Ineffectiviteit bij kostprijshedge-accounting

Transcriptie

1 RJCommentaar ernst & 1191 Younq Accountants EY op RJUiting LLP Marten Meesweg AV Rotterdam Postbus AL Rotterdam Tel.: +31 (0) Fax: +31 (0) l Raad voor de Jaarverslaggeving Antonio Vivaldistraat HP AMSTERDAM Rotterdam, 8 november 2013 Commentaar RJUiting : ontwerprichtlijn 290 Financiële instrumenten (2013) Geachte leden van de Raad, Graag maakt EY gebruik van de mogelijkheid om commentaar te leveren op de RJUiting : ontwerprichtlijn 290 Financiële instrumenten (2013). In algemene zin onderschrijven wij het streven van de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) om de verslaggeving van financiële instrumenten te verbeteren. Wij achten de RJuiting een verbetering. Op onderdelen achten wij een verdere verduidelijking of verbetering wenselijk. Deze punten adresseren wij in deze brief. We hebben de volgende indeling gemaakt: Ineffectiviteit bij kostprijshedgeaccounting Embedded derivaten Toelichting van kasstroomrisico s uit hoofde van hedgerelaties Overige wijzigingen Toepassing en overgang Overige punten RJ290 In Bijlage 1 zijn tekstvoorstellen opgenomen. Ineffectiviteit bij kostprijshedgeaccounting Effectiviteit RJ290 bevat relatief weinig verwijzingen naar effectiviteit, als zijnde de mate waarin een hedge instrument de risico s vanuit een afgedekte positie afdekt. Effectiviteit wordt op basis van RJ (generieke hedgedocumentatie) en RJ (individuele hedgedocumentatie) bij aanvang van een hedge geanalyseerd. Gedurende de hedgerelatie wordt effectiviteit niet beoordeeld. Wij begrijpen dat de RJ ten opzichte van 1AS39 een vereenvoudiging heeft doorgevoerd door niet iedere periode een analyse van de effectiviteit te eisen. Wij zouden echter, naast bepaling van ineffectiviteit, een vernieuwde analyse van de effectiviteit verwachten als de verwachtingen die bij aanvang van de hedgerelatie aanwezig zijn niet meer gelden. Dit kan bijvoorbeeld het geval zijn als de kritische kenmerken niet langer overeenkomen. ~ Ernst 8 Young Accountants LLP is een limited liability partnership opgericht naar het recht van Engeland en Wales en geregistreerd bij Companies House onder registratienummer 0C In relatie tot Ernst 8 Voung Accountants LLP wordt de term partner gebruikt voor een (vertegenwoordiger uc.~v van een) vennoot van Ernst 8 Young Accountants LLP. Ernst S Young Accountants LLP is statutair gevestigd te Lambeth Palace Road 1, London Shi Partners in Sport_/ 7EU, Verenigd Koninkrijk, heeft haar hoofdvestiging aan Boompjes XZ Rotterdam, Nederland en is geregistreerd bij de Kamer van Koophandel Rotterdam Onder nummer Op onze werkzaamheden zijn algemene voorwaarden van toepass ng, waar neen beperk ng van de aansprakelijkheid is opgenomen.

