apanse kalligrafie - Encyclopedie Inleiding Voorbereiding Zoektermen Japanese Studies Home

Transcriptie

1 apanse kalligrafie - Encyclopedie 1 of 5 5/12/ :52 Japanese Studies Home Japanse kalligrafie Uit Encyclopedie Kristof Van Schil Encyclopedie van de Japanologie : individuele oefening Onderzoeksthema: Japanse kalligrafie Onderzoeksvraag: Hoe heeft de Japanse kalligrafie zich gedifferentieerd van de Chinese kalligrafie na haar import en is ze nog van belang? Inleiding Een geschikt onderwerp zoeken voor de bachelor paper van het volgende academiejaar, dat was de opdracht die ons gegeven werd aan het begin van het huidige academiejaar en ik moet zeggen dat dit voor mij uitzonderlijk moeilijk bleek te zijn. Ik heb een tiental onderwerpen overwogen, maar het was altijd al snel duidelijk dat, ofwel, er niets academisch over te vinden was of dat het onderwerp al vele malen behandeld is geweest door studenten uit de vorige decennia. Uiteindelijk heb ik dan toch een onderwerp gevonden dat me redelijk boeit, dat nog niet echt specifiek behandeld is geweest en waar op het eerste zicht bronnen over te vinden zijn. Ik wist meteen dat het maken van deze opdracht me het antwoord zou geven en ben dus zo snel mogelijk aan de slag gegaan. Het onderwerp dat ik gekozen heb is: "De Japanse kalligrafie" en meer bepaald haar ontstaan, evolutie en recent gebruik. Om deze aspecten efficiënt op te nemen in de bachelor paper heb ik een onderzoeksvraag opgesteld die deze aspecten vertegenwoordigd. De Japanse kalligrafie is sterk beïnvloedt geweest door de Chinese kalligrafie. Voor een lange tijd werd Wáng Xī Zhī ( 王 羲 之 ), een Chinese kalligraaf uit de 4de eeuw, in Japan beschouwd als de meest gewaardeerde kalligraaf. Met het ontstaan van het hiragana en katakana ontwikkelden kalligrafen stijlen die eigen zijn aan Japan. Tot op de dag van vandaag is kalligrafie nog een belangrijke vorm van kunst. In het lager onderwijs in Japan krijgen kinderen nog altijd lessen kalligrafie. De paper is verdeeld in drie hoofdonderdelen die samen een degelijk beeld geven van hoe mijn zoektocht is verlopen. Ik behandel de zoektermen die ik heb ingegeven in de verschillende databanken en waarmee ik in de bibliotheek ook aan de slag ben gegaan. Vervolgens bespreek ik kort de tools die ik gebruikt heb als hulpmiddelen. En uiteraard eindig ik met het onderdeel over de bronnen zelf en waar ik ze gevonden heb. Voorbereiding Zoektermen De volgende zoektermen heb ik gebruikt: Zoektermen Engels Rōmaji Japans Calligraphy Shodō 書 道 Japanese style calligraphy Wayoshodō 和 様 書 道

