Stichting Het R.C. Maagdenhuis. Visie document

Transcriptie

1 Stichting Het R.C. Maagdenhuis Visie document

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 2. Nederland Armoede Eigen kracht en zingeving Welzijns- en Ouderenwerk Ontmoeting en multiculturele samenleving Ouderenzorg Jeugdzorg Onderwijs en ontwikkelingskansen voor jongeren 3. Afrika 4. Suriname Contact en colofon

3

4

5 1. Inleiding In toenemende mate is ons werk proactief geworden: vanuit een visie op maatschappelijke vraagstukken ontstaat onze keuze voor bepaalde thema s en besluiten wij over de aanvragen. Door de vele nieuwe aanvragen en contacten met lopende projecten, fungeert een fonds als Het Maagdenhuis -zeker binnen Nederland- als een venster op de samenleving. Op sommige gebieden ontplooien we zelf initiatief door samenwerking met maatschappelijke organisaties, advisering en eigen projecten. Ook al blijft er altijd een zekere toevalsfactor meespelen (ook wij zijn afhankelijk van spontane aanvragen), toch proberen we de best passende aanvragen te krijgen. In dit verband ontwikkelen we een nieuwe website, selecteren we onze aanvragen sneller aan de poort en ontmoedigen we niet passende aanvragen. Venster op de samenleving

6 In genoemde context past het om onze visie op maatschappelijke vraagstukken te communiceren. Om die reden stellen wij dit jaar voor het eerst een visiedocument op. Daarin geven we een korte inhoudelijke analyse van enkele voor ons werk relevante thema s. Onze mogelijkheden als fonds zijn uiteraard heel beperkt. We maken geen beleid en spelen geen politieke rol. Zelfs een inhoudelijk jaarplan zou misschien ten onder gaan aan de snelheid van maatschappelijke ontwikkelingen. Wel proberen we met dit visiedocument aan te sluiten bij de maatschappelijke actualiteit en daarmee richting te geven aan het giftenbeleid.

7 We maken geen beleid en spelen geen politieke rol

8

9 2. Nederland Armoede Als fonds hebben we te maken met toenemende verschijnselen van armoede en schulden. Op dit moment leeft ruim 7% van de Nederlanders onder de CBS armoedegrens ( 998 per maand voor een eenoudergezin met 2 kinderen). Vooral meerjarige sociale minima en eenoudergezinnen hebben het zwaar. In 2012 leefde één op de 9 kinderen in een arm gezin. Voor veel kinderen betekent dit geen geld voor sport of andere buitenschoolse activiteiten. De vele voedselbanken in het land kunnen de vraag nauwelijks aan. Het beroep op noodfondsen groeit gestaag. Ook mensen met een beter inkomen balanceren vaker op de rand van een faillissement. Tekenen van de groeiende problematiek zijn ondermeer het -in vier jaar verdubbelde- aantal aanmeldingen voor schuldhulpverlening (in huishoudens).

10 Voor de komende jaren is een nieuw vraagstuk, dat steeds meer mensen worden geweigerd bij de schuldhulpverlening, met name als hun inkomen te laag is om een betalingsregeling te treffen. Het gaat om tenminste tienduizend huishoudens per jaar. Voor deze mensen zal het op den duur onmogelijk zijn een normaal leven te leiden en zelfstandig te wonen. Te verwachten is dat het aantal huisuitzettingen door huurschuld (nu per jaar) flink zal toenemen. Er dreigt een nieuwe groep opgegeven gevallen te ontstaan. De vooruitzichten voor het armoedevraagstuk in Nederland zijn niet gunstig. In 2012 zijn banen verloren gegaan, de werkloosheid staat nu op 8,5%. De verwachting is, dat een groot deel van de huidige werklozen jarenlang geen kans krijgt op een nieuwe, betaalde baan.