2 RJCommentaar 1191 EY op RJUiting Pagina 2 In dit kader vinden wij het ook ongelukkig dat er in de voorgestelde RJ in de stellige uitspraak gesproken wordt over ineffectiviteit en later in de uitwerking van dezelfde paragraaf van effectiviteit. Wij stellen voor om consequent ineffectiviteit te hanteren. Een tekstvoorstel is opgenomen in Bijlage 1. Kritische kenmerken gelijk Wij onderschrijven het standpunt van de RJ dat bepaling van ineffectiviteit op kwantitatieve basis niet noodzakelijk is als de kritische kenmerken van de afgedekte positie en het hedgeinstrument gelijk zijn. Wij zien wel een risico voor mogelijke interpretatieverschillen: in hoeverre moeten de kritische kenmerken 100% gelijk zijn? In de praktijk zijn er soms verschillen van enkele dagen tussen afrekenmomenten van een renteswap en de afgedekte lening. Onduidelijk is of de RJ beoogt dat dan een kwantitatieve ineffectiviteitsbepaling in alle gevallen noodzakelijk is. Wij denken dat het niet noodzakelijk is dat de kritische kenmerken volledig overeenkomen om te kunnen concluderen dat de hedge geen of nauwelijks ineffectiviteit bevat. Wij stellen voor om gelijk te vervangen door gelijk of nagenoeg gelijk. Een tekstvoorstel is opgenomen in Bijlage 1. Bepaling hypothetisch derivaat RJ legt uit dat de meest geëigende invulling van de kwantitatieve ineffectiviteitsmeting een vergelijking is van de cumulatieve verandering van de reële waarde van het hedgeinstrument met de cumulatieve verandering van de waarde van de afgedekte positie. Onduidelijk is waarom de RJ hier verwijst naar waarde van de afgedekte positie en niet naar reële waarde van de afgedekte positie (verwachte kasstromen). Ondanks dat het voorbeeld in RJ dit wel aangeeft, lijkt het ons goed om dit te verduidelijken. Dit geldt ook voor RJ inzake kasstroomhedgeaccounting. In de praktijk leidt dit tot een complicerende factor op het moment dat de kostprijshedge kenmerken vertoont van een kasstroomhedge (bijvoorbeeld een variabelrentende lening die afgedekt wordt via een renteswap). De lening heeft geen wijzigingen in reële waarde vanwege wijzigingen in de rentestand, dit in tegenstelling tot de renteswap. Echter de reële waarde van de verwachte rentekasstromen wijzigt wel. In de praktijk wordt in deze situaties over het algemeen een hypothetisch derivaat bepaald, dat zo wordt geconstrueerd dat deze op moment van start van de hedgerelatie een perfecte afdekking zou zijn van de lening en een startwaarde van nihil heeft. Wij adviseren de RJ om als zij dit inderdaad als zodanig bedoelt te verduidelijken. Dit zou kunnen aan de hand van een voorbeeld. Wij stellen voor om bijlage 3 hiervoor uit te breiden met een situatie waarbij de kritische kenmerken niet overeenkomen en hierbij ineffectiviteit ontstaat. Het zou voor de praktijk behulpzaam zijn om de assumptie van een vlakke rentecurve los te laten, omdat dit in werkelijkheid zelden voorkomt. Overhedging en underhedging Bij kasstroomhedgeaccounting hoeft ineffectiviteit alleen in het resultaat verantwoord te worden als de waardeverandering van het hedgeinstrument groter is dan de waardeverandering van de afgedekte positie. Dit staat ook wel bekend als overhedging. Ondanks dat de onderliggende uitgangspunten in de RJuiting refereren aan de bepalingen voor reële waardehedgeaccounting en kasstroomhedgeaccounting (RJ ) wordt hiernaar in de uitwerking niet verwezen (RJ ). In het voorbeeld van RJ zijn wij het eens met het niet verantwoorden van resultaat op t=1, echter wij denken dat geen sprake is van ineffectiviteit vanwege underhedging. Stel immers dat het hedgeinstrument met 10 zou zijn gestegen en de afgedekte toekomstige kasstromen met 11 zouden zijn gedaald, zou er niets verantwoord worden vanwege

3 Pagina 3 ~underhedging. Onderliggend is echter een verlies aanwezig. Op grond hiervan vinden we de bewoording van de uitwerking van Scenario 2 in de voorgestelde RJ , er is namelijk op cumulatieve basis op t=1 wel degelijk sprake van een verlies (hedgeinstrument en afgedekte positie gecombineerd), ongelukkig. Verantwoording hoeft niet plaats te vinden omdat sprake is van underhedging. Wij stellen hier een tekst voor die gebaseerd is op de redenering in RJ Een tekstvoorstel is opgenomen in Bijlage 1. Embedded derivaten Wij steunen de RJ inzake de gewijzigde bepalingen omtrent embedded derivaten. Wij zien deze bepalingen als een belangrijke verbetering die voorkomt dat derivaten niet zichtbaar zijn omdat ze verborgen zijn in een ander basiscontract. Afscheiden niet mogelijk In dit kader stellen wij voor om RJ aan te passen. Nu bestaat de mogelijkheid voor ondernemingen om als zij de waarde van het embedded derivaat bij aanvang of later niet kunnen bepalen embedded derivaten niet af te scheiden van het basiscontract. Wij zien het risico dat oneigenlijk beargumenteerd wordt dat afscheiden niet mogelijk is, terwijl dit wel mogelijk is als experts worden ingeschakeld. Wij stellen voor om als afscheiden niet mogelijk is het gehele contract op reële waarde te waarderen, voor