Meerkosten Veilig Thuis 2017 en 2018

Transcriptie

1 Meerkosten Veilig Thuis 2017 en 2018 Veilig Thuis (VT) realiseert dit jaar een negatief resultaat ten opzichte van de begroting Een deel hiervan werkt door naar de begroting In deze notitie wordt uiteengezet waar dit negatieve resultaat door wordt veroorzaakt en wat dit betekent voor de begroting In de discussie over kosten wordt herhaaldelijk verwezen naar de verdubbeling van het budget van VT in 2016 en de veronderstelling dat dit voldoende zou moeten zijn om de organisatie op orde te krijgen. De feiten en omstandigheden zijn de afgelopen jaren echter ingrijpend veranderd. Zo is het aantal zorgmeldingen enorm toegenomen, de Inspectie heeft verscherpt toezicht ingesteld, er is een routeeroverleg (RO) ingesteld, Toetsingskader stap 1 is opgevolgd door Toetsingskader stap 2 (hogere eisen aan VT en samenwerking in de keten), etcetera. Inmiddels voldoet VT aan het Toetsingskader stap 2 en komt de organisatie meer en meer in control en is er een basis gelegd voor verdere doorontwikkeling (flexibilisering portfolio, versterking ketensamenwerking zorg en veiligheid, nieuw management, etc.). Voor alle volledigheid worden de ontwikkeling binnen VT van de afgelopen jaren kort geschetst. 1. In 2013/2014 is door de 16 gemeenten van Gelderland-Zuid en Mook & Middelaar de GGD aangewezen als de organisatie waaronder de projectorganisatie VT komt te vallen met ingang van 1 januari De begrotingen 2015 is voorjaar 2014 en die voor 2016 februari/maart 2015 opgesteld. De VT-begrotingen zijn gebaseerd op de ervaringen en cijfers van AMK en SHG over de voorgaande jaren. In 2015 bleek al snel dat het aantal meldingen, adviezen en onderzoeken VT aanzienlijk hoger uitkwam dan geraamd en waarop de begroting was gebaseerd. De Inspectie is betrokken geraakt toen het niet lukte de wachtlijst adequaat weg te werken. 3. De moeizame situatie binnen VT heeft geleid tot extra kosten ten gevolge van de inzet van interim-management. Vanaf tweede helft 2017 faseert het interim-management geleidelijk uit en nemen de extra kosten (ten opzichte van de begroting) af. Dit effect is in de begroting 2018 verwerkt. 4. De VT-begroting 2017 is februari/maart 2016 voorbereid. De onderbouwing was gebaseerd op het oorspronkelijke niveau qua aantallen meldingen, adviezen en onderzoeken VT (niveau 2015). 5. April 2016 is door de Inspectie, na het uitblijven van voldoende verbeteringen, VT voor zes maanden onder verscherpt toezicht geplaatst. Omdat het aantal meldingen meer dan verdubbeld was (ten opzichte van de start van VT), is in april 2016 het budget voor VT verdubbeld. Desalniettemin heeft VT 2016 afgesloten met een resultaat van -/- 141K. 6. April 2016 is besloten VT voor de duur van 2 jaar niet onder verantwoordelijkheid van de DPG te handhaven en interim-management voor VT in te zetten. 7. September/oktober 2016 is het verscherpt toezicht verlengd met zes maanden. Hoewel er vooruitgang werd geboekt ten opzichte van april 2016, was dit bij lange na nog niet voldoende. VT had onder andere nog steeds te kampen met onaanvaardbaar lange wachtlijsten en doorlooptijden. Politie en OM spraken hun zorgen uit over de situatie bij VT, het gebrek aan afstemming met de veiligheidsketen en dringen aan op ingrijpende maatregelen. 1

