NLR - Dé Kennisonderneming voor
|
|
- Roel Mertens
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 NLR - Dé Kennisonderneming voor Innovaties in de Lucht- en Ruimtevaart NLR Nationaal Lucht- en Ruimtevaar tlaboratorium info@nlr.nl Het NLR is dé centrale kennisonderneming in Nederland op het gebied van lucht- en ruimtevaart. Het NLR voert opdrachten uit voor overheden en bedrijfsleven, in binnen- en buitenland, voor zowel de civiele als de militaire luchtvaart. Het doel is de luchtvaart veiliger, duurzamer en efficiënter te maken. Zo levert het NLR al meer dan 90 jaar een essentiële bijdrage aan het concurrerend en innoverend vermogen van de Nederlandse overheid en industrie. NLR - Dedicated to innovation in aerospace
2 N L R d e d i c at e d to i n n ovat i o n Hoe kunnen vliegtuigen nog stiller, zuiniger en veiliger worden én hoe kan tegelijkertijd de capaciteit op de grond en in de lucht worden vergroot? En hoe kunnen satellieten helpen bij het efficiënt en milieuvriendelijk opereren van de vliegtuigvloot? Het Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) werkt aan deze maatschappelijke vraagstukken. Meewerken aan een duurzamere, efficiëntere en veiligere lucht- en ruimtevaartsector. Dat stelt het NLR zich al meer dan 90 jaar ten doel. Of het nu gaat om nieuwe, lichte maar ijzersterke materialen of metingen in de IJslandse aswolk, het NLR is erbij. Door marktgerichte producten en diensten te ontwikkelen levert het NLR een bijdrage aan de versterking van het innovatieve en concurrerende vermogen van de Nederlandse overheid en industrie. Van slim idee naar product Het NLR brengt zijn kennis naar de markt en biedt daarbij haar producten aan tegen de beste prijs/kwaliteitverhouding. In lucht- en ruimtevaartinnovatie - van slim technisch idee tot marktwaardig product - is het NLR als kennisonderneming heel sterk. Dat veronderstelt een zeer nauwe afstemming en samenwerking met de industrie. Voor innovaties in de lucht- en ruimtevaart is het NLR de kennisleverancier in de zogenoemde Gouden Driehoek, waarin kennisorganisaties, overheid en bedrijfsleven zijn verbonden. Zo is NLR aangesloten bij de topsectoren High Tech Systemen en Materialen voor vliegtuigbouw, instandhouding en ruimtevaart, en bij de Topsector Logistiek voor het maatschappelijk thema Mobiliteit. BRIC-landen Het NLR ontplooit steeds meer activiteiten in de BRIC-landen Brazilië, Rusland, India en China. Zo heeft het NLR voor de Braziliaanse vliegtuigbouwer Embraer het aerodynamisch vleugelontwerp ontwikkeld voor de ERJ-190, een regionale jet. Daarna is het ontwerp geverifieerd in de Duits-Nederlandse Windtunnels (DNW). Ook ontwierp en produceerde het NLR voor Embraer het windtunnelmodel dat is getest bij DNW.
3 ONZE missie: een duurzamere, efficiëntere en veiligere lucht- en ruimtevaartsector Internationale klanten 73 procent van onze omzet is afkomstig van opdrachten uit Nederland en andere landen. Samen met Fokker en andere ondernemingen ontwikkelt het NLR bijvoorbeeld toepassingen van nieuwe, duurzame en lichte vliegtuigmaterialen, zoals composieten en vezel-metaallaminaten. Het NLR doet veiligheidsstudies voor luchthavens, van Amsterdam Airport Schiphol tot Taiwan Taoyuan International Airport. Het heeft alle vliegtuigtypen van Airbus in modelvorm getest in de Duits-Nederlandse Windtunnels DNW, een joint venture met het Duitse zusterinstituut DLR. Naast Airbus behoren diverse andere vliegtuigbouwers, zoals Boeing, Lockheed Martin, Embraer en Bombardier tot de opdrachtgevers. DE Cessna Citation II PH-LAB een van de laboratoriumvliegtuigen die het NLR beheert samen met de TU- Delft NLR en Europa Met Europese organisaties werkt het NLR samen om gemeenschappelijke systemen te ontwikkelen voor het Europese luchtverkeer zoals in SESAR (Single European Sky ATM-Research). Ook participeert het NLR samen met de Nederlandse industrie, het MKB, en universiteiten in Clean Sky. Clean Sky is momenteel het belangrijkste Europese samenwerkingsproject op het gebied van groene vliegtuigtechnologieën voor de nabije toekomst. Het is innovatiegericht en bedoeld om de Europese luchtvaart duurzaam en concurrerend te maken. De kennis die het NLR in deze internationale projecten opdoet is mede bedoeld voor het beantwoorden van vragen van de Nederlandse overheid en industrie. Missie Kortom, de lucht- en ruimtevaart duurzamer, veiliger en efficiënter maken. In binnen- en buitenland. Dat is al meer dan negentig jaar de missie van het NLR.
4 Civiele Lucht vaart De wereld verandert en daarin spelen de mens en techniek een belangrijke rol. De uitdagingen voor luchtverkeer liggen in het vergroten van de capaciteit en het nóg veiliger maken van het vliegen, zonder consessies te doen aan milieu-eisen. Voor de civiele luchtvaart legt het NLR de focus op operationele en praktisch toepasbare producten en diensten, zoals waarschuwings- en adviessystemen voor de luchtverkeersleiding. En ook op het verstrekken van adviezen voor het verbeteren van luchtvaartveiligheid en luchthavenoperaties. Hiermee sluit het NLR maximaal aan op de behoeften van de luchtvaartsector voor een duurzaam, veilig en concurrend luchttransportsysteem. Luchtverkeer NLR modelleert onder meer Air Traffic Management (ATM) processen en luchthavenoperaties en -processen bij luchtvaartmaatschappijen om verbeteringen te bereiken. Verder onderzoekt het NLR hoe de informatie-uitwisseling kan worden verbeterd op het gebied van weersomstandigheden, vluchtplannen, gate afhandeling en andere relevante factoren. Het NLR voert ook experimenten uit met nieuwe apparatuur waarmee luchtverkeersleiders potentiële conflicten sneller kunnen opsporen en om aan te tonen hoe deze conflicten het beste kunnen worden opgelost. Samen met luchtverkeersleiders test het NLR al deze innovaties eerst in simulatoren. ATM Masterplan Ook in Europees kader werkt NLR aan ATM. Zo is SESAR hét grote Europese ATM-onderzoeksprogramma. SESAR staat voor Single European Sky ATM Research en geeft invulling aan het ATM-masterplan van de EU om te komen tot een nieuw geharmoniseerd Europees ATMsysteem met bijbehorende procedures. Hiermee kunnen de emissies van broeikasgassen met minimaal 10 procent worden teruggebracht en de efficiëntie en vliegveiligheid worden verbeterd. In een consortium met LVNL (Luchtverkeersleiding Nederland) werkt het NLR mee aan de realisatie van één Single European Sky. Het NLR doet onderzoek naar het verbeteren en robuust maken van operaties op vliegvelden door de samenwerking tussen de verschillende partijen op zo n luchthaven verder te verbeteren. Het afstemmen van de planning van aankomende en vertrekkende vliegtuigen is daar een goed voorbeeld van.
