2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917

Transcriptie

1 Boekverslag door M woorden 26 november keer beoordeeld Vak Geschiedenis Het ontstaan van de Sovjetunie 1. Inleiding: Ik heb als onderwerp het ontstaan van de Sovjetunie gekozen, omdat ik benieuwd was hoe dit is gebeurd. Het lijkt mij interessant om een verslag hierover te schrijven. Het ontstaan van de Sovjetunie kan je niet los zien van de Russische revolutie van 1917 en van Lenin. Daarom zal ik in dit werkstuk eerst ingaan op de aanleiding tot de Russische revolutie, op de revolutie zelf en op Lenin. In dit verslag zal ik ook de volgende vragen proberen te beantwoorden: - Wat was de aanleiding tot de oktoberrevolutie van 1917? - Wat waren de politieke ideeën van Lenin? - Wat was de invloed van Lenin op de Russische revolutie? - Wat was de rol van Lenin bij het ontstaan van de Sovjetunie? 2. Russische geschiedenis in de 19e eeuw tot en met de Russische revoluties van 1917 Rusland werd geregeerd door een tsaar, een Russische naam voor een keizer. De tsaar bezat de absolute macht. Na een poging tot een revolutie richtte tsaar Nicolaas I in 1825 een politieke politie op die tot taak had om alle mensen die gevaarlijk waren voor de macht van de tsaar op te sporen en te arresteren. Gevaarlijke personen werden naar Siberië verbannen. Er was een strenge censuur op boeken en kranten en toezicht op het onderwijs om zo gevaarlijke democratische ideeën uit West- Europa tegen te houden. De tsaren werden volledig gesteund door de Russische kerk die het volk moest aansporen tot trouw aan de tsaren. Rusland had een kleine rijke bovenlaag die bestond uit de adel, eigenaar van bijna de helft van de Russische landbouwgrond en uit een kleine groep rijke ondernemers. De rest van de bevolking bestond grotendeels uit arme boeren die steeds onvrijer werden. Velen werden lijfeigenen. Vele anderen waren staatsboeren, boeren die op grond van de staat werkten. Tsaar Alexander II (1861) voerde een aantal hervormingen in die door zijn zoon Alexander III (1879) weer ongedaan werden gemaakt, omdat die vond dat de boeren en gewone burgers veel te veel vrijheid hadden gekregen van zijn vader. Hij vertrouwde alleen adel en rijke burgers en bevoorrechtte die. De censuur en controle op de bevolking werd steeds strenger. Eind 19e eeuw verslechterde de toestand van de boeren. Dit kwam o.a. door een bevolkingsgroei. De Pagina 1 van 5