zover dit wettelijk is toegestaan. Als dit voorstel niet wordt overgenomen moedigen wij een bepaling aan waarin wordt gesteld dat de RJ verwacht dat het zelden het geval zal zijn dat de reële waarde niet betrouwbaar wordt bepaald, met mogelijk een verwijzing naar de inschakeling van experts. Bijlage 5 In het verleden was Bijlage 5 van RJ290 minder relevant, omdat veel ondernemingen derivaten met een onderliggende waarde anders dan een beursgenoteerd aandeel waardeerden op kostprijs en afscheiding van embedded derivaten dan niet voorgeschreven was. Door de gewijzigde grondslagen stellen wij aanvullende praktische voorbeelden op prijs waarbij wordt aangegeven of de economische kenmerken en risico s van het basiscontract en het embedded derivaat nauw verbonden zijn. Deze voorbeelden kunnen worden gebaseerd op 1AS39.AG3O en 1AS39.AG33. Een belangrijk voorbeeld in de praktijk is een lening waarin een optie tot verlenging is opgenomen voor de bank tegen een vooraf vastgesteld rentepercentage. Wij beschouwen deze optie vanuit de optiek van de onderneming als een geschreven optie die afgescheiden moet worden. Omdat de praktijk leert dat beoordeling moeilijk kan zijn of de economische kenmerken en risico s van het besloten derivaat en het basiscontract nauw verbonden zijn, zijn aanvullende voorbeelden belangrijk voor een consistente en juiste toepassing. Toelichting van kasstroomrisico s uit hoofde van hedgerelaties Wij vinden een goede toelichting op derivaten en de bijbehorende risico s van groot belang. Derivaten zijn vanwege hun aard gevoeliger voor relatief grote waardeschommelingen, wat vanwege de aard van de balans in de balans onvoldoende tot uitdrukking komt. Dit kan alleen worden ondervangen door kwalitatief goede toelichtingen. In dit kader onderschrijven wij de wijzigingen die de RJ heeft voorgesteld.

4 Pagina 4 De uiting hanteert in dit kader het begrip kasstroomrisico, hetgeen tot verwarring kan leiden. Immers, het begrip kasstroomrisico wordt dan op twee verschillende wijzen gehanteerd, namelijk als een af te dekken risico (vaste rente in plaats van variabele rente) en als het risico dat er betalingen ter afdekking van het kredietrisico van de tegenpartij moeten worden verricht. Wij stellen voor in het tweede geval het begrip liquiditeitsrisico te hanteren (zoals gedefinieerd in RJ 940). Ons tekstvoorstel is opgenomen in Bijlage 1. Wij zouden het aanmoedigen om in RJ ook expliciet de looptijd van derivaten en onderliggende hoofdsom op te nemen. Op deze manier kan een gebruiker beter inschatten wat de onderliggende (rest) risico s van derivaten en afgedekte posities zijn. Ons tekstvoorstel is opgenomen in Bijlage 1. Overige wijzigingen Wij onderschrijven de verduidelijking in RJ Toepassing en overgang Uit RJ /1013 blijkt dat al dan niet sprake kan zijn van een stelselwijziging die moet worden verwerkt in overeenstemming met RJ 140. Anders dan bij eerdere aanpassingen van RJ290 is niet de faciliteit opgenomen om in die gevallen de vergelijkende cijfers niet aan te passen. Wij stellen voor om ook voor deze wijzigingen deze mogelijkheid te bieden. Voorts stellen wij voor dat wordt aangegeven in welke gevallen sprake is van een stelselwijziging en in welke gevallen niet. Wij menen dat de wijzigingen met betrekking tot embedded derivaten als een stelselwijziging moeten worden aangemerkt, maar voor de gewijzigde bepaling van ineffectiviteit is dat op voorhand minder duidelijk. Wij stellen voor ook in dat geval de bepalingen van stelselwijziging van toepassing te verklaren. Gezien het relatief late moment van publicatie van een definitieve wijziging van RJ290 (in ieder geval niet voor november 2013) denken wij dat het voor verschaffers en controleurs niet praktisch haalbaar is om de wijzigingen toe te passen voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari Wij stellen dus voor om de wijzigingen verplicht te stellen voor boekjaren die aanvangen op of na 1 januari Wel ondersteunen wij de aanbeveling van de RJ voor vervroegde toepassing. Overige punten RJ290 Naast de voorgestelde wijzigingen in de RJuiting zien wij andere onderdelen binnen RJ290 waar wij verbetering of verduidelijking wenselijk zouden vinden. Deze zijn onderstaand opgenomen. Waardering op kostprijs of lagere marktwaarde als kostprijs negatief is Wij verwachten dat het in de praktijk vaak zal voorkomen dat een afgescheiden embedded derivaat op afsluitmoment een negatieve reële waarde heeft. Dit zal de eerste waardering worden van het embedded derivaat. Ons is niet duidelijk op basis van RJ290 hoe de vervolgwaardering werkt als het derivaat in waarde stijgt (dichter bij nihil komt) indien het derivaat op kostprijs wordt gewaardeerd. Wij stellen voor om hierin verduidelijking te geven, waarbij wij van mening zijn dat amortisatie gedurende de looptijd van het derivaat het beste aansluit bij het systeem van kostprijswaardering. Tot op heden kwam deze situatie relatief weinig voor, maar het lijkt ons belangrijk om hier nu nadere richtlijnen over uit te vaardigen.

