GEN. Faculteit Geneeskunde Permanente Vorming. Vereniging van de ALumni van de FAculteit GENeeskunde van de KU Leuven - ALFAGEN

Transcriptie

1 DRIEMAANDELIJKS TIJDSCHRIFT GEN JAARGANG 29 NR. 1 Afgiftekantoor: Leuven MassPost - P3A9092 Faculteit Geneeskunde Permanente Vorming JAN - FEB - MRT 2017 Vereniging van de ALumni van de FAculteit GENeeskunde van de KU Leuven - ALFAGEN

2 inhoud voorwoord VOORWOORD 2 EDITORIAAL 3 NIEUWS VAN ALFAGEN Viering prijsuitreiking Alumnus van het jaar 4 Laudatio Alumnus vh jaar Toespraak Alumnus van het jaar 2016 (dr. Tine Dusauchoit) 7 Lenteconcert (zondag 23 april 2017) SAVE THE DATE 11 Louis Janssens (gedicht em. prof. dr. Dirk Lahaye) 12 Si e vero 12 Ereleden 2017: nieuwe lijst ERELEDEN 13 Lustrumviering geneeskunde: promotiejaar 1991 (27 augustus 2016) 14 Lustrumviering geneeskunde: promotiejaar 1966 (9 oktober 2016) 15 NIEUWS VAN DE FACULTEIT Infodag voor abituriënten zaterdag 16 maart KUNST, CULTUUR EN REIZEN Acco stelt voor 18 DE GESCHIEDENIS VAN DE 'LEUVENSE' HEMATOLOGIE (em. prof. dr. Marc Boogaerts) 20 ONTWIKKELINGSSAMENWERKING Tweejaarlijkse Prijs. Prof. Jozef Vandepitte Oproep NIEUWS UIT UZ LEUVEN De wereld van het OKa werd nog groter 25 Oogrobot doet precisie-injectie in verstopte netvliesader 27 Geachte collegae, Beste Alumnileden, Veel dank aan allen die zich reeds in orde stelden met hun bijdrage, en ja, dit loopt goed. Is het vernieuwde tijdschrift een meerwaarde? Dat horen wij graag van onze leden. Intern evalueren wij deze vernieuwing en nemen hierbij graag uw mening mee. Leden die hun bijdrage nog niet betaalden, ontvangen wel de volgende nummers niet meer, dus haast jullie en noteer dat onze prijzen dezelfde bleven. Nieuw bij ALFAGEN is de pas gelanceerde jongerenwerking. Met de steun van Medica, jong-bmw en de Leuvense Assistentenvereniging wordt er hard gewerkt aan de verjonging van ALFAGEN en geven wij een duidelijk gezicht aan recent afgestudeerde alumni. De ALFAGEN webpagina onderging ook een hele verandering, ga dus snel kijken naar Wij starten, mede dankzij de hulp van onze alumni met een meer actieve pagina. Video vormt hier een nuttig medium bij. Zo krijgt u boodschappen, nieuws, geschiedenis en ook wetenschap aangeboden. En tot slot: spoor snel nog een aantal collegae aan uit uw jaar, buurt, werkomgeving om zich in orde te stellen met de bijdrage. Wij ontmoeten u allen graag op ons Lenteconcert op 23 april 2017 om in het Centraal Auditorium Gasthuisberg en op de Ledendag van 20 mei Chris Geens Voorzitter ALFAGEN PROGRAMMA S PERMANENTE VORMING en ALUMNI-ACTIVITEITEN Kalender van evenementen 28 Masterproeven klin biologie 29 IN MEMORIAM Prof. dr. Herman Vande Voorde (23 januari 2017) 29 Prof. dr. Herman Vanden Berghe (23 januari 2017) 29 VERENIGING VAN ALUMNI VAN DE FACULTEIT GENEESKUNDE (ALFAGEN) 30 COLOFON 31

3 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 editoriaal Wees een echte alumnus van de KU Leuven, vergeet uw lidmaatschap niet! Al wie aan de KU Leuven, zij het in Leuven zelf, of aan één van onze Campussen verspreid over heel Vlaanderen, een diploma behaalde is natuurlijk automatisch alumnus van onze KU Leuven. Maar een echte alumnus ben je pas wanneer je ook jaarlijks de lidmaatschapsbijdrage betaalt en deelneemt aan een of meerdere activiteiten die vooral voor onze alumni worden opgezet. De meeste alumni maken zich lid om zo op de hoogte te blijven van het nieuws over hun jaargenoten van afstuderen en van de evoluties binnen hun disciplines. Maar de schrandersten onder onze alumni hebben natuurlijk al lang door dat binnen onze zeer snel evoluerende maatschappij contacten met de ganse universitaire wetenschappelijke wereld noodzakelijk zijn om mee te zijn met de nieuwe denkkaders en benaderingswijzen. Daarom geeft een lidmaatschapsbijdrage de alumni ook toegang tot heel wat transdisciplinaire ontwikkelingen die zich samen richten tot kritisch-wetenschappelijk onderzoek. Interdisciplinaire verkenningen Zo hebben wij aan de KU Leuven een project lopen dat door interdisciplinaire verkenningen uitkijkt naar nieuwe onderzoeksstrategieën. Die kerngroep bestaat uit een beperkt maar multidisciplinair gezelschap (wetenschappers, ingenieurs, bio-medici, theologen, kunstenaars, ) en is nauwelijks bekend in eigen huis, maar richt zich tot onze alumni die mee blijven zoeken naar nieuwe verklaringen en methodieken om de werkelijkheid te ontdekken achter de gekende feitelijkheid. Medio 2017 komen wij voor onze geïnteresseerde en betalende alumni met een unieke studiedag. Regionale Kernen Een andere reden waarom wij actieve alumni kunnen gebruiken betreft de aanwezigheid van de KU Leuven in elke regio in Vlaanderen, vaak gebonden aan de regionale Campus om er ons KU Leuven netwerk uit te bouwen. Jammer genoeg hanteren nog heel wat beleidsmensen aan de KU Leuven en ook binnen de bio-medische groep mono- disciplinaire denkkaders. Als betalend lid van de eigen kring zijn onze alumni ook lid van de regionale kernen in Brussel, in Mechelen, in Antwerpen, Kortrijk en heel Vlaanderen. Hier kunnen onze alumni contacten maken in eigen regio en zo aansluiten bij transdisciplinaire netwerken, hoogstaande lezingen volgen of deelnemen aan unieke bezoeken aan bedrijven, culturele instellingen of zeldzaam toegankelijke gebouwen of overheidsinitiatieven. Verlaat dus de cocon van de eigen discipline en manifesteer uw algemene interesse voor de KU Leuven via dit ruime regionale aanbod. Lidkaart is toegangskaart Het wordt dus hoog tijd dat de KU Leuven het haar leden makkelijk maakt en dat wij met onze elektronische lidkaart ruim en eenvoudig toegang krijgen tot heel wat manifestaties die onze interesse genieten en waar wij graag onze aanwezigheid manifesteren. Waarschijnlijk moeten wij wachten tot 2018, dan vieren wij 50 jaar Mei 68, en trekken wij weer massaal naar Leuven om de straten op te breken en te betogen voor de rechten en de vrijheid van de alumni, want wij behoren toch ook integraal tot de universitaire gemeenschap maar voorlopig zonder stemrecht. Hopelijk wordt dit niet mijn laatste editoriaal! Prof.em dr Chris Geens Voorzitter ALFAGEN 3

4 Viering prijsuitreiking Alumnus v Laudatio Alumnus van het jaar 2016: Dr. Christine Dusauchoit 4 Prof. Dr. Dirk Van Raemdonck Faculty Club, 7 December 2016 Geachte Eredecaan, Geachte Mevrouwen en Mijnheer Vice-decaan, Geachte Voorzitter en bestuursleden ALFAGEN Geachte Emeriti van de Faculteit Geneeskunde Beste Alumni en gepromoveerden van het jaar 1984 Beste familieleden, vrienden, en sympatisanten, Geachte dokter Dusauchoit, beste Tine, Vandaag vieren we opnieuw de alumnus van het jaar. Voor 2016 viel de keuze van de kiescommissie, bestaande uit bestuurders van onze faculteit geneeskunde en van ALFAGEN, terecht op Dr Christine Dusauchoit. Promotiejaar 1984 Tine Dusauchoit is een Alumnus van het promotiejaar Haar naam pronkt in de lijst van de afgestudeerden in de opleiding tot dokter in de genees-, heel- en verloskunde aan de KU Leuven. Ik had het voorrecht als praeses van Medica om de promotiespeech te geven op 29 juni 1984 ter vervanging van dr Michel Vanduffel, praeses van het 4 de doctoraat die het toen gedurfd had zijn huisartsenstage te volbrengen bij de dokters van Geneeskunde voor het Volk in Genk. Aangezien deze stage door de faculteit niet erkend werd, kon Michel niet samen met ons afstuderen. Ik kreeg zijn promotiespeech in mijn handen gestopt en heb die voorgelezen, wat niet in dank werd aangenomen door de toenmalige decaan prof dr Rik Casteels. Het promotiejaar 1984 vierde ondertussen reeds haar 30 jarig lus- trum op zaterdag 11 oktober 2014 in de Salons Waerboom te Groot Bijgaarden, waar onze Vice-rector en jaargenoot prof dr Wim Robberecht de tafelrede heeft gehouden. We kijken reeds halsreikend uit naar onze volgende lustrumviering. Gezin en familie Tine Dusauchoit werd geboren te Brugge op 14 maart Ze doorliep met brio haar kandidaturen aan de Campus KULAK te Kortrijk waar ze afstudeerde in juni 1980 en haar doctoraten aan de KU Leuven waar ze promoveerde op 29 juni Tine is gehuwd met dr Vincent Janssens. Ze vierden dit jaar, op 8 maart 2016, hun 30 jarig huwelijksjubileum. Zij werden gezegend met 4 kinderen: Ward (1988), Bram (1990), Nena (1992) en Amber (1995). Onze alumnus komt uit een gezin van BV s! Wie van ons kent haar broer Chris Dusauchoit niet, de presentator van het programma Dieren in Nesten op TV één? Haar andere broer, dr Marc Dusauchoit, is huisarts in Temse en eveneens afgestudeerd aan de KU Leuven in het jaar Er zullen niet veel families zijn in Vlaanderen waarvan 2 kinderen afstuderen in hetzelfde academiejaar in dezelfde opleiding aan dezelfde universiteit. Professionele loopbaan: job hopper of sociaal engagement als rode draad? De professionele loopbaan van dr Tine Dusauchoit is sterk gevarieerd en daardoor ook kleurrijk, maar telkens uitdagend op zoek naar tekortkomingen in de brede maatschappij waar haar inzet verandering kan brengen. De leuze die gans haar rijk gevulde carriere kan samenvatten is dan ook: sociale gedrevenheid met een totale inzet voor de medemens. Deze karaktereigenschap heeft grotendeels bijgedragen tot de keuze die commissie heeft gemaakt om Tine uit te roepen tot Alumnus van het jaar Na een opleiding Tropische Geneeskunde aan het ITG te Antwerpen van 1984 tot 1985, startte Dr Dusauchoit haar professionele loopbaan als arts werkzaam voor Artsen zonder Grenzen in Mesa Grande in Honduras van mei tot december Daarna werkte ze in M Barara te Uganda van maart tot juni 1986,