5 Milieu Nederland is één van de meest dichtbevolkte landen ter wereld en daardoor ook noodzakelijk koploper in de ontwikkeling van milieubeleid. Het NLR ontwikkelt computermodellen om nauwkeurige metingen van geluidshinder te kunnen doen. NLR s meetmethoden zijn nu de wettelijke norm voor de Nederlandse luchtvaart. In navolging van deze meetmethoden maken luchthavens over de hele wereld gebruik van deze geluid- en risicocontouren. Ook werkt het NLR aan nieuwe vliegprocedures zoals Continuous Descent Approaches (CDA s), de geluidsarme en energiezuinige glijvluchten waarbij vliegtuigen op stationair draaiende motoren een luchthaven naderen. Daarmee levert het NLR een bijdrage aan het streven van Mainport Schiphol meer vliegtuigverkeer af te handelen binnen de vastgestelde geluidsnormen. Voor de luchtvaartmaatschappijen betekent dit minder brandstofverbruik, minder uitstoot en lagere kosten. Vliegveiligheid Het NLR Air Transport Safety Institue (NLR-ATSI) ontwikkelt en past kennis en expertise toe ter verbetering van de vliegveiligheid. Nieuwe technologieën en operaties die nodig zijn om aan de groei van het luchtverkeer tegemoet te komen, kunnen grote veiligheidsconsequenties hebben. NLR-ATSI ondersteunt haar stakeholders hierbij. Door te werken voor klanten over de hele wereld en door deelname aan internationale commissies en werkgroepen, fungeert NLR-ATSI als een internationaal kenniscentrum op het gebied van luchtvaartveiligheid. Luchtverkeersleiding Luchtverkeersleiding Nederland (LVNL) en het NLR hebben een waarschuwingssysteem ontwikkeld voor torenverkeersleiding op Schiphol. Dit Runway Incursion Alerting System Schiphol (RIASS) is een belangrijk extra veiligheidsvangnet ter voorkoming van runway incursions op de luchthaven Schiphol. RIASS waarschuwt luchtverkeersleiders op de verkeerstorens voor potentieel gevaarlijke situaties wanneer zich op een in gebruik zijnde start- of landingsbaan onbedoeld een ander vliegtuig of voertuig begeeft. Deze situaties worden aangeduid met runway incursions. Het NLR ontwikkelde samen met LVNL het prototype voor RIASS dat uitvoerig in NLR's verkeerstorensimulator NARSIM Tower is getest.
6 De kracht van het NLR zit hem in de integrale oplossing Industrie: Civiel Kennisonderneming NLR levert een bijdrage aan het innoverend vermogen van de Nederlandse luchtvaartindustrie. De kracht van het NLR zit hem in de integrale oplossing. Door onze kennis en kunde is het NLR in staat om bij alle fasen van een vliegtuigontwikkeltraject betrokken te zijn. We gaan van CFD-berekeningen naar het ontwerpen en maken van modellen die in onze windtunnels worden getest tot aan de validatie van die modellen in onze vliegtuigsimulator Grace. Deze brede aanpak oftewel ketenbenadering maakt het NLR tot een unieke organisatie in de wereld. Het onderzoek bevat alle elementen van vliegtuigontwikkeling: aerodynamisch en structureel ontwerp, avionica ontwerp, mensmachine-interface, nieuwe materialen (composiet, Glare) validatie (windtunneltesten, vliegproeven, structuurtesten, elektronica testen) en 'Training, Simulatie en Operaties'. Voor een duurzame, veilige en concurrende luchtvaart wil het NLR maximaal aansluiten op de behoeften van de luchtvaartindustrie. Dit doet het NLR door een focus te leggen op operationele, praktisch toepasbare producten en diensten en door advieswerk op het gebied van vliegtuigontwikkeling en invulling van exploitatie (bijvoorbeeld MRO (Maintenance, Repair and Overhaul). Composieten Het NLR beschikt over specialisten en faciliteiten waardoor het mogelijk is hoogwaardige composieten te ontwikkelen en te produceren onder één dak: van het eerste, conceptuele ontwerp tot prototype testen en certificatie. Het NLR heeft zich gespecialiseerd in de ontwikkeling van betaalbare structuren door te focussen op vermindering van gewicht en productiekosten. Flow simulation Het ontwerpen van vleugels, motoren en andere vliegtuigonderdelen vraagt aandacht voor kleine details. In veel gevallen is het een kwestie van experimenteren totdat het best mogelijke model is gevonden. Daarom maakt het NLR rekenmodellen die het samenspel simuleren van de luchtstroom en vliegtuigen en het onderlinge effect. Webadres:
7 Het NLR heeft met de TU Delft een nieuw composiet ontwikkeld dat beter bestand is tegen impact en waarop patent is aangevraagd. Met de 'fibre placement' faciliteit kan het NLR de industrie ondersteunen bij de ontwikkeling van nieuwe innovatieve composietconcepten. Deze faciliteit is beschikbaar voor bedrijven die geïnteresseerd zijn in het uitvoeren van onderzoeksprojecten naar de mogelijkheden van fibre placement, op fundamenteel of industrieel niveau. OBODAS Een nieuwe vlechttechniek maakt de productie van composieten mogelijk nog efficiënter. De productietechnieken van sterke en lichte composietmaterialen zijn volop in ontwikkeling, zowel in de luchtvaartsector als in andere branches. Het NLR ondersteunt het MKB-bedrijf Eurocarbon bij het verfijnen van de zogeheten 'braiding'-technologie waarmee holle structuren van composiet worden geproduceerd. Dit project, 'Innovating the overbraiding design process to optimise the development of composite aircraft structural components' (OBODAS) geheten, draait vooral om efficiëntie. Het NLR heeft met de Universiteit Twente een simulatieprogramma ontwikkeld waarmee het kostbare proefdraaien met de nieuwe vlechtmachine kan worden beperkt. Hiermee kan aanzienlijk worden bespaard in de productiekosten van composiet. Fire FLY In FireFLy krijgt de brandweercommandant real-time een overzichtsbeeld van een brandend gebied voorgeschoteld. Dit beeld wordt vervolgens doorgestuurd naar een crisiscentrum, de politie, brandweermannen in het veld en andere brandweerkorpsen, waardoor branden effectiever bestreden worden. Binnen dit project is het NLR verantwoordelijk voor de technische uitvoering van het waarnemingssysteem. Hieronder valt onder meer het systeemontwerp, bewerken van videobeelden, opslag van data en beeldmateriaal. Uiteindelijk is het de bedoeling dat verschillende typen Unmanned Aerial Systems (UAS's), zoals helikopters, quadcopters en octocopters de live beelden zonder tussenstappen naar het crisismanagementsysteem van de brandweer kunnen sturen.
8 I n d us t r i e : D e f e n s i e & v e i l i g h e i d Het NLR bevordert de concurrentiekracht van de Nederlandse luchtvaartindustrie. Dit doet het NLR in de Gouden Driehoek van overheid, industrie en kennisorganisaties. Zo vergroten zij samen het innovatief en duurzaam vermogen van Nederland. Het NLR wil de strategische partner van de Nederlandse luchtvaart- en defensie gerelateerde industrie zijn én blijven. Het NLR legt hierbij, samen met de industrie, de focus op concurrentiekracht en duurzame productiviteitsgroei en ook op flexibiliteit en betaalbaarheid. Dat doen we door samen te werken aan innovatie. Industrie en NLR werken samen om kennis om te zetten in producten voor de markt. Test en evaluatie met moderne faciliteiten, zoals die van het NLR zijn daarbij belangrijk. Embedded Training voor de JSF Met Embedded Training (ET) kunnen vliegers van gevechtsvliegtuigen efficiënt oefenen voor complexe conflictscenario s. Het NLR heeft samen met Dutch Space voor Lockheed Martin een ET-systeem ontwikkeld voor de F-35 Lightning II, beter bekend als Joint Strike Fighter (JSF). Dit Embedded Combat Aircraft Training System (E-CATS ) kan tijdens de vlucht in een trainingsscenario virtuele tegenstanders en andere rolspelers simuleren. Dit ET-systeem wordt standaard in de JSF opgenomen. In een eerder stadium is ET op de Fighter 4-Ship (F4S) getest, NLR s onderzoeksimulator waarmee collectieve tactische operaties van maximaal vier gevechtsvliegtuigen gesimuleerd kunnen worden. Het NLR heeft onlangs een overeenkomst met NATO Helicopter Industries (NHI) getekend om te komen tot het gebruik van Embedded Training systemen voor de bemanning van de NH90 helikopters. Onderhoud en logistiek Het NLR werkt aan de voorbereidingen voor het instandhoudingsprogramma van de JSF. Als eerste zijn tools gemaakt voor het management van onderhoud (Prognostic & Health Management). Samen met de industrie en overheid positioneert het NLR zich voor toekomstig onderhoud en logistiek in de Europese regio.
