Provincieraadsbesluit

Transcriptie

1 3e Directie Dienst 36 Waterlopen Provincieraadsbesluit betreft verslaggever LANDINRICHTING voorstel van inrichtingsplan Groenpool Vinderhoutse Bossen - advies de heer Alexander Vercamer De Provincieraad, gelet op de provinciewet ; gelet op het decreet van 21 december 1988 houdende de oprichting van de Vlaamse Landmaatschappij; gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 26 oktober 1994 waarin het gebied van het landinrichtingsproject werd afgebakend, beslist werd tot opmaak van een landinrichtingsplan, omschrijving van de uitgangsdoelstellingen en de bepaling van de overheden die bij de landinrichting worden betrokken ter oprichting van het landinrichtingscomité ; gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 6 juni 1996 houdende nadere regelen betreffende de landinrichting ; gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 17 maart 1998 houdende subsidiëring van de landinrichtingswerken ; gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 30 juni 1998 houdende de goedkeuring van het richtplan voor het pilootlandinrichtingsproject Leie en Schelde ; gelet op het besluit van de Vlaamse regering van 28 mei 2004 betreffende de opmaak van landinrichtingsplannen en houdende opheffing van het besluit van de Vlaamse regering van 6 juni 1996 houdende nadere regelen betreffende de landinrichting en houdende wijziging van het besluit van de Vlaamse regering van 17 maart 1998 houdende subsidiëring van de landinrichtingswerken ; gelet op het schrijven van de Vlaamse Landmaatschappij d.d. 8 november 2004, waarbij het provinciebestuur wordt verzocht advies uit te brengen over het voorstel van inrichtingsplan Groenpool Vinderhoutse Bossen,

2 p. 2/7 dat betrekking heeft op het grondgebied van de gemeenten Gent en Lovendegem ; overwegende dat het inrichtingsplan tot doel heeft een betekenisvolle bosuitbreiding te realiseren in de Gentse stadsrand, met aandacht voor recreatief medegebruik ; dat het inrichtingsconcept daarnaast beoogt een aantal landschappelijke, ecologische, infrastructurele en recreatieve relaties met de omgeving te versterken ; overwegende dat dit een duidelijke meerwaarde zal betekenen voor het gebied ; overwegende dat het voorstel van inrichtingsplan volgende taken toewijst aan het provinciebestuur (cijfers wijzen op de nummering van de maatregelen) 2. Realiseren bosuitbreiding 2.3. Bosontwikkeling, a Onteigenen en aanplant bos (extensief recreatief bos), 3. Natuurbehoud en ontwikkeling, b Onteigenen en inrichten oeverstrook waterloop 0207a (2e categorie), 4. Verbeteren landschappelijke structuur, Stimuleren beheersovereenkomsten aanplanten en onderhoud knotbomen (pro memorie), 5. Ontwikkelen recreatief netwerk, Inrichten voor extensief recreatief bos, overwegende dat dit een geraamde financiële inbreng van ,16 EUR met zich meebrengt, waarvan 70% ten laste van het ministerie van de Vlaamse Gemeenschap als subsidie, zodat dit neerkomt op een netto geraamd bedrag van ,45 EUR ten laste van het provinciebestuur ; overwegende dat met de genoemde taken en de financiële bijdrage ingestemd kan worden ; dat niettemin een aantal opmerkingen dienen gemaakt te worden, o.m. m.b.t. de schadeloosstelling en de compensaties landbouw, waarvan de kosten niet door de provincie kunnen gedragen worden ; deze kosten moeten correctheidshalve wel precies begroot worden ; gehoord het verslag van de bestendige deputatie, besluit : artikel 1 : gunstig advies wordt verleend m.b.t. het concept van inrichtingsplan Groenpool Vinderhoutse Bossen, alsook met de aan het provinciebestuur toegewezen taken en de geraamde financiële bijdrage van ,16 EUR, waarvan 70 % wordt gesubsidieerd, mits rekening wordt gehouden met de volgende bemerkingen :

