een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 17 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 1: Van Batavia tot Jakarta Naam:"

Transcriptie

1 Werkblad 7 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Van Batavia tot Jakarta VOC Schepen van de VOC varen naar Indië om specerijen te halen. Specerijen zijn bijvoorbeeld peper, kruidnagel en nootmuskaat. De reis naar Indië is zwaar. Maar de specerijen leveren in Nederland veel geld op. De VOC heeft in Indië handelsposten. Ze krijgen steeds meer macht. Ze bouwen zelfs een stad op Java: Batavia. Dat wordt de hoofdstad van de VOC. Batavia heet nu Jakarta. Waarom is de reis naar Indië zwaar, denk je? Teken de reis van Nederland naar Indië op de kaart. Een zee Ω werkbladen Ω groep 8 Ω Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω

2 Werkblad 8 Ω Over Indië en Suriname Ω Les : Leven in een andere wereld Rond 800 is Nederland de baas in Nederlands-Indië. Het land is een kolonie van Cultuurstelsel Nederland geworden. Alle grond is van Nederland. De boeren zijn verplicht op een vijfde deel van de grond een product te verbouwen voor de Nederlanders. Met dat product betalen ze de huur voor de grond. Die producten, koffie, suiker, thee of tabak, leveren veel geld op in Europa. Onafhankelijkheid Er trekken steeds meer Nederlanders naar Nederlands-Indië. Ze zijn er de baas. Er wordt hard opgetreden tegen mensen die niet naar de blanken luisteren. Maar er komt steeds meer verzet tegen de Nederlanders. Uiteindelijk wordt het land in 949 onafhankelijk. Vanaf die tijd heet het Indonesië. Waar of niet waar? Streep het foute antwoord door. Nederlands-Indië wordt later India. De grond in Nederlands-Indië is van de boeren. Voor koffie en thee betalen mensen in Europa veel geld. Wat is het cultuurstelsel? Een zee Ω werkbladen Ω groep 8 Ω Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω

3 Werkblad 9 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 3: Slavenhandel De Portugezen hebben handelsposten aan de kust van West-Afrika. Ze drijven Slavenhandel handel met inlandse koningen en stamhoofden. Van die koningen en stamhoofden kopen de Portugezen ook slaven. Ze betalen met alcohol, vuurwapens en ijzer. In Amerika is een tekort aan arbeiders. Daarom brengen ze slaven van West-Afrika naar Amerika. Driehoekshandel De slaven werken in Amerika op plantages. De producten van die plantages worden in Europa verkocht. Driehoekshandel is: slaven kopen in Afrika, slaven verkopen in Amerika, producten van de plantages verkopen in Europa. Teken de driehoekshandel op de kaart. Kleur de rondjes bij het goede antwoord. Wat hoort bij slavenhandel? plantages goud driehoekshandel Azië Een zee Ω werkbladen Ω groep 8 Ω Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω

4 Werkblad 0 Ω Over Indië en Suriname Ω Les 4: Op een Surinaamse plantage tijd De WIC (West-Indische Compagnie) drijft handel op de westkust van Afrika en WIC de oostkust van Amerika. Ze kopen in Afrika ook slaven en brengen die naar Suriname. Tussen 6 en 738 verschepen ze wel slaven. Die slaven moeten op de plantages in Suriname gaan werken. De WIC vervoert slaven. Teken de reis van de slaven op de kaart. In Afrika worden slaven eerst gekeurd. Ze moeten sterk zijn. Grijze haren worden geverfd. Hun lichaam wordt met olie ingesmeerd. En na de zware overtocht krijgen ze een week rust. De slavenhandelaar krijgt meer geld voor een uitgeruste slaaf. Waarom moeten slaven er goed uitzien? Een zee Ω werkbladen Ω groep 8 Ω Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω

5 Werkblad Ω Over Indië en Suriname Ω Les 5: Vele volkeren samen De slavernijwetten zijn wreed. Slaven worden vaak slecht behandeld. van Maar tijd niet alle planters zijn wreed, want slaven zijn duur en ze zijn hard nodig voor het werk op de plantages. Soms ontsnappen slaven. Ze gaan in het binnenland van Suriname wonen. Deze mensen worden bosnegers genoemd. In 863 wordt de slavernij afgeschaft. Dat betekent vrijheid voor de creolen die op de plantages werken. Maar er zijn nog steeds arbeiders nodig voor de plantages. Die nieuwe arbeiders halen ze uit India. Ze heten Hindoestanen. Later worden er ook arbeiders uit Nederlands-Indië en China naar Suriname gehaald. In 975 wordt Suriname onafhankelijk. De bevolking stamt af van de arbeiders op de plantages, maar ook van creolen en indianen. Kleur het rondje bij het goede antwoord. Welke volken wonen in Suriname? creolen bosnegers Hindoestanen Japanners Zet de woorden op de goede plaats. Kies uit: 863, 975, slavernij, onafhankelijk. In wordt de afgeschaft. In wordt Suriname. Een zee Ω werkbladen Ω groep 8 Ω Uitgeverij Zwijsen B.V. Ω

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart.

