SPW 26 Juni 2018 Inhoudsopgave Versiebeheer... 3 1 Inleiding... 4 2 Doel beloningsbeleid... 4 3 Uitgangspunten beloningsbeleid... 4 4 Overzicht

Nadere informatie

Uitbestedingsbeleid 2015

Uitbestedingsbeleid 2015 Uitbestedingsbeleid 2015 versie 16 juni 2015 1 1. Inleiding Stichting Bedrijfstakpensioenfonds TrueBlue (verder: TrueBlue) heeft uit strategische overwegingen delen van haar bedrijfsprocessen en activiteiten

Nadere informatie

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620

Stichting Pensioenfonds SMIT. Bestuursreglement V120620 Artikel 1 Inleiding De wijze waarop de Stichting Pensioenfonds SMIT wordt bestuurd ligt op hoofdlijnen vast in de statuten. In dit bestuursreglement wordt hier verder invulling aan gegeven. Het bestuursreglement

Nadere informatie

Handreiking Code Pensioenfondsen. Pensioenfederatie

Handreiking Code Pensioenfondsen. Pensioenfederatie PF Handreiking Code Pensioenfondsen Pensioenfederatie Handreiking Code Pensioenfondsen PFInleiding Contactinformatie Prinses Margrietplantsoen 90 2595 BR Den Haag Postbus 93158 2509 AD Den Haag T + 31

Nadere informatie