Gebruik van mobiele systemen in General Aviation

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Gebruik van mobiele systemen in General Aviation"

Transcriptie

1 Gebruik van mobiele systemen in General Aviation Rob Ruigrok 14 november 2015 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR

2 Het NLR N L R Schiphol N L R Volkel N L R A m s t e r d a m N L R F l e v o l a n d 2

3 Het NLR 650 medewerkers Board Marketing & Comms Personnel & Organisation Aerospace Systems Aircraft Systems Defense Systems Avionics Technology Space Other Staff & Support Services Aerospace Operations Air Transport Safety Institute Air Traffic Management & Airports Training, Simulation & Operator Performance Cockpit & Flight Operations Environment & Policy Support Aerospace Vehicles Gas Turbines & Structural Integrity Flight Physics & Loads Helicopters & Aeroacoustics Collaborative Engineering Systems Structures Technology Engineering & Technical Services Structures Testing & Evaluation German-Dutch Wind Tunnels (DNW) 3

4 Van Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium naar Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum Innovatief, praktisch en betrokken

5 Survey for General Aviation pilots, 2013/2014 Commercial-off-the-shelf equipment How well is your aircraft equipped? What personal electronic equipment do you use and why? What is your experience? Please respond to the survey at: 5

6 Doel Huidig app-gebruik in GA in kaart brengen: Waarmee zijn GA vliegtuigen uitgerust? Welke persoonlijke electronische equipment (PED) wordt gebruikt en waarom? Wat zijn de ervaringen? Data verzameld d.m.v. online survey

7 Respondenten 356 respondenten 9 respondenten waren vrouwen Leeftijdsopbouw: Respondents < 36 years 38 Ervaring: Which General Aviation (GA) aircraft type(s) do you currently fly? years years 136 > 65 years 58 Total % heeft IFR rating 7

8 Vluchtvoorbereiding Waar haalt men airspace informatie vandaan? Gebruikte apps / websites # Resp. SkyDemon 67 Pocket FMS / Easy VFR 173 Flitestar 20 Navbox 23 XC Soar 14 Vluchtvoorbereiding hetzelfde voor verschillende vliegtuigtypen European iaip 93 NOTAMs HD 81 App wordt ook gebruikt voor weer en NOTAM info

9 Equipage vliegtuig NAV info: Moving map Mist u navigatieinformatie in het vliegtuig? Navigatie - hardware afwezig Navigatie - hardware aanwezig Ja 16% 31% Nee 84% 69% 9

10 Persoonlijke apparatuur Brengt u uw eigen apparaat mee aan boord? Apparaat keuze 10

11 Apparatuurbeoordeling Tablet Smartphone Minitablet Autonavigatie Anders Gewicht Grootte Schermgrootte Energieverbruik Betrouwbaarheid Toegankelijkheid Gebruiksgemak Leesbaarheid van de informatie (schaal van 1 tot 5) 11

12 Apparaatgebruik = Redenen om eigen apparaat mee te nemen # Resp. Extra navigatie informatie 264 Extra surveillance informatie 50 Communicatie doeleinden 24 Praktisch om te gebruiken 148 Andere redenen 96 12

13 Stellingen over apparaatgebruik Stelling Het verbetert mijn Situational Awareness wat betreft airspaces Beoordelingschaal 1 tot 5 Het is leuk om te gebruiken 4.4 Het helpt airspace infringements voorkomen 4.4 Het reduceert de werkdruk 4.3 Het verhoogt mijn head down time* 2.9 Het geeft te veel informatie 2.1 Het leidt me af van het vliegen * Over deze stelling waren de meningen erg verdeeld 13

14 Ongewenste situaties Ongewenste situaties door mobiele apparaten komen voor (~10%): Nee 273 Ja, apparaat kwam los 8 Ja, ik kon niet bij het apparaat vanwege de positie/locatie Ja, ik werd te lang afgeleid 1 Ja, het apparaat stopte 15 Ja, het apparaat was de GPS positie kwijt 10 # Resp. 1 14

15 Voorkomen van ongewenste situaties 62% zegt dat een mobiel apparaat heeft geholpen (of waarschijnlijk zal helpen) # Resp. Als back-up 1 Door informatie te geven 107 Door betere kwaliteit van de informatie 3 Met een waarschuwing 34 Reduceren van werkdruk 2 15

16 Airspace infringements 75 respondenten (21%) betrokken geweest in Airspace Infringement Mobiel apparaat zou hebben geholpen (49/55): # Resp. Meer informatie 17 Anders 1 Bettere kwaliteit 8 Waarschuwingen 22 16

17 Redenen om geen mobiel apparaat te gebruiken Papieren kaarten zijn voldoende 69% Het vliegtuig is afdoende toegerust (bijv. moving map) % 51% Ik kan niet nagaan of de info die geboden wordt door de app accuraat of aktueel is 33% Kosten van de app 31% 13% respondenten gebruikt geen mobiel apparaat Dit betreft niet-gecertificeerde apparatuur 28% Kosten van het apparaat 26% Kosten van de updates van kaarten / data 23% Ik vlieg altijd in bekend gebied 5% Eerdere negatieve ervaring / was niet tevreden/ hoorde van negatieve ervarigen van anderen 5% 17

18 Conclusies Een belangrijk deel van de GA vliegers gebruikt een mobiel apparaat voor vluchtvoorbereiding en tijdens de vlucht Jongere vliegers (<36 jr) gebruiken minder mobiele apparaten en apps, kosten als reden genoemd Vliegers die een vast moving map systeem aan boord hebben geven vaker aan navigation informatie te missen dan vliegers zonder zo n systeem Tablets en smartphones worden het meest gebruikt Fixed wing: tablets meest gebruikt (motor) Glider: smartphones meest gebruikt Mini-tablets scoren het best 18

