Bve-sector Beroepsonderwijs en volwasseneneducatie voor zmv-vrouwen
|
|
- Marcella Wouters
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 Advies Bve-sector INLEIDING De Bve-raad wil zich de komende jaren inspannen om voor elke deelnemer randvoorwaarden te scheppen voor onderwijs op maat en een leven lang leren (Bve-raad, 2005). 1 In een periode waarin scholing ertoe moet bijdragen dat zo veel mogelijk mensen worden betrokken bij het arbeidsproces, betekent dit ondermeer een inhaalslag in maatwerk voor scholing van volwassenen (al dan niet tijdens de arbeidscarrière). Als kenniscentrum voor emancipatie in de multiculturele samenleving wil E-Quality advies uitbrengen over hoe de bve-sector bij het bieden van maatwerk kan inspelen op de behoeftes en de positie van zwarte, migranten- en vluchtelingen(zmv)-vrouwen 2. VROUWEN ALS DOELGROEP Steeds meer vrouwen nemen deel aan onderwijs. Onder de 45 jaar zijn de verschillen in opleidingsniveau tussen mannen en vrouwen vrijwel verdwenen. Ook onder tweede generatie zmv-ers zijn er vrijwel geen verschillen meer in opleidingsniveau tussen mannen en vrouwen (Portegijs, Boelens en Olsthoorn, 2004). 3 Dit betekent dat de Bve-sector in toenemende mate vrouwen met verschillende etnische achtergronden ziet participeren: een ontwikkeling die al jaren geleden in gang is gezet. Ondanks het toenemende opleidingsniveau van vrouwen, zijn er ook belangrijke doelgroepen die door onderwijsinstellingen in mindere mate wordt bereikt: vrouwen boven de 45 en zmv-vrouwen van de eerste generatie. Zij hebben (over het algemeen) een achterstand in opleidingsniveau ten opzichte van mannen uit deze groepen. Deze vrouwen zijn dan ook een belangrijke potentiële doelgroep voor de Bve-sector vanwege hun onbenutte kwaliteiten 4. Het gaat bij zmv-vrouwen niet enkel en alleen om het verbeteren van het Nederlandse taalniveau. Deze associatie wordt doorgaans echter wel snel gemaakt. E-Quality wil er op wijzen dat er grote diversiteit is onder zmv-vrouwen. Eerste generatie zmv-vrouwen kunnen bijvoorbeeld oudere vrouwen met een laag taalniveau zijn, maar ook vrouwen die in het buitenland zijn geboren, maar op jonge leeftijd naar Nederland zijn geëmigreerd. Zij beheersen de Nederlandse taal, maar kunnen wel achterblijven in opleidingsniveau. Daarnaast zijn er ook eerste generatie vrouwen die op latere leeftijd (wellicht zeer recent) naar Nederland zijn gekomen (bijvoorbeeld als bruid of als vluchteling) en in het land van herkomst een goede opleiding hebben genoten, maar wel hun taalniveau willen verbeteren of hun vakkennis willen toespitsen op de Nederlandse context. Voor de Bve-sector is het van groot belang om alle zmv-vrouwen als doelgroep te onderkennen en tot prioriteit te maken. Taalachterstand en opleidingsniveau kunnen daarbij allebei een invalshoek zijn. Dat betekent dat scholing in zowel het MBO als in de voor vrouwen een middel kan zijn om zich verder te ontwikkelen en 1
2 om aansluiting te vinden op de arbeidsmarkt. Dit geldt voor vrouwen die al werken, maar onder hun niveau (onder andere in kleine baantjes), maar ook voor vrouwen die niet toetreden tot de arbeidsmarkt omdat ze bijvoorbeeld alleen perspectief hebben op ongeschoold werk. Voor de BVe-sector ligt er een belangrijke uitdaging in het toegankelijk en aantrekkelijk maken van het onderwijs voor de verschillende groepen zmv-vrouwen. REGISTRATIE Registratie van zmv-vrouwen kan een belangrijk hulpmiddel zijn bij het leveren van maatwerk. Cijfers kunnen inzicht geven in de hiaten in het onderwijssysteem. Om alle deelnemers aan beroepsonderwijs en optimaal te laten profiteren van scholingsmogelijkheden en om te kunnen inspelen op de diversiteit aan behoeftes en wensen, moet duidelijk zijn in welke vormen van onderwijs autochtone en zmv-vrouwen zich bevinden. Dit kan ook bijdragen aan een betere concurrentiepositie voor ROC s na de afschaffing van de gedwongen winkelnering voor NT2-onderwijs. Wie immers mee wil blijven concurreren, moet zo veel mogelijk leerlingen kunnen bereiken en bedienen van passend onderwijs. Daarvoor is kennis van de doelgroepen essentieel. Een goed beeld van (potentiële) doelgroepen kan de positie van de ROC s dus versterken. Instroom vrouwen per onderwijsrichting Bve per 1 oktober bbl bol niveau 3 niveau 4 niveau 5 NT2 overige educatie Bron: CFI-informatieproducten 5 Zoals blijkt uit de grafiek, maken veruit de meeste vrouwen (61%) gebruik van de beroepsopleidende leerweg (bol). Niet alleen onder vrouwen is de bol echter populair, ook bijna de helft (47%) van alle zmv-deelnemers in educatie, bbl (beroepsbegeleidende leerweg) en bol maakt gebruik van deze onderwijsvorm (tegenover 8% in bbl en 45% in educatie 6 ; CFI, 2005). 2
3 Aantal zmv-ers per onderwijsrichting in beroepsonderwijs en educatie per 1 oktober bbl bol educatie Bron: CFI-informatieproducten 7 Er wordt uitgebreid geregistreerd in de Bve-sector, maar registraties worden momenteel uitgesplitst naar óf etniciteit, óf sekse. Hoewel het op basis van de gegevens over vrouwen en zmvers zeer waarschijnlijk is dat de beroepsopleidende leerweg ook een aantrekkelijke onderwijsvorm is voor een groot aantal zmv-vrouwen, kan dit niet onderbouwd worden met cijfers. Ook voor andere onderwijsvormen, zoals de verschillende richtingen in het voortgezet algemeen volwassenen onderwijs (Vavo), is het niet mogelijk om de betekenis ervan aan te geven. Om beter zicht te krijgen op de betekenis van de verschillende vormen van educatie en beroepsonderwijs, zal hun aandeel in de statistieken expliciet moeten worden weergegeven. In welke onderwijsvormen zijn zmv-vrouwen sterk vertegenwoordigd? Maar ook van belang zijn vragen als: hoeveel zmv-vrouwen halen welke diploma s en hoeveel uitval is er onder verschillende groepen? Met de invoering van het onderwijsnummer wordt in 2006 geëxperimenteerd met het leveren van cijfers aan het ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap. Het is in onze ogen van groot belang dat daarbij meer zicht komt op bovenstaande zaken, zodat niet alleen zmv-vrouwen als doelgroep worden erkend, maar ook efficiënt kan worden ingespeeld op de feitelijke situatie van zmv-vrouwen in de Bve-sector en op de sterke en zwakke punten van het huidige onderwijssysteem. DIVERSITEIT IN LEVENSLOPEN Het huidige onderwijs is ingericht op een standaard levensloop waarin een opeenvolging van basisonderwijs, voortgezet en hoger onderwijs en toetreding tot de arbeidsmarkt de norm is. Echter, niet alle levenslopen van vrouwen passen in dit stramien. Als gevolg van maatschappelijke ontwikkelingen zoals individualisering, emancipatie en immigratie, is de diversiteit in levenslopen in Nederland in de afgelopen decennia sterk toegenomen. Levensfasen zien er niet per definitie voor iedere man of vrouw op iedere leeftijd hetzelfde uit. 8 3
4 De levenslopen van zmv-vrouwen vertonen uiteraard overeenkomsten met de levenslopen van autochtone vrouwen, maar op een aantal belangrijke punten verschillen ze er ook van. Het gaat dan uiteraard om de invloed van migratie op hun levensloop, maar ook om verschillen in de momenten waarop levensfasen in elkaar overgaan. Vrouwen verschillen bijvoorbeeld in de leeftijd waarop gezinsvorming plaatsvindt, of in de leeftijd waarop mantelzorgtaken ontstaan. Bovendien bestaan er verschillen in het gebruik van strategieën om een levensfase in te vullen, bijvoorbeeld strategieën om meerdere taken te combineren (kinderopvang en professionele zorg). Over het algemeen vormen zmv-vrouwen op jongere leeftijd dan autochtonen een gezin en krijgen zij dus ook eerder te maken met zorgtaken (wederom moet worden opgemerkt dat gemiddelden uiteraard niet uitsluiten dat er onder groepen zmv- en autochtone vrouwen uitzonderingen zijn op dit beeld). Ook zijn de zorgtaken van zmv-moeders gemiddeld langduriger, omdat ze door de bank genomen meer kinderen krijgen. Gezinsvorming op jonge leeftijd kan (zowel voor autochtone als zmv-vrouwen) invloed hebben op het onderwijsniveau van vrouwen: jong moeder worden kan betekenen dat vrouwen hun opleiding niet (kunnen) afmaken of niet het niveau behalen waartoe ze in staat zijn. Voor vrouwen die vroeg een gezin vormen, geldt echter ook dat ze op vrij jonge leeftijd kinderen hebben die op school zitten. Vanaf dat moment ontstaat er meer ruimte voor eigen ontwikkeling. Om ook deze vrouwen kans op zelfontplooiing te geven, is het noodzakelijk dat alle randvoorwaarden in het onderwijssysteem aanwezig zijn om op latere leeftijd alsnog onderwijs te volgen. Onderwijs kan hen de kans bieden om alsnog een startkwalificatie te halen en om hun capaciteiten volledig te benutten, al dan niet met het oog op toetreding tot de arbeidsmarkt. Om voor iedereen gelijke kansen op een optimale maatschappelijke positie te realiseren, is bewustwording van diversiteit noodzakelijk. Dit betekent voor de Bve-sector dat de onderwijsinstellingen moeten inspelen op de verschillende fasen waarin vrouwen zich bevinden op het moment dat ze onderwijs willen gaan volgen. Dit maatwerk kan bijvoorbeeld inhoudelijk vragen om speciale onderwijsvormen voor groepen die tot nu toe op het gebied van scholing buiten de boot vielen (zie ook Veenman, ; Van Toorn, ). Het kan gaan om beroepsopleidingen met een taalcomponent of om scholing die inspeelt op het wel of niet aanwezig zijn van bepaalde (in regulier onderwijs aanwezig veronderstelde) competenties zoals assertiviteit en individueel initiatief. Kortom, het gaat om onderwijsvormen met andere uitgangspunten dan die welke wellicht (te) vanzelfsprekend als norm worden gehanteerd in het reguliere onderwijs. Behalve inhoudelijke is er ook organisatorische afstemming van het onderwijs op de doelgroep nodig. Bijvoorbeeld door bij informatievoorziening en werving rekening te houden met diversiteit in wensen en behoeftes. Voor sommige zmv-vrouwen zal gelden dat informatie van het internet hen niet bereikt. Tevens is voor jonge moeders kinderopvang belangrijk (hierover later meer). Voor anderen geldt wellicht dat aparte klassen voor volwassenen een bepaalde onderwijsrichting aantrekkelijk maken: uit kwalitatief onderzoek onder Turkse oudkomersvrouwen (Vianen, ) blijkt dat het een grote stap kan zijn om op latere leeftijd te beginnen met studeren. Onderwijs met leeftijdsgenoten, kan voor deze vrouwen drempel verlagend en stimulerend werken. Transities naar zorg (onafhankelijk van de leeftijd waarop deze plaatshebben) of migratiegeschiedenis moeten de positie van vrouwen niet langer negatief kunnen beïnvloeden. Door rekening te houden met verschillen tussen deelnemers kunnen onderwijsinstellingen recht doen aan de diversiteit in de samenleving en een grotere groep vrouwen effectief stimuleren om onderwijs te volgen. Dit vergt echter wel maatwerk, dat inspeelt op specifieke belemmeringen waar (groepen) mensen tegenaan lopen bij (bij)scholing in het beroepsonderwijs en de (zie ook de volgende paragraaf over dagindeling). 4