5 Pagina 5 Waardering van vreemde valutacontracten met de spotkoers Derivaten inzake vreemde valuta mogen op basis van RJ gewaardeerd worden rekening houdend met de spotkoers per balansdatum, in plaats van met de forwardkoers. Vanuit het begrip reële waarde achten wij het alleen juist om rekening te houden met de forwardkoers. Ondanks dat de spotkoers wellicht makkelijk toepasbaar is, doet het afbreuk aan het begrip reële waarde. Een tegenpartij zal een transactieprijs immers bepalen op basis van de forwardkoers, en niet op basis van de spotkoers. Generieke hedgedocumentatie Er bestaat onduidelijkheid of generieke hedgedocumentatie ook impliceert dat er slechts één hedgerelatie bestaat. Wij denken dat dit niet het beoogde effect van de RJ is, zodat onder generieke hedgedocumentatie meerdere hedgerelaties kunnen vallen, bijvoorbeeld iedere individuele swap gekoppeld aan één individuele lening. In algemene zin zijn wij voorstander van het op een zo laag mogelijk niveau definiëren van hedgerelaties, omdat dit ertoe leidt dat ineffectiviteit eerder verantwoord wordt en niet gecompenseerd kan worden door tegengestelde effecten bij een andere hedgerelatie. Of meerdere hedgerelaties bestaan onder één generiek gedocumenteerde hedge, dient volgens ons te blijken uit de hedgedocumentatie. Wij geven de RJ in overweging om dit te verduidelijken. Een andere overweging zou overigens zijn om generieke hedgedocumentatie niet meer toe te staan om ondernemingen hiermee te verplichten iedere hedge individueel te documenteren. Dit zou ons inziens passen in de huidige tijdsgeest omtrent het verantwoord en weloverwogen afsluiten van derivaten. Kredietrisico en waardering van derivaten Op basis van RJ leiden wij af dat bij de waardering van derivaten rekening moet worden gehouden met de kredietwaardigheid. In de praktijk wordt hier veelal bij derivaten met een positieve reële waarde rekening mee gehouden. Onduidelijk is of dit ook zou moeten gebeuren bij derivaten met een negatieve reële waarde. Bij een negatieve reële waarde is de kredietwaardigheid van de onderneming zelf van belang. Onder IFRS was er voor de introductie van IFRS13 diversiteit van toepassing voor derivaten met een negatieve reële waarde, maar deze is weggenomen door introductie van IFRS13. Wij zouden het ondersteunen als de RJ ook richtlijnen geeft omtrent de invloed van kredietwaardigheid op de waardering van financiële instrumenten (waaronder leningen, derivaten) met een negatieve reële waarde. Wij vinden het verdedigbaar om geen rekening te houden met wijzigingen in de eigen kredietwaardigheid. In ieder geval vinden wij het van belang dat uit de toelichting blijkt hoe de reële waarde is bepaald en of rekening is gehouden met de eigen kredietwaardigheid. Samengestelde financiële instrumenten RJ geeft een aanbeveling om componenten van financiële instrumenten afzonderlijk als financiële verplichtingen, financiële activa of eigenvermogensinstrumenten te verwerken. Wij stellen voor om de aanbeveling om te zetten in een stellige uitspraak. Op deze manier komen de onderliggende kenmerken van financiële instrumenten beter tot uitdrukking en voorkomt dat deze verborgen blijven in het overheersende instrument. Dit sluit ons inziens aan op de onderliggende gedachte voor het onder voorwaarden verplicht afzonderen van embedded derivaten.

