Hartelijk welkom allemaal hier in het Memoriaal van de Vlaamse Ontvoogding en Vrede ter gelegenheid van onze nationale feestdag.

Transcriptie

1 Dames en heren, Vlaamse vrienden, Hartelijk welkom allemaal hier in het Memoriaal van de Vlaamse Ontvoogding en Vrede ter gelegenheid van onze nationale feestdag. Zoals de naam het aangeeft, dient een feestdag om te feesten, en dat is dan ook wat we hier vandaag vooral gaan doen. Niet dat er niet genoeg is om de grieventrommel over te roeren of erg kritisch uit de hoek over te komen, integendeel! We zijn inderdaad nog een héél eind verwijderd van het autonome, open, verdraagzame en inclusieve Vlaanderen waar wij van dromen en waar we voor ijveren, er is nog een héél lange weg te gaan vooraleer in Vlaanderen iedereen meetelt zoals de boodschap luidt die we meegeven letterlijk en figuurlijk met de zonnebloemen die we sinds een aantal jaren uitdelen op 11 juli. Ik citeer uit die boodschap: We willen dat Vlaanderen werk maakt van de strijd tegen

2 sociale onrechtvaardigheid, racisme, discriminatie, uitsluiting en geweld. We bouwen Vlaanderen op solidariteit, vrede, vrijheid en verdraagzaamheid. Vlaming zijn heeft voor ons niets te maken met etnische afkomst maar alles met de wil om samen, op basis van politiek burgerschap, een samenleving op te bouwen waarin iedereen meetelt einde citaat. Ik zei het al, dat Vlaanderen is nog altijd een verre droom, maar zoals er veel is om over te chicaneren, te zeuren en te treuren, zo is er ook veel om op een dag als vandaag tevreden op terug te blikken 100 jaar geleden durfde er allicht niemand van dromen dat we nu zo ver zouden staan. Tevreden én dankbaar t.a.v. al wie de voorbije eeuw Vlaams en sociaal bewogen heeft. Er mag dus gefeest worden vandaag, maar we mogen ons wel niet in slaap laten doen. Minder dan 100 jaar na de vernederlandsing van de Gentse universiteit en 50 jaar na Leuven Vlaams, waarover prof. Louis Vos

3 ons zo dadelijk uit eerste hand gaat onderhouden, wil ik hier daarom toch even de aandacht vestigen op de sluipende verengelsing van ons hoger onderwijs waar amper een haan naar kraait (en dat is in deze context uiteraard geen gratuite woordspeling). In 1906 betoogde kardinaal Mercier dat het Nederlands nooit een volwaardige cultuurtaal kon worden, dat het ongeschikt was voor hoger onderwijs en dat als op de Vlaamse eisen terzake zou worden ingegaan la race flamande serait au coup réduite à des conditions d infériorité dans la concurrence universelle. En enkele jaren geleden echode toenmalig rector van de KULeuven Rik Torfs hem haast woordelijk na: Met het Nederlands en het Frans ( ) als universitaire talen, raken wij ( ) achterop in de wereldwijde concurrentiestrijd. Dezelfde onzin, maar dan in het Nederlands geformuleerd wat we zelf doen, doen we beter, nietwaar

4 Ik heb nu Rik Torfs geciteerd, een oudklasgenoot van mij, maar aan nagenoeg alle Vlaamse universiteiten en hogescholen klinkt tegenwoordig dezelfde mantra en stapt men zonder verder nadenken mee in de neoliberale, mercantiele visie op hoger onderwijs waarin taal herleid wordt tot een communicatiemiddel en verscheidenheid gezien wordt als een hinderpaal op weg naar het kosmopolitisch walhalla. Waarbij de dames en heren rectoren wetens en willens voorbijgaan aan de waarschuwing van de Koninklijke Nederlandse Academie van Wetenschappen dat ik citeer - Engelstalig onderwijs een overwegend negatieve invloed {lijkt} te hebben op studenten met een migratieachtergrond en studenten die afkomstig zijn uit achtergestelde milieus, zoals ze ook voorbijgaan aan het feit dat de verengelsing die ze voorstaan een rem zet op onze traditionele meertaligheid én haaks staat op de geest van het Erasmusprogramma dat

5 juist de bedoeling had buitenlandse studenten een tijdlang onder te dompelen in de taal en cultuur van de regio of het land waarin ze te gast waren. Zo, vrees ik, wordt de poort wagenwijd opengezet naar een duale kennismaatschappij en wordt de culturele kruisbestuiving die zo nodig is voor een harmonieus samenleven sterk bemoeilijkt, want wie vervreemdt van zichzelf heeft ook de ander weinig of niets meer te bieden Ik vind dit een ongunstige, zelfs ronduit gevaarlijke evolutie en het leek me dan ook gepast die even onder de aandacht te brengen vooraleer met Louis Vos, die ik bij deze met veel plezier het woord geef, terug te blikken op de strijd om Leuven Vlaams waarvoor ik indertijd, als eerstejaars op het Sint-Gummaruscollege in Lier, de eerste keer de straat op ging voor de Vlaamse zaak