19 Conclusies Belangrijkste reden voor gebruik is: extra navigatie informatie Er is geen consensus of gebruik mobiele apparaten head down tijd vergroot Vliegers zijn tevreden over hun mobiele apparaten en Apps, hebben er vertrouwen in, vinden het toegevoegde waarde hebben. Ongewenste situaties door mobiele apparaten komen voor: Apparaat stopt GPS signaal kwijt Apparaat komt los Welke App wordt gebruikt is onafhankelijk van vliegtuigtype Apps helpen airspace infringements te voorkomen: door informatie en warnings 19

20 Vervolgstap na survey Na survey is AirspaceAVOID App uitgebracht: Initiatief: Dutch Airspace Infringements Prevention Team Door: PocketFMS Met support van: DGB, AOPA NL, KNVvL, KLu, LVNL en NLR NLR bijdrage aan requirements: Onderzoek internationale regelgeving Eisen en randvoorwaarden aan App, in lijn met EASA guidelines en eerder werk voor EGAST (European GA Safety Team) 20

21 Ondertussen het internationale speelveld... Therefore, not operating PEDs on-board aircraft is the safest option 21

22 22

VOORKOM LUCHTRUIMSCHENDINGEN

VOORKOM LUCHTRUIMSCHENDINGEN VOORKOM LUCHTRUIMSCHENDINGEN Airspace Infringements Leaflet - editie 1, voorjaar 2016 Wat is een luchtruimschending? Luchtruimschendingen (airspace infringements) zijn voorvallen waarbij een vliegtuig

Nadere informatie

- - i?\ Oedl<a"d. ,.,. z VOORK0M L~CH~RUIMSCHENDINGEN. 7 powered by PocketFMS. PuLITIE. 10 '"" "" 'la'""'"' ~

- - i?\ Oedl<ad. ,.,. z VOORK0M L~CH~RUIMSCHENDINGEN. 7 powered by PocketFMS. PuLITIE. 10 '  'la''' ~ VOORK0M L~CH~RUMSCHENDNGEN,.,. z - - ' 1 Ministerie v;,n nfrastructuur enw;tersqat PuLTE / Corps 1,m1111jk1 polltl1dlen111n i? Oedl

Nadere informatie

Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels

Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels Onbemande Luchtvaart beroepsmatige inzet en spelregels Martin Joosse Raak ViaVote, Leeuwarden, 22 januari 2015 Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Inhoud Inleiding

Nadere informatie

Traffic andcollisionavoidance

Traffic andcollisionavoidance Traffic andcollisionavoidance voor de grote en kleine luchtvaart DFN-dag 25 mei 2013 TCAS = Traffic Alert andcollisionavoidance system Implementatie van een ACAS Een AirborneCollisionAvoidanceSystemof

Nadere informatie

Luchtruim schendingen Airspace infringements Airspace infringements. Hans v Alphen Hans v Alphen LVNL LVNL

Luchtruim schendingen Airspace infringements Airspace infringements. Hans v Alphen Hans v Alphen LVNL LVNL Luchtruim schendingen Airspace infringements Airspace infringements Hans v Alphen Hans v Alphen LVNL LVNL Even Voorstellen Werk sinds 2000 als onderzoeker bij LVNL Incident Investigation privé vlieger

Nadere informatie

Airspace infringements. Hans v Alphen LVNL

Airspace infringements. Hans v Alphen LVNL Airspace infringements Hans v Alphen LVNL Even Voorstellen Werk sinds 2000 als onderzoeker bij LVNL INCINV privé vlieger sinds 1988 PPL met theorie CPL en IF, VFR vluchten door heel Europa Lid SISG Eurocontrol

Nadere informatie

Inschrijfformulier NAG (2017)

Inschrijfformulier NAG (2017) Advancing your Aerospace and Airport Business Inschrijfformulier NAG (2017) Naam van de onderneming 1] : Contactpersoon 2] : Dhr/Mw Titulatuur: Voorletters: Voornaam: Achternaam: Functie contactpersoon:

Nadere informatie

Mag ik vliegen met mijn Drone? Versie 1.7 - Maart 2014

Mag ik vliegen met mijn Drone? Versie 1.7 - Maart 2014 Mag ik vliegen met mijn Drone? Versie 1.7 - Maart 2014 Inleiding Steeds vaker zijn ze in het nieuws: Drones. De volledige (werkelijke) naam is Remotely Piloted Aircraft System (RPAS). Dit kunnen op afstand

Nadere informatie

General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure. Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017

General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure. Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017 General Assembly NAG Airport Development & Infrastructure Segment meeting 13:00-14:30 Louis Aartman (NLR), 17 may 2017 Aartman en Jansen lezen de krant (1) NAG ALV deelsessie airports 2 Aartman en Jansen

Nadere informatie

Vragen en antwoorden. over de opleidingen Vliegtuigonderhoudstechniek

Vragen en antwoorden. over de opleidingen Vliegtuigonderhoudstechniek Vragen en antwoorden over de opleidingen Vliegtuigonderhoudstechniek MBO, Part-66 en Part-147 Bij de opleidingen vliegtuigonderhoudstechniek kun je twee soorten diploma s behalen. In deze brochure leggen

Nadere informatie

Van Primaire radar tot ADS-B Van Primaire radar tot ADS-B

Van Primaire radar tot ADS-B Van Primaire radar tot ADS-B Van Primaire radar tot ADS-B 14-11-2018 Van Primaire radar tot ADS-B Ron van Scheppingen Surveillance Specialist LVNL Waar gaan we het over hebben? 1. High level overview Surveillance systemen PSR (Primary

Nadere informatie

Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief

Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief Veiligheid & cultuur vanuit luchtvaartperspectief Marijn Giesberts en Gerben van Baren Luchtvaartveiligheidspecialisten Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium (NLR) marijn.giesberts@nlr-atsi.nl gerben.van.baren@nlr-atsi.nl

Nadere informatie

Duurzame hub, oké. Maar hoe?