HANDEL LES 2. De Oostzeevaart of de Sontvaart. Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. Regenten en vorsten LES 2 HANDEL 1600 Aangenaam. De naam is Bicker, Jacob Bicker, directeur bij de Oostzeevaart. 1700 JE LEERT waarom de moederhandel zo belangrijk is; hoe de VOC werkt; hoe de WIC werkt.

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel

Geschiedenis van Suriname : de slavenhandel Geschiedenis van Suriname 1502-1808: de slavenhandel 1502: het begin van de Europese slavenhandel Na de ontdekking van Amerika werden er door de Spanjaarden en Portugezen al snel plantages aangelegd. Op

Nadere informatie

Samenvatting Gouden Eeuw ABC

Samenvatting Gouden Eeuw ABC Samenvatting Gouden Eeuw ABC Week 1ABC: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt de Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.

Nadere informatie

Driehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie.

Driehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 22 July 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/61315 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Driehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61315

Driehoekshandel hv123. CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie. https://maken.wikiwijs.nl/61315 Auteur VO-content Laatst gewijzigd Licentie Webadres 15 december 2016 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/61315 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs van

Nadere informatie

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1).

Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Lees het verhaal over master Roelof en slaaf Tomboy (deel 1). Kijk, een schip uit Amerika, Amerika is een nu een vrij land. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Roelof. Roelof is de zoon van de gouverneur.

Nadere informatie

De leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen een gatentekst en een ontdekkaart hebben.

De leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen een gatentekst en een ontdekkaart hebben. Thema/ onderwerp: Ontdekkaart 1.1 Slavenkralen Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen vullen de woorden op de goede plek in in de gatentekst. De leerlingen bevragen de kralen en maken

Nadere informatie

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein

Geschiedenis groep 6 Junior Einstein De oude Grieken en Romeinen hadden ze al en later ook de Vikingen. Koloniën. Koopmannen voeren met hun schepen over zee om met andere landen handel te drijven. Langs de route richtten ze handelsposten

Nadere informatie

Samenvatting Gouden Eeuw DEF

Samenvatting Gouden Eeuw DEF Samenvatting Gouden Eeuw DEF Week 1DEF: Gouden Eeuw algemeen Info: De Gouden Eeuw (1600-1700) De 17 e eeuw wordt Gouden Eeuw genoemd, omdat er in Nederland veel geld werd verdiend. Vooral door de handel.

Nadere informatie

Klas 2: Revoluties en Slavernij

Klas 2: Revoluties en Slavernij Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Joyce Landman ; ; 09 September 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/62754 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Les 11 Van zeehelden/ontdekkingsreizigers tot kolonisators

Les 11 Van zeehelden/ontdekkingsreizigers tot kolonisators Les 11 Van zeehelden/ontdekkingsreizigers tot kolonisators gatentekst versie 1 Talrijk zijn de kinderliedjes die over varen gaan, over en havens en verre reizen over. Generaties Nederlanders groeiden op

Nadere informatie

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven

Wat denken de jongens? Trek een lijn naar het denk-wolkje. Het is niet eerlijk, ik ben arm en hij is rijk. Ik wil graag vrienden blijven Lees het verhaal Een onmogelijke vriendschap. Zie jij de blanke jongen? Hij heet Olivier. Olivier komt uit Nederland. Olivier woont op Sumatra. Zijn vader is de baas van een plantage. Olivier en zijn familie

Nadere informatie

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000

Tijd van monniken en ridders Vroege Middeleeuwen. Tijd van jagers en boeren Prehistorie. - 3000 v C 500-1000 jagers en boeren Prehistorie - 3000 v C monniken en ridders Vroege Middeleeuwen 500-1000 Grieken en Romeinen Oudheid -3000 v C - 500 n C steden en staten - Hoge en Late Middeleeuwen 1000 1500 ontdekkers

Nadere informatie

!"#$%&'&(%)*#+&,-#./##

!#$%&'&(%)*#+&,-#./## Brandaan samenvatting groep 6 Mijn Malmberg!"$%&'&(%)*+&,-./ :%$)-%330); (%)*+&0)&1$23.*%$!"$%&%'%"()%"$%%%*++%,$-%$%,./"$%%",)01%"2%./"3,)014/"$%.5./"$6785(%,$/8+/54%( 9%"(,*8'/"$%4/"$%.67.'/"/:;11%"1>>?.)%$%"*)($%4%.%+%,%.$"//,$%&%5(/$6

Nadere informatie

Ontdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7

Ontdek de Wereld. Hoofdstuk 1C7 Ontdek de Wereld Hoofdstuk 1C7 Cursus 7.1 Wij en de wereld Wat leer je deze cursus? Wat internationale handel inhoudt Hoe de evenaar de aardbol verdeelt Wat en welke kaartprojecties er zijn Internationale-

Nadere informatie

Klas 2: Revoluties en Slavernij

Klas 2: Revoluties en Slavernij Auteurs Laatst gewijzigd Licentie Webadres Joyce Landman ; Hielke ter Veld; Jonne Lubbi; Joyce Landman 09 september 2015 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie https://maken.wikiwijs.nl/62754 Dit lesmateriaal

Nadere informatie

VOC. Jantje Postma. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/38582

VOC. Jantje Postma. CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie. http://maken.wikiwijs.nl/38582 Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres Jantje Postma 26 June 2012 CC Naamsvermelding 3.0 Nederland licentie http://maken.wikiwijs.nl/38582 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijsleermiddelenplein.

