RJ-Uiting : ontwerp-richtlijn Aanpassingen van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving in verband met expliciete wettelijke opties

Transcriptie

1 RJ-Uiting : ontwerp-richtlijn Aanpassingen van de Richtlijnen voor de jaarverslaggeving in verband met expliciete wettelijke opties Naar aanleiding van de heroverweging van de verhouding tussen de Richtlijnen en de wettelijke bepalingen, zoals weergegeven in het addendum op de Strategienota 2005 (RJ-Uiting ), heeft de Raad voor de Jaarverslaggeving (RJ) geconcludeerd dat een aantal beperkingen in de Richtlijnen in de keuze uit expliciete wettelijke opties niet langer als aanvaardbaar kan worden beschouwd. In deze RJ-Uiting wordt een drietal onderwerpen aan de orde gesteld waarvan voorgesteld wordt de Richtlijnen aan te passen. Deze onderwerpen zijn: A. balans voor of na winstbestemming; B. latentie over herwaarderingen; C. verwachte waardeverminderingen van vlottende activa. Deze RJ-Uiting is opgesteld in de vorm van een gemarkeerde versie, waardoor de voorgestelde wijzigingen direct zichtbaar zijn. Verzoek tot commentaar De RJ nodigt u uit tot het inzenden van reacties en commentaren op deze RJ-Uiting. Deze ziet de RJ graag uiterlijk 1 juni 2006 tegemoet. Reacties en commentaren kunnen schriftelijk worden ingediend bij het RJ-secretariaat. Hierbij kan gebruik worden gemaakt van een on-line invulformulier op de website van de RJ. Reacties en commentaren zullen in aanmerking worden genomen bij het vaststellen van de definitieve wijzigingen en worden door de RJ als openbare informatie behandeld, tenzij door respondenten is aangegeven dat commentaar geheel of gedeeltelijk moet worden aangemerkt als vertrouwelijk. Amsterdam, 4 mei

2 A. BALANS VOOR OF NA WINSTBESTEMMING De wet (artikel 2:362 lid 2 BW) staat toe om de balans na winstbestemming op te stellen. Richtlijn 160 alinea 208, 209 en 210 wijzen deze verwerking af en verplichten ertoe om een balans voor winstbestemming op te nemen, waarbij het resultaat van het boekjaar afzonderlijk onder het eigen vermogen wordt vermeld. Omdat sprake is van een expliciete wettelijke optie, stelt de RJ voor nu ook toe te staan dat de balans wordt opgemaakt na voorgestelde winstbestemming, met daarbij twee alternatieven: het voorgestelde nog uit te keren dividend wordt opgenomen als een afzonderlijke post van het eigen vermogen; het voorgestelde nog uit te keren dividend wordt opgenomen onder de schulden. De RJ beveelt echter aan om de balans op te maken voor winstbestemming. Aanpassingen in Richtlijn 160 Gebeurtenissen na balansdatum (aangepast 2005) In alinea 102 worden de volgende wettelijke bepalingen toegevoegd: 102 Artikel 2:362 lid 2 BW tweede en derde volzin luidt: (...) De balans mag het vermogen weergeven, zoals het wordt samengesteld met inachtneming van de bestemming van de winst of de verwerking van het verlies, of, zolang deze niet vaststaat, met inachtneming van het voorstel daartoe. Bovenaan de balans wordt aangegeven of daarin de bestemming van het resultaat is verwerkt. Artikel 11 van Besluit modellen jaarrekening luidt: Bovenaan de balans wordt aangegeven of daarin de bestemming van het resultaat is verwerkt. Is de bestemming van het resultaat niet verwerkt, dan moet op de balans het resultaat na belastingen afzonderlijk worden vermeld als laatste post van het eigen vermogen. Voor de verwerking van het voorgestelde dividend bestaan nu drie opties. Deze opties worden besproken in de gewijzigde alinea's 208 en 209. DIVIDEND 208 Wanneer de dividenduitkering aan houders van eigenvermogensinstrumenten (zoals gedefinieerd in hoofdstuk 290 Financiële instrumenten) wordt vastgesteld na de balansdatum, dient eende rechtspersoon deze dividenduitkering niet op te nemen als een verplichting op balansdatum. het voorgestelde bedrag aan dividenduitkeringen: - niet afzonderlijk in de balans te verwerken; in dat geval wordt het resultaat boekjaar als afzonderlijke post in het eigen vermogen opgenomen (zie artikel 2:373 lid 1 BW); het (voorgestelde) bedrag aan dividenduitkering wordt vermeld in de overige gegevens (zie artikel 2:392 lid 1c BW); - in de balans te verwerken als separate component van het eigen vermogen; of - in de balans te verwerken onder de schulden. In het eerste geval wordt de balans opgemaakt voor winstbestemming, in het tweede en derde geval na winstbestemming. Het opmaken van een balans voor winstbestemming heeft 2

