8,1. Praktische-opdracht door een scholier 8192 woorden 31 oktober keer beoordeeld

Transcriptie

1 Praktische-opdracht door een scholier 8192 woorden 31 oktober ,1 53 keer beoordeeld Vak Economie Inleiding Onze praktische opdracht gaat over de kredietcrisis in Amerika en de gevolgen voor de wereld met de nadruk op Nederland. Krediet: De verstrekking van kapitaal aan iemand, zonder dat men tegelijk daarvoor een wederdienst of betaling ontvangt, maar in vertrouwen dat dit na een bepaalde tijd zal gebeuren. Crisis: Periode van economische teruggang, kritieke situatie. Wat begon als een probleem aan de onderkant van de Amerikaanse hypotheekmarkt, sloeg over naar de internationale kredietmarkten en bedreigt inmiddels de groei van de wereldeconomie. Hoe is de crisis tot stand gekomen? De eerste tekenen van de crisis werden in juni 2007 zichtbaar toen de Amerikaanse zakenbank Bear Stearns meedeelde dat twee van zijn hedge-fondsen (bedrijven die beleggen om een zo groot mogelijk rendement te maken) die belegden in Amerikaanse hypotheken, extra kapitaal nodig hadden. Hierna kwamen meer Amerikaanse banken in de problemen, doordat ze teveel geld aan de hedgefondsen, consumenten (huizenkopers) en ondernemingen leenden, terwijl deze eigenlijk niet kredietwaardig waren (hoe beter ze gewaardeerd worden hoe meer ze kredietwaardig zijn, dus hoe betrouwbaarder ze zijn). De banken wisten dat echter niet (tot zomer 2007) en maakten veel winst tot opeens bleek dat de consumenten/ondernemingen het geleende geld niet meer terug konden betalen, en de banken er dus achterkwamen dat ze een te groot risico hadden genomen om dat geld uit te lenen. Deze banken kwamen dus in de problemen. Toen andere banken daarvan op de hoogte waren leenden zij geen geld meer aan die banken omdat ze bang waren dat ze het geld niet meer terug zouden krijgen (tegenwoordig verloopt bijna alle handel via de banken, en deze ruilen en geven elkaar voor miljarden per dag aan geld) hierdoor raakten de banken steeds meer in de problemen. Dit had toch gevolg dat de kleinere banken al snel failliet gingen. De banken leenden bijna niets meer uit. Op de beurs kwam er ook paniek bij de aandeelhouders van de gedupeerde banken en wilde iedereen zijn aandelen van de banken verkopen. Dit had tot gevolg dat er opeens een enorm groot aanbod van aandelen kwam, maar aangezien iedereen ervan wist is kocht niemand de aandelen. Hierdoor zakte de prijzen van de aandelen enorm. Banken konden dit probleem niet opvangen en niet meer herstellen omdat ze geen geld meer geleend krijgen. Wat dus normaal het geval was. Hierdoor werden de uitgaven van de consumenten minder en dit had ook gevolgen voor de economische groei. De huizenbezitters werden gedwongen om hun huis te verkopen. Maar omdat de kwestie al bekend was bij het volk leverde dat ook niets op omdat mensen en banken hun geld vasthielden. Het gevolg was dat er een enorme crisis ontstond en om die te herstellen zouden de overheden van de VS Pagina 1 van 16

2 en Europa er miljarden in moeten gaan steken om het systeem weer op gang te krijgen. Diverse Amerikaanse hypotheekverstrekkers verkeerden in grote nood en dit raakte nu ook de andere financiële instellingen (pensioenfondsen en verzekeraars). In Nederland is de kans dat dit zou gebeuren veel kleiner omdat hier andere regelingen zijn betreffende de verstrekking van een hypotheek Er kan wel een hogere rente ontstaan maar het rentepercentage staat meestal voor ongeveer 10 jaar vast en dat is in Amerika niet dus als de rente (van de hypotheek) plotseling verandert dan kan je opeens in de financiële problemen komen. Dus de oorzaak is het onzorgvuldig uitlenen van geld aan consumenten en bedrijven die niet kredietwaardig genoeg waren. Is dit al eerder voorgekomen? Ja, een enorme crisis wel maar dit had andere oorzaken. Het begon in de jaren 20, de hele wereld en vooral Amerika leefde in een tijd van hoogconjunctuur. Als gevolg hiervan stegen de koersen van aandelen tot grote hoogten, meer dan redelijk was. De onderliggende economie was echter in kracht verminderd zonder dat iemand dat doorhad. In de zomer van 1929 begon duidelijk te worden dat de economie op het punt stond om in een neerwaartse spiraal te raken. Veel bedrijven merkten dat de markt vol was en gingen minder produceren. Er werden mensen ontslagen waardoor de bestedingen afnamen en ook andere bedrijven in de problemen kwamen. Steeds meer bedrijven werden steeds kleiner en gingen failliet. In de zomer van 1929 gingen de koersen ook steeds verder naar beneden. Op donderdag 24 oktober 1929 begonnen de aandelenkoersen extreem te dalen. Door de paniek wilde iedereen zijn aandelen verkopen, waardoor de koersen volledig inzakten. Aan het einde van de dag waren de meeste aandelen sterk gedaald. Deze dag is de geschiedenisboeken ingegaan als zwarte donderdag. Door deze crisis hadden veel mensen schulden bij banken die ze niet terug konden betalen en dus gingen een groot aantal banken failliet. Gevolgen Er is door Wall Street jarenlang geprobeerd om de gevolgen van de beurskrach zo klein mogelijk te houden, maar er is een belangrijke rol geweest van de beurskrach op de economie van de VS. De daling van de waarde van de aandelen trof de rijken het meest. Zij waren een erg belangrijke groep in 1929, omdat zij voor een groot deel voor de uitgaven van de consumenten zorgde, Deze groep zorgde voor het grootste deel van de persoonlijke investeringen en besparingen. Als de bestedingen en investeringen van deze groep dus aangetast zouden worden, zou dat een enorm grote uitwerking hebben op de inkomsten en uitgaven van de hele economie. Door de beurskrach gebeurde dit. Ook nam de beurskrach de steun aan de conjunctuur weg, die bestond door de speculatiewinsten. Door de beurskrach kwamen ook de zwakke punten van de ondernemingstructuur aan het licht. De moedermaatschappijen werden door de krach gedwongen tot inkrimping. De holding compagnies en de beleggingsmaatschappijen, die gesteund werden door de moedermaatschappijen, waren daardoor ingestort. Zo verdween de mogelijkheid tot het uitlenen en investeren van geld. Een lange tijd zag het er naar uit dat dit alleen maar gevolgen zou hebben voor het vertrouwen in geld. Maar door feiten werd aangetoond dat dit ook zorgde voor het afnemen van orders en dus een groei van de werkloosheid. De krach zorgde ook voor de beëindiging van de leningen van de Verenigde Staten aan het buitenland. Met die leningen werden de gaten in de internationale handelsbalans met de Verenigde Staten gestopt. Die balans moest weer in evenwicht worden gebracht door de export te verminderen. Hierdoor ontstond er grote druk op de exportmarkten van verschillende soorten graan, katoen en tabak. De buitenlandse Pagina 2 van 16