Nadere informatie

Wij slaven van Suriname

Wij slaven van Suriname Wij slaven van Suriname Anton de Kom in makkelijke taal Moeilijke woorden staan schuin en worden uitgelegd in de woordenlijst op pagina 91. Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen Inhoud Over dit boek...7

Nadere informatie

Suriname in de kijker

Suriname in de kijker 44 2012 Suriname in de kijker Dit boekje brengt jullie naar een land, ver hier vandaan. Een vliegtuig doet er ongeveer 9 uur over om van Schiphol (in Nederland) naar de hoofdstad Paramaribo te vliegen.

Nadere informatie

Hoofdstuk 1: prehistorische volkeren

Hoofdstuk 1: prehistorische volkeren Hoofdstuk 1: prehistorische volkeren Prehistorische volken in de twintigste eeuw De Yanomami-indianen leven in het Amazone gebied. Rond de rivier de Amazone in Brazilië (Zuid- Amerika) ligt een gigantisch

Nadere informatie

(Par 1) Amsterdam stapelmarkt van de wereld Deelvraag: Hoe werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa en welke gevolgen had dat voor de landbouw?

(Par 1) Amsterdam stapelmarkt van de wereld Deelvraag: Hoe werd Amsterdam de stapelmarkt van Europa en welke gevolgen had dat voor de landbouw? Samenvatting door Hoi 1725 woorden 12 maart 2018 7,3 18 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis H3 Gouden Eeuw Gouden eeuw (1600-1700) Het ging goed met de Handel Kunst Wetenschap

Nadere informatie

[Kies de datum] REDACTIETEAM 3 SLAVERNIJ. Slavernij Redactieteam 3

[Kies de datum] REDACTIETEAM 3 SLAVERNIJ. Slavernij Redactieteam 3 [Kies de datum] REDACTIETEAM 3 SLAVERNIJ Slavernij Redactieteam 3 Inhoud 1. Nederland en slavenhandel 2. Zeeland en slavenhandel 3. Slavenhandel in cijfers 4. Excursie Middelburg 5. Driehoeksreizen 6.

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Er worden heel veel kinderen geboren. Werkblad 22 Ω Na 1945 Ω Les 1: Dertig jaar verschil Naam:

een zee van tijd een zee van tijd Er worden heel veel kinderen geboren. Werkblad 22 Ω Na 1945 Ω Les 1: Dertig jaar verschil Naam: Werkblad Ω Na 945 Ω Les : Dertig jaar verschil In de Tweede Wereldoorlog is er veel vernield in Nederland. Na de oorlog is er Na de Tweede Wereldoorlog geen geld meer om het land op te bouwen. De Verenigde

Nadere informatie

Geschiedenis tijdvak slavenarbeid op plantages

Geschiedenis tijdvak slavenarbeid op plantages Auteur Laatst gewijzigd Licentie Webadres VO-content 28 february 2019 CC Naamsvermelding-GelijkDelen 4.0 Internationale licentie https://maken.wikiwijs.nl/87958 Dit lesmateriaal is gemaakt met Wikiwijs

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis Slavernij

Werkstuk Geschiedenis Slavernij Werkstuk Geschiedenis Slavernij Werkstuk door een scholier 2240 woorden 11 juni 2007 6,2 300 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Voorwoord In dit werkstuk wordt er verteld over slavernij. Dit is een schande

Nadere informatie

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen

Toetsvragen Geschiedenis toelating Pabo. Tijdvak 7 Toetsvragen Tijdvak 7 Toetsvragen 1 In de Tijd van Pruiken en Revoluties hielden kooplieden uit de Republiek zich bezig met de zogenaamde driehoekshandel. Tussen welke gebieden vond deze driehoekshandel plaats? A

Nadere informatie

http://eksamensarkiv.net/

http://eksamensarkiv.net/ Opdracht 1 Lees de tekst in bijlage 1 en beantwoord de vragen in het Nederlands. a. Uit welke woorden of zinnen blijkt dat de omstandigheden voor de slaven in Suriname slecht waren? Noem er tenminste drie.

Nadere informatie

Rijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie

Rijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie Rijksuniversiteit Groningen Nameting kennis en argumentatie Instructie onderdeel kennis: Hieronder staan 22 vragen over tijdvak 6 en 7. Probeer de vragen zo goed mogelijk te beantwoorden. Omcirkel met

Nadere informatie

Schooljaar: 2013/2014. Groep: 7a. Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem

Schooljaar: 2013/2014. Groep: 7a. Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem De slavernij Schooljaar: 2013/2014 Groep: 7a Makers: Jesse m, Lucas, Nikki, Näara, Nancy en Sem Inhoud Inleiding... Nederland en Slavenhandel... Zeeland en Slavenhandel... slaven handel in cijfers... Driehoeks

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie

Geschiedenis van Suriname : Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie Geschiedenis van Suriname 1667-1683: Suriname van Engelse naar Nederlandse landbouwkolonie 581-1795: De Republiek In de 17e en 18e eeuw spraken we nog niet van één Nederland maar, van de Republiek der

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6 Samenvatting door Jel 1523 woorden 13 juni 2018 0 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 6.1 Europa veroverd de wereld Portugezen,Spanjaarden reisden rond 1500

Nadere informatie

Van Batavia tot Jakarta

Van Batavia tot Jakarta Van Batavia tot Jakarta lesboek pagina 8 9 50 5 De vier ontdekkingsreizigers probeerden een zeeweg naar Indië te vinden. In welke richting voeren ze? Kies uit: rond Afrika, naar Amerika, in noordwestelijke

Nadere informatie

8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten.

