BIJLAGE. II Beschrijving huidig oppervlaktewaterpeilbeheer

Transcriptie

1 BIJLAGE II Beschrijving huidig oervlaktewatereilbeheer Witteveen+Bos DTC155-1 GGOR Rijnstrangen Eindraort definitief 02 d.d. 13 setember 2007

2 Beschrijving Actuele Oervlaktewaterregime Rijnstrangen gebied zomersituatie wintersituatie omerkingen Ossenwaard Laag en Ravensweerd Ossenwaard Hoog Rosandse Polder s-gravenwaard Lobberdensche Waard Grondstein In de zomer is er nauwelijks afvoer uit het gebied. De afvoer die aanwezig is, is afkomstig van kwel vanuit de Oude Rijn. In de zomereriode is het eil dan ook gelijk aan het eil van de Oude Rijn. In de zomer vallen alle waterloen binnen Ossenwaard Hoog droog. In de zomer vallen de waterloen binnen de Rosandse Polder nagenoeg droog. Wel las/dras situaties in de watergangen, maar geen afvoer. In de zomer vallen alle waterloen binnen s-gravenwaard droog. Het gebied ligt buitendijks. Het eil wordt hier gestuurd met een vaste overlaat met een dremelhoogte o m + NAP. In de zomer vallen de waterloen binnen Grondstein nagenoeg droog. De dieste (hoofd-) watergang stroomt vaak nog licht. Gemaal In de zomer vallen alle waterloen m + NAP. In de wintereriode is er meer afvoer. Het gebied wordt dan bemalen door gemaal Ossenwaard. Het maaleil bedraagt 9.80 m + NAP. Door het verhang loot het eil bovenstrooms o tot m + NAP. Het eil in de winter van de twee stuwvakken binnen Ossenwaard Hoog wordt gereguleerd met een tweetal vast overlaten o resectievelijk m + NAP en m + NAP. Er is dan nauwelijks verval. In de winter wordt het gebied bemalen o een eil van m + NAP. Gedurende de eriode 1 november tot 1 aril mag het gebied niet worden bemalen. Onder normale omstandigheden vallen in de winter ook de waterloen droog. Bij hoge eilen van de Rijn komt de afvoer o gang en wordt het gebied bemalen o een eil van m + NAP. Het gemaaltje loost o een kort leidingvak, dat werkt als een kwelsloot. De dremelhoogte van deze vaste overlaat heeft dremelhoogte van m + NAP. Het gebied ligt buitendijks. Het eil wordt hier gestuurd met een vaste overlaat met een dremelhoogte o m + NAP. Geheel bovenstrooms zijn gronden afgegraven tot maaiveldhoogte m + NAP. Daarbij is een onderbemaling gelaatst die het eil o m + NAP houdt m + NAP. Het eil wordt hier grotendeels beaald door het eil o de Oude Rijn. Door een duiker onder de Aerdtse weg is er enig verval aanwezig, en is het eil hier iets afwijkend van het eil o de Oude Rijn. Een tweetal ercelen is hier in het verleden afgegraven tot m + NAP en wordt met twee articuliere onderbemalingen o een eil van m + NAP gehouden.

