Encyclopedie van de japanologie: eindtaak: Keigo

Transcriptie

1 Els Langenus 2 de kan japanologie Encyclopedie van de japanologie: eindtaak: Keigo 1. Inleiding 2. Op zoek naar boeken a) Boeken, uitsluitend over keigo b) Boeken, voor een deel over keigo c) Extra: paper 3. Op zoek naar artikels 4. Op het internet 5. Zoektocht in bibliografieën (aanwezig in LSIN) 6. Besluit

2 1. Inleiding In ruime zin valt keigo te omschrijven als het hele Japanse systeem van verschillende beleefdheidsvormen. In de enge zin betekent keigo: specifieke woorden om respect uit te drukken. Daarbij is het tonen van afstand tussen personen soms van belang. Ook de werkwoorden die gebruikt worden om geven en krijgen uit te drukken, spelen een belangrijke rol.. Keigo wordt opgedeeld in drie grote groepen: sonkeigo (woorden die naar de aangesprokene verwijzen), kenjôgo (nederige spraak) en teineigo (beleefde spraak). 1 2 Over keigo is heel wat te vinden, ik heb het dan vooral over allerlei video's en lesboeken (en een aantal schrijvende Japanners heet blijkbaar Keigo). Maar aangezien we dit al in de lessen behandelen, heb ik me voor deze taak beperkt tot de meer sociologische boeken. Het belang van keigo in menselijke relaties (ningen kankei), op het werk, in de familie,.... Over kinderen en hoe ze omgaan met keigo, is blijkbaar veel onderzoek gedaan en zijn er dus heel wat interessante bronnen te vinden. 3 1 Deze drie termen ben ik wel apart tegengekomen in boeken en tijdschriften, maar deze waren dan vooral taalkundig gericht, daarom heb ik ze niet in dit werk vermeld. 2 keigopolite speech An Illustrated Encyclopedia 2(M-Z) Japan: Kodansha Ltd, 1993 pp Kinderen reageren trouwens heel positief en lijken van nature keigo te gebruiken. Een interessant artikel hierover is: "Japanese language socialization: Indexing the modes of self" Discourse processes 22: (2) (Sept-Okt 1996) p (zie punt 3, Citation Index)

3 2. Op zoek naar boeken a) boeken, uitsluitend over keigo Via libis: Shakai henka to keigo kôdô no hyôjun (De verandering in de maatschappij en het keigo niveau) Tôkyô: Shuei shuppan, 1986 pp322 (Reekstitel: Kokuritsu kokugo kenkyûjo hôkoku) 4 Ide, Sachiko. Nihonjin to Amerikajin no keigo kôdô (De actie van keigo tussen Japanners en Amerikanen) Tôkyô: Nanundo,1990 pp262 Inoue, Fumio. Kotobazukai shinfukei (Keigo to hôgen) (De nieuwe onbeleefdheid in het gebruik van woorden - keigo en dialect) Tôkyô: Akiyama Shoten, 1989 pp284 Oishi, Hatsutaro. Keigo Tôkyô: Chikuma Shobô, 1989 pp279 Uno, Yoshikata. Keigo o dono yô ni kangaeru ka (Hoe moet men keigo zien?) Tôkyô: Nanundo,1985 pp241 Via Picarta: Prideaux, Gary Dean. The syntax of Japanese honorifics / by Gary Dean Prideaux Den Haag: Mouton Reeks: Janua linguarum.series practica, 1970 pp107. Bewerking proefschrift Texas, 1966 A revision of the author's thesis, University of Texas Via Library of congress online catalog : Okuyama, Masuro. Nihonjin to keigo (De Japanners en keigo) Tôkyô: Tôkyôdô shuppan, 1972 pp319 5 Tsujimura, Toshiki. Keigo no shiteki kenkyû (Een subliem onderzoek over keigo) Tôkyô: Tôkyôdô shuppan, 1968 pp424 Nishida, Naotoshi. Nihonjin no keigo seikatsushi (De keigo-levensgeschiedenis van Japanners) Tôkyô: Kanrin Shobô, 1998 pp392 Via Nacsis: Okuyama Masuro. Gendai keigo yomihon: ningenkankei no echiketto (Een eigentijds leesboek betreffende keigo: de etiquette van menselijke relaties) Tôkyô: Gyôsei, 1976 Keigo kankei sankôshiryôshû (Een bundeling van referentiemateriaal i.v.m. keigo) Tôkyô: bunkachô bunkabuko kugoka, Ningenkankai to kotoba (De menselijke relaties en de taal) Tôkyô: Bunkachô bunkabu kokugoka Tsujimura, Toshiki 7. Keigo no kôchô (De vooruitgang van keigo) Tôkyô: Tsunokawa shoten Kojima, To shio Kôki Edo no keigotaido (Het keigo niveau van aristocratisch Edo, huidig: Tokio) Tôkyô: Kasamashoin, 1974 pp Al deze boeken zijn aanwezig in LSIN en dus ook te vinden via Libis. Van de artikels is er, vreemd genoeg, geen enkel terug te vinden in LSIN. 5 Dit boek was ook te vinden in Nacsis, en hieruit bleek dat vele grote universitaire bibliotheken het boek in bezit hebben. Waarschijnlijk dus een boek dat zeker de moeite waard is 6 Dit is wel een meer taalkundig boek, maar omdat het nog zo recent is en omdat het uitgegeven werd door een regeringsafdeling leek het mij toch de moeite waard om te vermelden 7 Deze auteur heeft heel veel onderzoek naar keigo gedaan en erover geschreven. Het onderzoek was vooral taalkundig, maar ook de sociale invloed van die taal kwam aan bod. 8 Dit boek werd opnieuw gepubliceerd in 1998 en werd toen 306 pagina's lang.