8.2 Fort Elmina. De leerkracht bespreekt de vragen met de leerlingen die op hun plaats zitten. Thema/ onderwerp: Werkblad 8.2 Fort Elmina Korte samenvatting van de leeractiviteit: De geschiedenis van Fort Elmina wordt verteld a.d.h.v. afbeeldingen en een videofragment. Hierna gaan de leerlingen

Nadere informatie

INLEIDING Het onderwerp van mijn werkstuk is slavernij, de slavenhandel in de 17e en 18e eeuw en de rol die Nederland daarin speelde.

INLEIDING Het onderwerp van mijn werkstuk is slavernij, de slavenhandel in de 17e en 18e eeuw en de rol die Nederland daarin speelde. Werkstuk door een scholier 2510 woorden 20 maart 2001 6,3 403 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INLEIDING Het onderwerp van mijn werkstuk is slavernij, de slavenhandel in de 17e en 18e eeuw en de rol die

Nadere informatie

4.1 Leven van een slaaf

4.1 Leven van een slaaf Thema/ onderwerp: Verschillende soorten slaven 4.1 Leven van een slaaf Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen maken kennis met de verschillende soorten slaven en kunnen een dag van één

Nadere informatie

Redactieteam De Wissel. De slavernij. Milan, Demian, Esperanza en Robin. K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n

Redactieteam De Wissel. De slavernij. Milan, Demian, Esperanza en Robin. K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n Redactieteam De Wissel De slavernij Milan, Demian, Esperanza en Robin 2014 K l e i w e g 1 5-1 7, V l i s s i n g e n Inhoud Inhoud... 2 Inleiding... 4 Slavenhandel in cijfers... 5 Inleiding... 5 De eerste

Nadere informatie

Programma projectwek Samen Leven Doe Je Zo 2010 Vmbo t Venster, Arnhem Kandinsky College, Nijmegen Mulo Kerklaan, Paramaribo

Programma projectwek Samen Leven Doe Je Zo 2010 Vmbo t Venster, Arnhem Kandinsky College, Nijmegen Mulo Kerklaan, Paramaribo Programma projectwek Samen Leven Doe Je Zo 2010 Vmbo t Venster, Arnhem Kandinsky College, Nijmegen Mulo Kerklaan, Paramaribo Projectweek Suriname 2010 blz. 1 PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo

Nadere informatie

5,5. Werkstuk door een scholier 2495 woorden 5 december keer beoordeeld. Geschiedenis

5,5. Werkstuk door een scholier 2495 woorden 5 december keer beoordeeld. Geschiedenis Werkstuk door een scholier 2495 woorden 5 december 2008 5,5 86 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inleiding Ons verslag gaat over de derde hoofdvraag: - De ontdekkingsreizen waren niet alleen oostwaarts

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 6: Imperialisme Samenvatting door J. 1043 woorden 22 april 2015 6,7 34 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo 1 Europa verovert de wereld 1815 : leiders van de

Nadere informatie

zeeland en slavenhandel driehoeksreizen 2013-2014 overtocht naar Amerika.

zeeland en slavenhandel driehoeksreizen 2013-2014 overtocht naar Amerika. Alles over slavernij Hoofdredacteur: Milo Brasser Redacteuren: Jesse Bliek, Fenna de Meulmeester, Rowen Wiggelinkhuyzen, Fleur van Dalen en Babet de Voogd zeeland en slavenhandel De eerste bekende Zeeuwse

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis VOC

Praktische opdracht Geschiedenis VOC Praktische opdracht Geschiedenis VOC Praktische-opdracht door een scholier 2110 woorden 11 augustus 2009 5,4 21 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Onderdeel Blz. Inhoudsopgave 2 Inleiding 3

Nadere informatie

Geschiedenis Kolonisatie. 5.2 De Europese expansie kenmerkend aspect: Het begin van de Europese overzeese expansie Verre werelddelen

Geschiedenis Kolonisatie. 5.2 De Europese expansie kenmerkend aspect: Het begin van de Europese overzeese expansie Verre werelddelen Geschiedenis Kolonisatie 5.2 De Europese expansie kenmerkend aspect: Het begin van de Europese overzeese expansie Verre werelddelen 1494 Paus Alexander VI verdeelt de wereld in tweeën ( Tordesillas ) :

Nadere informatie

Naam: Samenvatting Gouden Eeuw.

