Radiotherapie. Ian Chhanai Ashika Ketwaru Lisa Pahladsingh. Technasium Calandlyceum

Transcriptie

1 Radiotherapie Ian Chhanai Ashika Ketwaru Lisa Pahladsingh Technasium Calandlyceum

2 Inleiding Stel je voor, een familielid wordt bestraald aangezien hij/zij kanker heeft. Dat is natuurlijk al erg genoeg, maar nu kunnen de kankercellen door middel van een bestraling, gedood worden. Het eerste goede nieuws dat je in tijden hebt gehoord. Je wilt dan ook dat alles vlekkeloos verloopt. Nu heb je gehoord dat een bestraling ook wel eens kan mislukken. Een laborant is iemand die de patiënt gedurende de bestraling van circa 10 minuten in de gaten houdt, via een schermpje in een aparte ruimte. Alles hangt af van de laborant. Die mag natuurlijk niet afgeleid raken. Met dit project is er alles aan gedaan om de laborant continu te laten opletten.

3 Inhoudsopgave Samenvatting blz.4 Aanleiding en relevantie blz. 5 t/m 6 Doelstelling blz. 7 Werkmethoden blz. 8 Resultaten en conclusie blz. 9 t/m 12 Evaluatie en discussie blz. 13 Planning en afbeeldingen blz. 14 Bronnenlijst blz. 15

4 Samenvatting Het doel van dit keuzeproject is om een oplossing te vinden waarbij de laboranten op de afdeling radiotherapie van het Medisch Centrum Alkmaar continu in de gaten kunnen worden gehouden. De informatie nodig voor de oplossing was onder andere verkregen door middel van een enquête die naar andere ziekenhuizen werd verstuurd. De resultaten van de enquête brachten verschillende ideeën naar voren. Drie ideeën die voortkwamen uit brainstormen en de enquête gingen over de deskbike, het middelpunt van lasers en gezichtsherkenning. Het uiteindelijke idee is een arduino verbonden aan een lichtsensor die op het scherm van een tablet staat die het beeld van de camera s in de bestralingsruimte afbeeldt. De arduino is zo geprogrammeerd dat er een alarm afgaat wanneer de weerstand van de lichtsensor boven een bepaalde waarde komt (dan gaat het scherm van de tablet namelijk uit.)

5 Aanleiding en relevantie 1.1: VERLEGENHEIDSITUATIE De aanleiding voor dit project was de interesse in het medisch vakgebied. Een belangrijke eis bij het zoeken van een opdracht was, dat er iets ontworpen kon worden. Daarbij moest het een medisch /technische kant hebben. Uiteindelijk was er een opdracht beschikbaar bij het Medisch Centrum Alkmaar. Ze hebben daar een probleem op de afdeling radiotherapie. Het is namelijk zo dat kanker patiënten bestraald moeten worden met een bestralingsapparaat. De kankercellen worden dan gedood. Het komt vaak voor dat patiënten bewegen tijdens de behandeling. Dit heeft tot gevolg dat andere, essentiële, cellen worden bestraald. Een laborant moet de bewegingsactiviteit van een patiënt in de gaten houden. Dit doet hij door op een scherm te kijken. Het kan echter zo zijn dat de laborant afgeleid wordt en dus een paar seconden of een aantal minuten, in het ergste geval, niet op het scherm kijkt en de patiënt niet in de gaten wordt gehouden. De opdracht is dan ook om een manier te vinden om de laborant continu in de gaten te houden. Of een manier te vinden waardoor de patiënt continu in de gaten wordt gehouden. De opdrachtgever van het project is Lucas Bos van het Medisch Centrum Alkmaar. 1.2: PRAKTIJKRELEVANTIE Op het moment dat er een oplossing is gevonden op het probleem, zal dit gevolgen hebben voor de laborant. Het is de bedoeling dat het resultaat zo makkelijk mogelijk in de praktijk kan worden gebracht. De oplossing moet dus het liefst zo simpel mogelijk blijven. Als het namelijk ingewikkeld is, zullen er velen ingrepen moeten worden genomen; het opleiden van laboranten, het inhuren van technici etc. Daarbij kost dit ook teveel geld.