2 8. Medio november 2016 is door VT en het Veiligheidshuis (VHH) afgesproken dat er een RO onder de verantwoordelijkheid van het VHH wordt ingesteld. Het RO wordt betaald vanuit de begroting van VT. Medio december 2016 gaat het RO van start. 9. Medio november 2016 zijn de wachtlijsten en doorlooptijden nog steeds onaanvaardbaar lang. Er wordt extra (tijdelijke) capaciteit ingezet om dit knelpunt aan te pakken. 10. Sinds het voorjaar 2017 is het aantal zorgmeldingen voor VT afgenomen. Dit is met name het gevolg van de instelling van het RO. De ervaring is nu dat ongeveer 1/3 deel van de zorgmeldingen wordt gerouteerd naar VT. Overigens is een aanzienlijke toename zichtbaar als alle meldingen (zorgmeldingen en overige meldingen) worden geteld. 11. De verwachting was dat door het instellen van het RO de druk op VT zou afnemen. Dit is echter in de praktijk maar ten dele het geval. De collega s van de frontoffice van VT participeren dagelijks in het RO. Hieraan wordt gemiddeld 3 tot 4 uur per dag besteed. De dossiers die vanuit het RO worden doorgeleid aan andere partijen (2/3 deel van de zorgmeldingen) werden voorheen door VT doorgestuurd naar het lokale veld (gebiedsteams, aanbieders, JBG, etc.). In de praktijk zijn de dossiers na de bekendheidscheck relatief eenvoudig te routeren naar het lokale veld of een aanbieder. Met andere woorden: er is dan geen sprake van een uitgebreide triage en dus ook geen grote personele formatie. Deze inspanning staat overigens los van de kosten die VT betaald aan VHH voor het organiseren van het RO. 12. De ruimte die hierdoor ontstond is benut om de wachttijden en de doorlooptijden (triage en onderzoek) binnen de normen van de Inspectie te brengen. Ondanks dat er fors ingezet is op het voldoen aan de landelijke normen, heeft de Inspectie op 4 juli 2017 (bij de toetsing aan stap 2) vastgesteld dat dit nog niet voldoende gelukt is en heeft VT op dit punt een minor gescoord. 13. Meer adviezen, meer meldingen en meer onderzoeken in Door de groei van het aantal meldingen, adviezen, onderzoeken en monitoring (dit zijn de belangrijkste werkzaamheden qua volume personele formatie) en het niet op orde zijn van de interne processen heeft VT achterstanden opgelopen, duurde de triage te lang, waren de wachttijden onaanvaardbaar lang en was VT niet in staat om onderzoeken binnen de gestelde termijn af te handelen. VT voldeed niet aan de eisen van de Inspectie. Onderstaand overzicht geeft een beeld van de inzet van VT, begrote en gerealiseerde capaciteit alsmede een prognose voor 2017 (op basis van eerste 8 maanden van 2017). adviezen Meldingen onderzoeken begroot realisatie prognose begroot Realisatie prognose begroot realisatie prognose * Toelichting 2015: realisatiecijfers 2015 afkomstig uit verschillende registraties (w.o. VT, JBG), deels schattingen. 2017: prognose voor 2017 op basis van MARAP (t/m augustus 2017). *Het aantal meldingen 2017 in bovenstaand overzicht is inclusief de meldingen die via het routeeroverleg gaan. Dit is legitiem want de exploitatie van het routeeroverleg komt voor rekening van VT. 2

3 Conclusies Er wordt door VT hard gewerkt om in alle casussen snel veiligheid te organiseren (veiligheidskaart/-plan/signs of safety) en vervolgens de melding zorgvuldig te triageren, waar nodig te onderzoeken en door te geleiden naar hulpverlening (lokaal veld, aanbieders, etc.) en te monitoren. Dit is ook gezien door de Inspectie. In nauwe samenhang met de implementatie van de samenwerkingsafspraken met gemeenten, concentreert VT zich nu op het flexibiliseren van de dienstverlening, zodat er sneller gewerkt kan worden (overdragen aan het lokale veld) en de samenwerking met de keten van zorg en veiligheid verbetert. Bij het realiseren van deze veranderingen is VT afhankelijk van het lokale veld en of zij in staat is casussen, ook de wat meer ingewikkelde, snel en adequaat op te pakken. 