3 p. 3/7 1. Mobiliteit De reeds bestaande planning op het vlak van mobiliteit komt niet tot uiting in het voorliggende project. Dit doet de indruk ontstaan dat die in de praktische maatregelen ook onvoldoende worden doorvertaald. Meer bepaald gaat het over de volgende punten : - maatregel : een groot deel van het studiegebied ligt op Gents grondgebied; het Mobiliteitsplan van de stad Gent is definitief goedgekeurd in 2003 ; - in het kader van de opmaak van de ruimtelijke structuurplannen krijgen de wegen een bepaalde functionele wegencategorie toegewezen op Vlaams, provinciaal en gemeentelijk schaalniveau. Dit wordt onvoldoende of niet weergegeven in de planningscontext, of overgenomen in het inrichtingsplan. Voor elke categorie bestaan er immers ook specifieke ontwikkelingsperspectieven qua inrichting en verkeer ; - voor diverse gemeente- en gewestwegen in het project zijn reeds fietsroutenetwerken uitgewerkt. Het is van belang dat het Bovenlokaal Functioneel Fietsroutenetwerk (BFF) en andere functionele fietsroutenetwerken in de beleidsplannen op gemeentelijk en provinciaal niveau in acht worden genomen bij de uitwerking van het project ; - het Vlaams gewest maakt streefbeelden op voor de gewestwegen R4 en N9, waarin expliciet gezocht wordt naar een goede weginrichting in relatie tot de omgeving, incl. landschappelijke inpassing. Het verdient aanbeveling om die in het kader van het landinrichtingsproject te consulteren. 2. Ruimtelijke ordening Algemeen kan gesteld worden dat de gebieden gedetailleerd onderzocht en in kaart gebracht zijn. De voorgestelde opties zijn in globo niet strijdig met het Provinciaal ruimtelijk structuurplan (PRS), wel wordt vastgesteld dat de lijst met selecties uit het PRS (p. 31) die van belang zijn voor het projectgebied, niet volledig is. Het is aangewezen deze lijst te vervolledigen met volgende selecties en hiermee rekening te houden bij de uitwerking van het inrichtingsplan : - de selectie van het natuurverbindingsgebied Nevele tussen de natuuraandachtszones 'Vinderhoutse bossen' en de 'Markettebossen- Kraenepoel', - de selectie van het Kanaal Gent-Oostende als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang; - de selectie van de Vinderhoutse bossen, Meirebeek, Overpoek en de vallei van de Oude Kale, Vinderhoutse bossen en Slindonk als ankerplaats en/of relictzone,

4 p. 4/7 - de selectie van de Ringvaart en het Kanaal Gent-Oostende als structuurbepalende hydrografische elementen, - de selectie van verschillende meersen langs de Leie als structuurbepalende hydrografische elementen, - de selectie van een markante terreinovergang ten westen van Gent (cf. de markante terreinovergang langsheen de Bourgoyen- Ossemeersen), - de selectie van verschillende kasteelparken en domeinen en loofbossen in het gebied - de selectie van de Ringvaart en het Kanaal Gent-Oostende als toeristisch-recreatieve hoofdroute. De timing van de uitvoering van het inrichtingsplan roept vragen op. Voor de Vinderhoutse bossen is een nieuwe ontwikkelingsvisie in opmaak. Dit blijkt o.m. uit het in opmaak zijnde ruimtelijk uitvoeringsplan (rup) voor afbakening van het grootstedelijk gebied Gent en uit het in opmaak zijnde gemeentelijk ruimtelijk structuurplan van Lovendegem. Deze ontwikkelingsvisie is echter nog niet geconcretiseerd in rup's (gewestelijk noch gemeentelijk) waardoor het op zijn minst voorbarig is hier al inrichtende maatregelen voor te stellen. Een (land)inrichtingsproject heeft als doel een open gebied ruimtelijk in te richten en dit volgens de bestemming van het gewestplan of enig ander bestemmingsplan. Het is niet de bedoeling om een rup op te maken om de bestemmingen conform het inrichtingsplan vast te leggen, zoals op de pagina's 31, 69 en 82 gesteld wordt. Hoe dan ook zal de uitvoering van (een aantal) van de maatregelen uit het inrichtingsplan, staan of vallen met de opmaak van de noodzakelijke rup's. De Ringvaart en het Kanaal Gent-Oostende zijn geselecteerd als toeristisch-recreatieve hoofdroute, m.a.w. drager van toeristisch-recreatieve lange afstandsbewegingen. Het is positief dat het achterliggende gebied beter ontsloten wordt op deze toeristisch-recreatieve as (p. 62), maar er moet wel rekening gehouden worden met de lange afstandsbewegingen op dit fiets- en wandelpad. De inrichtingsmaatregelen die worden voorgesteld in het gebied ten westen van het bestaande bos (p ), ondersteunen de optie van de provincie om hier een natuurverbindingsgebied te realiseren. Er worden echter geen specifieke maatregelen voorgesteld om de ecologische functie van het kanaal te versterken. In het kader van de selectie van het kanaal Gent- Oostende als ecologische infrastructuur van bovenlokaal belang, ware dit wel wenselijk geweest. Bij de aanplant van kleine landschapselementen en het afsluiten van beheersovereenkomsten in gebieden geselecteerd als ankerplaats of relictzone (p. 64), is het wenselijk dat rekening wordt gehouden met de oude perceelsstructuur en perceelsranden. 3. Grondverwerving De raming van de prijs voor de grondverwerving lijkt eerder laag, te meer als men rekening houdt met de uitwinningsvergoeding,