Naam: Samenvatting Gouden Eeuw. Samenvatting Gouden Eeuw. In het kort: De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuw genoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst

Nadere informatie

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1)

Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Lees het verhaal over Columbus de ontdekkingsreiziger (deel 1) Dit is Columbus. Columbus ontdekte in 1492 Amerika. Hij was een ontdekkingsreiziger. Columbus was heel gemeen. Daar lees je straks meer over.

Nadere informatie

inhoud 1. Slavernij 2. Slavernij in de oudheid 3. Europa in de middeleeuwen 4. Afrikaanse slavenhandel 5. Nederland en slavernij

inhoud 1. Slavernij 2. Slavernij in de oudheid 3. Europa in de middeleeuwen 4. Afrikaanse slavenhandel 5. Nederland en slavernij Slavernij inhoud. Slavernij 3 2. Slavernij in de oudheid 4 3. Europa in de middeleeuwen 7 4. Afrikaanse slavenhandel 8 5. Nederland en slavernij 6. Moderne slavernij 3 7. Filmpjes 5 Pluskaarten 6 Bronnen

Nadere informatie

Intra-Aziatische handel

Intra-Aziatische handel Intra-Aziatische handel Discours J.P. Coen 1.04.02 inv. nr. 4788 Brief van Jan Pieterszoon Coen aan de Heren XVII uit 1614. In deze brief geeft Coen zijn visie op een VOC-imperium in Azië. Op het moment

Nadere informatie

PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo 2009

PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo 2009 PROGRAMMA projectweek Samen Leven Doe je Zo 2009 Een projectweek waarin onze leerlingen veel zullen leren en vooral zullen ervaren over de multiculturele samenleving. En over de geschiedenis, de natuur

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld.

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? weten nog niets van dit deel van de wereld. Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken In de periode 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld die Columbus

Nadere informatie

Praktische opdracht Geschiedenis Slavernij in Amerika

Praktische opdracht Geschiedenis Slavernij in Amerika Praktische opdracht Geschiedenis Slavernij in A Praktische-opdracht door een scholier 2983 woorden 5 mei 2007 5,8 172 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave Inleiding Deelvraag 1: Wat is slavernij?

Nadere informatie

De leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen een gatentekst en een ontdekkaart hebben.

De leerkracht zorgt ervoor dat alle leerlingen een gatentekst en een ontdekkaart hebben. Thema/ onderwerp: Ontdekkaart 2.1 Kaurischelpen Korte samenvatting van de leeractiviteit: De leerlingen vullen de woorden op de goede plek in in de gatentekst. De leerlingen bevragen de schelpen en maken

Nadere informatie

7.6. Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie. Boekverslag door H woorden 31 januari keer beoordeeld

7.6. Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie. Boekverslag door H woorden 31 januari keer beoordeeld Boekverslag door H. 2086 woorden 31 januari 2004 7.6 90 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Sprekend verleden Samenvatting geschiedenis H9 Suriname Paragraaf 1 Suriname ontstaat als slavenkolonie

Nadere informatie

migratie en de multiculturele samenleving: SLAVERNIJ M4 aardrijkskunde

migratie en de multiculturele samenleving: SLAVERNIJ M4 aardrijkskunde migratie en de multiculturele samenleving: SLAVERNIJ M4 aardrijkskunde Inhoudsopgave Hoofdstuk 1 Wat is slavernij? blz 3 Hoofdstuk 2 Waar kwam slavernij voor? blz 4 2.1 Grieken en Romeinen blz 4 2.2 Israël

Nadere informatie

Vraag 1c. In welke plaatsen waren VOC- vestigingen in Nederland?...

Vraag 1c. In welke plaatsen waren VOC- vestigingen in Nederland?... Naam: DE VERENIGDE OOSTINDISCHE COMPAGNIE (VOC) In 2002 was het 400 jaar geleden dat de Verenigde Oost-Indische Compagnie (VOC) werd opgericht. Dit werd in binnen- en buitenland op diverse manieren herdacht.

Nadere informatie

Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. De Verenigde Oost-Indische Compagnie

Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april keer beoordeeld. Aardrijkskunde. De Verenigde Oost-Indische Compagnie Werkstuk door een scholier 1892 woorden 4 april 2011 5 113 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde De Verenigde Oost-Indische Compagnie Inhoudsopgave Voorwoord 2 Hoofdstuk 1 - Oprichting VOC 3 Hoofdstuk 2 Vaarroutes

Nadere informatie

Rembrandt van Rijn (1606 1669) Het beroemdste werk van Rembrandt

Rembrandt van Rijn (1606 1669) Het beroemdste werk van Rembrandt De Gouden Eeuw De zeventiende eeuw (1600-1700) werd ook wel de Gouden Eeuwgenoemd. De Gouden Eeuw was een periode waarin het erg goed ging met Nederland. Het ging goed met de schilderkunst b.v. Rembrandt

Nadere informatie

Hieronder volgt een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen van de handelsstromen. Verder in dit werkstuk

Hieronder volgt een chronologisch overzicht van de ontwikkelingen van de handelsstromen. Verder in dit werkstuk Werkstuk door een scholier 1433 woorden 1 november 2017 7 6 keer beoordeeld Vak Aardrijkskunde Inhoudsopgave 1. 2. 3. 4. 5. 6. 7. 8. 9. Inleiding; Wat zijn handelsstromen? Wat zijn kolonies? Chronologisch