3 leningen hadden de aanpassing van de export, die toch had moeten komen, alleen maar uitgesteld. Maar de beurskrach zorgde ervoor dat de aanpassing op een totaal verkeerd moment kwam. De boeren die dachten dat hun moeilijkheden door de beurskrach kwamen, bleken het bij het goede eind te hebben. Toen uiteindelijk het lot had toegeslagen, was er een kleine hongersnood in 1930, 1931, Veel mensen waren bang om in armoede, met weinig eten en zonder werk te moeten leven. Als de economische basis in 1929 gezond was geweest, zouden de gevolgen minder groot zijn geweest. De vertrouwenscrisis en het verminderen van de bestedingen zouden dan snel overwonnen zijn. Maar doordat het economische leven toen niet gezond was, was de economie erg kwetsbaar, zodat de economie door de beurskrach helemaal instortte. Overige crises De financiële markten hebben in de geschiedenis vele crises meegemaakt, die tot grote schades hebben geleid. Elke omvang van de schade is slechts een benadering, omdat niet vast te stellen is wat er zou zijn gebeurd als die crisis zich niet zou hebben voorgedaan. Deze bedragen zijn niet helemaal te vergelijken met de waarde die de dollar nu heeft. Was het te voorkomen? Ja, het was te voorkomen. In 1929 is dit al een keer eerder gebeurd en daarvan hebben sowieso veel dingen van kunnen leren, zoals dat het nu niet achtergehouden word dat er een crisis is door de grote mannen. Ook de banken hebben een groot deel van de schuld op zich. Zij moesten niet zomaar kredieten verstrekken, maar eerst de achtergrond van de kredietvrager bekijken. Als deze procedure was toegepast, had dit allemaal niet hoeven gebeuren. De banken konden er dan bijna zeker van zijn dat ze hun geld terug konden krijgen, waardoor er geen onnodig risico ontstaan was. Wat zijn de gevolgen voor de wereld? Europa: De eurozone is tegen de huidige wisselkoersen groter dan de Verenigde Staten. Anders dan de VS, waar voor 2008 de kans op een recessie lijkt toe te nemen, zijn de meeste economisten ervan overtuigd dat de economische groei in de eurolanden redelijk normaal blijft (maar cijfers van 2008 wijzen nu anders uit, zie tabel hieronder). Gabriel Stein van het Britse onderzoeksbureau Lombard Street Research wijst er bovendien op dat de euro-economie op dit moment dichtbij haar maximale capaciteit produceert. Ook dat wijst op een economie die goed draait. De Europese Centrale Bank liet het belangrijkste rentetarief dan ook ongewijzigd. ECB wil de inflatie zoveel mogelijke beteugelen. Ze willen voorkomen dat secundaire effecten van inflatie optreden. Dit gebeurt als hogere lonen, die op basis van de opgelopen inflatie, worden geëist. Dit zal de inflatie nog verder opjagen. De inflatie die er is wordt vooral veroorzaakt door hogere energie- en grondstoffenprijzen. Er wordt wel gewaarschuwd voor dat de aanhoudende risico s op de financiële markten uiteindelijk een negatieve invloed kunnen hebben op de reële economie. VS: In de VS is de groei bijna tot stilstand gekomen, mede door de hoge olieprijs, de zwakke aandelenkoersen en een waardevermindering van huizen. Daarbij vielen de laatste werkgelegenheidscijfers nogal tegen. Dit alles zal een spoor trekken in de consumptie van de Amerikanen. Invloeden op Nederland: 7 vragen waarin de gevolgen behandeld worden voor Nederland. Pagina 3 van 16

4 1. Wat voor gevolgen heeft deze crisis voor Nederland? Nog niet veel. In juli ging het vooral om ING en Aegon. Zij hebben miljarden in Amerikaanse risicohypotheken belegd. Maar Aegon en ING hadden vooral in wat veilige subprime-hypotheken belegd. De Nederlandse zakenbank NIBC meldde in augustus wel groot verlies te lijden op haar hypotheekportefeuille. Tot nu hebben banken als ING, ABN Amro en Rabobank wel wat schade opgelopen door de kredietcrisis. Hoewel er sprake is van flinke verliezen, valt de schade, als je het vergelijkt met veel grote buitenlandse banken, nog aanzienlijk mee. Ook Nederland heeft risicohypotheken. Maar deze risicohypotheken die in een meer Europese stijl zijn opgebouwd, lijken zich bij een oplopende rente rustiger en beter te handhaven. Dit komt ook omdat er in Nederland sprake van een veel strengere regelgeving. De kans dat zich een zelfde crisis voor zal doen als in Amerika is daardoor minder groot. 2. Blijft het pensioen waardevast? Nu de aandelenbeurzen wereldwijd onderuit gaan, worden ook de pensioenfondsen bedreigd. Volgens een berekening van De Nederlandsche Bank (toezichthouder pensioenfondsen) zou 10 procent een reservetekort hebben. Pensioenfondsen met een daadwerkelijk dekkingstekort, moeten dat binnen drie jaar oplossen. Voor pensioenfondsen geldt hetzelfde als voor hypotheken: ze zijn er voor de lange termijn. Daarom moet over de totale duur van het pensioen een bepaald rendement gehaald worden: het is niet de bedoeling bij dat bij elke lichte tegenslag de premie wordt verhoogd. Mocht de crisis zich nog verder uitbreiden, dan zijn premieverhogingen niet te vermijden. Dit zal een flinke tegenslag zijn voor werknemers, die een groter deel van hun inkomen in hun pensioen investeren. Belangrijker voor de pensioenfondsen is het probleem van de inflatie. Het gevolg is dat de waarde van een pensioen langzaam achteruit gaat, als deze niet wordt aangepast. De Nederlandsche Bank liet gisteren weten dat de meeste pensioenregelingen het pensioen kunnen verhogen aan de hand van de loonontwikkeling of de prijsontwikkeling. De één krijgt de loonontwikkeling doorberekend, de ander de prijsontwikkeling. Heel soms allebei. Aanhoudende inflatie bezorgt dus veel mensen vermindering van hun opgebouwde pensioenkapitaal. 3. Hoe staat het met de banenmarkt? Op de arbeidsmarkt is er nog niet veel veranderd voor de gemiddelde werkzoekende. Het aantal werklozen is laag en het aantal vacatures is hoog. Maar er is wel een probleem. Net als bij de pensioenen, is dat ook hier de stijgende inflatie. Door de geldontwaarding willen vakbonden dat de lonen net zo hard of sneller stijgen als de inflatie. Dat lijkt goed uit te pakken voor de werknemers wiens belangen de bonden behartigen, maar er is één keerzijde. Hoe meer geld bedrijven kwijt zijn aan lonen, hoe minder ze hebben om te investeren. 4. Is sparen nog veilig? De kredietcrisis heeft misschien wel de meeste invloed op het wat onduidelijke begrip consumentenvertrouwen. Dat is simpel gezegd de vertaling van al het slechte nieuws naar het gevoel van de burger. Drie dagen dalende beurskoersen op de voorpagina van kranten en het consumentenvertrouwen daalt. Die graadmeter is de afgelopen maanden langzaam teruggelopen tot het niveau van twee jaar geleden. Dat is op zich geen ramp, behalve als het gedaalde vertrouwen zich omzet in lagere bestedingen van consumenten. Dan zal ook de groei van de economie vertragen. Of dan worden consumenten zo bang dat Pagina 4 van 16