3 de voorkeur. Verwezen wordt naar alinea 101 van hoofdstuk 420 Winstbestemming, verwerking verlies. Ook in het geval dat sprake is van een verlies, kan een balans voor verwerking van het verlies worden opgemaakt. Ook dan blijkt het resultaat van het boekjaar afzonderlijk binnen het eigen vermogen. Dergelijke dividenduitkeringen geven geen nader inzicht over de feitelijke situatie op balansdatum (zie alinea 206). Het uit te keren preferent dividend (zie alinea 211) en het uitgekeerde interimdividend wordt afgeboekt ten laste van de agioreserve of overige reserves. Het resultaat van het boekjaar wordt afzonderlijk onder het eigen vermogen opgenomen. 209 De rechtspersoon dient het voorgestelde bedrag aan dividenduitkering dat wordt vastgesteld na de balansdatum te vermelden in de toelichting. 209 Indien de balans wordt opgemaakt voor winstbestemming, dienen het uit te keren preferent dividend (zie alinea 210) en het uitgekeerde interimdividend in mindering te worden gebracht op de agioreserve of overige reserves. 210 Indien op basis van statutaire bepalingen bij voldoende winst preferent dividend moet worden uitgekeerd en indien voldoende winst uit de jaarrekening blijkt, wordt het als preferent dividend uit te keren bedrag als een verplichting per balansdatum opgenomen. 211 Voor bepalingen inzake de bestemming van het resultaat zie hoofdstuk 420 Winstbestemming, verwerking verlies. Aanpassing in Richtlijn 420 Winstbestemming, verwerking verlies (aangepast 2005) 101 In artikel 2:362 lid 2 BW is opgenomen dat in de balans het vermogen mag worden weergegeven zoals dit is samengesteld met inachtneming van de bestemming van de winst of de verwerking van het verlies, of, zolang deze niet vaststaat, met inachtneming van het voorstel daartoe. De bestemming van de winst of de verwerking van het verlies wordt veelal vastgesteld na balansdatum. Indien dat het geval is, is de feitelijke situatie op balansdatum dat de bestemming van het resultaat nog niet is vastgesteld. Voorts is er nog geen sprake van een verplichting conform de bepalingen van het Stramien en de criteria in hoofdstuk 250 Verplichtingen algemeen. Mede daarom wordt niet aanvaardbaar geacht aanbevolen om de bestemming van het resultaat, zolang deze niet vaststaat op balansdatum, niet te verwerken in de jaarrekening. Het is echter wel toegestaan om het voorgestelde dividend als verplichting op te nemen. In de opgemaakte balans dienen wel de mutaties die op grond van wettelijke en statutaire bepalingen in de reserves behoren te worden aangebracht, te zijn verwerkt. Als sprake is van een balans voor winstbestemming, dienen deze mutaties te worden verwerkt via de agioreserve en/of de overige reserves. Het voorstel voor de bestemming van de vrijval uit dan wel voor de bron van de toevoeging aan de wettelijke en statutaire reserves dient, voor zover nodig voor het vereiste inzicht, te worden opgenomen onder Overige gegevens. (zie hiervoor verder alinea 231 van hoofdstuk 240 Eigen vvermogen). 3

