Partners voor Water. Jaarverslag concept

Transcriptie

1 Partners voor Water Jaarverslag concept Het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstituten en NGO's) te verbeteren, en zo bij te dragen aan het oplossen van de wereldwaterproblematiek. Samengesteld door: Agentschap NL & NWP 18 mei

2 1 INLEIDING PARTNERS VOOR WATER ACTIVITEITEN Beleidsafstemming Samenwerking PROJECTEN PARTNERS VOOR WATER THEMA'S DELTALANDEN Projecten OVERIGE LANDEN Activiteiten Projecten LANDENOVERSTIJGENDE ACTIVITEITEN EN PROJECTEN Activiteiten Internationale positionering door doelgerichte netwerkontwikkeling Strategische profilering Projecten COMPONENT COMMUNICATIE Communicatie over het Programma PvW Kennisdeling en borging ORGANISATIE FINANCIËN BIJLAGE 1: FINANCIEEL OVERZICHT PVW BIJLAGE 2: FINANCIEEL OVERZICHT PVW BIJLAGE 3: ACCOUNTANTSVERKLARING PVW BIJLAGE 4: ACCOUNTANTSVERKLARING PVW BIJLAGE 5: OVERZICHT GEHONOREERDE PROJECTEN ONDER SUBSIDIEREGELING

3 1 Inleiding Vanaf het begin van het programma PvW werken de Ministers van Buitenlandse Zaken, Ontwikkelingssamenwerking, Landbouw, Natuur en Voedselkwaliteit, en de Staatssecretarissen van Economische Zaken en Volkshuisvesting, Ruimtelijke Ordening en Milieubeheer en van Verkeer en Waterstaat samen om de positie van de Nederlandse watersector in het buitenland te verbeteren, en om zo bij te dragen aan het oplossen van de wereldwaterproblematiek. In 2010 zijn behalve Buitenlandse zaken de genoemde ministeries overgegaan in die van Infrastructuur & Milieu en Economische Zaken, Landbouw & Innovatie en Buitenlandse Zaken. In dit jaarverslag worden nu de nieuwe namen gehanteerd. Wij beperken ons in dit jaarverslag tot de werkzaamheden in 2010 van het programmabureau PvW (EVD/NWP) ter uitvoering van het PvW programma en daarmee de besteding van PvW middelen. Dit gebeurt in het kader van de overeenkomst tussen het voormalige ministerie van VenW en de voormalige EVD in Formeel is per 1 januari 2010 de EVD opgegaan in het Agentschap NL. Aangezien dit het jaarverslag 2010 betreft, wordt hier nu gesproken over het Agentschap NL. Het programma Partners voor Water 2 (PvW2), loopt sinds september 2005 en zal in 2011 worden afgerond. Ontwikkelingen vanuit de beleidsomgeving, met name vanuit het Nationaal Waterplan en in het bijzonder hoofdstuk 6 vormen de opmaat naar de 3 e programmaperiode (PvW3). De invloed van deze ontwikkelingen op het lopende PvW programma is in 2010 steeds meer ingebed. Met de verlenging van PvW2 tot eind 2011 en de opstart van PvW3 begin 2010 is een redelijk geleidelijke overgang gerealiseerd. De uitvoering door het programmabureau concentreerde zich in 2010 op: de uitvoering van het Jaarplan 2010 voor zowel PvW2 als PvW3, met een focus op afwikkelen van resterende projecten en middelen PvW2, afronden van PvW2 met behoud van momentum richting PvW3 en opbouwen PvW3 rekening houdend met Water Mondiaal inclusief de ontwikkeling van en uitvoering van een subsidieprogramma. Eind september 2005 heeft het Ministerie van I&M de uitvoering van PvW2 voor de programmaperiode van opgedragen aan de het Agentschap NL. Inmiddels is de opdracht verlengd tot eind 2011, en uitgebreid met een deel van de middelen van PvW3. Het Agentschap NL laat zich voor deze taak ondersteunen door de Stichting Netherlands Water Partnership (NWP). Het programma werd ook in 2010 aangestuurd door de Interdepartementale Stuurgroep Water Mondiaal waar Partners voor Water standaard op de agenda staat. De Stuurgroep heeft in 2010 vier maal vergaderd. Naast het programma Partners voor Water worden in de stuurgroep ook strategische ontwikkelingen in de waterwereld besproken en in het bijzonder de uitvoeringsagenda van hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan; Water Mondiaal. Dit alles is gericht op de horizontale en verticale beleidsafstemming tussen respectievelijk de departementen onderling en tussen de departementen met de watersector als geheel. Met de uitvoering van PvW wordt invulling gegeven aan de doelstelling: Het bundelen van krachten om de internationale positie van de Nederlandse watersector (overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en NGO s) te verbeteren, en zo een bijdrage te leveren aan oplossingen voor de wereldwaterproblematiek. Met een programmatische aanpak wordt de sector gestimuleerd om gezamenlijk met initiatieven te komen die de doelstelling helpen realiseren. Zo beoogt het programma een bijdrage te leveren aan het verminderen van de versnippering in de sector (bundelen) en de kansen te vergroten op een aanzienlijker gezamenlijk aandeel in de wereldmarkt (positioneren). Daarbij staat voorop dat activiteiten aansluiten bij de daadwerkelijke vraag uit de landen waarop het programma zich richt. Zo kan de unieke Nederlandse kennis bijdragen aan oplossingen voor wereldwaterproblemen. Voor de totale programmaperiode PvW2 is 49 miljoen beschikbaar. Daarvan is 42,8 miljoen gecontracteerd via het Agentschap NL en wordt 6,2 miljoen besteed via de zogenaamde aanpalende middelen bij Rijkswaterstaat. Dit jaarverslag heeft alleen betrekking op de middelen die toevertrouwd zijn aan het Agentschap NL. Aanvullend hebben de Nederlandse ambassade in Jakarta en I&M extra middelen (Non-HGIS) beschikbaar gesteld aan het Agentschap NL om te 3

4 verbinden specifieke PvW2 activiteiten. Deze worden wel meegenomen in dit jaarverslag. Voor PvW3 is 57 miljoen beschikbaar voor de periode Ten aanzien van de besteding van de middelen van PvW2 is gebleken dat enkele activiteiten en projecten meer doorlooptijd vragen, zodat PvW2 pas in 2011 kan worden afgesloten. Daarvoor is begin 2011 een contractwijziging doorgevoerd. Voor de besteding van de PvW3 middelen is het ook in 2010 niet gelukt een meerjarenovereenkomst te sluiten vanwege hogere prioriteiten bij I&M. Een contractwijziging op de oorspronkelijke PvW2 overeenkomst is doorgevoerd voor nogmaals 1 jaar op basis van het door de stuurgroep geaccordeerd jaarplan In 2010 is de beleidscontext waarbinnen de Nederlandse watersector functioneert snel veranderd: 1. Begin 2010 werd het programma Water Mondiaal vormgegeven op basis van hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan. De inzet in vijf deltalanden met betrokkenheid van de watersector heeft al in 2010 tot focus geleid. 2. Het rapport Minder pretentie, meer ambitie van de WRR over ontwikkelingssamenwerking kwam uit. Hierin worden ingrijpende veranderingen voor OS geagendeerd. 3. Het rapport van de WRR werd in het Regeerakkoord van oktober 2010 als uitgangspunt genomen voor de hervorming van ontwikkelingssamenwerking. De keuze voor water als speerpunt van ontwikkelingssamenwerking is in verschillende beleidsbrieven van het ministerie van Buitenlandse Zaken uitgewerkt. 4. Het kabinet kondigde aan dat Nederland negen topgebieden van de economie zou aanwijzen. Water is een van deze topsectoren. Het ministerie van EL&I heeft meerdere beleidsbrieven uitgebracht waarin dit wordt geconcretiseerd. Te midden van bovenstaande veranderende beleidsomgeving is de toekomstvisie Water 2020 vormgegeven. Deze visie Wereldleiders in Water biedt handvatten om als Nederlandse watersector een toonaangevende rol te gaan spelen in de wereld. De veranderende beleidscontext biedt de mogelijkheid deze ambitie met kracht te realiseren. Leeswijzer In dit jaarverslag wordt in hoofdstuk 2 kort ingegaan op de voornaamste ontwikkelingen binnen en rond het programma. Bijzondere aandacht is er voor de interactie met de beleidsontwikkeling, te weten hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan en de uitwerking hiervan in Water Mondiaal. Verder wordt er een verband gelegd met het regeringsakkoord van het kabinet Rutte. Bij de verdere hoofdstukindeling is gekozen voor een opzet zoals bij het jaarplan 2010 om een eenduidige koppeling tussen plan en verslag te maken. 4

5 2 Partners voor Water 2 In 2010 is PvW2 vrijwel afgesloten. Een onderscheid wordt gemaakt tussen activiteiten en projecten. De activiteiten betreffen uitgaven onder de componenten beleidsafstemming en samenwerking. Projecten betreffen uitgaven onder de component stimulering. 2.1 Activiteiten De Stuurgroep heeft in 2009 afgesproken in 2010 het nog beschikbare budget onder de component samenwerking in te zetten volgens een vastgestelde prioriteitenlijst die qua uitvoering is gemonitord door I&M. In dit kader zijn in 2010 onderstaande activiteiten uitgevoerd Beleidsafstemming Faciliteren van interdepartementale beleidsafstemming De aard van de component beleidsafstemming is in 2009 veranderd. Het deel van deze component dat was gericht op het organiseren van de interdepartementale beleidsafstemming is overgegaan naar I&M als coördinerend departement, dat de secretarisrol van het programmabureau heeft overgenomen. In PvW3 wordt de component beleidsafstemming niet voortgezet. Horizontale beleidsafstemming Eind 2009 is besloten dat de horizontale beleidsafstemming een taak van de departementen zelf is, inclusief de ondersteuning daarbij. Het programmabureau is niettemin, waar nodig en nuttig, blijven assisteren en faciliteren. Dit is ook onder PvW3 voortgezet. Verticale beleidsafstemming Het programmabureau heeft een onveranderde taak in de verticale beleidsafstemming gehad: de verbinding tussen de beleidsmakers enerzijds en dat wat er in de watersector en in het buitenland gebeurt anderzijds. Deze taak past bij de rol en positie van het programmabureau. De verticale beleidsafstemming komt met name tot uiting in landen- en deltaplatforms. Programmaoverleg Water Mondiaal Deze overlegvorm bestaat sinds eind 2009 ten dienste van de voorbereiding van de stuurgroepvergaderingen. Het programmabureau participeerde in deze overlegvorm, en heeft op deze wijze bijgedragen aan de voortgang van de uitwerking Water Mondiaal. Dit is in 2010 gecontinueerd. Interdepartementale Stuurgroep Water Mondiaal Deze stuurgroep is sinds eind 2009 het sturend gremium voor de uitvoering van Water Mondiaal en PvW. Het programmabureau PvW is blijven ondersteunen en heeft in de dialoog de belangen en rol van de bredere watersector geborgd vanuit de taak van PvW om de krachten te bundelen en zo de gezamenlijke ambitie en doelstelling van PvW waar te maken. De rol van secretaris van de stuurgroep is van de programmamanager PvW overgegaan naar I&M. De programmamanager heeft nu de rol van adviseur in de stuurgroep Water Mondiaal. In de vergaderingen van de stuurgroep rapporteert de programmamanager PvW over de voortgang van het programma. Bilaterale contacten Tussen het programmabureau PvW en de opdrachtgever, I&M, bestaat een intensief contact. Dat is in 2010 geïntensiveerd voortgezet met o.a. het tweewekelijkse beheeroverleg. In dit overleg wordt strategie, beheer, voortgang en onderlinge samenhang tussen de programmacomponenten besproken wordt. Verder vond er diverse malen tussentijds overleg plaats voor ad hoc kwesties. Ook werd met de diverse departementen het contact intensiever, vooral als gevolg van de interacties rond de deltalanden. 5

6 Informatie-uitwisseling Mede in het licht van het commentaar van het evaluatierapport Berenschot heeft onder de vlag van PvW2 een terugkoppeling van de lessons learned naar de sector plaatsgevonden. Ook is mede onder de vlag van PvW3 - gewerkt aan een fundamentelere aanpak van de communicatie met een explicietere communicatiestrategie. Lessons learned, verhalen PvW2 Het programma Partners voor Water hecht eraan dat de opgedane kennis wordt doorgegeven. Daar was het project Lessons Learned voor bedoeld. Het onderzocht welke lessen uit de projecten en activiteiten van PvW te trekken vallen, om deze vervolgens te ontsluiten. Het onderzoek, bestaand uit een serie interviews, wees uit dat er algemene lessen te trekken zijn uit de verschillende projecten. Aan deze lessen is in 2010 een special van de PvW-krant gewijd. De overige lessen bleken zeer specifiek per regio of per onderwerp te zijn en bleken bovendien vooral in de lijn van inspiratie en uitwisseling te liggen. De PvW-krant en het evenement Waterproof zijn de belangrijkste dragers voor deze verhalen, die in 2010 voor het eerst werden opgetekend. Evenement Waterproof 2010 (PS0402T) Een periodiek te organiseren evenement is een aandachttrekkende methode om de inhoud en resultaten van het programma Partners voor Water, evenals de kennis die is opgedaan in PvW projecten beter te verspreiden. In dat licht vond op 8 april de eerste editie plaats van de tweejaarlijkse evenement Waterproof. De conferentie vormde een belangrijk publiciteits- en kennismoment voor PvW: hier werd kennisuitwisseling in praktijk gebracht door betrokkenen en geïnteresseerden, die de opgedane tips, ervaringen en lessen meenemen in het verwezenlijken van hun internationale ambitie. Waterproof was erop gericht organisaties met ambities in het buitenland aan te zetten tot actie. In de talkshow De wereld draait om water werden tafelgasten uit de sector geïnterviewd over internationale en nationale ontwikkelingen en kansen, ambities en keuzes, de toekomst van de Nederlandse watersector en van het programma PvW. Een inspirerend betoog over creativiteit en ondernemerschap, over ambitie, durven en vooral doen, zette de deelnemers aan het evenement op scherp voor de rest van het programma. In tien praktische werkplaatsen over innovatie, samenwerken, cultuurverschillen en marketing in verschillende werelddelen werden de leidende doelstellingen en thema s van Partners voor Water belicht, en als feestelijke afsluiting van de dag is de eerste Partners voor Water Award uitgereikt. Waterproof was met ruim 300 deelnemers bovendien een uitstekende netwerkgelegenheid voor de Nederlandse watersector. Uitreiking Partners voor Water Award (PS0404I) Tijdens het Waterproof evenement is de eerste PvW Award uitgereikt. De uitreiking van de Award heeft actief bijgedrag aan het communiceren van PvW successen / lessons learned, heeft enthousiasme opgewekt bij de doelgroep om zelf met goede voorstellen te komen in de toekomst, en heeft het programma op een beeldende manier (via film) uitgedragen. Met de Award is het programma er tevens in geslaagd ook waardering (en verbondenheid met onze klanten) uit te spreken. De Award heeft in de sector iets teweeg gebracht. Voor de eerste keer, maar toch in de pers al als prestigieus benoemd. Voor drie genomineerden en de winnaar in het bijzonder heeft de Award ook na het evenement positief bijgedragen aan naamsbekendheid en aandacht in de media. De Award-filmpjes zijn naderhand benut bij voorlichting en inspiratie van de doelgroep (bijvoorbeeld op de website van Waterproof en NL EVD Internationaal en tijdens de PvWvoorlichtingsbijeenkomsten). Daarnaast is het uitstekend PR materiaal gebleken voor de genomineerden. 6