5 ze massaal het geld van hun bankrekening gaan halen. Zoals bij de Britse bank Northern Rock gebeurde. Maar zo ver is het nog niet. Als er hier onverhoopt toch een bank zou omvallen, hoeft dat bovendien geen probleem te zijn voor het merendeel van de spaarders. In het financiële toezicht is namelijk geregeld dat de Nederlandse Staat voor 100 procent garant staat voor de eerste euro aan spaargeld. Over de tweede euro geldt een garantie van 90 procent. Wie zekerheid wil, zet dus maximaal euro bij één bank. En wie meer spaargeld heeft, kan rekeningen openen bij meerdere banken. 5. Zijn er ook voordelen? Wie de crisis maximaal wil benutten, moet zijn inkopen gaan doen in de VS. De dollar is al jaren aan een langzame daling bezig, die door de huidige crisis in een stroomversnelling is gekomen. Met de Fed, het stelsel van Amerikaanse centrale banken, die keer op keer de rente verlaagt (zie tijdlijn), lijkt het einde van die daling nog niet in zicht. Door een renteverlaging pompt de Fed eigenlijk nieuwe dollars in het systeem, waardoor de al bestaande dollars weer minder waard worden. Keerzijde is dat de euro, maar ook de Japanse yen, steeds meer waard worden in de Verenigde Staten. Vlak na de introductie van de euro kostte één euro ongeveer 80 dollarcent. Een dollar was dus meer waard dan één euro. Tegenwoordig koop je voor één euro 1,60 dollar. Dus snel even naar New York voor je ipod, je spijkerbroek, je laptop of je sneakers. Of nog makkelijker: naar websites als amazon.com voor cd s, dvd s en boeken. Maar pas op! De douane houdt reizigers uit de VS extra in de gaten, juist wegens de goedkope dollar. Een minpuntje: als je met je creditcard aan komt zetten, houdt er dan rekening mee dat banken ook daarmee terughoudender geworden zijn. Lening op lening stapelen wordt lastiger. 6. Heeft de crisis gevolgen voor de hypotheken? Anders dan in de VS gaat de gemiddelde Nederlandse huizenbezitter niet gebukt onder een subprimehypotheek met woekerrentes. Zulke hypotheken zijn hier niet verkocht, omdat hypotheekverstrekkers bij ons onder strenger toezicht staan. Wie hier een hypotheek afsluit, heeft in principe voor lange tijd zekerheid over wat hij moet betalen. Een ander verhaal is natuurlijk welk bedrag er aan het eind van de looptijd gespaard moet zijn. Of erger: belegd moet zijn. Wie een beleggingshypotheek heeft, loopt per definitie meer risico dan de bezitter van een spaarhypotheek. Zeker nu aandelenkoersen wereldwijd sterk dalen, is het voor beleggingshypotheken nagenoeg ondoenlijk voldoende vermogen op te bouwen. Is dat erg? Niet echt. Immers, ook een beleggingshypotheek is een afspraak met lange adem. Over een periode van dertig jaar dient een bepaald bedrag bij elkaar belegd te worden. In theorie kan er op een aantal goede jaren een aantal slechte jaren volgen zonder dat het einddoel in gevaar komt. En omgekeerd. Vervelender kan het zijn voor mensen met een beleggingshypotheek die aan het eind van hun looptijd zitten. Een opgebouwd vermogen in aandelen kan in één klap flink minder waard worden door de huidige crisis. Beleggingshypotheken zijn echter pas een paar jaar populair, dus erg acuut zijn de problemen waarschijnlijk niet. Voor nieuwe huizenkopers is er wel iets veranderd. De buitenlandse prijsvechters die enkele jaren geleden met stunttarieven de Nederlandse hypotheekmarkt opkwamen, hebben onder druk van de crisis hun tarieven verhoogd of zijn er helemaal mee opgehouden. Dat betekent: minder keuze en iets hogere tarieven. 7. Wat voor invloed heeft de crisis op bedrijven? Pagina 5 van 16