9 de gouden driehoek van overheid, industrie en kennisorganisaties vergroot de innovatiekracht van Nederland" Lichtgewichtmaterialen Het NLR werkt aan lichtgewichtmaterialen zoals thermoplastische composieten en Fibre Metal Laminates omdat een lager vlieggewicht en lagere luchtweerstand tot minder brandstofverbruik leiden. NLR s onderzoek naar constructies gebaseerd op lichtgewichtmaterialen is tevens gericht op een goedkopere en milieuvriendelijke productiewijze voor MKB en industrie. Vooral de ontwikkeling van productiemethoden, zoals Resin Transfer Moulding en Advanced Fibre Placement van thermoharders en thermoplasten zijn onderwerp van onderzoek, test en evaluatie. Essentieel voor gebruik door de industrie is ook de detectie van schades, reparaties en inzicht in het gedrag na reparatie. Composieten drag brace Samen met Fokker Landing Gear werkt het NLR aan een composieten onderdeel voor het landingsgestel van de JSF. Deze drag brace is een stang die het landingsgestel vergrendelt en die ervoor zorgt dat het landingsgestel in positie blijft bij de landing. Tot nu toe zijn deze onderdelen altijd van aluminium of staal geweest. Een drag brace van hoogwaardige composieten (zeer sterke en lichte kunststofvezels) is lichter waardoor de JSF minder brandstof verbruikt. Ook is het composieten onderdeel minder onderhoudsgevoelig. Avionica voor de NH90 helikopter In samenwerking met nationale en internationale partners en het MKB neemt het NLR deel aan het ontwerp en de ontwikkeling van avionica apparatuur voor de NH90 helikopter. Zo heeft het NLR Fokker Landing Gear ondersteund met het ontwerp en de ontwikkeling van de controller voor het neuswielstuursysteem van de NH90 helikopter. Het NLR heeft de controller ontworpen, ontwikkeld, en de prototypes gemaakt. De kwalificatietesten zijn grotendeels in NLR-faciliteiten uitgevoerd. De controller is de intelligentie van het neuswielstuursysteem dat geïnstalleerd wordt op de Nato Frigate Helicopter (NFH), één van de twee versies van de NH90. De huidige NFH-variant van de NH90 helikopters vliegt dus met een door het NLR ontworpen controller voor het neuswielstuursysteem.
10 Weten wat de overheid en industrie beweegt, dat is waar het NLR zich in onderscheidt D e f e n s i e e n V e i l i g h e i d Ov e r h e i d Het NLR is de belangrijkste Nederlandse kennisleverancier voor zowel de civiele als de militaire lucht- en ruimtevaart. Het doel is hoogwaardige aerospace technologie te ontwikkelen en daarmee het innovatieve en concurrerende vermogen van de overheid en het bedrijfsleven in Nederland te versterken. Defensie en vooral het Commando Luchtstrijdkrachten (CLSK) en Defensie Materieel Overzicht (DMO) zijn voor een groot deel van hun technische luchtvaartkennis afhankelijk van het NLR. Het militair vliegbedrijf maakt zowel in het behoeftestellingstraject, tijdens de verwerving en de introductie, als bij oefeningen, operationele inzet, training en onderhoudsprocessen intensief gebruik van de ondersteuning van het NLR. Zo voert het NLR al 35 jaar succesvol SHOL-werkzaamheden uit voor Defensie. SHOL staat voor Ship Helicopter Operational Limits. Deze onderzoeken bepalen de grenzen waarbij helikopters nog veilig kunnen landen onder extreme weersomstandigheden op een fregat. Onbemande luchtvaartuigen Het NLR doet veelzijdig onderzoek naar onbemande luchtvaartuigen, bijvoorbeeld met ondersteuning van MUAG (Mature Unmanned Areal Ground Control Station). Met deze onderzoekssimulator onderzoekt het NLR grondstationconcepten. Bijvoorbeeld naar de bemanningsconcepten van een UASgrondstation en de benodigde opleiding voor deze bemanning. Deze concepten zijn een opmaat voor hoe de Nederlandse krijgsmacht UAS s kunnen gaan gebruiken. Brown-out Voor Defensie zet het NLR haar helikoptersimulator HPS veelvuldig in, onder andere voor onderzoek naar helikopter brown-out. Door de stofwolk die landende helikopters in zand kunnen opwerpen, verliest de vlieger in de laatste seconden voor de landing het zicht. Daardoor kunnen onveilige situaties ontstaan. Defensie vraagt het NLR daarom haalbare oplossingen aan te bevelen voor de helikopters die de Nederlandse krijgsmacht inzet tijdens tactische operaties. Bij het onderzoek wordt gebruik gemaakt van een Helmet Mounted Display (HMD). Het NLR heeft een landingsomgeving met een stofwolkmodel in de HPS ontwikkeld en de zogenaamde HMD-symbologie aangepast en door vliegers laten beoordelen in de simulator.
11 NH90 SDE In het omvangrijke Supportability Data Exchange (SDE) project van de NH90 helikopter ontwikkelt en implementeert het NLR een grote gemeenschappelijke - via het internet toegankelijke - NH90 gebruiksdatabase. Negen Europese landen die met de NH90 helikopter opereren, zullen grote hoeveelheden aan eigen (nationaal) ontwerp-, gebruiks-, onderhouds- en schadeinformatie leveren. Met deze informatie wordt het mogelijk om inzicht te krijgen in en aanbevelingen te doen over bijvoorbeeld de verlaging van life cycle kosten, verlenging van de helikopterlevensduur, maximalisatie van de operationele inzetbaarheid en de toetsing van contractueel overeengekomen vliegprestaties. Dit alles bij gelijktijdige borging van het vereiste vliegveiligheidsniveau. Luchtwaardigheid, certificatie en kwalificatie Defensie moet zekerheid hebben over de luchtwaardigheid van haar vliegtuigen. Het NLR kan die luchtwaardigheid aantonen conform de huidige nationale militaire luchtvaartregelgeving door middel van certificatie en kwalificatie. Het NLR heeft het benodigde inzicht in de effecten op vliegeigenschappen, vliegtuigprestaties en operationele limieten, zodat de veiligheid en de doelmatigheid van de operaties gegarandeerd kunnen worden. Vervanging F-16 Defensie koopt regelmatig luchtgebonden wapensystemen aan, zoals de vervanger van de F-16. Deze wapensystemen zijn kapitaalintensief en worden vaak vele jaren ingezet, soms onder zware omstandigheden. Door het ontwikkelen van kennis over het gebruik, de instandhouding en de dreigingen van nieuwe wapensystemen kan het NLR onafhankelijk advies geven aan Defensie. Het NLR ondersteunt Defensie bij de vervanging van de F-16 op het gebied van bijvoorbeeld luchtwaardigheid, operaties, milieu en training. Energiehuishouding Jachtvliegtuigen, zoals de F-16, krijgen in de toekomst steeds meer behoefte aan elektrisch vermogen. Het is onvoldoende bekend hoe de opgewekte energie intern over de systemen wordt verdeeld. En wat de consequenties hiervan zijn op de operationele inzet, luchtwaardigheid, onderhoud en de levensduur. Het NLR onderzoekt aan de hand van rekenmodellen wat de invloed is van de interne energiehuishouding op de operationele inzetbaarheid van militaire vliegtuigen.