5 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN an het jaar nog steeds voor Artsen zonder Grenzen. Vervolgens ging het naar Bolomba in de province de l eqateur langs de Congostroom in het voormalige Zaïre waar ze voor dezelfde organisatie werkzaam was van december 1986 tot januari Daar heeft ze nog bezoek gekregen van dr Paul Depuydt die zelf op missie was met Artsen Zonder Grenzen in Basankusu. Tine is nog stagiaire geweest in zijn dienst heelkunde te Oostende en heeft na haar artsendiploma nog bij hem gewerkt als vrij assistent om enkele heelkundige knepen (knopen) aan te leren vóór haar vertrek naar Zuid-Amerika. Daarna werd Dr Dusauchoit coördinator voor Médecins Sans Frontières voor een project in Maputo, Mozambique, waar ze drie jaar bleef van oktober 1991 tot juli Vervolgens kwam het gezin Janssens- Dusauchoit terug naar België en werd Tine tewerkgesteld als medewerker in de medische dienst van dezelfde organisatie in het hoofdkwartier in Brussel van oktober 1994 tot juni Nadien heeft Tine, van juli 1997 tot januari 1998, nog zes maanden gewerkt als arts in het gesloten centrum voor vluchtelingen te Steenokkerzeel. Veertien jaar na het behalen van haar diploma, heeft ze van januari tot augustus 1998, de Alma Mater opnieuw opgezocht om tewerkgesteld te worden als wetenschappelijk medewerker aan de faculteit geneeskunde. In die periode heeft ze (mee)gewerkt aan een handboek over Cerebral Palsy voor China onder leiding van prof em dr Paul De Cock in het Centrum voor Ontwikkelingsstoornissen. De verhuis is nog niet gedaan, want van september 1998 tot juni 1999 was Dr Dusauchoit beleidsmedewerker van de Vlaamse Gezondheidsraad te Brussel, net opgericht op initiatief van Vlaams Minister Wivina De Meester. Na een zeer korte passage als Algemeen Directeur van de Belgische Vereniging voor Strijd tegen Mucoviscidose (juli - augustus 1999) werd ze aangesteld als medewerker op het kabinet van Minister Frank Vandenbroucke, federaal Minister van sociale zaken en pensioenen. Een gedreven minister met veel dossierkennis en zeer veeleisend voor zijn medewerkers heb ik haar toen meermaals horen zeggen. Tine bleef op zijn kabinet werkzaam van september 1999 tot september Dat brengt mij bij een andere anekdote die ik me nog goed herinner. Als penningmeester en bestuurslid van het Koninklijk Belgisch Genootschap voor Heelkunde hadden we voor het jaarlijks congres in het casino te Knokke de minister uitgenodigd om een afsluitende speech te houden rond het thema evidence-based surgery. Tine had de opdracht gekregen om de speech te schrijven en ze had mij die ook vooraf doorgestuurd. Ik had de tekst dus voor mij liggen toen de minister het podium betrad. Wat bleek, de tekst kwam helemaal niet overeen met wat op mijn papier stond! Frank Vandenbroucke had eigenhandig Tine s tekst in zijn wagen onderweg van Brussel naar Knokke aangepast. Terug naar de oude liefde: Artsen Zonder Grenzen. In september 2001 wordt ze benoemd tot Algemeen Directeur van Artsen Zonder Grenzen België en werkt ze in het hoofdkwartier te Brussel tot september

6 6 Nadien volgde nog een korte passage als stafmedewerker van de Raad van Universitaire Ziekenhuizen van België van april 2005 tot maart Huisarts te Jette Sinds oktober 2007 tot op heden werkt Dr Dusauchoit als huisarts te Jette in de groepspraktijk de Horizon samen met haar man Dr Vincent Janssens en Dr. Dounia Logdali. Een nieuwe uitdaging in de zeer complexe basisgezondheidszorg in Brussel. We lezen op haar website: Als huisarts is er veel wat ik graag doe, maar mijn bijzondere interesse gaat uit naar prenatale zorg, palliatieve zorg en zorgplanning bij ouderen. De ontmoeting met patiënten, met alle verschillen in achtergrond, taal, omgang met ziekte en tegenslag, blijft voor mij een bron van verwondering, inspiratie en voldoening. Bijkomende opleiding en opleider Ze behaalde het diploma Gediplomeerde in de Gespecialiseerde Studies (GGS) Management en Beleid van Gezondheidszorg aan de KU Leuven in 1998 en werd Leif-arts in Ze is tevens enthousiast praktijkopleider voor onze HAIO s sinds september Sociaal en maatschappelijk engagement Het sociaal en maatschappelijk engagement van Tine Dusauchoit wordt snel zichtbaar wanneer je haar naam intikt op Google. Ze was Voorzitter van Artsen Zonder Grenzen- België van september 1998 tot juni 1999, bestuurslid van Artsen Zonder Grenzen-Spanje van september 2004 tot september 2006 en Ondervoorzitter van Domus Medica van januari 2011 tot december Dr Dusauchoit bekleedt tevens verschillende bestuursfuncties in organisaties in Brussel, zoals het Huis voor Gezondheid sinds 2008, in Overstag, de vertegenwoordiging van praktijkopleiders voor HAIO s sinds Ze is tevens lid van Br.EL, Brusselse Expertise Levenseinde sinds Daarnaast is Dr Dusauchoit ook nog wetenschappelijk geinteresseerd en zet ze zich volop in voor nascholing en opleiding. Broer en Zus Beste Toehoorders, zoals u heeft opgemerkt, hoeft Tine niet onder te doen voor haar broer Chris wiens rijkgevuld curriculum op Wikipedia consulteerbaar is. En toch doen broer en zus enkel wat ze graag doen zoals ze toegaven in een interview aan de krant De Standaard verschenen op 16 november 2001: eten, lezen en slapen. Geschenken Beste Tine, graag wil ik nog 1 persoonlijke anekdote vertellen. Herinnert u zich deze wijnfles nog? Ik heb ze van u cadeau gekregen op het einde van het akademiejaar uit dank voor mijn inzet als praeses van het 2 de doctoraat. Ik kan me de juiste inhoud van de fles niet meer herinneren, was het nu rood of wit? Ik heb ze echter al die jaren gekoesterd als herinnering aan onze studententijd en als een teken van onze vriendschap. Het wordt tijd dat wij ook aan een geschenk voor U denken. Misschien had U een gouden vulpen vanwege ALFAGEN verwacht om al uw memoires op te schrijven in een mooi gedenkboek. Helaas hebben we deze gadgets niet in onze Alumni winkel. Maar het bestuur heeft iets veel leukers voor U en Vincent bedacht: Een reisje voor twee personen voor 1 week naar Zakynthos op zoek naar Vesalius. Bedanking Sta me toe op het einde van deze speech nog enkele mensen in het bijzonder te danken: Vooreerst Dr Paul Depuydt uit Oostende voor het aanleveren van de mooie foto s als herinnering van je tijd als arts-ontwikkelingshelper in Congo. Spijtig genoeg kon hij er vanavond zelf niet bijzijn. Ook je echtgenoot Vincent moet ik danken voor het stiekem doorsturen van je CV en enkele familiekiekjes. Tot slot wil ik ook onze officiële instanties en hun vertegenwoordigers bedanken voor hun steun bij de huisvesting van ALFAGEN in de gebouwen van de faculteit: prof dr Wim Robberecht als vice-rector Biomedische Wetenschappen, prof dr Paul Herijgers als decaan van de Faculteit Geneeskunde en prof em dr Chris Geens als voorzitter van ons aller alumnikring ALFAGEN. Ook een bijzonder woord van dank aan Katrien Verhelst, onze nieuwe administratief directeur van de faculteit als opvolgster van Jos Knapen, voor haar administratieve ondersteuning bij de werking van ALFAGEN. Ook een bijzondere dank aan onze drie secretariële ondersteuners van ALFAGEN voor de praktische organisatie van deze avond: de dames Chris Mertens, Hilde Terclavers en Sonja Wuyts. Er rest mij enkel nog u, Tine, nogmaals te feliciteren met uw verkiezing als Alumnus van het jaar Welverdiend en van harte proficiat. Tevens dank voor uw onophoudelijke en belangeloze inzet voor mens en maatschappij. Laat ons er dadelijk het glas op heffen. Proost. Dirk Van Raemdonck Penningmeester ALFAGEN 7 December 2016

7 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN Wat een bijzondere dag vandaag! Ik word gevierd. regelmatige, beperkte analyses op ons eigen patiëntenbestand ben ik nooit geraakt. Onderwijs? Tja, ik ben sinds twee jaar een meer dan enthousiaste praktijkopleider en wie mij wat beter kent weet dat ik het graag uitleg maar daar houdt het dan ook mee op. Rest nog het derde element van het parcours: de maatschappelijke dienstverlening. De reden dat ik hier vanavond sta en dat u hier bent moet vast en zeker daarin te vinden zijn. Het voelt onwennig aan een prijs krijgen. Ik was blij verrast toen Chris Geens mij een paar maanden terug, op een zonnige dag, belde en me vroeg om vandaag zeker vrij te houden en me uitlegde waarom hij dat vroeg. Ik ben vandaag natuurlijk heel erg blij maar ik blijf toch verrast. Want op het moment dat ik dit schreef wist ik niet zo goed waarom of waaraan ik deze prijs heb verdiend. Ik begrijp dat deze prijs, die dit jaar al voor de tiende keer wordt uitgereikt, gaat naar een oud-student van deze faculteit geneeskunde van wie de leden van de alumni vereniging vinden dat hij of zij een bijzonder parcours heeft afgelegd op vlak van onderzoek, onderwijs en maatschappelijke dienstverlening. Ik heb inderdaad een wat atypisch parcours doorlopen, maar dat op zich is natuurlijk onvoldoende. Onderzoek? Niet echt Ok, ik ben erg nieuwsgierig maar veel verder dan wat toegepast onderzoek toen ik voor AZG werkte en Ja, ik engageer mij. Ik heb dat eigenlijk altijd al gedaan. Ik denk dat ik gewoonweg niet in staat ben om mij niet te engageren. Je zou het een gebrek of in het Brussels nen défaut kunnen noemen. Maar is mijn maatschappelijk engagement wel zo bijzonder? Maar heb ik met dit engagement deze prijs wel echt verdiend? Neen, dit is geen uiting van valse bescheidenheid maar iets wat ik mij oprecht afvraag. Staat u me toe dat ik samen met u even het werkwoord verdienen aan wat nader onderzoek onderwerp? Een paar jaar geleden heb ik via een artikel in mijn krant en een oproep voor crowdfunding kennisgemaakt met Rutger Bregman. Hij is met zijn 28-jaar minder dan half zo oud als ikzelf nu ben. Hij is behalve geschiedkundige en opiniemaker ook mee de oprichter van het ik maak hier graag even wat reclame geweldige online journalistieke platform De Correspondent. Hij heeft ook een paar opmerkelijke boeken geschreven. Eén daarvan draagt als titel Waarom vuilnismannen meer verdienen dan bankiers. Een titel die op het eerste zicht van geen meter klopt. Natuurlijk verdienen vuilnismannen niet meer dan bankiers wel integendeel! Maar Bregman vindt dat vuilnismannen meer zouden moeten verdienen want ze verdienen meer in die andere betekenis van het woord. Hij vindt dat er een aantal beroepen zijn die een échte bijdrage leveren aan de economie en aan de welvaart van een land of samenleving. Daartoe rekent hij behalve de vuilnismannen ook anderen zoals schoonmakers, onderwijzers en verzorgenden. Hun bijdrage aan welvaart schat hij hoger in dan die van pakweg bankiers, consultants en (zijn term) andere zogenaamde managers. Alleen vertaalt deze meerwaarde zich volgens hem niet of onvoldoende in een salaris. 7