Duurzame hub, oké. Maar hoe? Duurzame hub, oké. Maar hoe? Prof.dr.ir. Jacco M. Hoekstra Decaan Faculteit Luchtvaart- en Ruimtevaarttechniek 1 Conclusie Er is op dit moment nog een unieke kans om van Schiphol een groene en innovatieve

Nadere informatie

Regelgeving en toezicht op het gebruik van GNSS in Nederland. Lelystad, 14 november 2015

Regelgeving en toezicht op het gebruik van GNSS in Nederland. Lelystad, 14 november 2015 Regelgeving en toezicht op het gebruik van GNSS in Nederland Lelystad, 14 november 2015 Inleidende begrippen PBN For Dummies RNAV : A method of navigation which permits aircraft operation on any desired

Nadere informatie

AOPA. Nederland. Aircraft Owners and Pilots Association

AOPA. Nederland. Aircraft Owners and Pilots Association AOPA Nederland Aircraft Owners and Pilots Association AOPA-NL is de professionele belangenbehartiger voor de vliegers en vliegtuigeigenaren in Nederland maakt deel uit van IAOPA Europe en is daarmee vertegenwoordigd

Nadere informatie

Luchtruim. (H) Special VFR Helikopters. Tot 3500 ft AMSL is er vrije hoogtekeuze (ICAO 3000 ft AGL) daarboven moet volgens het kruishoogtesysteem

Luchtruim. (H) Special VFR Helikopters. Tot 3500 ft AMSL is er vrije hoogtekeuze (ICAO 3000 ft AGL) daarboven moet volgens het kruishoogtesysteem Inhoud 1 Bewijzen van Bevoegdheid en Ratings... 7 1.1 Brevetten... 7 1.2 Ratings en Endorsements... 10 1.3 Vliegerlogboek... 13 1.4 Medische verklaring... 14 2 Luchtvaartuigen... 16 2.1 Definitie... 16

Nadere informatie

AMC seminar 10 oktober 2013. Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR

AMC seminar 10 oktober 2013. Nationaal Lucht- en Ruimtevaartlaboratorium National Aerospace Laboratory NLR Maintenance Performance voor Life Cycle Management Carla Andela (carla.andela@nlr.nl) Collaborative Engineering Systems department Nationaal Lucht-en Ruimtevaart laboratorium AMC seminar 10 oktober 2013

Nadere informatie

Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter

Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter Een manier van kostenbeheersing van onderhoud van de Apache helikopter Carla Andela National Aerospace Laboratory NLR Collaborative Engineering Systems department Aerospace Vehicles Division AMC seminar

Nadere informatie

Safety management voor ATO s

Safety management voor ATO s Safety management voor ATO s Carel Wassink adviseur veiligheid directie Luchtvaart Safety management Te bespreken: Waarom Safety management Gefaseerde invoering VMS handboek 2 Ministerie van Infrastructuur

Nadere informatie

Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens

Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens ICAO Annex Aerodromes In hoofdstuk 4 van Annex Aerodromes zijn voorschriften opgenomen over hoogterestricties van objecten op en rond luchthavens.

Nadere informatie

DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT, Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie;

DE MINISTER VAN INFRASTRUCTUUR EN WATERSTAAT, Handelende in overeenstemming met de Minister van Defensie; Postbus 575 2130 AN Hoofddorp Datum 23 mei 2018 Betreft Beschikking van de Minister van Infrastructuur en Waterstaat, houdende aanwijzing van tijdelijke gebieden met beperkingen ten behoeve van de belevingsvluchten

Nadere informatie

Bezoek Omgevingsraad Schiphol

Bezoek Omgevingsraad Schiphol 24 sept 2015 Bezoek Omgevingsraad Schiphol NLR - Amsterdam 24 september 2015 Welkomstwoord directie Marja Eijkman Divisiemanager Aerospace Operations NLR - Nederlands Lucht- en Ruimtevaartcentrum 7 sept

Nadere informatie

Nieuwe issues voor versie 2.2..

Nieuwe issues voor versie 2.2.. Little Navmap is volop in ontwikkeling. Het kleine navigatieprogramma is inmiddels enorm veelzijdig als je het met de concurrentie vergelijkt. Het zou eigenlijk GVNM (Great Versatile Nav Map) moeten heten.

Nadere informatie

Routekaart naar een geautomatiseerde werkplaats. Robots voor oppervlaktebehandeling van vliegtuigen

Routekaart naar een geautomatiseerde werkplaats. Robots voor oppervlaktebehandeling van vliegtuigen Routekaart naar een geautomatiseerde werkplaats Robots voor oppervlaktebehandeling van vliegtuigen Waarom automatisering? Uitgangspunten voor inzet Robots Generiek ontwerp ( one solution fits all ) Verbetering

Nadere informatie

Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek. Hans van Ruler 14 oktober 2013

Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek. Hans van Ruler 14 oktober 2013 Wat gebeurt er met de conclusies en aanbevelingen van ongevallenonderzoek Hans van Ruler 14 oktober 2013 Programma Introductie OVV Wettelijk kader aanbevelingen Over aanbevelingen Proces Twee voorbeelden

Nadere informatie

Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s. Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping

Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s. Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping Introductie nieuwe technologie, kansen met oog voor nieuwe risico s Hans Huisman Smash-up Human Factors in Autonomous Shipping 14-05-2019 Even kort voorstellen 15 jaar Nieuwe concepten van air traffic

Nadere informatie

Airspace infringements. Hans v Alphen

Airspace infringements. Hans v Alphen Airspace infringements Hans v Alphen 1 Even Voorstellen Van 2000 tot 2009 als onderzoeker bij LVNL gewerkt bij INCINV privé vlieger sinds 1988 PPL met theorie CPL en IF Diverse VFR vluchten door heel Europa

Nadere informatie

ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept

ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept ETS 4.1 Beveiliging & ETS app concept 7 juni 2012 KNX Professionals bijeenkomst Nieuwegein Annemieke van Dorland KNX trainingscentrum ABB Ede (in collaboration with KNX Association) 12/06/12 Folie 1 ETS

Nadere informatie

TV en video consumptie in het jaar 2020

TV en video consumptie in het jaar 2020 TV en video consumptie in het jaar 2020 Liesbeth Nekkers Hilversum, 27 november 2015 1 De toekomst voorspellen Onderzoek Tetlock (University of Pennsylvania) Super forecasters: Open-mindness: how well

Nadere informatie

Certificering NDT personeel Aerospace industrie

Certificering NDT personeel Aerospace industrie Certificering NDT personeel Aerospace industrie en de rol die de NANDT Board hierbij vervult Pieter Troost (Review Board) 13/11/2018 1 Onderwerpen Introductie kwalificatie en certificatie van NDT personeel

Nadere informatie

Sietse Vis LoRa Business Specialist Board Member LoRa Alliance voor KPN

Sietse Vis LoRa Business Specialist Board Member LoRa Alliance voor KPN Een KANS of een BEDREIGING voor de Installatie branch Sietse Vis LoRa Business Specialist Board Member LoRa Alliance voor KPN 2G 3G 4G 5G 2G 3G 4G Internet of Things is er vandaag al. Luchtkwaliteit Fietsenstalling

Nadere informatie

LoRa van KPN. Connectiviteit voor Internet of Things

LoRa van KPN. Connectiviteit voor Internet of Things LoRa van KPN Connectiviteit voor Internet of Things Energie-efficiënt verbindingen maken Internet of Things is steeds meer een wezenlijk onderdeel van ons bestaan. Alles en iedereen kan tegenwoordig met

Nadere informatie

NVAV Buitenlandvlucht. Marville (Montmedy-Marville)

NVAV Buitenlandvlucht. Marville (Montmedy-Marville) NVAV Buitenlandvlucht Marville (Montmedy-Marville) Briefing items Overzicht van de route Regelgeving Duitsland, België en Frankrijk Weer en notams Indienen vliegplan Radio procedures Plannen route Procedures

Nadere informatie

Hoogtebeperkingen op en rond luchthavens

Hoogtebeperkingen op en rond luchthavens Informatiebulletin Hoogtebeperkingen op en rond luchthavens ICAO Annex 14 Aerodromes Volume I (Aerodrome Design and Operations) In hoofdstuk 4 van Annex 14 Aerodromes - zijn voorschriften opgenomen over

Nadere informatie

Egbert s samenvatting Voorschriften en reglementen

Egbert s samenvatting Voorschriften en reglementen Egbert s samenvatting Voorschriften en reglementen In 2014 heeft Egbert Braaksma een samenvatting gemaakt van de belangrijkste stof voor het examenonderdeel Voorschriften en reglementen. Deze samenvatting

Nadere informatie

UITGEBREIDE SAMENVATTING Extended summary in Dutch

UITGEBREIDE SAMENVATTING Extended summary in Dutch UITGEBREIDE SAMENVATTING Extended summary in Dutch Inleiding In dit rapport worden twee ernstige incidenten bij dezelfde luchtvaartmaatschappij geanalyseerd. Bij beide incidenten was bij de start onvoldoende

Nadere informatie

. EC Verordening 2006/2007. . Huidige aantal frequenties in VHF-band 25 khz (717.975-137 MHz) ontoereikend voor toename luchtverkeer,

. EC Verordening 2006/2007. . Huidige aantal frequenties in VHF-band 25 khz (717.975-137 MHz) ontoereikend voor toename luchtverkeer, 1'7-4-2014 Agenda. Doel 8.33 khz kanaalafstand. Verordeningen 8.33 khz. Uitgangspunten Nederland. Fasering Nederland. Aandachtspunten GA. Planning vervolgproces. Safety assessment l7-4-20t4 Doel 8.33 khz

Nadere informatie

Science Europe Survey

Science Europe Survey Science Europe Survey 30 november 2016 Olivier Boehme Science Europe 2011 Brussel Missie: wetenschappelijk beleid in ERA Groepeert 47 RFOs en RPOs uit 27 landen Samen goed voor jaarlijks budget van 30

Nadere informatie

In moderne vliegtuigen zit alles voorgeprogrammeerd in de FMC. Zit de route al voorgeprogrammeerd of wordt die er in gezet of geladen op het moment da

In moderne vliegtuigen zit alles voorgeprogrammeerd in de FMC. Zit de route al voorgeprogrammeerd of wordt die er in gezet of geladen op het moment da In moderne vliegtuigen zit alles voorgeprogrammeerd in de FMC. Zit de route al voorgeprogrammeerd of wordt die er in gezet of geladen op het moment dat de vliegers het vliegtuig klaar maken voor de vlucht?