7 Interactie tussen programma en beleidsvorming rond nationale programma s In dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten uitgevoerd onder de vlag van PvW2. Wereldwaterdag 2010 (PS0404K) Wereldwaterdag 2010 werd georganiseerd door UNICEF, Aqua for All, NWP en Wereld Waternet, dat tevens gastheer was. De doelen van de Wereldwaterdag-viering waren: stil te staan bij Wereldwaterdag en daarmee aandacht en betrokkenheid te vragen van de Nederlandse watersector bij het oplossen van de wereldwijde waterproblematiek; te demonstreren hoe innovatie kan bijdragen aan het bereiken van Millennium Development Goals; young professionals te betrekken bij deze problematiek, onder andere via een specifiek jongerenprogramma en een Battle of Concepts. Het resultaat van de dag was positief: meer dan 250 tevreden deelnemers (mede vastgesteld op basis van een uitgevoerde enquête), verdeeld over een middag- en avondprogramma. Bijzondere activiteiten en spin-off: er is een speciale Wereldwaterdag-website opgezet (met co-financiering van het Ministerie van I&M, en nog steeds in gebruik); er is een speciale promotiefilm gemaakt over wat Nederland doet op dit terrein; de winnaar van de jongeren-challenge heeft een succesvolle start-up gemaakt in de sector; en veel bedrijven waren betrokken bij de parallelle sessies. WASH Secretariaat (PB0100G) zie Deze activiteit die heel 2010 liep, is in de maanden januari-maart gefinancierd uit de middelen van PvW2, en in de periode april tot en met december uit PvW3. In hoofdstuk 3 (PvW3) onder wordt verslag gedaan van deze activiteit Samenwerking Binnen de samenwerkingscomponent van PvW2 worden de volgende hoofdactiviteiten onderscheiden. Landenplatforms en netwerkbijeenkomsten Informatievoorziening Strategische ontwikkelingsactiviteiten Promotie en marketing / evenementen Business development Hieronder doen we verslag van de activiteiten die hierbinnen in 2010 zijn uitgevoerd en afgerond. Landenplatforms en netwerkbijeenkomsten Secretariaat 4PMoU Indonesie (PS0104A) / Delta-aanpak Indonesië - zie Deze activiteit die heel 2010 liep, is in de maanden januari-maart gefinancierd uit de middelen van PvW2, en in de periode april tot en met december uit PvW3. In hoofdstuk 3 (PvW3) onder wordt verslag gedaan van deze activiteit. Netherlands Water House for the ASEAN region in Singapore (PS0104V) Om Nederlandse bedrijven in de watersector een betere uitgangspositie te geven op de Aziatische markt, is in 2009 het startschot gegeven voor de oprichting van het Netherlands Waterhouse (NWH) in Singapore. Doel van het NWH is het promoten van Nederlandse expertise op de snel groeiende Aziatische watermarkt. De Founding Supporters van het Netherlands Water House in Singapore willen door krachtenbundeling de Nederlandse waterexpertise promoten, hun afzet vergroten en bij meer onderzoeksprojecten in Singapore en de directe omgeving betrokken raken. De Founding Supporters van het NWH Singapore zijn naast Partners voor Water: Applus RTD, Boskalis International, Delta Marine Consultants, Deltares, GMF Gouda, Optiqua Technologies, NBDA New Business Development Associates Asia, en Norit. In 2010 heeft het NWH diverse sectorondersteunende activiteiten en initiatieven ontplooid in Singapore en de ASEAN-landen. Zo had het NWH regelmatig overleg met het senior management van de Public Utilities Board (PUB), het Environmental & Water Industry Programme Office (EWI) en de Economic 7

8 Development Board (EDB). Met elkaar trachten deze drie organisaties de Singaporese waterindustrie verder te ontwikkelen, door het doen van gezamenlijke R&D, het faciliteren van testbedding en demoprojecten doordat Singapore een early adoption of technology -beleid nastreeft, en het aanbieden gunstige vestigingsvoorwaarden. PUB heeft het NWH voorzien van een overzicht van de gebieden waarin technologie wordt gezocht voor demo s, pilots en/of testbedding. Als de technologie al een proven technology is en referenties kunnen worden gegeven, kan wellicht het stadium van demo worden overgeslagen. In de eerste helft van 2010 hebben de founding supporters van het NWH twee comités ingesteld op de onderwerpen: Sustainability of the Water Supply and Adaptation to Climate Change. Conform de missie van het NWH is in 2010 een aanvang gemaakt met het ondersteunen van de sectorpartijen in de ASEAN landen. Een deel van deze activiteiten betreft spin-off voor Nederlandse sectorpartijen die in Singapore gevestigd zijn. Indien gewenst worden deze bedrijven ondersteund door het NWH o.a. door contacten met de posten in de desbetreffende landen. Het NWH beschikt over uitstekende contacten in de ASEAN-landen om bedrijven en instellingen te introduceren bij relevante partners. Deze activiteiten geschiedden grotendeels op individuele basis (bedrijf/nwh/contact in ASEAN landen). Specifieke activiteiten: Begin juli 2010 begeleidde NWH 6 bedrijven naar Kuala Lumpur, Maleisië. Van november participeerde het NWH samen met een aantal in Singapore gevestigde Nederlandse partijen in de watertechnologie beurs Vietwater in Ho Chi Minh City. Tijdens deze beurs heeft het NWH een aantal partijen geadviseerd over mogelijkheden in Singapore en andere ASEAN landen. Informatievoorziening Informatievoorziening en vraagbeantwoording / Requests afhandelen verzoeken (PS0204B) - zie Deze activiteit die heel 2010 liep, is in de maanden januari-maart gefinancierd uit de middelen van PvW2, en in de periode april tot en met december uit PvW3. In hoofdstuk 3 (PvW3) onder wordt verslag gedaan van deze activiteit. Communicatie Partners voor Water (PS0404G) In 2010 is een aanzet voor de vernieuwde communicatiestrategie uitgewerkt in een communicatieplan. Daarin is de bestaande mix verbeterd van communicatiemiddelen die deels binnen PvW2 zijn ontwikkeld, om de zichtbaarheid en bereikbaarheid van het programma versterken. Daarnaast is gewerkt aan een dieper gaande communicatiestrategie, waarin de positionering van Partners voor Water is aangescherpt. In deze brede strategie, die begin 2011 wordt opgeleverd, komen zowel de corporate communicatie (communicatie over het programma), marketingcommunicatie (communicatie met de doelgroep over producten en diensten van PvW), interne communicatie (tussen beide uitvoerders) als de communicatie met de omgeving (influentials, beleid) aan bod. Website en nieuwsbrief PvW (PS0201A) Omdat de aanwezigheid op en toegankelijkheid van PvW-informatie via het internet een centrale rol speelt in de communicatie over Partners voor Water, is een actuele, groeiende website van PvW onderhouden. Deze website is de portal naar relevante informatie en nieuws over het programma, de activiteiten en projecten van PvW en aanpalende relevante items, zo ingericht dat de verschillende doelgroepen snel inzicht krijgen in wat het programma wanneer voor hen kan betekenen. Daarnaast is ten behoeve van actieve verspreiding van actuele informatie en nieuws over het programma, de activiteiten en de projecten van PvW, Water Mondiaal en aanpalende relevante items naar belangstellenden en belanghebbenden, maandelijks een nieuwsbrief verzonden naar ruim 1000 abonnees. Deze Partners voor Water Nieuwsbrief geeft korte actuele berichten over het programma: aankondigingen van tenders, resultaten van projecten en gunningen worden hiermee bekend gemaakt. 8

9 Rapportagekrant Partners voor Water (PS0403R) In 2010 verschenen vier edities van de PvW-krant in hardcopy tabloid-formaat, die zijn verspreid onder betrokkenen, belanghebbenden en belangstellenden in en rond de Nederlandse watersector. De PvW-krant biedt ruimte om dieper in te gaan op de uitvoering van projecten en activiteiten en laat de betrokkenen zelf aan het woord. De krant is per post verzonden aan de doelgroep (ruim 800 abonnees) en uitgedeeld op evenementen. Online Platform PvW (PS0404J) zie Om de projecten en activiteiten die met financiering vanuit PvW zijn uitgevoerd beter inzichtelijk en toegankelijk te maken voor een breed publiek, is een start gemaakt met de opzet van het online digitaal platform Dit platform is niet alleen bedoeld als platform voor projecten van PvW, maar ook als het internationale platform waar de Nederlandse watersector zijn kennis en resultaten toont. Het platform is het hart van de component kennis en communicatie. Voor het platform is gebruik gemaakt van de webarchitectuur die ten behoeve van Akvo is ontwikkeld. De technische infrastructuur staat, de content moet nog verder groeien. In 2010 is de website gevuld met basisteksten, rubrieken over de watersector, een bedrijvenregister, en een projectendatabase met enkele tientallen PvW projecten. In 2011 wordt deze activiteit, die een belangrijke drager wordt voor gezamenlijke internationale marketing, voortgezet. Doel is dutchwatersector.com te laten uitgroeien tot het internationale visitekaartje van de Nederlandse watersector. Strategische ontwikkelingsactiviteiten Water Export Index 2009 (PS0301E) Voor het vaststellen van de prognose voor de Water Export Index 2009 is in februari en maart 2010 de korte telefonische enquête uitgevoerd. De analyse is verwerkt in een samenvattende rapportage. De WEX geeft een jaarlijks beeld van de watergerelateerde omzet en is daarmee een indicator voor het behalen van de ambitie van het programma. De WEX stond in 2008 op 165,1 punten en prognose was dat deze in 2009 licht zou stijgen naar 166,2, gelijk aan een export van 6,6 miljard. Voor 2010 en daarna is de verwachting dat de Nederlandse economie weer herstelt en dat de export zal stijgen met 8,5 % in vergelijking met het voorafgaande jaar. Ruim 40% van de respondenten beoordeelt de situatie op de buitenlandse markt voor wateractiviteiten als (zeer) gunstig. Ongeveer 13% is nog negatief over de situatie. Driekwart van de bedrijven ziet de toekomst op het gebied van wateractiviteiten met (veel) vertrouwen tegemoet. De meeste kansen voor het ontplooien van wateractiviteiten worden gezien in Nederland, de EU-landen en Azië, gevolgd door Afrika. Vooral in de waterbouw zien de ondervraagde bedrijven de meeste kansen, gevolgd door waterbeheer, afvalwater en watervoorziening. Vanzelfsprekend zijn de cijfers maar in beperkte mate direct toe te rekenen aan het programma Partners voor Water. 9

10 Inhoudelijke inbreng in Europese Fora (PS0303P), zie Deze activiteit die heel 2010 liep, is in de maanden januari-maart gefinancierd uit de middelen van PvW2, en in de periode april tot en met december uit PvW3. In hoofdstuk 3 (PvW3) onder wordt verslag gedaan van deze activiteit. Promotie en marketing / evenementen Collectieve beursdeelname Aquatech India (3-5 februari 2010) (PS0402U) Ter ondersteuning van de internationale positioneringsactiviteiten van organisaties uit de Nederlandse watersector is een collectieve beursdeelname aan de Aquatech India 2010 gerealiseerd. Deelname van de Nederlandse watersector aan de Aquatech India sluit aan bij diverse sectorale activiteiten die in de 2009 hebben plaatsgevonden in India. Met de beursdeelname werd verdere introductie in India van elf deelnemers ondersteund en werd gezocht naar concrete projectmogelijkheden die al dan niet voortkomen uit de bestaande contacten in India. De collectieve positionering genereerde belangstelling voor de individuele bedrijven, maar droeg ook constructief bij aan de Holland branding zoals toegepast in de stand. Business development Samenwerking projecten Brazilië en Nederlandse watersector (PS0503V) NWP heeft in 2009 de Terms of Reference opgesteld voor een second opinion voor baggerwerkzaamheden in de Gravatai rivier en het zuiveren van het water dat daarbij gebruikt wordt, en deze ToR uitgezet in de sector. DHV, Royal Haskoning, Arcadis en Deltares hebben daarop een offerte in gediend, die via de NBSO bij de contactpersonen van de staat Rio Grande do Sul neergelegd. Zij zouden de keuze maken wie de opdracht mocht uitvoeren. Het project is uiteindelijk niet van de grond gekomen, maar het heeft wel duidelijk gemaakt dat de Nederlandse watersector geïnteresseerd is en blijft in Brazilië. In februari 2010 heeft de stad Sao Paulo een verzoek aan de Nederlandse overheid gedaan om expertise aan te dragen voor de overstromingsproblematiek in de stad. In maart 2010 is een nieuw voorstel gedaan voor het organiseren van een factfinding missie (PS104W, zie hieronder). Een vervolg daarop is de organisatie van een Brazilian Dutch Dialogue, aangeboden door Minister Eurlings, en gefinancierd uit PvW3 (zie 3.3.1). 10

11 Factfinding mission Sao Paolo (PS0104W) Deze activiteit heeft een bijdrage geleverd aan het identificeren van de kansen voor de Nederlandse watersector en heeft dit concreet gemaakt door advies uit te brengen over het organiseren van een dialoog. Dit advies is door het Ministerie van I&M overgenomen. Minister Eurlings heeft de burgemeester van Sao Paulo aangeboden de dialoog te organiseren. Zowel tijdens de factfinding missie als tijdens de missie onder leiding van minister Eurlings is op hoog niveau expertise uitgewisseld over de overstromingsproblematiek in Sao Paulo, met als doel Brazilië te laten kennisnemen van de expertise van de Nederlandse watersector op dit gebied. Met de betrokken Nederlandse watersector partijen (publiek, privaat, kennisinstellingen) is een brainstorm gehouden om gezamenlijk een sterk programma voor een delegatie uit Sao Paulo neer te zetten. Hier is ook de intentie uitgesproken om tijdens de dialoog de best beschikbare expertise uit Nederland bijeen te brengen. De missie heeft geleid tot de activiteit Organiseren Brazilian Dutch Dialogue (zie 3.3.1) en gezamenlijke sectoractiviteiten om opvolging te geven aan de gestelde vraag en geïnitieerde samenwerking met Braziliaanse partijen. Fact finding mission PPP Safi Sana (PS0503X) Het doel van deze activiteit was het verzamelen van informatie (marktgegevens, technologische informatie) voor het opzetten van een goede business case voor het door een consortium van Nederlandse (Shell, Rabobank en DHV) en Ghanese partijen op te richten bedrijf Safi Sana (Swahili voor het gaat me goed het bedrijf gaat in ontwikkelingslanden standaardunits bouwen en verkopen (of leasen, in franchise geven) met 20 toiletten, 20 douches en 1 kiosk voor het verkopen van drinkwater) in Ghana. De fact finding mission heeft met het verzamelen van technische en markt gegevens een goede basis gelegd om de business cases in detail in te vullen. Hiervoor zal Safi Sana verder onderzoek doen in de vorm van een pilot. Daarin zal specifiek onderzoek gedaan worden door middel van trials naar de drie onderdelen: a) water & sanitatie, b) verwerking tot nutrienten voor hergebruik in de landbouw en c) verwerking tot biogas voor commerciële toepassing. Het vervolg van deze missie bestaat uit vervolgonderzoek en aansluitend uit een commerciële exploitatie. Het vervolgonderzoek ( ) richt zich op het functioneren van de water & sanitatiesector, de verwerking van faeces tot nutriënten voor hergebruik in de landbouw en de verwerking tot biogas voor commerciële toepassing. Dit zal met publieke en met private middelen worden gefinancierd. Op basis van nieuwe onderzoeksvoorstellen zal Safi Sana trachten nieuwe financiering aan te trekken bij de huidige private partners (Shell, Rabobank, DHV) en publieke fondsen. De exploitatie wordt geheel uit eigen middelen gefinancierd (uit de opbrengsten). Het project moet uiteindelijk op eigen benen kunnen staan. Met deze fact finding mission is ook een start gemaakt voor verder uitbreiding van de onderlinge samenwerkingsverbanden. Dit project is tevens bedoeld als een schaalbaar model dat kan worden opgezet in andere Ghanese regio s en landen. 2.2 Projecten De stimuleringscomponent is vooral bedoeld om de creativiteit en bundeling die in de sector zelf ontstaan te benutten en tot hun recht te laten komen om onze internationale positie te versterken. I&M als opdrachtgever en Agentschap NL (waarin de EVD vanaf 1 januari 2010 is opgenomen) als opdrachtnemer realiseren zich dat zij als overheid slechts een beperkt deel vormen van de watersector. Veel andere partijen in de sector zijn directer betrokken bij de internationale markt (bedrijven), de dilemma's in het veld (NGO's) of de onderscheidende kennis (kennisinstellingen). Door hen vroegtijdig in te schakelen bij de identificatie van initiatieven kan beter worden ingespeeld op zowel de specifieke lokale vraag als ook op de wens van de Nederlandse overheid met haar beleid hierop op structurele wijze bij te dragen. De stimuleringscomponent van PvW2 kent 2 onderdelen: de reguliere tender meerdere keren per jaar en de incidentele bijzondere projecten. De tender is vooral bedoeld om voorstellen van de sector te stimuleren, terwijl de bijzondere projecten inspelen op vooral government to government initiatieven. In beide gevallen is de Nederlandse watersector medevormgever. 11