5 Informatie-uitwisseling met welzijnsinstellingen in gemeenten kan hierbij van grote toegevoegde waarde zijn. In deze organisaties is kennis aanwezig over de diversiteit onder zmv-vrouwen. Ze hebben directe contacten met verschillende doelgroepen en beschikken daardoor over de noodzakelijke kennis over de omstandigheden die van invloed kunnen zijn op de participatie van zmv-vrouwen in de Bve-sector. DAGINDELING Als de Bve-sector de deelnemer centraal wil stellen en toegankelijk wil zijn voor vrouwen in verschillende levensfasen, is het belangrijk om er rekening mee te houden dat volwassen vrouwen veelal te maken hebben met dubbele taken, zoals de zorg voor kinderen, mantelzorg, het huishouden, een baan en daarbij tot slot ook nog eens een opleiding. Voor zmv-vrouwen geldt in het algemeen dat zij op relatief jonge leeftijd te maken krijgen met zorgtaken voor ouders. Dit komt doordat zmv-ouderen op jongere leeftijd gezondheidsproblemen krijgen en meer gebruikmaken van mantelzorg dan autochtone ouderen. Bovendien worden zmv-vrouwen op jongere leeftijd geconfronteerd met een dubbele zorgtaak (voor ouders en kinderen), doordat ze gemiddeld meer kinderen krijgen (langere zorgperiode). Voor vrouwen van Surinaamse en Antilliaanse afkomst geldt dat ze vaker aan het hoofd van een eenoudergezin staan en daardoor alleen verantwoordelijk zijn voor de zorg voor het gezin. Bij het aanbieden van onderwijs aan vrouwen is het dus van groot belang dat rekening wordt gehouden met al deze vormen van belasting. Dit kan bijvoorbeeld door het rooster af te stemmen op schooltijden of door goede kinderopvang te bieden die past bij het dagritme van ouders. Hierdoor kunnen onderwijsinstellingen ertoe bijdragen dat de manier waarop deze vrouwen hun leven invulling geven niet ten koste gaat van hun maatschappelijke perspectieven. ERKENNEN VAN VERWORVEN COMPETENTIES (EVC) Het inhoudelijk inspelen op diversiteit is in de Bve-sector reeds in gang is gezet. De omslag naar een op competenties gerichte kwalificatiestructuur is een positieve ontwikkeling die juist ten goede kan komen aan vrouwen die vanwege hun leeftijd al relatief veel ervaring hebben opgedaan met activiteiten zoals vrijwilligerswerk of de opvoeding van de kinderen, maar niet over de (in het huidige systeem) benodigde diploma s beschikken om verder te kunnen leren. Het erkennen van hun elders verworven competenties (door middel van certificering) kan ervoor zorgen dat vrouwen een opleiding sneller kunnen doorlopen, wat motiverend kan werken. 12 Voorwaarde is wel dat in de kwalificatiestructuur competenties van zmv-vrouwen ook als zodanig worden (h)erkend. VAVO EN BEROEPSONDERWIJS Behalve EVC is er ook een ontwikkeling gaande die minder gunstig is voor vrouwen, namelijk het afbouwen in veel gemeenten van het Vavo. E-Quality wil erop wijzen dat deze vorm van onderwijs voor (zmv-)vrouwen juist een belangrijke ingang kan zijn naar een hoger opleidingsniveau. Bovendien is het Vavo een belangrijke plaats waar jongeren die om verschillende redenen niet aarden in het regulier onderwijs, terecht kunnen voor het alsnog behalen van een diploma. 5
6 In sommige gemeenten is echter geen plaats voor jongeren die gebruik willen maken van het Vavo: er bestaat daar helemaal geen Vavo meer, of de leerlingen mogen niet deelnemen omdat ze te jong zijn; ze worden geacht hun opleiding af te maken op de middelbare school. Als er geen plaats is voor deze jongeren, neemt het risico toe dat ze in een situatie terechtkomen waarin ze alleen perspectief hebben op banen beneden hun niveau. In de gemeenten waar Vavo nog bestaat, kunnen zij daar op latere leeftijd alsnog terecht (het probleem verschuift in dit geval naar latere leeftijd). In andere gemeenten krijgen zij op latere leeftijd geen gelegenheid meer om hun opleidingsniveau te verhogen. Dit betekent dat jongeren die geen belang hechten aan school, of zich in omstandigheden bevinden waardoor scholing geen prioriteit heeft, achtervolgd blijven door hun lage opleidingsniveau. Om de kenniseconomie op peil te houden, zal dit vacuüm echter moeten worden opgelost door op zeker moment in deze meisjes/jongens of vrouwen/mannen te investeren. Naast het belang van Vavo wil E-Quality wijzen op de belangrijke functie die beroepsopleidingen hebben voor emancipatie van zowel meisjes als volwassen vrouwen van verschillende afkomst. Zoals gezegd, is het voor emancipatie van vrouwen van belang dat de Bve-sector inspeelt op de verschillen in levensloop tussen vrouwen (en mannen). Vrouwen die op latere leeftijd alsnog een opleiding willen volgen, zullen dit (behalve voor persoonlijke ontwikkeling) doen met het oog op arbeidsparticipatie. Omdat MBOopleidingen direct opleiden naar werk, zijn zij een voor de hand liggende keuze voor volwassenen die hun arbeidsmarktpositie willen verbeteren. E-Quality pleit dan ook voor een bewustwording van de mogelijkheden die niet alleen NT2, maar ook andere vormen van en beroepsonderwijs kunnen bieden voor emancipatie van (zmv-)vrouwen. Het is van groot belang dat dit inzichtelijk wordt gemaakt bij zowel onderwijsinstellingen als gemeenten en de ministeries van OCW en SZW, die zich bezighouden met de bekostiging van onderwijs en reïntegratietrajecten. De ministeries van OCW en SZW erkennen reeds het belang van scholing tijdens verschillende fasen in het leven. Met hun Projectdirectie Leren & Werken streven zij ernaar om een leven lang leren in de volle breedte van de samenleving gestalte te geven. Om in dit streven ook zmv-vrouwen te betrekken, zal er moeten worden geïnvesteerd in onderwijs voor zowel werknemers (voltijders en deeltijders) als voor niet-werkenden. AANBEVELINGEN E-Quality raadt de Bve-sector aan om zich in de benadering van een leven lang leren steeds bewust te zijn van de noodzaak om zmv-vrouwen in reguliere onderwijsprojecten te betrekken. Daarvoor zijn hierboven de volgende aanbevelingen gegeven: Onderwijsinstellingen en overheden zullen zich bewust moeten worden van zmvvrouwen als doelgroep van zowel NT2 als van andere vormen van onderwijs in de Bve-sector, zoals Vavo en MBO. Registratie van zmv-vrouwen in de Bve-sector door gebruik te maken van de invoering van het onderwijsnummer; Het onderwijs inhoudelijk en organisatorisch aansluiten bij verschillende doelgroepen: leveren van maatwerk; Gebruikmaken van kennis over zmv-vrouwen bij lokale maatschappelijke instellingen; Verzorgen van kinderopvang of passende roosters voor studerende moeders; 6