Nadere informatie

UvA-DARE (Digital Academic Repository)

UvA-DARE (Digital Academic Repository) UvA-DARE (Digital Academic Repository) Het slavenschip Leusden: over de slaventochten en de ondergang van de Leusden, de leefomstandigheden aan boord van slavenschepen en het einde van het slavenhandelsmonopolie

Nadere informatie

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij

Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij Naam: VERENIGDE STATEN Indianen en slavernij De Verenigde Staten van Amerika worden meestal gewoon VS of Amerika genoemd. Amerika is een enorm groot land. Je doet er zeker vijf dagen over om van oost naar

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5: Durf te denken! / de Verlichting

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5: Durf te denken! / de Verlichting Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5: Durf te denken! / de Verlichting Samenvatting door F. 2067 woorden 9 mei 2012 7,2 332 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Intro-paragraaf 1700-1800 (de

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5)

Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting Geschiedenis H1 (-1.5) Samenvatting door een scholier 1178 woorden 19 november 2017 5,7 2 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Feniks Geschiedenis Samenvatting H1 Het Spaanse wereldrijk

Nadere informatie

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor

Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Geschiedenis Amerika en Frankrijk in de tijd van pruiken en revoluties: een overzicht. Een les van: Bor Terugkijken: Bij de ene revolutie ontstaat een nieuw en onafhankelijk land. Vrijheid is voor de inwoners

Nadere informatie

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag

Even herhalen. democratie. militaire dril. slimme list. Gwijde van Dampierre. Leliaerts Guldensporenslag Even herhalen Prehistorie Oudheid De ontdekking van het vuur bood enkele voordelen. Zo konden de eerste mensen roosteren, hadden ze en en bood het hun ook vlees warmte licht bescherming Athene stond bekend

Nadere informatie

3 a Eigen antwoord van de leerling b Eigen antwoord van de leerling c Nee, de machthebbers hadden heel andere ideeën over de taak van de overheid.

3 a Eigen antwoord van de leerling b Eigen antwoord van de leerling c Nee, de machthebbers hadden heel andere ideeën over de taak van de overheid. 5 Antwoorden 1 a Renaissance is een soort vroege voorloper van de Verlichting. b Wetenschappelijke revolutie / wetenschappelijk denken 2 Zodat iedereen wist dat je deze boeken niet mocht lezen. 3 a Eigen

Nadere informatie

werkblad YIN & JAN, VAN VOC-FACTORIJ TOT MAINPORT onderbouw (Naam leerling) NAAM:

werkblad YIN & JAN, VAN VOC-FACTORIJ TOT MAINPORT onderbouw (Naam leerling) NAAM: werkblad YIN & JAN, VAN VOC-FACTORIJ TOT MAINPORT NAAM: (Naam leerling) onderbouw HAVO en VWO WWW.MARITIEMMUSEUM.NL 2011 Yin & Jan, van VOC-factorij tot mainport WERKBLAD onderbouw HAVO en VWO Nǐ hao,

Nadere informatie

Programmering Leerstof & Toetsing 2011 2012

Programmering Leerstof & Toetsing 2011 2012 Vak: ASW, Algemene Sociale Wetenschappen onderdeel Leerjaar CB2 toetsvorm toetstijd 33 34 35 36 Wereldhandel, Peper en nootmuskaat, tekst: 1. Amsterdam, wereldstad 2. Peperduur, 5. VOC: samen sterk, 6.

Nadere informatie

Werkblad 1 (Bij bladzijde 2 en 3 van het lesboek)

Werkblad 1 (Bij bladzijde 2 en 3 van het lesboek) Naam: Werkboek Werkblad 1 (Bij bladzijde 2 en 3 van het lesboek) Op het plaatje hieronder zie je de beurs nog een keer. Dit keer zie je ook vier tekstballonnetjes. De mannen die een tekstballon boven hun

Nadere informatie

Handleiding leerkrachten

Handleiding leerkrachten Handleiding leerkrachten basisonderwijs Groep 7 en 8 Oriëntatie op jezelf en de wereld Kunstzinnige oriëntatie: muziek en dans Beste leerkracht... Dit lespakket gaat over een belangrijk onderdeel van de

Nadere informatie

VERKOPEN EN KRAAMPJES

VERKOPEN EN KRAAMPJES De vlag van Ghana Het leven in Ghana DRUK VERKEER VERKOPEN EN KRAAMPJES Doden kist Patrick is hier een maand op bezoek geweest en hij vond het veel leuker dan ie ooit had verwacht. Hoewel hij af en toe

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3

Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting Geschiedenis PTA Module 1 Hoofdstuk 1, 2, 3 Samenvatting door een scholier 2290 woorden 12 januari 2004 6,1 105 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Memo Geschiedenis PTA H. 1, 2, 3 Jaargetallen

Nadere informatie

Paul Christiaan Flu, de eerste Surinaamse hoogleraar in Nederland.