Nadere informatie

Handleiding Drone PreFlight. Versie 1.04 Mei 2015

Handleiding Drone PreFlight. Versie 1.04 Mei 2015 Handleiding Drone PreFlight Versie 1.04 Mei 2015 Drone PreFlight Basic & Pro Drone PreFlight is beschikbaar in twee versies, de Basic (gratis) en de Pro (betaalde) versie. Deze handleiding is toepasbaar

Nadere informatie

BP-38 Beste Piloten: LITTLE NAV MAP - Ontwikkeling V2.2/218

BP-38 Beste Piloten: LITTLE NAV MAP - Ontwikkeling V2.2/218 BP-38 Beste Piloten: LITTLE NAV MAP - Ontwikkeling Beste Piloten, Little Nav Map is volop in ontwikkeling. Het kleine navigatieprogramma is reeds enorm veelzijdig als je het met gangbare concurrenten vergelijkt.

Nadere informatie

Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens

Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens Informatiebulletin hoogtebeperkingen op en rond luchthavens ICAO Annex 14 Aerodromes Volume I (Aerodrome Design and Operations) In hoofdstuk 4 van Annex 14 Aerodromes zijn voorschriften opgenomen over

Nadere informatie

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit

Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 1 Intercultural Mediation through the Internet Hans Verrept Intercultural mediation and policy support unit 2 Structure of the presentation - What is intercultural mediation through the internet? - Why

Nadere informatie

XTREMIO WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER?

XTREMIO WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER? WAT IS HET OORDEEL VAN DE GEBRUIKER? POWERED BY INHOUDSOPGAVE Inleiding 02 Wat zijn de redenen tot aanschaf? 03 Wat levert XtremIO organisaties in de praktijk op? 03 Voor welke bedrijfskritische applicaties

Nadere informatie

Specialist in de testdiscipline

Specialist in de testdiscipline Specialist in de testdiscipline P R E V I E W T R A I N I N G C O U R S E M O B I L E T E S T I N G W W W. T E S T W O R K. N L R O S M A L E N, N A J A A R 2 0 1 3 1 Agenda 1. D O E L P R E S E N T A

Nadere informatie

Factsheets Dam tot Damloop / Damloop by Night - Voor iedereen een app Goudsmit, Aimée; van der Werf, J.E.; Dallinga, J.M.; Deutekom, M.

Factsheets Dam tot Damloop / Damloop by Night - Voor iedereen een app Goudsmit, Aimée; van der Werf, J.E.; Dallinga, J.M.; Deutekom, M. Amsterdam University of Applied Sciences Factsheets Dam tot Damloop / Damloop by Night - Voor iedereen een app Goudsmit, Aimée; van der Werf, J.E.; Dallinga, J.M.; Deutekom, M. Link to publication Citation

Nadere informatie

Een nieuwe website speciaal op maat gemaakt

Een nieuwe website speciaal op maat gemaakt Een nieuwe website speciaal op maat gemaakt dibbadoo Een onvergetelijke eerste indruk met een website van Dibbadoo Bestaande en potentiële klanten zoeken elke dag op internet naar producten en diensten.

Nadere informatie

GREEN AWARD FOUNDATION

GREEN AWARD FOUNDATION Bijeenkomst milieu-indices voor zeeschepen Rotterdam, 16 september 2010 Karin Struijk, Deputy Managing Director A simple, recognised tool to address air quality issues in ports The link between environment

Nadere informatie

Introductie Veilig Samenwerken

Introductie Veilig Samenwerken Introductie Veilig Samenwerken Rotterdam 18 mei 2011 René Wiegers NLR Projectmanager Veilig Samenwerken Collaborative Engineering & Systems Department Aerospace Vehicles Division Rene.Wiegers@nlr.nl Nationaal

Nadere informatie

AOPA NL. Algemene Leden Vergadering AOPA-NL. 10 november 2012, Lelystad Airport

AOPA NL. Algemene Leden Vergadering AOPA-NL. 10 november 2012, Lelystad Airport AOPA NL Algemene Leden Vergadering AOPA-NL 10 november 2012, Lelystad Airport 67ste ALV AOPA-NL Agenda Opening, berichten van verhindering Mededelingen Verslag 66 ste ALV, door de vergadering vast te stellen

Nadere informatie

Organisaties. 3 Nationale en Internationale organisaties. 3.1 Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Toezicht. Schorsing.

Organisaties. 3 Nationale en Internationale organisaties. 3.1 Ministerie van Infrastructuur en Milieu. Toezicht. Schorsing. Inhoud 1 Bewijzen van Bevoegdheid en Ratings... 7 1.1 Brevetten... 7 1.2 Ratings en Endorsements... 10 1.3 Vliegerlogboek... 13 1.4 Medische verklaring... 14 2 Luchtvaartuigen... 16 2.1 Definitie... 16

Nadere informatie

Fit to Fly? Ries Simons, arts TNO Human Factors Aerospace. ries.simons@tno.nl

Fit to Fly? Ries Simons, arts TNO Human Factors Aerospace. ries.simons@tno.nl Fit to Fly?, arts TNO Human Factors Aerospace ries.simons@tno.nl 1 TNO Alertness Program stimulating safety & performance of Aircrew since 1986 Sleep Alertness FTL Lifestyle FCL Medication - Drugs FCL

Nadere informatie

DRONE PREFLIGHT PRO. Een goede voorbereiding draagt bij aan het veilig uitvoeren van een dronevlucht

DRONE PREFLIGHT PRO. Een goede voorbereiding draagt bij aan het veilig uitvoeren van een dronevlucht Een goede voorbereiding draagt bij aan het veilig uitvoeren van een dronevlucht DRONE PREFLIGHT PRO Drone PreFlight Pro, gebouwd door en voor drone-operators, is een online platform met alle relevante

Nadere informatie

Aanvraag Bedrijfserkenning Part - M.A.F. en M.A.G. (EASA Form 2)

Aanvraag Bedrijfserkenning Part - M.A.F. en M.A.G. (EASA Form 2) Aanvraag Bedrijfserkenning Part - M.A.F. en M.A.G. (EASA Form 2) Met dit formulier kunt u een eerste afgifte of wijziging van een bedrijfserkenning Part - M.A.F. of M.A.G. aanvragen. Aanvragen voor wijzigingen

Nadere informatie

AEROCLUB MARITIME VLIEGSCHOOL

AEROCLUB MARITIME VLIEGSCHOOL AEROCLUB MARITIME VLIEGSCHOOL Infopakket voor de vliegopleiding, lidmaatschap en verhuur toestellen bij Aeroclub Maritime. Infopakket van Aeroclub Maritime Vliegopleiding, lidmaatschap, verhuur toestellen.