2 boeren werden steeds armer en de bovenlaag van de bevolking steeds rijker. In het geheim ontstonden er politieke partijen die de tsaar via een revolutie wilden afzetten. In 1898 werd de Sociaal Democratische Arbeiderspartij opgericht door Marxisten. Marxisten vinden dat een revolutie uitgevoerd zou moeten worden door fabrieksarbeiders, die er in Rusland nauwelijks waren. Dit was een kleine partij de ook nog uiteenviel in 2 groepen: de Mensjewieken en de Bolsjewieken (later de communistische partij van de Sovjet-Unie). Eén veel grotere partij werd gevormd door de Socialisten-revolutionairen die vond dat de boeren de revolutie moesten beginnen. Leden waren voornamelijk mensen met een goede opleiding en niet de boeren zelf. De regering vond deze partij die veel onrust op het platteland veroorzaakte heel gevaarlijk. De Marxisten vond ze een stuk minder gevaarlijk. Er werd ook nog een liberale partij opgericht die een democratische staat stap voor stap wilde bereiken. De tsaar reageert zelfs niet op wensen van de gematigde oppositie. Na opstanden in 1905 beloofde de tsaar allerlei hervormingen. Er kwam zelfs een doema, een parlement, dat echter geen enkele invloed had omdat de tsaar uiteindelijk alle beslissingen nam en de doema s telkens ontbond. De andere 2 partijen gingen door met hen ondergronds verzet. De tsaar liet de politie en het leger steeds harder tegen hen optreden. Duizenden mensen werden opgepakt en velen vluchtten het land uit. Tsaar Nicolaas II ( ) wilde de bevolking tegemoetkomen maar niet minder macht hebben. Daarnaast stond hij volledig onder de invloed van zijn vrouw die hem sterkte in zijn ideeën om nog meer macht te krijgen en te houden. Zij stond volledig onder invloed van Raspoetin, een gebedsgenezer. De eerste wereldoorlog ( ) leidde uiteindelijk tot de Februarirevoltie van De tsaar luisterde steeds minder naar de doema, voerde zelf het leger aan en gaf zijn vrouw het bestuur van het land in handen. Zelfs de adel en de legerleiding verloren het vertrouwen in hem. Door de oorlog ontstond grote problemen in Rusland. De boeren moesten het leger in en konden dus niet op het land werken. Het leger had veel te weinig wapens en munitie. De industrie die er was, mocht alleen maar oorlogsmaterialen maken ten koste van allerlei artikelen voor de burgerbevolking. Miljoenen soldaten waren gedeserteerd uit het leger en moesten ook weer gevoed worden. De Februarirevolutie brak uit. De doema greep de macht en vormde de Voorlopige Regering. Nicolaas II deed afstand van de troon. Hij werd samen met zijn gezin gevangen gezet. De voorlopige regering had weinig macht en kon geen einde maken aan de oorlog. De Voorlopige Regering had in de grote steden te maken met sovjets. Dit zijn raden van arbeiders en soldaten die zich niets aantrokken van de Voorlopige Regering. De meeste soldaten luisterden eerder naar de sovjets dan naar hun bazen of officieren. De sovjets hadden langzaamaan de werkelijke macht, omdat zij het leger, de spoorwegen, de post en de telegraaf in handen hadden. Binnen de sovjets krijgen de Bolsjewieken onder leiding van Lenin het steeds meer voor het zeggen. Lenin wilde niet samenwerken met de andere partijen. Hij wilde alleen de macht in handen krijgen en vond dat daar een nieuwe revolutie voor nodig was. De uitgangspunten van de bolsjewieken waren: onmiddellijke vrede met Duitsland, alle macht aan de sovjets, het land voor de boeren, de fabrieken voor de arbeiders. Dit sloeg aan bij grote delen van de bevolking. Uiteindelijk hebben de Bolsjewieken in oktober 1917 (onze telling november 1917) een revolutie met succes gestart, een revolutie zonder veel bloedvergieten. De Bolsjewieken hadden nu de macht onder leiding van Lenin. Pagina 2 van 5

3 3. Lenin Vladimir Iljitsj Lenin (officieel Oeljanov) werd op 22 april1980 geboren in Gorki, een plaatje vlak bij Moskou. Zijn vader was gouvernementsinspecteur van het onderwijs. Deze overleed in In dat zelfde jaar nog werd zijn oudere broer Alexander terecht gesteld voor het voorbereiden van een aanslag op tsaar Alexander III. Nadat hij zijn gymnasiale opleiding had afgemaakt, ging hij rechten studeren in Kazan. Dit heeft niet lang geduurd omdat hij meedeed aan studentendemonstraties en van school verwijderd werd. Hij was zeer onder de indruk van de werken van Marx, Plechanov en Tsjernysjevski. Na 1891 werd hij lid van de Ouden (stariki), een sociaal-democratische groep. Hij richtte de Bond voor de Bevrijding van de Arbeid op. Door deze activiteiten werd hij in 1895 gearresteerd en van 1897 tot 2000 werd hij verbannen naar Siberië, waar hij zijn vrouw Nadezja Kostantinova Kroepsjaka ontmoette. Na zijn verbanning vertrok hij uit Rusland. Hij heeft gewerkt in Duitsland, Engeland en Zwitserland. Hij richtte samen met anderen een illegale revolutionaire Russische krant, de Isra (de Vonk), op. In 1903 richtte hij een eigen krant op, de Vperjod (Voorwaarts). In 1905 keerde Lenin terug naar Rusland en ging de Bolsjewieken leiden vanuit Krakow tot hij vanaf 1914 weer moest vluchten naar Zwitserland. De Duitsers zorgden er in 1917 na de Februarirevolutie voor dat Lenin terug kon keren naar Rusland, omdat ze wisten dat Lenin de oorlog wou beëindigen en vrede wou sluiten. Lenin voerde de partij na zijn terugkomst weer aan en regelde vanuit de in paragraaf 2 beschreven uitgangspunten dat de partij voor grote delen van het volk zeer aantrekkelijk werd. In 1917 nam de Voorlopige Regering actie tegen de Bolsjewieken. Na een mislukte aanval van het leger tegen de Oostenrijkers gaf de regering de Bolsjewieken daar de schuld van door hen te beschuldigen van landverraad. Lenin moest toen weer het land uitvluchten. Dit keer naar Finland. In oktober 1917 kwam Lenin terug uit Finland omdat hij er van overtuigd was dat de Bolsjewieken nu sterk genoeg waren om de revolutie te starten en de voorlopige regering af te zetten. 4. Het ontstaan van de Sovjet-Unie Direct na de revolutie vormden de Bolsjewieken een nieuwe regering, de Raad van Volkscommissarissen geheten. Lenin werd voorzitter (minister-president), Stalin werd volkscommissaris voor de nationaliteiten (de niet- Russische volken in het rijk) en Trotski werd volkscommissaris van buitenlandse zaken (Minister van buitenlandse zaken). Ze wilden niet samenwerken met de Mensjewieken of de sociaal democraten. De Bolsjewieken verloren de verkiezingen die eind november 1917 gehouden werden. De Bolsjewieken trokken zich niets van de uitslag aan en lieten hun tegenstanders in de doema wegsturen door rode gardisten. Dit waren voor jaren de laatste vrije verkiezingen. De Bolsjewieken richtten de Tsjeka, een politieke politie op die hun tegenstanders op moest sporen en arresteren. De bolsjewieken beëindigden de eerste wereldoorlog door middel van het sluiten van de vrede van Brest- Pagina 3 van 5