7 Bij het Erkennen van Verworven Competenties oog hebben voor specifieke competenties van zmv-vrouwen; Een leven lang leren behalve op werkenden (vol- en deeltijders) ook op nietwerkenden betrekken Zmv: zwarte, migranten- en vluchtelingenvrouwen en -mannen. Deze terminologie verwijst naar een analyse waarin zowel verschillen in etniciteit en migratiegeschiedenis als gemeenschappelijkheid en een gedeelde positie van marginalisering in de samenleving tot uitdrukking komt. 3 Portegijs, W., A. Boelens & L. Olsthoorn (2004). Emancipatiemonitor Den Haag: Sociaal Cultureel Planbureau/Centraal Bureau voor de Statistiek. 4 Daarnaast moet worden opgemerkt dat de gemiddelde cijfers over het stijgende opleidingsniveau van vrouwen binnen de groep onder 45 jaar en binnen die van tweedegeneratie-zmv-vrouwen niets zeggen over de individuele onderwijsbehoeften van vrouwen. Onder deze groepen kunnen uiteraard ook vrouwen zijn die om welke reden dan ook hun kwaliteiten niet hebben kunnen verzilveren met een diploma op het gewenste niveau en dus alsnog een belangrijke potentiële doelgroep vormen voor de Bve-sector. 5 CFI(Centrale Financiële Instellingen: uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap)-informatieproducten (2005). Peildatum uit de beleidstelling (niet gecontroleerd door accountants). 6 Het hoge aantal in educatie is te verklaren door de NT2-lessen die daar onder vallen. 7 CFI(Centrale Financiële Instellingen: uitvoeringsorganisatie van het Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap)-informatieproducten (2005). Peildatum uit de beleidstelling (niet gecontroleerd door accountants). 8 Zie ook: E-Quality (2005). Levenslopen in de multiculturele samenleving. Den Haag: E-Quality. 9 Veenman, J. (2002). Investeren in Verborgen Talenten. In: Verborgen Talenten. Rotterdam: Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid. Sociaal-Wetenschappelijke Afdeling Rotterdam. 10 Toorn, M. van (2003). Verborgen Talenten. De eerste twee jaar in kaart gebracht. Rotterdam: Dienst Sociale Zaken en Werkgelegenheid (SoZaWe), Sociaal wetenschappelijke Afdeling, Rotterdam. 11 Vianen, L. (2005). Ik ben niet zij, zij is niet mij. Positieverbetering van Turkse oudkomersvrouwen in Nederland. Niet gepubliceerd. Voor meer informatie: l.vianen@e-quality.nl. 12 Zie ook: De slimme weg naar werk. De Rotterdamse driesterrenaanpak (2005). Rotterdam: CNV Publieke Zaak. Albeda College. 7
Oudkomers en Volwasseneneducatie
E-Quality, september 2005 Factsheet Een leven lang Volwasseneneducatie AANLEIDING Een leven lang is belangrijk voor de kenniseconomie en om te bevorderen dat burgers optimaal deelnemen aan de samenleving.
Nadere informatieMaatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk.
Maatschappelijke participatie als opstap naar betaald werk. Paraprofessionele functies Voor allochtone vrouwen zonder formele kwalificaties worden komende jaren paraprofessionele functies gecreëerd. Deze
Nadere informatieHet hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD)
Het hoofdstuk effectiever werken aan diversiteit geschreven door lector Dr. Sjiera de Vries is onderdeel van De Staat van de Ambtelijke Dienst (STAD) 2013. De gehele publicatie is na te lezen op de website
Nadere informatieArtikelen. Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst
Artikelen Arbeidsparticipatie van vrouwen: een vergelijking naar opleidingsniveau, leeftijd en herkomst Martijn Souren en Jannes de Vries Onder laagopgeleide vrouwen is de bruto arbeidsparticipatie aanzienlijk
Nadere informatie5. Onderwijs en schoolkleur
5. Onderwijs en schoolkleur Niet-westerse allochtonen verlaten het Nederlandse onderwijssysteem gemiddeld met een lager onderwijsniveau dan autochtone leerlingen. Al in het basisonderwijs lopen allochtone
Nadere informatieProject Vadercentra: 1. Probleemstelling.
Project Vadercentra: 1. Probleemstelling. De SCP-studie Variatie in participatie naar achtergronden van de arbeidsdeelname van allochtone en autochtone vrouwen (september 1999) heeft uitgewezen dat niet
Nadere informatie(Alle) Hout werkt voor jou! scholings- en werkgelegenheidsplan houthandel 2012 2013
(Alle) Hout werkt voor jou! scholings- en werkgelegenheidsplan houthandel 2012 2013 augustus 2012 INLEIDING Vijf ton voor scholing en werkgelegenheid In de CAO voor de houthandel over 2012/2013 hebben
Nadere informatieMantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen
Mantelzorgers maken weinig gebruik van verlofregelingen Martijn Souren Ongeveer 7 procent van de werknemers met een verleent zelf mantelzorg. Ze maken daar slechts in beperkte mate gebruik van aanvullende
Nadere informatieFactsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland
Factsheet Maatschappelijke positie van Voormalig Antilliaanse / Arubaanse Migranten in Nederland Onderwijs Het aandeel in de bevolking van 15 tot 64 jaar dat het onderwijs reeds heeft verlaten en hun onderwijscarrière
Nadere informatieMet een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt
Met een startkwalificatie betere kansen op de arbeidsmarkt Ingrid Beckers en Tanja Traag Van alle jongeren die in 24 niet meer op school zaten, had 6 procent een startkwalificatie, wat inhoudt dat ze minimaal
Nadere informatieFactsheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2014. Werkloosheid stijgt naar 24% Definities. Nummer 6 juni 2014
Nummer 6 juni 2014 Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam 2014 Factsheet Ondanks eerste tekenen dat de economie weer aantrekt blijft de werkloosheid. Negen procent van de Amsterdamse beroepsbevolking is werkloos
Nadere informatieOns kenmerk W&B/URP/08/17468 Datum 23 juni 2008 Onderwerp Nader rapport inzake het voorstel van wet houdende wijziging van de Wet werk en bijstand,
Datum 23 juni 2008 Onderwerp Nader rapport inzake het voorstel van wet houdende wijziging van de Wet werk en bijstand, de Wet inkomensvoorziening oudere en gedeeltelijk arbeidsongeschikte werkloze werknemers
Nadere informatieDiversiteit Loont?! Factsheet Middelbaar Beroepsonderwijs
Diversiteit Loont?! Factsheet Middelbaar Beroepsonderwijs Inleiding In opdracht van het Sectorbestuur Onderwijsarbeidsmarkt heeft EIM onderzoek gedaan naar de meerwaarde van diversiteitsbeleid in het onderwijs.