2 Sanseki (a group of Japanese calligraphers) Sanseki 三 蹟 Sanpitsu (a group of Japanese calligraphers) Sanpitsu 三 筆 Japan Nihon 日 本 Ik vond het vrij moeilijk om nog meer zoektermen te vinden, vandaar dat ik aan het werk ben gegaan met deze beperkte lijst. Tools Rikaichan Voordien ging ik altijd naar rikai.com en gaf ik daar de URL in als ik een Japanse site bezocht. Sinds mijn vrij recente kennismaking met Rikaichan ( is dat allemaal verleden tijd. Het is een zeer gemakkelijke tool die exact hetzelfde doet als rikai.com, maar veel handiger is om te gebruiken. Jim Breen Jim Breen ( is een zeer goed online woordenboek waar ik veel gebruik van maak, ook reeds voor deze opdracht. Onderzoek Bibliotheek Ik ben mijn zoektocht begonnen in Libis, zodat ik meteen doorheen alle bibliotheken van de universiteit kon zoeken en niet enkel de Oost-Aziatische bibliotheek. Seo, Audrey Yoshiko, Addiss, Stephen en Welch, Matthew. The art of twentieth-century Zen: paintings and calligraphy by Japanese masters. Boston: Shambhala Addiss, Stephen. The art of Zen: paintings and calligraphy by Japanese monks New York: Abrams Barthes, Roland en Wallis de Vries, Gijs. Het rijk van de tekens. Amsterdam: Duizend & Een Bruschke-Johnson, Lee. Dismissed as elegant fossils: Konoe Nobutada and the role of aristocrats in early modern Japan. Amsterdam: Hotei Ik ben bij dit boek terecht gekomen nadat ik er een review van had gevonden op Project Muse. Het gaat hoofdzakelijk over de politieke en artistieke activiteiten van Konoe Nobutada die, zoals de titel al wel doet vermoeden, een aristocraat was. Een aantal hoofdstukken in het boek gaan dieper in op zijn kalligrafieën, dus het leek mij wel nuttig om dit boek nog even te vermelden. Databanken JSTOR DeCoker, Gary. Secret Teachings in Medieval Calligraphy. Jubokushō and saiyōshō. Monumenta Nipponica, Vol 43, No. 2 (Summer, 1988), pp of 5 5/12/ :52

3 3 of 5 5/12/ :52 DeCoker, Gary en Kerr, Alex. Yakaku Teikinshō. Secret Teachings of the Sesonji school of calligraphy. Monumenta Nipponica, Vol. 49, No. 3 (Autumn, 1994), pp EBSCOhost Hubbard, Guy. Artistic Lettering. Arts & Activities, Vol. 139, No. 2 (March, 2006), pp Dit artikel schetst heel kort en ruw hoe kalligrafie in verschillende delen van de wereld is ontwikkeld. Sōun, Takeda. The Charm of Calligraphy. Economy, Culture & History Japan Spotlight, Vol. 25, No. 6 (November/December, 2006), pp Dit artikel was jammer genoeg niet in te kijken, maar ik denk dat het toch nog wel relevant genoeg is om te vermelden. Volgens de korte beschrijving verschaft het artikel informatie over kalligrafie en kanji, en hoe deze als symbolen voor communicatie gegroeid zijn tot ideogrammen en hoe deze door esthetische waarneming geëvolueerd zijn tot kalligrafie. Project Muse Shirane, Haruo. Performance, Visuality and Textuality: The case of Japanese Poetry. Oral Tradition, Vol. 20, No. 2 (October, 2005), pp Dit artikel gaat hoofdzakelijk over Japanse poëzie, maar gaat ook in op het kalligrafische aspect dat bij het schrijven van gedichten hoort. Er wordt zelfs gezegd dat de manier waarop het gedicht gekalligrafeerd is minstens even belangrijk is als hoe goed het gedicht zelf is. Yoda, Tomiko. Literary History against the national Frame, or Gender and the emergence of Heian Kana Writing. Positions: east asia cultures critique, Vol. 8, No. 2 (Fall, 2000), pp Dit essay gaat in op de ontwikkeling van het kana schrift, dat niet kan los gedacht worden van kalligrafie, immers de kana tekens zijn elk stukjes uit een kanji zij het in normaal schrift geschreven voor katakana, of in cursief schrift geschreven voor hiragana. BAS: Bibliography of Asian Studies Ik vond het wel handig dat je bij deze database kon kiezen om over een bepaald land en over een bepaald thema werken op te zoeken. De database heeft dan wel weer als groot nadeel dat je gevonden werken niet kan inkijken, of zelfs geen korte beschrijving ervan kan lezen. [onbekend]. Words in motion: modern Japanese calligraphy. Tokyo: Yomiuri Shimbun, 1984, pp Ik vond in deze databank ook nog een aantal artikels die in het bovenvermelde werk terug te vinden zijn, maar die ik verder niet ga vernoemen. Dodd, Catherine Yoko. Japanese calligraphy: history and evolution. London: Japan Education Journal, No. 17 (1983), pp Earnshaw, C.J. Sho: Japanese Calligraphy. Tuttle Publishing NACSIS Webcat In deze databank is het mogelijk aan de hand van Japanse zoektermen naar bronnen te zoeken. Hier kon ik wel gebruik maken van de specifiekere zoektermen waar ik in de vorige databanken helaas geen resultaten van had gevonden.