6 1.2.1 PRAKTIJKRELEVANTIE DEELOPDRACHT 1 Als deze opdracht goed wordt uitgevoerd dan zal er net zoals bij deelopdracht 1 informatie zijn die bruikbaar is bij het bedenken van oplossingen. Zoals bijvoorbeeld iets waardoor duidelijk is wat wel en niet zou helpen. In het ergste geval zal er weinig bruikbare informatie zijn. Dan moet er op andere manieren inspiratie worden opgedaan. Het zou dan een optie zijn om met de leraar te overleggen over wat de volgende stap moet zijn DE GEWENSTE UITKOMST De gewenste uitkomst van het project is een antwoord op de hoofdvraag: Is er een oplossing te bedenken waarmee continu geverifieerd wordt of de laborant naar het beeldscherm kijkt om de patiënt in de gaten te houden? Het antwoord zou in de vorm van een rapport of prototype kunnen worden gegeven DE TE VERWACHTEN UITKOMST De te verwachten uitkomst is in het geval van een idee met een prototype een idee wat theoretisch nog een oplossing is voor het probleem, maar wat door eventueel tijdsgebrek als prototype niet geheel hetzelfde is als het idee zelf. Het materiaal van het prototype kan bijvoorbeeld anders zijn dan het echte idee, of de afwerking is misschien verreweg van perfectie. Toch hangt de mate waarin het prototype verschilt van het idee af van het idee zelf.

7 Doelstelling 2.1: DE ONDERZOEKSVRAGEN EN DEELOPDRACHTEN De hoofdvraag is: Is er een oplossing te bedenken waarmee continue geverifieerd wordt of de laborant naar het beeldscherm kijkt om de patiënt in de gaten te houden? De deelopdrachten/onderzoeken die dit project moeten worden beantwoord zijn: 1. Wat gebeurt er bij radiotherapie? 2. Welke andere methodes worden er gebruikt om het concentratievermogen bij mensen te verhogen? OMSCHRIJVING DEELOPDRACHT 1 Er moet onderzoek worden gaan naar radiotherapie zelf. Het is belangrijk om onderzoek te doen naar radiotherapie omdat men zo meer inzicht krijgt in het proces. Er moet een interview worden gehouden met andere ziekenhuizen die ook een radiotherapie afdeling hebben OMSCHRIJVING DEELOPDRACHT 2 Het is belangrijk om te weten welke andere manieren men gebruikt om het concentratievermogen van mensen te bevorderen de want kennis over deze methodes kan worden toegepast in het bedenken van een oplossing voor dit project. De informatie zal worden verkregen via online verkenning in concentratie.

8 Werkmethoden Er zijn interviews gehouden met verschillende ziekenhuizen. Het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis en het AMC zullen zijn geïnterviewd voor een paar literatuurvragen van deelopdracht 1 en 2. De rest van de informatie voor de deelopdrachten is online gevonden. Voornamelijk via sites die te maken hebben met radiotherapie voor deelopdracht 1, maar ook sites over toezichthouding en beveiliging voor deelopdracht 2. Documenten zijn gelezen, en mensen zijn ondervraagd in een interview en er is sprake van observatie van hoe anderen omgaan met toezichthouding. Bij de documenten werd gelet op de betrouwbaarheid en de nauwkeurigheid van de informatie. Bij de observatie werd gelet op de omstandigheden per situatie en er werd gekeken naar waarom de oplossing in die situatie effectief is.