Nadere informatieAlleenstaande moeders op de arbeidsmarkt
s op de arbeidsmarkt Moniek Coumans De arbeidsdeelname van alleenstaande moeders is lager dan die van moeders met een partner. Dit verschil hangt voor een belangrijk deel samen met een oververtegenwoordiging
Nadere informatieFactsheet Jongeren buiten beeld 2013
Factsheet Jongeren buiten beeld 2013 1. Aanleiding en afbakening Het ministerie van SZW heeft CBS gevraagd door het combineren van verschillende databestanden meer inzicht te geven in de omvang en kenmerken
Nadere informatieArbeidsdeelname van paren
Arbeidsdeelname van paren Johan van der Valk De combinatie van een voltijdbaan met een is het meest populair bij paren, met name bij paren boven de dertig. Ruim 4 procent van de paren combineerde in 24
Nadere informatieToelichting op gegevens van DUO via Suwinet-Inkijk
Toelichting op gegevens van DUO via Suwinet-Inkijk Inleiding. Via Suwinet-Inkijk zijn gegevens over opleidingen en diploma's van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) te raadplegen. Momenteel worden deze
Nadere informatieVoortijdig schoolverlaters: een kwetsbare groep op de arbeidsmarkt
: een kwetsbare groep op de arbeidsmarkt Harry Bierings en Robert de Vries Direct nadat zij school hadden verlaten, maar ook nog vier jaar daarna, hebben voortijdig naar verhouding vaak geen baan. Als
Nadere informatieBetreft: Reactie van de Haagse Maatschap op Landelijke bezuinigingen kinderopvang (RIS 181086)
College van B&W en Raadsleden Den Haag T.a.v. Griffie Postbus 19157 2500 CD Den Haag Betreft: Reactie van de Haagse Maatschap op Landelijke bezuinigingen kinderopvang (RIS 181086) Geacht College en Raadsleden,
Nadere informatienog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit.
nog nooit zo allochtoon gevoeld als op de universiteit. Onderzoek naar sociale hulpbronnen als studiesuccesfactor voor niet-westerse allochtone studenten in het Nederlandse hoger onderwijs Lunchbijeenkomst
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatie18 maart 2008 VSV/DIR/2008/9403
De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA Den Haag Den Haag Ons kenmerk 18 maart 2008 VSV/DIR/2008/9403 Onderwerp Cijfers 2006-2007 Voortijdig Schoolverlaten Inleiding
Nadere informatieAanval op schooluitval
28AZ Windesheim Aanval op schooluitval Convenantjaar 2011-2012 Nieuwe voortijdige schoolverlaters Voorlopige cijfers 28AZ - Windesheim Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie over Windesheim.
Nadere informatie1 Inleiding. 1.1 Discriminatie in arbeidsmarktperspectief
1 Inleiding 1.1 Discriminatie in arbeidsmarktperspectief Breed maatschappelijk en politiek debat In Nederland is een breed maatschappelijk en politiek debat gaande over discriminatie en de vraag hoe dit
Nadere informatieBeroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling
Beroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit namens het ministerie
Nadere informatieAan de slag met duurzame inzetbaarheid 3 november 2015
Duurzame inzetbaarheid uitgangspunt personeelsbeleid Het voorstel is duurzame inzetbaarheid centraal te stellen in het personeelsbeleid om medewerkers van alle levensfasen optimaal inzetbaar te houden
Nadere informatieToelichting bij _Arbeidsmarktaanbod_studierichting_onderwijssoort_regio.csv
Migratieachtergrond van uitgestroomde studenten naar regio, onderwijssoort en studierichting Uitstroom na studiejaar 2016/ 17 pilot Barometer culturele diversiteit CBS Januari 2019 Vragen over deze publicatie
Nadere informatieBeroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling
Beroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit namens het ministerie
Nadere informatieUit huis gaan van jongeren
Arie de Graaf en Suzanne Loozen Jaarlijks verlaten bijna een kwart miljoen jongeren het ouderlijk huis. Een klein deel van hen is al vóór de achttiende verjaardag uit huis gegaan. De meeste jongeren gaan
Nadere informatieHerziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 juli 2015
Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 juli 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs verandert
Nadere informatieB en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015. Onderwerp
B en W-nummer 15.0379; besluit d.d. 12-5-2015 Onderwerp Beantwoording van schriftelijke vragen aan het college van burgemeester en wethouders van het raadslid A. Van den Boogaard (PvdA) inzake Arbeidsparticipatie
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Amsterdam
Jeugdwerkloosheid Amsterdam 201-201 Factsheet maart 201 De afgelopen jaren heeft de gemeente Amsterdam fors ingezet op het terugdringen van de jeugdwerkloosheid. Nu de aanpak jeugdwerkloosheid is afgelopen
Nadere informatieOpleidingsniveau stijgt
Opleidingsniveau stijgt Grote doorstroom naar hogere niveaus Meer leerlingen vanuit vmbo naar havo Grote groep mbo ers naar het hbo 10 Jongens groeien gedurende hun onderwijsloopbaan Jongens na een diploma
Nadere informatieMaatschappelijke Ontwikkeling Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Beleidsontwikkeling. Datum uw brief
Ingekomen stuk D6 (PA 17 april 2013) Aan de gemeenteraad van Nijmegen Korte Nieuwstraat 6 6511 PP Nijmegen Telefoon 14024 Telefax (024) 323 59 92 E-mail gemeente@ nijmegen.nl Postadres Postbus 9105 6500
Nadere informatieCBS-berichten: Veranderingen in de arbeidsparticipatie in Nederland sinds 1970
CBS-berichten: Veranderingen in de arbeidsparticipatie in Nederland sinds 1970 Lian Kösters, Paul den Boer en Bob Lodder* Inleiding In dit artikel wordt de arbeidsparticipatie in Nederland tussen 1970
Nadere informatieAan de leden van Provinciale Staten
Aan de leden van Provinciale Staten Datum : 19 september 2007 Briefnummer : 2007-33.316/38/A.15, EZ Zaaknummer: 44942 Behandeld door : Punter M. Telefoonnummer : (050) 3164472 Antwoord op : Bijlage : Onderwerp
Nadere informatieBeroepsbevolking 2005
Beroepsbevolking 2005 De veroudering van de beroepsbevolking is duidelijk zichtbaar in de veranderende leeftijdspiramide van de werkzame beroepsbevolking (figuur 1). In 1975 behoorde het grootste deel
Nadere informatieStichting Empowerment centre EVC
I N V E N T A R I S A T I E 1. Inleiding Een inventarisatie van EVC trajecten voor hoog opgeleide buitenlanders in Nederland 1.1. Aanleiding De Nuffic heeft de erkenning van verworven competenties (EVC)
Nadere informatieMogen we uit het hokje alsjeblieft?