11 Er dreigt een nieuwe groep opgegeven gevallen te ontstaan

12 We ondersteunen noodfondsen, een aantal voedselbanken en andere projecten rond armoede

13 Door de oprichting van het Landelijk Steunpunt Thuisadministratie in 2006 levert Het Maagdenhuis een bijdrage aan de begeleiding van mensen om hun financiële zelfredzaamheid te vergroten. Het ooit door Humanitas ontwikkelde concept Thuisadministratie wordt inmiddels aan meer dan cliënten per jaar aangeboden. Het LSTA is het kennis- en service instituut voor de meer dan betrokken vrijwilligers. Omdat de Delta Lloyd Group Foundation zowel het Steunpunt financiert, alsook een stimuleringsfonds heeft opgezet, kan het concept verder uitgerold worden. Daarnaast ontstaan nieuwe vormen, zoals langdurige trajecten voor begeleiding, ondermeer als aanvulling op de wettelijke schuldhulpverlening. Voornoemde beperkingen in de toelating tot de schuldhulpverlening zullen eveneens leiden tot nieuwe werkvormen. Tevens ondersteunt Het Maagdenhuis noodfondsen, een aantal voedselbanken en andere projecten rond armoede.

14 Met één been staan we nog in een verzorgende samenleving, Eigen kracht en zingeving De aandacht van fondsen gaat al lange tijd uit naar vraagstukken rond welzijn en welbevinden. Dit leidde in het verleden tot veel steun voor projecten voor kwetsbare groepen rond eenzaamheid, zingeving, en ontmoeting. Die onderwerpen zijn nog steeds actueel, maar de context verandert. De nadruk op zelfzorg en informele zorg wordt -helaas mede onder druk van het bezuinigingsbeleid van de overheid- groter. Het inzicht groeit, dat de gangbare attitude van zorg hulpverlening vaak maar matig effectief is. Met één been staan we nog in een verzorgende samenleving, waarin meer aandacht besteed wordt aan kwetsbaarheid en verlies van competenties. Met het andere been staan we in de ontwikkeling van een vitale samenleving. De tijdgeest is bevordering van de eigen kracht en aandacht voor de wel aanwezige competenties van kwetsbare mensen teneinde hen te activeren en vitaliteit te bevorderen.

15 met het andere been staan we in de ontwikkeling van een vitale gemeenschap

16 Een opkomende trend is voor de nieuwe generatie ouderen Active Ageing

17 Wat de ouderen betreft hebben we te maken met een nieuwe generatie, die vitaler en mondiger is. Het oude beeld, waarin ouderen naast de samenleving staan, verdwijnt. Een opkomende trend is voor de nieuwe generatie ouderen Active Ageing. In samenhang met de herwaardering van een actieve levensstijl, zien we ook een herbezinning op een cruciaal begrip als eenzaamheid. Terwijl de krantenkoppen vermelden, dat er 1,5 miljoen Nederlanders eenzaam zijn (een ouderwetse nadruk op verlieservaringen), groeit ook de aanhang voor de visie, dat een zekere mate van eenzaamheid als een vast onderdeel van het leven kan of moet worden beschouwd. Een deel dat ruimte biedt aan reflectie en aandacht voor levensvragen. Het Maagdenhuis legt al jaren de nadruk op ondersteuning van projecten die de eigen kracht en zelfregie versterken. Die keuze houdt ook in, dat in de laatste jaren steeds minder projecten in de klassieke hulpverlening en zorg zijn ondersteund. Een direct uitvloeisel van voornoemde keuze is de oprichting van WoonSaem. Binnen dit programma ondersteunen we allochtone ouderen die op zoek zijn naar een gemeenschappelijke woonvorm.

18 Uit onderzoek weten we dat ouderen die in zo n woonvorm leven, zich gelukkiger en vitaler voelen. Een belangrijke voorwaarde is wel, dat de betrokken ouderen tezamen een goede groep vormen. Dat wil zeggen een groep met onder meer een goede inbreng van alle leden en met voldoende evenwicht tussen nabuurschap en zelfstandigheid/privacy. Op basis van de nieuw ontwikkelde methodiek Samen Zelfstandig zijn sinds januari 2012 acht groepen daadwerkelijk gestart met het programma. In deze methodiek worden de ouderen zelf betrokken bij het realiseren van hun woongroep. Ze worden begeleid, maar het (vele) werk wordt hen niet uit handen genomen. Voorts is Het Maagdenhuis sinds 2008 nauw betrokken bij het Expertisenetwerk Levensvragen Ouderen. Mede door onze zesjarige ondersteuning zijn tal van praktijkvoorbeelden ontwikkeld en toegankelijk gemaakt voor brede toepassing. Na zes jaar bevindt het kennisnetwerk zich in een overgangsfase. Na een grote investering door fondsen en door het Ministerie van VWS, is het nu tijd dat de kernpartners in het veld de verantwoordelijkheid voor de financiering en implementatie overnemen.