6 Die zwaarste klappen door de kredietcrisis vallen bij ondernemers. Voor grote bedrijven wordt het steeds moeilijker om overnames gefinancierd te krijgen, omdat banken, investeerders en bedrijven elkaar nu wantrouwen. Voor kleine ondernemers geldt bijna iets soortgelijks. Eind januari maakte de Europese Centrale Bank bekend dat banken veel minder snel leningen verstrekken dan voorheen. Vaak zijn de voorwaarden aangepast waaronder een lening verstrekt wordt. Zo eisen banken een stevigere basis. Maar lenen is ook duurder geworden. Lastiger lenen kan op lange termijn inderdaad een rem op ondernemerschap zetten. Immers, noodzakelijke uitbreidingen of overnames worden voor onbepaalde tijd uitgesteld, waarmee de groei van het bedrijf op het tweede plan komt. Dat zou uiteindelijk kunnen leiden tot een afname van de werkgelegenheid. Welke oplossingen zijn er? Er zijn een aantal noodplannen opgesteld door de Amerikaanse, Britse en andere overheden/banken, hier een aantal: 15 oktober Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft samen met de grote banken een plan gemaakt voor een gezamenlijk fonds dat moet voorkomen dat de kredietcrisis de wereldeconomie verder beschadigd. Het fonds, met een waarde van ongeveer 100 miljard dollar, moet gaan werken als een speciale kredietverstrekker aan banken met in nood verkerende onderpanden en andere activa die zijn blootgesteld aan risicovolle hypotheken. Leningen Hiermee hopen de banken te voorkomen dat risicovolle waardepapieren massaal gedumpt worden waardoor de prijzen verder dalen en banken minder leningen verstrekken. Dat zou de economie kunnen beschadigen. Het Amerikaanse ministerie van Financiën heeft de gesprekken tussen grote banken in de wereld georganiseerd, waaronder de grootste Amerikaanse bank Citigroup. Ook JPMorgan Chase, Goldman Sachs en Bank of America zijn betrokken in de discussies. Het idee voor de samenwerking zou half september tijdens een bijeenkomst op het Amerikaanse ministerie van Financiën ontstaan zijn. Als de banken akkoord gaan, zou het fonds binnen drie maanden opgericht moeten zijn. Volgens de Wall Street Journal is het bijzonder dat de Amerikaanse overheid deze rol op zich neemt. 24 januari: Het Witte Huis en het Amerikaanse Congres zijn het eens geworden over een plan om de Amerikaanse economie te ondersteunen. Burgers en bedrijven kunnen op korte termijn rekenen op flinke belastingvoordelen. Maatregelen Ook komen er maatregelen om de huizenmarkt te versterken. Dat heeft de Amerikaanse minister van Financiën Henry Paulson en Democratische en Republikeinse leiders in het Congres donderdag bekendgemaakt. Belastingmaatregelen De Democratische voorzitter van het Huis van Afgevaardigden, Nancy Pelosi, liet weten dat ongeveer Pagina 6 van 16

7 miljoen Amerikaanse gezinnen in aanmerking komen voor de belastingmaatregelen. Een volwassene zou maximaal 600 dollar voordeel kunnen krijgen. Een stel kan ongeveer 1200 dollar krijgen en per kind nog eens 300 dollar. Ook een beperkt aantal mensen dat te weinig verdient om belasting te betalen, krijgt toch een bedrag van circa 300 dollar in handen. Bedrijven kunnen onder meer rekenen op verscheidene belastingkortingen voor nieuwe investeringen. Stimulering Pelosi liet weten dat de maatregelen de economie een impuls zal geven en nieuwe arbeidsplaatsen zal creëren. Het gaat er om, volgens Pelosi, dat "werkende gezinnen, de Amerikaanse middenklasse, geld in de hand krijgt gedrukt". Kosten De maatregelen zullen de Amerikaanse overheid circa 150 miljard dollar kosten. Voor dat bedrag worden er ook concrete stappen genomen om hypotheekbezitters te ondersteunen en de huizenmarkt een rustmoment te verschaffen. Zo wordt het bedrag waarvoor huizenbezitters een goedkopere hypotheek kunnen krijgen verhoogd. Ongeveer eenderde van alle huizen in de verkoop zijn gedwongen verkoop omdat de mensen hun hypotheek niet meer kunnen betalen. Dat zijn meer dan 1.6 miljoen gezinnen. 12 februari Zes grote Amerikaanse banken komen vandaag met een nieuw plan om huiseigenaren te helpen die door de hypotheekcrisis in de problemen zijn gekomen. Onder meer Bank of America, Citigroup, Countrywide Financial en Washington Mutual doen mee aan het,,project Lifeline'' De banken zullen contact zoeken met huizenbezitters die meer dan negentig dagen te laat zijn met betalen van hun hypotheekrente en aflossingen. Deze mensen komen in sommige gevallen in aanmerking voor een betalingsuitstel van dertig dagen, waardoor een gedwongen veiling van de huizen verder op wordt geschoven. Banken zullen dan proberen een manier te vinden om de hypotheek betaalbaar te maken. Dit plan is niet zozeer gericht op de bezitters van de zogenoemde 'subprime' hypotheken, maar is bedoeld voor mensen met een 'gewone' hypotheek die toch moeite hebben aan hun verplichtingen te voldoen. In totaal kwamen eind vorig jaar ongeveer 1,3 miljoen huizenbezitters hun hypotheekverplichtingen niet na. Subprimehypotheken zijn verstrekt aan mensen met weinig of geen onderpand. De aanvankelijke voorwaarden van de hypotheken zijn gunstig, maar de kosten stijgen na korte tijd explosief. Voor deze groep is al een door de regering gesteund reddingsprogramma gaande genaamd Hoop Nu. Volgens de banken zijn in de laatste zes maanden van 2007 meer dan een half miljoen subprime-leners geholpen met hun betalingen. Gewone hypotheken kennen een meer gelijkmatige ontwikkeling van de rente. 21 april De Bank of England, de Britse centrale bank, heeft vanmorgen een hulpplan gepresenteerd ter waarde van 50 miljard pond (62,5 miljard euro) om de toetstand van de stilstand in de financiële sector door de kredietcrisis te doorbreken. De omvangrijke hulpactie, de grootste uit de geschiedenis van de Bank of England, stelt banken in staat een deel van hun hypotheektegoeden, waarvan de waarde door de kredietcrisis onduidelijk is, in te Pagina 7 van 16