6 Pagina 6 RJ290 voor kleine rechtspersonen De RJkbundel is niet duidelijk over hoe kleine ondernemingen dienen om te gaan met derivaten. Wij achten het gewenst als de RJ ook meer duidelijkheid verschaft over verwerking en/of toelichting van dit type financiële instrumenten bij kleine ondernemingen. Uiteraard zijn wij tot nadere toelichting bereid. Met vriendelijke groet, Ernst & Young Accountants LLP. r. M. Hoogendoorn RA T. van Limpt MSc. RA

7 Pagina 7 Bijlage 1 tekst voorstellen (onderstreept zijn toevoegingen, doorhalingen zijn verwijderingen. Ter nadere accentuering zijn ze nader grijs gearceerd) 634 De rechtspersoon dient op elke balansdatum voor een kostprijshedge te bepalen of er sprake is van ineffectiviteit (dat is de mate waarin de waardeveranderingen van het hedgeinstrument die van de af gedekte positie niet compenseren). Indien door middel van het vergelijken van de kritische kenmerken van het hedgeinstrument en de afgedekte positie blijkt dat de kostprijshedge geen ineffectiviteit bevat, hoeft de rechtspersoon geen verdere kwantitatieve ineffectiviteitsmetingen uit te voeren. Kritische kenmerken in een hedgerelatie zijn die kenmerken die voor de bepaling van ï~effectiviteit van belang zijn. Dit betreft ondermeer de omvang, de looptijd, het afgedekte risico en de wijze van afrekening van het hedgeinstrument en de afgedekte positie. Zijn de kritische kenmerken van het hedgeinstrument en van het afgedekte actief, de afgedekte verplichting, de vaststaande toezegging of de zeer waarschijnlijke verwachte toekomstige transactie cjelijk~of nacièr~oéd gelijk, dan ma.~ wo~dt aân~enoren dat de hedgerelatie ~en1nemé~tiviteitbevat~ volledig effectief aangemerkt worden zowel bij het aangaan van de afdekkingstransactie als daarna De volgende voorbeelden betreffen volledig effectieve hedgerelaties zondér ine~feeti.viteit: Een renteswap waarbij het referentiebedrag en de hoofdsom, de looptijd, de renteherzieningsdata, de data van ontvangst en betaling van rente en aflossingen, en de basis voor het bepalen van de rentevoet voor het hedgeinstrument en de afgedekte positie ~eliik of na~enoeg gelijk zijn. Een valutatermijncontract waarbij het afwikkelmoment, de valuta en de omvang van de afgedekte betaalverplichting (minimaal) ~jelijkof ~ac1eiioeq gelijk zijn aan het afwikkelmoment, de valuta en de nominale omvang van het termijncontract. Indien de kritische kenmerken van het hedgeinstrument en van de afgedekte positie niet gélijwof ~i~ag~n~oeg aan elkaar gelijk zijn, is dit een indicatie dat de kostprijshedge een ineffectief deel bevat. De rechtspersoon dient dan dit eventueel ineffectieve deel te bepalen door middel van een kwantitatieve ineffectiviteitsmeting. Afhankelijk van de aard van de kostprijshedge (zoals het afdekken van de mogelijke variabiliteit van kasstromen of het afdekken van het risico van veranderingen in de reële waarde) wordt deze test uitgevoerd in overeenstemming met die van het reëlewaardehedgeaccountingmodel of het kasstroomhedgeaccountingmodel. De meest geëigende invulling van deze ineffectiviteitsmeting is het vergelijken van de cumulatieve verandering van de reële waarde van het hedgeinstrument met de cumulatieve verandering van de rieele waarde van de afgedekte positie (~ver~wachte kasst~ornen~ sinds het aanwijzen van de hedgerelatie. 636 Hierna volgt een illustratie van de bepaling van de ineffectiviteit in een kostprijshedge (met belastingen is geen rekening gehouden): Scenario 1: t=o t=1 t=2 t=3 Reële Reële Verandering Reële Cumulatieve Reële Cumulatieve waarde waarde in de reële waarde verandering waarde verandering waarde in de reële in de reële waarde waarde Hedge instrument Afgedekte toekomstige kasstromen 7