Nadere informatie

World Class Aviation Academy

World Class Aviation Academy World Class Aviation Academy Opleidingen voor luchtvaarttechnici moeten voorop lopen Hoogwaardig vliegtuigonderhoud is een onmisbare randvoorwaarde voor het leveren van topprestaties van de luchtvaartsector.

Nadere informatie

www.customercentricindex.com Het bezoekersonderzoek dat u helpt te achterhalen wat de echte ervaring van bezoekers op uw website, app of intranet is. Bezoekers vertellen u op welke gebieden u excelleert

Nadere informatie

Taco Schallenberg Acorel

Taco Schallenberg Acorel Taco Schallenberg Acorel Inhoudsopgave Introductie Kies een Platform Get to Know the Jargon Strategie Bedrijfsproces Concurrenten User Experience Marketing Over Acorel Introductie THE JARGON THE JARGON

Nadere informatie

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility

UNIT 2 Begeleiding. Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility UNIT 2 Begeleiding Coaching proces, Instrumenten and vaardigheden voor Coacing en mobiliteit for Coaching and Mobility 1 2 Wat is coaching? Coaching is een methode voor het ontwikkelen van potentieel

Nadere informatie

Workflow en screenshots Status4Sure

Workflow en screenshots Status4Sure Workflow en screenshots Status4Sure Inleiding Het Status4Sure systeem is een ICT oplossing waarmee de transportopdrachten papierloos door het gehele proces gaan. De status kan gevolgd worden door de logistieke

Nadere informatie

Maak kennis met. donderdag 19 november 2015

Maak kennis met. donderdag 19 november 2015 Maak kennis met wie is GeeFirm GeeFirm Ervaring en referenties in allerlei sectoren Synmotive Internet Overal Cloud - Telecom - Web - IT 24 x 7 support 100% web based office onderdeel van AllSolutions

Nadere informatie

Webstask 2D. Bernard Brouwer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/90861

Webstask 2D. Bernard Brouwer. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/90861 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Bernard Brouwer 21 november 2016 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/90861 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van Kennisnet.

Nadere informatie

Waarom Webfysio? www.webfysio.nl - team@webfysio.nl

Waarom Webfysio? www.webfysio.nl - team@webfysio.nl Uw cliënt verdient toch maatwerk zorg? Waarom Webfysio? Uw eigen online en blended maatwerk educatie- & zorgpakketten aanbieden Online communicatie via cliënt specifieke agenda, notificaties en email Direct

Nadere informatie

Car-Net-activatie in de app

Car-Net-activatie in de app Car-Net-activatie in de app Zo haalt u de mobiele onlinediensten naar uw Volkswagen. Beste bestuurder, Hier leest u welke stappen u moet doorlopen om Car-Net te gebruiken. In deze brochure worden echter

Nadere informatie

Fit to Fly Nut en noodzaak nieuwe regelgeving

Fit to Fly Nut en noodzaak nieuwe regelgeving Fit to Fly Nut en noodzaak nieuwe regelgeving Leonard Boer DGB Luchtvaart 5 oktober 2016 ASG Themadag Opbouw Tijdlijn ongeval Germanwings Hoe komt EU Regelgeving tot stand? Traject regelgeving Germanwings?

Nadere informatie

Doe de poll via the Live App

Doe de poll via the Live App INGRID LIGTHART Je software in de private cloud Doe de poll via the Live App Iedereen heeft het over cloud Cloud is de toekomst Doe mee aan de private cloud poll! Geef nu uw mening via de Exact live app

Nadere informatie

Ministerie van Infrastructuur en Milieu Directie Luchtvaart. SSP Special. ALoS. Safety Performance. Veiligheidsnetwerk 8 oktober 2014

Ministerie van Infrastructuur en Milieu Directie Luchtvaart. SSP Special. ALoS. Safety Performance. Veiligheidsnetwerk 8 oktober 2014 ALoS SSP IenM Safety Performance SMS Sector SSP Special Veiligheidsnetwerk 8 oktober 2014 Carel Wassink Adviseur Veiligheid Directoraat-generaal Bereikbaarheid 8 oktober 2014 2 ALoS Safety Performance

Nadere informatie

Ambulance HEMS Verpleegkundige Crewmember Roelof van Dijk

Ambulance HEMS Verpleegkundige Crewmember Roelof van Dijk Ambulance Verpleegkundige HEMS Crewmember Roelof van Dijk Even voorstellen 1982 Verpleegkundige Leeuwarden 1985 C.C.U. Haarlem 1987 Anesthesiologie Den Haag 1989 Ambulancedienst Delft 1994 Ambulancedienst

Nadere informatie

Word luchtverkeersleider. Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden.