44 ONDERWIJSBLAD ONDERWIJSACHTERSTAND TEKST JOËLLE POORTVLIET BEELD TYPETANK Mogen we uit het hokje alsjeblieft? Meiden met een migratie-achtergrond doen het goed in het onderwijs. Althans, ze halen steeds
Nadere informatieVrouwen op de arbeidsmarkt
op de arbeidsmarkt Johan van der Valk Annemarie Boelens De arbeidsdeelname van vrouwen lag in 23 op 55 procent. De arbeidsdeelname van vrouwen stijgt al jaren. Deze toename komt de laatste jaren bijna
Nadere informatieErratum Jaarboek onderwijs 2008
Centraal Bureau voor de Statistiek Erratum 13 december 2007 Erratum Jaarboek onderwijs 2008 Ondanks de zorgvuldigheid waarmee deze publicatie is samengesteld, is een aantal zaken niet juist vermeld. Onze
Nadere informatieNiet-westerse allochtonen behoren minder vaak tot de werkzame beroepsbevolking 1) Arbeidsdeelname niet-westerse allochtonen gedaald
7. Vaker werkloos In is de arbeidsdeelname van niet-westerse allochtonen gedaald. De arbeidsdeelname onder rs is relatief hoog, zes van de tien hebben een baan. Daarentegen werkten in slechts vier van
Nadere informatieJongeren op de arbeidsmarkt
Jongeren op de arbeidsmarkt Tanja Traag In 23 was 11 procent van alle jongeren werkloos. Jongeren die geen onderwijs meer volgen, hebben een andere positie op de arbeidsmarkt dan jongeren die wel een opleiding
Nadere informatieJeugd in Schildersbuurt-West. De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners (1 januari 2015).
Jeugd in Schildersbuurt-West De buurt Schildersbuurt-West ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 14.291 inwoners (1 januari 2015). 1 Demografie Demografie Deze paragraaf geeft een beeld van de samenstelling
Nadere informatieDoorstroom niet-westers allochtone scholieren naar vervolgonderwijs
Suzan van der Aart In augustus 1998 is de Wet Gemeentelijk Onderwijsachterstandenbeleid in werking getreden. Deze wet heeft als doel de onderwijsachterstanden van voornamelijk niet-westerse allochtonen
Nadere informatiePersbericht. Maatschappelijke achterstand allochtonen is hardnekkig Jaarrapport Integratie EMBARGO tot dinsdag 20 septemper 2005, 15.
Sociaal en Cultureel Planbureau Wetenschappelijk Onderzoek- en Documentatiecentrum Centraal Bureau voor de Statistiek Maatschappelijke achterstand allochtonen is hardnekkig Jaarrapport Integratie 2005
Nadere informatieFact sheet. Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam. nummer 5 maart 2013
Fact sheet nummer 5 maart 2013 Monitor jeugdwerkloosheid Amsterdam Er zijn ruim 133.000 jongeren van 15 tot en met 26 jaar in Amsterdam (januari 2012). Met de meeste jongeren gaat het goed in het onderwijs
Nadere informatieToelichting op gegevens van DUO
Toelichting op gegevens van DUO (DUO = Dienst Uitvoering Onderwijs) Inleiding Via Suwinet-Inkijk zijn gegevens over opleidingen en diploma's van de Dienst Uitvoering Onderwijs (DUO) te raadplegen. Hiermee
Nadere informatiejeugdwerkloosheid 64% werklozen volgt opleiding 800 jongeren geregistreerd als werkloze
1 Jeugdwerkloosheid Fact sheet augustus 2014 Er zijn in ruim 15.000 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2014). Veel jongeren volgen een opleiding of hebben een baan. De laatste jaren zijn
Nadere informatieInformatieblad. Afdrachtvermindering onderwijs. Nr. 3002. Afdrachtvermindering onderwijs algemeen
H h Informatieblad Afdrachtvermindering onderwijs Afdrachtvermindering onderwijs algemeen Op grond van de Wet vermindering afdracht loonbelasting en premie voor de volksverzekeringen (WVA) kunt u gebruikmaken
Nadere informatieVIP & Educatie ten behoeve van maatschappelijke participatie en re-integratie
VIP & Educatie ten behoeve van maatschappelijke participatie en re-integratie Inleiding Per 1 januari 2015 hebben zowel de gemeente Enschede als het Leger des Heils zich aangesloten bij het landelijk programma
Nadere informatieAllochtonen op de arbeidsmarkt 2009-2010
FORUM Maart Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt 9-8e monitor: effecten van de economische crisis In steeg de totale werkloosheid in Nederland met % naar 26 duizend personen. Het werkloosheidspercentage
Nadere informatieWelkom / Swagatam. Stichting Vrouwen organisatie Sarita
Welkom / Swagatam Stichting Vrouwen organisatie Sarita Stichting Sarita Vrouwenorganisatie Sarita opgericht 4 juni 1994 Nieuwe logo Betekenis De naam Sarita betekent letterlijk: een snel stromende rivier.
Nadere informatieSuperdiversiteit. Implicaties voor de onderwijspraktijk. Prof. Maurice Crul VU Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam
Superdiversiteit. Implicaties voor de onderwijspraktijk Prof. Maurice Crul VU Universiteit Amsterdam Erasmus Universiteit Rotterdam Super-diversiteit Super Fantastisch Super = Complexiteit Waarom is het
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT
LAAGGELETTERDHEID IN HAAGSE HOUT Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD
Nadere informatieBeroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling
Beroepsbegeleidende leerweg Ook voor uw bedrijf of instelling Aangenaam, wij zijn duo DUO staat voor Dienst Uitvoering Onderwijs. We voeren verschillende onderwijswetten en -regelingen uit namens het ministerie
Nadere informatieBijlage 1 Ontwikkeling arbeidsmarktpositie jongeren
Bijlage 1 Ontwikkeling arbeidsmarktpositie jongeren Definities jongeren 1. De doelgroep jongeren van de PDTFJ betreft jongeren van 15 t/m 22 buiten het volledig dagonderwijs. Arbeidsmarktcijfers over deze
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG
LAAGGELETTERDHEID IN LEIDSCHENVEEN-YPENBURG Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS
Nadere informatieDe integratie van Antillianen in Nederland. Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden
De integratie van Antillianen in Nederland Presentatie 9 juni: De Caribische demografie van het Koninkrijk der Nederlanden De integratie van Antillianen in Nederland Willem Huijnk - Wetenschappelijk onderzoeker
Nadere informatieHerziening MBO voor leerbedrijven. Versie 1.0 september 2015
Herziening MBO voor leerbedrijven Versie 1.0 september 2015 De presentatie in het kort Het mbo-onderwijs verandert Keuzedelen, nieuw in de mbo-opleiding Kansen voor het bedrijfsleven Het mbo-onderwijs
Nadere informatieJeugd in Schildersbuurt. De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft inwoners (1 januari 2015).