9 Resultaten en conclusie 3.1 Deelopdracht 1 Onderstaande enquête is afgenomen bij het Antoni van Leeuwenhoek ziekenhuis. De ondervraagde laborant is Marije Beerendonk. 1. Kunt u kort beschrijven wat er op de afdeling radiotherapie gebeurt? De afdeling radiotherapie is de bestralingsafdeling van het ziekenhuis. Hier komen de mensen die kanker hebben en die ingestemd hebben voor een behandeling door middel van bestraling, vaak in combinatie met andere behandeltechnieken zoals een operatie of chemotheapie. Op de afdeling krijgen de patiënten een ct scan ter voorbereiding van de bestraling. De mensen liggen dan ook al in de houding zoals ze bestraald gaan worden. Daar worden ook lijnen of tattoo s gezet zodat de patiënten weer in de stellen zijn op het bestralingstoestel. Na de ct scan wordt en op de planning een plan berekend hoe de patiënt het beste bestraald kan worden. Hierbij wordt rekening gehouden met het gezonde weefsel dat je zo veel mogelijk wilt sparen. Na goedkeuring door de arts wordt dit behandelplan uitgevoerd op het bestralingstoestel. Hierbij komt de patiënt elke dag (of meerdere keren per week) voor een deel van de totaal dosis. Elke keer wordt de patiënt hetzelfde neergelegd door middel van de lijnen\tattoo s en krijgt een bepaalde dosis straling. 2. Hoeveel laboranten werken er op de afdeling radiotherapie per dag? Ik denk ongeveer 75 mensen, wisselend van werken op het bestralingstoestel tot de planning en voorbereiding en op research. Een hele hoop! 3. Worden er veel kinderen bestraald op die afdeling? Nee, het Antoni van Leeuwenhoek is eigenlijk een 18+ ziekenhuis om het zo maar even te noemen. Af en toe zijn er hier wel kinderen maar dan zijn dat wel uitzonderingen op de regel over het algemeen. 4. Hoe gaan jullie om met kinderen die bestraald worden? Hetzelfde als met de andere patiënten. Voor iedereen is het best wel een rare nieuwe wereld waar ze in terecht komen. 5. Moet de bestraling vaker worden herstart bij kinderen? Hier kan ik geen antwoordt op geven. 6. Hoeveel patiënten behandelt een laborant op een normale werkdag? Per toestel zijn er gemiddeld 38 patiënten per dag. (9 toestellen) 7. Hoe lang duurt een gemiddelde behandeling?

10 We hebben 15 minuten per patiënt. De ene is wat korten en de andere iets langer. Soms als er meerdere gebieden bestraald moeten worden hebben we ook wel 30 minuten of soms zelfs langer de tijd nodig. Het is niet zo dat de bestralingstijd zo lang is, maar alles er om heen (uitkleden, instellen en toestel draaien en weer aankleden enz) duurt soms best lang. 8. Heeft de patiënt een manier om te signaleren dat de bestraling gestopt moet worden (denk hier bij aan een knop of gebaar)? Zo ja, welke methode gebruikt uw ziekenhuis hiervoor? Ja zeker. Er is een intercom systeem dus we kunnen de patiënt horen en wij kunnen evt praten tegen de patiënten. En mensen die met een masker op liggen steken hun hand op en dan rennen wij naar binnen om het masker af te halen. 9. Hoe zorgt uw ziekenhuis ervoor dat de patiënt zich stilhoudt tijdens de bestraling? Dat wordt gezegd tegen de patiënten en wij houden ze in de gaten via camera s. Mochten ze toch bewegen stoppen we de behandeling en zullen we opnieuw moeten instellen. 10. Hoe zorgt uw ziekenhuis ervoor dat de laborant niet wordt afgeleid tijdens het in de gaten houden van de patiënt tijdens de bestraling? Dat is voornamelijk de eigen verantwoordelijkheid van de laboranten zelf. Maar als je bezig bent neem je niet de telefoon op bijvoorbeeld en als je last hebt van andere collega s omdat ze aan het praten zijn bijvoorbeeld dan spreek je ze daar op aan. 11. In hoeverre is de bovenstaande methode effectief? Sommige mensen vinden het soms lastig om collega s aan te spreken op hun gedrag, maar over het algemeen doe je gewoon je werk. Op de patiënt letten hoort daar gewoon bij. 12. Hoe vaak komt het gemiddeld voor per week dat de bestraling moet worden herstart doordat de patiënt zich toch bewogen heeft? Ik denk niet eens 1x in de week. Heel weinig! De mensen weten waarvoor ze hier zijn en dat ze stil moeten liggen, dat moet iedereen wel een paar minuten vol kunnen houden Hoeveel camera s zijn er geplaatst in de bestralingsruimte? 14. Kunt u het bestralingsproces voor de laboranten tijdens de bestraling beschrijven? Patient binnen roepen in een kleedkamer Spullen klaar zetten in de behandelruimte Patiënt ophalen uit de kleedkamer en naar binnen begeleiden Controleren van de juiste gegevens door middel van de patientenkaart Patient positioneren op tafel door middel van de lijnen\tattoo s Toestel in de startpositie zetten Behandelruimte verlaten Achter de computers plaats nemen en bestraling starten. Patiënt weer van tafel halen en terug brengen naar kleedkamer