19 Uit onderzoek weten we dat ouderen die in zo n woonvorm leven, zich gelukkiger en vitaler voelen

20

21 Momenteel financiert het Ministerie de ontwikkeling van een protocol met het doel, dat op den duur de aandacht voor levensvragen (weer) een vast onderdeel moet zijn van de verleende zorg. Welzijns- en Ouderenwerk Voornoemde omslag van verzorgend denken naar eigen kracht denken heeft een enorme impact op het maatschappelijke veld. Onze belangrijkste beneficiënten van de laatste tien, twintig jaar zijn welzijnsinstellingen, die nu te maken krijgen met opheffing of ernstige reductie van de middelen. Ook in de maatschappelijke opvang is een aanzienlijke kaalslag gaande. Inloophuizen en voorzieningen voor zwerfjongeren en dak- en thuislozen, die met geld van fondsen (nog kort geleden) zijn ingericht, worden gesloten door een bezuinigende overheid. De functies van het welzijns- en ouderenwerk worden deels overgenomen door vrijwilligers, buurtloketten, en projecten gericht op samenhang en cohesie. Gemeenten spelen in dit veranderingsproces een belangrijke, sturende rol. Het Maagdenhuis houdt bij zijn subsidiebeleid gepaste afstand tot het beleid van overheden. Niettemin levert Het Maagdenhuis veelvuldig een bijdrage aan de ondersteuning van buurtinitiatieven. Met de

22 jarenlange steun voor Samen Wonen Samen Leven hebben we ook in belangrijke mate bijgedragen aan de ontwikkeling van een goed praktijkvoorbeeld. Een bijzondere en zeer recente ontwikkeling is de vorming van coöperatieve verenigingen en stadsdorpen. Dorpof buurtbewoners organiseren zich om zelf vorm te geven aan activiteiten, gemaksdiensten, maar soms ook aan de organisatie van de ouderenzorg. Het doel is vaak een inclusieve samenleving, waardoor met burenhulp en lokale solidariteit bereikt wordt, dat zorgbehoevende inwoners op een plezierige manier in het dorp kunnen blijven wonen. Het Maagdenhuis ondersteunt enkele initiatieven op dit vlak en is ook betrokken bij de ontwikkeling van een ondersteuningsstructuur. Ontmoeting en de multiculturele samenleving Het Maagdenhuis steunt al vele jaren projecten van en voor migranten, zowel betreffende de jongeren als de ouderen. De actualiteit van de multiculturele vraagstukken is nog steeds groot, al lijkt er gelukkig enige redelijkheid in het publieke en politieke debat te zijn teruggekeerd. Het acceptatieproces tussen culturen lijkt weer te zijn hervat.

23 Het acceptatieproces tussen culturen lijkt weer te zijn hervat

24

25 In de aanvragen die ons bereiken en die we ondersteunen zien we een sterke toename van projecten rond vluchtelingen en ongedocumenteerden. Het Maagdenhuis onderschrijft het recht van ieder mens op een menswaardig bestaan en een menswaardige behandeling, ook van vluchtelingen en asielzoekers die in ons land verblijven. Daarom ondersteunen wij initiatieven die ervoor zorgen dat mensen een dak boven hun hoofd hebben, medische zorg krijgen en juridisch begeleid worden. Een specifiek probleem is de zorg voor mensen zonder papieren met ernstige psychische problemen. Met het nieuwe meerjarige programma de Ontmoeting beoogt Het Maagdenhuis de aandacht voor nieuwe bevolkingsgroepen uit te bouwen en boven het niveau van ad hoc steun uit te tillen. De Ontmoeting brengt mensen en groepen met verschillende culturele achtergronden bij elkaar, op basis van gelijkwaardigheid en respect. Hierbij is de multiculturele samenleving geen discussiepunt, maar een startpunt. De Ontmoeting steunt initiatieven, die gericht zijn op een dialoog en een wezenlijke ontdekking van elkaars normen, gebruiken en levensgeschiedenissen.