14. Benodigde middelen/structurele effecten Uitbreiding uitvoerende formatie Inhuur versus vast personeel Routeeroverleg Budgetoverdracht naar BZ Incidenteel Structureel TOTAAL De extra kosten van bestaat uit incidentele kosten van en structurele effecten van De structurele effecten zijn niet in de Programmabegroting GGD 2018 meegenomen. Toelichting per onderdeel 1. Uitbreiding uitvoerende formatie 2017: , e.v.: ,- De volgende factoren zijn van invloed op de overschrijding uitvoerende formatie: a) Meer kosten ten gevolge van meer adviezen, meldingen en onderzoeken dan begroot. b) Meer kosten omdat een inhaalslag is gemaakt om doorlooptijden en wachttijden binnen de norm te realiseren. c) Minder kosten omdat het RO heeft geleid tot minder zorgmeldingen. 30% (282) zorgmeldingen worden door RO in de eerste 6 maanden van 2017 getrieerd naar VT (bron: concept managementrapportage routeeroverleg). Het instellen van het RO heeft derhalve positief bijgedragen aan het op orde krijgen van de doorlooptijden en wachtlijsten; ergo zonder RO was er extra uitvoerende formatie nodig geweest om VT op orde te krijgen. Samen met de gedragswetenschappers worden de wachtlijsten en doorlooptijden wekelijks gemonitord en wordt op basis daarvan bepaald wat dit betekent voor de inzet van de personele formatie. Er wordt relatief meer formatie ingezet voor de frontoffice (adviezen, triage en consultatie). Overigens wordt er ook aan gewerkt om medewerkers flexibel in te zetten (schuiven tussen front- en backoffice). Op basis van 2017 is de verwachting bij gelijkblijvende volumes dat ook in 2018 e.v ,- extra nodig is. Zie ook volgende punt. 3

4 2. Inhuur versus vast personeel Door VT wordt veelvuldig gebruik gemaakt van de inhuur van medewerkers (payrolling, uitzendbureau, etc.). Deze vormen van contract geeft VTGZ veel flexibiliteit, leidt tot weinig werkgeversrisico s, maar is kostbaar vanwege opslagen en de BTW die in rekening gebracht wordt. Daarnaast bindt het de medewerkers niet met VT, hetgeen lastig is voor de inhoudelijke doorontwikkeling en de continuïteit (opbouw en afbouw van werkzaamheden). Er is begin 2017 voor gekozen om sneller een vast dienstverband aan te bieden (in plaats van payrolling). In de eerste twee kwartalen zijn 3 tijdelijke contracten naar vast dienstverband omgezet. Dit levert voor dit jaar ,- besparing op. Per 1 september zijn 8 tijdelijke contracten omgezet naar een vast dienstverband. Dit levert voor dit jaar, ten opzichte van de begroting, nog een extra voordeel van ,- op (op jaarbasis bedraagt dit voordeel ,-). Toch kost het inhuren van medewerkers in 2017 nog ,- (incl. BTW) meer dan in de begroting 2017 is opgenomen. De structurele doorwerking naar 2018 wordt berekend op basis van 6 fte tijdelijke contracten (16% van de totale bezetting). Dit zorgt voor een benodigde bijdrage voor 2018 e.v. van ,-. Het is op dit moment niet verstandig om de flexibele schil verder te verkleinen. Dit zou leiden tot afname van flexibiliteit. Daarnaast staat VT aan de vooravond van flexibilisering van het portfolio van VT, de flexibele schil stelt VT in de gelegenheid om als dat nodig is, ook medewerkers met andere kwalificaties binnen te halen. 