5 p. 5/7 wederbeleggingsvergoeding, wachtintresten en opstand (afsluitingen, bomen, schuilhokken enz.). 4. Archeologische en landschappelijke potenties Als kanaal is de Lieve een cultuurhistorisch relict. Het verdient aanbeveling dit als dusdanig duidelijk herkenbaar te houden en de functie natuur hier nevengeschikt te houden aan het aspect cultuurhistorie. Bij eventuele inrichting dient het lineaire karakter behouden te blijven. Het tracé van de Lieve en het jaagpad kunnen niet los van elkaar gezien worden. Bij de concrete invulling van de maatregelen dient men hiermee rekening te houden. Het perceleringspatroon in en rond de Vinderhoutse Bossen wordt gekenmerkt door verschillende grote entiteiten die een duidelijk relict zijn in het landschap, nl. blokpercelen (bos) en repelpercelen (bv. Bulken). Indien hiermee bij de bebossing rekening gehouden wordt, zodat deze cultuurhistorische relicten toch zichtbaar blijven in het landschap, kunnen niet enkel natuur- maar ook cultuurhistorische waarden worden doorgegeven. Eenzelfde opmerking geldt voor onderscheid valleigebied-ruggebied. Er wordt voorgesteld om op kaart 7 - Landschap en cultuurhistorie de zone langs het kanaal Gent-Brugge die bij de deelkaart 'Archeologische Potentie' omschreven staat als een zone met geringe archeologische potentie, te omschrijven als zone met 'onvoldoende gekende archeologische informatie'. 5. Bouwkundig en landschappelijk cultureel erfgoed Er wordt geen rekening gehouden met beschermde monumenten bij de inventarisatie van cultureel-historisch belangrijke aspecten in het studiegebied. Enkel dorpsgezichten werden genoteerd. Van belang in dit verband is de bescherming als monument van de Kasteellaan, een dreef die de verbinding vormt tussen het kasteel van Vinderhoute en de dorpskern van Vinderhoute en die deels gelegen is in het studiegebied. Ook het kasteeldomein Schouwbroeck is in zijn totaliteit als monument beschermd, samen met een dreef lopende van het domein naar de Bosstraat. Voor die dreven, maar ook voor andere dreven die historisch deel uitmaakten van of verbinding maakten met een kasteeldomein, zou moeten vooropstaan dat het visuele aspect van een dreefaanleg behouden blijft. Om dit te bereiken wordt langsheen de dreven best een strook open te houden gebied voorzien. Het blijkt niet duidelijk uit het dossier wat bedoeld wordt met 'uitbouw van natuurfunctie' in relatie tot kasteelparken. Zeker wat de beschermde parken betreft, moet het uitgangspunt de cultuurhistorische waarde van het domein blijven. Stimulansen voor private eigenaars moeten de herwaardering en het behoud van deze cultuurhistorische en landschappelijke waarden tot doel hebben.