Paul Christiaan Flu, de eerste Surinaamse hoogleraar in Nederland. Paul Christiaan Flu, de eerste Surinaamse hoogleraar in Nederland. In de Leidse universiteitsbibliotheek is een informatieve tentoonstelling te zien over Suriname, met de binnenkomende en uitgaande migratiestromen

Nadere informatie

De Ontdekkingsreiziger III

De Ontdekkingsreiziger III De Ontdekkingsreiziger I De Slaaf De Ontdekkingsreiziger II De Ontdekkingsreiziger III De Uitkijk De Cartograaf De Scheepsbouwer De Scheepskok De Matroos De Geestelijke De Koopvaarder De Scheepsdokter

Nadere informatie

7.1 Slavenhandel en abolitionisme.

7.1 Slavenhandel en abolitionisme. 7.1 Slavenhandel en abolitionisme. Hieronder treffen jullie een aantal bronnen aan die betrekking hebben op de kwestie van zwarte Piet. Lees en bekijk de bronnen goed en probeer een antwoord te geven op

Nadere informatie

Examenopgaven VMBO-KB 2003

Examenopgaven VMBO-KB 2003 Examenopgaven VMBO-KB 2003 tijdvak 1 woensdag 21 mei 09.00-11.00 uur GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING CSE KB GESCHIEDENIS EN STAATSINRICHTING VBO-MAVO-C Gebruik het bronnenboekje. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis De betekenis van de VOC voor de Nederlandse economie en de wereldeconomie

Werkstuk Geschiedenis De betekenis van de VOC voor de Nederlandse economie en de wereldeconomie Werkstuk Geschiedenis De betekenis van de VOC voor de Nederlandse economie en de wereldeconomie Werkstuk door een scholier 2448 woorden 4 juni 2009 6,7 74 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Inhoudsopgave

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 5 Samenvatting door een scholier 1563 woorden 18 februari 2004 4,9 26 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Pharos Hoofdstuk 5 Primair: bron door iemand geschreven

Nadere informatie

Boekverslag door L woorden 8 december keer beoordeeld. Geschiedenis INHOUDSOPGAVE

Boekverslag door L woorden 8 december keer beoordeeld. Geschiedenis INHOUDSOPGAVE Boekverslag door L. 2755 woorden 8 december 2004 6 1574 keer beoordeeld Vak Geschiedenis INHOUDSOPGAVE Inleiding Hoofdstuk 1, Wanneer speelde de Gouden eeuw zich af? Hoofdstuk 2, Wie speelde een belangrijke

Nadere informatie

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis

Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis Toelichting beelden tijdbalk Argus Clou Geschiedenis groep 6 Hierbij treft u een toelichting aan bij de beelden die in de tijdbalk van Argus Clou Geschiedenis groep 6 zijn opgenomen. Inhoud Thema 1 Eerste

Nadere informatie

- Waarom contacten met de Arabische wereld belangrijk waren voor nieuwe kennis (6.1.2)

- Waarom contacten met de Arabische wereld belangrijk waren voor nieuwe kennis (6.1.2) Samenvatting door M. 1312 woorden 8 oktober 2012 5,5 14 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen 6.1 De renaissance in Italie Lakense stoffen = kostbare wollen stoffen. Renaissance = periode van

Nadere informatie

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme

Tijd van burgers en stoommachines 1800 1900. 8.2 Het moderne imperialisme Onderzoeksvraag: Welke motieven hadden de Europeanen om in Afrika en Zuidoost Azië een groot koloniaal imperium op te bouwen? Kenmerkende aspect: De moderne vorm van imperialisme die verband hield met

Nadere informatie

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3

Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting Geschiedenis Hoofdstuk 3 Samenvatting door D. 1279 woorden 20 december 2017 6,8 7 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Werkplaats PWW 2 H3 Regenten en vorsten H3.1 Machthebbers in Europa

Nadere informatie

Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw

Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw Werkstuk Geschiedenis VOC in de gouden eeuw Werkstuk door een scholier 1373 woorden 1 december 2004 5,2 619 keer beoordeeld Vak Geschiedenis Deelvraag 1: Wat is de geschiedenis van de VOC? De VOC (Verenigd

Nadere informatie

VERGELIJKENDE VRAGEN. 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland

VERGELIJKENDE VRAGEN. 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland VERGELIJKENDE VRAGEN 6.2 De Gouden Eeuw van Nederland Vergelijk de handelswijze van de VOC in Azië met de handelswijze van de WIC in Amerika. Antwoord leerling X De VOC was een heel slim idee. Er waren

Nadere informatie

Opkomst en ondergang van de VOC

Opkomst en ondergang van de VOC Les 5 De eerste multinational ter wereld. gatentekst versie 1 Ontstaan In het voorjaar van 1594 staken Amsterdamse kooplieden de koppen bij elkaar. wilden proberen het Portugese monopolie op handel in

Nadere informatie

Het begin van de slavernij in Suriname: wat is slavernij, hoe begon het, en wat voor aandeel had Nederland hierin.