4 Litovsk, maart In 1918 werd de partij van naam veranderd namelijk in: Communistische Partij. Onder de Russische bevolking ontstond verzet tegen de Bolsjewieken onder vele groeperingen zoals de adel, generaals en officieren, socialisten revolutionairen, mensjewieken en vele partijloze burgers vanaf de zomer van Al die groeperingen werden samen de Witten genoemd die de Bolsjewieken, de Roden, bestreden. De Witten richtten legers op en het rode leger streed tegen de witte legers. Deze burgeroorlog duurde tot De Bolsjewieken hadden de burgeroorlog gewonnen en hadden nu het hele Russische rijk in handen met uitzondering van Finland, Polen en de Baltische staten, wat zelfstandige staten werden. De Tsjeka voerde de Rode Terreur in en arresteerde vele tegenstanders. Vele Witten vluchtten het land uit. In 1923 gaven de Bolsjewieken Rusland een nieuwe naam: Sovjetunie (de Unie van de Sovjet Socialistische Republieken). 5. Conclusie In dit werkstuk heb ik de geschiedenis behandeld die leidde tot het ontstaan van de Sovjetunie in Ik heb eerst aangegeven wat de oorzaken waren van het ontstaan van de Russische revoluties in Ik heb een aantal problemen genoemd die ontstonden door de manier van regeren van de tsaren in de 19e eeuw. Daarnaast heb ik besproken hoe de Russische samenleving een duidelijk onderscheid kende tussen de rijke bovenlaag en de rest van de bevolking die arm was. In die tijd ontstonden ook allerlei politieke partijen uit protest tegen de leiding van de tsaren en tegen de armoede. De persoon Lenin is sterk verbonden met het ontstaan van de Sovjetunie. Ik heb aangegeven wat er toe geleid heeft dat zijn partij uiteindelijk de macht kreeg en uiteindelijk heb ik de gebeurtenissen behandeld die mee hebben geholpen aan het ontstaan van de Sovjetunie. 6. Slot Ik denk dat ik best wel veel oer dit onderwerp geleerd heb en vond het ook absoluut niet erg om dit werkstuk te maken en er was zeker geen gebrek aan informatie over dit onderwerp. Ik ben dus ook niet echt tegen problemen aangelopen. 7. Bronvermelding: - Sprekend Verleden deel 2, Sprekend Verleden deel 3 basis, Levende geschiedenis (lesboek), Winkler Prins Grote Wereldgeschiedenis nr.5 ( franse revolutie en de 19e eeuw), Winkler Prins Grote wereldgeschiedenis nr.6 ( De 20e eeuw), Pagina 4 van 5

5 - Geïllustreerde bosatlas van de wereldgeschiedenis, Verschillende internet sites Pagina 5 van 5