12 Ruimtevaart Het NLR ondersteunt de ruimtevaartindustrie bij het verbeteren van haar innoverend vermogen, concurrentiekracht en -positie. Het NLR werkt daarbij in Europese (ESA, EDA en EC) en nationale programma s (Netherlands Space Office). Daarbij volgt het NLR de ambitie van de Nederlandse ruimtevaartsector: het realiseren van een duurzame samenleving op het gebied van klimaat, veiligheid, transport en communicatie. Hiervoor richt het NLR zich vooral op thermische systemen, systeem engineering, ruimtewaardige avionica en de structuren en de modellering van draagraketten. Ruimtevaarttechnologie Het NLR onderzoekt, ontwikkelt en test systemen voor warmtehuishouding en heeft een brede kennis op dit gebied. Van oudsher heeft het NLR uitgebreide kennis over twee fase warmtetransportsystemen. Recent heeft het NLR het Tracker Thermal Control System ontwikkeld, een uniek ruimtewaardig koelsysteem voor de AMS-02 een deeltjesfysica experimentmodule aan boord van het International Space Station (ISS). Het NLR heeft uitgebreide kennis over Space Systems Engineering, zoals missie analyse, houdingen baancontrole en voortstuwing. Deze expertise zet het NLR onder meer in voor de ontwikkeling van de Nederlandse satelliet Sloshat FLEVO en kleine satellietplatforms. Voor ontwerp, productie en testen van ruimtevaartelektronica heeft het NLR uitstekende faciliteiten. Zo verbeterde het NLR voor ESA de datacompressie van aardobservatiesatellieten, waardoor data nog sneller verwerkt en naar de aarde getransporteerd kunnen worden. Het NLR ontwikkelt en test ruimtevaartstructuren en werkt aan de modellering daarvan. De nadruk ligt hierbij op het gebruik van lichtere en sterkere materialen die kunnen worden geproduceerd tegen lagere kosten. Ruimtevaarttoepassingen Ruimtevaarttoepassingen maken gebruik van informatie afkomstig van telecommunicatie, aardobservatie en satellietnavigatie. Denk aan Global Navigation Satellite Systems (GNSS). GNSS omvat GPS, EGNOS (European Geostationary Navigation Overlay System) en Galileo. GNSS wordt steeds belangrijker in de publieke infrastructuur. NLR wil een GNSS-expertisecentrum zijn met een duidelijk inzicht in de mogelijkheden en beperkingen van de systemen.
13 Aardobservatie Het NLR levert een cruciale bijdrage aan aardobservatie, bijvoorbeeld via het Europese programma 'Global Monitoring for Environment and Security' (GMES). Het NLR draagt bij aan dit programma door de ontwikkeling van analyse- en beeldverwerkingsalgoritmes waarmee waardevolle ruimtelijke informatie wordt verkregen voor allerhande toepassingen in de sectoren mobiliteit, milieu, defensie en veiligheid. Synergie ruimtevaart en luchtvaart Satellieten gaan een steeds belangrijker rol spelen bij het efficiënt en milieuvriendelijk opereren van de civiele en militaire vliegtuigvloot. Het NLR is betrokken bij de ontwikkeling van dit soort satellietsystemen en de benodigde technologie. Voice communicatie zal daarom grotendeels worden vervangen door data link communicatie. Onbemande voertuigen (UAS s) in het luchtruim leiden tot nieuwe uitdagingen. Het NLR heeft ruimtevaartkennis en ATM-onderzoeksfaciliteiten om nieuwe concepten te valideren en deze combinatie biedt unieke mogelijkheden voor onze klanten. Levensduur van ruimtevaartconstructies Ruimtevaartconstructies moeten veilig zijn en sterk wisselende belastingen kunnen verdragen zonder stuk te gaan. Het NLR ontwikkeld methoden om de belastingen in ruimtevaartconstructies te kunnen voorspellen en de levensduur van dergelijke constructies vast te stellen. Deze methoden worden door ESA en haar subcontractors gebruikt voor het ontwerpen van ruimtevaartconstructies. Erasmus USOC Geomaticspark Specialisten van het NLR zijn gestationeerd in het Erasmus User Support and Operations Center (USOC) in Noordwijk, een hightech experimental ground control voor het International Space Station. Dit centrum zal onder meer het educatieve onderzoeksprogramma begeleiden van de Nederlandse ESA-astronaut André Kuipers tijdens zijn tweede ruimtereis in Op initiatief van het NLR is in Flevoland het Geomatica Business Park (GBP) opgericht. Kleine en middelgrote bedrijven ontwikkelen er, in samenwerking met het NLR, kennis over aardobservatie en passen die toe. NLR en GBP ontwikkelen zich samen tot een commercieel dienstencentrum waar onder meer overheden toegang krijgen tot strategisch belangrijke geoinformatie.
14 FAC I L I T E I T E N Het NLR heeft een breed aanbod aan gespecialiseerde onderzoeksfaciliteiten, uiteenlopend van simulatoren tot windtunnels. Samen met onze expertise kunnen we met deze faciliteiten aan de behoeften van onze stakeholders voldoen. Hiermee versterken we de innovatieve slagkracht, concurrentie en effectiviteit van overheid en het bedrijfsleven. Vlucht- en missiesimulatoren De vluchtsimulatoren van het NLR bootsen een groot scala aan vliegtuigen na. Zo onderzoeken we hoe vliegers omgaan met nieuwe apparatuur en vluchtprocedures. De simulatoren zijn wereldwijd uniek door een doordachte modulaire opbouw. Alle software voor de simulatoren is binnen het NLR ontwikkeld. Daardoor kunnen we een simulatie snel aanpassen, hoe uiteenlopend de wensen ook zijn. Het NLR beschikt over twee vluchtsimulatoren voor verkeersvliegtuigen, GRACE en APERO. Op het gebied van missiesimulatie beschikt het NLR over GFORCE, Fighter 4-Ship (F4S), Helicopter Pilot Station (HPS), UAS-lab en Helmet Mounted Display (HMD). Laboratoriumvliegtuigen NLR heeft twee laboratoriumvliegtuigen waarmee nieuwe technieken en procedures uitgeprobeerd kunnen worden. De vliegtuigen zijn zeer geschikt om nieuwe sensoren te testen. Recent zijn bijvoorbeeld dataverbindingen uitgeprobeerd via VHF- radio en satelliet. Ook hebben de testvliegers nieuwe procedures getest voor de nadering van vliegvelden. Meetapparatuur aan boord registreert daarbij precies hoe operators omgaan met apparatuur, zodat ook een goed beeld ontstaat van de menselijke factor. Luchtverkeersleidingssimulatoren Het NLR combineert operationele kennis over luchtverkeersmanagement met fast-time en real-time simulatoren voor het ontwikkelen van systemen en procedures. Zo kan de capaciteit van het ATM-systeem worden vergroot en wordt tegelijkertijd de veiligheid in de lucht gehandhaafd en het milieu zo min mogelijk belast. Het NLR gebruikt hiervoor NARSIM Radar - een verkeersleidingscentrum- of radarsimulator, en NARSIM Tower - een verkeerstorensimulator. Hiermee wordt onderzoek verricht naar verschillende aspecten van luchtverkeersleiding en nieuwe apparatuur getest om bijvoorbeeld potentiële conflictsituaties eerder te detecteren. Composietenlab Het NLR beschikt over alle middelen voor de ontwikkeling van nieuwe materialen: een goed uitgerust laboratorium, ontwerp- en rekenprogramma's en toegang tot de expertise en faciliteiten van andere NLR-afdelingen. Zo heeft het NLR een volautomatische Resin Transfer Moulding machine (harsinjectie) voor het voorbereiden en injecteren van composieten onderdelen en een Fibre Placement Machine geschikt voor thermoharders, thermoplasten en droge vezelversterkingen. Het NLR doet aan non-destructief onderzoek, process monitoring en controle, thermische analyse, permeabiliteitsmetingen en aan materiaalkarakterisatie.
15 Onze moderne faciliteiten vergroten de innovatieve slagkracht, concurrentie en effectiviteit van overheid en bedrijfsleven Ultramoderne faciliteiten Ruimtevaart en geoinformatie Elektromagnetische grootheden lab Omgevingstesten Computational Fluid Dynamics ecfd (flow simulation) Fijnmechanische apparatuur Optische, geluids- en trillingsproeven Levensduurbewaking vliegtuigen Constructie testfaciliteiten (o.a. de Testhal) Windtunnels Het NLR beschikt over verschillende windtunnels. Daarmee worden vliegeigenschappen gemeten van vliegtuigen en helikopters. Of de stroomlijning van auto's, vrachtwagens of bruggen. Het gaat daarbij niet alleen om de aërodynamische eigenschappen. Het NLR doet bijvoorbeeld ook precieze geluidsmetingen en metingen van het grondeffect bij landingen. De windtunnels worden geëxploiteerd door DNW, een joint venture met het Duitse zusterinstituut DLR. Via deze joint venture heeft het NLR ook toegang tot een aantal windtunnels in Duitsland. Het NLR beschikt onder meer over de Grote Lagesnelheidstunnel (LLF), Lagesnelheidstunnel (LST), de Hogesnelheidstunnel (HST) en de Supersonische Tunnel (SST).