8 8 Verderop in zijn boek toont Bregman ook aan dat het een mythe is dat elke mens zich dank zij de meritocratie zou kunnen opwerken tot een meer succesvol persoon. Met meritocratie wordt verwezen naar het maatschappijmodel waarin de sociaal economische positie van een individu gebaseerd is op zijn of haar verdiensten (merites) en niet op zijn haar afkomst, grond- of geldbezit, ras of geslacht. Bregman stelt dat deze sociale mobiliteit een mythe is en citeert daarbij de Amerikaanse econoom Gregory Clark als volgt Ondanks de Verlichting, de industriële revolutie, de komst van het kapitalisme, het massaonderwijs, de verzorgingsstaat, het algemeen kiesrecht, de emancipatie van vrouwen en zelfs de communistische revolutie is de sociale mobiliteit in alle onderzochte landen nog altijd even klein als in de Middeleeuwen. Wat blijft tellen is de juiste achternaam, het beroep van de ouders (en van de grootouders en overgrootouders), het land waar je geboren wordt, de etniciteit. Daarbovenop komt nog de genetische loterij. Dit alles samen bepaalt voor 80 procent je huidige inkomen, wat je verdient. Stof tot nadenken ook al vraagt u zich vast af wat dit met mij en vandaag te maken heeft. Ik kom hier straks nog op terug. Als ik vanuit deze stellingen van Bregman naar het hier en nu terugkeer dan is het antwoord op de vraag heb ik deze prijs verdiend? op zijn best een tja, misschien wel, ja maar Ik zit aan de goeie kant. Ik heb geen enkele verdienste (of merite) aan het feit dat ik geboren ben in een gezin uit de middenklasse in een welvarend land en in vredestijd. Ik heb redelijk goede genen meegekregen, ik ben gezond en verstandig. Ik heb mogen en kunnen studeren. Daar heb ik werkelijk geen enkele verdienste aan. Dat was daar is dat Brussels weer gewoon een chanske Ik heb kunnen doen wat ik wilde doen en heb het privilege om al zowat mijn hele loopbaan in of toch erg dichtbij de zorg te werken. Een sector waar het leveren van meer-waarde makkelijker is dan in andere sectoren. Ik doe mijn best dat zo goed mogelijk te doen. Ik probeer waar mogelijk mee te werken of mee te helpen om het anders en beter te maken. Ik ga moeilijkheden daarbij niet uit de weg. Ik steek daar veel (volgens mijn kinderen ze hebben geen ongelijk vaak te veel) tijd in. Dat is waar. Daar heb ik verdienste aan. Maar zoals ik zijn er zovelen en die worden vandaag niet gewaardeerd of gevierd. Maar vooral: er zijn zovele anderen die op een ander tijdstip, op een andere plek en in een andere context geboren zijn en dus weinig of geen kans maken om überhaupt ooit in de prijzen te vallen. Dit brengt me naar een plek die op minder dan 50 km hier vandaan ligt maar die in alle opzichten niet te vergelijken valt met dit Leuven waar ik ooit studeerde noch met enige andere plek in Vlaanderen zelfs niet de Vlaamse rand of Wallonië. Die plek is Brussel. Brussel waar ik ondertussen al meer dan 20 jaar woon en waar ik nu iets meer dan negen jaar huisarts ben. Brussel waar ik Brusselaar met Nederlands als voertaal geworden ben. Geweldige plek. Vreselijke plek. Huisarts zijn in Brussel is een uitdaging maar ook een privilege. Huisarts in Brussel zijn is een uitdaging omdat het vaak afzien is en dubbel of driedubbel werk omdat de gezondheidsproblemen vaak het minst van de problemen van mijn patiënten zijn. Omdat een verschil maken niet evident is als de patiënt arm is, laaggeletterd, gebrekkig of geen Frans laat staan Nederlands spreekt en weinig ziekte-inzicht heeft. Walt Disney zei ooit it s kind of fun to do the impossible. Ik kan me daar wel in vinden, het is niet altijd leuk maar het geeft zeker veel voldoening als het quasi onmogelijke lukt. Huisarts in Brussel zijn is een privilege omdat het fijnste en meest interessante aan arts en vooral huisarts zijn is dat je op zijn minst regelmatig de parallelle werelden waarin we allemaal leven en die in steden als Brussel meer uitgesproken zijn kan doorkruisen. Ziekte, gezondheid, lijden, zoeken naar genezing of verzachting verbindt mensen met elkaar. Dit ervaar ik het sterkste in de palliatieve zorg die ik in Brussel probeer te bieden. In Brussel is het fenomeen van parallelle werelden bijzonder uitgesproken. De ongelijkheid is misschien niet altijd direct zichtbaar maar is extreem. Het overkomt me meer dan eens dat ik na een wacht bijna beschaamd thuis kom in mijn ruime, comfortabele, warme en prettige huis. Er is in Brussel enorm veel werk aan de winkel en wat ikzelf en anderen proberen te doen is belangrijk én zinvol maar zal absoluut niet volstaan tenzij we het drastisch over een andere boeg gooien. Daar zijn volgens mij drie redenen voor. De problemen zijn te groot, de gezondheidszorg is absurd versplinterd georganiseerd en de weerstand tegen verandering is helaas te groot.

9 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN De problemen zijn te groot. Ik citeer kort even uit de Welzijnsbarometer van 2016, de laatste van deze jaarlijkse publicaties van het Brussels Observatorium voor Gezondheid en Welzijn. Ongeveer een derde van de Brusselaars moet zien rond te komen met een inkomen onder de armoederisicogrens. Meer dan een vijfde van de Brusselse bevolking tussen 18 en 64 jaar is afhankelijk van een vervangingsinkomen (werkloosheid en invaliditeit) of een bijstandsuitkering. Van de Brusselse kinderen jonger dan 18 jaar groeit en een kwart (u hoort het goed: een kwart!) op in een huishouden zonder inkomen uit werk. Bijna een vijfde van de actieve Brusselse bevolking en meer dan een vierde van de jongeren is een niet-werkende werkzoekende met grote verschillen tussen de Brusselse gemeenten wegens sociaal-ruimtelijke ongelijkheden. Er wordt aan minder dan de helft van de vraag naar een sociale woning voldaan en meer dan een vijfde van de Brusselaars vermelden aanzienlijke kwaliteitsproblemen met hun huisvesting. En de sociaaleconomische situatie waarin een persoon zich bevindt, beïnvloedt in belangrijke mate zijn of haar gezondheidssituatie: het verschil in levensverwachting tussen de inwoners van de armste en de meest gegoede Brusselse gemeenten bedraagt 3,0 jaar voor mannen en 2,6 jaar voor vrouwen. (U begrijpt nu wellicht waarom ik het in het begin nogal uitvoerig over dat boek van Rutger Bregman had) De wijze waarop de gezondheidszorg wordt georganiseerd en bestuurd in Brussel is versplinterd, extreem en volgens mij nodeloos complex en dus ook absurd. Om René Magritte, geboren en getogen in Jette waar onze huisartsenpraktijk ligt, te parafraseren ceci n est pas une politique de santé. De zorg wordt georganiseerd en geregeld vanuit de tweedeling Franstalig Nederlandstalig. Perfect te begrijpen vanuit de bevoegdheden zoals ze aan de gemeenschappen zijn toegewezen. Totaal haaks staand op de noden en behoeften van de Brusselaars. Alles in het dubbel dus niet alleen een dubbele sociale kaart nodig maar eveneens een versnipperd aanbod met (omgangs) taal als extra barrière. Uw patiënt van Roemeense afkomst spreekt geen Nederlands? Geen kinderen in het Nederlandstalig onderwijs? Jammer, dan moet u zich to een ander CGG wenden. Ten slotte en zeker niet in het minst: de impact van mijn en onze inzet blijft onvoldoende omdat de weerstand tegen verandering zo groot is. Ik maak deel uit van een groep Brusselse huisartsen die al een aantal jaren trekt en sleurt en sleurt en trekt om er mee voor te zorgen dat een gemeenschappelijke eerstelijnswachtdienst (alles in het dubbel, zoals ik daarnet al zei) in Brussel stevig staat en duurzaam verankerd wordt. Dit in het belang van alle Brusselaars ongeacht hun taal of afkomst maar vooral in het belang van die 30% (ja, dat hoort u goed: dertig procent) die geen huisarts heeft. Een sterke en duidelijke wachtdienst kan helpen de versnipperde eerstelijn duidelijker zichtbaar te maken. Helaas kunnen een aantal oudere collega s in onze kring zich niet neerleggen bij de bij herhaling en democratisch genomen beslissingen over deze gemeenschappelijke wachtdienst. Dit vertaalt zich momenteel hoe triestig kan het zijn in rechtszaken aangespannen tegen de eigen kring. Dit alles onder het mom dat anders de Vlaamse zorg en de Vlaamse patiënt en de Vlaamse huisarts in de kou zouden blijven staan. Alsof de noden nog niet groot genoeg waren, de situatie nog niet complex genoeg was moeten wij als huisarts in Brussel ook opboksen tegen deze bijkomende weerstand daar zeer veel en tijd en energie in steken. Om moe van te worden maar niet moedeloos. De tijd vraagt verandering. Verandering vraagt tijd. Met verandering mee gestalte geven ben ik nog wel even bezig, denk ik. Het werk is niet af. Mijn engagement is nog sterk en levendig. Ik heb als voorbereiding op vandaag mijn CV nog eens bovengehaald en bekeken. Ik was er zelf een beetje van verbaasd dat ik toch wel redelijk veel verschillende dingen heb gedaan (wellicht of mogelijks staat hier een niet gediagnosticeerde ADHD-er voor u). Het was ook aan wat updaten toe want er was sinds ik het laatste bekeek de computer houdt dat mooi voor ons bij, het was in 2014 alweer een en ander bij gekomen. Toch zijn er een aantal rode draden die lopen van het begin tot nu. Die draad begint bij AZG en loopt via nogal wat omwegen tot vandaag door tot in Brussel en brengt mij vanavond in Leuven. 9