11 Spullen schoonmaken en opruimen (dit is kort uitgelegd bij een standaard situatie wat we doen) 15. Kunt u foto s maken (en als bijlages sturen) van de bestralingsruimte en de ruimte waar de laborant is tijdens de bestralingsruimte? Ik kan geen foto s van hier meesturen maar er zijn op internet heel veel plaatjes en filmpjes te vinden. Kijk ook eens op you tube: One of a kind! A guide to radiotherapy. Is een engels animatiefilmpje die duidelijk uitleg geeft. Conclusie Uit de verkregen informatie is goed te concluderen dat de verantwoordelijkheid vooral in de handen van de patiënten wordt gelegd. Er is dus nog altijd de kans dat een bestraling moet worden herstart. Hoewel het niet heel vaak gebeurd dat een bestraling moet worden herstart, kan het toch vervelend zijn als het gebeurd. Dit heeft niet alleen effect op de patiënten, maar kan ook er voor zorgen dat een bestralingsapparaat wordt beschadigd. Kortom er is dus geen constante controle over de patiënten. Eindresultaat Aan de hand van de bovenstaande conclusie zijn er een aantal mogelijkheden als oplossing te bedenken. Daarnaast is naar aanleiding van de conclusie ook vast te stellen om de focus te leggen op de laborant, waarbij er bijvoorbeeld kan worden gelet op de concentratie van de laborant tijdens de bestraling. Dit zorgt niet alleen voor een simpel, maar ook voor een goedkopere oplossing. Om de concentratie van de laborant te optimaliseren zijn er meerdere mogelijkheden bedacht. Zo is het mogelijk om de omgeving waar de laborant zich bevindt aan te passen. Er kan bijvoorbeeld een donkere ruimte worden gebruikt waardoor het scherm ten opzichte van de anderen objecten meer opvallend en de laborant zich dus beter kan focussen op het scherm. Daarnaast kan men ook een Deskbike gebruiken wat al vaker in kantoren wordt gebruikt om de concentratie van de werkende personen te verhogen. Hoewel de bovenstaande oplossingen de concentratie van de laboranten optimaliseren zorgen ze nog steeds niet voor een totale controle over de patiënt. Tot slot is er gedacht aan het volgen van het gezicht en dan in het bijzonder de ogen van de laborant. Het idee hierbij is dat de laborant naar het scherm kijkt en de ogen van de laborant door middel van een voor camera van het scherm worden gevolgd. Het scherm blijft aan zolang de laborant naar het scherm, en dus ook naar de patiënt, kijkt. Op het moment dat de laborant een andere kant op kijkt neemt de camera dit waar en gaat het scherm uit. Het

12 bovenstaande systeem waarbij de ogen worden gevolgd kan bijvoorbeeld worden uitgevoerd met de applicatie smart stay van android. Voor het uiteindelijke idee is er gebruik gemaakt van smart stay en een alarm die een seintje afgeeft zodra het scherm dimt. Het scherm dimt natuurlijk alleen wanneer de laborant niet meer naar het scherm kijkt. Om het scherm met smart stay te koppelen aan het alarm is er gebruik gemaakt van een Arduino. Een Arduino is een processor die kan worden geprogrammeerd zodat er bij een bepaalde input ( in dit geval de lichtintensiteit van het scherm ) een koppeling wordt door gegeven aan een output ( in dit geval het alarm). Om de lichtintensiteit van het scherm te bepalen wordt er op het scherm een lichtgevoelige weerstand geplaatst. Tijdens het programmeren van de Arduino wordt ingesteld dat bij de lichtintensiteit van een gedimd scherm het alarm afgaat. Waarop de laborant op het scherm moet drukken om de lichtintensiteit van het scherm weer omhoog te krijgen, het geluid van het alarm te stoppen en tot slot weer naar de laborant kijkt.

13 Evaluatie en discussie In werkelijkheid worden er andere materialen gebruikt voor het maken van het systeem. Zo wordt er gebruik gemaakt van een zuignap waar de lichtsensor in zit verwerkt in plaats van tape. Deze kan dan van en op het scherp worden geplakt. De tijd tussen het weg kijken van de laborant en het af gaan van het alarm, wordt het liefst geminimaliseerd tot 2 seconden. Het prototype doet er op dit moment 10 seconden over.

14 Planning

15 Bronnenlijst Personen: Lucas Bos Marije Beerendonk