Leidraad voor catechisten

Transcriptie

1 Voorbeeld van 3 catechetische samenkomsten na een eucharistieviering met ouders die voor hun kind een initiatiesacrament vragen (doopsel, vormsel, eucharistie/communie) Dit voorbeeld uit het aartsbisdom Liverpool in Engeland werd vertaald voor het bisdom Antwerpen met toestemming. Leidraad voor catechisten Samenkomst 1 met als onderwerp De doop Samenkomst 2 met als onderwerp Jezus Samenkomst 3 met als onderwerp De eucharistie

2 Samenkomst 1 met als onderwerp De doop a. Samen vieren van de eucharistieviering (met bv. daarin aandacht voor doop of hernieuwen van doopbeloften) b. Welkom en inleiding (5 à 10 min) i. Hartelijk en enthousiast welkom ii. Elk lid van het begeleidersteam stelt zich voor (ook hoe lang ze al voor/in de Kerk werken, waar ze wonen, ) iii. Uitnodiging naar de ouders toe om zich voor te stellen aan de ouders die in hun buurt zitten (of aan de hele groep als die niet te groot is) c. Reflectie over de ervaring van viering en doop/hernieuwen doopbeloften (ca 15 min) i. Uitnodiging tot uitwisseling met buren met focus op de viering en waar ze getuige van waren: 1. Wat heb je opgemerkt tijdens de viering? 2. Welke beelden en/of woorden herinner je je? 3. Hoe voelde je je tijdens de viering? 4. Verbaasde je je over iets? ii. Tijdens de viering was er ruimte voor doop of hernieuwen van de doopbeloften. Er waren vragen waarop iedereen Ja antwoordde. 1. Wat merkte je op aan die vragen? 2. Hoe voelde je je daarbij? De ouders kunnen even in stilte nadenken. Daarna kunnen met de persoon direct naast zich even spreken. Je kan de mensen daarna uitnodigen om iets te delen of op te schrijven. Iemand kan die kaartjes dan ophalen en eventueel ook iets daarvan zeggen.

3 d. Reflectie over eigen doopsel (ca. 10 minuten) i. Uitnodiging om te denken over wat ze weten over hun eigen doop (via verhalen, foto s, ) 1. Waar en wanneer vond het plaats? 2. Wie was er? Wie waren meter en peter? 3. Wat werd er jou verteld over je doop later? 4. Zijn er foto s? Uitnodiging om in gesprek te gaan hierover in groepjes van 5 mensen gedurende ongeveer 10 minuten. e. Reflectie over wat mijn doop voor mij vandaag betekent? (5 min) i. Terwijl de mensen in dezelfde groep zitten, stel je hen deze vraag: Wat betekent jouw doop vandaag voor jou? Laat de ouders in deze groep hier 4 minuten over praten. Daarna kunnen sommigen iets delen of opschrijven, waarna papiertjes opgehaald worden en eventueel gedeeld. f. Reflectie over het belang van Jezus doop en taak van de Kerk (10 min) i. Uitnodiging om (nogmaals) te luisteren naar Evangelie van de zondag (hier Mattheüs 28, 16-20) (je kan ook kiezen voor het Evangelie van de zondag als dat een andere passage is dan volgen uiteraard andere vragen) ii. Nodig voor het beginnen voorlezen de ouders uit om te letten op wat hen raakt (een woord, een zin, een beeld) iii. Lees de passage voor. iv. Laat een korte stilte. v. Nodig de ouders uit om indien gewenst iets te delen van wat hen heeft geraakt. vi. Iemand anders leest het Evangelie nogmaals voor.