4 104 Wanneer het uit te keren dividend wordt vastgesteld na balansdatum, dient de rechtspersoon het voorstel daartoe niet in de balans te verwerken (zie hoofdstuk 160 Gebeurtenissen na balansdatum, alinea 208 tot en met 211). Voor zover een voorstel is gedaan tot dividenduitkering dient de rechtspersoon het voorgestelde bedrag aan dividenduitkering na balansdatum te vermelden zowel onder de overige gegevens (zie alinea 103) als in de toelichting. 104 Voor de mogelijke verwerkingswijzen van het (voorgestelde) bedrag aan dividenduitkering wordt verwezen naar hoofdstuk 160 Gebeurtenissen na balansdatum, alinea 208 tot en met 211. B. LATENTIE OVER HERWAARDERINGEN De wet (artikel 2:390 lid 5 BW) staat toe dat geen rekening wordt gehouden met de latente belasting over herwaarderingen. In Richtlijn 272 Belastingen naar de winst alinea 304 wordt het achterwege laten van een latentie echter niet aanvaardbaar geacht. Ook hier is sprake van een expliciete optie van de wetgever. De RJ stelt dan ook voor om de wettelijke optie op te nemen in de Richtlijnen. Wel wordt voor het vormen van een latentie een sterke voorkeur uitgesproken. Aanpassing in Richtlijn 272 Belastingen naar de winst (aangepast 2004) 304 De Richtlijnen staan toe dat activa tegen hun reële waarde worden opgenomen of worden geherwaardeerd. In de praktijk heeft de herwaardering of herrekening van activa tot de reële waarde soms gevolgen voor de fiscale winst (verlies) van de verslagperiode. De fiscale boekwaarde wordt dan aangepast en er ontstaat geen tijdelijk verschil. Soms wordt de herwaardering of herrekening fiscaal niet gevolgd en wordt de fiscale boekwaarde niet aangepast. Het verschil tussen de boekwaarde van het actief en de fiscale boekwaarde is een belastbaar tijdelijk verschil dat leidt tot een latente belastingverplichting of vordering. In aansluiting op alinea 301 is het niet aanvaardbaar om in het geval van herwaardering de vorming van een latentie achterwege te laten. Artikel 2:390 lid 5 BW schrijft voor dat in de toelichting wordt uiteengezet of en op welke wijze in samenhang met de herwaardering rekening wordt gehouden met de invloed van belastingen op vermogen en resultaat. Hieruit kan worden afgeleid dat de wet het vormen van een latentie niet verplicht. Het vormen van een latentie heeft echter een sterke voorkeur. In het verlengde hiervan worden voor de RJk-bundel de volgende wijzigingen voorgesteld. Aanpassing in Richtlijn B15 Belastingen naar de winst (2005) 105 Voor alle belastbare tijdelijke verschillen moet wordt bij voorkeur een latente belastingverplichting worden opgenomen. 4

5 C. VERWACHTE WAARDEVERMINDERINGEN VAN VLOTTENDE ACTIVA Artikel 2:387 lid 3 BW staat toe om rekening te houden met redelijkerwijs te voorziene buitengewone waardeverminderingen van vlottende activa. Richtlijn 160 Gebeurtenissen na balansdatum alinea 205 en ontwerp-richtlijn 220 Voorraden alinea 327 achten deze keuzemogelijkheid niet aanvaardbaar. Ook inzake deze expliciete wettelijke optie wordt voorgesteld deze in de Richtlijnen mogelijk te maken. Wel bestaat een sterke voorkeur geen rekening te houden met een op korte termijn te voorziene buitengewone waardevermindering. Aanpassingen in Richtlijn 160 Gebeurtenissen na balansdatum (aangepast 2005) 205 Bij de waardering van vlottende activa dient heeft het de sterke voorkeur geen rekening te worden gehouden met een op korte termijn te voorziene buitengewone waardevermindering. IngevolgeHet is volgens artikel 2:387 lid 3 BW is het echter wel toegestaan om bij de waardering van vlottende activa rekening te houden met buitengewone waardeverminderingen, indien dit deze redelijkerwijs op korte termijn is zijn te voorzien. AangezienMaar omdat een op korte termijn te voorziene buitengewone waardevermindering geen nadere informatie inhoudt geeft over de feitelijke situatie op balansdatum, wordt aanbevolen deze wettelijke optie niet langer aanvaardbaar geacht. toe te passen. Aanpassingen in ontwerp-richtlijn 220 Voorraden (2005) 327 Bij de waardering van voorraden dient heeft het de sterke voorkeur geen rekening te worden gehouden met een op korte termijn te voorziene buitengewone waardevermindering. Het is Vvolgens artikel 2:387 lid 3 BW is het echter wel toegestaan om bij de waardering van vlottende activa rekening te houden met buitengewone waardeverminderingen, indien deze redelijkerwijs op korte termijn zijn te voorzien. IndienMaar omdat een op korte termijn te voorziene buitengewone waardevermindering geen nadere informatie inhoudt geeft over de feitelijke situatie per op balansdatum, wordt de toepassing van aanbevolen deze wettelijke optie niet aanvaardbaar geachttoe te passen. 5