Jeugd in Schildersbuurt De wijk Schildersbuurt ligt in stadsdeel 5 Centrum en heeft 31.639 inwoners (1 januari 2015). 1 Demografie Demografie Deze paragraaf geeft een beeld van de samenstelling van de
Nadere informatieFORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 2009
FORUM Monitor Allochtonen op de arbeidsmarkt: effecten van de economische crisis 2 e kwartaal 29 Groei van werkloosheid onder zet door! In het 2 e kwartaal van 29 groeide de werkloosheid onder (niet-westers)
Nadere informatieRMC regio Haaglanden. Extra kansen voor jongeren in een kwetsbare positie. Loes Evers en Monaim Benrida Ministerie van OCW 5 juni 2015
RMC regio Haaglanden Extra kansen voor jongeren in een kwetsbare positie Loes Evers en Monaim Benrida Ministerie van OCW 5 juni 2015 Programma Eerste deel Korte toelichting op brief extra kansen voor jongeren
Nadere informatie8. Werken en werkloos zijn
8. Werken en werkloos zijn In 22 is de arbeidsdeelname van allochtonen niet meer verder gestegen. Onder autochtonen is het aantal personen met werk nog wel licht toegenomen. De arbeidsdeelname onder Surinamers,
Nadere informatieDe volgende soorten schoolverzuim worden in de Leerplichtwet 1969 (hierna: Leerplichtwet) onderscheiden:
a 1 > Retouradres Postbus 16375 2500 BJ Den Haag De voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Postbus 20018 2500 EA DEN HAAG Rijnstraat 50 Den Haag Postbus 16375 2500 BJ Den Haag www.minocw.nl
Nadere informatieInkomsten uit arbeid van vrouwen en hun partners
Inkomsten uit arbeid van vrouwen en hun s Karin Hagoort en Maaike Hersevoort In 24 verdienden samenwonende of gehuwde vrouwen van 25 tot 55 jaar ongeveer de helft van wat hun s verdienden. Naarmate het
Nadere informatiemonitor Marokkaanse Nederlanders in Maassluis bijlage(n)
Raadsinformatiebrief (openbaar) gemeente Maassluis Aan de leden van de gemeenteraad in Maassluis Postbus 55 3140 AB Maassluis T 010-593 1931 E gemeente@maassluis.nl I www.maassluis.nl ons kenmerk 2010-4748
Nadere informatieLaaggeschoolde vrouwen met een migratie-achtergrond. Toelichting advies Commissie Diversiteit
Laaggeschoolde vrouwen met een migratie-achtergrond Toelichting advies Commissie Diversiteit Doelgroep Positie op arbeidsmarkt Aanbevelingen Doelgroep Positie op arbeidsmarkt Aanbevelingen Jonge bevolking
Nadere informatieLandelijke Jeugdmonitor. Rapportage 2e kwartaal 2007
Landelijke Jeugdmonitor Rapportage 2e kwartaal 2007 Centraal Bureau voor de Statistiek Voorburg/Heerlen, 2007 Verklaring der tekens. = gegevens ontbreken * = voorlopig cijfer x = geheim = nihil = (indien
Nadere informatieRaadsvragen van de raadsleden Topdag (DENK) en Rennenberg (OAE) over discriminatie rondom stageplaatsen allochtone MBO-studenten.
gemeente Eindhoven Inboeknummer Beslisdatum B&W 25 september 2018 Dossiernummer 18.39.103_2.4.1. Raadsvragen van de raadsleden Topdag (DENK) en Rennenberg (OAE) over discriminatie rondom stageplaatsen
Nadere informatieAntwoorden op vragen bij het congres De Flexkracht aan zet!
Antwoorden op vragen bij het congres De Flexkracht aan zet! 30 november 2012 Vraag 1: Welke mogelijkheden zijn er om tot startkwalificatie opgeleid te worden? BOL opleiding BBL opleiding Niveau 2 mbo BOL
Nadere informatieDatum 7 december 2015 Betreft Kamervragen van de leden Jadnanansing en Marcouch (beiden PvdA) over discriminatie
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513 AA1XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Parnassusplein 5 T 070 333
Nadere informatieInformatiekaart VN-verdrag Handicap voor gemeenten
Informatiekaart VN-verdrag Handicap voor gemeenten 1. Inleiding Deze informatiekaart geeft informatie over de betekenis van het VN-verdrag inzake de rechten van personen met een handicap (verder: het Verdrag)
Nadere informatieC O N V E N A N T & A C T I E P L A N
EMBARGO TOT 6 MAART 2006 15.00 UUR C O N V E N A N T & A C T I E P L A N Voorwoord In juni 2005 heeft MKB-Nederland een nota gepresenteerd over het middelbaar beroepsonderwijs en de volwasseneneducatie,
Nadere informatieDiversiteit in het po, vo en mbo
Diversiteit in het, en 1. Inleiding In het onderwijs wordt het belang van een divers samengesteld personeelsbestand onderkend. 1 Omdat de school een maatschappelijke instelling is, is het wenselijk dat
Nadere informatie28DE ROC de Leijgraaf
28DE ROC de Leijgraaf MBO Factsheet Schooljaar 2018-2019 Jongeren in kwetsbare positie Voorlopige cijfers - versie 2 Uitgave: juli 2019 28DE : ROC de Leijgraaf Dit document bevat gedetailleerde cijferinformatie
Nadere informatiePersbericht. Praktijkgerichte jongeren dreigen massaal buiten de arbeidsmarkt te vallen
Maandag 5 december 2016 Persbericht Praktijkgerichte jongeren dreigen massaal buiten de arbeidsmarkt te vallen In Nederland wordt er veel theoretisch onderwijs aangeboden, maar dat is voor een grote groep
Nadere informatieTer attentie van de leden van de Vaste Kamercommissie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap
De Kinderombudsman Visie op het verlengen van de kwalificatieplicht tot 21 jaar 7 september 2015 Ter attentie van de leden van de Vaste Kamercommissie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Aanleiding De
Nadere informatieDaar zouden we het vaker over moeten hebben. Inleiding Simultaan
Daar zouden we het vaker over moeten hebben. Onderzoek naar interculturele competenties van onderwijsmedewerkers (Judith de Beer. Erasmus Universiteit Rotterdam. april 2006) Inleiding De titel daar zouden
Nadere informatieDECANOLOGICA LEERJAAR 2 VMBO
DECANOLOGICA LEERJAAR 2 VMBO 2015-2016 1 Inhoudsopgave 1 Het onderwijs verandert blz 3 2 Kiezen in VMBO-2 blz 4 3 De opleidingen binnen het Minkema College blz 5 Basis- en kaderberoepsgerichte leerweg
Nadere informatieErkend leerbedrijf. dáár wordt het vak geleerd. horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening
Erkend leerbedrijf dáár wordt het vak geleerd horeca bakkerij reizen recreatie facilitaire dienstverlening Waarom erkend leerbedrijf? Jonge mensen wegwijs maken in de sector: dat is de taak van een leerbedrijf.