4 h. Samen tot gebed komen (10 min) i. Geef iedere ouder een kaartje met een gebed en vragen ii. Nodig iedereen uit om de vragen te lezen en daarover te reflecteren iii. Vraag hen of er toelichting of uitleg nodig is iv. Nodig iedereen uit om mee te gaan naar de doopvont. v. Bid samen het gebed rond de doopvont vi. Nodig iedereen uit om met water uit de doopvont een kruisteken te maken. i. Dank en afscheid i. Dank de ouders hartelijk om te komen ii. Wens hen een goede thuisreis en een mooie komende tijd!

5 Samenkomst 2 met als onderwerp Jezus a. Samen vieren van de eucharistieviering (met bv. daarin aandacht voor doop of hernieuwen van doopbeloften) b. Welkom en inleiding (5 min) i. Hartelijk en enthousiast welkom ii. Als er iemand nieuw aanwezig is zou elk lid van het begeleidende team zich best opnieuw voorstellen (ook hoe lang ze al voor/in de Kerk werken, waar ze wonen, ) c. Inleiding op terugblik op het vieren van de eucharistie waar ze net deel aan hadden (5) i. Help de ouders zich de eucharistieviering terug voor de geest te halen door kort de 4 grote delen van de eucharistieviering te bespreken: a. Kom samen: vanuit de drukte in onze levens worden we samengeroepen door God om samen te komen als leden van de familie van gedoopten b. Luister: we hoorden delen van ons verhaal doorheen lezingen uit het Oude en Nieuwe Testament (Bijbel) c. Dank: we brachten brood en wijn aan, die gezegend werden en opgedragen vanuit ons dankgebed d. Ga: we kwamen ter communie samen en werden uitgezonden om lief te hebben en God te dienen d. Vragen ter gesprek over de terugblik op het vieren van de eucharistie waar ze net deel aan hadden (10 à 15 min) i. Deze vragen kan je aan de ouders stellen: 1. Wat herinner je je dat je zonet hebt ervaren in deze eucharistieviering? 2. Wat is jou opgevallen? 3. Welke woorden en beelden komen terug in je op? 4. Hoe voelde je je tijdens de eucharistieviering?

6 ii. Laat hen er eerst 5 minuten over spreken met de personen vlak naast hen. iii. Daarna kunnen mensen er in de grote groep iets over zeggen. Een van de begeleiders kan daar iets van noteren op een groot bord of papier. e. Godsbeelden (10 min) i. Nodig de ouders uit om na te denken over hun Godsbeeld en Jezusbeeld. Vraag hen: Waar denk je aan als je het woord God of de naam Jezus hoort? (laat even stilte om hen te laten nadenken) ii. Zeg hen dat ze zo dadelijk in groepjes van ongeveer 5 personen gaan spreken over de volgende vragen: a. Welk Godsbeeld of Jezusbeeld komt eerst in je op? b. Wanneer werd je je voor het eerst bewust van deze beelden? c. Wie introduceerde jou in God en Gods Zoon Jezus? d. Zijn deze eerste beelden ook de beelden die je nu hebt? Leven er bij jou vandaag andere beelden? e. Waar komen deze nieuwe beelden vandaan? iii. Tijdens het bespreken kan een begeleider opmerkingen op het grote bord of papier zetten. f. Het belang van de ouders in het doorgeven van het geloof (5 à 10 min) i. Bespreek rustig volgende stellingen a. Jouw kind gaat ook via jou God leren kennen b. Of je wil of niet zal je een Godsbeeld doorgeven aan je kind c. Jezus zei ons dat niemand God ooit zag maar dat Hij, de Zoon, ons God leert kennen d. We geloven dat Jezus een waarachtig Beeld van God is omdat Jezus over God sprak als de Vader en ik zijn één en omdat Hij ons een Godsbeeld van een Vader gaf e. Wat ook je beeld is van de Vader, het beeld van de Vader dat Jezus heeft is dat van een liefhebbende, vergevende en medelevende Vader, Hij die ons in al onze noden voorziet