16 Met onze capabilities vervullen we de behoeften van de lucht- en ruimtevaartsector Fac t s a n d F i gu r e s Inkomsten in 2011 in euro's: Contracten Vraaggestuurde programma's Verdeling over sectoren Industrie Civiele luchtvaart Defensie & Veiligheid Overheid Ruimtevaart 76 miljoen 56 miljoen (73%) 20 miljoen (27%) 34 miljoen (45%) 15.5 miljoen (20%) 21.5 miljoen (28%) 5 miljoen (7%) Wat is NLR? bij het NLR werken zo'n 650 mensen het NLR beschikt o.a. over windtunnels, over simulatoren en laboratoriumvliegtuigen het NLR heeft een omzet van ruim!76 miljoen euro Meer informatie? of info@nlr.nl Verdeling FTE s (exclusief DNW) 132 Aerospace Systemen Luchtverkeer Lucht- & Ruimtevaartuigen Directie en Directiestaf Ondersteunende Diensten E922-01NL Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium NLR Amsterdam A n t h o n y F o k k e r w e g C M A m s t e r d a m P o s t b u s B M A m s t e r d a m N e d e r l a n d Flevoland V o o r s t e r w e g P R M a r k n e s s e P o s t b u s A D E m m e l o o r d N e d e r l a n d
Verrassend betrokken bij de toekomst van de Lucht- en Ruimtevaart. NLR
Verrassend betrokken bij de toekomst van de Lucht- en Ruimtevaart. NLR NLR - Dedicated to innovation in aerospace www.nlr.nl Voor de A380 heeft het NLR onder meer windtunnelproeven uitgevoerd en gemeten
Nadere informatieDefensie. Wat het NLR doet voor Defensie
Wat het NLR doet voor Defensie OPERATIONELE KENNIS EN ONDERSTEUNING, INTEGRALE AANPAK Defensie Koninklijke Luchtmacht Koninklijke Marine Koninklijke Landmacht Koninklijke Marechaussee Nationaal Lucht-
Nadere informatieBezoek Omgevingsraad Schiphol
24 sept 2015 Bezoek Omgevingsraad Schiphol NLR - Amsterdam 24 september 2015 Welkomstwoord directie Marja Eijkman Divisiemanager Aerospace Operations NLR - Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum 7 sept
Nadere informatieVerkeer en Waterstaat
Wat het NLR doet voor Verkeer en Waterstaat OPLOSSINGEN VOOR DUURZAME LUCHTVAART EN EEN DUURZAAM LEEFMILIEU Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium Veiligheid Capaciteit Milieu Mainport Schiphol Single
Nadere informatieSmart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie
Smart Industries, Smart Connections Leo Esselman, Financieel directeur NLR, Kernteamlid cluster maakindustrie Amsterdam Economic Board Innovatie Ontketend - 10 sept 2015 Innovatie Ontketend: Smart Industries,
Nadere informatieToegepast onderzoek naar composieten bij het NLR Michel Peters Algemeen Directeur NLR 28 november 2012
Toegepast onderzoek naar composieten bij het NLR Michel Peters Algemeen Directeur NLR 28 november 2012 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Vestigingen NLR Maintenance
Nadere informatieKansen voor groei. Nederland aan kop in luchten ruimtevaart
Kansen voor groei Nederland aan kop in luchten ruimtevaart Partners in groei Internationaal liggen er grote kansen voor groei van de Nederlandse lucht- en ruimtevaart; met positieve effecten voor werkgelegenheid,
Nadere informatieSatelliet communicatie voor onbemande vliegtuigen
Satelliet communicatie voor onbemande vliegtuigen Kooy Symposium 2010 14 April 2010 ESA Onbemande vliegtuigen gebruik Ondersteunende technologieën Frank.Zeppenfeldt@esa.int ESA s rol bij totstandkoming
Nadere informatieRUIMTEVAART: QUO VADIS?
RUIMTEVAART: QUO VADIS? Symposium 50 jaar NVR 21 december 2001 Dr. A.G.M. Driedonks, Algemeen Directeur NIVR RUIMTEVAART: QUO VADIS? Onderwerpen Heroriëntatie Nederlands ruimtevaartbeleid 2001 ESA Ministers
Nadere informatieDrones in Natuuronderzoek
Drones in Natuuronderzoek Rob van de Haterd 13 maart 2014 Onbemande luchtvaartuigen (UAS) De term drone wordt vooral militair gebruikt Officiële term is onbemande luchtvaartuigen, oftewel Unmanned Aircraft
Nadere informatieHinderbeperkende. maatregelen Eindhoven Airport. Donderdag 28 februari 2019
Hinderbeperkende maatregelen Eindhoven Airport Donderdag 28 februari 2019 Henk Veerbeek 28 februari 2019 NLR Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum Onafhankelijk kennisinstituut Rol in proefcasus: Inbrengen
Nadere informatieIntentieverklaring. Ontwikkeling innovatiecluster met composieten in de bouw
Intentieverklaring Ontwikkeling innovatiecluster met composieten in de bouw 19 november 2014 1 Partijen: 1. Royal HaskoningDHV Nederland B.V., vertegenwoordigd door mevrouw I. Siebrand-Oosterhuis, Business
Nadere informatieHolland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen
Holland High Tech High Tech Solutions for Global Challenges Topsector High Tech Systemen en Materialen Amandus Lundqvist Voorzitter Topteam HTSM 21 maart 2014 Topteam HTSM advies toename private én publieke
Nadere informatieSustainable solutions from a multidisciplinary approach
Sustainable solutions from a multidisciplinary approach Infrastructures & Mobility Delft Research Initiatives Delft Research Initiatives Energie, Gezondheid, Infrastructuren & Mobiliteit, en Leefomgeving
Nadere informatieKenmerkend voor ruimtevaart is de succesvolle samenwerking van bedrijfsleven, universiteiten & kennisinstituten en overheid: de gouden driehoek.
