Risico management. De toegevoegde waarde van RISICO MANAGEMENT? Drs. Stephan van den Broek RA RC Protiviti Risk Consulting Blommaert Business Academy

Transcriptie

1 De toegevoegde waarde van RISICO MANAGEMENT? 1 Risico management 2012 Elements of this presentation may be used only after written consent from Stephan van den Broek / Tjeu Blommaert Blommaert Business Academy 2012 Drs. Stephan van den Broek RA RC Protiviti Risk Consulting Blommaert Business Academy

2 Q1. Waarom risico management? Waarom zou je tijd en energie spenderen aan risico management??

3 In het algemeen willen investeerders graag antwoord op de navolgende vragen : Verwacht rendement (wat is het doel / wat gaat het opleveren?) Benodigde investering (wat moet ik er in stoppen?) Zekerheid (welke zekerheid / vertrouwen heb ik dat dit goed gaat?) Rest risico (wat is het risico dat ik als investeerder uiteindelijk nog loop) 3

4 Risico en risico management 4

5 Q2. Risico Capaciteit versus Risico Tolerantie Wat is de belangrijkste drijver van risk appetite (risico tolerantie)? En wat is dan het verschil met risk capacity (risico capaciteit)? 5

6 Hoe zou u de risk capacity/appetite bepalen van een woningbouwcooperatie? Hoe zou de risk capacity/appetite bepalen van een groot chemisch bedrijf?

7 Van risico tolerantie naar appetite? Hoe sta ik ervoor? Wat zijn objectief gezien mijn individuele omstandigheden Let wel: Voor veel mensen is Risk Appetite > Risk Capacity 1 Risico Capaciteit (welk risico kan ik dragen?) 2 Risico Appetite (welk risico wil ik dragen m.b.t. deze investering?) Wat zijn de beslissingsvariabelen? Hoeveel levert deze investering op? 7

8 Stelling Zonder d uidelijke risk appetite ( risico tolerantie) h eeft risico m anagement geen zin Binnen m ijn onderneming is er v oldoende d uidelijkheid over de risk appetite!

9 Het idee van Risk appetite Surplus Te veel aan risico Rest risico Risk Appetite Wanneer het risico te groot is zou je dus niet investeren.! 9

10 Q3. Wat is Risico? RISICO = Kans x Impact? 10

11 Q4. Impact? Impact waarop en met welk tijdshorizon? 11

12 Q5. Kans? Wat voor een kans en binnen welke termijn? 12

13 De risicomanagement gedachte in 8 stappen 1 Risico Capaciteit Risk Appetite Kan c.q. wil ik dit risico wel lopen? Is het verwacht rendement minimaal het vereist rendement? 5 4 Waargenomen Risico Vereist Rendement Risico beheersing Risico Analyse Financiele Analyse Investeringsanalyse Verwacht Rendement 2 3

14 Risicomanagement? Nee 14 Risk Assessment Risico Mag / kan / wil ik dit risico lopen? Ja Krijg ik er een fatsoenlijke vergoeding voor? Ja Identificatie en classificatie van risico s Wet en regelgeving Strategie en beleid Risico tolerantie Afweging risico / rendement Groei potentieel Verbeter potentieel Mijd het risico Transfreer het risico Tref beheersmaatregelen Accepteer het risico Herevalueer Controleer Kostenefficient? Core/non-core Afhankelijkheid Kostenefficient? Effectief? Flexibiliteit Monitor Herevalueer

15 Risico en rendement gaan altijd hand in hand! 15 Risico WAARDE + Rendement + Wanneer het rendement stijgt, stijgt ook het risico! 15

16 Q6. Kostenreducties door een risico bril Tenzij er duidelijk sprake is van overtollig vet, waartoe leiden verder gaande kostenbesparingen? 16

17 Waarde realisatie 17 Een investering realiseert (economische) waarde wanneer deze meer rendement oplevert dan je op basis van het bijbehorende risico eist! Wanneer je een investering dus meer rendabel wilt maken, moet je of het rendement zien te verbeteren (door de toekomstige netto inkomsten uit de investering te verhogen en/of de investeringsuitgaven te verlagen) of je moet het risico op de investering zien te verlagen. 17

18 Een willekeurig bedrijf Activa Passiva VA EV Investering Dividend VLA VV Lening Rente & Aflossing Investeerder Risico! 18