26 Het wederzijds begrip dat daardoor kan ontstaan, helpt om beter te kunnen samenleven en samenwerken. Voor het programma de Ontmoeting zal Het Maagdenhuis bij de officiële start - op een nog te bepalen datum- actief projectvoorstellen werven. Deze aanvragen zullen worden geselecteerd door een programmacommissie. Vooruitlopend op het specifieke programma, steunt Het Maagdenhuis al verschillende projecten, die passen binnen en kunnen dienen als voorbeeld voor de Ontmoeting. Voorbeelden zijn: a. het stimuleren van de dialoog tussen verschillende bevolkingsgroepen, met name ook tussen migrantengroepen onderling; b. het bespreekbaar maken van een maatschappelijk probleem of een specifieke nood binnen migrantengroepen (emancipatie, mantelzorg, seksuele geaardheid, huiselijk geweld); c. versterken van samenwerking tussen witte organisaties en initiatiefnemers uit de kringen van migranten om nieuwe werkvormen te ontwikkelen, die passen bij de leefstijl van migranten; d. verbinden van maatschappelijke projecten in een samenwerking over de grenzen heen (twinningsprojecten).

27

28

29 Van onze huidige activiteiten zijn twee grote projecten vermeldenswaard als voorbeeld voor de Ontmoeting: het programma WoonSaem en het twinningsproject Seniorenburgers Nickerie in Suriname. Beide projecten worden elders in dit visiedocument beschreven. Ouderenzorg Ook binnen de intramurale ouderenzorg zijn de aanstaande veranderingen ingrijpend. Ondanks de toenemende vergrijzing zal 25 tot 40% van het aantal plaatsen in verpleeg- en verzorgingshuizen binnen 4 jaar verdwijnen. Alsdan is er nog voor 2 tot 3% van de ouderen plaats in zo n instelling. In 1980 was dat nog 10%, terwijl de ouderen destijds gemiddeld (veel) jonger en (veel) minder zorgbehoevend waren. Bovendien worden sinds kort alleen nog ouderen toegelaten, die gevorderd dement of ernstig verpleegbehoeftig zijn (zogeheten permanente zorg en beschermd wonen, zzp5). Ook wordt het voor zorgbehoevende ouderen steeds moeilijker om zelfstandig te blijven wonen: op verschillende plaatsen in het land zijn nu al wachtlijsten voor thuiszorg en het aanbod zal in de komende jaren verder Ook binnen de intramurale ouderenzorg zijn de aanstaande veranderingen ingrijpend

30 beperkt worden. De eigen bijdrage stijgt bovendien, waardoor een deel van de ouderen sowieso afziet van thuiszorg. Particuliere aanbieders leveren voor wie het kan betalen een alternatief, maar zijn soms meer gericht op huishoudelijk werk dan op zorg. Door voornoemde striktere selectie voor opname in een verpleeghuis ontstaat feitelijk een nieuwe doelgroep in de extramurale zorg. Deze ouderen met een matige tot vrij ernstige zorgbehoefte hebben in de eerste plaats behoefte aan aangepaste, nieuwe vormen van zelfstandig wonen, ingebed in de eigen vertrouwde omgeving met zorg thuis. In sommige experimenten, zoals bij enkele coöperatieve zorgverenigingen is hier ervaring mee opgedaan. Daarin blijkt, dat het huidige systeem van regelgeving in de zorg en het strikte kwaliteitsbeleid zulke nieuwe concepten, waaraan juist zo grote behoefte is, in de weg staat. Er is een begin van erkenning, dat deze verlammende regelgeving zijn doel voorbij schiet. De aanstaande experimenten rond regelarme zorg zijn in dit opzicht een hoopvol teken.

31 De aanstaande expirimenten rond regelarme zorg zijn een hoopvol teken

32

33 Naast aangepaste vormen van zelfstandig wonen, zullen ouderen met een indicatie zzp1 tot zzp4 ook behoefte hebben aan vormen van ontmoeting en dagbesteding. Het Maagdenhuis geeft al jaren prioriteit aan zulke projecten, die het zelfstandig wonen beter mogelijk maken. Tot dusverre waren deze voorzieningen vooral gericht op kwetsbare, maar wat minder zorgbehoevende ouderen. Door voornoemde ontwikkelingen zal de zorgzwaarte in de dagopvang zeker toenemen. Dit vraagt meer handen, betere vervoersvoorzieningen en meer zorg in de nabijheid voor crisissituaties. Helaas hebben tal van voorzieningen nu al moeite om zich financieel staande te houden. Het is cynisch te moeten opmerken, dat minder vitale ouderen eerst zijn gestimuleerd om zelfstandig te blijven wonen en om die reden over thuiszorg en dagopvang konden beschikken, maar dat zij nu ook die ondersteuning thuis moeten missen door de recente beperkingen in collectieve financiering via AWBZ en WMO. De druk op de fondsen om zulke voorzieningen te blijven bekostigen wordt daarmee steeds groter.