12 Reguliere projecten In het jaarplan van 2010 was aangegeven dat PvW2 zou worden afgerond. Aangezien een aantal projecten om verschillende redenen niet voor het einde van het jaar konden worden voltooid, is dat niet gelukt. Kasuitputting van deze projecten bedraagt iets minder dan Op 1 januari 2010 waren 16 projecten in beheer. In de loop van het jaar zijn 14 projecten afgesloten. Op twee lastige dossiers is het volgende gebeurd. Het project rond de verbetering van een rioolwaterzuiveringsinstallatie in Phalaborwa, Zuid-Afrika (PVW06009), waarvan de uitvoerder in 2008 failliet ging en de uitvoering tot stilstand kwam, is weer in uitvoering genomen door een andere partij. Deze zou het project voor medio 2010 hebben voltooid. Deze uitvoerder bleek echter ook niet in staat het project te voltooiden. Het Agentschap NL heeft daarop besloten de verbintenis met deze uitvoerder te verbreken en het project in eigen beheer met inzet van lokale partijen te voltooien. Het project draagt dan weliswaar minder bij aan de positionering van de Nederlandse watersector, maar gezien het politieke gewicht van het project, wordt deze oplossing als enig praktisch uitvoerbare gezien. Om dezelfde reden is nauw gecommuniceerd met de post in Pretoria. Wegens de grote afstand en communicatiebeperkingen is de voortgang moeizaam, naar verwachting zal het project in mei 2011 worden afgesloten. Het tweede project betreft de demonstratie van een methode om opslagbassins in geologisch moeilijk gebied waterdicht te maken (PVW07053). Dit project wordt uitgevoerd in een bergachtig gebied in de provincie Michoacan, in het zuidwesten van Mexico. Er hebben zich twee tegenslagen voorgedaan. De ene betrof een politieke wisseling, waarbij de gemeentebestuur zich niet langer gebonden achtte aan het project. Met instemming van Agentschap NL heeft uitvoerder een nieuwe locatie gezocht en gevonden. Op deze locatie zat het weer in 2010 tegen (overvloedige regenval gedurende vele maanden!), waardoor het project niet kon worden voltooid. Wederom met instemming van Agentschap NL is het project verlengd tot eind april Het project rond drinkwaterfilter Oekraïne (PVW07014) is naar Roemenië verplaatst vanwege de bureaucratie in de Oekraïne. Inmiddels is het project administratief afgerond. Er vinden nog beperkte aanvullende activiteiten plaats, die vallen buiten de opdracht en getypeerd kunnen worden als donaties door de uitvoerder. Bijzondere projecten Naast de bovengenoemde reguliere projecten onder de stimuleringscomponent zijn er de "bijzondere projecten" die wel onder het budget van de stimuleringscomponent vallen, maar om diverse redenen niet via de open tenders lopen. CPWC De opdracht voor de periode 2006 t/m 2009 is verleend aan de Stichting NFWC. Voortzetting in 2010 komt ten laste van PvW3 (zie 3.4.2). IGRAC In 2006 is er gezocht naar additionele financiering voor IGRAC 2007 t/m Dit is niet gehonoreerd. Daarom is een opdracht verleend voor 2007 t/m 2009 voor een bedrag van ten laste van PvW2. In 2007 is de auspiciënverlening door UNESCO in principe rond gekomen. De verwachting dat dit proces zou zijn afgerond is niet ingevuld. Niet geheel los daarvan staat de vraag naar financiering na Deze vraag is ook in 2010 niet beantwoord. Wel is IGRAC los gemaakt van Deltares en als aparte stichting ondergebracht bij UNESCO-IHE. Bovendien is vanuit PvW2 nog eenmalig een bedrag van beschikbaar gesteld om een deel van de kosten voor 2010 te dekken en een aantal concrete afgeronde producten te verkrijgen. Syrië Het Agentschap NL heeft besloten om een evaluatie te laten uitvoeren in het eerste kwartaal van Op basis van deze positieve evaluatie is er een traject gestart met een nieuwe MoU getekend door het Ministerie van Buitenlandse Zaken. Een nieuw project is 12

13 geformuleerd. De overbruggingsfase is gefinancierd uit PvW2 middelen. Fase 3 van dit project is in 2010 opgestart ten laste van PvW3 (zie3.3.2). Aceh De 1 miljoen die door de ISPvW beschikbaar zijn gesteld voor het Tsunami initiatief van de Stichting H2O zijn rechtstreeks aan de Stichting beschikbaar gesteld. De formalisering van de relatie tussen de Nederlandse overheid en de Stichting via OS/DGIS functioneert goed in samenwerking met de Nederlandse ambassade in Jakarta. Inmiddels zijn er door de Nederlandse Ambassade in Indonesië additionele middelen beschikbaar gesteld om de institutionele inbedding te borgen. In 2010 verder geen activiteiten. Bekasi Begin 2006 is de taakstelling behaald, zoals afgesproken tussen het programmabureau PvW1/RIKZ en opdrachtnemer afgesproken. Conform het overdrachtsdocument tussen het programmabureau PvW1/RIKZ en het programmabureau PvW2/EVD is de laatste rekening betaald door het programmabureau PvW2/EVD. De afspraak was dat dit bedrag ten laste komt van het oorspronkelijke budget van PvW1. Uiteindelijk is dit ten laste van PvW2 gebracht. In 2010 verder geen activiteiten. Jakarta De projecten in het kader van Jakarta Flood Management zijn grotendeels de periode 2007 tot en met 2009 uitgevoerd. Het pilot dredging project is echter verlengd tot eind februari De eindrapportage is in augustus 2010 ontvangen. Dit project is naast een bijdrage van Partners voor Water, , gefinancierd met van de ambassade in Jakarta. Tevens werd toegevoegd door I&M ten behoeve van assistentie naar aanleiding van de damdoorbraak bij Situ Gintung. Dit project heeft een grote spin off gehad, bijvoorbeeld: - Diverse kleine opdrachten in het kader van Jakarta Emergency Dredging Initiative (JEDI); - bouwer van baggerschuitjes, Broveco is een licentieovereenkomst aangegaan met Indonesisch constructiebedrijf voor lokale productie van schuitjes; - Nederlandse partijen geselecteerd voor o.a. het AsDB gefinancierde 6 rivers project, idem voor Bandung flood mitigation, flood hazard mapping Manilla. - er is een verhuurbedrijf voor baggerschuitjes opgezet, bij opdrachten voor kleinschalig baggeren hoeven de aannemers geen eigen baggermaterieel in te zetten maar kunnen ze de gespecialiseerde schuitjes huren en inzetten; - Nederlandse betrokkenheid bij het Asian Urban Resilience project met o.a. Jakarta als focus. Aan de samenwerking met de Indonesische autoriteiten wordt verder gewerkt onder Partners voor Water 3 onder projectnamen Jakarta Resilient en North Java Coastal Defence. China Drought Uit de China missie eind 2006 is het voorstel gekomen om onder de MoU van Rijkswaterstaat met MWR een project uit te voeren als voorbeeld hoe economische schade kan worden beperkt door beter water management o.a. met satellietopnames. Het oorspronkelijke voorstel op 50/50 basis van is gereduceerd tot met een verdeling 1/3e MWR China, 1/3e Rijkswaterstaat, 1/3e PvW. Afgesproken is dat RWS ook de belangen van PvW behartigt. Dit project is inmiddels afgerond. De reservering die hiervoor was opgenomen is inmiddels besteed aan de vergoeding via RWS. In 2010 verder geen activiteiten. Evaluatie In november 2010 is verdere opvolging gegeven aan de evaluatie van de eerste 30 afgeronde reguliere projecten. Omdat was gebleken dat evaluatie tijdrovend is, is een stagiair van de Universiteit Tilburg aangetrokken om, in het kader van zijn masterthesis, de evaluatie van alle afgeronde projecten ter hand te nemen. Daarbij doet hij ook aanbevelingen voor verdere verbetering van de gebruikte methoden. Hij begint eind januari 2011 met de uitvoering van zijn activiteiten. 13

14 3 Partners voor Water Thema's Projecten en activiteiten onder PvW zijn altijd gekoppeld aan één of meer thema s. Dat was in 2010 ook het geval, met als extra eis dat de thema s aansluiten bij de inhoud van hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan en de uitwerking ervan in Water Mondiaal. De thema s (waarbij de laatste twee thema s 'cross-cutting' zijn) zijn: 1. Water en klimaatadaptatie 2. Water governance 3. Water voor voedsel en natuur 4. MDG s op het gebied van water & sanitatie 5. Veiligheid Bij de start van PvW3 is afgesproken om inzicht te hebben in de mate waarin de verschillende thema's aandacht krijgen om bij te sturen wanneer er zich een onbalans zou voordoen. Government to government Omdat hier sprake is van nog een beperkt aantal projecten, is een doorwrochte analyse nog niet relevant. Het NJCDS project kan vooral aangemerkt worden als inspelend op de thema's 1, 2, 5 en indirect op 4. Het QANS project speelt vooral in op de thema's 1, 2 en 3 en indirect op 4 en 5. Voor het Rotterdam-HCMC initiatief ligt het accent op 1, 3 en 5. Subsidieregeling Onderstaand cirkeldiagram met daarin de aandachtsverdeling naar thema vraagt om enige toelichting. Een PvW project dient in veel gevallen meer dan één thema. Van de 18 gehonoreerde projecten in 2010 zijn er bv. 10 van toepassing op meer dan 1 thema. Daarnaast moeten we in ogenschouw nemen dat de thema's elkaar niet uitsluiten maar in de praktijk overlappen (de thema's zijn niet vast omkaderd). Daarnaast is de waterproblematiek in een land leidend voor het type thema. Zo zullen we in Afrika relatief meer projecten op het gebied van drinkwater en sanitatie aantreffen en bv. relatief minder op het gebied van veiligheid. De procentuele verdeling in onderstaand cirkeldiagram geeft dus een indicatie van de verdeling van de aandacht over de verschillende thema's, maar moet dus wel in het licht worden gezien van bovenstaande. 14

15 3.2 Deltalanden De deltalanden zijn een belangrijke focus binnen de PvW-landen om als Nederland te laten zien hoe wij onze krachten kunnen bundelen en gezamenlijk sterker staan om oplossingen te genereren. Deze deltalanden zijn de potentiële showcases voor het mondiale waterbeleid en de Nederlandse watersector. Dit gebeurt met een scala aan activiteiten en diverse projecten die demonstreren hoe bijgedragen kan worden aan oplossingen voor wereldwatervraagstukken. De focus op de deltalanden is onderdeel van Water Mondiaal, het Nederlandse kabinetsbrede interdepartementale waterbeleid. Om de delta-aanpak als onderdeel van Water Mondiaal uit te voeren, is in 2010 een uitvoeringsstructuur in het leven geroepen bestaande uit: 1. een interdepartementale stuurgroep (VenW, VROM, BuZa, LNV, EZ, later in het jaar heringedeeld tot I&M, BuZa en EL&I), die voorheen de Stuurgroep Partners voor Water was; 2. een interdepartementale programmagroep met daarin de deltacoördinatoren en het Programmabureau, en; 3. interdepartementale deltateams met daarin een ondersteunend - en met de brede watersector verbindende rol van het - Programmabureau; 4. deltalandenplatforms om het overleg met de bredere sector de faciliteren Activiteiten Delta-aanpak Indonesië (PVW3D-01) / secretariaat 4p-MoU 2010 (PS0104A) De strategie, invulling van het programma en overgang van 4p-MoU naar Water Mondiaal MoU zijn in ontwikkeling. De stuurgroep 4p-MoU heeft tweemaal vergaderd. Eind februari vond een Water Mondiaal missie plaats, om de afspraken die eerder onder de MoU waren gemaakt te bevestigen en om het Water Mondiaal programma bij de Indonesische counterparts te introduceren. Aansluitend op de conferentie Delta s in Times of Climate Change in Rotterdam in september vond de Joint Steering Committee 4p-MoU plaats. Ook was er een programma met gesprekken en veldbezoeken voor de delegatie van de Indonesische ministerie PU en KLH. Als follow up van de Joint Steering Committee brachten de deltacoördinatoren een bezoek Indonesië. 15

16 In het kader van de stimuleringscomponent, ging in 2010 het project Jakarta Coastal Defence Strategy project van start en is de tender uitgezet voor het Lowland Development project. Naar verwachting kan dit project in de eerste helft van 2011 van start gaan. De belangrijkste activiteiten op een rij: 1. In februari 2010 is een ronde tafel bijeenkomst georganiseerd rond het thema Lowland Development met als doel draagvlak bij Nederlandse partijen te creëren en input te leveren voor het Lowland Development project dat onder de 4p-MoU gestart zal worden. 2. In dezelfde maand kwamen diverse MKB partijen op het gebied van watertechnologie bijeen om te bespreken of gezamenlijk optreden niet veel effectiever is voor de positionering in Indonesië. 3. In april was er onder leiding van het ministerie van Economische Zaken een gemengde economische commissie vergadering, waar ook de watersector activiteiten zijn benoemd. 4. In juni bracht Wereldbank Jakarta een bezoek aan Nederland in het kader van hun JEDI project (Jakarta Emergency Dredging Initiative) en capacity building op het gebied van kleinschalig baggeren. Rond dit thema werd een netwerkbijeenkomst georganiseerd bij Waternet in Amsterdam. 5. In augustus heeft Peter de Vries de functie van watermedewerker (H20) overgenomen van Jaap van der Velden. In de Nederlandse stuurgroep is afgesproken dat de rol voor H20 in het kader van Water Mondiaal wordt geïntensiveerd, en dat daarbij de rol van liaison officer NWP, die tot augustus werd vervuld door Aart van Nes, komt te vervallen. 6. Het deltateam Water Mondiaal Indonesië heeft drie keer overlegd en strategie, projecten en activiteiten besproken. 7. Het NWP heeft onderleiding van het INA in 2010 drie keer een netwerkoverleg georganiseerd, vaak gecombineerd met de bezoeken uit Nederland. Delta-aanpak Egypte In 2010 is een start gemaakt met het identificatieproces voor de verdere ontwikkeling van het Water Mondiaal programma in Egypte. In juni 2010 vond in dat kader een uitgebreide pre-identificatiemissie plaats, met actieve bijdragen van de voormalige ministeries van LNV, V&W en BuZa, ondersteund door het NWP. In verband met de verkiezingen in Egypte heeft opvolging van deze preidentificatiemissie in de tweede helft van 2010 vertraging opgelopen. Als resultaat van de missie is een programma ontwikkeld voor 2011 waarin de bilaterale samenwerking met Egypte verder wordt uitgewerkt, onder ander via drie workshops met de betrokken Egyptische ministeries (Water Resources & Irrigation, Housing en Agriculture) ) in combinatie met een handelsmissie, waarbij niet alleen het bedrijfsleven zal aanhaken, maar ook kennisinstellingen en een aantal drinkwaterbedrijven en waterschappen. De workshops en handelsmissie samen zullen gepresenteerd worden als de Egyptian Dutch Water Week (2 e helft juni 2011). Om het pre-identificatieproces vanuit de Nederlandse watersector te voeden zijn (in juni) voorafgaand aan en (in december) na afloop van deze pre-identificatie sectorbijeenkomsten georganiseerd met het landenplatform Egypte, waar circa 35 organisaties uit de Nederlandse watersector zijn geïnformeerd en geconsulteerd. Daarnaast is in het kader van de betrokkenheid van de brede Nederlandse watersector een aantal no-regret activiteiten uitgevoerd: Deelname aan 1st International Conference and Exhibition on Sustainable Water Supply and Sanitation 2010 in Cairo om de Nederlandse watersector te presenteren Ontmoeting in Nederland tussen de Nederlandse watersector en de Deputy Director Holding Company for Water & Wastewater en 12 directeuren van Egyptische water & waste water companies). Delta-aanpak Vietnam 2010 Vietnam is een van de landen waarmee Nederland een langjarige samenwerkingsrelatie op het gebied van water opbouwt. Hiertoe is in 2010 tussen Nederland en Vietnam een Strategic Partnership Arrangement (SPA) gesloten. In het kader van deze samenwerking zijn inmiddels drie hoofdlijnen geïdentificeerd: het Mekong Delta Plan (MDP), het programma "Ho Chi Minh City towards the sea with climate change adaptation" en het Vietnam-Netherlands Water Business Forum. Nederland ontwikkelt samen met Vietnam een Mekong Delta Plan & Ho Chi Minh City Moving Towards the Sea with Climate Change Adaptation Program. 16