8 wisselen tegen staatsobligaties (schriftelijke schuldbekentenis, van een lening van een staat, bedrijf enz., tegen een vaste rente). De hoop is dat banken daardoor meer vertrouwen krijgen en bereid zijn nieuwe kredieten te verstrekken, zowel aan elkaar als aan cliënten. Veel Britse banken zijn in moeilijkheden geraakt door de kredietcrisis. Het sterkst geldt dit voor de Royal Bank of Scotland (RBS), die vorig jaar bovendien een grote last op zich nam door ABN Amro over te nemen. Eind vorige week bleek dat RBS 4 miljard pond moet afschrijven als gevolg van de kredietcrisis. RBS ziet zich bovendien genoodzaakt om voor 10 miljard pond nieuwe aandelen uit te geven. De bank heeft het geld onder meer nodig om zijn reserves op peil te houden. Juist door de overname van ABN Amro zijn die onder druk gekomen. Ook is er sprake van de verkoop van delen van het concern. De ontwikkeling is pijnlijk voor RBS-topman Sir Fred Goodwin, die aandeelhouders herhaaldelijk had bezworen dat het niet nodig zou zijn om de hand op te houden voor meer kapitaal. Vertegenwoordigers van de banken verwelkomden vanmorgen de hulpactie van de Bank of England. De regering heeft wel een aantal voorwaarden verbonden aan de maatregel. Alleen hypotheekleningen die voor eind 2007 zijn verstrekt komen in aanmerking. De overheid verlangt bovendien een korting bij de overname. De maatregel geldt in principe voor een jaar. Daarna moeten de banken hun hypotheekleningen zelf weer overnemen. Prognoses Het is eigenlijk nog onmogelijk om nu een goede prognose te doen. Maar hier zijn toch 2 prognoses. Conclusie Onze conclusie is dat deze kredietcrisis niet een van de ergste op het gebied van de leefomstandigheden van de getroffenen, zoals de hongersnoden begin 1930, maar wel een van de ergste op het gebied van financiële schade in bijna heel de wereld. Deze kredietcrisis lijkt tegen zijn einde te lopen omdat er allemaal hulpplannen zijn, nu is het afwachten of die hulpplannen ook daadwerkelijk aanslaan. De gevolgen van deze crisis zullen nog lang zichtbaar blijven. Tijdlijn Hier een chronologisch overzicht van de belangrijkste gebeurtenissen sinds het ontstaan van de crisis in de zomer van Eerste onrust: Bear Stearns in de problemen Een week nadat twee hedge fondsen van Bear Stearns die in risicovolle hypotheken belegden ingestort waren, bleken deze subprime-hypotheken de beurs opnieuw parten te spelen. Beleggers maken zich zorgen over de ontwikkelingen Countrywide Financial in zwaar weer Countrywide Financial Corp., Amerika's grootste verstrekker van hypotheken, rapporteerde op deze dag de derde winstdaling op rij. Het aandeel sloot ruim 8% lager. Beleggers zijn bezorgd dat de problemen in de hypotheekmarkt zich als een olievlek zullen verspreiden over de Amerikaanse en andere beurzen Beurzen kleuren rood De grote hypotheekproblemen, die al sinds eind vorig jaar boven de VS zweefden, komen opnieuw in een stroomversnelling nadat bekend werd dat het bedrijf American Home Mortgage Investment niet langer aan zijn leningsverplichtingen kon voldoen. Hierdoor kleurden de indices dieprood en kwamen ook andere zakenbanken in zwaar weer terecht, toen bleek dat beleggers zich niet waagden aan riskante Pagina 8 van 16

9 beleggingen Ontslagen bij American Home Mortgage De problematiek in de Amerikaanse economie leidt tot hevige verliezen op de beurs, terwijl de cijfers van de banengroei eveneens teleurstelden. American Home Mortgage kondigde het ontslag aan van 6000 medewerkers om het bedrijf in leven te kunnen houden Fed handhaaft rente Als gevolg van de kredietmarktcrisis besloot Virgin Media de verkoopperiode te verlengen. Hiermee wil Virgin geïnteresseerden de kans bieden in een stabielere tijd een bod te doen. Daarnaast liet beursanalist Jim Cramer zich gaan in een televisie-uitzending, waarin hij de Federal Reserve geëmotioneerd opriep tot een renteverlaging; omdat niet iedereen gelooft in renteverlaging als tovermiddel, bleef die maatregel vooralsnog uit: de Federal Reserve besloot unaniem tot handhaving van de rente op 5,25%. Analisten verwachten nog een of twee correcties dit jaar; de eerste mogelijk al op 18 september, wanneer het volgende rentebesluit genomen zal worden Kapitaalinjectie Bank of America voor Countrywide Hypotheekbank Countrywide Financial kreeg een kapitaalinjectie van 2 miljard dollar van Bank of America. Het hypotheekbedrijf werd de afgelopen weken zwaar getroffen door de problemen op de Amerikaanse markt voor risicovolle hypotheken, de zogeheten subprime-leningen. Hierdoor verdwenen later banen bij Countywide Bush komt met noodplan voor huizenbezitters Eind augustus acht de Amerikaanse president Bush het nodig om de getroffen subprime-leners te hulp te schieten. Hij kondigt een noodplan aan dat de mensen die zonder schuld in de zorgen zijn beland moet ondersteunen Northern Rock geholpen door Bank of England De Britse hypotheekverstrekker Northern Rock heeft een noodkrediet gekregen van de Britse centrale bank om hoofd te kunnen bieden aan de huidige crisis op de kredietmarkt en de daaruit ontstane liquiditeitskrapte. Het is voor het eerst in 9 jaar tijd dat een Britse bank geholpen moet worden. Desondanks halen rekeninghouders massaal hun geld op bij de bank; de rijen voor de filialen geven voeding aan de paniek in de mondiale financiële sector Fed verlaagt de rente naar 4,75 procent De Fed verlaagde voor het eerst in ruim vier jaar de rente om de economische gevolgen van de kredietproblematiek tegen te gaan De Nederlandse Bank voorziet problemen in Europa De problemen op de Amerikaanse subprime-hypotheekmarkt zullen ook de Europese financiele sector niet ongemoeid laten, meldde De Nederlandsche Bank. Dit komt door de directe en indirecte (via beleggingen in hypotheken) uitzettingen op deze markt door Europese banken. Vanwege de geleden verliezen zou er onder beleggers tevens minder bereidheid zijn om risico's te nemen Opnieuw Europese banken in zwaar weer De Zwitserse bank UBS maakte zware verliezen bekend als gevolg van de kredietcrisis. Het management moest worden veranderd en onder het personeel vielen 1500 ontslagenen. Het Amerikaanse Citigroup zag een verlies van 60 procent op de kwartaalcijfers. Ook hier werd de bedrijfstop spoedig vervangen Fed verlaagt rente opnieuw Voor de tweede achtereenvolgende keer heeft de Amerikaanse centrale bank de rente verlaagd. Het tarief Pagina 9 van 16