00 Ruimtevaart in Nederland en in Europa - Kort resume van de Nederlandse positie. Aandacht voor de komende Ministersconferentie van de European Space Agency (ESA) In december 2014 vindt de ESA Ministersconferentie
Nadere informatie* * Onderwerp Bijdrage Luchtvaartcollege te Hoofddorp aan Technocampus Lelystad Airport
Mededeling *1655617* Onderwerp Bijdrage Luchtvaartcollege te Hoofddorp aan Technocampus Lelystad Airport Doel van deze mededeling: Uw Staten te informeren over de bijdrage van het Luchtvaartcollege te
Nadere informatieInnovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e
Innovatieplatform Twente S a m e n w e r k e n a a n i n n o v a t i e Twente is een innovatieve regio die nationaal en internationaal sterk in opkomst is. Daarom is op initiatief van de provincie Overijssel
Nadere informatieFiche 4: Mededeling ruimtevaartstrategie ten dienste van de burger
Fiche 4: Mededeling ruimtevaartstrategie ten dienste van de burger 1. Algemene gegevens Titel Voorstel Mededeling van de Commissie aan het Europees Parlement, de Raad, het Europees Sociaal Comité en het
Nadere informatieInstitute for Aerospace Maintenance Maastricht (IAMM) Kennis als wapen in mondiale concurrentie
Institute for Aerospace Maintenance Maastricht (IAMM) Kennis als wapen in mondiale concurrentie 11 december 2014 Het project EUregio Life Cycle Costing (EULC2) is mede mogelijk gemaakt door bijdragen van
Nadere informatieWapensysteemmanagement
Wapensysteemmanagement Directeur Wapensystemen & Bedrijven Commodore drs. A.R. Laurijssen 1 Intro Commodore drs. Richard Laurijssen Huidige functie: Directeur Wapensystemen & Bedrijven Geboren 06 november
Nadere informatieInzet Schiphol- Oostbaan
Veel gestelde vragen Banenstelsel Schiphol Inzet Schiphol- Oostbaan januari 2015 Versie 1.1 1. Algemeen Schiphol beschikt over vijf lange start- en landingsbanen en één kortere en is een knooppunt van
Nadere informatieOperationeel Programma EFRO Noord-Nederland
Samenvatting Operationeel Programma EFRO Noord-Nederland 2014-2020 Inzet op innovatie en een koolstofarme economie In het Europa van 2020 wil Noord-Nederland zich ontwikkelen en profileren als een regio
Nadere informatieDe geluidbelasting rondom de vliegbasis Eindhoven voor het jaar 2012
De geluidbelasting rondom de vliegbasis Eindhoven voor het jaar 2012 Opdrachtgever Ministerie van Defensie CLSK NLR-CR-2013-011 - maart 2013 NLR Dedicated to innovation in aerospace Nationaal Lucht- en
Nadere informatieProgramma Luchtruimherziening. CRO Rotterdam 27 Juni 2019
Programma Luchtruimherziening CRO Rotterdam 27 Juni 2019 Luchtruimherziening in het kort Opgave Realisatie van een integrale, toekomstbestendige inrichting en beheer van het luchtruim, gebaseerd op een
Nadere informatieColofon. Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu. Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu
Colofon Dit is een publicatie van: Rijksdienst voor Ondernemend Nederland NBSO Chengdu Opgesteld door: Bertrille Snoeijer, NBSO Chengdu Contactpersoon: NBSO Chengdu Chief Representative : Bertrille Snoeijer
Nadere informatieSAMENVATTING NOTA. Defensie Industrie Strategie
SAMENVATTING NOTA Defensie Industrie Strategie NOTA Defensie Industrie Strategie 1 Samenvatting De veiligheidssituatie in de wereld is verslechterd. Europa moet zelf meer doen om de eigen veiligheid te
Nadere informatieSamen sterker in het buitenland met de overheid als partner
Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner In opdracht van het ministerie van Buitenlandse Zaken Partners for International Business Internationaal ondernemen
Nadere informatieStraaljagers en politici; geen gelukkige combinatie. Hans Heerkens Faculteit Management & Bestuur
Straaljagers en politici; geen gelukkige combinatie Hans Heerkens Faculteit Management & Bestuur Wat gaan we doen? De opvolging van de F-16 De kandidaten De JSF Is de JSF de beste keuze? Conclusies Ik
Nadere informatieWereld in transitie. Drivers en trends
Wereld in transitie Drivers en trends Batterij vereisten Uitdagingen Veiligheid GRID EV ELECTRONICA Lange levensduur Hoge energiecapaciteit Snel laden Goedkoop Duurzaam 3 @VITO/EnergyVille Missie Doel:
Nadere informatieBELEIDSPLAN STICHTING HOOGVLIEGERS
BELEIDSPLAN STICHTING HOOGVLIEGERS (Update 2017-2012) ONZE KERNWAARDEN, MISSIE EN AMBITIE Inleiding Het is ongelofelijk wat vrijwilligers van Stichting Hoogvliegers voor elkaar krijgen. We vliegen met
Nadere informatieHEALTH CARE LAB. Scannen Visualisatie 3D Printen Simulatie Big Data Smart Textile Robotica Applicatie Sensoring
HEALTH CARE LAB Scannen Visualisatie 3D Printen Simulatie Big Data Smart Textile Robotica Applicatie Sensoring Medische proeftuin en R&D centrum voor nieuwe innovaties Concept HEALTH CARE LAB Inleiding
Nadere informatieAMC seminar 10 oktober 2013. Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR
Maintenance Performance voor Life Cycle Management Carla Andela (carla.andela@nlr.nl) Collaborative Engineering Systems department Nationaal Lucht-en Ruimtevaart laboratorium AMC seminar 10 oktober 2013
Nadere informatieGevraagd besluit. Besluit. Partijen:
Beslisdocument Voortzetting samenwerking komende periode en beëindiging huidig Convenant ontwikkeling luchthaven Lelystad tussen Provincie Flevoland, Gemeente Lelystad, Schiphol Group en Lelystad Airport.
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Plein CR Den Haag
Ministerie van Defensie Postbus 20701 00 ES Den Haag Telefoon (070) - 3 18 81 88 Fax (070) - 3 18 78 88 Aan De Voorzitter van de Tweede Kamer Der Staten-Generaal Plein 2 11 CR Den Haag Datum Onderwerp
Nadere informatieFactsheet aansluitroutes Lelystad Airport. Aansluitingen tussen de B+ vliegroutes en de snelwegen in het hogere luchtruim
Factsheet aansluitroutes Lelystad Airport Aansluitingen tussen de B+ vliegroutes en de snelwegen in het hogere luchtruim Lelystad Airport Schiphol Group ontwikkelt Lelystad Airport tot een luchthaven voor
Nadere informatieWord luchtverkeersleider. Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden.
Word luchtverkeersleider Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden. Over LVNL LVNL staat voor Luchtverkeersleiding Nederland LVNL leidt dag en nacht het burgerluchtverkeer
Nadere informatieTNO Human Factors Research in relation to Upset Recovery and Spatial Disorientation
TNO Human Factors Research in relation to Upset Recovery and Spatial Disorientation Dr. Eric Groen Senior onderzoeker, TNO HFAS RX, April 6 th, 2016 1 Onderwerpen DESDEMONA simulator Upset recovery Ruimtelijk
Nadere informatieInschrijfformulier NAG (2017)
Advancing your Aerospace and Airport Business Inschrijfformulier NAG (2017) Naam van de onderneming 1] : Contactpersoon 2] : Dhr/Mw Titulatuur: Voorletters: Voornaam: Achternaam: Functie contactpersoon:
Nadere informatieBoeing, Koninklijke Ten Cate nv, Stork Fokker en Universiteit Twente starten nieuw onderzoekscentrum
Boeing, Koninklijke Ten Cate nv, Stork Fokker en Universiteit Twente starten nieuw onderzoekscentrum ENSCHEDE, vrijdag 12 juni 2009 - Directieleden van Boeing, Koninklijke Ten Cate nv, Stork Fokker en
Nadere informatieEen manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter
Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter Carla Andela National Aerospace Laboratory NLR Collaborative Engineering Systems department Aerospace Vehicles Division AMC seminar
Nadere informatieTransformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw
Transformatie naar een slimme, datagedreven tuinbouw de rol van onderzoek 19 oktober 2017, prof.dr.ir. Jack van der Vorst, lid concernraad Wageningen University & Research Wereldwijde uitdagingen land-
Nadere informatiePartner voor het leveren van alle soorten (industrie) gebouwen.
Webru Staal B.V. Eemslandweg 100a 7894 AE Zwartemeer T 0591 317 153 F 0591 316 314 E info@webrustaal.nl I www.webrustaal.nl WEBRU STAAL Partner voor het leveren van alle soorten (industrie) gebouwen. Webru,
Nadere informatieDuurzame hub, oké. Maar hoe?
Duurzame hub, oké. Maar hoe? Prof.dr.ir. Jacco M. Hoekstra Decaan Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek 1 Conclusie Er is op dit moment nog een unieke kans om van Schiphol een groene en innovatieve
Nadere informatieNederlands Instituut voor Navigatie, 6 oktober Netherlands Space Office 1
Nederlands Instituut voor Navigatie, 6 oktober 2017 Netherlands Space Office 1 Agenda Netherlands Space Office Rol NSO PRS gebruikers Vervolgplannen Netherlands Space Office 2 Netherlands Space Office
Nadere informatieSamen sterker in het buitenland met de overheid als partner
Internationaal Ondernemen Samen sterker in het buitenland met de overheid als partner >> Als het gaat om duurzaamheid, innovatie en internationaal Partners for International Business Overheid als strategische
Nadere informatieTopsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie. Samen naar de top!