10 10 AZG is voor mij en voor ons want mijn leven en werk en zijn onlosmakelijk verbonden met dat van Vincent, mijn man en collega bijzonder belangrijk geweest en gebleven. Zoals vaak het geval is: zoiets besef je soms pas na enige tijd. Het handvest van AZG dateert al uit 1971 en is onveranderd en even krachtig als destijds gebleven. Ik lees het u graag even voor: Artsen Zonder Grenzen verleent hulp aan bevolkingsgroepen in nood, aan slachtoffers van natuurrampen, van rampen door de mens veroorzaakt, en van oorlogen en burgeroorlogen. Zij doet dit zonder onderscheid te maken naar afkomst, religie, levensbeschouwing of politieke opvatting. Artsen Zonder Grenzen is volstrekt neutraal en onpartijdig. Op grond van de algemeen erkende medische ethiek en het recht op humanitaire hulp, eist Artsen Zonder Grenzen volledige vrijheid in de uitoefening van haar taak. De medewerkers van Artsen Zonder Grenzen respecteren de medische gedragscode en handhaven een volledige onafhankelijkheid ten opzichte van welke politieke, religieuze of economische macht dan ook. De medewerkers van Artsen Zonder Grenzen bepalen uit vrije wil of zij de gevaren en risico s van het werk accepteren en eisen voor zichzelf of hun rechthebbenden geen enkele vergoeding, behalve welke de organisatie hen kan verschaffen. OK, ik ben zelfstandige geworden en het is dus niet langer een organisatie die mij betaalt maar voor de rest kan ik met deze waarden en principes in Brussel nog dagelijks goed aan de slag. Deze waarden en principes onderbouwen mijn werk en engagement, zowel voor mijn patiënten als voor de organisaties en doelen waarvoor ik mij inzet. Af en toe vraagt een patiënt mij nog eens maar dokter, mist ge dat niet, uw werk met AZG. U zal begrijpen waarom ik daarop geheel conform de waarheid antwoord neen, dat mis ik niet. Als arts is kennis en kunde belangrijk maar besef ik meer en meer ook en vooral mededogen. Dat is sterk geworteld in mijn humanitaire verleden maar vindt in mijn werk van alledag in Brussel een vruchtbare context om zich te ontplooien. Dus ja, als u mij deze prijs hebt gegeven voor wat ik in Brussel doe en probeer te doen als huisarts, via het huis voor gezondheid, als lid van onze huisartsenkring of in mijn engagement voor de palliatieve zorg via Br.El dan neem ik die daarvoor heel graag in ontvangst. Er is nog genoeg werk aan de winkel. Ik heb veel gekregen ik doe er graag iets mee, ik geef het graag door. Het is nog een goeie tien jaar tot ik 67 ben en ik zou graag in die tijd nog wel een projectje of twee willen realiseren. Ik heb al wel een paar ideeën. Ik zou bijvoorbeeld graag een wagonnetje eerstelijns palliatieve zorg tijdens de wachturen aan de trein van de gemeenschappelijke wachtdienst vertrokken maar nog niet op kruissnelheid hangen. Ik zie de erkenning die u mij vandaag geeft dan ook als een aanmoediging om voort te doen. Om nog een keer in het Brussels uit de hoek te komen, alsof u mij zegt doe mo voesj. Geen idee wie van wie het is maar een hele tijd geleden las ik geluk is een neveneffect van engagement. In die zin ben ik een enorme bofkont. Mijn engagement maakt mij gelukkig. Uw erkenning voor mijn engagement maakt dit geluk groter. Graag geef ik mijn prijs door aan Solentra, een VZW uit Brussel. Solentra staat voor Solidariteit en Trauma. Deze VZW zet zich al meer dan 10 jaar in om de geestelijke gezondheidszorg toegankelijker en efficiënter te maken voor vluchtelingenkinderen, kinderen met een migratie achtergrond en hun familie. Er zijn heel wat obstakels zoals de taal, cultuur (Descartes die ons opsplitste in geest en lichaam deed niet alle continenten aan ), het taboe; en nochtans is (trauma)therapie vaak broodnodig zeker voor de Niet begeleide Minderjarigen, die hier toekomen zonder ouders en het laatste jaar jonger en jonger worden. Zeker nu de meeste vluchtelingen uit de recente vluchtelingencrisis uit oorlogsgebied komen waar alles geoorloofd is in de strijd en mensenrechten flagrant worden geschonden. Een goede toegang tot de gezondheidszorg komt ook onze maatschappij ten goede want we vermijden economische en sociale kosten verbonden aan ziekte en aan het niet gebruiken van talent. Solentra staat voor topkwaliteit enerzijds de methodiek die we ontwikkelden viel al meermaals in de (internationale) prijzen en gratis anderzijds, een niet evidente combinatie in tijden van besparingen en begrotingen op nul. Ik dank u, Tine Dusauchoit

11 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN ALumni van de FAculteit GENeeskunde i.s.m. de Faculteit Geneeskunde KU Leuven, Farmaleuven en Medica ALFAGEN organiseert 10 de Lenteconcert 2017 Liebrecht Vanbeckevoort (piano) Severin von Eckardstein (piano) Zondag 23 april 2017(16.45 u) 11 Centraal Auditorium Gasthuisberg Leuven Programma: Meer info volgt. Onthaal vanaf u - Deuren gaan open om u Na het concert wordt U een receptie aangeboden. SECRETARIAAT: ALFAGEN vzw, O&N2-bus 400, Herestraat Leuven Tel: info@alfagen.be Yoshie Kuwayama

12 LOUIS JANSSENS Magister theologicus Sacerdos filosoficus de moribus nos educavit spiritumque fecundavit. 12 Hij stond bekend als slim Lowieke een baken voor Vlaamse Katholieken als stille kempenzoon uit Olen had hij die bijnaam niet gestolen want hij was klein van gestalte met grijze cellen van hoog gehalte. In zijn wapperende soutane kwam hij per fiets ter cursus aan toen zijn gewrichten gingen kraken kocht hij zich ras een twee pee-kaken, hij leerde sturen met veel courage maar knald op de poort van zijn garage. Hij was door caritas begeesterd en door emotie overmeesterd als hij sprak over d agapei dan klopte zijn hartje toch zo blij, flitst in zijn oogjes een klein vonkske, wipt hij van vreugde met een sprongske. Hij was d eerste die in zijn preken het woordje sexe dierf uit te spreken, zonder blikken, zonder blozen, de pil toeliet bij t minnekozen als middel tot ouderschaps-bevrijding en verantwoorde geboortespreiding. Bekommerd om de Vlaamse familie stelde hij zijn hoop op het concilie, maar met d encycliek humanae vitae daar had hij t even moeilijk mee, hij trok zich terug in zijn villaatje met zijn geblutste twee pee-kaatje. Lowie sloeg met zijn publicaties een stempel op doktersgeneraties. Voor ons was hij een grote Mijnheer, daarom krijgt hij een stroofje meer. Dirk Lahaye Si, e vero, Ja het is echt: men heeft beslist het Centraal Auditorium van Sint-Rafaël af te breken. Minister Bougeois heeft het bevestigd in antwoord op een parlementaire vraag ( De mooi omflourste motivatie, die de minister liet opstellen door zijn medewerkers, vermeldt onder andere het behoud van de gelijkaardige auditoria op de site waarmee waarschijnlijk bedoeld wordt: de auditoria van heelkunde en pathologie, die tientallen jaren geleden moesten gesloten werden, want ongeschikt. De motivatie gaat zwijgend voorbij aan de voornaamste reden: het Centraal Auditorium leunt tegen de achterzijde van het kankerinstituut en is de oorzaak van het gebrek aan daglicht in 1/7 de van de kamers in het hoofdgebouw. Dit vermindert de waarde van het gebouw met een substantieel bedrag. Anders uitgedrukt: als men het auditorium afbreekt dan zal de verkoop of verhuur van het kankerinstituut flink meer opbrengen. Als lid van de convenant kan de universiteit hiervan misschien een graantje mee pikken. In het Centraal Auditorium heb ik les gekregen, ik heb er les gegeven, samen met duizenden alumni weten wij dat het een uitzonderlijk goed auditorium is. Zijn vorm en afmetingen zijn ideaal voor een levendige interactie tussen lesgever en studenten. Het bestuur van de universiteit, evenzeer als wijzelf, kent de uitzonderlijke waarde van dit prachtig auditorium, maar haar enthousiasme voor het behoud van waardevol erfgoed wordt allicht getemperd door de financiele gevolgen. Geldzucht is van alle tijden, het is een noodzakelijke component van welvaart in onze samenleving. Tijdens de zowat zeventig jaren dat ik de maatschappij ervaar, heb ik de toenemende invloed van geld vastgesteld. Veel nobele principes of goede voornemens heb ik zien verwelken onder invloed van het geld, bij voorbeeld: het lot van het Centraal Auditorium van Sint-Rafaël. Wij blijven ijveren voor het behoud van het auditorium. Steun ons. Prof. em. dr. L. Missotten

13 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN Ereleden 2017 Dokter AGTEN Clement Dokter BAEYENS Jean-P. Dokter BOULPAEP Emile Dokter COENEGRACHTS Jean Louis Prof. Em. Dr. COLLEN Desire Dokter DE NEF Jaak Dokter DE PAEP Jan Dokter DEROOVER Marc Dokter DE WITTE Elisabeth Prof. Em. Dr. GEENS Chris Dokter GOES Frank Prof. Em. Dr. JAEKEN Jaak Dokter JAMAER Daniël Dokter KETELS Robert Prof. Em. Dr. KNOCKAERT Daniël Dokter KUMS Renilde Dokter LAQUET Françoise Dokter LEENDERS Joris Prof. Dr. LEGIUS Eric Dokter LEONARD André Prof. Em. Dr. LERUT Antoon Prof. Dr. MENTEN Joannes Dokter NIETVELT Gustaaf Prof. Dr. OPDENAKKER Ghislain Dokter RUTTEN Jacques Prof. Em. Dr. STEENO Omer Prof. Dr. THOMEER Michael Dokter VAN DER DONCK Paul Prof. Em. Dr. VAN DE WERF Frans Prof. Dr. VAN HOOTEGEM Philippe Dokter VAN MOL Christine Prof. Dr. VAN RAEMDONCK Dirk Dokter VAN RANSBEECK Hilde Dokter VANSTEENKISTE Maria Dokter VERHOEVEN Eric Prof. Dr. VERSLYPE Chris Prof. Dr. WESTHOVENS Rene Een bijzonder dankwoord gaat naar onze groeiende groep ereleden die jaarlijks hun erelidbijdrage (150 euro) storten. ALFAGEN kan dankzij deze Alumni een aantal activiteiten steunen en opzetten. Ereleden worden daarom door ALFAGEN als echte vips behandeld en kunnen rekenen op bijzondere aandacht en zorg bij diverse activiteiten. De bijgewerkte namenlijst kan u steeds vinden op Nieuwe ereleden zijn natuurlijk steeds meer dan welkom! Em. prof. dr. C. Geens Voorzitter ALFAGEN 13