Word luchtverkeersleider. Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden. Word luchtverkeersleider Aan deze presentatie kunnen geen rechten worden ontleend. Wijzigingen voorbehouden. Over LVNL LVNL staat voor Luchtverkeersleiding Nederland LVNL leidt dag en nacht het burgerluchtverkeer

Nadere informatie

RPAS en Vliegvelden. Workshop 1 - Space53 November 2017

RPAS en Vliegvelden. Workshop 1 - Space53 November 2017 RPAS en Vliegvelden Workshop 1 - Space53 November 2017 Operationeel advies gebaseerd op kennis Pragmatische toepassing van kennis Training voor overheid en bedrijfsleven 22/11/2017 2 Achtergrond regelgeving

Nadere informatie

Vliegplannen. De eisen die er aan gesteld zijn, zijn niet altijd even helder voor iedereen.

Vliegplannen. De eisen die er aan gesteld zijn, zijn niet altijd even helder voor iedereen. Vliegplannen Inleiding Vliegplannen zijn een kennisgeving van de gezagvoerder of de maatschappij aan organisaties die luchtverkeersleiding geven zodat deze organisaties weten wat de intenties zijn voor

Nadere informatie

Augmented Reality as a Game Changer

Augmented Reality as a Game Changer Augmented Reality as a Game Changer Putting Augmented Reality to work, TWNKLS.com 13 oktober 2015 Smart Maintenance http://www.smc-congres.nl/ Gerben Harmsen www.twnkls.com Alexander Apostolovski alexander@apostolovski.com

Nadere informatie

Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98

Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98 Welke standaard is het beste? 4 december 2008, Bianca Scholten, bianca.scholten@task24.nl, tel. 06 52 45 25 98 Level 4 Business Planning & Logistics ISA-99 beveiliging binnen het control domain Level 3

Nadere informatie

1 of 9 13-03-2004 21:21

1 of 9 13-03-2004 21:21 1 of 9 13-03-2004 21:21 Hello Beginnende Piloot Hierbij een stukje uitleg waarom je "niet goed voor de baan uitkomt" Allereerst begin het maken van een vlucht bij een goede voorbereiding! 1. Vluchtvoorbereiding

Nadere informatie

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse

De Digitale Transformatie en de impact op IT. Capgemini Edwin Leinse De Digitale Transformatie en de impact op IT Capgemini Edwin Leinse 40+ countries and 120+ nationalities (As of December 31, 2015) North America 16 034 Latin America 9 363 Europe 62 301 Middle-East & Africa

Nadere informatie

How do I become a pilot

How do I become a pilot How do I become a pilot Content 1. Training overview 2. How do I start my pilot training at the "Limburgse Vleugels" 3. Medical examination 4. Training License and logbook 5. Theoretical training 6. Flying

Nadere informatie

icentrale blauwdruk Een gestandaardiseerde aanpak voor technische systemen in domeinen verkeer en veiligheid

icentrale blauwdruk Een gestandaardiseerde aanpak voor technische systemen in domeinen verkeer en veiligheid icentrale blauwdruk Een gestandaardiseerde aanpak voor technische systemen in domeinen verkeer en veiligheid Bas Heutinck (Dynniq) Summit: Mobility, Safety and Smart Centres as a Service Datum: 24 maart

Nadere informatie

Invloeden op werkbelasting van vliegers

Invloeden op werkbelasting van vliegers Invloeden op werkbelasting van vliegers, arts TNO Human Factors - Aerospace 1 TNO AEROSPACE MEDICINE GROUP Veiligheid Prestaties Gezondheid Bemanning Operators met kritische taken Passagiers 2 1 Human

Nadere informatie

Berekeningen piekniveaus steekproef nachtnaderingen Polderbaan

Berekeningen piekniveaus steekproef nachtnaderingen Polderbaan Berekeningen piekniveaus steekproef nachtnaderingen Polderbaan 1. Inleiding De Omgevingsdienst IJmond heeft gemeten piekniveaus verzameld (bron: Platvorm Vlieghinder Regio Castricum) voor een steekproef

Nadere informatie

Maintenance Wintershall Noordzee

Maintenance Wintershall Noordzee Maintenance Wintershall Noordzee Maritime Maintenance 2013 H.J. ter Stege, Maintenance Superintendent Den Helder November 2013 1 BEDRIJVEN TERREIN NOORDZEE WEST Wintershall Noordzee BV Wintershall Nederland

Nadere informatie

SPACE 53 Workshop RPAS Luchtvaartregelgeving

SPACE 53 Workshop RPAS Luchtvaartregelgeving SPACE 53 Workshop RPAS Luchtvaartregelgeving Inleiding Internationale structuur Nationale structuur Luchtvaartregels RPAS/Drones 24/11/2017 RPAS Airlaw 2 Internationale structuur International Civil Aviation

Nadere informatie

Support Center GIS-Flanders

Support Center GIS-Flanders Support Center GIS-Flanders Our mission: Ensuring the optimal use of geographic information in Flanders Het Ondersteunend Centrum GIS-Vlaanderen is

Nadere informatie

Workshop: Selection of the perfect S&OP software. Freek Aertsen Martin Daudey

Workshop: Selection of the perfect S&OP software. Freek Aertsen Martin Daudey Workshop: Selection of the perfect S&OP software Freek Aertsen Martin Daudey How to become successful in S&OP Processes Tools People 2 3 The magic quadrant! Traditional view on software ERP?? Forecasting

Nadere informatie

Uitzonderingen op vandaag om te RPAS vliegen? - Binnen

Uitzonderingen op vandaag om te RPAS vliegen? - Binnen Uitzonderingen op vandaag om te RPAS vliegen? - Binnen - Politie & veiligheidsdiensten (state aircraft) - Hulpdiensten kunnen vandaag al drones inzetten op voorwaarde dat ze zelf vliegen. Dan worden de