17 In 2010 werd de lijn die in 2009 was ingezet doorgezet. De activiteiten die waren beschreven in het document "Towards a Mekong Delta Plan - Plan of Operations" zijn conform de planning uitgevoerd. De belangrijkste activiteiten in 2010 op een rij: Van 24 tot 28 maart vond in Can Tho, midden in de Mekong Delta, de 2nd High Level Mekong Delta Plan workshop plaats onder leiding van Cees Veerman. Tijdens deze workshop is de opzet besproken met de Vietnamezen en zijn de eerste werkgroepsessies onder leiding van Nederlandse experts georganiseerd. Van 10 tot 16 april bracht Vice-premier Hung een werkbezoek aan Nederland in het kader van de bilaterale wateragenda van het programma Water Mondiaal. Het deltateam was betrokken bij de organisatie van dit bezoek, dat bestond uit bilaterale onderdelen bij de diverse ministeries en bezoeken aan onder andere de Maeslantkering, Neeltje Jans en het NWP, waar de delegatie werd ontvangen door deltacommissaris Wim Kuijken. Ook een CEO-bijeenkomst in de Euromast, waarbij de watersector een prominente rol speelde, stond op het programma. Begin september brachten NWP en Agentschap NL een werkbezoek aan de ambassade, het consultaat, diverse in Vietnam gevestigde bedrijven en Vietnamese relaties die betrokken zijn bij de activiteiten binnen het Mekong Delta Plan. Onderwerp van gesprek waren o.a. het G2G programma van Agentschap NL, de activiteiten binnen het Niche-Nuffic programma en de rol en kansen voor het bedrijfsleven binnen Water Mondiaal. Van 10 tot 12 november is een Netherlands Water Pavilion georganiseerd tijdens de watertechnologiebeurs Vietwater, waaraan 16 Nederlandse bedrijven en instellingen deelnamen. Op dezelfde locatie vond de 3rd High Level Mekong Delta Plan workshop plaats, waardoor diverse programmaonderdelen toegankelijk waren voor het Nederlandse bedrijfsleven. In de loop van 2010 vonden vier bijeenkomsten van het Vietnamplatform plaats, en werd de informatie over de ontwikkelingen rondom het Mekong Delta Plan intensief gedeeld met bedrijven en instellingen uit de watersector. Ho Chi Minh City Moving Towards the Sea with Climate Change Adaptation Program Ho Chi Minh City (HCMC) is de economische motor van Vietnam. HCMC is een typische deltastad : een dichtbevolkte stad in een kwetsbare delta. Economische ontwikkeling en snelle bevolkingsgroei creëren een toenemende ruimtebehoefte. De kwetsbare delta en klimaatverandering vragen om een integrale duurzame langetermijnstrategie die vertaald wordt in kortetermijnmaatregelen met (lokale) sociaal economische kansen. De stad Rotterdam beschikt over kennis en ervaring om HCMC te ondersteunen in hun ambities de stad op duurzame wijze verder te ontwikkelen. De samenwerking tussen HCMC en Rotterdam is onderdeel van Water Mondiaal Vietnam. De ambities van beide steden zijn geformuleerd in het Ho Chi Minh City Towards the Sea with Climate Change Adaptation Program. Het programma wordt uitgevoerd conform de afspraken die werden vastgelegd in het Strategic Partnership Arrangement (SPA) tussen Vietnam en Nederland. Dit SPA werd ondertekend in oktober In 2010 vonden diverse bijeenkomsten plaats om de samenwerking vorm te geven. De twee belangrijkste onderwerpen: het opzetten van een klimaatadaptatieprogramma naar Rotterdams model in Ho Chi Minh City en de mogelijkheden om het havengebied van HCMC uit te bouwen richting de zee, analoog aan het Rotterdamse 'Maasvlakte concept'. Op 14 en 15 juni vond een workshop plaats in HCMC, waarbij een gezamenlijke agenda werd opgesteld. In september participeerden enkele belangrijke Vietnamese counterparts in het congres " Deltas in Times of Climate Change" en werd het conceptprogramma besproken. Het programma loopt tot en met 2012 en zal in het eerste kwartaal 2011 nader uitgewerkt worden aan zowel Nederlandse als Vietnamese zijde. Delta-aanpak Bangladesh 2010 Water Mondiaal heeft in 2010 geleid tot het opstarten van de programmaontwikkeling voor Bangladesh, als één van de landen waarmee een langdurige samenwerking wordt voorzien. Partners voor Water leverde een belangrijke bijdrage aan de opstartactiviteiten van het programma, dat een brede benadering kent (betrokkenheid van zowel bedrijfsleven, kenniswereld en NGO s). 17

18 In 2010 zijn er enkele missies uitgevoerd om in samenwerking met de ambassade het contact te leggen met Bengaalse partijen op het niveau van Water Mondiaal en samenwerkingsthema s te identificeren. Tijdens de missies is er op zowel inhoudelijk als overheidsniveau gewerkt. Van 25 t/m 29 april is er een eerste bezoek gebracht aan Bangladesh door vertegenwoordigers van het deltateam om contact op te bouwen met Bengaalse partijen (in workshop vorm) en daarnaast met de Nederlandse ambassade in Dhaka. In juli heeft vervolgens een kennismissie plaatsgevonden waarbij de Delta Alliance activiteiten heeft uitgevoerd om de potentie voor samenwerking op kennisgebied in kaart te brengen. In augustus en november zijn er korte Water Mondiaal missies geweest om op enkele van de meest relevante thema s een verdiepingsslag te laten plaatsvinden. Daarnaast is verkend in hoeverre het inzetten van een traject tot een gezamenlijke deltavisie ontwikkeling haalbaar zou zijn. Ook het uitvoeren van een Water Market Scan (kansen en aanknopingspunten voor de Nederlandse sector op het gebied van water) een belangrijke stap geweest. De sector is actief betrokken geweest bij de scan en bij verdere activiteiten zodat er een stevig fundament en commitment bij zowel Bengaalse als Nederlandse partijen is ontstaan. Enkele landenplatformbijeenkomsten zijn hiervoor benut. In 2011 wordt de samenwerking verder geconcretiseerd, in overleg met de brede sector (overheid, kenniswereld, bedrijfsleven en NGO s). Delta-aanpak Mozambique 2010 Water Mondiaal heeft in 2010 geleid tot het opstarten van de programmaontwikkeling voor Mozambique. Partners voor Water leverde een belangrijke bijdrage aan de opstartactiviteiten van het programma, dat een brede benadering kent (betrokkenheid van zowel bedrijfsleven, kenniswereld en NGO s). In juni 2010 is een pre-identificatiemissie uitgevoerd om in samenwerking met de ambassade het contact te leggen met Mozambikaanse partijen op het niveau van Water Mondiaal. Deze missie is kleinschalig opgezet. Parallel hieraan is een Water Market Scan uitgevoerd om de actuele waterproblematiek van Mozambique en de aanknopingspunten voor de Nederlandse sector beter in beeld te brengen. Ook zijn er enkele landenplatformbijeenkomsten georganiseerd om de sector te informeren en mee te nemen in de ontwikkelingen. In 2011 wordt de samenwerking in overleg met de brede sector (overheid, kenniswereld, bedrijfsleven en NGO s) verder geconcretiseerd. Een eerste grote stap zal een brede missie en workshop met Mozambikaanse key players zijn, begin Projecten Delta-aanpak "government to government" aanbesteding Indonesië In het kader van Water Mondiaal is in 2010 een begin gemaakt met de uitvoering van een aantal projecten. Voor Indonesië zijn dat het project North Java Coastal Defence (NJCD, ook bekend als Jakarta Resilient) en het QANS (Quick Assessment and Nationwide Screening of Peat and Lowland Resources and Action Planning for the Implementation of the National Lowland Strategy) project gericht op duurzame ontwikkeling van de laaglandgebieden langs de kusten van Sumatra, Kalimantan en Papua. Het NJCD project betreft het ondersteunen van de Indonesische overheid bij de strategie naar het vinden van een oplossingsrichting om Jakarta in het algemeen klimaatbestendig te maken. Daarbij is vooral aandacht voor de bedreiging van hoogwater van uit de zee. De aanbesteding is als volgt verlopen. Er is een oproep gedaan aan alle partijen in de watersector om belangstellenden uit te nodigen voor een beperkte aanbestedingsprocedure voor het aanstellen van een teamleider (aanbesteding na open prekwalificatie). Daarna is het werkplan in nauw overleg tussen teamleiding en Agentschap NL uitgewerkt en vastgesteld. Op basis van dit werkplan zijn uit de geprekwalificeerde 18

19 partijen de benodigde teamleden geselecteerd. Het team onder leiding van Deltares heeft dit project in uitvoering genomen. In het najaar zijn de Terms of Reference voor het QANS project opgesteld door een Indonesische partij. Dit project, dat als aanvulling dient op het door de IBRD gefinancierde WALIMAD project, heeft onder meer tot doel de Nederlandse watersector beter te positioneren in de duurzame oplossingen voor de problematiek van waterbeheer en ruimtelijke ordening in de laaglandgebieden. Naar verwachting wordt het QANS project in de eerste helft van 2011 aanbesteed. Voor elk van deze projecten in Indonesië is elk gebudgetteerd. Daarnaast is een reservering van gemaakt voor het JCP (Joint Cooperation Project) tussen enerzijds Deltares en het KNMI aan Nederlandse zijde en BMKG en Pusair aan Indonesische zijde. Deze worden verbonden met aan middelen van HMA-Jak. Zowel HMA-Jak als PvW stellen als voorwaarde dat er additionele middelen moeten worden gezocht, conform het voorstel tot minimaal Vanuit PvW is de aanvullende voorwaarde gesteld, dat initieel maar beschikbaar wordt gesteld en de tweede pas als er voldoende verbreding in zit naar de Nederlandse watersector. Vietnam Samenwerking HCMC en Rotterdam Aan de gemeente Rotterdam is een opdracht verleend van om de samenwerking, zoals omschreven in de Strategic Partnership Agreement, vorm te geven en uit te werken tot een concreet programma voor de komende jaren. Mekong Deltaplan Onder dezelfde SPA is een aantal kleinere opdrachten verstrekt om deze samenwerking vlot te trekken. Bangladesh, Egypte en Mozambique Voor deze 3 deltalanden zijn nog geen government to government projecten geïdentificeerd. Delta-aanpak "sector" subsidieprogramma Onder Partners voor Water 3 is de stimuleringscomponent anders georganiseerd dan onder PvW2. Het verschil zit in de juridische status van de financiering van initiatieven die uit de watersector omhoog komen. Onder PvW2 werd dit gedaan in de vorm van een civielrechtelijke leveringsovereenkomst. Door een uitspraak van het College van Beroep voor het Bedrijfsleven inzake het programma waaraan PvW deze werkwijze had ontleend, was deze vorm juridisch onhoudbaar geworden. In 2010 is dan ook in nauw samenwerking met V&W/HDJZ en de afdeling JZ van Agentschap NL gewerkt aan een financieringsprogramma op basis van subsidie. Onder tijdsdruk is besloten voor het jaar 2010 een tijdelijke subsidieregeling in te richten onder het tijdelijk steunkader dat de EU in het kader van de crisis toestaat voor steun aan bedrijven. Het resultaat daarvan, de tijdelijke subsidieregeling wereldwijd werken met water, is gepubliceerd op 5 juli Op 18 september werden 58 subsidieaanvragen ontvangen. Daarvan werden 4 gediskwalificeerd. De 54 correct ingediende aanvragen doorliepen de beoordelingsprocedure. Er konden 19 aanvragen worden gehonoreerd waarbij het totaal beschikbare budget van aan subsidie is gecommitteerd (zie bijlage 5). Daarvan is gecommitteerd op deltalanden. Aan voorschotten is betaald. Een bedrag van is betaald op deltalanden. 19

20 Beoordelingsprocedure De procedure van beoordeling van subsidieaanvragen is t.o.v. PvW2 enigszins gewijzigd. Om die reden is de procedure hieronder uiteengezet. De aanvragen worden als volgt beoordeeld: volledigheidstoets. Alleen volledige aanvragen worden in behandeling genomen. Wanneer een aanvraag onvolledig is, krijgt de aanvrager 2 werkdagen om zijn voorstel volledig te maken de volledige aanvragen worden beoordeeld aan de hand van de vereisten. Een aanvraag die aan één van de vereisten niet voldoet, wordt afgewezen aan de hand van de vijf beoordelingscriteria aanvragen die aan de vereisten voldoen worden in eerste instantie door de betreffende projectadviseur beoordeeld aan de hand van de vijf kwalitatieve criteria. Deze beoordeling wordt besproken in het team (programmamanager en de overige projectadviseurs). De uitkomst van deze stap wordt voorgelegd aan het expertteam van de meest ervaren Agentschap NL medewerkers de aanvragen worden in volgorde van de score gezet (ranking), het beschikbare budget wordt in volgorde van score toegewezen Onmiddellijk na het voltooien van de tijdelijk subsidieregeling is het opstellen van een definitieve regeling ter hand genomen. De vorm waarvoor is gekozen is een subsidieprogramma onder de Kaderregeling subsidies duurzaamheid verkeer en waterstaat. Het subsidieprogramma is 16 maart 2011 gepubliceerd in de Staatscourant. De eerste indieningperiode zal op 28 april 2011 sluiten. Als de gehonoreerde subsidiebedragen uitgelicht worden voor de 5 deltalanden, dan is te zien dat Vietnam daarbinnen het hoogste scoort. In totaal slaat ruim 9 ton in deltalanden neer. Dit is 24 % van het totale bedrag dat in deze tender wordt gecommitteerd. Deltalanden 1. Vietnam (2 projecten) 2. Bangladesh (1,25 projecten*) 3. Indonesië (1 project) 4. Mozambique (0,25 project*) 5. Egypte (0 projecten) Gehonoreerd subsidiebudget Totaal *Het is mogelijk om in één voorstel betrekking te laten hebben op meerdere landen. Dat was in de tender van 2010 tender ook bij een aantal projecten het geval. Om niet af te wijken van het totaal aantal voorstellen en dubbeltellingen te voorkomen, wordt het project evenredig verdeeld over de verschillende landen die genoemd worden in het projectvoorstel. Een voorbeeld: Project x is van toepassing op Ghana en Kenia. In de analyse wordt dan 0,5 voorstel toegerekend aan Ghana en 0,5 aan Kenia. 3.3 Overige landen Dit betreft de overige PvW-landen waarbij een prioritering naar categorie is gehanteerd zoals in PvW2 benoemd Activiteiten Landenplatforms In de afgelopen programmaperiode is vorm gegeven aan diverse landenplatforms (naast die voor de deltalanden) met ondersteuning van Partners voor Water. De betekenis van dergelijke platforms is de concrete bundeling van krachten in de watersector. Bindende factor is de bestaande of geplande activiteit van de betrokken organisaties in het betreffende land of de betreffende regio in de wereld. De verschillende platforms bevonden zich in verschillende stadia van ontwikkeling en functioneerden op een eigen manier in de context van het land of regio waarmee wordt gewerkt. Onder de vlag van 20