3 gebied zomersituatie wintersituatie omerkingen Pannerdensche Waard Driedorenolder Sijkse older Dremel Oude Rijn Oude Rijn-Gemaal Kandia droog. In de zomer vallen alle waterloen droog. In de zomer vallen alle waterloen droog. Het wintereil in de Driedorenolder wordt gereguleerd met een tweetal stuwen (wintereil res en m + NAP). Bij hogere eilen o de Oude Rijn verdrinken deze stuwen en kan het eil maximaal oloen tot m + NAP. Ook in de wintereriode is er over het algemeen weinig afvoer (maar kan het eil wel worden gehandhaafd). Tijdens hoge Rijnstanden, neemt de afvoer (en het verhang) sterk toe. Een gedeelte van de Sijkse older wordt bemalen door gemaal De Mars. Het maaleil bedraagt 9.75 m + NAP. Bovenstrooms van gemaal De Mars ligt een eilvak met een hoger eil i.v.m. de aanwezige natuurwaarden. Onder normale omstandigheden is er hier in de winter ook geen afvoer. Bij hogere eilen o de Rijn komt hier de afvoer o gang en wordt een eil gehandhaafd van m + NAP. Langs de eerste waterkering ligt een kwelsloot (met vaste overlaat). In de winter zijn deze waterloen over het algemeen niet watervoerend. Pas bij hogere eilen o de Rijn (13.00 tot m + NAP) worden deze waterloen watervoerend. Het meest benedenstrooms gelegen deel van de Sijkse older loost direct o de Oude Rijn. Het eil wordt hier gestuurd door de dremel in de Oude Rijn (dremelhoogte m + NAP). Bij hoge afvoeren is deze dremel verdronken (eil dus m + NAP), bij lage eilen o het Pannerdens Kanaal, bedraagt het eil hier m + NAP. In de zomer vallen de Grote Gelderse Waard, de Eendenoelse Buitenolder en het vrijlozende deel van de Pannerdense Waard droog. In rincie wordt het eil hier beaald door het eil o het Pannerdens Kanaal (vrije lozing). Als het eil lager dreigt te komen dan 9.75 m + NAP gaan de schuiven omhoog en wordt het eil van NAP 9.75 m + NAP gehandhaafd. Het maximumeil dat o de Oude Rijn gehandhaafd wordt bedraagt m + NAP. Vanaf dit eil begint gemaal Kandia te malen. Het stuwand Doorneburgseweg nabij Pannerden bestaat uit stedelijk water. De waterloo is bekleed met folie. Indien er onvoldoende water aanwezig is, wordt er grondwater ingeomt. Het oervlaktewatereil heeft hier dus geen relatie met het grondwater. Een deel van de Sijkse older wordt bemalen door gemaal De Mars. Gemaal de Mars is aangesloten o TMX. Indien het eil bij gemaal Kandia hoger komt, raakt deze stuw verdronken en geldt hier het eil bij gemaal Kandia Zie meetgegevens TMX.

4

5

6 ÅÄ Ä ÆÄ Ç jr { o n qm { jrq v hg { mr z V \ c \ U[ ` : ' ' ƒ m ƒ O O ƒ ƒ r m ƒ I rn h x k m? > I [ [ N I jr q j { mrn < I { mrn I q j { mrn rn n ƒ I I Üà Ù ß Ù Ø ÙÛÞ? ;: 0 ] X UR ë Ù ÙÛ ãø Ù êé Ø Ü î? E I ;: ;: ³ µ ÒÎÁ Ò ¾º œœª Ê mrq m ojn klm j mr Œ m ~ Škr rq o lr j mrq m ojn klm j mrq or j q r ut t ts mrq m ojn klm ij j yj n x w o gr j n lk kor m } ~ kilm r ~ hƒ r j r r j mr j kr j r m jr m r j mr j kr j r j kor m } ~ ˆr n r m r m j ˆr n r m jr m yr km or n yj m t q ƒkm Šr r j m km or n yj m s q ƒkm Šr r j m km or n yj m j r ƒ j yr or yj mr { r j kilm r ~ Œ j ˆr n r m Šr Š j ƒ Ž ˆ x okš n h q ƒkm Šr r j h m q j n h n h j r m jr m m r ƒ j rn m i r j rn lk èç æå äã âá ÜÝÙ ÚÛÙ Ù Ö ØÙ èá Þ ÝÝÙíë ß áø ê ê Ý Ù ìþù ÝÜâÙ ÝÜ ÙÛ Ù Þ À ¾ ½»º¼½ ²¹ ³ µ ±² ½ Ã ½²»º¼½ º ÂÁ Á ÒÕº ÔÓ ÒÎ ÑÎ¾ ÐÎÁ Ï¾ ÎÍ ª Ì Ë ÈÈ É È ž œ œ š œ Ÿ ª ž œœª«ž R P [ P O V U UT X 9 & ;: / &/,* PKU Y U O V U UT X ( ' %%& $ " P f U U R e d[ P O R c U V U UT X ( ' %%& $ " = FGH : FGH W VKO UT S R P N O P R U UI O V U UT X D FGH,&$ A.-+% ;: FGH K`L O P N H V JT ^ R FGH CB 9 /.-+( ' +,& )* = FGH W VKO UT S R P N O FGH P R U UI O [b av U UT X : : FGH MLK F J I X FGH _ U R [ ^ V U UT G [ Z U G V UR U ]\ G V UR U ]\ G [ Z U