8 RJCommentaar 1191 EY op RJUiting Pagina 8 In de eerste periode compenseert de gehele rieële waardeverandering van het hedgeinstrument de ~eël~ waardeverandering van de afgedekte positie voor zover betrekking hebbend op het afgedekte risico. Hoewel er wel sprake is van ineffectiviteit wordt deze niet verwerkt, omdat de ineffectiviteit een win~tvan 1 bedraagtde~eëlë waa~d e~ande~ing ~n hét h dgeinstriument klei~iier i.s~n de ~eële waa~de wijziging van de afgedekte Dositle als gevolg van het afgedekte ~isico Derhalve wondt de gehele ~eele waandewiiziqing niet venantwoo~d In de tweede periode is de cumulatieve néële waardeverandering van het hedgeinstrument groter dan die van de afgedekte positie en negatief. Er is een ineffectiviteit van 5 ontstaan, waarvoor een verplichting wordt opgenomen en in de winstenverliesrekening in periode 2 een last van 5 wordt verwerkt. In de derde periode is de cumulatieve waardeverandering van het hedgeinstrument nog steeds groter dan die van de afgedekte positie en is deze nog steeds negatief. Echter de omvang van de ineffectiviteit is afgenomen tot 1. Dit betekent dat de verplichting wordt verlaagd tot 1 en dat er een bate in de winst enverliesrekening in periode 3 van 4 wordt verwerkt. Scenario 2 zie alinea 629 In deze situatie wordt er in periode 1 noch in periode 2 enige ineffectiviteit verwerkt, cmdât hét hedge ih~trument een positieve waardeverandering heeft gehad en er op cumulatieve basis geen sprake is van een~verhes In oe~iode 1 is de ~eele waa~devenandemno van het hedee inst~ument kleiner dan de ~eele waa~dé ve~ande~in. van de afoedekt eiositie alseev.oie vanhet afoedekte ~isico. ~e~halme wordt de oehele ~eele waa~devefiandemflo van het Inedoe instnurnent niet ve~antwoo~d In oeniode 2 is de ~eeie waa~deme~a deninovan hetlnedoe;insfriurnent ono.ter dan benod[od voor eornoensatie van de ~eëie ~ van~de ~foedekte oosibieais oevolo van het afoedekte ~isico. EGhtér ömdat so,îâke isva~ eer~winst.o~ h~t hed ~ wendt deze niet vênai~itwooiid. 913 [...] e. Indien een hedgerelatie(de combinatie van het hedgeinstrument en de afgedekte positie) tot een significant kasstroömrisico liguiditèits~iisi~o leidt, dan dienen te worden toegelicht: de aard; de omvang; de omstandigheden waaronder; en het moment waarop de k sstromenvenpliehtingénzich kunnen voordoen. Van een significant kasstroomrisico Iiguiditeitsrisico kan bijvoorbeeld sprake zijn indien de rente van een lening met variabele rente afgedekt wordt met een renteswap, waarbij in de swapovereenkomst uitwisseling van onderpand in liquide middelen is afgesproken, ter hoogte van de marktwaarde. Een tweede voorbeeld is de afdekking van valutarisico in de toekomst door middel van een zogenoemde rollover strategie met kortlopende valuta termijncontracten, die periodiek afgewikkeld moeten worden. f. Indien hedgeaccounting wordt toegepast, dient de cumulatieve reëlewaardeverandering van de hedgeinstrumenten te worden toegelicht, uitgesplitst naar waardeveranderingen met betrekking tot het effectieve deel van de hedge en waardeveranderingen met betrekking tot het ineffectieve deel van de hedge. Van het ineffectieve deel dient te worden aangegeven welk bedrag cumulatief in de winstenverliesrekening is verwerkt. 918 Voor elke categorie financiële activa en financiële verplichtingen, zowel in de balans opgenomen als niet in de balans opgenomen, dient de rechtspersoon informatie te geven over de mate waarin hij blootstaat aan rente, kasstroom en liguiditeitsrisico, door middel van informatie die ten minste omvat: a de contractuele renteherzienings of aflossingsdata, voor zover laatstgenoemde eerder liggen; en b de effectieve rentevoeten, voor zover van toepassing. Bij de informatie inzake rente en kasstroomrisico dienen ook de effecten van hedgeinstrumenten te worden betrokken. Hierbij wordt aanbevolen om deze risicoinformatie te verstrekken zowel inclusief 8

9 Pagina 9 als exclusief het effect van de hedgeinstrumenten waarbii uitsplitsinp plaatsvindt naar relevante l~c~ptiiden..h i~bij~zalhet overzicht als einddatum hebben de laatste datum van de laatste betalin~lossi~g~v~n de primaire financiële instrumenten en de laatste periode waarvoor derivaten ziin a~fge lo~ten. Voor middelgrote rechtspersonen worden alinea 918 tot en met 927 aanbevolen. Zie ook de wettelijke vereisten van artikel 2:39 1 BW in hoofdstuk 400 Jaarverslag.