34 Jeugdzorg De veranderingen in het maatschappelijke veld voor jongeren zijn eveneens ingrijpend, maar hebben een meer positieve strekking. In de komende jaren zal het beleid jeugdzorg volledig worden gedecentraliseerd naar gemeenten. De zogenaamde Transitie Jeugdzorg moet een eind maken aan de bureaucratie en aan de sterk versnipperde hulpverlening in de jeugdzorg (jeugd-ggz, provinciale jeugdzorg, gesloten jeugdzorg, jeugdreclassering, jeugdbescherming en jeugdzorg voor licht verstandelijk gehandicapten). Doel is een einde te maken aan de belangenstrijd, communicatieproblemen en sfeer van vijandigheid tussen betrokkenen door betere samenwerking en afstemming, maar vooral ook door de zorg dichter bij pleegouders, leefomgeving en -indien mogelijkbiologische ouders te organiseren. Tevens zijn er ontwikkelingen te signaleren, waarin bestaande jeugdzorginstellingen willen meewerken aan de bevordering van opvang in een gezinsvorm (pleegzorg, gezinshuis) en het afbouwen van capaciteit in jeugdzorginstellingen. In Nederland wonen ruim uithuisgeplaatste kinderen in

35 In Nederland wonen ruim uithuisgeplaatste kinderen in kindertehuizen

36

37 kindertehuizen. Vaak ontstaat zo n plaatsing omdat er geen (geschikt) pleeggezin voorhanden is. Een aantal kinderen verblijft zelfs tijdelijk, vanwege plaatsgebrek, in gesloten instellingen of jeugdgevangenissen, zonder dat ze een strafblad hebben. Het Maagdenhuis is sinds de oprichting in 2010 partner in de Alliantie Kind in Gezin. Het doel van de Alliantie is in 10 jaar tijd extra plaatsen in gezinshuizen en pleeggezinnen te (doen) realiseren. De inzet is ondermeer doorontwikkeling en versterking van het concept van gezinshuizen, een concept dat zich bij uitstek leent voor kinderen met een beperking of lichte gedragsproblemen. Onderwijs en ontwikkelingskansen voor jongeren In de laatste tien jaar is een groot aantal projecten ontstaan, die aanvullend onderwijs of extra studiebegeleiding bieden voor kwetsbare, of juist ook zeer getalenteerde leerlingen. De laatste jaren zijn minder leerlingen -ook op het vmbo- voortijdig afgehaakt: een verbetering die aan het reguliere onderwijs, maar ten dele ook aan voornoemde projecten mag worden toegedicht. Er is een heuse nieuwe branche ontstaan, waarbij ook Het

38 Maagdenhuis veel steun aan een groot aantal projecten heeft verleend. Voor de langere termijn is de financiële duurzaamheid een grote zorg. Sinds enige jaren stelt Het Maagdenhuis eisen aan projecten t.a.v. het financiële perspectief en t.a.v. de samenwerking met en terugkoppeling naar het reguliere onderwijs. Uiteindelijk zal samenwerking met het reguliere onderwijs of mogelijk zelfs integratie de enige weg zijn om continuïteit te bereiken. Een onderschat probleem is de stijgende jeugdwerkloosheid. In ons land noteren we nu 17%. Dat lijkt mee te vallen, elders in Europa zijn verschillende landen gewend aan meer dan 50% jeugdwerkeloosheid. In ons land is er een beduidende, verborgen werkloosheid onder jongeren, die zich niet inschrijven als werkzoekend, terwijl ze ook niet meer actief onderwijs volgen. Gecorrigeerd voor die verborgen invloeden, moeten we denken aan meer dan 20% jeugdwerkeloosheid. Net als in 1990 en in 2003 wordt gesproken over een dreigende lost generation. Anders dan in het verleden, treft de jeugdwerkeloosheid nu vooral de hoger opgeleiden.