7 BIJLAGE III Kaarten AGOR Witteveen+Bos DTC155-1 GGOR Rijnstrangen Eindraort definitief 02 d.d. 13 setember 2007

8 G J L > = 7 _ ed c b ] a ` _ ^ ] \ [ ƒƒƒ nv k g g qri n nimo n nimo ( '$ & * " ( ) '$ $%& " W K UVM M TK RS T O IP N J KLM H I TKZ TI RS TM YX X /0 0 - /3 -,+? 1<< /?<@ 2 / < /3 ;,/: F>>E >D9 > BC 3 2 A ƒu nq g kg ~ }~ {tv w y stu irr i z tv l iiq tv stu hw x l irr i iiq k l hij \ fg

9 g f G J L \ _ ed > = 7 _ ^ ] ( '$ & * " ( ) '$ $%& " W K UVM M TK RS T O IP N J KLM H I TKZ TI RS TM YX X /0 0 - /3 -,+? 1<< /?<@ 2 / < /3 ;,/: F>>E >D9 > BC 3 2 A hf c b ] a ` \ [

10 h g f G J L \ _ ed > = 7 _ ^ ] ( '$ & * " ( ) '$ $%& " W K UVM M TK RS T O IP N J KLM H I TKZ TI RS TM YX X /0 0 - /3 -,+? 1<< /?<@ 2 / < /3 ;,/: F>>E >D9 > BC 3 2 A h f c b ] a ` \ [

11 BIJLAGE IV Scenario's Witteveen+Bos DTC155-1 GGOR Rijnstrangen Eindraort definitief 02 d.d. 13 setember 2007

12 Scenario s AGOR Landbouw Rietmoeras Natuur+ AGOR + Rietmoeras door dynamiek Natuur N1 Areaal geschikt voor rietmoeras N2 Verbetering kwaliteit riet door dynamiek N3 Areaal geschikt voor Overzicht van de effecten van de scenario s Landbouw L1 Structurele vernatting Ha. huidige landbouw met functie landbouw Ha. huidige landbouw met functie verweven Ha. huidige landbouw met functie natuur L2 Vernatting tijdens Ha. huidige landbouw ieken met functie landbouw Ha. huidige landbouw met functie verweven Ha. huidige landbouw met functie natuur L3 Structurele vochttekorten met functie landbouw Ha. huidige landbouw Ha. huidige landbouw met functie verweven Ha. huidige landbouw met functie natuur L4 Vochttekorten tijdens Ha. huidige landbouw dal met functie landbouw Ha. huidige landbouw met functie verweven Ha. huidige landbouw met functie natuur natte graslandvegetaties N4 Areaal geschikt voor droge graslandvege- Ha. met functie natuur Ha. met functie natuur Ha. met functie verweven Ha. met functie natuur

13 taties Ha. met functie verweven Bebouwing B1 Grondwateroverlast bebouwing Aantal versreide gebouwen Kosten Kosten buiten inrichtingsmaatregelen Inrichtingsmaatregelen Investeringskosten van inrichtingsmaatregelen - - Extra maalkostentietiesatieensatie. - Schadecomensa- - Schadecomensa- - Schadecomen- - Schadecom- - Extra maalkosten. - Extra maalkosten. - - Verwijderen - Nieuwe overlaat in - 2 km verlaagde - 1 extra dremel. - 2 nieuwe dremel Erf- rimaire waterkering. kaden Ossenwaard dremels. kamerling- ohogen. scha. - 4 nieuwe oldergemalen. - 1 extra dremel. Nieuwe overlaat in - 2 km verlaagde rimaire waterkering. kaden Ossenwaard ohogen. - 4 nieuwe oldergemalen. - Verwijderen dremel Erfkamerlingscha. - Van 6 oldergemalen - Van 6 oldergemalen de ovoerhoogte de ovoerhoogte aanassen. aanassen. 0,0 mln. 0,1 mln. 6,8 mln. 6,9 mln. 0,1mln. 0,2 mln.