Het begin van de slavernij in Suriname: wat is slavernij, hoe begon het, en wat voor aandeel had Nederland hierin. Werkstuk door een scholier 4105 woorden 2 maart 2015 5,6 54 keer beoordeeld Vak Methode Geschiedenis Bronnen Wij hebben besloten om ons profielwerkstuk over slavernij in Suriname te maken. Deze keuze hebben

Nadere informatie

De Reis MUSEUM BRONBEEK. Dit boekje is van

De Reis MUSEUM BRONBEEK. Dit boekje is van De Reis MUSEUM BRONBEEK Dit boekje is van Welkom in Museum Bronbeek! Dit boekje gaat over museum Bronbeek. Het museum gaat over de geschiedenis van Nederland en Nederlands-Indië. Je kent Nederlands-Indië

Nadere informatie

rijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5

rijks museum Voorbereidende les bij de rondleiding Proef de Gouden Eeuw (NT2) 1/5 1/5 Deze voorbereidende les hoort bij het programma Proef de Gouden Eeuw, speciaal ontwikkeld voor NT2 niveau A1 t/m B2. Ter voorbereiding op het museumbezoek kunt u met deze les de cursisten op een actieve

Nadere informatie

Geschiedenis van Suriname e eeuw: de plantage-economie

Geschiedenis van Suriname e eeuw: de plantage-economie Geschiedenis van Suriname 1651-20e eeuw: de plantage-economie 1500: het ontstaan van de plantageeconomie Toen de eerste Europeanen rond 1500 in Amerika aankwamen bleek dit nieuwe werelddeel geschikt te

Nadere informatie

GESCHIEDENIS. voor de onderbouw HANDBOEK

GESCHIEDENIS. voor de onderbouw HANDBOEK 2 kgt GESCHIEDENIS voor de onderbouw HANDBOEK introductie i Van jagers en boeren naar In het eerste deel van Memo heb je kennisgemaakt met vijf tijdvakken. In dit tweede deel komen daar nog eens vijf tijdvakken

Nadere informatie

Slavernij in Afrika, Europese Slavenhandelaren

Slavernij in Afrika, Europese Slavenhandelaren DEEL Slavernij in Afrika, Europese Slavenhandelaren MIDDELEN Strip Ontvoering (pagina -) Bijlage Overzichtskaarten (pagina 66-67) Tijdlijn (onderaan op pagina 68-79) Bronnen (pagina 68-7) Doelen Kennis:

Nadere informatie

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden. 7 1 2014 Tijd van ontdekkers en hervormers 5.1 De wereld wordt groter. Het begin van de Europese overzeese expansie Het veranderende mens en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke

Nadere informatie

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden.

Een astrolabium is een toestel waarmee plaats en hoogte van sterren berekend kan worden. 9 1 2014 Tijd van ontdekkers en hervormers 5.1 De wereld wordt groter. Het begin van de Europese overzeese expansie Het veranderende mens en wereldbeeld van de Renaissance en het begin van een nieuwe wetenschappelijke

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 1 Ω Steden Ω Les 1: De middeleeuwse steden Naam:

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 1 Ω Steden Ω Les 1: De middeleeuwse steden Naam: Werkblad Ω Steden Ω Les : De middeleeuwse steden De middeleeuwse steden Aan het eind van de middeleeuwen is de adel de baas. De adel is rijk en heeft alle grond. De kasteelheer woont met zijn vrouw, kinderen

Nadere informatie

: de komst van contractarbeiders

: de komst van contractarbeiders Geschiedenis van Suriname 1853-1939: de komst van contractarbeiders 1853-1890: de Chinezen als eerste contractarbeiders Vanaf 1853 werden de eerste Chinese contractarbeiders naar Suriname gebracht. In

Nadere informatie

Tijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw

Tijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw Tijd van regenten en vorsten: De gouden eeuw Meester Rembrandt Zet een X, is het waar of niet waar? waar niet waar Rembrandt is een schilder van nu Op het plaatje staat het schilderij De nachtwacht Het

Nadere informatie

De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden

De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden De koloniale relatie Indonesië Nederland kerndeel antwoorden 1 2 1. De VOC werd opgericht in 1602. 2. Dergelijke Nederlandse nederzettingen heetten factorijen/handelsposten. De Nederlanders stichtten deze

Nadere informatie

MULTATULI. Saïdjah en Adinda

MULTATULI. Saïdjah en Adinda MULTATULI Saïdjah en Adinda 3 4 Rangkas - Betoeng. District Lebak. Rivier achter het huis van Multatuli. 5 6 Dit boek heeft het keurmerk Makkelijk Lezen. Voorwoord In de 17e en 18e eeuw is Nederland een

Nadere informatie

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler

een zee van tijd een zee van tijd Werkblad 12 Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les 1: Wat er vooraf ging Naam: Hitler Werkblad Ω De Tweede Wereldoorlog Ω Les : Wat er vooraf ging Na de Eerste Wereldoorlog gaat het slecht met Duitsland. Het land moet veel geld Hitler betalen aan de winnaars van de oorlog. De leider van

Nadere informatie

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld?

Waarom stuurt de Spaanse koning schepen naar de Nieuwe Wereld? Werkblad 6 Ω De Nieuwe Wereld Ω Les : Cortés en de Azteken een In de periode van 500 tot 600 zijn Spanje en Portugal de machtigste landen van de wereld. Ze sturen schepen en mensen naar de Nieuwe Wereld

Nadere informatie