Nadere informatie

BREEDVELD & WEAVER HYDRAULICS

BREEDVELD & WEAVER HYDRAULICS GENERAL SALES APPLICATION TECHNISCHE HANDELSONDERNEMING BREEDVELD & WEAVER HYDRAULICS Revision and repair of hydraulics Already 50 years of experience in repairing hydraulic components. We are especially

Nadere informatie

Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen

Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen Een andere blik op fraude en integriteit: zicht op geld- en goederenstromen Hans Schoolderman Building trust in food Food Supply and Integrity Services October 2015 VMT congres, 13 oktober Hans Schoolderman

Nadere informatie

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017

De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht. Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 De impact van fintech en regtech op het integriteitstoezicht Willemieke van Gorkum Risk & Compliance Congres, 20 juni 2017 0 1 Outline A. Nieuwe ontwikkelingen; wat is het speelveld? B. Hoe ziet de toekomst

Nadere informatie

Smartphone Onderzoek OTYS Recruiting Technology

Smartphone Onderzoek OTYS Recruiting Technology Smartphone Onderzoek OTYS Recruiting Technology Inhoudsopgave Inhoudsopgave Inhoudsopgave... 2 Inleiding... 3 Uitkomst enquête... 4 Conclusie.... 9 2 Inleiding Inleiding Een smartphone is een mobiele telefoon

Nadere informatie

SURFnet User Survey 2006

SURFnet User Survey 2006 SURFnet User Survey 2006 Walter van Dijk Madrid, 21 September 2006 Agenda A few facts General picture resulting from the survey Consequences for the service portfolio Consequences for the yearly innovation

Nadere informatie

KPMG PROVADA University 5 juni 2018

KPMG PROVADA University 5 juni 2018 IFRS 16 voor de vastgoedsector Ben u er klaar voor? KPMG PROVADA University 5 juni 2018 The concept of IFRS 16 2 IFRS 16 Impact on a lessee s financial statements Balance Sheet IAS 17 (Current Standard)

Nadere informatie

Night VFR. Nachtzicht

Night VFR. Nachtzicht Technische Informatie Nacht Zicht Zicht Tips Verlichting Illusies/ desoriëntatie Weer Minima Weer Tips Benodigde Brandstof Certificering regels voor nachtvluchten Recente ervaring eisen Night bijzondere

Nadere informatie

Session Educa-on. 14-15 October 2013

Session Educa-on. 14-15 October 2013 Session Educa-on 14-15 October 2013 FIRE facilities in education: Networking courses (fixed and wireless) IP fixed networks ComNet Labs Build your own network [Lab router] Calculate IP ranges According

Nadere informatie

Handleiding Digipass DP310

Handleiding Digipass DP310 Handleiding Digipass DP310 Deze handleiding geeft u uitleg over het activeren en gebruik maken van uw Digipass. Toetsen van de Digipass OK: voor het aan- of uitschakelen van het apparaat of om een handeling

Nadere informatie

Welkom. Christophe Limpens. Solution Consultancy Manager

Welkom. Christophe Limpens. Solution Consultancy Manager Welkom Christophe Limpens Solution Consultancy Manager Veranderende tijden For internal use only. Select your 'R' level. De huidige taal van onze klanten CLOUD Disaster Recovery MAART OKTOBER DECEMBER

Nadere informatie

VTS, een uitdagende toekomst

VTS, een uitdagende toekomst VTS, een uitdagende toekomst Opleiding & Training Arne Wolters 23 april 2010 VesselTrafficService (IMO/CCR/IALA) (Scheepvaartverkeerdienstverlening) Service implemented by a Competent Authority to improve

Nadere informatie

De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB. Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact

De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB. Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact De Exact MKB Cloud Barometer: Kansen in de Cloud voor het MKB Peter Vermeulen Pb7 Research i.o.v. Exact Veldwerk Doel van de Exact MKB Cloud Barometer Hoeveel waarde haalt het MKB uit de cloud? Hoe kunnen

Nadere informatie

PERFORMANCE MANAGEMENT

PERFORMANCE MANAGEMENT PERFORMANCE MANAGEMENT Anywhere, Realtime, Anytime, up-to-date all the time Infostrada Sports Hans van Essen 29 maart 2007 < www.infostradasports.com, Hans van Essen, The Netherlands

Nadere informatie

Ecodesign. Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV

Ecodesign. Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV Ecodesign Invloed voor onze bedrijfstak Henk Kranenberg Senior Manager Daikin Europe NV Roadmap : -80% by2050 2 http://eur-lex.europa.eu/legal-content/en/txt/pdf/?uri=celex:52014dc0015&from=en Ecodesign

Nadere informatie

PROTOCOLBUSTER. oplossingen voor veilig gebruik medische apparatuur in ziekenhuizen

PROTOCOLBUSTER. oplossingen voor veilig gebruik medische apparatuur in ziekenhuizen PROTOCOLBUSTER oplossingen voor veilig gebruik medische apparatuur in ziekenhuizen Agenda Introducties Wie is Protocolbuster Wat biedt Protocolbuster Demo Protocolmanager en performance support Contact

Nadere informatie

EDITIE BY HARMONIZING RULES AND REGULATIONS HSE LIFE THE NATIONAL OIL & GAS STANDARD FOR PROFESSIONALS

EDITIE BY HARMONIZING RULES AND REGULATIONS HSE LIFE THE NATIONAL OIL & GAS STANDARD FOR PROFESSIONALS NL EDITIE BY HARMONIZING RULES AND REGULATIONS HSE LIFE THE NATIONAL OIL & GAS STANDARD FOR PROFESSIONALS TM Wat willen we bereiken? Kort gezegd: we willen de VEILIGSTE industrie van Nederland worden door

Nadere informatie