14 Waternoodinstrument voor landbouw De doelrealisatie voor landbouw kan worden berekend met het landelijke Waternoodinstrumentarium, zoals ontwikkeld door de STOWA. De doelrealisatie is de mate waarin een functie in otentie tot ontwikkeling kan komen. De doelrealisatie voor landbouw wordt gebaseerd o de otentiele ontwikkeling van bouwland, weiland en overige landbouwgewassen. Het Waternoodinstrumentarium (versie 2.0) bestaat uit een alicatie in Arcview-GIS, waarmee de ruimtelijke informatie ingevoerd en verwerkt kan worden om de doelrealisatie te bealen. De ruimtelijke informatie die ingevoerd dient te worden bestaat uit de gebiedsgrens, bodemkaart, landgebruikkaart (LGN4), natuurdoeltyenkaart, GHG, GLG, GVG en kwelkaart. In het Waternoodinstriment is het OGOR voor de landbouw imliciet ogenomen middels de HELP-tabellen. O de volgende agina is daarvan een voorbeeld ogenomen. Bij een otimaal grondwaterregime, gedefinieerd door de GHG en de GLG, ontstaat nagenoeg geen nat- en droogteschade voor het gewas. De otentiële (maximale) roductie wordt dan gerealiseerd, voorzover afhankelijk van de waterhuishoudkundige toestand. Bij een relatief hogere GHG of een relatief lagere GLG kan natschade resectievelijk droogteschade ontstaan. Dit is te zien in het bijgevoegde voorbeeld van een gedeelte van een HELP-tabel voor een kleigrond. Met het waternoodinstrument zijn o basis van de HELP-tabellen nat- en droogteschadekaarten voor de landbouw gemaakt, zie bijlagen IV.3 en IV.4. Zoals beschreven in de hoofdtekst van dit raort werden de nat- en droogteschadekaarten zoals gemaakt met het Waternoodinstrument onvoldoende herkend door de vertegenwoordigers van de agrarische sector in de begeleidingsgroe. Daarom zijn in overleg met de begeleidingsgroe voor de landbouw in het Rijnstrangen gebied secifieke criteria gehanteerd voor de beoordeling van de eilscenario s. Deze criteria zijn beschreven in de hoofdtekst. De nat- en droogteschadekaarten zoals ogenomen in bijlage IV.3 en IV.4 zijn niet meer gebruikt bij de beoordeling van de scenario s.

15 2 Voorbeeld van een gedeelte van de HELP-tabel voor een kleigrond Obrengstderving als ercentage van de otentiële obrengst GHG (cm-mv) GLG (cm-mv) Grasland natschade Grasland droogteschade Bouwland natschade Bouwland droogteschade

16 gf G VU J TI ML TKZ 1-0 -,+ \ _ e d > > 7 9 _ ^ ] 3 ( ) * ' & ( () ' & % " " $ W KM M TK RS T O IP NM J KL H I RS T YX X? 1<< / F>?<@ >E 2 / >D9 7= /3. /0 < /3 /: ;, 3 1 BC 2 A c b ] a ` \ [

17 hg H K UJ NM UL[ 8765? > , ] `fe `_ ^ 4 * + ) * * ) ( " " $ % $ & % ' X N LN WV UL SRT U P J ON K LM I J SRT U R ZY : 2== / 01 = 04 <-0; G??F?E:? : 2 CD 4 3 B d c ^ b a ] \

18 b c b c c db ) + ) $ & % N ]\ [P TS [Ra X ZYh P e T fy A 3 / 2 /.- A 9 A ; 5 ( ', * * * " ( ' $ $ $ $ " ^ RT T [R YXZ [ V PW UT RS O P YXZ [ X ` `_ i g Sg P [ SP V R eyv UT _ R 3 1.= 1 MAA AH AA L9 9 H AA A AK A AJ B 3>> 1 B>C IAAH 4 1 AG; 9@? 9 :9 : ; > 15 =.1< 5 3 EF 4 D

19 b c b c c db b c b ( ) ). ) ( - & $ & N ]\ [P TS [Ra s k tl r { {zq k o yuk K D D D D D D < D e 4e 1 g M B M B B JD > , /, * ' % $ + ( ) ' % $ " " ^ RT T [R YXZ [ V PW UT RS O P YXZ [ X ` k ozs u rt { jxy v wt vqs uq tss l roknq onm j kl 6 M 4 DD =< D D = i 4 h F 7 f 4 F e < > = =<; : E 6AA 4 EAF 7 4 D <CB A LD DK > D = 6 H I 7 G