10 werd eind oktober vastgesteld op 4,5 procent Noodfonds voor Amerikaanse banken Nadat de Fed en de ECB kapitaalinjecties in de financiële sector staken, werd in de VS ook een noodfonds ontwikkeld waaruit banken in zwaar weer kunnen putten Royal Bank of Scotland getroffen Ook Royal Bank of Scotland blijkt voor 1,3 miljard euro afschrijvingen te hebben moeten doen in verband met de kredietzorgen Centrale banken Amerika en Europa slaan handen ineen De Federal Reserve, de Europese Centrale Bank, de Bank of Canada en de Bank of England hebben een plan opgesteld om de druk op de kredietmarkt te verlichten. De ECB stak in totaal 350 euro miljard in de financiële sector Fed stelt voorwaarden aan hypotheekverstrekking De Amerikaanse Federal Reserve legde een voorstel aan de markt voor waarin het de eisen voor het verstrekken van hypotheekleningen heeft aangescherpt. Zo moeten nieuwe problemen worden weerstaan. Een dag later werd bekend dat 93 Amerikaanse banken gebruik hadden gemaakt van het budget van 20 miljard dollar tegen voordelige rente Countrywide gekocht door Bank of America Countrywide, de grootste hypotheekverstrekker van de Verenigde Staten, werd voor 4 miljard dollar overgenomen door Bank of America. Het bedrijf werd hard geraakt door de subprime-crisis en kon alleen niet overleven Economisch noodplan Bush De Amerikaanse president Bush maakte een pakket aan maatregelen bekend om de groei van de economie van de Verenigde Staten te stimuleren. Er zou circa 140 miljard dollar in de economie worden gepompt Zwarte maandag ondanks noodplan Na een vrije val van de Aziatische koersen worden ook elders in de wereld gigantische verliezen geleden op de beurzen. Met angst en beven werd de volgende dag afgewacht waarop Wall Street, dat deze maandag gesloten bleef, zou openen Ook VS voor de bijl ondanks rentestap Fed Ondanks dat de Fed de rente terugbracht met 75 basispunten tot 3,50 procent, kon niet worden voorkomen dat massaal werd verkocht na de openingsbel op Wall Street. Tegen het einde van de dag herstelde de koersen zich Beurzen richten zich op; handelsfraude Societe General Langzaamaan keert het vertrouwen terug op de beurzen nadat de noodplannen van Bush goedkeuring kregen uit diverse hoeken. De beursweek eindigde wereldwijd positief, ondanks het nieuws dat een medewerker van de Franse bank Societe General met 5,9 miljard euro handelsfraude had gepleegd Wellink vreest impact Voorzitter van De Nederlandsche Bank Nout Wellink sprak de vrees uit dat de gevolgen van de kredietcrisis harder neer zouden slaan op de Nederlandse economie dan tot dan toe verwacht. Later zwakte hij deze woorden af Opnieuw dramatische beursdag Pagina 10 van 16

11 Tegenvallend cijfer over de dienstensector in de Verenigde Staten zorgden opnieuw voor wereldwijde verliezen op de aandelenkoersen. De gehele handelsweek bleven de meeste indices steken op verlies; een nieuwe rentestap van de Fed bleef echter uit Noodplan banken voor hypotheekbezitters Zes grote banken hebben het plan opgevat om huiseigenaren bij te staan die getroffen zijn door de gevolgen van de kredietcrisis. Dit plan, dat Project Lifeline wordt genoemd, biedt betalingsuitstel en een nieuwe opzet voor de aflossing van hypotheken. Daarnaast maakte Warren Buffett bekend obligatieverzekeraars bij te willen staan, hetgeen door de beurswereld als goed signaal werd gezien Bernanke ziet hoop gloren Fed-voorzitter Ben Bernanke maakte bekend een verbetering te zien in het economisch beeld. Na een periode van beperkte groei verwacht hij later dit jaar een sterker groeipad. De Fed-voorzitter liet daarbij wel weten dat de centrale bank voor 2008 uitgaat van een lagere economische groei dan eerder werd voorzien en dat hij meer afschrijvingen voorziet bij banken. Zijn woorden braken de driedaagse opmars van de indices op Wall Street Nederlandse economie goed ondanks crisis De Nederlandse economie bleek het jaar 2007 onverwacht goed te hebben afgesloten. Ondanks de mondiale kredietcrisis is de economie in het laatste kwartaal met 1,2 procent gegroeid ten opzichte van het derde kwartaal. Over geheel 2007 bedroeg de groei 3,5 procent, het hoogste percentage van deze eeuw tot nog toe Northern Rock tijdelijk genationaliseerd De Britse overheid gaat het noodlijdende Northern Rock tijdelijk nationaliseren. Eerder werd al een lening van 33 miljard euro beschikbaar gesteld. Minister Darling van Financien moet voor maart de nationalisering ter goedkeuring voorleggen aan de EU Bernanke: Fed zal 'tijdig' handelen om groei te ondersteunen De Amerikaanse Federal Reserve zal 'tijdig' doen wat nodig is om de economische groei te ondersteunen, zo maakte voorzitter Ben Bernanke bekend in zijn halfjaarlijkse toespraak voor het Committee on Financial Services van het Amerikaanse House of Representatives. De Fed zal alle informatie over de economische vooruitzichten zorgvuldig evalueren en zorgen voor voldoende garanties tegen de 'neerwaartse risico's' voor economische groei die op dit moment een rol spelen, zo stelde Bernanke. Daarbij zal de Fed in de komende maanden een scherp oog houden op de inflatie en inflatieverwachtingen. 'Verdere stijgingen van de prijzen van energie en andere grondstoffen in de afgelopen weken, wijzen op een licht groter risico ten aanzien van zowel de totale als de kerninflatie dan we vorige week zagen.' Bernanke bevestigde in zijn toespraak de uitspraken van Fed vice-voorzitter Donald Kohn van een dag eerder dat de groeivertraging van de economie op dit moment een grotere bedreiging vormt dan de inflatie ABN Amro schrijft 1,6 miljard euro af door kredietcrisis ABN Amro Holding, inmiddels overgenomen door een consortium bestaande uit Royal Bank of Scotland plc (RBS), Banco Santander en Fortis, heeft in 2007 voor 1,6 miljard euro moeten afschrijven als gevolg van de kredietcrisis. De impact hiervan komt volledig voor rekening van het Britse RBS Fed wijst in Beige Book op vertraging economie VS De economische groei in de Verenigde Staten is sinds het begin van dit jaar vertraagd. Dat gaf de Federal Reserve deze dag aan in het Beige Book. Van de twaalf districten rapporteerden er acht een afname van Pagina 11 van 16