4 Dit boek gaat over keigo vroeger en nu en de problemen ervan. En het is te vinden in bijna alle grote universiteitsbibliotheken (zoals bv. Oxford,.): Tsujimura, Toshiki 5. Keigoshi (De keigo geschiedenis) Tôkyô: Taishûshoten pp b) boeken, voor een deel over keigo Hier heb ik er maar twee voor gevonden, beiden via Bas: Hendry, Joy. The armour of honorific speech: some lateral thinking about keigo p Uit: Boscaro, Adriana; Gatti, Franco; Raveri, Massimo,... Rethinking Japan: social sciences, ideology & thought: volume 2 Sandgate, Folkestone, Kent: Japan Library Limited, pp400 Miller, Roy Andrew. Levels of speech (keigo) and the Japanese linguistic response to modernization p Uit: Shively, Donald H.,... Tradition and modernization in Japanese culture Princeton University Press, 1971 c) Extra: paper Deze ben ik toevallig tegengekomen, via Bas. Ik zet dit werkstuk erbij omdat het interessant is, maar ik zou er waarschijnlijk nooit zomaar aan geraken. Austerlitz, Robert. Around and beyond Keigo p Uit: Mather, Richard B., ed. Papers of the C.I.C. Far Eastern language Institute. Vol. IV. Ann Arbor, Committee on Institutional Cooperation, Op zoek naar artikels Via Bas: Al deze artikels komen toevallig uit hetzelfde tijdschrift (The East). In dit tijdschrift heb ik nog een artikel 10 over keigo gevonden (via Citation Index). Maar omdat de titel overkwam als roddelpers hoort het, volgens mij, niet thuis in dit rijtje. "The psychology behind the differing levels of speech in Japanese--keigo" The East (Tôkyô) 11, nr.2 (Feb-Maart 1975) p15-19 "The relationship between keigo and personal pronouns" The East (Tôkyô) 11, nr. 3 (Apr 1975) p "Keigo in the family, a microcosm of society" The East (Tôkyô) 11, nr.4 (Mei 1975) p Ik heb niet enkel op deze vier gezocht, maar via andere zoekwegen vond ik enkel grammatica handboeken, videocassettes en ander pedagogisch materiaal. 10 "Murder caused by absence of keigo" The East (Tokyo)11: (6) Dit artikel ben ik later nog tegengekomen via Citation Index.

