Hoe zit het met de Surinaamse geschiedenis, de betrokkenheid van Nederland bij Suriname en de macht van Desi Bouterse?

Transcriptie

1 BOUTERSE FOR PRESIDENT? Op 25 mei 2010 zijn er weer verkiezingen in Suriname. Dit jaar maakt ook oud-legerleider Desi Bouterse kans op het Presidentschap. Zijn aanhang is met name onder de jongeren van Suriname groot. Voor hen is Bouterse het boegbeeld van een sterke leider en een sterke nationale politiek. Toch is er ook veel ophef over zijn kandidaatschap. Suriname was namelijk tussen 1980 en begin jaren 90 onderhevig aan een militaire dictatuur onder legerleider Desi Bouterse. Hoe zit het met de Surinaamse geschiedenis, de betrokkenheid van Nederland bij Suriname en de macht van Desi Bouterse? SLAVERNIJ GS (1) De eerste kolonisatie van Suriname vindt in 1650 plaats door de Engelsen. Zij begonnen met het aanleggen van plantages. Toen de inheemse bevolking niet geschikt bleek voor het werk op het land, werden er slaven gehaald uit Afrika. Nederland verovert Suriname op de Engelsen in Onder het Nederlands bewind groeien de plantages in snel tempo. Op het hoogtepunt heeft Suriname meer dan 400 plantages! Met de groei van het aantal plantages groeit ook het aantal slaven. In deze periode is Nederland de grootste slavenhandelaar wereldwijd. Op de plantages werden de slaven op mensonterende wijze behandeld. Een deel van de slaven loopt weg en zij vormen een aparte gemeenschap in het oerwoud, de Marrons. Pas op 1 juli 1863, schaft Nederland de slavernij af. Dit gebeurt onder internationale druk. Nederland was hiermee het laatste Europese land om dit te doen. De voormalige slaven waren niet meer bereid om op de plantages te werken. Om dit zware werk uit te voeren halen Nederlanders contractarbeiders uit India en Indonesië. Zij worden Hindoestanen en Javanen genoemd. De voormalige slaven staan bekend als Creolen. In 1954 krijgt Suriname een eigen regering. Maar pas in 1975 wordt zij officieel onafhankelijk van Nederland. Dit gaat niet zonder slag of stoot.

2 DE ONAFHANKELIJKHEID (2) In 1973 kondigt de Surinaamse Premier Arron aan dat Suriname voor eind 1975 onafhankelijk zal worden. Vooral de Creoolse bevolking is hier voorstander van. De Hindoestaanse oppositie onder leiding van Lachmon is hier fel op tegen. Zij willen de onafhankelijkheid wel, maar op langer termijn. De plannen van Arron gingen hen te snel. De hindoestanen waren bang voor een overheersing door de Creolen. Premier Arron trekt zich hier niks van aan en begint aan de onderhandelingen met Nederland. Gaandeweg de onderhandelingen wordt het steeds onrustiger in Suriname. Met name de kloof tussen de Creolen en de Hindoestanen neemt toe. Overal in Paramaribo breken branden uit en de vrees voor een burgeroorlog neemt toe. In deze periode emigreren meer dan Surinamers naar Nederland. Pas 6 dagen voor de onafhankelijkheid wordt tussen de Hindoestaanse oppositie en de Creoolse regering een akkoord bereikt.

3 DE REPUBLIEK SURINAME (3) Met de onafhankelijkheid belooft Nederland in 15 jaar tijd 3,5 miljard gulden aan Suriname te betalen. Dit bedrag is bedoeld voor de ontwikkeling van het land. Maar het volk ziet hier weinig van terug. Het geld wordt verkeerd geïnvesteerd, in te grote projecten. Zoals het West Suriname project. De Surinaamse regering wil midden in het Oerwoud een grote stad bouwen. Hiervoor worden wegen, bruggen en zelfs een spoorlijn gebouwd. Suriname trekt hiervoor voornamelijk Nederlandse constructie bedrijven en technici aan. Hierdoor vloeit 75% van het ontwikkelingsgeld weer regelrecht terug naar Nederland. Terwijl de regering zeer veel geld in west Suriname pompt, blijven simpele projecten dichterbij huis onuitgevoerd. Corruptie, smeergeld en vriendjespolitiek zijn aan de orde van de dag. Beloftes voor hogere lonen en betere sociale voorzieningen worden niet nagekomen. De roep om herinrichting van de maatschappij wordt steeds luider. Het ooit zo welvarende Suriname zakt in 5 jaar af tot een ontwikkelingsland. Het volk is ontevreden over de economische en politieke situatie. En dit klimaat maakt het mogelijk voor de militairen om de macht te grijpen.