14 LUSTRUMVIERING Promotiejaar Tijdens het zeer zwoele laatste weekend van augustus 2016 genoten de afgestudeerde artsen van het promotiejaar 1991 hun Lustrumviering na 25 jaar te zijn afgestudeerd. Hiervoor kwamen 160 mensen bijeen in de promotiehallen van de KU Leuven. Namens het organiserend reünie-comité Stildo91 verwelkomde Johan Beert de genodigden in de vroege vooravond bij aanvang van de lezingen. Er waren sprekers uit de oude en uit de nieuwe doos. Dat de toen heersende hittegolf ook in de universiteitshallen al duidelijk merkbaar was geworden was snel duidelijk: strikjes en dassen smolten als het ware weg door de warmte. Peter Pype deed als eerst de zaal stil worden tijdens zijn uiteenzetting over het onderwijs van de toekomst voor de geneeskunde van de toekomst. Daarop volgde Prof. dr. Paul Herijgers, toen tevens net benoemd als kersverse decaan voor de faculteit geneeskunde, die ons een blik gaf op de stages geneeskunde voor artsen voor de 21 ste eeuw. Dit alles in een zinderende hitte van rond de 30 C! Enkel Professor em. Paul Broos trotseerde als enige de hitte in de aula met een mooi maatpak en das, alwaar hij op nog steeds even boeiende wijze en met dezelfde begeestering aan ons vertelde over kwakzalvers, barbiers en chirurgijns! Enige, door Prof. Broos al zelf geanticipeerde, technische haperingen konden hem geenszins uit zijn lood slaan! Moderator bij dit wetenschappelijke luik was Prof. dr. Johan Flamaing die dit op illustere wijze coördineerde. Na het gedeelte met de lezingen was er een receptie met hapjes die door 160 mensen werd bijgewoond. Van verre waren ze gekomen om elkaar nog eens terug te zien en bij te babbelen: van China, Duitsland, Engeland en andere verre oorden. Sommigen misten hun vlucht naar huis en waren te laat om het mee te beleven, anderen werden plots getroffen door ziektegevallen in de familie en moesten we helaas missen. Na de receptie was er een feestelijk diner aan mooie ronde tafels waar ze per 10 a 12 jaargenoten samenzaten. Alsof het pas een paar weken geleden was zat de sfeer er dadelijk helemaal is en werd er als in de studentikoze jaren hartig over en weer gepraat en genoot iedereen van het overheerlijke buffet dat voor de gelegenheid was opgesteld in de promotiezaal. Na de koffie werd en nog wat gezongen en bijna gedanst maar dat laat de infrastructuur daar niet toe. Tegen middernacht moesten we afsluiten maar dat deerde de meesten niet zo omdat het terrasjesweer op de oude markt perfect was om nog tot in de stille uurtjes na te praten. Velen lieten daarna op de sociale media verstaan veel meer dan verwacht te hebben genoten van deze gemoedelijke reünie. Een geslaagd opzet dat zeker naar meer doet smaken! Voor zij die er niet bij konden zijn je kan nog mee nagenieten via foto s. De hyperlinken die toegang gaven tot deze foto s werden rongestuurd en ook via de gesloten facebookgroep blijven deze nog ruime tijd zichtbaar. Een dankwoordje ook aan Alumni, die ondertussen van de meeste mensen terug een update van het adres heeft gedaan. Hopelijk zien we elkaar binnen een jaar of 5 nog eens allemaal samen terug. dr. Johan Beert

15 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van ALFAGEN LUSTRUMVIERING Promotiejaar 1966 GOUDEN JUBILEUM GENEESKUNDE 15 Foto 2 Op 5 juli 1966, na (minimum) 7 jaar studie, promoveerden 153 piekfijn uitgedoste jongelieden en 13 elegante en trotse jongedames tot doctor in de genees-, heel- en verloskunde (foto 1). Zij zochten hun werkterrein, kwamen voor het eerst weer samen na 5 jaar, en daarna ruwweg om de 10 jaar op verscheidene locaties, om uiteindelijk in Leuven op zondag 10 oktober 2016 hun gouden jubileum te vieren (foto 2). Als locatie kozen wij de Faculty Club, vanwaar om 10u30 twee autobussen met haast 100 deelnemers vertrokken naar de campus Gasthuisberg, die zich sedert 1976 gigantisch ontwikkeld heeft, ter vervanging van de oude site aan de Avenue Gerard. We werden vorstelijk ontvangen met drankjes en snacks in het auditorium van het UZ-directiegebouw. Daar werden we ingelicht door de professoren Marc Decramer (CEO van het UZ-Leuven) en Paul Herijgers (decaan van de faculteit geneeskunde, toepasselijk geboren in 1966) omtrent enerzijds de klinische organisatie en anderzijds de actuele geneeskundige opleiding. Tenslotte volgde een rondrit langs de klinische en facultaire gebouwen, met een quasi-perfecte timing, zodat iedereen om 12 u kon deelnemen aan de receptie in de Faculty Club. Meesterkok Jan Wirix van Carpe Diem (Tongeren) verzorgde de uitstekende receptie, gevolgd door een even exquis diner voor 114 deelnemers in de goedgevulde feestzaal. Daar mochten wij, behoudens professor en mevrouw Decramer, eveneens rector Rik Torfs verwelkomen.

16 Foto 1 16 Maurits Demedts heette iedereen welkom, en nominatim de verre vogels, met aan de kop Eric en Sonja Denys die overvlogen uit San Diego, Californië. Hij leidde het verder verloop in goede banen. Zo genoten wij van een aantal toespraken tussen de opeenvolgende gerechten. Pierre Wijnants had een continue projectie voorbereid op groot scherm van beelden uit onze studentenjaren, en hij zorgde eveneens voor een uitgebreide fotoshoot van de deelnemers tijdens de receptie en het diner. Rector Torfs (die ons na een poos diende te verlaten voor een vlucht naar Japan) bracht de eerste feestrede met het oproepen van een reeks gebeurtenissen die ons promotiejaar 1966 een bijzonder karakter gaven (niet in het minst Leuven vlaams, initieel gecounterd door de Belgische bisschoppen). Piet Van den Bossche maande tot ingetogen stilte bij een korte herdenking van de 35 ons ontvallen jaargenoten. Hij citeerde hun naam en activiteit per regio, en besteedde vervolgens bijzondere aandacht aan de drie overleden hoofd-organisatoren van de eerdere jaarsamenkomsten: eerst onze voormalige praeses, de optimistische epicurist Roger De Zutter, en in meer recente jaren de beminnelijke Vera Bosmans, en tenslotte de handige organisator Jacques Smekens. Halverwege de namiddag kwam de zon de buitentemperatuur milderen, hetgeen het signaal vormde voor een fotosessie in het binnenhof: foto s van de verzamelde jaargenoten, alleen en met partner, van de 8 aanwezige porren, alleen en met de rector en de UZ-CEO De lachlust steeg, en men waande zich enkele ogenblikken opnieuw in de vroegere jolige bende. Eveneens te vermelden dat Pierre Wijnants het geheel van zijn werk (ca. 130 foto s) in de daaropvolgende week elektronisch verzonden heeft naar alle aanwezige jaargenoten van wie een e-adres beschikbaar was! Terug in de feestzaal kwam Frans Fermon het resultaat projecteren van het zoekwerk in zijn archiefkamer: een reeks van (soms meesterlijke) pentekeningen of karikaturen van onze voornaamste oud-professoren, voorzien van hun meest markante gevleugelde woorden. Het dessert en de koffie kwamen eraan, en dat leidde stilaan naar het afscheid. Op vraag van Maurits Demedts of iemand van de aanwezigen nog iets wou aanbrengen vroeg Guido Hens het woord, om een lang gekoesterd geheim vrij te geven: namelijk hoe hij er destijds in slaagde om de eerste kandidatuur af te ronden summa cum laude, terwijl geen ander zelfs een grote onderscheiding wist te behalen. Zijn strategie kan misschien nog een van onze kleinkinderen van nut zijn. Erik Theeuws bedankte, mede in naam van alle aanwezigen, de leden van het organiserend comité voor het zeer geslaagde jubileumfeest. Tenslotte kwam de vraag wanneer de jaargenoten opnieuw wensten samen te komen: over 5 jaar? Dat leek duidelijk te laat voor 75-plussers. Drie jaar dan? Daarop reageerde een vocifere fractie met: 2!. Na discussie heeft het organizerend comité recent geopteerd voor 2,5 jaar: tot weerziens dus in de lente van 2019! De jaargenoten worden uiteraard tijdig geïnformeerd. Willy Stalmans, m.m.v. alle leden van het organizerend comité: Maurits Demedts, Frans Fermon, Piet Van den Bossche, Herman Vanslambrouck & Pierre Wijnants

17 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws van de faculteit Infodag voor abituriënten zaterdag 16 maart 2017 Gasthuisberg liet zich weer van zijn beste zijde zien en het werd een heuse toeloop van papa s, mama s die met zoon of dochter de diversiteit van het facultair onderwijsaanbod kwamen bestuderen. Onze alumni weten dat we ook elk jaar aanwezig zijn met een stand van ALFAGEN. Vorig jaar brachten wij ruim verslag uit over onze aanwezigheid en activiteiten, maar elk jaar is anders. Onze belevenis en onze aanwezigheid dit jaar was zeer bijzonder. Samen met onze vrienden van Tandheelkunde wie zei ook weer dat overleg en organisatie tussen faculteiten niet zinvol zou zijn voerden wij een aantal gesprekken met ouders en hun zoon of dochter over de kansen en mogelijkheden aan onze Faculteit. Wij liepen regelmatig door de beide foyers waar alle standen zich ophielden en volgden ook de diverse presentaties van de opleidingen in de auditoria. Wij hoorden grote tevredenheid bij de deelnemers en erg positieve commentaren over de presentaties van het facultaire onderwijsaanbod. Maar het praatcafé, waar wij als alumni zaten, lokte heel wat volk dat wat rust en reflectie nodig had, of op zoek was naar iets dat méér was dan informatie over een opleiding. Als Alumni namen wij zelf het initiatief en spraken de mensen aan, wat zeer gewaardeerd werd. Zo hadden wij gesprekken met enkele mensen die uit Nederland kwamen, met ouders en leerlingen (15-jarigen soms) en met vragen voor zoon of dochter met bijzonder grote intelligentie of ook met een wat bijzonder parcours. Wij breken hier dus een lans om de alumnistand, cq praatcafé meer strategisch op te stellen en ook in het aanbod op te nemen als plaats waar mensen terecht kunnen voor zeer persoonlijke vragen, want daar blijkt een reële nood aan. Natuurlijk moeten wij ook de alumni aanporren om hier aanwezig te zijn met hun eigen verhaal en ervaring. De faculteit is meester in het aanbod van alle opleidingen en activiteiten en dit moet ook zo blijven. Alumni kunnen dan zorgen voor een persoonlijke aanpak en een diepgaand gesprek met ouders en studenten. Dit zijn onze ervaringen bij deze recentste infodag waar Alumni hartelijk welkom blijven om met hun eigen verhaal en visie de bezoekers een warm onthaal te geven en hen op te nemen in ons Leuvens netwerk. Chris Geens Voorzitter ALFAGEN 17

18 kunst, cultuur en reizen ACCO stelt voor: Titel: Van mensen en muizen Auteur: Liesbet Nys Uitgever: Universitaire Pers Leuven ISBN: Publicatiedatum: 16 januari 2017 Pagina s: 360 Prijs: 59,00 (-15% ACCO-korting) 18 Van mensen en muizen Vijftig jaar Nederlandstalige Faculteit Geneeskunde aan de Leuvense universiteit In 1963 werd de medische faculteit van de toen nog unitaire Leuvense universiteit gesplitst. Franstaligen en Nederlandstaligen volgden vanaf dan hun eigen koers. Aanvankelijk deelden zij nog de medische campus, maar nadat in 1968 de hele universiteit werd gesplitst, verhuisden de Franstaligen naar Brussel. Intussen was de Nederlandstalige Faculteit Geneeskunde al aan een langdurig expansieproces begonnen. Van mensen en muizen belicht de ontwikkelingen die zich de voorbije halve eeuw onder tien decanen van internist Jozuë Vandenbroucke tot neurochirurg Jan Goffin aan die Nederlandstalige Faculteit Geneeskunde hebben afgespeeld. De auteur haalt professoren en studenten voor het voetlicht en schetst de grote veranderingen in de onderwijsopleidingen en de onderzoekslaboratoria. Ook de ethische controverses en gezondheidsdebatten gaat zij niet uit de weg.