21 PvW2 is de opzet van 10 landenplatforms ondersteund. In PvW3 zijn onderstaande platforms in 2010 gecontinueerd. In 2011 zal het functioneren van de landenplatforms in interactie met de ministeries en betrokken partijen tegen het licht gehouden worden, om het effect van de inspanningen van en de samenwerking binnen de landenplatforms te optimaliseren. Roemenië: Rumania-Netherlands Water Partnership (RNWP) 2010 De activiteiten van het RNWP hebben zich in 2010 voornamelijk gericht op het positioneren van Nederlandse kennis op het gebied van waterbeheer. Daarnaast is er door bemiddeling van het RNWP een studie uitgevoerd naar financieringsmogelijkheden voor decentrale oplossingen voor drink- en afvalwater in Roemeense rurale gebieden. Ook heeft er aansluiting plaatsgevonden bij de ontwikkelingen die er vanuit de bodemsector op Roemenië georganiseerd worden. Het RNWP heeft in samenwerking met de Unie van Waterschappen het Nederlands-Roemeense bilaterale panel voor water- en kustbeheer opgezet. Dit is een bilateraal overlegorgaan met de Roemeense waterdienst. Doel is het onderhouden van een permanente overlegstructuur om een kwalitatief goede kennisuitwisseling te krijgen om op die manier de Nederlandse kennis en kunde te positioneren. De eerste panelbijeenkomst is in november 2010 in Timisoara, Roemenie gehouden. De studie naar financieringsmogelijkheden voor decentrale oplossingen voor drink -en afvalwater kwam voort uit de roadshow die het RNWP in samenwerking met het Innovatieprogramma Watertechnologie in 2009 in Roemenie organiseerde. De studie, gefinancierd door het Innovatieplatform Watertechnologie, kan door geïnteresseerde partijen gebruikt worden als handleiding om decentrale oplossingen in de markt te zetten. Een derde belangrijke ontwikkeling in 2010 was de aansluiting met de activiteiten van de Nederlandse bodemsector. Er liggen grote kansen voor de bodemsector in Roemenie en daarom streven het Netherlands Soil Platform en (voormalig) VROM ernaar de bodemsector goed te positioneren in navolging van de watersector. Eén van die initiatieven is een Common Action Plan tussen I&M en het Roemeense ministerie van Milieu. Ook de activiteiten van de watersector zijn onderdeel van deze officiële samenwerkingsovereenkomst. Tenslotte dient vermeld te worden dat vanuit de Nederlandse watersector op dit moment de volgende partijen actief tot zeer actief zijn in Roemenie: HKV, Arcadis, Bucon, DMT, Centauri, Dunea, Waterlaboratorium, Van Dijk Watermanagement, Stichting Wateropleidingen, Interline, Oranjewoud, Eijkelkamp, Grontmij, Deltares, Witteveen en Bos, Neelen en Schuurmans, Bouwcoach Consult, Berson, Kema, waterschappen De Dommel, Hunze en Aa's, Fryslan, Velt en Vecht, Roer en Overmaas en Hoogheemraadschap Rijnland. Turkije - Formuleren strategie doorstart Turkish Netherlands Water Partnership (TNWP) In 2007 is het Turkey Netherlands Water Partnership (TNWP) opgericht, met als belangrijkste doel het harmoniseren van initiatieven en activiteiten van de Nederlandse watersector in Turkije. Sinds de oprichting is het TNWP gegroeid tot 15 actieve partijen. In oktober 2010 vond, onder leiding van de voorzitter van de Unie van Waterschappen, een economische missie naar Istanbul en Ankara plaats. Twintig bedrijven en instellingen namen hieraan deel. De focus lag op afvalwaterzuivering én energie-efficiëntie in afvalwaterzuivering. Daarnaast stond (individuele) matchmaking centraal tijdens het bezoek. Eind 2010 bleek dat het bedrijfsleven nog steeds belangstelling heeft voor netwerkbijeenkomsten waarin marktontwikkelingen, projecten, samenwerking met de Turkse overheid en lokale partijen, mogelijke samenwerking enz. worden besproken. Ook is er behoefte aan missies naar Turkije rondom een thema of niche, waarin de gezamenlijke Nederlandse watersector wordt gepromoot. De interesse van het Nederlandse bedrijfsleven komt vooral door de grote budgetten voor waterprojecten (te financieren door bijv. EU, EIB, EBRD, World Bank, IFC en de lokale markt) in de komende jaren die vermeld staan in het Environmental Operational Programme. Daarnaast zijn er verschillende publieke initiatieven (G2G, EU-twinning, PSOM) die een kans zijn om de Nederlandse watersector te profileren en spin-off te creëren voor het bedrijfsleven. Het TWNP is de verbindende schakel tussen de overheid en het bedrijfsleven, door overzicht te houden van de projectresultaten en kansen aan te grijpen om het Nederlandse bedrijfsleven te promoten. Op basis van deze kansen en behoeften is een plan van aanpak geformuleerd voor het TNWP in

22 Polen - Ondersteunen en coördineren van de Polen activiteiten van de Nederlandse watersector Na de zomer van 2010 is het Polen-platform opgericht op verzoek van de Nederlandse watersector. Ongeveer dertig partijen hadden aangegeven geïnteresseerd te zijn in de Poolse markt. Van deze organisaties zet ongeveer de helft zich daarvoor actief in via het landenplatform. Het Nederlandse-Poolse seminar over flood protection (Warschau, oktober 2010) was buitengewoon succesvol. 130 bezoekers volgden de presentaties van onder andere de Poolse staatssecretaris van Milieu en vele anderen experts van Poolse en Nederlandse zijde. Het landenplatform heeft zich, onder andere met een sterke presentatie over Ruimte voor de Rivier, goed geprofileerd als wereldspeler op het gebied van water. Het seminar werd afgesloten met een duidelijke roep van beide kanten om opvolging. En die komt er. In de eerste helft van 2011 volgt er een missie van Polen naar Nederland, en een fact finding missie van Nederland naar Polen. De tweede helft van 2011 staat in het teken van het 'indalen' van de contacten en samenwerking: van strategisch en politiek niveau naar het 'working level'-niveau door middel van bijvoorbeeld 'Dutch dialogues'. Brazilië - Organiseren Brazilian Dutch Dialogue NWP is gevraagd de Brazilian Dutch Dialogue te organiseren, als opvolging van de missie van voormalig minister Eurlings (zie onder business development). De Brazilian Dutch Dialogue vond plaats van 29 november tot en met 1 december Aan het eind van de Dialogue is een Letter of Intent getekend tussen Ministerie van Infrastructuur & Milieu (DG Water) en Sao Paulo (wethouder Bucalem). Hierin is vastgelegd dat er op korte termijn een tweede Brazilian Dutch Dialogue zal worden georganiseerd in Sao Paulo, en dat dan gefocust wordt op vier onderwerpen, te weten: (i) ) ontwerpeisen, veiligheidsniveaus en evaluatiemodellen; (ii) de programma s Ruimte voor de rivier en Leven met Water ; (iii) kennisuitwisseling op het gebied van drainage en berging; en (iv) early warning systems, de onderliggende modelontwikkeling en effectieve communicatie richting bevolking. Informatievoorziening en vraagbeantwoording Afgelopen jaren is er door PvW intensief aandacht geschonken aan informatievoorziening en vraagbeantwoording met als doel de organisaties in Nederlandse watersector beter te laten aansluiten op concrete vragen uit het buitenland of andersom. Ook in 2010 kwamen er bij het PvW en NWP regelmatig verzoeken binnen van buitenlandse en Nederlandse partijen die op zoek waren naar Nederlandse expertise op het gebied van water (of vice versa). Veel van deze vragen kwamen van of via de Nederlandse ambassades die in de desbetreffende landen een verbindende rol hebben. Deze requests varieerden van relatief kleine verzoeken waarbij de juiste partijen met elkaar in contact konden worden, tot heel concrete projectleads voor de Nederlandse watersector. Een voorbeeld van een request is het verzoek van de Nederlandse ambassade uit Bangkok om te helpen met de inhoudelijke invulling van een bezoek van de Royal Irrigation Department dat heeft plaatsgevonden van september Projecten Subsidieregeling Zoals in aangegeven is in het najaar van 2010 de tijdelijke subsidieregeling van kracht geweest. Op de niet-deltalanden is aan subsidie gecommitteerd. Daaraan is aan voorschotten betaald. 22

23 Analyse PvW tender 2010 In deze analyse treft u een aantal kengetallen aan met betrekking tot de PvW tender in Het gaat om het aantal gehonoreerde projecten per land, per delta en per werelddeel Aantal gehonoreerde voorstellen per land De algemene top 5 van de definitieve uitslag van de tender 2010: 1 en 2. Roemenië en Polen (elk 3 projecten) 3. Vietnam (2 projecten) 4. Ethiopië (1,5 projecten) 5. Bangladesh (1,25 projecten) De deltatop 5 van de definitieve uitslag van de tender 2010: 1. Vietnam (2 projecten) 2. Bangladesh (1,25 projecten) 3. Indonesië (1 project) 4. Mozambique (0,25 project, onderdeel van project op meerdere landen) 5. Egypte (0 projecten) Syrian-Dutch Water Cooperation Al bij de start van PvW3 is om moverende redenen besloten om het SDWC te contineren met een fase 3. Daarvoor is gecontracteerd op basis van de evaluatie en daaruit voortvloeiende MoU en Terms of Reference. Daarvan is in besteed. 3.4 Landenoverstijgende activiteiten en projecten Generiek zijn die projecten en activiteiten die geen unieke betrekking hebben op een bepaald land, maar in brede zin invulling geven aan de PvW-doelstelling. Deze activiteiten en projecten zullen ook een bijdrage leveren aan de delta-aanpak en de diverse thema's al is dit in dit stadium niet precies financieel te maken. Voor een aantal van deze activiteiten zijn lopende afspraken gemaakt of zijn verwachtingen gewekt. 23

24 3.4.1 Activiteiten De activiteiten in deze component van PvW onderscheiden zich van de activiteiten in de componenten deltalanden en overige landen doordat ze niet specifiek betrekking hebben op één van de PvW-landen, maar langs drie lijnen werken aan internationale positionering en het bundelen van krachten: 1. Strategische ontwikkelingen: door randvoorwaarden te creëren waaronder de Nederlandse watersector optimaal internationale kansen kan benutten. 2. Internationale positionering: door de inzet van krachtige samenwerkingsverbanden op specifieke thema s en richting internationale netwerken en organisaties. 3. Strategische profilering: door de Nederlandse kennis en ervaring zichtbaar te maken aan een internationaal publiek wordt Nederland neergezet als dé waterkennispartner voor innovatieve duurzame oplossingen voor wereldwaterproblemen. De activiteiten binnen deze samenwerkingscomponent zijn geïnitieerd op het moment dat er een extra impuls nodig was om veelbelovende ontwikkelingen een stap verder te helpen. PvW3 is bijgesprongen om publiek-private samenwerking van de grond te krijgen (gap-financing) Strategische ontwikkelingen Om de ambities van het kabinet en de Nederlandse watersector te bereiken is het van belang voorwaarden te creëren waaronder de Nederlandse watersector optimaal internationale kansen kan benutten. Daarom is in 2010 binnen deze programmalijn ingezet op: Ontwikkeling visie en focus versterkt basis voor bundeling van krachten Toekomstvisie Water Water 2020, de toekomstvisie van de Nederlandse watersector, is het resultaat van een intensieve samenwerking tussen een groot aantal partijen in de sector. Het NWP trad daarin namens de sector als penvoerder. Water 2020 is een inspiratiedocument: de visie van de brede Nederlandse watersector die overkoepelend is boven specifieke belangen. Het geeft de richting die de sector gezamenlijk (overheid, bedrijfsleven, kennisinstellingen en maatschappelijke organisaties) op wil. De visie daagt al deze partijen uit om boven zich zelf uit te stijgen en de schouders te zetten onder een gezamenlijk doel. De keuze voor een sectorbrede, gezamenlijke toekomstvisie is enerzijds een krachtig statement van integrale aanpak van complexe problemen en grote ambities. Anderzijds leidt de gezamenlijke aanpak noodzakelijkerwijs tot verlies van scherpte als het gaat om deelgebieden of subsectoren. Waar mogelijk is differentiatie aangebracht zonder de visie op het totaal kwijt te raken. In mei 2010 is de Working Paper Water 2020 gepubliceerd: een breed document dat diende als start van het interactieve proces op weg naar de toekomstvisie. In juni 2010 hebben circa zestig aanwezigen in drie regionale bijeenkomsten commentaar en bijdragen geleverd. Los daarvan is in diezelfde periode met circa 120 organisaties telefonisch overlegd. Daarnaast zijn geschreven reacties ontvangen van circa vijftien organisaties. In september 2010 zijn alle bijdragen verwerkt in een nieuwe opzet. Gedurende dat schrijfproces is aanvullende informatie verzameld. In november 2010 is een concept-visie uitgebracht, die via de branche- en koepelverenigingen in de sector is verspreid. Daar heeft een consultatie plaatsgevonden waarvan de resultaten zijn verwerkt in het document. Uiteindelijk heeft het NWP-bestuur, als breedst mogelijke vertegenwoordiging van de watersector, zijn goedkeuring aan het document verleend in december Deze sterke inzet op draagvlak en consultatie heeft duidelijke vruchten afgeworpen. In 2011 blijkt dat de watersector zich sterk identificeert met Water 2020 en dit als uitgangspunt neemt voor verdere ontwikkeling van de sector. Water 2020 is geen eindpunt maar een beginpunt. Op basis van dit document zal de watersector zelf in 2011 verdergaande keuzes maken en een actieplan vormgeven op basis waarvan de overall ambitie van de toekomstvisie moet worden gerealiseerd: Wereldleiders in Water. De ontwikkelingen 24