39

40

41 3. Afrika Onze aanwezigheid in Togo en (het zuiden van) Senegal is gebaseerd op de visie, dat de locale bevolking altijd zelf verantwoordelijk is voor de verbetering van levensomstandigheden. Hulp van buitenaf doet geen goed. We werken daarom niet alleen kleinschalig, maar ook uitsluitend in samenwerking met initiatieven vanuit de bevolking. De bevolking is zelf verantwoordelijk voor het nemen van initiatief, voor het gebruik van middelen en voor onderhoud. Wij komen nooit met voorstellen: die zullen de mensen ter plaatse altijd aanvaarden, want wij betalen er immers voor. We zijn alleen geïnteresseerd in stappen die de mensen zelf willen zetten en ook willen volhouden. We stimuleren dat aanvragers zich eigenaar van een project voelen. Projecten die reeds zijn gestart verdienen onze voorkeur. Deze ervaring is in tegenspraak met de criteria die fondsen vaak hanteren. De mensen hebben dan immers zelf hun initiatief laten zien. Ook houdt onze begeleiding niet op na de toekenning van een bijdrage. Met de meeste projecten houden we nog jarenlang contact. We houden daarmee zicht op het behoud

42 van de eerder bereikte resultaten, maar ook ervaren de mensen achter de projecten dit als een grote steun. Pas na enkele jaren laten we de projecten wat meer los. Door de halfjaarlijkse werkbezoeken van de landencoördinatoren en door de ervaringen van onze medewerkers ter plaatse blijven we op de hoogte van de plaatselijke problematiek. Toch is een voortdurend besef nodig, dat een positie als relatieve buitenstaander zijn beperkingen heeft. Daarom investeren we veel in een netwerk van lokale deskundigen, die door hun maatschappelijk inzicht, hun sociale betrokkenheid of door technische kennis een onmisbare schakel zijn in onze begeleiding van projecten (kortweg suivi genoemd). De beschreven werkwijze is de resultante van negen jaar ervaring in Senegal en Togo. In toenemende mate vraagt ook duurzaamheid onze aandacht. Zonder verdienmodel en inkomstengenererende activiteiten, is het in deze landen vrijwel onmogelijk om projecten op het gebied van onderwijs of andere maatschappelijke doelen lang vol te houden. Voor de korte termijn is de betrokkenheid van fondsen onmisbaar. Het Maagdenhuis verwerft steeds vaker de

43 In toenemende mate vraagt ook duurzaamheid onze aandacht

44

45 steun van andere fondsen bij projecten in Senegal en Togo. Het Maagdenhuis steunt in Senegal en Togo voornamelijk projecten in de volgende sectoren: Landbouw Scholing Ouderen Opvang kinderen/weeshuizen De door Het Maagdenhuis gesteunde projecten in Senegal zijn doorgaans een initiatief van vrouwengroepen, zonder formele organisatievorm. Zoals in veel landen is de landbouw ook in Senegal en Togo traditioneel het werk van vrouwen. Door de invoering van hulpmiddelen en machines kan de opbrengst van de landbouw worden vergroot. Sommige projecten zijn ook gericht op verbetering van de organisatie, de opslag en verhandeling van producten. In Togo werkt Het Maagdenhuis meer samen met lokale NGO s. Aanvankelijk waren de projecten vooral gericht op economische ontwikkeling en onderwijs (vrouwen en kinderen). In de laatste jaren ondersteunt Het Maagdenhuis ook enkele projecten voor dagopvang en noodhulp aan ouderen.

46 4. Suriname Het Maagdenhuis is sedert 2008 zelfstandig actief in Suriname. Sinds eind 2010 is een pilot gestart om te bezien of Suriname concentratieland kan worden. Gedurende deze pilot zijn drie hoofdlijnen gekozen in het beleid: a. ontwikkeling van ouderenzorg, met name in het westelijk gebied; b. kansen vergroten van kinderen uit het binnenland door beter onderwijs in hun directe omgeving of door betere mogelijkheden om dit onderwijs in de stad te volgen (internaten); c. enkele bijzondere min of meer losstaande projecten ten behoeve van daklozen, tienermoeders, huiselijk geweld en gehandicapte kinderen. Een onderliggende vraag in ons beleid is, hoe we een duurzame ontwikkeling van sommige maatschappelijke initiatieven kunnen bevorderen. De situatie in Suriname laat zich in menig opzicht vergelijken met onze ervaringen in Senegal en Togo. Goede bekendheid met de mensen en de omstandigheden zijn een voorwaarde.