19 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 Summer Course Ethics in Dementia Care Van 5 tot 7 juli 2017 organiseert het Centrum voor Biomedische Ethiek en Recht van de KU Leuven de 3 de editie van de zomercursus ethiek in de dementiezorg. De cursus is interdisciplinair en werkt vanuit de filosofie, de geneeskunde, de verpleegkunde, de gerontologie en de klinische ethiek. Ontdek onze nieuwe website! Tijdens de cursus zullen experten uit binnenen buitenland lezingen geven over verschillende ethische topics binnen de zorg voor personen met dementie, zoals bijvoorbeeld: omgaan met kwetsbaarheid en waardigheid van patiënten, familieleden en hulpverleners, maatschappelijke denkbeelden over dementie, vroegtijdige zorgplanning, fysieke fixatie, euthanasie, seksualiteit en intimiteit, gebruik van robots en ICT, ethisch overleg op team- en instellingsniveau. Er is veel tijd voor discussie voorzien. De voertaal is Engels. 19 De cursus richt zich tot deelnemers met diverse professionele achtergronden zoals artsen (geriaters, psychiaters, huisartsen, ), verpleegkundigen, gerontologen, psychologen, paramedici, pastores, maatschappelijk werkers, ethici en juristen, managers en bestuurders van zorginstellingen. Voor meer informatie en aanmelding, kunt u onze website bezoeken klik op Summer Course of kunt u mailen naar Chris.Gastmans@kuleuven.be Shutterstock Vragen & suggesties: info@alfagen.be

20 De Geschied Excerpta uit een lezing HistarUZ, 17 maart 2016 Marc Boogaerts 20 Hematologie is een vrij jonge specialiteit, die zich ontwikkeld heeft zowel vanuit de laboratorium- als de inwendige geneeskunde. Hematologie is als dusdanig één van de eerste voorbeelden van snelle translationele overdracht vanuit labo naar kliniek. De eerste hematologen waren dan ook en bleven tot diep in de jaren negentig van vorige eeuw beslagen zowel op labogebied als in de kliniek. In Leuven zou de hematologie zijn officiële start kennen in de fifties toen Jozuë Vandenbroucke de Inwendige Geneeskunde in subspecialiteiten opsplitste. Zelf had prof. Vandenbroucke reeds in 1944 zijn doctoraat gemaakt rond een hematologisch onderwerp, met name Hemolyse. De eerste titularis in de hematologie werd Marc Verstraete, die zich van de aanvang specialiseerde in bloedstollingsproblemen en first in class trombolyse toepaste en documenteerde via arteriografie. Verstraete was in de eerste plaats een vermaard laboratoriumhematoloog en lag mede aan de basis van de klinische toepassingen van de coumarinederivaten. Er wordt zelfs beweerd dat het product Marc oumar door de firma speciaal naar hem zou zijn genaamd. Vroege medewerkers in het laboratorium Bloedings- en Vaatziekten waren onder meer Jan Hellemans, Toon Amery, Guido Tytgat, Jos Vermylen, Carl Vermylen, Dirk Lahaye, Raymond Verhaeghe, Jef Arnouts etc. Het labo was een aantrekkingspool voor verschillende internationale studenten, die uit alle windstreken op de Leuvense reputatie afkwamen. Dit zou dan later culmineren in de wereldvermaarde, zogenaamde Leuvense hematocardiologie o.l.v Désiré Collen en Peter Carmeliet (Vesalius Instituut). De ontwikkeling van TPA ging de wereld rond, leidde tot intensieve samenwerkingen met de afdelingen Cardiologie en Vaatziekten en redde het leven van duizenden patiënten. Ongetwijfeld zal daarover nog menig aparte geschiedenis worden geschreven. Ondertussen verschoof internationaal, vooral in het Verenigd Koninkrijk en Parijs, de aandacht van vele hematologen naar beenmergafwijkingen (aplasie, dysplasie, hyperplasie). Kwantitatieve en kwalitatieve afwijkingen van rode en witte bloedcellen werden ontrafeld en hematologen verlieten meer en meer hun laboratoria om zich direct om leukemie-patiënten te bekommeren. Dat had natuurlijk ook te maken met het ter beschikking komen van chemotherapeutica, die voor het eerst de fatale prognoses konden doorbreken. De medische oncologie splitste zich ondertussen ook enigszins af van Marc Boogaerts de radiotherapie, die zich technisch sterk had ontwikkeld onder Gerard Vanderschueren. De nu bijna legendarische Alfons Drochmans (voor de assistenten de Fonz ) en zijn opvolger Emmanuel ( Manu ) Vanderschueren begaven zich snel ook op het gebied der lymfoombehandeling, maar lieten de leukemieën en andere beenmergaandoeningen wijselijk aan de hematologen. De Klinische hematologie werd progressief zelfstandig onder impuls van Bob Verwilghen,

21 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 enis van de Leuvense Hematologie Angeline Van Orshoven en Dries Louwagie. Beide laatsten legden zich vanaf medio zeventiger jaren specifiek toe op intensievere leukemie- en lymfoombehandelingen, waarbij de translatie van labo naar kliniek intens werd beoefend. De hematologische supervisoren stonden ervoor bekend een nieuwe patiënt op spoedgevallen bij nacht en ontij zelf te komen beenmerg prikken, hiermee naar het labo te lopen, zelf uitstrijkjes te maken en te kleuren, de microscopie te doen en dan terug naar de patiënt te trekken met al dan niet goed nieuws. Niet zelden zou de eerste behandeling reeds de dag zelf of ten laatste s anderendaags geïnitiëerd worden. Het basis hematologisch laboratorium werd ondertussen uitgebouwd door Verwilghen, die internationaal een belangrijke rol zou spelen in de prille wetenschappelijke verenigingen (oa. de International Society of Hematology) en naam maakte in de ontwikkeling van de International Diseases Standards (ICD 9 en 10) en de ontwikkeling van geautomatiseerde celtellers. Op dit laatste terrein groeide Willy Goossens uit tot een internationaal erkende specialist. Angeline Vanorshoven ontwikkelde ondertussen Europese autoriteit op het gebied van hemato-morfologie en -cytologie en werd snel incontournable in de opleiding van later over Vlaanderen verspreide hematologen als Paul Waumans, Toon Lust, Arnold Criel, Mark Deweer en anderen. Willy Goosens en Zahur Zaman zouden de ontwikkeling van de chemische hematologie (enzymes, membranen, porfyrines ) verder voor hun rekening nemen. Tegelijkertijd speelde Herman Van den Berghe die het vermaarde Centrum Menselijke Erfelijkheid aan het uitbouwen was een belangrijke gidsende rol voor de klinische hematologen. Hij zou de geschiedenis (ondermeer) ingaan als Mister 5Q-syndroom, omdat hij als eerste een genetische stoornis ( een deletie van een stukje van het vijfde chromosoom) kon linken aan een heel speciaal hematologisch syndroom, een bepaalde vorm van preleukemie. In het Centrum Menselijke Erfelijkheid zou altijd een belangrijke hematologische interesse en subafdeling blijven bestaan met onder meer Jean-Jacques Cassiman, Jean-Paul Freyns, An Hagemeier, Peter Marynen, Ivona Wlodarska, Lucienne Michaux, Peter Vandenberghe, etc...). Het succes van de prille afdeling hematologie werd in belangrijke mate ook mede bepaald door Chris Peeters die de Leuvense hemato-pathologie op de wereldkaart zou zetten en vanuit alle centra ter wereld werd geconsulteerd voor haar expertise, vooral in de lymfomen. Vanaf 1968 ontwikkelde zich onder impuls van Jos Vermylen en zijn neef Carl Vermeylen (toen werkzaam op het Rode Kruis) een Leuvens Hemofilie Centrum. Hierdoor konden vanaf toen hemofiliepatiënten op kwalitatief excellente manier behandeld worden en kregen zij ook preventieve toedieningen van de ontbrekende stollingsfactoren aangeleverd door het Rode Kruis. Later zou dit Leuvens Centrum een solide wereldreputatie genieten omdat zij zich als één der enigen hadden verzet tegen het gebruik van commerciële plasmaderivaten en een eigen plasmafereseprogramma met betrouwbare en goed gescreende donoren hadden opgezet. In andere centra wereldwijd werd onder druk van de industrie gretig gebruik gemaakt van commerciële preparaten, afkomstig van betaalde ( ooze for booze ) donoren, dikwijls niet afkomstig uit de meest hygiënische bevolkingsgroepen en dus potentiëel besmet met allerlei overdraagbare agentia. Dit zou pijnlijk duidelijk worden in de vroege jaren tachtig toen het HIV virus ravage aanrichtte bij hemofilie patiënten, getransfundeerd met besmette commerciële stollingsfactoren. Terwijl wereldwijd duizenden hemofiliekers zouden bezwijken aan aids, bleef dit in België sterk beperkt dankzij de invloed van Jos en Carl Vermeylen. Het leverde hun internationale waardering op. Het Leuvens hemofiliecentrum scoorde internationaal ook door het promoten van veilig thuisgebruik van gelyofiliseerd cryoprecipitaat van plasma wat de levenskwaliteit van de hemofiliepatiënten sterk verbeterde. Dit werd mede mogelijk gemaakt door een multidisciplinaire aanpak avant la lettre waarbij naast de hematologen ook stomatoloog Frans Vinckier, orthopedist Guy Fabry, psychologen J. Vinck en S. Mertens, kine- 21