25 eind 2010 in de richting van de verdere ontwikkeling van water als topgebied van de Nederlandse economie en als prioritair thema binnen ontwikkelingssamenwerking bieden handvatten om de neergelegde visie en ambitie te gaan waarmaken. Begin 2011 leidde dit tot een toegenomen beroep op NWP om ondersteuning te bieden: de sector vraagt NWP te faciliteren om de in Water 2020 ingezette lijn door te ontwikkelen richting een actieprogramma; het Topteam Water vraagt NWP om bijeenkomsten met de sector te organiseren en tevens om de input vanuit de sector te faciliteren; en het ministerie van Buitenlandse Zaken doet met enige regelmaat een beroep op NWP om keuzes in de veranderde beleidsomgeving te toetsen en om input te leveren bij aanpassingen aan het uitvoeringsinstrumentarium. Geografische focus/landenenquête In 2010 is de landenenquête uitgevoerd om de geografische focus van de Nederlandse watersector in beeld te brengen en te herijken, om zo de PvW3-middelen efficiënter en doelgerichter in te kunnen zetten in de periode De uitkomsten van de enquête en de diepte-interviews met organisaties in de Nederlandse watersector dienen niet alleen als input voor de discussie over landenfocus binnen het programma Partners voor Water, maar ook binnen ontwikkelingssamenwerking, het economisch topgebied water en het instrumentarium van de rijksoverheid. Ook worden de resultaten gebruikt door organisaties om hun buitenlandstrategie te bepalen. Dialoog programmabureau / opdrachtgever Deze activiteit omvat de behartiging van partnerverplichtingen en programmaregie, evenals de strategische en operationele interactie tussen beleid en uitvoering. In 2010 was er intensief contact binnen en tussen het programmabureau en opdrachtgever I&M en de andere betrokken ministeries om Water Mondiaal en PvW3 optimaal op elkaar te laten aansluiten. Het programmabureau leverde input voor en nam deel aan de bijeenkomsten van de Stuurgroep Water Mondiaal en van de Programmagroep Water Mondiaal, en zette acties naar aanleiding van de deze bijeenkomsten uit. Het programmabureau bracht hierbij zijn kennis en ervaring van de watersector in, en bewerkstelligde dat de PvW-activiteiten passen binnen de ambities van het nationale waterbeleid en de ambities van de Nederlandse watersector. Veel aandacht ging uit naar het leggen van verbindingen tussen de ambities van de verschillende geledingen in de sector om elkaar zo over en weer op het overlappende domein tussen de ambitie van Water Mondiaal en PvW te versterken. Dit gebeurde via diverse bilaterale interacties met de departementen en de sector. Een voorbeeld hiervan is de deelname aan de workshop over Water Mondiaal die werd georganiseerd door de Unie van Waterschappen en Vewin. In het kader van de programmaregie vond bovendien tweewekelijks overleg plaats tussen opdrachtgever en programmabureau, en werd opvolging gegeven aan de afspraken die tijdens deze bijeenkomsten werden gemaakt. Wekelijks overlegden Agentschap NL en NWP over de strategie, het beheer, de voortgang en de onderlinge samenhang tussen de verschillende programmacomponenten. Naast de hierboven genoemde activiteiten in het kader van de programmaregie, werden activiteiten uitgevoerd om het programma operationeel goed te laten verlopen. Het ging hierbij om het monitoren van de voortgang van de NWP-verplichtingen en de verschillende activiteiten binnen de componenten samenwerking, communicatie en delta-aanpak, evenals het voldoen aan de partnerverplichtingen die voortvloeien uit de samenwerkingsovereenkomst tussen NWP en Agentschap NL, en de uitvoeringsopdracht van I&M aan Agentschap NL. Verbinden van innovatie met internationale positionering Hechte samenwerking, gunstige omgevingsfactoren en meer innovatie kunnen de internationale concurrentiekracht van Nederland aanzienlijk versterken. Niet alleen samenwerking tussen bedrijfsleven, waterbeheerders en kennisinstellingen is van belang voor succesvolle innovaties, maar ook maatschappelijke organisaties die veelal veel beter op de hoogte zijn van lokale omstandigheden kunnen een belangrijke rol vervullen. Het Nationaal Waterplan geeft niet voor niets aan dat het stimuleren van de innovatiekracht in de sector wordt gezien als verbindend element. 25

26 Figuur: innovatieketen met daarin de positie van PvW. De nadruk bij de programma s als Kennis voor Klimaat, Innovatieprogramma Watertechnologie en het Maatschappelijk Innovatieagenda Water ligt op kennis, innovatie en het ontwikkelen van de regionale en nationale thuismarkt. Het internationaal vermarkten van nieuwe verworven kennis en producten blijft achter. Juist als het gaat om de koppeling tussen de vraag uit het buitenland en de innovatieve kracht van Nederlandse actoren ligt er een rol voor PvW. Dit is geïllustreerd in bovenstaande figuur waarin de innovatiecyclus is verbeeld. PvW3 draagt om deze reden bij aan activiteiten waarvan de core-business innovatie in Nederland is, maar die een duwtje nodig hebben om bij te dragen aan de internationale positionering. In dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten uitgevoerd: Secretariaat Netwerk Deltatechnologie Partners voor Water droeg in 2010 bij aan het secretariaat van het netwerk deltatechnologie: het publiek-private netwerk dat de samenwerking versterkt, het innovatieproces versnelt, en bijdraagt aan een slagvaardige uitvoering van innovaties. Dit leidt tot een duurzamer ingericht deltasysteem in Nederland en een versterkte positie internationaal. Op verzoek van de stuurgroep van het netwerk startte een traject om de structuur van kennis- en innovatieontwikkeling op nationaal niveau (aansturing, financiering, borging van resultaten, olievlekwerking ) tegen het licht te houden en verder te verbeteren. Dit leidde tot een aantal adviezen die in de loop van 2010 en begin 2011 zijn en worden opgepakt. De eind 2009 gelegde verbinding tussen partijen uit het netwerk deltatechnologie en de coördinatoren van het deltaprogramma is in de eerste helft van 2010 uitgebouwd en geconcretiseerd. Publiek-private samenwerking op deze schaal is een belangrijke stap in het verder stimuleren van kennis- en innovatieontwikkeling in de deltatechnologiesector. De ontwikkeling van Water2020 heeft de totstandkoming van een gezamenlijke visie vanuit het netwerk deltatechnologie gestimuleerd. Tot slot heeft het onderzoek economische betekenis van deltatechnologie, uitgevoerd in het kader van de Maatschappelijke Innovatie Agenda Water en begeleid door het netwerk deltatechnologie, geleid tot adviezen om de economische positie van de sector in zowel binnen- als buitenland te versterken. Aan deze adviezen wordt in 2011 verder opvolging gegeven. Verzilveren Nederland Waterland Nederland is wereldwijd vermaard om zijn waterprestaties. Daar zijn we trots op. Het zit in onze genen en kleurt de identiteit. Onze geschiedenis is het unieke fundament onder kennis, technologieën en werkmethoden die op alle continenten furore maken. De wereldbevolking zit te springen om wateroplossingen. Met onze waterexpertise draagt Nederland bij aan de ontwikkeling van landen (Indonesië, Vietnam, Midden-Oosten), de wederopbouw van rampgebieden (New Orleans, Haïti) en verduurzaming van steden en industrieën (Rotterdam, New York, Tokyo, Sjanghai). Nu de wereldwatermarkt explosief groeit, neemt ook de concurrentie toe. Dat is een uitdaging met groot perspectief voor ons land, juist in economisch zwaar weer. De kansen zijn te verzilveren als overheden, ondernemingen, onderzoekers en onderwijsinstellingen samen als Nederland Waterland internationaal het verschil kunnen maken. 26

27 Binnen dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten ingezet: Aanjagen samenwerking ten behoeve van Nederland als vestigingsland voor water In het kader van deze activiteit hebben gesprekken plaatsgevonden met NFIA (Netherlands Foreign Investment Agency) en NFIA Zuid-Holland. Deze gesprekken gaven geen inleiding om hierop verder in te zetten. Ontwikkelen Risk Reduction Water Partnership (PVW3S-07) In 2008/2009 is het initiatief genomen tot het verkennen van een mogelijke inzet van de watersector vóór en na waterrampen in het buitenland zoals dat in de vermeld staat in de Watervisie. In interactie met het speelveld (breder dan watersector alleen) is geïdentificeerd hoe een Risk Reduction Water Partnership eruit zou kunnen zien. Om optimaal aan te sluiten bij de ontwikkelingen bij de rijksoverheid is besloten de voor 2010 voorziene ontwikkelfase (opstelling business case en uitvoering van een haalbaarheidsstudie) door te schuiven naar In 2010 lag de focus daarom op het onderhouden en uitbouwen van het contact met de brede sector over de mogelijke Nederlandse inzet bij watergerelateerde rampen Internationale positionering door doelgerichte netwerkontwikkeling Om de strategische positie van Nederland te versterken heeft Partners voor Water een aantal strategische samenwerkingsverbanden opgezet, dan wel gecontinueerd. Deze samenwerkingsverbanden zijn opgezet rondom een specifieke vraag uit het buitenland, een actueel beleidsonderwerp of een internationaal issue. Binnen dit type samenwerkingsverbanden zijn specialisten vanuit publieke en private spelers uit het nationale netwerk bij elkaar gebracht en gekoppeld aan internationale spelers om tot een gezamenlijke strategie en aanpak te komen. Doelgerichte thematische netwerken Anders dan binnen de PvW-programmacomponent Deltalanden en Overige Landen wordt binnen deze programmalijn gewerkt aan de ontwikkeling van thematische netwerken. Sommige zijn ad hoc naar aanleiding van een recent ontwikkelde vraag, terwijl andere een meer permanent karakter hebben. Sommige netwerken komen voort uit een beleidsvraag, terwijl andere uit een marktkans voortkomen en meer het karakter van business development / consortiumvorming hebben. Tenslotte: kenmerkend voor de thematische netwerken is dat ze niet betrekking hebben op één specifiek land, maar wel nadere inhoudelijke focus genereren die ook de landen- en delta-aanpak ten goede zal komen. In dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten uitgevoerd: Water, Sanitatie, Hygiene (WASH) Secretariaat 2010 Met het WASH-Akkoord hebben verschillende partijen binnen de watersector zich verbonden tot intensieve samenwerking, afstemming, coördinatie en informatieontsluiting ten behoeve van het behalen van de Millennium Ontwikkelingsdoelen (MDGs) voor water, sanitatie en hygiëne (WASH). Het WASH-secretariaat is opgericht om partijen te ondersteunen bij uitvoering van het WASHakkoord. Op basis van de evaluatie eind 2009 zijn de WASH-activiteiten voor 2010 vastgesteld aan de hand van 3 speerpunten: (i) Finance for WASH, (ii) WASH als business en (iii) WASH agendering. Aangezien het budget in vergelijking met 2009 meer dan gehalveerd was, moesten de uit te voeren activiteiten zeer kritisch gekozen worden. Enkele voorbeelden van activiteiten en resultaten per speerpunt: (i) Finance for WASH: opzet van een finance database binnen akvo.org, met een overzicht van mogelijke financieringsmogelijkheden; ondersteuning van alliantievorming van de belangrijkste NGO s (Wash Alliance), met als resultaat dat 6 NGO s een gezamenlijk programma-overeenkomst hebben gesloten hebben met DGIS voor 50 miljoen; organisatie van een sectorbijeenkomst met en bij FMO ten behoeve van de promotie van waterfondsen; facilitering van bijeenkomsten over 27

28 micro-finance; en organisatie van een rondetafelbijeenkomst met de inkoopafdeling van de Verenigde Naties. (ii) WASH als business: samenwerking aangegaan met multinationals via Global Compact NL en Partnering for Prosperity (hetgeen onder andere resulteerde in de verankering van een watercomponent in het nieuw opgerichte BoP Innovation Centre); ondersteuning van de Nutrient Flow Task Group (resulterend in de oprichting van een onafhankelijk en breed nutriëntenplatform); en ondersteuning aan diverse landeninitiatieven, zoals het Zuid-Afrika platform en platforms van de Water Mondiaal landen. (iii) WASH agendering: het WASH Secretariaat coördineerde en faciliteerde op verzoek de interdepartementale beantwoording van de motie Wiegman (met betrekking tot de rol van waterschappen in het buitenland), hetgeen resulteerde in helderheid over en breed draagvlak voor de aangenomen motie. Secretariaat NGO-platform 2010 (PVW3S-08) Het NGO-platform waarbinnen 18 NGO s samenwerken - erkent haar pluriformiteit en diversiteit als sterkte en vindt haar motivatie in het gezamenlijk streven naar een bijdrage in de MDG s. PvW maakt het mogelijk dat het secretariaat gevoerd kon worden. De activiteiten van het NGO-platform in 2010 droegen bij aan een sterkere positionering van de Nederlandse watersector in het geheel en Nederlandse WASH sector in het bijzonder. Voorbeelden hiervan zijn: - Uitgave en verspreiding van Smart Hygiëne Solutions (met de meest belangrijke methoden en tools voor hygiëne promotie) in 36 ontwikkelingslanden. Daarnaast bestaat er Smart Water Treatment (met toegankelijke en kleinschalige waterdesinfectieproducten. Naast het boekje is een Decision Support Tool voor watertreatment geplaatst op Akvo.org. - Organisatie van 5 NGO-platformbijeenkomsten en uitgave van digitale nieuwsbrieven voor 18 WASH NGO s. - Gezamenlijke stand van het NGO-platform tijdens de Stockholm Water Week liet zien wat Nederland te bieden heeft op het gebied van WASH. - Het NGO-platform leverde gezamenlijk input voor de toekomstvisie Water2020, de Basisbrief en de begroting voor OS. Wereldwaterdag 2010 Deze activiteit is gefinancierd uit de middelen van PvW2. In hoofdstuk 2 (PvW2) is onder verslag gedaan van deze activiteit. Nutrient Flow Task Group: van werkgroep naar Nutriëntenplatform Fosfaatschaarste komt steeds prominenter op de Nederlandse en Europese agenda te staan. Begin maart 2010 vond bijvoorbeeld een seminar over dit onderwerp plaats in het Europees parlement. Het agenderen van fosfaatschaarste zal op termijn een driver moeten zijn om sanitatie in ontwikkelingslanden meer als een business case te kunnen neerzetten. In 2010 is een netwerk opgezet met als doel het onderwerp te agenderen en kansen voor fosfaatterugwinning te verkennen. Na de uitvoering van een uitgebreide stakeholdersanalyse en de ontwikkeling van een strategisch plan zal in januari 2011 het Nutrientenplatform gelanceerd. Dit is een netwerk van stakeholders uit verschillende sectoren dat zich richt op het creëren van randvoorwaarden voor een duurzamer nutriëntengebruik door de gehele waardeketen. Partijen actief in agendering, beleid, praktijk en onderzoek uit o.a. de watersector, landbouw en veeteelt, kunstmestindustrie, voedingsmiddelenindustrie en afvalverwerking komen in het Nutriëntenplatform samen om gezamenlijk de transitie naar een duurzaam nutriënten gebruik te versnellen. Het platform wordt in 2011 self-supporting: gefinancierd door de leden zelf. Opzetten Water Governance Centre Zowel nationaal als internationaal spelen op het gebied van waterbeheer zaken die niet alleen vanuit de techniek kunnen worden benaderd. Het Water Governance Centre wil daarom zowel nationaal als internationaal de kennis en ervaring op dit terrein versterken, zodat o.a. kennis beter aansluit op de praktijk, en een betere exportpositie van kennisinstellingen en adviesbureaus ontstaat. In 2010 is het concept van het WGC uitgewerkt door een aantal kwartiermakers. De inbreng vanuit Partners voor Water tijdens de kwartiermakersfase had als doel de internationale component van het WGC goed te verankeren binnen het netwerk van partijen dat internationaal actief is. Het WGC zal ca. 50 % van haar activiteiten gaan besteden aan internationale projecten. 28