5 Via Picarta: Matsumoto, Y. "The rise and fall of Japanese nonsubject honorifics: The case of 'o-verb-suru'" Journal of pragmatics : an interdisciplinary quarterly of language studies vol. 28 (1997), afl. 6, p Takeuchl, Lone. "The development of the exalted function of the possessive construction in Classical Japanese" Bulletin of the School of Oriental and African Studies, University of London vol. 56 (1993), afl. 2, p Wetzel, Patricia J. "Contemporary Japanese attitudes toward honorifics (keigo)" Language variation and change vol. 6 (1994), afl. 2, p Via Ebsco host: Hier heb ik enkel in een economisch tijdschrift, een artikel gevonden. Maar toch lijkt het wel interessant voor deze taak. Het gaat over de Japanse opvoeding en het keigo-systeem In search of the new Japanese dream Economist vol. 354 deel 8158 (02/19/2000) p59 Via Citation Index: De twee volgende artikels werden later een aantal keren geciteerd en citeerden zelf vele anderen. 12 "Japanese language socialization: Indexing the modes of self" Discourse processes 22: (2) (Sept-Okt 1996) p "The role of the Japanese masu form in caregiver-child conversation" Journal of pragmatics 28: (6) (Dec 1997) p Het eerste tijdschrift, ook online te verkrijgen, van de volgende twee is waarschijnlijk minder interessant dan het tweede. Janes, A. "The interaction of stile-shift and particle use in Japanese dialogue" Journal of pragmatics 32: (12) (Nov 2000) p Maynard, SK. "Pragmatics of discourse modality- a case of da and desu masu forms in Japanese Journal of pragmatics 15: (6) (Juni 1991) p Dit artikel werd maar liefst 15 maal geciteerd. "Dialectic balance in the polar model of self- The Japan case" Ethos 17: (1) (maart 1989) p Omdat ik mij in mijn vrije tijd graag bezighoud met amateur-video's vond ik dit artikel (aan de hand van de korte inhoud erover) wel interessant, ook al valt het eigenlijk niet helemaal binnen mijn onderwerp voor deze taak. Clark, D. "The use of digitized films for teaching honorifics in Japanese" Journal of educ. Computers res 20: (1) (1999) p Deze tijdschriften worden uitgegeven door de universiteit van Hawai Manoa (Honolulu), departement Oost-Aziatische talen en literatuur 13 Dit is een tijdschrift van de universiteit van de staat Oregon, afdeling Antropologie

6 4. Op het Internet Internet sites heb ik niet gevonden. 14 Ook via brittanica 15 ( heb ik maar weinig gevonden. Dit artikel kan je online lezen. Mori, Kyoko Polite Lies: On Being a Woman Caught Between Cultures Ook nog online naleesbaar is het reeds eerder vermelde 16 : Janes, A. "The interaction of stile-shift and particle use in Japanese dialogue" Journal of pragmatics 32: (12) (Nov 2000) p Zoektocht in bibliografieën (aanwezig in LSIN) Ik heb hiervoor in verschillende bibliografieën 17 gezocht, maar in geen enkele iets geschikt gevonden. Wel veel lesboeken over keigo, maar niets over de sociale invloed van keigo. 14 Wel bijvoorbeeld over keigo zelf, of verscheidene websites voor en door docenten. Ik denk dat het normaal is dat er over het sociale aspect minder wordt angeboden omdat niemand daar iets concreet mee kan doen. 15 Ook op de brittanica encyclopedie op cdrom(1999) heb ik gezocht, maar niets geschikt gevonden. 16 Punt 3 (via Citation Index) 17 Zoals bijvoorbeeld: An introdutory Bibliography for japanese studies The Japan Foundation & Catalogue of Books in English on Japan

7 6. Besluit Het was toch iets minder gemakkelijk dan ik had verwacht om van alles over het sociale aspect van keigo te vinden. Over keigo zelf -en hoe het te gebruiken en (aan)leren- bestaan er (zoals te verwachten) heel wat boeken. Over de gevonden boeken en artikels ben ik wel tevreden. Uit al de tijdschriften is er zelfs één artikel dat mij onmiddellijk aansprak. Namelijk: "Japanese language socialization: Indexing the modes of self" Discourse processes 22: (2) (Sept-Okt 1996) p (eerder vermeld in de inleiding en punt 3, Citation Index). Ook van de auteurs is er één die ik interessant vind. Namelijk Tsujimura, Toshiki (zie 2a, via Nacsis), deze heeft veel onderzoek gedaan naar keigo en de boeken zijn te vinden in grote universiteitsbibliotheken. Het merendeel van de boeken die ik gevonden heb gaat over de invloed van keigo op kinderen en hun opvoeding. Ik zou dit hèt onderwerp vinden om te bestuderen, indien ik dieper moest ingaan op keigo.