3. Routeeroverleg De kosten van het routeerknooppunt (Veiligheidshuis) bedragen ,- (incl. BTW) per maand. Tot 1 november 2017 organiseert het Veiligheidshuis het RO. Het RO leidt tot minder meldingen bij VT die getrieerd moeten worden. De besparing in uitvoerende formatie is tamelijk beperkt. VT participeert dagelijkse in het RO. Deelname en voorbereiding RO kost minimaal 3 a 4 uur per dag voor een frontofficemedewerker. De meldingen die naar VT gerouteerd worden door VT getrieerd, doordat ze al verrijkt zijn, is de triage minder bewerkelijk en kan deze sneller geschieden. Mede door de komst van het RO is VT nu in staat om alle triages binnen 5 dagen af te handelen. VT is met het Veiligheidshuis nog in overleg over de kosten die zij maken voor het RO. Voor 2017 leidt het RO tot meerkosten van ,-. Vanaf 2018 worden de uitvoeringskosten RO onder regie van VT geraamd op 40% van de geraamde uitvoeringskosten 2017, zijnde ,- (Dit bedrag is reeds opgenomen in de begroting 2018). 4. Budgetoverdracht WTH naar Bijzondere Zorg Vanuit de GGD zijn budgetten betreffende het Steunpunt Huiselijk Geweld en de uitvoering van WTH per 1 januari 2015 overgedragen naar de projectstructuur VT. VT is per 1 januari 2017 een aparte afdeling binnen de GGD. Aangezien Bijzondere Zorg (BZ) verantwoordelijk is voor de uitvoering van WTH, zijn deze budgetten terug overgedragen naar BZ. In totaal is per 1 januari ,- overgedragen. Dit heeft geen effect voor de begroting Nog geen rekening gehouden met nieuwe taken (landelijke ontwikkelingen) Door het ministerie van VWS en de VNG wordt hard gewerkt aan positionering van VT in de keten van zorg en veiligheid (radarfunctie), de invoering van MDA++, de Meldcode Huiselijk geweld en kindermishandeling. Daarnaast zijn er publiekscampagnes om bewustwording van professionals en publiek te verhogen en houdt de Inspectie intensief toezicht op VT-organisaties. Door deze nieuwe ontwikkelingen worden er naar schatting 5 tot 15% meer meldingen verwacht. Thans wordt er gewerkt aan het in beeld brengen van de financiële consequenties van deze ontwikkelingen. 4

5 De landelijke ontwikkelingen (o.a. radarfunctie) zorgen ervoor dat alle meldingen via VT gaan verlopen. Dit zorgt voor een verschuiving van de uitvoerende werkzaamheden binnen de keten. Deze ontwikkelingen zijn nog niet in de benodigde middelen verwerkt. Meerjaren financieel kader In de begroting 2018 is geen budget opgenomen voor de invoering van nieuwe taken, zoals de Radarfunctie en de nieuwe meldcode (start 2019). De verwachting is dat met ingang van 2018 er landelijk extra middelen beschikbaar worden gesteld aan de gemeenten om VT in staat te stellen hiervoor de noodzakelijke voorbereidingen te treffen. Dit is niet in de begroting 2018 verwerkt. Mede in het perspectief van deze landelijke ontwikkelingen (Radarfunctie, MDA++, de nieuwe Meldcode en overheidscampagnes), maar zeker ook in verband met de implementatie van de samenwerkingsafspraken, werkt VT aan de flexibilisering van haar dienstverlening. Onder de voorwaarde van behoud van kwaliteit van de dienstverlening (triage, advies, onderzoek en monitoring), worden (zorg)meldingen sneller doorgeleid naar hulpverlening. Om dit te kunnen doen is het van belang dat de hulpverlening door het lokale veld (gebiedsteams en hulpaanbieders) ook daadwerkelijk beschikbaar is en over voldoende deskundigheid beschikt. Om dit mogelijk te maken kan vanuit VT desgewenst consultatie van professionals plaatsvinden. Aan de vooravond van bovenstaande ontwikkelingen en de geschetste transformatie (rol en positie VT en samenwerking in de keten van zorg en veiligheid) is het nu nog niet realistisch een robuust meerjaren financieel kader te schetsen. 5