29 Internationale netwerken Daarnaast wordt binnen deze programmalijn de verbinding gelegd met een selectief aantal internationale netwerken die voor de positionering van de Nederlandse watersector van belang zijn. In dit kader is in 2010 de volgende activiteit uitgevoerd: Inhoudelijke inbreng in Europese Fora Sinds de oprichting van het European Water Partnership in 2006 heeft Partners voor Water in sterke mate bijgedragen aan concrete activiteiten en initiatieven van het EWP. Met de groei en verzelfstandiging van de EWP organisatie is de steun per jaar verder afgebouwd tot nul. Mede als gevolg van de Nederlandse steun is het EWP in vijf jaar uitgegroeid tot een belangrijke speler op het gebied van water in Europa, gewaardeerd en ondersteund door de Europese Instellingen (Europees Parlement, Europese Commissie en de Europese Raad) en met een groeiende basis in de Europese watersector. De sterke positie van Nederland in het EWP is behouden en zorgt voor een sterke vertegenwoordiging van de Nederlandse watersector in Europa. Hierdoor kan de Nederlandse sector duidelijke invloed uitoefenen op de Europese agenda, inhoudelijk bijdragen aan (de herziening van) Europees beleid en wetgeving, deelnemen aan Europese projecten en direct in contact komen met spelers in andere Europese landen. In 2010 heeft PvW wel bijgedragen aan een beperkt aantal activiteiten van EWP die specifiek van nut zijn voor de Nederlandse watersector. Deze activiteiten richten zich met name op het vergroten van de markt voor Nederlandse technologie en kennis, de participatie van Nederlandse partijen in Europa en de zichtbaarheid van de Nederlandse leidende rol in Europa, met name in het Stewardship Programma en de European Dialogue on Climate Change Adaptation and Water. Een aantal van de meest vooraanstaande resultaten van de activiteiten op deze gebieden in 2010 zijn: Start van het INNOWATER project met twee grote Nederlandse partners (NWP en VMT). Totale projectwaarde van de Nederlandse partijen ongeveer 1 miljoen (totale projectwaarde 4,5 miljoen). INNOWATER werkt nauw samen met de Mannen van de WIT waardoor Nederlandse technologie op de voorgrond staat in de activiteiten van het project. De leidende Nederlandse rol is goed zichtbaar doordat de activiteiten van INNOWATER richting de innovatieve MKBsector gepositioneerd worden als een Europese variant van de Mannen van de WIT. In 2011 zal een begin gemaakt worden met het concreet assisteren van Nederlands MKB om hun technologieën op de (internationale) markt te brengen. Het hieronder genoemde Stewardship Programma is een van de pijlers van het INNOWATER project. Binnen INNOWATER zullen een groot aantal audits worden uitgevoerd, met de hieronder genoemde effecten voor de Nederlandse sector. Het Stewardship Programma is in 2010 sterk gegroeid en diverse Nederlandse partijen hebben zich aangesloten, of hebben de intentie uitgesproken om samen te werken (o.a Control Union, Grontmij, Rotterdam, Utrecht). In 2010 zijn de eerste tests van de Water Stewardship Audit afgerond. In 2011 zal hier vervolg aan worden gegeven en zullen tevens de eerste commerciële audits uitgevoerd worden. De leidende Nederlandse rol in het Stewardship Programma is sterk verankerd en zal ertoe leiden dat de Nederlandse technologieleveranciers als eerste profiteren van de toenemende vraag naar technologie als gevolg van de Stewardship audits. Gunning van het DESIRAS project, met deelname van DACOM als grootste project partner. De projectwaarde voor DACOM is ongeveer op een totale projectwaarde van De gunning van financiering voor de European Dialogue on Climate Change Adaptation and Water door de Europese Commissie. De voorbereidingen van de Dialogue zijn al in 2010 gestart, maar de concrete activiteiten zullen in 2011 uitgevoerd worden. Ondertussen zijn diverse gesprekken gevoerd met Nederlandse partijen om te zorgen dat de Dialogue zich richt op onderwerpen die voor de Nederlandse sector van belang zijn en waar de Nederlandse leidende rol goed zichtbaar gemaakt kan worden. Gunning van het STREAM project (projectwaarde ongeveer ). Ondanks dat Nederlandse partijen geen directe partners zijn in dit project, zullen een aantal activiteiten plaats vinden in Nederland (o.a. tijdens de Amsterdam International Water Week) en zal de Nederlandse sector profiteren van het door het STREAM project opgezette overzicht van waterscience and technology projecten in Europa. 29

30 Naast de partners in de hier genoemde projecten zijn ook een aantal nieuwe Nederlandse partijen lid geworden van het EWP. Daarnaast wordt regelmatig overleg gevoerd met de andere Nederlandse partijen actief richting Europa Strategische profilering Door de Nederlandse kennis en ervaring zichtbaar te maken bij een internationaal publiek van waterprofessionals wordt Nederland neergezet als dé waterkennispartner voor innovatieve duurzame oplossingen voor wereldwaterproblemen. PvW bereikt dat door binnen deze programmalijn selectief in te zetten op: internationale evenementen (dit zijn: inkomende en uitgaande missies, beurzen, internationale bijeenkomsten, congressen, fora, seminars, etc.); internationale marketing Nederlandse watersector Internationale evenementen In dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten uitgevoerd: Agendering van evenementen voor de Nederlandse watersector (PVW3S-12) In lijn met de belangrijkste strategische ontwikkelingen in de watersector (kansrijke landen en regio s, Water Mondiaal, Innovatieprogramma s, WASH, enz.) is in overleg met de sector voor 2010 een pakket aan (inter)nationale evenementen ontstaan. De evenementen zijn uitgevoerd met medefinanciering uitgevoerd van Partners voor Water, en CPA. Dit pakket, bestaand uit een selectie uit het wereldwijde aanbod van fora, beurzen, congressen, werkgroepen, aangevuld met die evenementen waaraan traditioneel wordt deelgenomen door diverse geledingen van de Nederlandse watersector, diende als basis voor de activiteiten waaraan de Nederlandse watersector gezamenlijk heeft deelgenomen. Deze agenda is gepubliceerd op de NWP-website, in de NWP-nieuwsbrief, en waar relevant uitgezet onder de deelnemers in de diverse landenplatforms. Aan dit basispakket zijn er gedurende het jaar nieuwe initiatieven toegevoegd: inkomende bezoeken, initiatieven binnen MoU s, verzoeken van buitenlandse relaties, verzoeken van Nederlandse ambassades en andere buitenlandse posten. International Water Week: opstart en haalbaarheid PvW heeft in 2010 bijgedragen aan de basisonderdelen van de Internationale Water Week (IWW) 2011 en gelijktijdig de haalbaarheid van de plannen rondom de IWW getoetst. In de tweede helft van het jaar zijn daartoe de volgende onderdelen in kaart gebracht en getoetst: - achtergrond en positionering IWW - kernpunten IWW en betrokken organisaties - hoofdlijn van het concept, de opzet en de invulling voor IWW, haalbaarheid IWW. Dit gebeurde in nauw overleg met een groot aantal organisaties uit de watersector. Alle informatie over de genoemde onderdelen en de daarbij horende conclusies en aanbevelingen zijn gevat in een vervolgvoorstel dat is ingediend bij PvW/Min. EL&I World Congress on IT (WCIT, mei 2010) Het WCIT is s werelds meest toonaangevende evenement waar business leaders, public officials en opinion leaders uit de hele wereld samenkomen om te bouwen aan een gezamenlijke visie van een connected planet with access for all. ICT speelt hierin een belangrijke rol. Het WCIT is opgebouwd rond 9 thema s (tracks), waarvan water een belangrijke is. Om Nederland als waterkennisland te presenteren op het wereldpodium van het WCIT initieerde, coördineerde en organiseerde het NWP als Water Trackleader in samenwerking met de Nederlandse watersector het inhoudelijke Water & ICT programma (met sessies over Millennium Development Goals en Water Footprint), en op de beursvloer het Water Pavillion, waaraan o.a. Deltares, IBM en Akvo deelnamen. Collectieve Beurs Congresdeelname Singapore International Water Week, juni

31 Nederland heeft goede zaken gedaan tijdens de Singapore International Water Week (SIWW) van 28 juni tot en met 2 juli. Het NWP organiseerde de Nederlandse deelname aan de SIWW die bezocht werd door bezoekers uit 82 landen. Het Netherlands Water Pavilion zette de Nederlandse watersector wederom in de schijnwerpers. Hier presenteerden de deelnemende organisaties zich, werden relaties ontvangen in de Holland Lounge, en zijn netwerklunches en -recepties georganiseerd. Ook vonden de individuele matchmake afspraken hier plaats, waardoor ook andere deelnemers in het paviljoen in contact kwamen met Singaporese en internationaal potentiële klanten/opdrachtgevers. Tijdens de SIWW is het Netherlands Water House officieel geopend, dat zich op de beurs in het paviljoen extra heeft kunnen profileren. De opening van het Netherlands Water House zorgde voor veel publiciteit, waarvan de Nederlandse deelnemende partijen hebben geprofiteerd. Er is op hoog niveau geparticipeerd in het congres van de Singapore International Water Week: onder andere door de Prins van Oranje, door deltacommissaris Wim Kuijken en door DG Innovatie en Ondernemen, mevrouw Bergkamp. Hun deelname heeft bijgedragen aan de positionering van de Nederlandse expertise in Singapore en de omliggende regio. Collectieve beursdeelname IWA World Congress and Exhibition, september 2010 De International Water Association (IWA) geldt als leidende branchevereniging wereldwijd op het gebied van water. Het IWA Wereld Water Congres is de plek voor toonaangevende waterlanden om zich te presenteren ten overstaan van duizenden decision makers vanuit de gehele wereld. Door de collectieve deelname van de Nederlandse Watersector aan het IWA Congress & Exhibition is Nederland Waterland beter op de kaart gezet, internationaal gezien, in Canada en in de regio. Zowel in het congresprogramma als in het Netherlands Water Pavilion, dat als uitvalsbasis dient voor de Nederlandse delegatie en de congrespopulatie, heeft de Nederlandse watersector de (integrale) innovatieve oplossingen voor de internationale waterproblematiek laten zien. Stockholm Junior Water Prize Knappe Waterhoofden Waterwedstrijd Knappe Waterhoofden, de Nederlandse voorronde voor de Stockholm Junior Water Prize is sinds 2008 gegroeid en een gevestigd begrip geworden in de waterwereld. Scholen en professionals (om niet) doen herhaaldelijk mee, en ieder jaar groeit het aantal deelnemers. Ook de kwaliteit van de inzendingen stijgt. Waterprofessionals begeleiden de scholieren graag en besteden hier ruim tijd aan. En ook de juryleden dragen graag bij en beoordelen de projecten van de deelnemende scholieren. Rijkswaterstaat droeg wederom zorg voor een masterclass pitchen en verzorgde het gehele finaleprogramma. De winnaars van Knappe Waterhoofden 2010 ontwierpen een waterpomp die met ozon het water desinfecteert. Met deze vinding namen ze deel aan de Stockholm Junior Water Prize, hetgeen voor Nederland heeft geleid tot uitzonderlijke resultaten: ITT (hoofdsponsor SJWP) en Water for People hebben het Nederlandse team aangeboden om hun project uit te voeren, in samenwerking met het Ghanese team en in Ghana. Dit is nog niet eerder gebeurd. Uit alle 30 landen zijn Nederland en Ghana gekozen op basis van de kwaliteit van de inzending, de praktische toepasbaarheid, maar ook vanwege de goede verantwoordelijke organisaties. De groep scholieren vervolgt het project in Ghana. Zij zijn geraakt door het effect dat hun idee heeft en kan hebben op de gezondheid en leefomstandigheden en zijn erg gemotiveerd om hun project voort te zetten. Knappe Waterhoofden en Nederlandse deelname aan de Stockholm Junior Water Prize draagt bij aan de profilering van Nederland als Waterland. Nederland laat tijdens de World Water Week zien dat ze investeert in de toekomst. Internationale marketing Nederlandse watersector Met deze programmalijn dragen wij bij aan het verbeteren van de positie van de Nederlandse watersector door het imago van Nederland in het buitenland te onderhouden en te verbeteren. PvW verbindt en brengt partijen samen die zich met de marketing van de Nederlandse watersector bezighouden en neemt initiatief om met deze partijen een gezamenlijke communicatie- en 31

32 marketingstrategie te ontwikkelen. Daarnaast is Partners voor Water zelf actief in (inter)nationale profilering door selectieve inzet van marketing- en communicatiemiddelen. In dit kader zijn in 2010 de volgende activiteiten uitgevoerd: Strategisch pers- en mediabeleid Journalisten in internationale media vervullen een belangrijke rol in het onder de aandacht brengen van de bijdragen van de Nederlandse watersector aan wereldwatervraagstukken, en daarmee het onderhouden en uitbouwen van het Nederlandse imago. Tot voor kort werden buitenlandse journalisten ad hoc benaderd. In 2010 is een strategisch media- en persbeleid van start gegaan, om het agenda-settend potentieel van journalisten beter te benutten. Als eerste is de samenwerking met Agentschap NL/EVD Internationaal verstevigd, zodat de watersector beter aangesloten is op de internationale persreizen. De relatie met internationale journalisten in Nederland opgebouwd via deelname aan de vereniging van buitenlandse journalisten. Voor journalisten in Brussel is een speciaal waterseminar met Yvo de Boer georganiseerd. Deze activiteiten hebben geresulteerd in minimaal veertig (niet alle zijn ons bekend) internationale publicaties, en een bestand van vijftig internationale journalisten waarmee de relatie de komende tijd verder wordt geïntensiveerd. Opzetten internationaal marketing plan Het Internationaal Marketing Plan komt voort uit de internationale ambities van de sector zoals die zijn vastgelegd in hoofdstuk 6 van het Nationaal Waterplan: Water Mondiaal. Dit gaat dieper dan uitsluitend de marketingcomponent. De uitdaging ligt in het zoveel mogelijk op elkaar laten aansluiten van verschillende (marketing)initiatieven, het formuleren van een integrale aanpak en het identificeren van niches waar (geclusterde) Nederlandse bedrijven en kennisinstellingen op buitenlandse markten kansen zien. De totstandkoming van het Internationaal Marketing Plan wordt gecoördineerd door het Ministerie van Economie, Landbouw en Innovatie. In 2010 vond een verkenning plaats die er toe leidde dat eind van 2010 een keuze is gemaakt voor een aanpak die zich in eerste instantie vooral richt op het in beeld brengen van het instrumentarium dat de overheid in huis heeft om internationale profilering en marketing te ondersteunen. Dit onderzoek wordt in 2011 uitgevoerd. Ontwikkelen internationale communicatielijn Een heldere generieke internationale communicatiestrategie, vertaald in een aantal internationaal te gebruiken communicatiemiddelen, is essentieel in de internationale marketing van de Nederlandse watersector. Daarom worden multi-inzetbare internationale communicatiemiddelen ontwikkeld en beschikbaar gemaakt, die de Nederlandse watersector positioneren in de landen die voor PvW prioritair zijn. In 2010 is een algemene hoofdboodschap voor de watersector ontwikkeld, met partnerschap als centrale boodschap. Deze boodschap is vertaald in een internationale film van drie minuten (uit verschillende bronnen gefinancierd, waaronder Partners voor Water). Naast de inhoudelijke boodschap is ook een visuele lijn ontwikkeld, die de watersector en Holland Branding combineert. Deze lijn is zichtbaar in de internationale communicatieproducten, waaronder dutchwatersector.com, materiaal voor de internationale beurzen, en missieboeken. Dutch Water Sector In 2010 verscheen de Dutch Water Sector , de internationale Gouden Gids voor de Watersector. Dutch Water Sector is gemaakt in samenwerking met Uitgeverij Nijgh, die via advertentieverkoop het grootste deel van de financiering draagt. Het algemene deel, de introductie over Nederland, is via Partners voor Water gefinancierd. De gids is in de zomer van 2010 verschenen in een oplage van exemplaren. De verspreiding is direct daarna van start gegaan: uitgedeeld op beurzen, verspreid via ambassades en in Nederland uitgereikt aan internationale relaties. Hoewel de gids nog steeds gretig aftrek vindt en iedere twee jaar weer helemaal op is, is in 2010 besloten te onderzoeken of de Dutch Water Sector in de toekomst niet op een andere manier moet verschijnen, zeker nu de website dutchwatersector.com ook een online versie van het register bevat. Het zijn immers met name de verzendkosten van de zware gids die een drempel vormen voor het gebruik. 32