22 De Geschied 22 sitherapeut H. Stijns,en sociaal werk B. Vankerscchaever een bepalende rol speelden. Toen in de prille jaren zeventig vanuit de USA het transplanteren van beenmerg als nieuwe en revolutionaire therapie voor patiënten met een kwaadaardig bloedprobleem werd voorgesteld, kon Leuven niet achterblijven. In 1976 werd, in samenwerking met de pas afgesplitste UCL-hematologen (Sokal, Syman, Ferrant ), een eerste succesvolle beenmergtransplantatie verricht in het Sint Rafael ziekenhuis. De patiënt, die leed aan een zeldzame vorm van beenmergfalen, Paroxsymale Nachtelijke Hemoglubinurie of PNH, beschikte gelukkig over een identieke tweelingsbroer als donor, wat de toen erg gevreesde en slechtbegrepen afstotingsverschijnselen voorkwam. Hij leeft nog steeds. Het zou echter nog duren tot medio jaren tachtig vooraleer de beenmerg-later stamcel- transplantatie zou uitgroeien tot een standaardbehandeling. Vanaf 1981 groeit Leuven onder impuls van Marc Boogaerts (opgeleid in de Verenigde Staten) en Guido Tricot (opgeleid in Leiden) uit tot referentiecentrum voor de behandeling van maligne hematologische aandoeningen. Spoedig zal ook de pediatrische hematologie zijn plaats verwerven onder leiding van Maria Vandaele, Penelope ( Peppy ) Brock, Anne Uytebroeck, Marleen Renard, Chris Vangeet De klinische hematologen konden daarbij rekenen op een hecht multidisciplinair team en op de enthousiaste steun van de verpleging, de laboratoriumtechnologen, de sociale werksters, de technische diensten, de pastores etc. Bovenal worden zij ook gesteund door de visionaire ondersteuning (zowel op moreel als financiëel vlak) door toenmalig directeur Jan Peers en decaan /vicerector Rik Casteels, die hun geloof in de nieuwe technologieën hard wilden maken en Leuven uitrustten met een, voor Europa exemplarische, state of the art isolatie-eenheid voor transplantpatiënten. In de daaropvolgende jaren zal hematologie intensieve internationale samenwerkingsverbanden afsluiten met Nederland en Zwitserland via de HOVON stichting en met Europese centra via EORTC (de Europese Organisatie ter bestrijding van Kanker). Hieruit zullen over de jaren enkele honderden onderzoeksprotocols gemeenschappelijk worden ondernomen. Sedert 1981 werden ondertussen meer dan 2500 stamceltransplantaties te Leuven uitgevoerd, zowel van verwante als niet verwante donoren. In samenwerking met het Rode Kruis (Philippe Vandekerckhove en Marie-Paule Emonds) werd vanuit Leuven een majeure impuls gegeven aan het rekruteren van niet minder dan vrijwillige Belgische stamceldonoren, die later zullen worden gecentraliseerd in het Nationaal Beenmerg- en Stamceldonorprogramma. Belangrijke factor daarbij is de externe financiële steun, die geleverd wordt door de Leuvense vzw Sofhea (opgericht in 1986 door de heer Leon Borgers en Marc Boogaerts), die tot heden via diverse fundraisingactiviteiten, naast haar sociale doel van socio-psychologische en financiële steun aan patiënten, ook het stamcelgebeuren ondersteunt. Door de toenemende specialisatie van beide kanten zal in 1990 een structurele splitsing worden doorgevoerd tussen de klinische- en de laboratoriumhematologie (Norbert Blanckaert, Luc Van Hove, Philippe Vandekerckhove, Xavier Bossuyt, Nancy Boeckx, Caroline Brusselmans ). Gelukkig kon de hematologische staf onder diensthoofd Marc Boogaerts verder progressief worden uitgebouwd om het hoofd te kunnen bieden aan de toenemende patiëntenstromen en onderscheiden zorgprogramma s: Gregor Verhoef Michel Delforge Pierre Zachee Peter Vandenberghe Johan Maertens Anne Janssens Timothy Devos Hélène Schoemans Daan Dierickx (Chris Kennes Hilde Demuynck Dominique Selleslagh Achilles Vanhoof Greet Bries Koen Theunissen Estelle Verburgh Danny Vanstraelen Vernon Louw) In Vlaanderen ontstaat tussen een hematologisch netwerk tussen Brugge, Roeselare, Antwerpen, Hasselt, Turnhout, Bonhei-

23 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 enis van de Leuvense Hematologie den en Leuven, waarin onderling overleg en kwaliteit centraal staan. Om tegemoet te komen aan de steeds toenemende donornood en een antwoord te bieden op de toenemende diversiteit van patiënten (waarvoor geen donoren kunnen worden gevonden in de klassieke bestanden) start in 1996 de Leuvense Navelstrengbloedbank. Dankzij de vrijgevigheid van de Vlaamse moeders zou deze bank snel uitgroeien tot één der grootste ter wereld (bevolkingsgewijs, aantal stalen per inwoners). In de loop van de volgende twintig jaar zouden met Leuvens navelstrengbloed over de hele wereld een driehonderdtal transplantaties worden verricht, resulterend in het redden van ettelijke kinderlevens. Aan de andere kant van de Oceaan, in Minneapolis, USA, schokt ondertussen de in Leuven opgeleide hematologe, Catherine Verfaillie de stamcelwereld. Tegen de gangbare dogmata van de biologie in, toont zij in 2002 voor het eerst aan dat beenmerg-stamcellen kunnen gereprogrammeerd worden om ook andere cellen te gaan maken dan bloedcellen en ook potentiëel bruikbaar worden bij andere dan hematologische aandoeningen, zoals bvb diabetes, myocardinfarct, leverfalen, blindheid, dementie, herseninfarct, dwarslesies etc Later zal haar werk bevestigd worden door de latere Nobelprijswinnaar Yamanaka (2006), die, weliswaar met totaal verschillende methoden, tot dezelfde conclusies komt. In 2004 keert Catherine terug naar Leuven en sticht samen met Marc Boogaerts, het Leuvens Stamcelinstituut (SCIL). Dit wordt mogelijk gemaakt door de enthousiaste zowel budgettaire als menselijke steun van rector André Oosterlinck, vice-rector Guy Mannaerts en decaan Jef Janssens. Het SCIL is ondertussen uitgegroeid tot een internationaal gerenommeerd research-consortium waarin een 75-tal onderzoekers actief zijn, die beschikken over aanzienlijke nationaal en internationaal vergaarde researchbudgetten. Tenslotte zou in 2006 hematoloog Marc Boogaerts ook nog het Leuvens Kanker Instituut (LKI) oprichten, waarin zowel clinici als basisonderzoekers, benevens zowel orgaan-georiënteerde als algemene oncologen, volstrekt evenwaardig vertegenwoordigd zijn. Primair doel daarbij is de continue verbetering van de kwaliteit der oncologische zorgen en uniek voor Leuven de wederzijdse bevruchting en de snelle translatie tussen basis en toegepast onderzoek. Na het emeritaat van Marc Boogaerts (2010) wordt de dienst Klinische Hematologie achtereenvolgens geleid door Gregor Verhoef en Peter Vandenberghe, terwijl hematoloog Michel Delforge vanaf 2017 de leiding overneemt van het Leuvens Kankerinstituut. Catherine Verfaillie bezielt verder het Stamcelinstituut. Placenta en Navelstreng bij collectie 23

24 ontwikkelingssamenwerking Tweejaarlijkse Prijs Prof. Jozef Vandepitte Oproep 2017 Uiterste indiendatum : 31 mei Tweejaarlijks wordt de Prijs Prof. Jozef Vandepitte (2.500 ) toegekend aan een persoon die zich inzet voor de bevordering van medische onderwijs en opleiding in de tropen. Met dit initiatief wil de Alumnivereniging Prof. Jozef Vandepitte eren voor zijn levenslang engagement voor de bevordering van het medisch onderwijs in Centraal Afrika. Het is dit jaar de 8ste keer dat de Prijs toegekend wordt. Diegene die promotor is van een duurzaam medisch educatief project in een ontwikkelingsland kan zijn/haar kandidatuur indienen voor 31 mei Zowel artsen als apothekers, verpleegkundigen, fysiotherapeuten en laboratoriumtechnici kunnen in aanmerking komen voor de Prijs. Voor meer informatie over de achtergrond van deze Prijs, zie onze website De toekenning van de Prijs zal bekend gemaakt worden in de loop van september De Prijs zal plechtig uitgereikt worden, samen met die van de Alumnus van het Jaar, op 6 december At the discretion of the Alumni of the Faculty of Medicine and Pharmacy of the Catholic University of Leuven a biennial prize Fund Alumni Professor Jozef Vandepitte will be awarded in honour of Professor Jozef Vandepitte for his lifelong promotion of medical education in Central Africa. The prize intends to stimulate initiatives to realize durable educational medical projects in the tropics. Physicians, pharmacists, nurses, physiotherapists, medical lab technicians and psychologists can submit their work for the prize. The prize consists of and the deadline of submission is Mai Further details can be found on or via info@alfagen.be

25 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 Tussen 2010 en 2016 werden het operatiekwartier en de PAZA van campus Gasthuisberg grondig vernieuwd en uitgebreid. Tijdens de verbouwingen werd er gewoon doorgewerkt, dankzij een flexibele attitude van alle betrokkenen. nieuws uit UZ Leuven Uitbreiding en verbouwing OKa en PAZA afgerond De wereld van het OKa werd nog groter Om de integratie van de OKa-activiteiten van de andere campussen mogelijk te maken, was een uitbreiding van de operatiezalen nodig, vertelt verpleegkundig manager Pierre Luysmans. We hebben die kans aangegrepen om hoogtechnologische zalen te bouwen, zodat we ook in de toekomst topchirurgie kunnen blijven bieden. Na de bouw van tien nieuwe zalen volgde een complete renovatie van alle andere zalen. Uiteindelijk werd dus het volledige operatiekwartier onder handen genomen. 25 Hightech Alle zalen voldoen nu aan de strengste normen en zijn uitgerust met de meest geavanceerde technologie, zegt professor Paul De Leyn, diensthoofd thoraxheelkunde en voorzitter van het OKa-bestuur. De luchtkwaliteit is bijvoorbeeld in elke zaal op hetzelfde niveau en er is een perfecte temperatuurregeling. We kunnen werken met grote schermen voor endoscopische chirurgie en met 3D-beelden. Er is een CT-zaal, een hybride zaal en een zaal specifiek voor robotchirurgie. De ruime nieuwe zalen creëren rust, zeker bij een ingreep die lang duurt en waarbij veel technologie, materiaal en meerdere teams nodig zijn. Via Nucleus-software kunnen er beelden naar alle beeldschermen gestuurd worden en kunnen we endoscopische ingrepen vanop afstand mee volgen. Oppervlakte: bijna 1 hectare Paul De Leyn: In principe kan in elke operatiezaal elk type chirurgie plaatsvinden in de beste omstandigheden. Dat schept een enorme flexibiliteit. Heeft de ene discipline bijvoorbeeld een dag vroeger gedaan met opereren, dan kan een ander specialisme zijn programma in die zaal voortzetten. Pierre Luysmans: Ook de pre- en postoperatieve opvang van patiënten, de voorzone en de postanesthesie-zorgafdeling (PAZA) zijn grondig gerenoveerd en uitgebreid. Ook daar hielden we rekening met Prof. dr. Paul de Leyn: Alle zalen voldoen nu aan de strengste normen en zijn uitgerust met de meest geavanceerde technologie.

26 de nieuwste normen en technieken. Er is een aparte toegang voor bezoekers, een scheiding bij de in- en uitstroom van patiënten en een apart traject voor kinderen. De totale oppervlakte van de zone PAZA en OKa bedraagt nu m², exclusief vestiaires en technische ruimtes. 26 Wederzijds begrip Er werd bewust gekozen om operationeel te blijven tijdens de werken. Die keuze bracht meerdere verhuisbewegingen met zich mee en vroeg een inspanning van elke medewerker. Dat gebeurde met een open geest en een duidelijk doel voor ogen: een betere accommodatie. Pierre Luysmans: Zodra de nieuwe zalen klaar waren, zijn die in gebruik genomen, zodat de oudere vernieuwd konden worden. Daarna werden er in twee keer negen maanden twee clusters van acht zalen gerenoveerd. Een heel stuk van het operatiekwartier was daarbij afgesloten, waardoor het transport van patiënten en materialen meer tijd in beslag nam. Paul De Leyn: Ook de tijd tussen de ingrepen was iets langer. We vreesden dat we minder zouden kunnen opereren door geluids- en stoflast tijdens de werken. Gelukkig konden er duidelijke afspraken gemaakt worden met technische dienst en ruimteplanning. Zij schermden de werfzone perfect af en zo nodig pasten ze de werkschema s aan. Op die manier bleef de hinder beperkt. Nieuwe uitdaging Pierre Luysmans: Nu het OKa klaar is, staan we voor een nieuwe uitdaging. Op dit moment zijn we volop bezig om de overkomst van de andere campussen mogelijk te maken. We willen de integratie zo vlot mogelijk laten verlopen, zodat iedereen zich hier thuis voelt. We proberen ook de logistieke processen te hertekenen. Paul De Leyn: Omdat het OKa altijd al geclusterd was in kernen van vier tot vijf zalen met een eigen hoofdverpleegkundige, blijft het beheersbaar. Maar dan nog zal het managen van dit grote complex een van de uitdagingen voor de volgende jaren zijn. We willen de 33 zalen dag in dag uit optimaal gebruiken, met de juiste materialen en met medewerkers met de nodige expertise, zodat het tijdsverlies beperkt blijft en de efficiëntie vergroot. Pierre Luysmans: Nu het OKa klaar is, zijn we volop bezig om de komst van de andere campussen mogelijk te maken. We willen dat iedereen zich hier thuis voelt. Aantal ingrepen in Oka I Studies tonen aan dat een verbouwing een toename van infecties of mortaliteit met zich meebrengt. Bij de verbouwing van ons OKa was dat niet het geval. Verrassend genoeg vonden er tijdens de renovatie zelfs méér ingrepen plaats: ingrepen ingrepen ingrepen een stijging met ingrepen tijdens de periode van renovatie In aantal uren: uren uren uren Een stijging met uren OKa-tijd tijdens de periode van renovatie