Ministerie van Economische Zaken, Landbouw & Innovatie Topsectoren aanpak en de Nederlandse Defensie & Veiligheid gerelateerde industrie Samen naar de top! Drs. G.M. Landheer Directeur Topsectoren en Industriebeleid
Nadere informatieStadsDashboard. Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld. Merle Blok 12 mei 2015
StadsDashboard Staat van de Stad brengt slimme logistiek in beeld Merle Blok 12 mei 2015 Missie TNO verbindt mensen en kennis om innovaties te creëren die de concurrentiekracht van bedrijven en het welzijn
Nadere informatieDuurzame kennis door publiek-private samenwerking. Annet Zweep Directie Agrokennis
Duurzame kennis door publiek-private samenwerking Annet Zweep Directie Agrokennis Opbouw van mijn verhaal 1. Introductie van mijzelf 2. Topsector en proces 3. Per PPS van vandaag: doel, opzet en wijze
Nadere informatieGebruik van mobiele systemen in General Aviation
Gebruik van mobiele systemen in General Aviation Rob Ruigrok 14 november 2015 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Het NLR N L R Schiphol N L R Volkel N L R A m
Nadere informatieMaintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020. Gerard Blom & Patrick Essers
Maintenance Innovatie in de Delta Regio, de strategie van Zuid Nederland tot 2020 Gerard Blom & Patrick Essers Contents Koepelvisie Strategic Board Delta Region Strategische Innovatie Agenda Innovatiethema
Nadere informatieNederland: de Maritieme Wereldtop
1 Nederland: de Maritieme Wereldtop Veilig, duurzaam en economisch sterk Maritiem Cluster in de Topsector Water: Innovatiecontract en Topconsortium Kennis en Innovatie V2.0, Samenvatting, 23 december 2011
Nadere informatieINNOVEREN VOOR EEN VEILIGE EN VEERKRACHTIGE CYBERSPACE
INNOVEREN VOOR EEN VEILIGE EN VEER- KRACHTIGE CYBERSPACE ICT is overal, soms zelfs zonder dat we er ons van bewust zijn. Dat brengt ons veel positiefs, maar tegelijkertijd zorgt de groeiende afhankelijkheid
Nadere informatieCORPORATE VENTURING MANAGER
#VACATURE CORPORATE VENTURING MANAGER De opkomst van e-commerce en de versnippering van het offline winkelaanbod hebben het traditionele winkellandschap drastisch verstoord. Commercieel vastgoedbeheerder
Nadere informatieKenniscentrum Risicomanagement
Deskundigheid op het gebied van veiligheid High Tech Human Touch Samenwerking Het is de ambitie van het om opdrachtgevers, zoals bedrijven, overheden, nationale en internationale organisaties, te ondersteunen
Nadere informatieGeschreven taal is een belangrijk middel om te communiceren en is het meest effectief als deze geschreven is in de moedertaal van de lezer.
Editorial Geschreven taal is een belangrijk middel om te communiceren en is het meest effectief als deze geschreven is in de moedertaal van de lezer. Daarom kan Tasma Productions de veiligheidsboodschap
Nadere informatieMilieu Impact van Composieten
Milieu Impact van Composieten Ben Drogt BiinC Ben Drogt,BiinC Aerospace Engineer sinds 1987 23 jaar bijdsm in verschillende R&D and Business posities Sinds 2006 focus op composieten, innovatie en duurzaamheid
Nadere informatieNIVR Klanttevredenheidsonderzoek (2008)
Klanttevredenheidsonderzoek (2008) 1. Inleiding Het is op 1 januari 2007 een reorganisatie gestart. Om de effecten van deze reorganisatie te kunnen vaststellen is begin 2007een klanttevredenheidsonderzoek,
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 1999 2000 25 928 Navo helikopterproject NH-90 Nr. 6 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieLET S START NEW BUSINESS. ESA BIC Flanders. Innoveren met ruimtevaarttechnologie 25 maart
ESA BIC Flanders Innoveren met ruimtevaarttechnologie 25 maart 2014 Innotek in het kort Opgericht in 1987 Missie Bijdragen aan de creatie van hoogwaardige tewerkstelling in Vlaanderen door stimuleren van
Nadere informatieLuchthavens in Nederland
Fact Sheet Luchthavens in Nederland In deze fact sheet worden de belangrijkste feiten, cijfers en ontwikkelingen weergeven die over de Nederlandse luchthavens gaan. Alleen de luchthavens die aangesloten
Nadere informatieUitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober :00-17:30
Uitnodiging Werkconferentie Logistiek in een Circulaire Economie 31 oktober 2018 13:00-17:30 Beste genodigde, Een urgenter vraagstuk dan de toekomst van onze planeet is er niet. Daarom is er ook geen urgentere
Nadere informatiePrestatiemanagement op niveau Rollend Materieel van Nederlandse Spoorwegen. Leo van Dongen Directeur NS Techniek Universiteit Twente
Prestatiemanagement op niveau Rollend Materieel van Nederlandse Spoorwegen Leo van Dongen Directeur NS Techniek Universiteit Twente imaintain Prestatiemanagement Doorn, 3 oktober 2018 Asset Management
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 30 806 Onbemande vliegtuigen (UAV) Nr. 23 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieRuimtevaart: Dé innovatiemotor voor concurrentievermogen ten dienste van de samenleving. Van Goed na ar Top(sec tor)
Ruimtevaart: Dé innovatiemotor voor concurrentievermogen ten dienste van de samenleving Van Goed na ar Top(sec tor) R u i m t e v a a r t : D é i n n o v at i e m o t o r v o o r c o n c u r r e n t i
Nadere informatieGecontroleerde mobiliteit.
Gecontroleerde mobiliteit. Gemeentelijke voertuigen Focus Bouwmachines Land- en bosbouw Transport en logistiek Overtuigend. Besturingstechniek die geschikt is voor mobiel gebruik functioneert door het
Nadere informatieBruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013
Bruggen bouwen voor het spoor van de toekomst 29 januari 2013 Joke van Veen Manager Business Development NS Reizigers Dimitri Kruik Manager Veranderprogramma 2012-2015 ProRail De NS strategie De NS strategie
Nadere informatieProject Luchtruimherziening
Project Luchtruimherziening Update over de voortgang voor OSCRO 30-10-2018 Opbouw presentatie 1. Het Nederlandse luchtruim 2. Uitgangspunten 3. Doelen en opgave van het project 4. Afbakening - requirements
Nadere informatieOns nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem
Ons nieuwe laboratoriuminrichtingssysteem Als een ideale werking en een goed design elkaar innovatief aanvullen, hebben wij alles goed gedaan. Esthetische eisen vertalen in een goed design is één ding
Nadere informatieMSS Micro SCADA Systeem
Wijnand van Asseldonk / Alex Otten MSS Micro SCADA Systeem Agenda ICT in een oogopslag Aanleiding ontwikkeling MSS Keuzemogelijkheden Uitwerking van de keuze Aanvullende wensen ICT in een oogopslag Opgericht
Nadere informatieNATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING. CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING
NATIONALE COALITIE DIGITALE DUURZAAMHEID BEGINSELVERKLARING CONCEPT 4 juni 2007 DE UITDAGING Versterking van de wetenschap en een betere benutting van de resultaten zijn een onmisbare basis, als Nederland
Nadere informatieWat doen wij Wie zijn wij Ons mission statement
AERINSPECT Over Aerinspect Wat doen wij Aerinspect voorziet de industrie van innovatieve inspecties met behulp van drones. Hierdoor kunt u veilige inspecties op visueel en thermisch gebied nauwkeurig uitvoeren
Nadere informatieKorte beschrijving van het project Inhoud van dit document Contactinformatie Team: Email: Telefoon: Persinformatie
SpaceBillboard Onze missie is om mensen te inspireren en ruimtevaartonderzoek te steunen, door het eerste reclamepaneel ooit in de ruimte te lanceren. Korte beschrijving van het project SpaceBillboard
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2013 2014 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1849 BRIEF VAN DE MINISTER VAN BUITENLANDSE ZAKEN
Nadere informatieStatus Roadmap 2.0 28.10.2011 Nico van Putten / Luc Boumans
Status Roadmap 2.0 28.10.2011 Nico van Putten / Luc Boumans Roadmap 2.0 Aanleiding en context Status Roadmaps 2.0 Evaluatie Hoe verder? Waarom Roadmap 2.0; het budget Consequenties van het beleid en in
Nadere informatieHoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten
Hoe beheersen we de kwaliteit van de 3D-geprinte producten Innovatie Event Ki< MPi, NLR MAMTeC, Terneuzen 2 mei 2017 Gerrit Kool: gerrit.kool@nlr.nl Marc de Smit: marc.de.smit@nlr.nl Inhoud Korte inleiding
Nadere informatieTopsectoren. Hoe & Waarom
Topsectoren Hoe & Waarom 1 Index Waarom de topsectorenaanpak? 3 Wat is het internationale belang? 4 Hoe werken de topsectoren samen? 5 Wat is de rol voor het MKB in de topsectoren? 6 Wat is de rol van
Nadere informatieRapportage geluidhinder eerste kwartaal 2014 Vliegbasis Eindhoven & Eindhoven Airport
Bezoekadres: Flight Forum 1550 5657 EZ Eindhoven Postadres: Postbus 90102 5600 RA Eindhoven Rapportage geluidhinder eerste kwartaal 2014 & Eindhoven Airport Stafvoorlichting@eindhovenafb.nl Inhoud 1. Inleiding
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2017 2018 30 806 Onbemande vliegtuigen (UAV) Nr. 47 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN DEFENSIE Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar 2010 2011 22 112 Nieuwe Commissievoorstellen en initiatieven van de lidstaten van de Europese Unie Nr. 1171 BRIEF VAN DE STAATSSECRETARIS VAN BUITENLANDSE
Nadere informatieNieuwe dimensies in gebruikerservaring en design
Nieuwe dimensies in gebruikerservaring en design Vanaf Planon Accelerator 6.0 en Planon Software Suite Release 2014 Een innovatieve specialist met dertig jaar ervaring in het IWMSdomein Een partner die
Nadere informatieDutch Sports Infrastructure. Nationaal Export Event. Ruben Dubelaar
Nationaal Export Event Ruben Dubelaar I 1 Wat doet FME met voetbal? I 2 Clusters FME Agro & Food Betaalbaar en gezond voedsel voor iedereen met technologie uit NL door slimmere samenwerking in de keten.