7 f. Het beeld van God als Vader is de kern van hét familiegebed bij uitstek, het gebed dat Jezus ons zelf gaf, het Onze Vader g. Samen afsluiten in gebed Het Onze Vader (5 min) i. Geef elke ouder een kaartje met de tekst van het Onze Vader ii. Vertel dat het Onze Vader een christelijk familiegebed is, dat in elke mis gebeden wordt en ook in vele scholen en huizen van christenen over de hele wereld iii. Vertel hen ook dat het Onze Vader ook voorkomt in de viering van het sacrament dat ze vragen voor hun kinderen iv. Zeg hen ten slotte dat dit gebed een zeer mooi gebed is om thuis te bidden v. Nodig hen uit om te denken aan personen of situaties die ze in hun gebed willen meenemen vi. Bid samen het Onze Vader h. Uitnodiging tot reflectie en bezinning tijdens de komende periode (5 min) i. Nodig hen na het bidden van het Onze Vader uit tot reflectie en bezinning tijdens de komende weken over deze vragen: a. Welk Godsbeeld wil je aan je kinderen meegeven tijdens het leven thuis? b. Gedurende 2000 jaar hebben families het gebed gebeden dat Jezus aanleerde. Hoe wil je ervoor zorgen dat ook jouw huis een plek is waar dit Onze Vader wordt gebeden? i. Dank en afscheid iii. Dank de ouders hartelijk om te komen iv. Wens hen een goede thuisreis en een mooie komende tijd!

8 Samenkomst 3 met als onderwerp De eucharistie a. Samen vieren van de eucharistieviering (met bv. daarin aandacht voor doop of hernieuwen van doopbeloften) b. Welkom en inleiding (5 min) i. Hartelijk en enthousiast welkom ii. Als er iemand nieuw aanwezig is zou elk lid van het begeleidende team zich best opnieuw voorstellen (ook hoe lang ze al voor/in de Kerk werken, waar ze wonen, ) c. Terugblik op de vorige samenkomst en op de eucharistieviering (10 min) i. Nodig de ouders met de volgende vragen uit om even terug te blikken op de vorige samenkomst: a. Wat blijft je bij? Een beeld, een citaat, een opmerking? b. Vond je tijd om na te denken over de twee vragen die je meekreeg? ii. Laat hen er kort met de personen naast hen over praten. iii. Nodig hen uit om met diezelfde personen te spreken over de vraag Wat is jou bijgebleven van de eucharistieviering die je zonet beleefde? iv. Een van de begeleiders kan citaten en opmerkingen op een bord of groot papier schrijven. d. Reflectie op de woorden Doe dit om mij te gedenken (20 min) i. Vraag de ouders wat in hen opkomt als ze het woord voedsel horen? (ze kunnen vanuit de groep iets zeggen) ii. De volgende elementen kunnen aan bod komen: a. Wat is het doel van voedsel? b. Voedsel kost altijd iets, niet alleen geld c. Planning en voorbereiding is belangrijk d. Voedsel zorgt voor verzorging, onderhoud, genot en geeft energie voor het dagelijks leven e. Voedsel kan het middel zijn voor familie en vrienden om feestelijk samen te komen

9 f. We hebben regelmatig voedsel nodig om te overleven iii. Het gesprek kan dan overgaan naar de eucharistieviering als voedsel. De volgende elementen kan je met ouders bespreken: a. Is dit alles ook niet zo voor het voedsel dat Jezus ons geeft in de eucharistieviering? b. We worden door Gods Woord gevoed (lezingen uit de Bijbel) c. We worden gevoed en gesterkt met Lichaam en Bloed van de Heer (Eucharistie) d. Als het gaat over kost: we ontvangen dit voor niets e. Jezus nodigt ons hiertoe uit via zijn leven, dood en verrijzenis, iedere keer als we opnieuw in de mis samenkomen iv. Dit is een moment en kans om samen de Bijbelpassage 1 Korintiërs 11, te lezen v. Een laatste stukje van het gesprek hierover kan over de volgende elementen gaan: a. Het voedsel dat Jezus ons aanbiedt geeft de nodige vreugde en energie voor het dagelijks leven. b. Dit voedsel kan ons in staat stellen om de traditie die we ontvingen door te geven aan onze kinderen c. Het kan ons helpen om datgene te worden waartoe we geroepen worden: het Lichaam van Christus op aarde. vi. Je kan dit onderdeel besluiten met het gebed van de heilige Teresa van Avila: a. Christus heeft op aarde geen lichaam dan het jouwe Geen handen dan de jouwe Geen voeten dan de jouwe Doorheen jouw ogen kijkt Zijn medeleven naar de aarde Met jouw voeten gaat Hij rond om goed te doen Met jouw handen kan Hij ons nu zegenen. Wij zijn het Lichaam van Christus op aarde.