12 de economische activiteit. De overige vier beschreven de groei als getemperd, traag of gematigd Wall Street: kredietcrisis verdiept, beurzen lager In New York sloten de belangrijkste indices deze dag flink lager. De financiele waarden lagen op de pijnbank door zorgen over een verdieping van de kredietcrisis. Zorgelijke berichten kwamen verder uit de huizenmarkt, van de Ferderal Reserve en van obligatieverzekeraar CIFG Aegon boekt 17 miljoen euro af vanwege kredietcrisis Aegon heeft in het vierde kwartaal van miljoen euro afgeboekt vanwege de kredietcrisis. Dat maakte de verzekeraar bekend bij de presentatie van de kwartaalcijfers. Aegon heeft niet afgeboekt op de subprime portefeuille van 2,9 miljard euro. Wel heeft de onderneming moeten afboeken via het eigen vermogen. Het betreft investeringen in de Amerikaanse subprime hypotheekmarkt, beleggingen die tegen subprime aanzitten en daaraan gerelateerde producten als CDO's Fed neemt maatregelen tegen liquiditeitsdruk De Amerikaanse Federal Reserve neemt maatregelen om de toenemende liquiditeitsdruk in de kredietmarkt tegen te gaan. Zo worden de bedragen die uitstaan in de Term Auction Facility (TAF) uitgebreid tot 100 miljard dollar, een toename van 40 miljard dollar. De veilingen op 10 maart en 24 maart komen hierdoor uit op 50 miljard dollar per veiling. De Federale Reserve zal deze veilingsgrootte verder verhogen als de voorwaarden dat rechtvaardigen. De Term Auction Facility is een instrument van de Federal Reserve (Fed) om de liquiditeit in de Amerikaanse financiele markten te vergroten door een tijdelijke verschaffing van extra liquiditeiten te bieden. De Fed meldt tevens in nauw overleg te zijn met buitenlandse centrale banken inzake de 'zorgwekkende liquiditeitscondities' in de markten ECB: bestrijden inflatie blijft hoofddoel Het bestrijden van de inflatie blijft het hoofddoel van de Europese Centrale Bank. De huidige rentevoet en het monetaire beleid helpen de centrale bank daarbij. Dat blijkt uit het maandrapport dat de ECB heeft gepubliceerd. Uit het rapport blijkt verder dat de ECB nog altijd 'krachtige korte-termijn opwaartse druk op de inflatie' ziet. Tegelijkertijd is het niveau van onzekerheid over de economische ontwikkelingen nog altijd hoog door de onrust op de financiele markten LBBW schrijft 1,5 miljard euro af vanwege hypotheekcrisis VS Landesbank Baden-Wurttemberg (LBBW) heeft over het boekjaar ,47 miljard euro afgeschreven in verband met de kredietcrisis. Desondanks realiseerde LBBW nog wel een nettowinst in het betreffende boekjaar, van 311 miljoen euro. Dat is een daling van circa 67 procent ten opzichte van 2006, toen nog een winst van 931 miljoen euro in de boeken werd geschreven Fed verlaagt discount rate van 3,50 tot 3,25 procent De Federal Reserve verlaagde, tijdens een noodzitting, de discount rate van 3,50 naar 3,25 procent. Het belangrijkste rentetarief bleef onveranderd op 3,00 procent. De discount rate betreft het toptarief waartegen banken geld kunnen lenen van de Fed. Ook de leentermijn werd bijgesteld, van 30 dagen naar 90 dagen. De Fed stelt de discount rate te hebben verlaagd om de orde op de financiele markten te herstellen. De Amerikaanse Centrale Bank stemde verder unaniem in met nieuwe een leenfaciliteit van de Federal Reserve Bank of New York Fed verlaagt rente met 75 basispunten naar 2,25 procent De Amerikaanse Federal Reserve verlaagde het belangrijkste rentetarief, ofwel federal funds rate, met 75 basispunten naar 2,25 procent. De rente kwam daarmee op het laagste punt sinds december Volgens de Fed wijzen recente data erop dat de vooruitzichten voor de economische activiteit in de VS Pagina 12 van 16

13 verder zijn verslechterd. Ook het discontotarief is verlaagd, van 3,25 naar 2,50 procent. Het was de tweede verlaging in korte tijd. Wall Street won 420 punten door het besluit Ackermann (Deutsche Bank): 'Staat moet actief ingrijpen in kredietcrisis' Volgens bestuursvoorzitter Josef Ackermann van Deutsche Bank moeten regeringen direct invloed uit gaan oefenen op de financiele markten. Volgens hem is het effect van kapitaalinjecties niet meer voldoende, zo gaf hij aan in een interview in de Duitse krant Frankfurter Allgemeine Zeitung. De bestuurder gelooft er niet meer in dat de markt zichzelf kan genezen van de kredietcrisis en roept regeringen op actief in te grijpen IKB verwacht hogere verliezen door kredietcrisis in IKB Deutsche Industriebank verwacht een nettoverlies van ongeveer 800 miljoen euro over het gebroken boekjaar als gevolg van de kredietcrisis, zo maakte de bank deze dag bekend. Dit is meer dan het nettoverlies van 550 miljoen euro dat IKB eerder voorzag. IKB was vorig jaar het eerste Duitse slachtoffer van de onrust op de financiele markten. De bank liet weten de portefeuille met risicovolle Amerikaanse hypotheken niet te kunnen doorverkopen als gevolg van de onrust op de financiele markten. De handel in het aandeel werd als gevolg van het nieuws tot uur stilgelegd. De Duitse overheidsbank en grootaandeelhouder van IKB, Kredietanstalt fur Wiederaufbau (KfW), steekt 450 miljoen euro in haar branchegenoot. IKB heeft nu voor in totaal 9 miljard euro aan noodkredieten ontvangen ECB biedt banken meer liquiditeit voor Paasweekeinde De Europese Centrale Bank heeft financiele instellingen extra liquiditeit geboden om het Paasweekeinde te overbruggen. Marktpartijen konden tot uur biedingen indienen met een minimale waarde van 1 miljoen euro. De maatregel heeft een looptijd van 5 dagen en zou aflopen op 25 maart ECB kent 15 miljard euro aan eendagsleningen toe De Europese Centrale Bank heeft verdere stappen gezet om de kredietkrapte in het Europese bancaire systeem te verlichten. De ECB kende 15 miljard euro aan eendagsfondsen toe, door middel van een snelle liquiditeitsverhogende veiling. De quick tender-veiling volgde op de belofte van de ECB van enkele dagen eerder van extra driemaandsfinancieringen, en, voor het eerst, ook leningen voor zes maanden. De ECB stelde dat het een stap was, gericht op 'de normalisering van het functioneren van de geldmarkt in de eurozone' Fed-voorzitter ziet mogelijk lichte daling BBP in 1ehj 2008 Fed-voorzitter Ben Bernanke heeft voor het eerst gezegd dat de economie in de VS een krimp laat zien. In zijn toespraak voor het economisch comite van het Amerikaanse congres stelde hij dat het erop lijkt dat het bruto binnenlands product (BBP) niet veel of helemaal niet zal groeien in het eerste halfjaar van 2008 en mogelijk zelfs licht zal dalen. Zijn uitspraken ondersteunden de verwachting dat de Federal Reserve nog niet klaar is met renteverlagingen. De economie zal zich volgens Bernanke in de tweede helft van het jaar waarschijnlijk herstellen. 'De stappen van de Federal Reserve zouden economisch herstel moeten bevorderen', aldus Bernanke, die verder aangaf vertrouwen te hebben in de economische vooruitzichten van de Verenigde Staten op de lange termijn Wellink: VS al in recessie of komt daarin terecht De economie in de VS is al in een recessie of komt daar dit jaar in terecht. Dat zei DNB-president Nout Wellink tijdens een persconferentie over het jaarverslag van de centrale bank. Hij deed zijn uitspraken op basis van uitgelekte cijfers van het IMF. Daarin staat dat de gemiddelde economische groei van de VS in 2008 zal uitkomen op 0,5 procent en in 2009 op 0,6 procent. Op basis van de huidige ontwikkelingen en Pagina 13 van 16