4 DE SERGEANTENCOUP 25 februari onderofficieren, waaronder Desi Bouterse nemen de macht over. Hierbij wordt het politiebureau gebombardeerd en worden verschillende strategische posten ingenomen. De militairen weten bijvoorbeeld dat zij voor een coup ook mediagebouwen in moeten nemen. Al snel na de coup waren er geruchten dat de Nederlandse kolonel Valk betrokken zou geweest zijn bij de machtsgreep. Hij zou de coupplegers onder andere een blauwdruk hebben gegeven van hoe je een coup moet plegen. Volgens sommigen, onder wie voormalig Surinaams minister André Haakmat, was Valk zelfs de "geestelijke vader" van deze coup en werd hij daarna de belangrijkste raadgever van Desi Bouterse. Volgens Valk zelf heeft hij niet aangezet tot een staatsgreep, de coupplegers waren dit hoe dan ook van plan. Hij heeft enkel kunnen voorkomen dat er een bloedbad plaatsvond. Doordat de Nederlandse Kolonel Valk op de hoogte was van de coupplannen wordt er gespeculeerd dat ook de Nederlandse regering op de hoogte was van de coupplannen. Zij stonden echter achter deze coup aangezien ook zij ontevreden waren met de stand van zaken in Suriname. Na de staatsgreep werd direct de Nationale Militaire Raad (N.M.R.) opgericht. Deze raad stuurt het Surinaamse kabinet naar huis en neemt het bestuur over. De oud ministers worden of gearresteerd of onder huisarrest geplaatst. Bouterse wordt de nieuwe bevelhebber van het Surinaamse leger. In het begin is het volk blij met deze staatsgreep, zij zien het als een nieuw begin.

5 EEN MILITAIRE STAAT Al snel wordt een nieuwe burger regering vast gesteld, maar in werkelijkheid hebben zij geen macht. De macht blijkt al snel in handen van legerleider Bouterse. En Bouterse is van mening dat alleen de militairen de corruptie kunnen bestrijden en de economische ontwikkelingen kunnen bevorderen. Zodoende blijven de militairen ook maanden na de sergeantencoup het straatbeeld bepalen. Zij controleren op scholen en bedrijven of de zaken ordelijk verlopen. En op tv is te zien hoe kleine misdadigers lichamelijk worden afgestraft. Wie niet meewerkt heeft de revolutie niet begrepen! Onder deze uitdrukking verandert Suriname in de maanden na de Sergeantencoup langzaam in een militair dictatuur. Het is niet de regering die de werkelijke macht heeft, maar Bouterse als legerleiding. Regelmatig wordt er een avondklok ingesteld en er is een samenscholingsverbod. Mensen worden zonder enig vorm van proces vastgehouden. Ook de pers krijgt richtlijnen. Alle berichten moeten eerst gecontroleerd worden en van een stempel worden voorzien voordat zij gepubliceerd mogen worden. Vrijheid van pers is verledentijd. Binnen 6 maanden na de Sergeantencoup treedt de president van Suriname af. Hierop wordt de noodtoestand afgekondigd. En de grondwet wordt tot nader orde geschorst. Dit betekent feitelijk dat de mensenrechten van de baan zijn. Er zijn meerdere coup pogingen om dit militaire regime omver te werpen. En ook onder het volk verliest Bouterse langzaam zijn aanhang.