27 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 nieuws uit UZ Leuven Wereldprimeur voor UZ Leuven en KU Leuven Oogrobot doet precisie-injectie in verstopte netvliesader In UZ Leuven werd voor het eerst een patiënt met een verstopte netvliesader geopereerd met behulp van een chirurgische robot. Met een ultradunne naald van amper dertig duizendste millimeter dik prikte de robot, bediend door een oogchirurg, in de netvliesader van de patiënt om een klonteroplossend middel in te spuiten. Tot nu toe was het niet mogelijk om een bloedklonter in de netvliesader te verwijderen. 27 Bij retinal vein occlusion (RVO) is een netvliesader verstopt door een bloedklonter. Dat leidt tot verslechterd zicht of zelfs blindheid. Momenteel bestaat de behandeling uit maandelijkse inspuitingen in het oog die enkel de neveneffecten verminderen. De klonter zelf wegnemen was tot voor kort niet mogelijk. Naald 10 minuten stil houden Onderzoekers van UZ Leuven en de KU Leuven bestuderen een totaal nieuwe manier om de oorzaak van de verstopte netvliesader aan te pakken: retinal vein cannulation (RVC). Dat is een beloftevolle methode waarbij de oogchirurg een ultradunne naald in het bloedvat inbrengt en een geneesmiddel inspuit dat de klonter kan oplossen. De ingreep is een huzarenstuk, want een oogbloedvat is amper een tiende van een millimeter dik, ongeveer de dikte van een mensenhaar. Geen enkele chirurg is in staat om met de hand veilig in zo n bloedvat te prikken en de naald gedurende 10 minuten in het bloedvat te houden zonder te bewegen. Onderzoekers van het departement Werktuigkunde van de KU Leuven ontwikkelden daarom een robot waarmee de chirurg heel precies en stabiel de naald in het bloedvat kan brengen, waarna de robot de naald stil kan houden. Ze vonden ook een manier om een ultradunne injectienaald te maken: de naaldpunt heeft een dikte van amper dertig duizendste van een millimeter, drie keer dunner dan een mensenhaar. Verdere studie nodig De robot is het resultaat van zeven jaar onderzoek en samenwerking tussen ingenieurs van de KU Leuven en oogartsen van UZ Leuven. Prof. dr. Peter Stalmans, dienst oogziekten: Met de robot kunnen we voor het eerst de oorzaak van de trombose in het netvlies aanpakken. De huidige fase 1-studie moet aantonen dat het technisch haalbaar is om met een robot een netvliesader aan te prikken en het product ocriplasmine in te spuiten om de klonter op te lossen. Op 12 januari 2017 werd de ingreep voor de eerste keer bij een patiënt van UZ Leuven gedaan. De patiënt stelt het goed en kan nu beginnen aan de revalidatie van zijn oog. In een volgende fase 2-studie zullen artsen de klinische effecten van de ingreep onderzoeken.

28 KALENDER VAN EVENEMENTEN 28 De injectie is precisiewerk: de netvliesader is een tiende van een millimeter dik, de naaldpunt amper dertig duizendste millimeter. Prof. dr. Peter Stalmans, oogchirurg in UZ Leuven: De huidige behandelingen bij een verstopte netvliesader kosten euro per oog aan de maatschappij: een hoog prijskaartje als je weet dat je enkel de neveneffecten aanpakt en niet meer kunt doen dan vermijden dat het zicht slechter wordt. Met de robot kunnen we voor het eerst de oorzaak van de trombose aanpakken. Ik kijk dus uit naar het vervolg: als we in onze opzet slagen, kunnen we letterlijk de blinden weer doen zien. Wereldwijd hebben 16,4 miljoen mensen een verstopte netvliesader door een trombose in het bloedvat. In België gaat het om ongeveer patiënten. PENTALFA Het academiejaar loopt langzaamaan op zijn einde. Hieronder vindt u nog een overzicht van de sessies in april en mei. Ook in juni kwam er nog een sessie bij. U wordt op donderdagavond onthaald vanaf 19u30 met een hapje en een drankje en om 19u55 beginnen we aan de sessie zelf. Rond 22u00 worden de sessies beëindigd. Op onze website vindt u meer details over programma. Pentalfaprogramma tweede trimester /04/2017 Help! Mijn patiënt heeft een voedingsallergie: van intolerantie tot anafylaxie! Dr. Christine Breynaert 27/04/2017 Etiologie, diagnose en behandeling van halitose Prof. dr. Marc Quirynen & prof. dr. Mark Jorissen 04/05/2017 Mucosale en dermatologische nevenwerkingen van oncologische behandelingen Prof. dr. Marjan Garmyn 11/05/2017 Palliatieve behandelingsmogelijkheden bij maligne obstructieve Icterus: een update Prof. dr. Geert Maleux 18/05/2017 Het microbioom in ziekte en gezondheid Prof. dr. Severine Vermeire 01/06/2017 Acuut coronair syndroom Prof. dr. Stefan Janssens Blijf op de hoogte! Website: Wenst u graag per sessie een herinneringsmail te ontvangen? Of tweemaal per jaar per post of de brochure? Dan kan u zich registreren via de website onder de rubriek Blijf op de hoogte. Sessie gemist? U kan de opname bekijken onder de rubriek Herbekijken. Facebook: Twitter: LinkedIn: Heeft u nog vragen of wenst u meer informatie, dan kan u ons ook via de gebruikelijke kanalen contacteren: Adres: Pentalfa Onderwijs en Navorsing II Herestraat 49 bus Leuven Telefoon: pentalfa@kuleuven.be

29 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 programma s permanente vorming en alumni-activiteiten KALENDER 2017 Klinische Biologie UZ KU Leuven MASTERPROEFVERDEDIGINGEN Maandag 22 mei 2017 Auditorium Administratief Gebouw (grijze pijl, verdieping 1) UZ Leuven Campus Gasthuisberg, Herestraat 49, 3000 Leuven 14u00 14u15 Auditorium 14u15 14u30 Auditorium 14u30 14u45 Auditorium 14u45 15u00 Auditorium 15u00 15u15 Auditorium 15u15 15u30 Auditorium Koffiepauze 16u00 16u15 Auditorium 16u15 16u30 Auditorium 16u30 16u45 Auditorium 16u45 17u00 Auditorium Presentatie (15 min) Ondervraging (15 min) Presentatie (15 min) Ondervraging (15 min) Presentatie (15 min) Ondervraging (15 min) Beraadslaging door de juryleden (30 min) in vergaderzaal Bach+ koffie Presentatie (15 min) Ondervraging (15 min) Presentatie (15 min) Ondervraging (15 min) Aansluitend Receptie in de Foyer van het Administratief Gebouw Niels Graindor: Identificatie van nauw verwante species met MALDI- TOF-MS: vergelijking met op gen-sequentie gebaseerde identificatie. Promotor: Katrien Lagrou. Co-promotor: Guy Coppens. Bart Peeters: Waarde van een pan-bacteriële PCR in de diagnose van infectieuze endocarditis. Promotor: Katrien Lagrou. Co-promotor: Paul Herijgers. Jense Wils: Achromobacter spp: is er evidentie voor kruistransmissie bij patiënten met mucoviscidose? Promotor: Veroniek Saegeman. Co- promotoren: Peter Vandamme, Jan Verhaegen. Jolien Claessens: Vergelijking van IIF HEp-2000 en EliA CTD screen voor de detectie van ANA bij de diagnose van systemische auto- immuunziekten. Promotor: Xavier Bossuyt. Co-promotor: Koen Poesen. Philippe Willems: Value-added reporting in autoimmune diseases. Promotor: Xavier Bossuyt. Beraadslaging door de juryleden (20 min) in vergaderzaal Bach+ koffie 29 Accreditatie Klinische Biologie wordt aangevraagd. Info: laboratoriumgeneeskunde@uzleuven.be, tel. 016/ in memoriam Prof. Dr. Herman Van de Voorde, professor in de Gerechtelijke en de Sociale Geneeskunde. Geboren te Brussel op 16 oktober 1928 en overleden te Leuven op 23 januari Prof. Dr. Herman Vanden Berghe, stichter van het Centrum voor Menselijke Erfelijkheid. Geboren te Overboelare op 12 juni 1933 en overleden te Oud-Heverlee op 23 januari 2017.

30 ALFAGEN vereniging van Alumni van de Faculteit Geneeskunde O&N2 Campus Gasthuisberg Herestraat 49 bus Leuven Tel / info@alfagen.be Vernieuwing lidmaatschap 2017! Lidmaatschap 2017: Erelid: 150 Afgestudeerd vóór 1976: 35 Afgestudeerd in 2014, 2015 of 2016: 30 Laatste fase basisopleiding arts: Laatste fase BMW: GRATIS GRATIS Werkzaam in een ontwikkelingsland: GRATIS Uw bijdrage voor het lidmaatschap 2017 is welkom op rekening van 'ALFAGEN vzw' met vermelding van 'LIDGELD 2017' en uw MD-NUMMER IBAN: BE en BIC: KREDBEBB Ontwikkelingshulp geneesheren en apothekers Alumni Leuven O&N2 - Campus Gasthuisberg Herestraat 49 bus Leuven Tel / info@alfagen.be Bijdragen voor de actie Medische Ontwikkelingshulp zijn steeds welkom op rekening van Ontwikkelingshulp Geneesheren en Apothekers-Alumni Leuven IBAN: BE en BIC: KREDBEBB Meer info op ***Stortingen van minimum 40 euro zijn fiscaal aftrekbaar***

31 A.VESALIUS nr. 1 januari 2017 colofon 31 Hoofdredactie: Chris Geens Redactieraad: Chris Geens, Fons Verdonck, Jaak Jaeken, Anouk De Smet, Chris Mertens, Dirk Van Raemdonck en Sonja Wuyts Coverfoto: Nick Ervinck - study for AGRIEBORZ, Lay-out & druk: Drukkerij Van der Poorten - Leuven Verantwoordelijke uitgever: Chris Geens, O&N2 Campus Gasthuisberg Herestraat 49 bus Leuven

32 Coördinatie: Vereniging van de Alumni van de Faculteit Geneeskunde van de KU Leuven O&N2, Herestraat 49 bus 400, 3000 Leuven Tel Verantwoordelijke uitgever: Chris Geens, O&N2 Campus Gasthuisberg Herestraat 49 bus Leuven