Transcriptie

1

2

3

4 Opdracht 1 Lees de tekst in bijlage 1 en beantwoord de vragen in het Nederlands. a. Uit welke woorden of zinnen blijkt dat de omstandigheden voor de slaven in Suriname slecht waren? Noem er tenminste drie. b. Wat deden de Nederlandse kolonisten om hun plantages veilig te stellen? c. Welk doel hoopten de Nederlandse kolonisten te bereiken door vrede te sluiten met de indianen? d. In de inleiding wordt het woord smeltkroes gebruikt. Waardoor is deze smeltkroes van de Surinaamse bevolking ontstaan? Opdracht 2 Wat kun je zeggen over de ontwikkeling van de mondelinge en schriftelijke talen in Suriname op basis van de tekst in bijlage 1 en die in bijlage 2? Geef kort je mening hierover. Schrijf in het Nederlands. Opdracht 3 Kies een van de mogelijkheden a, b, of c en schrijf een uitgebreide tekst in het Nederlands. a. Er worden de laatste jaren steeds meer producten verkocht met een kenmerk dat garandeert dat de werkomstandigheden van de arbeiders in de productielanden goed zijn. UTC, Fairtrade en Max Havelaar zijn er voorbeelden van. In hoeverre laat jij je bij de aankoop van producten beïnvloeden door een keurmerk op je koffie, banaan, chocolade of suiker? Welke maatregelen zou jij willen treffen om de arbeidsomstandigheden van de werknemers verder te verbeteren? Hoe zou jij ervoor willen zorgen dat de producten steeds bekender worden en in meer winkels te koop zijn? Schrijf hierover een tekst met een passende titel. b. Suriname is als vakantieland niet erg populair, terwijl velen naar tropische oorden als Bali, Thailand, de Nederlandse Antillen of Mexico reizen. Schrijf voor een jeugdblad een artikel waarin je iets vertelt over Suriname, het land dat een mooie ongerepte natuur heeft, een lekker klimaat heeft en waar men Nederlands spreekt. Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 4 av 10

5 Wat kan er gedaan worden om het toerisme te bevorderen? Bedenk een passende titel. c. Waarom is voor jou persoonlijk het leren van een vreemde taal van belang en in welk opzicht heb je er profijt van? Schrijf een tekst met een passende titel waarin je ook beschrijft hoe je de taal/talen geleerd hebt en hoe je het leren van een nieuwe taal zou aanpakken. Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 5 av 10

6 Blank side Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 6 av 10

7 Geschiedenis van Suriname PSP5624 H14 VEDLEGG 1 Side 1 av 2 Gedurende 3 eeuwen was Suriname een Nederlandse kolonie. De officiële taal in Suriname is Nederlands. De Surinaamse bevolking is echter een smeltkroes* van allerlei volkeren. De Nederlandse aanpak om in deze kolonie werknemers te vinden, is daar de oorzaak van. De eerste Europeanen De eerste Europeanen die in de zestiende eeuw in Suriname kwamen droomden van goud. Die droom zou nooit uitkomen, maar ze troffen wel een schitterend land aan. In Suriname woonden al honderden jaren mensen toen de Europeanen er aankwamen. Dat waren de indianen. Ze voorzagen in hun levensonderhoud door landbouw, vooral het verbouwen van cassave. Daarnaast werd er gejaagd op allerlei dieren in het oerwoud en gevist in de Surinaamse rivieren. Waarschijnlijk had Suriname tussen de tot inwoners toen de Europeanen in hun schepen aankwamen om het gebied te koloniseren. In het begin van de zeventiende eeuw bouwden handelaren uit verschillende Europese landen kleine nederzettingen in Suriname om handel te drijven met de indianen. Deze nederzettingen waren over het algemeen geen lang leven beschoren. De oorspronkelijke bewoners In 1651 werd de eerste succesvolle kolonisatiepoging ondernomen door Europeanen. Het waren de Engelsen, onder leiding van Francis Willoughby, die met 300 man langs de Surinamerivier een landbouwkolonie stichtten. Het doel was om zoveel mogelijk winstgevende suikerplantages op te starten. Op de plantages werd hard gewerkt, maar dan vooral door Afrikaanse slaven die de Europanen uit Afrika hadden laten overkomen. Nederlands bezit In 1667, toen Engeland met Nederland in oorlog was, werd de kolonie bij de Surinamerivier veroverd door Nederlanders. Het fort dat de Engelsen hadden gebouwd kreeg een nieuwe naam, Fort Zeelandia. Bovendien werd het stadje rond het fort omgedoopt tot Nieuw-Middelburg, het latere Paramaribo. De Nederlandse kolonisten wilden de plantagelandbouw overnemen, maar ze werden zeer regelmatig aangevallen door groepen indianen. In 1684 sloten de Nederlanders vrede met de indianen. Bij de vrede beloofden de kolonisten onder meer dat ze de indianen niet als slaven zouden inzetten. *Smeltkroes: smeltediger Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 7 av 10