Nadere informatieJeugdwerkloosheid Nieuw-West
1 Jeugdwerkloosheid Factsheet september 2014 Er zijn in ruim 26.000 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2014). Veel jongeren volgen een opleiding of hebben een baan. De laatste jaren zijn
Nadere informatieLAAGGELETTERDHEID IN LAAK
LAAGGELETTERDHEID IN LAAK Uitgevoerd door: CINOP Advies Etil Kohnstamm Instituut Researchcentrum voor Onderwijs en Arbeidsmarkt (ROA), Maastricht University DEZE FACTSHEETRAPPORTAGE IS ONTWIKKELD IN OPDRACHT
Nadere informatiejeugdwerkloosheid Zuid Definities Fact sheet augustus 2014
1 Jeugdwerkloosheid Fact sheet augustus 2014 In wonen 21.500 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2014). Veel jongeren volgen een opleiding of hebben een baan, maar de laatste jaren zijn
Nadere informatieNEDERLAND. Pre-basis onderwijs
NEDERLAND Pre-basis onderwijs Leeftijd 2-4 Verschillend per kind, voor de leeftijd van 4 niet leerplichtig Omschrijving Peuterspeelzaal, dagopvang etc Tijd Dagelijks van 9:30 15:30 (verschilt pers school)
Nadere informatieINTENTIEVERKLARING INZAKE DE ARBEIDSPARTICIPATIE VAN HERINTREDENDE VROUWEN
INTENTIEVERKLARING INZAKE DE ARBEIDSPARTICIPATIE VAN HERINTREDENDE VROUWEN Aanleiding voor de intentieverklaring Een stijgend aandeel vrouwen kiest ervoor na een periode van zorg voor het gezin weer tot
Nadere informatieTweede Kamer der Staten-Generaal
Tweede Kamer der Staten-Generaal Vergaderjaar 0 03 30 079 VMBO Nr. 36 BRIEF VAN DE MINISTER VAN ONDERWIJS, CULTUUR EN WETENSCHAP Aan de Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Den Haag, 9 oktober
Nadere informatieMinisterie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mw. M. Bussemaker Dhr. S. Dekker Postbus BJ 'S-GRAVENHAGE (070) BAOZW/U
Ministerie van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap Mw. M. Bussemaker Dhr. S. Dekker Postbus 16375 2500 BJ 'S-GRAVENHAGE doorkiesnummer (070) 373 83 93 betreft Beleid jongeren zonder startkwalificatie uw kenmerk
Nadere informatieWelkom / Swagatam. Stichting Vrouwen organisatie Sarita
Welkom / Swagatam Stichting Vrouwen organisatie Sarita Stichting Sarita Vrouwenorganisatie Sarita opgericht 4 juni 1994 Nieuwe logo Betekenis De naam Sarita betekent letterlijk: een snel stromende rivier.
Nadere informatieAansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; kan dat wel?
Aansluiting onderwijs en arbeidsmarkt; kan dat wel? 1 Waar wil ik het over hebben? Het MBO De arbeidsmarkt Jongeren Waar hebben wij het over als we het hebben over aansluiting? Mijn conclusies 2 Het MBO
Nadere informatie2513AA22XA. De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE
> Retouradres Postbus 90801 2509 LV Den Haag De Voorzitter van de Tweede Kamer der Staten-Generaal Binnenhof 1 A 2513 AA S GRAVENHAGE 2513AA22XA Postbus 90801 2509 LV Den Haag Anna van Hannoverstraat 4
Nadere informatieOplegvel Collegebesluit
Oplegvel Collegebesluit Onderwerp Subsidie aan leerwerkbedrijven Kennemerland BV (Perspectief) Portefeuille J. Nieuwenburg Auteur Fred Vonk, Telefoon 5115096 E-mail: fvonk@haarlem.nl STZ/JOS Reg.nr. 2012/264202
Nadere informatieDe verdeling van arbeid en zorg tussen vaders en moeders
De verdeling van arbeid en zorg tussen vaders en moeders Marjolein Korvorst en Tanja Traag Het krijgen van kinderen dwingt ouders keuzes te maken over de combinatie van arbeid en zorg. In de meeste gezinnen
Nadere informatiejeugdwerkloosheid Oost Definities Fact sheet augustus 2014
1 Jeugdwerkloosheid Fact sheet augustus 2014 Er zijn in bijna 21.500 jongeren in de leeftijd van 15 tot 27 jaar (januari 2014). De meeste jongeren volgen een opleiding of hebben een baan. De laatste jaren
Nadere informatieToespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag
Toespraak staatssecretaris H.A.L. van Hoof bij de opening van de miniconferentie O&O-fondsen op 10 september 14.00u in Den Haag Welkom, blij dat u er bent. Uit het feit dat u met zovelen bent gekomen maak
Nadere informatieOp de voordracht van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap, van xxx, nr. WJZ/ xxx, directie Wetgeving en Juridische Zaken;
Besluit van houdende deskundigheideisen aan gastouders in de kinderopvang (Besluit deskundigheidseisen gastouders kinderopvang) Op de voordracht van de Staatssecretaris van Onderwijs, Cultuur en Wetenschap,
Nadere informatie7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs
7. Deelname en slagen in het hoger onderwijs Vergeleken met autochtonen is de participatie in het hoger onderwijs van niet-westerse allochtonen ruim twee keer zo laag. Tussen studiejaar 1995/ 96 en 21/
Nadere informatie25LT ROC Gilde Opleidingen. MBO Factsheet Schooljaar Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 2 Uitgave: mei 2018
25LT ROC Gilde Opleidingen MBO Factsheet Schooljaar 2016-2017 Jongeren in kwetsbare positie Definitieve cijfers - versie 2 Uitgave: mei 2018 25LT : ROC Gilde Opleidingen Dit document bevat gedetailleerde
Nadere informatie