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Plesmanweg 1-6 2597 JG Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456
Nadere informatieDe geluidbelasting rondom de vliegbasis Leeuwarden voor het jaar 2015
NLR-CR-2016-041 April 2016 De geluidbelasting rondom de vliegbasis Leeuwarden voor het jaar 2015 OPDRACHTGEVER: Ministerie van Defensie CLSK NLR - Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum Foto: A.B. Dolderman
Nadere informatieDe voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20901 2500 EX Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Rijnstraat 8 2515 XP Den Haag Postbus 20901 2500 EX Den Haag T 070-456 0000
Nadere informatieInhoud presentatie Cohesiebeleid 2014-2020 Situatie 2007-2013 Uitdaging 2014-2020 EU2020
OP EFRO OOST-NEDERLAND 2014-2020PRESENTATIE KENNISPARK, 23 APRIL 2014 JOLANDA VROLIJK, PROGRAMMAMANAGER EFRO OP EFRO Oost-Nederland 2014-2020 Inhoud presentatie 1. Inleiding Europese Fondsen: cohesie beleid
Nadere informatiede Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR Den Haag
> Retouradres Postbus 20701 2500 ES Den Haag de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR Den Haag Ministerie van Defensie Plein 4 MPC 58 B Postbus 20701 2500 ES Den Haag www.defensie.nl
Nadere informatieSMART COOPERATION IN INDUSTRIAL 3D PRINTING WWW.3DMAKERSZONE.COM
AMSTERDAM METROPOLITAN AREA SMART COOPERATION IN INDUSTRIAL 3D PRINTING WWW.3DMAKERSZONE.COM WELKOM. BIJ DE 3D MAKERS ZONE METROPOOLREGIO AMSTERDAM: 1 plek alle Additive Manufacturing / 3D-Printing mogelijkheden
Nadere informatiepersbericht 1 COVM Grote Defensie-oefening Falcon Autumn in midden-, oost- en noord-nederland 1 vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Koninklijke Luchtmacht
4S Koninklijke Luchtmacht COVM vib. L.auvardsn [Nr. LWI/c s3/ Datum 26juli208 Ministerie van Defensie Defensie Helikopter Commando Vliegbasis Gilze-Rijen persbericht wwwiuchtmacht.ni Contactpersoon Sectie
Nadere informatieVaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018
Vaststelling van de begrotingsstaat van het Ministerie van Defensie (X) voor het jaar 2018 NOTA VAN WIJZIGING Ontvangen Het voorstel van wet wordt als volgt gewijzigd: De begrotingsstaat van het Ministerie
Nadere informatieTE HUUR. Kantoor- en laboratoriumruimten
Kantoor- en laboratoriumruimten TE HUUR Diverse kantoorunits in gevarieerde metrages gelegen op de High Tech Locatie van Nederland met de focus op research & development van lifetech en new energy. OMGEVINGSFACTOREN
Nadere informatiehertalan welkom in de wereld van EPDM
hertalan welkom in de wereld van EPDM hertalan the waterproof solution Hertalan levert wereldwijd unieke EPDM producten voor duurzame en watervaste oplossingen. Als eerste Europese producent van EPDM folies
Nadere informatieIn 2007 is onderzocht of deze route verder geoptimaliseerd kon worden. Het resultaat van die optimalisatie vindt u onderaan als route 2.
Toekomstige vliegroutes De nu geplande uitbreiding van Lelystad Airport is mogelijk geworden doordat in 2004 een Planologische Kernbeslissing van kracht werd. Hierin zijn mogelijke aan- en uitvliegroutes
Nadere informatieSUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS!
Innovatieplatform voor industrieel oppervlaktebehandelend Nederland SUCCESVOL INNOVEREN GAAT SNELLER MET DE JUISTE PARTNERS! VOORSPRONG DOOR INNOVATIEGERICHTE SAMENWERKING Dat Nederland er economisch goed
Nadere informatieColt Technology Onderzoek, advies en kenniscentrum. Colt Technology
Colt Technology Onderzoek, advies en kenniscentrum Colt Technology Colt Technology: een totale service Colt Technology BV is het onafhankelijke onderzoek-, advies- en kenniscentrum van de Colt groep. Dit
Nadere informatieGids voor werknemers. Rexel, Building the future together
Gids voor werknemers Rexel, Building the future together Editorial Beste collega s, De wereld om ons heen verandert snel en biedt ons nieuwe uitdagingen en kansen. Aan ons de taak om effectievere oplossingen
Nadere informatieUW PARTNER VOOR VACUÜM- EN PRECISIE- TECHNOLOGIE, VAN IDEE TOT REALISATIE.
UW PARTNER VOOR VACUÜM- EN PRECISIE- TECHNOLOGIE, VAN IDEE TOT REALISATIE. Dat is onze belofte. DeRoovers heeft een brede ervaring op het gebied van product ontwikkeling. Een rode draad in deze ervaring
Nadere informatieHoe zorgt u voor maximale uptime met minimale inspanning?
Hoe zorgt u voor maximale uptime met minimale inspanning? Qi ict Delftechpark 35-37 2628 XJ Delft T: +31 15 888 04 44 F: +31 15 888 04 45 E: info@qi.nl I: www.qi.nl De service-overeenkomsten van Qi ict
Nadere informatieDe Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof AA DEN HAAG
> Retouradres Postbus 20401 2500 EK Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 4 2513 AA DEN HAAG Bezoekadres Bezuidenhoutseweg 73 2594 AC Den Haag Postadres Postbus 20401
Nadere informatiede Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein CR s Gravenhage
Postbus 20701 2500 ES Den Haag Telefoon (070) 318 81 88 Fax (070) 318 78 88 Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Plein 2 2511 CR s Gravenhage Afschrift aan de Voorzitter van de Eerste
Nadere informatieWe zien een datagedreven wereld vol kansen. Toepassingscentrum voor big data oplossingen
We zien een datagedreven wereld vol kansen Toepassingscentrum voor big data oplossingen We zien succesvolle organisaties groeien door big data 50% van de meest succesvolle organisaties Volg ons op twitter:
Nadere informatie