4 4 of 5 5/12/ :52 Komatsu, Shigemi. 古 筆 学 聚 稿 ; 和 様 書 道 の 展 開. Tokio: ōbunsha Horie, Tomohiko. 和 様 の 書. Tokio: Mainichi Shimbun Komatsu, Shigemi. 展 望 日 本 書 道 史. Tokio: Chūōkōron [onbekend]. 三 筆 三 蹟 とその 時 代. Tokio: meichofukyūkai Internet Google Books Uyehara, Cecil H. Japanese Calligraphy: A Bibliographic Study. University Press of America Er konden geen voorbeeld pagina s bekeken worden van dit werk en er was ook geen korte beschrijving beschikbaar, dus ik weet niet met zekerheid in welke mate dit werk relevant is. Stevens, John. Sacred Calligraphy of the East. Random House Ook hier waren er geen voorbeeld pagina s en een korte beschrijving beschikbaar, maar ik heb het toch vermeld omdat ik er op JSTOR al een review over had gevonden. Muranaka, Hideo. Art of Japanese writing & calligraphy: Kanji, hiragana and katakana. Lightning Source En wederom geen voorbeeld pagina s of korte beschrijving te vinden. Nakata, Yūjirō. The Art of Japanese Calligraphy. Weatherhill Over dit boek had ik ook al een aantal reviews gevonden op JSTOR. Het boek zou gaan over de elementen die de evolutie van de Japanse en de Chinese kalligrafie hebben beïnvloed. Het lijkt me zeer interessant om dit werk te kunnen bemachtigen indien ik over dit onderwerp mijn bachelorpaper zou schrijven. Wikipedia Ik vind wikipedia altijd handig om snel en zonder al te veel moeite een beetje basiskennis op te doen omtrent het onderwerp waar je meer wil over weten. Dit keer is wikipedia echter één van de laatste plaatsen waar ik naar informatie heb gezocht. Wikipedia Japanese Calligraphy < Wikipedia East-Asian Calligraphy < Del.icio.us Ik heb del.icio.us niet zelf gebruikt om bookmarks te maken, maar ik ben wel even gaan zien of hier misschien nog bruikbare informatie te vinden was. Webite die basisinformatie verschaft over wat je nodig hebt om te kalligraferen. < Website met een zeer beknopte omschrijving over de geschiedenis van de Japanse kalligrafie. < Van Ghelue, Nadja. Website over Japanse kalligrafie. < /index.html> Besluit

5 5 of 5 5/12/ :52 Deze opdracht was in mijn ogen zeer nuttig, omdat ik hierdoor toegang heb gekregen tot voordien ongekende plaatsen om bronnen te vinden en een beetje meer vertrouwd ben geraakt met het zoeken doorheen databanken. Ook het correct noteren van deze bronnen is mij nu veel duidelijker geworden. Hoewel er in de lessen encyclopedie een heleboel nieuwe tools werden aangereikt, heb ik deze tot nu toe nog niet allemaal kunnen uittesten. Ik had eerlijk gezegd verwacht dat het makkelijker ging zijn om omtrent dit onderwerp relevante boeken te vinden. Blijkbaar heb ik me daar toch een beetje in vergist, want de meeste resultaten die ik vond hadden vaak te maken met kalligrafie in China, over hoe je zelf kan leren kalligraferen, ofwel over boeken met alleen maar afbeeldingen van kalligrafische werken die op tentoonstellingen te zien waren. Waarschijnlijk komt dit omdat ik niet zo veel zoektermen heb gevonden om verder te specificeren. Ontvangen van "" Deze pagina is het laatst bewerkt op 12 jun 2008 om 16:38. De inhoud is beschikbaar onder de a Creative Commons Attribution-Noncommercial-Share Alike 2.0 Belgium License.