8 Slavernij PSP5624 H14 VEDLEGG 1 Side 2 av 2 In Suriname kwamen steeds meer plantages, waar tropische producten als koffie, suiker, tabak en cacao werden verbouwd. Als werkkrachten werden slaven uit Afrika overgebracht naar de kolonie. De plantageslavernij is een van de meest mensonterende instituties uit de geschiedenis geweest. De Afrikaanse slaven waren letterlijk eigendom van de plantage-eigenaren. Hoewel er in de loop van de tijd wel enkele wetten kwamen om hen te beschermen, waren ze eigenlijk overgeleverd aan hun eigenaren. Surinaamse plantage-eigenaren hadden een erg slechte reputatie waar het om de zorg voor hun slaven ging. De slaven hadden het zwaar op de plantages. Regelmatig kwamen ze in protest en organiseerden ze grote verzetsacties. Wanhopige slaven, die op de plantages geen uitzicht hadden op een goede toekomst, probeerden soms weg te lopen van de plantages. In het binnenland van Suriname ontstonden daardoor dorpjes, de marrons. De marrons in het binnenland groepeerden zich, waardoor er verschillende groepen ontstonden, De kolonisten probeerden regelmatig marrondorpen op te sporen, omdat de marrons soms de plantages overvielen. Oorlog voeren tegen deze weggelopen slaven en hun nakomelingen was niet makkelijk. Een oplossing werd in de achttiende eeuw gevonden door het sluiten van vrede met verschillende marrongroepen. In 1863 werd in Suriname eindelijk de slavernij afgeschaft. Vanaf dat jaar waren de plantageslaven verplicht om nog 10 jaar op de plantages te blijven werken als werknemers. Erg makkelijk hadden de voormalige slaven het na de afschaffing van de slavernij nog niet. Veel voormalige slaven trokken naar de Paramaribo. Andere tijden De plantages moesten op zoek naar nieuwe werknemers voor het weinig populaire plantagewerk. Vanaf 1873 werden daarvoor Indiërs naar Suriname verscheept, die zich contractueel hadden verplicht om 5 jaar op plantages te werken in Suriname. Eerder al werden via dit soort contracten kleine groepen Chinezen naar Suriname gebracht. Javaanse contractarbeiders op een plantage in Suriname In 1890 kwam er nog een bevolkingsgroep bij in Suriname: vanaf dat jaar werden ook contractarbeiders uit Java in het toenmalige Nederlands-Indië overgebracht. In totaal werden zo n Indiërs en zo n Javanen naar Suriname verscheept. Het meerendeel van deze mensen bleef na hun contractuele arbeidstijd in Suriname wonen. In 1975 werd Suriname onafhankelijk. Bron: Suriname-vakantiereis.nl Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 8 av 10

9 PSP5624 H14 VEDLEGG 2 De taal in Suriname Suriname heeft ongeveer inwoners. Er worden maar liefst 20 talen gesproken. Het Nederlands is de officiële taal van Suriname en heeft steeds meer aan populariteit gewonnen. Het Nederlands is nu van meer dan 60 % van de bevolking de moedertaal. Een andere grote taal is het Surinaams dat samen met het Nederlands de gemeenschappelijke taal is van de verschillende bevolkingsgroepen in Suriname die allemaal hun eigen taal hebben, zoals Saramaccaans, Javaans, Creools, Sranantongo etc. Vrijwel alle Surinamers beheersen minstens twee talen zeer goed, de taal van hun afkomst en het Nederlands. De officiële status van het Nederlands ligt sinds 1859 wettelijk vast. In 1876 werd het Nederlands officieel als schooltaal ingevoerd. De officiële documenten van de verschillende ministeriële afdelingen zijn alleen in het Nederlands geschreven, terwijl ook Sranantongo mondeling daar veel wordt gebruikt. Het Nederlands is ook de taal van de rechtsspraak. In de praktijk worden de meeste talen van het land mondeling gebruikt, maar niet schriftelijk. Na de onafhankelijkheid in 1975 is Nederlands de officiële taal gebleven. Suriname heeft nu zijn eigen variant, een dialect van het Nederlands. Dit Nederlands mag niet gekenmerkt worden als een gebrekkig ABN*. Het Surinaams-Nederlands heeft zijn eigen kenmerken in Nederlandse woordenschat en heeft daarbij nog veel invloeden van de verschillende moedertalen van de bevolkingsgroepen, bijvoorbeeld uit de talen van voormalig Nederlands-Indië (het Javaans en het Indonesisch). *algemeen beschaafd Nederlands Naar: Eksamen PSP5624 Nederlandsk nivå III Side 9 av 10

10