6 p. 6/7 Ter valorisatie van cultuurhistorische elementen worden twee hoeves met walgracht voorgesteld. Het is niet duidelijk op welke basis deze werden geselecteerd. 6. Onbevaarbare waterlopen De onbevaarbare waterlopen zijn natuurlijke elementen die deel uitmaken van het landschap en er een functie vervullen. Zij worden best op alle kaarten volledig getekend en niet enkel op kaart 9 - Hydrologie, met vermelding van hun officieel nummer en categorie volgens de atlas der onbevaarbare waterlopen. Op die kaarten moet duidelijk zichtbaar zijn welke maatregelen er langs de waterlopen genomen worden en op welke plaatsen. Bij de aanleg van bufferstroken en begeleidende beplanting langs de onbevaarbare waterlopen moet naast de natuurwaarden ook rekening gehouden worden met het feit dat de waterlopen ook een waterafvoerfunctie vervullen. Het inrichten van bufferstroken mag niet tot gevolg hebben dat de waterlopen ontoegankelijk worden voor de uitvoering van de noodzakelijke onderhoudswerken. Machinaal onderhoud moet mogelijk blijven zonder dat hiervoor ernstige schade dient veroorzaakt te worden en zonder drastische verhoging van de kostprijs voor de waterloopbeheerder. Bij de aanleg van recreatieve paden langs de onbevaarbare waterlopen dient ervoor gezorgd te worden dat het uitvoeren van machinaal onderhoud niet in het gedrang komt, noch de ecologische waarde van de waterloop, en dat de ligging of de structuur van de recreatieve paden er met de tijd geen aanleiding toe geeft dat in ecologisch ingerichte stroken oeverversteviging moet geplaatst worden, door afbrokkeling van de oever. Bij de detailuittekening van het traject en de inrichting dient daarmee rekening te worden gehouden. Terwijl bij de Lieve best ook nadruk gelegd wordt op de visuele eigenschappen van een kanaal met trekweg, lijkt het wenselijk bij de Meirebeek voor natuur als hoofdfunctie te opteren. Ook hier moet er dan over gewaakt worden dat dat de structuur en de ligging van recreatieve paden er niet toe leidt dat later harde oeverversteviging zou moeten worden aangebracht. 7. Landbouw Het inrichtingsplan Groenpool Vinderhoutse bossen is een project met belangrijke gevolgen voor de landbouw in en rond het projectgebied. Het werken met een uitdovingsbeleid, vrijwillige bebossing, grondbank, onteigening en vrijwillige beheersovereenkomsten kunnen aanvaard worden mits de instrumenten goed afgestemd zijn op de wensen van de betrokken landbouwers en tijdig bijgestuurd worden. Het is aangewezen dat men voor elk landbouwbedrijf in hoofdberoep de consequenties laat inschatten en nagaat welke oplossingen of vergoedingen geboden kunnen worden om het verlies van grond voor het bedrijf te compenseren. Uit het plan blijkt niet dat dit gebeurd zou zijn.

7 p. 7/7 Aandachtspunten hierbij zijn de rechten van de pachter bij onteigening en grondruil, hoogte van de vergoedingen bij onteigening en beheersovereenkomsten, het beschikbaar zijn van aangepaste beheerspakketten, bijvoorbeeld voor knotbomen, enz. In het project wordt grondruil naar voor geschoven als de oplossing voor de bedrijven die veel grond verliezen. Er moeten dan ook voldoende waterdichte garanties zijn dat de getroffen bedrijven aan nieuwe gronden worden geholpen. Erkenning van bepaalde delen als bos- of natuurgebied kan belangrijke gevolgen hebben voor bedrijven binnen en buiten het gebied, zoals m.b.t. afstandsregels en de onmogelijkheid om beheersovereenkomsten af te sluiten binnen de perimeter van een erkend natuurgebied. Het is dan ook wenselijk dat bij de uitvoering van het project steeds de gevolgen in een ruimer gebied bestudeerd worden dan het projectgebied. Het wegvallen van 250 ha kan een ruime regio ontwrichten door bv. een stijging van de grondprijs. De meeste landbouwbedrijven hebben immers nood aan meer bedrijfsoppervlakte. Ten slotte kan uit het kaartmateriaal worden opgemaakt dat er een aantal percelen met sierteelt en tuinbouwteelt zijn. Het is belangrijk dat ook deze bedrijven, die door hun kleine bedrijfsoppervlakte niet aangifteplichtig zijn bij de mestbank, niet over het hoofd worden gezien. De kostprijs van compensaties en schadeloosstellingen dient correctheidshalve precies berekend te worden en kan geenszins ten laste van het provinciebestuur gelegd worden. Art. 2 : een afschrift van dit besluit zal worden toegezonden aan de Vlaamse Landmaatschappij, Ganzendries 149, 9000 Gent. Gent, Namens de Provincieraad : de Provinciegriffier de Voorzitter