10 e. Het geloof doorgeven: verantwoordelijkheid en privilege (10 min) i. Vervolgens kan je met ouders, die de directe bezorgers van voedsel aan hun kinderen zijn, de volgende dingen bespreken. Ouders kunnen hun reactie of opmerking vanuit de groep zeggen: a. Jullie voeden je kinderen op allerhande manieren, zelfs in de kleinste dingen. Wat zijn voorbeelden van die kleine dingen? (voorbeelden zijn leren stappen, spreken, kleden, de tranen drogen en ook dat ze tijd en geld spenderen) b. Het gaat ook over het aanmoedigen van jullie kinderen om hun best te doen, en dat zegt de Kerk ook c. Wanneer je kind het witte doopkleed aan heeft tijdens de doopplechtigheid, zegt de voorganger Met de hulp van het woord en het voorbeeld van familie en vrienden zal je deze waardigheid geheel behouden tot in het eeuwig leven van het hiernamaals Hier wordt dus gesproken over jullie: wees het beste voorbeeld dat je kan zijn! ii. Laat de ouders even spreken met de mensen rondom hen. Een begeleider kan enkele citaten op een bord of groot papier schrijven. iii. Sluit af met de volgende boodschap: a. Het is een groot privilege en verantwoordelijkheid om dit als ouder aan je kinderen door te geven. Het voedsel dat je meekrijgt in een eucharistieviering helpt je om deze verantwoordelijkheid te dragen en je te ondersteunen om het geloof in God door te geven aan je kinderen. b. Een regelmatige deelname aan de eucharistieviering samen met je kind zal je helpen om je kind stapje voor stapje te begeleiden op weg naar vormsel en deelname aan de communie.

11 f. De mis geeft kracht en voeding voor het dagelijks leven (5 min) i. Besluit deze samenkomst met het brengen van deze boodschap: a. Aan het einde van de mis worden we uitgezonden naar ons dagelijks leven met de woorden ga in vrede b. Dit kunnen we omdat: i. we gesterkt en gevoed zijn door Gods Woord en het Lichaam en Bloed van Christus ii. we hoop hebben ondanks alle drukte van het moderne leven iii. we getuige worden van Christus in de wereld g. Samen bidden (5 min) i. Geef elke ouder een kaartje met het gebed waarmee je gaat eindigen ii. Op dat kaartje staat bijvoorbeeld ook de icoon van de Drievuldigheid (Roublev). iii. Geef de ouders enkele bezinningsoefeningen mee aan de hand van de icoon: a. Stel je voor dat jij mee aan deze tafel zit b. Stel je daarbij ook voor dat je kind mee aanwezig is iv. Bid samen het gebed dat bijvoorbeeld aan de andere kant van het kaartje staat. h. Dank en afscheid v. Dank de ouders hartelijk om te komen vi. Nodig hen uit om indien gewenst contactgegevens met elkaar uit te wisselen om elkaar eventueel nog te ontmoeten (mogelijk na eucharistievieringen in de toekomst) vii. Wens hen een goede thuisreis en een mooie komende tijd!