20 r[ q V V fe dc dg d W T W b d W T W b fe W T W b W T W b z ~ x z z ˆ z x Ž }y " 2 ( &( 10 %(' M L=L >D Ÿ Ÿš Ÿ Ÿž 7 Y up T o ` v V O S T W S e i [ [ o W T S X[ vp f [ Y up o tp O [ o n j_k iv h o Y r o r o P S sv [ P m g l j_k iv h U` _^ \] V a R P UW [ Y Z VSV Y XW SV T U P f dg U` _^ \] V a dc R OP U` _^ \] V a R P UW [ Y Z VSV Y XW SV T U P R S OP U` _^ \] V a }~ x }x }y ƒ }~ yz{ wx }z x ~ ˆ }y Œ Š ~ }ˆ }~ x x }x x ~ ~ }x Œ ~ Œ }x /& -,./ *$+ )( %&' $ /&5 /$ -,./, 43 3 CA< KD MNJ =<L EK IA< I<J HG FE =DD CBA@?> ;<= : šœ œ š

21 8 Bijlage IV Labels en eilverloo Nulscenario (AGOR) en scenario s Landbouw en Rietmoeras label 1 label 2 eilverloo 13 label 1 bij scenario AGOR, waterstand Oude Rijn beneden dremel waterstand Pannerdensch Kanaal bij gemaal Kandia label 2 bij scenario AGOR, waterstand Oude Rijn boven dremel scenario Landbouw, labels 1 en 2 scenario Rietmoeras, labels 1 en 2 neerslagoverschot voor gras Waterstand (m NAP) 10 neerslagoverschot voor gras (mm/d) jan- 96 jul- 96 jan- 97 jul- 97 jan- 98 jul- 98 jan- 99 jul- 99 jan- 00 jul- 00 jan- 01 jul- 01 jan- 02 jul- 02 jan- 03 jul- 03 jan- 04 jul- 04

22 Scenario 3 natuur + label 1 label 2 label 3 eilverloo 12 11,5 11 waterstand (m NAP) 10,5 10 9,5 label 1 label 2 label 3 9 8,5 8 jan-96 jan-97 jan-98 jan-99 jan-00 jan-01 jan-02 jan-03 jan-04

23 Scenario 4 AGOR + label 1 label 2 label 4 eilverloo 12 11,5 11 waterstand (m NAP) 10,5 10 9,5 label 1 label 2 label 4 9 8,5 8 jan-96 jan-97 jan-98 jan-99 jan-00 jan-01 jan-02 jan-03 jan-04

24 Scenario 5 Rietmoeras door dynamiek label 1 label 2 label 3 label 4 Peilverloo er labelzone waterstand (m NAP) label 1 label 2 label 3 label Jan-96 Jan-97 Jan-98 Jan-99 Jan-00 Jan-01 Jan-02 Jan-03 Jan-04

25 BIJLAGE V Samenstelling begeleidingsgroe Witteveen+Bos DTC155-1 GGOR Rijnstrangen Eindraort definitief 02 d.d. 13 setember 2007

26 organisatie Waterscha Rijn en IJssel DLG LTO Noord, afd. Liemers Kreisverwaltung Kleve Provincie Gelderland Staatsbosbeheer Stichting Twickel Witteveen+Bos Deichschau Hüthum-Elten naam Ingrid Canter Cremers (voorzitter), Twan Rosmalen, Jan Polman Cees Budding Theo Nieuwenhuis, Johnny Grob, Eduard Poodt Thomas Bäumen Teun Sek Douwe Joustra Wilke Schoemaker, Ron Blom Ebbing van Tuinen Hans Surink

27 BIJLAGE VI Gebruikte literatuur Witteveen+Bos DTC155-1 GGOR Rijnstrangen Eindraort definitief 02 d.d. 13 setember 2007

28 GEBRUIKTE LITERATUUR Ref. 1. Waterscha Rijn en IJssel, beschrijving studiegebied Rijnwaarden. Ref. 2. Grontmij Advies & Techniek bv, Hydrologisch Onderzoek Montferland, documentnummer 13/ /JB. Ref. 3. Grootjans, De geohydrologische beschrijving van de rovincie Gelderland, Dienst grondwaterverkenning TNO en Dienst waterbeheer rovincie Gelderland, Ref. 4. Stichting Bodemkartering, Bodemkaart van Nederland, Ref. 5. Witteveen+Bos, Kalibratie grondwatermodel Rijnstrangen, Ref. 6. Runhaar en Hennekens, Abiotische randvoorwaarden voor natuurdoeltyen, versie 2.1. Alterra, Ref. 7. Handleiding Waternoodinstrumentarium, STOWA Raortnummer , 2002.