33 3.4.2 Projecten Cooperative Programme for Water & Climate Het enige landenoverstijgende project dat werd uitgevoerd in 2010 is het CPWC. Daarvoor werd een nieuwe opdracht verleend aan de stichting NFWC van met een Go/No Go moment op 1 juli 2010 voor een voorstel voor de verdere toekomst van CPWC. Dit heeft uiteindelijk geleid tot het besluit CPWC af te bouwen en de netwerken en kennis in te bedden in de sector via het NWP en het Planbureau voor de Leefomgeving (PBL). Diverse activiteiten die het CPWC op zich had genomen in 2009 en 2010 ter ondersteuning van o.a. Water Mondiaal zijn op deze manier ook ingebed of worden, waar van toepassing, in de markt uitgezet. Een uitloop met beperkte middelen in 2011 is geaccordeerd. De middelen komen grotendeels uit de onderbesteding op de CPWC begroting tot eind Component communicatie De component communicatie omvat naast communicatie ook de inzet op kennis en informatie, aandacht voor communicatie van de lessons learned van het programma. Op deze manier kan het rendement van de activiteiten en projecten uit de verschillende programmacomponenten worden vergroot. Daarnaast wordt het programma PvW3 gericht onder de aandacht gebracht bij die doelgroepen die nog relatief ondervertegenwoordigd zijn bij de uitvoering van het programma Communicatie over het Programma PvW3 In de programmaperiode PvW3 wordt naar wens van de opdrachtgever extra aandacht besteed aan de corporate communicatie van het programma. Het gaat dan onder andere om het herkenbaar in beeld brengen van het programma bij de Nederlandse watersector en het inspireren van de sector tot internationaal ondernemen en samenwerken. Tijdens PvW2 lag de nadruk vooral op communicatie rond de afzonderlijke activiteiten en projecten van PvW. Voor het effectief en breed uitdragen van de doelstellingen van Partners voor Water is de corporate communicatie in PvW3 versterkt. Zo leggen we de verbinding tussen projecten, activiteiten en andere programma-onderdelen en kunnen we onze communicatiemiddelen inbedden in een herkenbare lijn. Alle communicatie-activiteiten in 2010 zijn uitgevoerd met budget van PvW2. Het gaat om het ontwikkelen van een communicatiestrategie een deelcommunicatieplan, publicatie van de PvW-krant en PvWnieuwsbrief en het ontwikkelen van een online platform. Zie voor het verslag van deze activiteiten. De opdrachtgever heeft meerdere malen te kennen gegeven te hechten aan een duidelijk herkenbaar eigen smoel voor Partners voor Water. Om die eigen stijl tot uitvoering te brengen, is een schriftelijke bevestiging van de opdrachtgever nodig waarin deze wens wordt bevestigd. Vanaf medio april 2010 is hier in de tweewekelijkse overleggen meerdere malen om gevraagd, en per brief d.d. 19 oktober 2010 is een en ander nogmaals uiteengezet. Tot op heden heeft dit niet geleid tot een reactie Kennisdeling en borging In deze programmalijn ligt de nadruk op het borgen, ontsluiten van kennis, informatie en lessons learned. Het gaat erom de sector te ondersteunen en in staat te stellen te leren van anderen, geïnspireerd te raken, door het toegankelijk maken van informatie en kennis van PvW-projecten en activiteiten en door te linken naar degenen die de eigenlijke kennis in huis hebben: de projectuitvoerders en hun lokale counterparts. Op deze manier kan het rendement van de activiteiten en projecten uit de verschillende programmacomponenten worden vergroot. In 2010 is dit uitgevoerd met middelen van PvW2, zie Online platform PvW. 33

34 4 Organisatie Aan de organisatie op hoofdlijnen zoals uitgewerkt in het Plan van Aanpak is in 2008 veranderd dat het RIO als vast overleg stil is gelegd hangende de "governance" discussie rond de Stuurgroep PvW. Deze discussie is in 2009 verder gevoerd in het licht van het voorgenomen PvW3 en de notitie Water Mondiaal als uitwerking van de Kabinetsvisie en het Nationaal Waterplan. Als gevolg daarvan is de Interdepartementale Stuurgroep PvW (ISPvW) opgegaan in de Interdepartementale Stuurgroep Water Mondiaal (ISWM). Daar onder is een interdepartementale werkgroep gevormd, ook wel genoemd de programmagroep Water Mondiaal. De rol het programmabureau als het secretariaat van de ISWM is met ingang van PvW3 belegd bij DG Water. De programmamanager PvW fungeert als adviseur naar de ISWM. Het programmabureau PvW participeert in de programmagroep met de programmamanager PvW van het AgentschapNL en een vertegenwoordiger van het NWP. Het programmabureau wordt gevormd door de programmanager PvW van het AgentschapNL en de directeur van het NWP. Voor de taken onder het programmabureau zijn diverse medewerkers van zowel het AgentschapNl en van het NWP full time of part time ingeschakeld. De ful time bemensing van het programmabureau is in 2010 ongewijzigd gebleven voor wat betreft de medewerkers van het AgentschapNL. Wel is er geworven in verband met vervanging vanwege pensionering van een van de medewerkers begin Voor de activiteiten onder de samenwerkingscomponent (PvW2) en de activiteiten, zoals benoemd in het jaarplan 2011, is in grote mate een beroep gedaan op de inzet van menskracht uit het NWP aangevuld met experts de sector. De totale overhead aan beheermiddelen blijft redelijk conform de oorspronkelijke offerte met een lichte overschrijding voor PvW2. Voor PvW3 is dit ruim onderschreden. 34

35 5 Financiën Conform opdracht zal het Agentschap separaat rapporteren over de financiële gang van zaken van PvW2 en PvW3.De financiële rapportages over 2010 zijn vergezeld van accountantsverklaringen (Bijlage 1 en 2) en meerjarenplanningen per 31 december 2010 ( Bijlage 3 en 4 ).Hierna worden de hoofdpunten aangegeven. PvW2 Eind 2010 was het totaal aan kasuitgaven nagenoeg gelijk aan het beschikbaar gestelde budget. De besteding van de financiële middelen voor deze periode zijn als volgt opgebouwd: Bestedingen Beheersmiddelen : ,00 Beleidsmiddelen : Beleidsafstemming Component ,00 Samenwerking Component ,00 Stimulering Component ,00 Totaal Bestedingen ,00 Waarvan HGIS ,00 Waarvan Non-HGIS ,00 Budget HGIS: Oorspronkelijk budget ,00 Aanpalend budget RWS rest 1e tranche ,00 (aanvulling) Aanpalend budget RWS rest 2e tranche ,00 (aanvulling) Correctie ivm AKVO rechtstreeks aan NWP -/ ,00 (mindering; DGW direct AKVO) Non-HGIS HMA Jakarta ,00 I&M ,00 Totaal PVW2/AGNL ,00 (verantwoorden door AgNL) Restant aanpalend budget ,00 door RWS verantwoord Totaal Budget PVW ,00 Waarvan HGIS ,00 Waarvan Non-HGIS ,00 35

36 Totaal middelen PVW-2 ( I&M ) Oorspronkelijk ,- Aanpalende middelen RWS ,- Agentschap NL ,- DG Water ,- CONTRACT Agentschap NL ,- (verantwoord AgNL) Aanpalend budget RWS ,- (verantwoord RWS) Overheveling tranche 1 RWS-EVD ,- (verantwoord AgNL) Overheveling tranche 2 RWS-EVD ,- (verantwoord AgNL) Sluitpost ,- (verantwoord DGW ) Totaal ,- Totaal contract I&M - AgNL ( HGIS ) Oorspronkelijk contract ,- Overheveling aanpalende middelen RWS ,- Overheveling aanpalende middelen RWS ,- Correctie AKVO (I&M direct NWP) -/ ,- Totaal ,- Realisatie HGIS ,- Saldo ,- Het saldo is tot dusver gebruikt als reserve voor onverwachte kosten. Die kans wordt steeds kleiner met de afbouw van PvW2. Daarom wordt overwogen een deel van dit saldo in te zetten voor de afbouw en inbedding van CPWC. De kasbestedingen in het jaar 2010 van ca , zijn voor per saldo voortgekomen uit 2009 overlopende projectverplichtingen en voor nieuw in het jaar 2010 afgesloten projecten, de overige werden besteed aan beheerskosten voor het programma. De eindafrekening inzake de cofinanciering voor het PDP/JFM-3 project in Jakarta is uitgekomen op totaal ,-, deze middelen worden aangeduid als Non-HGIS. De eindafrekening voor de deelname in de financiering van OS ad is ingediend bij HMA Jakarta. De totale projectkosten, incl. het Situ Gintung project, waarvoor van I&M separaat een bedrag ad ,- is ontvangen bedroegen ,- 36

37 De financiering hiervan is als volgt: -HMA Jakarta ,- -I&M ,- -PVW-2 (incl. een aanvulling van PvW-2 voor Situ Gintung) ,- Totaal ,- Bijzondere projecten De overbruggingsfase van de Syrisch-Nederlandse Watersamenwerking naar de nieuwe MoU en PvW3 financiering, welke oorspronkelijk zou eindigen op 31 december 2009 is t/m 31 december 2010 verlengd. De in 2010 gemaakte kosten van ,- zijn aan het uit 2009 stammende Overbruggingsbudget van ,- toegevoegd. De totale kosten van de overbrugging komen daarmee op ,-. Het project IGRAC over de periode 2007 t/m 2009 werd na bespreking in de stuurgroep Water Mondiaal met een jaar verlengd, de eenmalige bijdrage van ,- werd als bijzonder project in PVW-2 gerealiseerd. Accountantsverklaring PvW De goedkeurende verklaring is er een met beperkingen. De accountant constateert dat er ten aanzien van een beperkt aantal financiële verplichtingen vragen zijn over de rechtmatigheid. De beperkingen zijn evenwel binnen de toegestane marge. Het programmabureau is overigens van mening dat er weliswaar sprake is van een formele rechtmatigheidvraag, maar dat er wel aanleiding is om dit te nuanceren. In het geval van het faillissement op het Zuid-Afrika project heeft het programmabureau zelf het handhavingsteam van het agentschap ingeschakeld om in de complexiteit enige ordening te brengen om tot een correcte afwikkeling te komen. Dit komt tot afronding in Ten aanzien van de incidentele overschrijding van de kosten boven de (onder volstaat 1 offerte, daarboven zijn 3 offertes vereist) verschilt het programmabureau van mening met de accountant, omdat de overschrijding met enkele duizenden euro's veroorzaakt wordt door onvoorziene lokale kosten achteraf. Ten aanzien van de vereiste van 3 offertes onder de raamovereenkomsten van Agentschap NL met hun leveranciers voor standbouw, ook onder de , was het programmabureau niet geïnformeerd over de afwijkende regels specifiek voor standbouw. Afsluiting PvW2 Om tot een afsluiting van de financiële verantwoording te komen van het volledige programma PVW- 2 zijn in de cijfers van het jaar 2010 tevens gerealiseerde uitgaven over het 1e kwartaal 2011 meegenomen. Voor zover na 31 maart 2011 nog uitgaven voor het programma PVW-2 worden gedaan, zullen die in een apart aanhangsel over de periode 1 april t/m 30 september 2011 worden verantwoord en door de accountant worden gecontroleerd. In principe kan dan hierna de eindafrekening met I&M plaatsvinden. PvW3 Binnen HGIS is voor gereserveerd voor PvW t/m Dat is gemiddeld per jaar. Bij een meer gewogen verloop mag worden verwacht dat de committeringen vooruit lopen op de kasuitgaven en dat er in 2015 geen nieuwe committeringen meer plaats zullen vinden. Daarom wordt er in de planning rekening gehouden met per jaar ca aan committeringen en maximaal aan kasuitgaven. Op hoofdlijnen heeft 2010 zich als volgt ontwikkeld. 37

38 PvW3 Committeringen Kasuitgaven Percentage Beleidsgelden Deltalanden. activiteiten %. projecten % Overige landen. activiteiten %. projecten % Generiek. activiteiten %. projecten % Beheergelden. Uren %. Out of pocket % Totaal % Jaarplan % De conclusie is dat de committeringen enigszins achter blijven (86%) en de kasuitgaven substantieel (42%). Bij de committeringen zit dat vooral in het achter blijven van de inschattingen op de deltalanden, bijvoorbeeld uitstel op Joint Cooperation en QANS/Lowlands in Indonesië ( ). Vanzelfsprekend leidt dit ook tot substantieel lagere kasuitgaven. Bovendien werd de eerste factuur voor NJCDS pas begin 2011 ontvangen. Het lage bedrag aan kasuitgaven wordt versterkt door de late totstandkoming van de tijdelijke subsidieregeling, waardoor het nog wel is gelukt om nog in 2010 voor te committeren. De eerste kasuitgaven konden echter pas plaats vinden in december. Het SDWC project is gecommitteerd voor , kasuitgaven van CPWC is gecommitteerd , kasuitgaven van Het restant wordt ter beschikking gesteld voor de financiering van de correcte afbouw in De uitgaven op de activiteiten komen overeen met de verwachting, met uitzondering van: De deltalanden: de opstart van de deltasamenwerking verliep langzamer dan begin 2010 werd verwacht, waardoor de uitgaven zijn achtergebleven Toekomstvisie 2010: de onverwacht grote dynamiek rondom de ontwikkeling van de toekomstvisie Water2020 heeft het beschikbare budget vanuit Partners voor Water onder druk gezet. Er is een extra investering gedaan in de toekomstvisie Water 2020 door nog sterker dan voorzien in te zetten op sectorbetrokkenheid, hetgeen heeft geleid tot een versterkt draagvlak voor Water 2020 in de sector. In de bijlage met het financiële overzicht zijn de totale uitgaven bij elkaar gezet terwijl er in het budget een splitsing was tussen de eerste stap en het vervolg. Daardoor lijkt de overschrijding groter dan deze in werkelijkheid is. Thematische focus watertechnologie: deze activiteit is doorgeschoven naar

39 Ontwikkelen Risk Reduction Water Partnership: om optimaal aan te sluiten bij de ontwikkelingen bij de rijksoverheid, en met name BuZa, is besloten de voor 2010 voorziene ontwikkelfase (opstelling business case en uitvoering van een haalbaarheidsstudie) door te schuiven naar Analyse Gevraagd is om een inzicht te geven in de verdeling deltalanden en overige landen. PvW3 Committeringen Kasuitgaven Percentage Samenwerking Stimulering Committeringen Beleidsgelden Deltalanden. activiteiten projecten % Overige landen. activiteiten projecten % Generiek. activiteiten projecten % Totaal Percentage 100% 34% 66% Als percentage van de beleidsgelden trekken de deltalanden 31% van de committeringen en de overige landen 44%. Generiek/landenoverstijgend is dit 25%. Als de cijfers worden gecorrigeerd voor de erfenissen uit het verleden als Syrië en CPWC, dan worden de percentages respectievelijk 38%, 44% en 18%. Als wij dezelfde indeling zouden maken als in PvW2 met een samenwerkings- (incl. beleidsafstemming) en stimuleringscomponent, dan liggen de percentages op 34% en 66% van de beleidsmiddelen. Accountantsverklaring PvW De accountantsverklaring PvW is vertraagd door verkeerde prioritering door de auditdienst van E,L&I. Daarnaast heeft deze accountant gevraagd om, in tegenstelling tot wat eerder gebruikelijk was, ook de pas in het 1e kwartaal gefactureerde en betaalde kosten, voor zover die betrekking hebben op het 4e kwartaal, op te nemen in de rapportage over

40 Bijlage 1: Financieel overzicht PvW2 Het financieel overzicht PvW2 staat vermeldt op de volgende pagina. 40

41 41