19 Q7. Cost of Capital (vermogenskosten) Wie eist een hoger rendement, de vreemd of eigen vermogen verschaffer Het gemiddelde rendement dat vreemd en eigen vermogen verschaffers eisen noemen we de gemiddelde vermogenskostenvoet ofwel Weigthed Average Cost of Capital (WACC) 19

20 Twee projecten. 20 STEL ONDERNEMING DO-IT WACC = 10% INVESTERINGSVOORSTEL ALPHA Rendement = 8% DOEN OF NIET DOEN? STEL ONDERNEMING DO-IT WACC = 10% INVESTERINGSVOORSTEL BETA Rendement = 12% DOEN OF NIET DOEN? Wat nu wanneer je weet dat na een gedegen assessment - het risico van project Beta zeer hoog is (en ruim twee keer zo hoog wordt ingeschat als het risico van project Alpha) 20

21 Voorbeeld van een Risk Universe Interest Rate Forex Counterparty Commodity Price Macro Trend Settlement Market: Customers Industry Market: Competitors Financial Instrument Equity Funding Credit risk Pension Cash & Fund Reserves Management x x p = ћ/2 Market: Products Market risk Liquidity risk Country / Area Information for decision making R&D Alignment Financial risk War Business Relations Strategic risk Security Employee Relations Business risk Company X Political risk Political risk Legal/ Regulatory Organization Structure Stakeholder satisfaction Management risk Image Empowerment Project Management Operational risk Institutional Information for Decision Making Fiscal/ Monetary Policy Operations risk Legal risk Control & Supervision HR Production Sales Process Distribution Supply Chain Sourcing Outsourcing Environmental Customer Satisfaction General Liability Property IT Systems Intellectual Property Product Liability Contract Natural Disaster Information for Decision Making Insurance Taxation Health & Safety Information Security Ethics 21

22 Risico matrix Zeer hoog Kans Zeer laag Zeer laag Impact Zeer hoog LET OP: de kleuren in de template creëeren percepties m.b.t. risico tolerantie 22

23 Likelihood and Impact (RAM) Likelihood of occurrence Very low Never heard of relation to industry Low Heard of in..industry Average Incident has occurred within. Europe High Happens once or more than once per year within.. Europe Very High Happens frequently within. Europe Impact Financial < 10 k 10 k -100k 100 k -1 m 1 m -10 m > 10m People / Health Very small effect / injury Limited effect / injury Large effect injury Permanent or total handicap/ 1-3 casualties > 3 casualties Environment Very limited impact Limited impact Local impact Big / regional impact Extreme impact Reputation Very limited impact Limited impact Considerable impact National impact International impact 23

24 RISK IS AN OPINION (as is PROFIT) Financiele NS Analyse Mastercourse en Risicomanagement November

25 Risico indicatoren DIAGNOSTISCH PRODUCT PORTFOLIO! fase in de productlevensscyclus Govindarajan&Gupta embryonaal groei rijp aflopend leidend sterk gemiddeld kwetsbaar zwak NEDERLAND SPANJE UK NEDERLAND LUX concurrentiepositie Miles&Snow 25 25

26 Risico High Risk-Return trade-off D e.g. WACC% B F MAX (owned risk) E A Low C Low Prof. Dr. Tjeu Blommaert MIN High % Rendement 26

27 Waarde drijvers & onzekerheid Waarde Creatie Activa Basis Werk Kapitaal Waarde Drijvers & Onzekerheid Voorraad niveau # SKU s Cycle times Safety stock Allen gemanaged In de bedrijfsprocessen PtO Customer Dedicated grades Man Run Lenght Operational Value drivers PtO Sales Run Forecast Lenght Reliability Plant Reliability Man Uncertainty drivers 27

28 Integraal model voor Controlling the Strategy Baldrige; Demming; EFQM; INK; ISO HRM 90 EMPLOYEE SATISFACTION 90 WAARDE LEADERSHIP 100 RESOURCES PROCESSES CUSTOMER SATISFACTION 200 BUSINESS RESULTS 150 POLICY & STRATEGY 80 IMPACT on SOCIETY 60 ENABLERS 500 RESULTS

29 Inzicht in klantsegmenten kan zeer waardevol zijn Klanttevredenheid HOOG KS3 KS4 MEDIUM CS1 LAAG KS2 Euro 5 Euro 10 Euro 15 Euro 2O Euro 25 Euro 30 WINST / KLANT Prof. Dr. Tjeu Blommaert,

30 Dank U! Stephan van den Broek i.s.m. Prof. Dr. Tjeu Blommaert Protiviti Risk Consulting Blommaert Business Academy Blommaert Business Academy 2012