6 DE DECEMBERMOORDEN Het enthousiasme voor de militairen neemt steeds meer af. Er zijn veel protesten tegen het leger. Op 11 maart 1982 wordt de zoveelste tegencoup gepleegd. Dit maal door de militairen Hawker en Rambocus. Deze Coup staat bekend als de Phagwa Coup. Na het mislukken van deze coup wordt Hawker direct geëxecuteerd. Rambocus wordt opgesloten in Fort Zeelandia en berecht. De politieke en economische situatie in Suriname verslechterd alsmaar. Ministers die niet het gewenste beleid van de militairen voeren worden direct afgezet. In de maand november 1982 wordt het steeds onrustiger in Suriname. De oppositie blijft groeien en wordt steeds openlijker. Er zijn massale acties en stakingen onder leiding van Cyrill Daal van de moederbond. In de nacht van 8 op 9 december 1982 grijpen de militairen, in opdracht van Bouterse, hard in. Het gebouw van de moederbond, de radio stations ABC en radica, en de drukkerij van de Vrije Stem worden in brand gestoken. Dezelfde nacht worden ook 15 van de tegenstanders van Bouterse gemarteld en geëxecuteerd. John Baboeram, advocaat, Bram Behr, journalist, Cyrill Daal, vakbondsleider, Kenneth Gonçalves, advocaat, Eddy Hoost, advocaat, André Kamperveen, journalist, oud-minister, Gerard Leckie, universitair docent, Sugrim Oemrawsingh, universitair docent, Lesley Rahman, journalist, Surendre Rambocus, militair, Harold Riedewald, advocaat, Jiwansingh Sheombar, militair, Jozef Slagveer, journalist, Robby Sohansingh, zakenman, Frank Wijngaarde, journalist (met Nederlandse nationaliteit) Met deze politieke moorden is het Surinaamse volk Monddood gemaakt. Nederland breekt hierna alle banden met Suriname en stopt het ontwikkelingsgeld. Nederland is op dat moment nog 1,3 miljard gulden schuldig van dit ontwikkelingsgeld. Suriname heeft dit bedrag tot op heden niet ontvangen. In de daarop volgende jaren gaat het economisch steeds slechter in Suriname. De regeringen wisselen elkaar snel af zonder dat er verkiezingen worden gehouden. Maar de macht blijft in handen van Desi Bouterse. In deze periode verrijkt Bouterse zichzelf met drugshandel.

7 Hij gebruikt hiervoor het binnenland van Suriname. Hij is nu de baas en kan zelfs door de politie niet hiervoor worden aangehouden en zo kan Bouterse dus geheel zijn eigen gang gaan.

8 DE BINNENLANDSE OORLOG In 1986 breekt in Oost Suriname de binnenlandse oorlog uit. Ronny Brunswijk, een ex bodyguard van Bouterse, verklaart hem en zijn militaire dictatuur de oorlog. Het verzet in het buitenland steunt de acties van deze jungle commando. Maar al snel blijkt deze oorlog om de controle in de cocaïnehandel te gaan. Bouterse gaat de strijd hard aan, en er ontstaat een bloedige binnenlandse oorlog. Hele dorpen worden platgebrand en uitgemoord. Marrons worden zonder enige vorm van proces gevangen en gemarteld. Dit gebeurt niet alleen in het oorlogsgebied maar ook in de stad. De bekendste slachtpartij vindt plaats in het Marrondorp Moiwana. Deze oorlog duurt voort tot 1992.

9 DE EERSTE VERKIEZINGEN Terwijl er in de binnenlanden van Suriname een hevige strijd woedt. Neemt de sociale onrust in Paramaribo ook weer toe. Voor het eerst sinds 5 jaar militaire onderdrukking zijn er weer opstanden van het volk. Bouterse kan niet anders meer dan concessies doen. 25 November Er vinden voor het eerst verkiezingen plaats, sinds de staatsgreep. Hierbij verliest de partij van Bouterse met een enorme nederlaag. Maar dit betekent niet dat hij ook daadwerkelijk de macht verliest. In de jaren daarop stapelen de problemen zich op voor Bouterse. Waardoor hij in 1993 zijn macht als legerleider moet opgeven. Bouterse blijft echter wel actief in de politiek. Als leider van zijn partij, de Nationale Democratische Partij, de NDP. Sinds de democratisering van Suriname heeft Nederland de contacten weer opgepakt.

10 VERKIEZINGEN 2010 Inmiddels is het bijna 20 jaar geleden dat er een eind kwam aan de dictatuur van Bouterse. In Nederland is hij sindsdien veroordeeld tot 11 jaar cel voor grootschalige cocaïnehandel. Maar Nederland mag hem niet in Suriname arresteren. In Suriname staat Bouterse inmiddels terecht voor de decembermoorden. Zolang de zaak loopt blijft Bouterse vrij. Op 25 mei maakt Bouterse kans om de nieuwe president van Suriname te worden. Hij is met name onder jongeren populair. Dit kan te maken hebben met het feit dat in Suriname weinig over de machtsperiode van Bouterse gesproken wordt. Zo kan het dat jongeren, Bouterse vaak als een Self made man zien. Een boegbeeld voor een sterke nationale politiek. Als Bouterse de verkiezingen wint, wordt hij president. En als president in Suriname ben je onschendbaar. Bouterse staat dan boven de wet. En kan dan dus niet meer worden aangeklaagd voor zijn wandaden.