47 Goede bekendheid met de mensen en de omstandigheden zijn een voorwaarde

48

49 Ook heeft een langdurige begeleiding van, bij voorkeur, reeds begonnen initiatieven de voorkeur boven de gangbare incidentele ondersteuning van projecten. De voedingsbodem voor maatschappelijke projecten is door het beleid van de Surinaamse overheid gunstiger dan in menig ontwikkelingsland. De ironie in Suriname is echter, dat de aandacht voor maatschappelijke zorg van de overheid, slechts geringe financiële steun oplevert. Bovendien ligt het inkomen van de arme helft van de Surinaamse bevolking, internationaal bezien, bijzonder laag. Voor een sluitende begroting zijn projecten aldus aangewezen op fondsenwerving voor nagenoeg hun gehele exploitatie. Een acceptabel niveau van maatschappelijke voorzieningen in Suriname is alleen denkbaar, als er een antwoord wordt gevonden op de vraag van financiële duurzaamheid. Dat wil zeggen, dat maatschappelijke projecten slechts kunnen overleven, als zij een eigen verdienmodel ontwikkelen. Als onderdeel van ons werk, ondersteunen we daarom projecten in het ontwikkelen van een verdienmodel, waarmee zij na enkele jaren een belangrijk deel van de exploitatie kunnen dekken. Zulke verdiensten kunnen afgeleid zijn van de primaire activiteiten, maar

50 soms biedt juist een nevenactiviteit de beste mogelijkheden. De oplossing kan activiteiten op allerhande gebieden betreffen. Binnen ons werkprogramma in Suriname neemt het project Seniorenburgers, gericht op ontwikkeling van ouderenzorg in het westelijke deel van het land (Nickerie e.o.), een bijzondere plaats in. Het project wordt gedragen door de lokale welzijnsorganisatie WIN. De inzet van het project is kleinschalige zorg gericht op het zelfstandig wonen van ouderen. Om het initiatief te versterken, hebben wij samen met WIN sinds 2011 een breed samenwerkingsverband opgebouwd, waarin ook Nederlandse organisaties in de ouderenzorg, gezondheidszorg, beroepsopleidingen, mantel-zorgondersteuning en zorgverzekering, alsmede het streekziekenhuis Nickerie en de lokale vrouwenorganisatie een bijdrage leveren. De activiteiten voorzien in de start van een mantelzorg-training en verschillende vormen van patiëntenvoorlichting in Pilots hiervoor zijn in 2012 uitgevoerd. Op den duur is ook een opleiding diabetesverpleging voorzien.

51 De inzet van het project is kleinschalige zorg gericht op het zelfstandig wonen van ouderen

52

53 De as van het project is de bouw en realisatie van een dienstencentrum voor zorg, dagopvang en een open eettafel, alsmede de bouw van een achttal seniorenwoningen. Deze woningen zijn bestemd voor ondermeer zorgbehoevende ouderen die voor korte tijd niet thuis kunnen wonen i.v.m. nazorg na ziekenhuisopname of respijtzorg om de mantelzorg een adempauze te gunnen. Ook zijn de studio s geschikt voor kort verblijf van in Nederland wonende ouderen. Het Maagdenhuis participeert in dit project met een investering in de bouw (renteloze lening). De aflossingen op de lening worden gestort in een locaal fonds voor een doorgaande maatschappelijke ontwikkeling rond het seniorenburgersproject. Met deze en andere gelden zullen vervolgprojecten worden gerealiseerd teneinde de keten van kleinschalige voorzieningen verder uit te bouwen.

54 Contact en colofon Stichting Het R.C. Maagdenhuis Herengracht BT Amsterdam T F E info@maagdenhuis.nl Foto s & illustraties: archief van Stichting Het R.C. Maagdenhuis en stockfotografie Tekst: T.J.M. de Jong Ontwerp: Yon Prüst, Studyo-n Druk: Drukkerij Tielen Stichting Het R.C. Maagdenhuis, 2012 Alle rechten voorbehouden. Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd, opgeslagen in een geautomatiseerd gegevensbestand of openbaar gemaakt, in enige vorm of op enige wijze, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van Stichting Het R.C. Maagdenhuis.

55

56