14 het overloopeffect van 2007 zou dat voor het einde van dit jaar resulteren in een lager BBP Fed-bestuurders: krimp economie VS 'waarschijnlijk' Het is 'waarschijnlijk' dat de Amerikaanse economie in de eerste helft van 2008 een krimp laat zien. Zo oordeelden verschillende leden van het Federal Open Market Committee (FOMC), het beleidsorgaan van de Federal Reserve, tijdens de laatste vergadering op 18 maart Dat leek deze dag uit de notulen van deze samenkomst. Sommige leden oordeelden zelfs dat rekening moet worden gehouden met een 'ernstige' economische teruggang. Het nieuws woog zwaar op Wall Street 'NIBC leent miljarden bij ECB' NIBC gaat miljarden lenen bij de ECB om aan zijn betalingsverplichtingen te kunnen blijven voldoen, zo schreef het Financieele Dagblad. De Nederlandse zakenbank moet de komende twaalf maanden meer dan 4 miljard euro bij de ECB lenen om de liquiditeitspositie veilig te stellen. NIBC gaf aan dat de liquiditeitspositie voor de komende drie jaar veilig is gesteld, zelfs wanneer de bank geen nieuw geld aantrekt. Volgens de krant wordt NIBC relatief hard geraakt door de kredietcrisis omdat de bank gespecialiseerd is in het verpakken en doorverkopen van kredietportefeuilles aan institutionele beleggers ECB handhaaft rente volgens verwachting op 4 procent De ECB heeft, conform de verwachting van economen, het rentetarief gehandhaafd op 4,00 procent. In juni 2007 werd het belangrijkste rentetarief voor het laatst verhoogd met 25 basispunten tot de huidige 4,00 procent. De ECB handhaafde vandaag ook de deposito-rente en marginale beleningsrente, op respectievelijk 3,00 en 5,00 procent Minister Bos: 'Huizenmarkt Nederland onvergelijkbaar met VS' Minister Bos van Financien ziet geen aanwijzingen dat zich op de Nederlandse huizenmarkt een vergelijkbare crisis voor zal doen als in Amerika. Bos reageerde hiermee op de bevindingen van het Internationaal Monetair Fonds. Volgens het IMF is de Nederlandse huizenmarkt overgewaardeerd. De Nederlandse huizenmarkt is echter onvergelijkbaar met de Amerikaanse, aldus de minister. "Er bestaat in Nederland geen bloeiende markt voor risicovolle hypotheekleningen zoals deze die in Amerika de grondslag bleken te zijn van de Financiele crisis. Daarnaast is er beter toezicht op deze markt." Bernanke wil strengere regels voor financiele instellingen Amerikaanse regelgevende instanties moeten hun toezicht op de financiele markten verscherpen, zo maakte Ben Bernanke, voorzitter van de Federal Reserve, bekend. "Instanties moeten beleidsmaatregelen nemen die ertoe leiden dat financiele bedrijven genoeg kapitaal en liquiditeit aanhouden, evenredig met hun blootstelling aan ongunstige gebeurtenissen in de markt', aldus Bernanke. Beleidsbepalers in de Verenigde Staten, waaronder de Fed, onderzoeken momenteel hoe de Amerikaanse kredietcrisis heeft kunnen ontstaan en hoe ze erop moeten reageren. Het voorzitterschap van deze werkgroep is in handen van minister van Financien Henry Paulson. Andere belangrijke deelnemers, naast het stelsel van centrale banken, zijn de Securities and Exchange Commission (SEC) en de Commodity Futures Trading Commission Winstwaarschuwing General Electric trekt Wall Street omlaag Op Wall Street zijn de belangrijkste graadmeters vrijdag na een volatiele handelsessie in mineurstemming de week uitgegaan met verliezen van meer dan 2%. Beleggers schrokken van de winstwaarschuwing en slechte cijfers van Dow-fonds General Electric (GE). Het resultaat stond met name onder druk door zwakte in de financiele dienstenactiviteiten van de onderneming als gevolg van een afkoelende Amerikaanse economie en problemen op de kapitaalmarkt. Gevreesd wordt dat het komende Pagina 14 van 16

15 kwartaalcijferseizoen meer teleurstellingen in petto heeft S&P: Wereldwijde aandelenmarkten hard geraakt in eerste kwartaal Opkomende en ontwikkelde aandelenmarkten over de hele wereld zijn hard geraakt gedurende het eerste kwartaal van Gemiddeld verloren zij respectievelijk 10,6 en 8,95 procent. Dat schreef kredietbeoordelaar Standard & Poor in zijn maandelijkse terugblik op de wereldwijde aandelenbeurzen. De volatiliteit en onzekerheid op de aandelenmarkten werd in de eerste drie maanden van het jaar aangewakkerd door recordprijzen voor grondstoffen, de zwakkere dollar en de potentiele wereldwijde impact van een mogelijke Amerikaanse recessie. Maar ook het feit dat tienjarige Amerikaanse staatsobligaties hun laagste koers naderden speelde mee G7 in overleg over nieuw dieptepunt dollar Een nieuw dieptepunt voor de dollar werd besproken op de G7-top in Washington. Ministers van Financien en centrale bankiers van de G7-landen werden ontvangen door de Amerikaanse minister van Financien Henry Paulson. Europese beleidsbepalers spraken hun bezorgdheid uit over het effect van de sterke euro op de export. Eurocommissaris voor Economische en Monetaire Zaken Joaquin Almunia zei dat de euro overgewaardeerd is. De euro bereikte een dag eerder een nieuw historisch record tegenover de dollar op 1,5915 dollar, na een forse stijging van de olieprijs en uitspraken van president Jean-Claude Trichet van de Europese Centrale Bank. De ECB hield de korte rente onveranderd. In een toelichting liet Trichet doorschemeren voorlopig niet van plan te zijn tot een verlaging over te gaan. Het renteverschil met betrekking tot de euro-dollarkoers wordt sterk gedreven door renteverwachtingen. Terwijl de ECB de rente stabiel wil houden, zal de Federal Reserve haar belangrijkste rentetarief naar verwachting verder omlaag brengen om zo de Amerikaanse economie te ondersteunen. Waar de ECB enkel het mandaat heeft om de inflatie te bewaken, kijkt de Fed ook naar de ontwikkeling van de economie bij het vaststellen van haar beleid Minister Bos: Zwaarste crisis sinds 1929 Volgens Minister Bos van Financien is de huidige financiele crisis de zwaarste sinds de crisis van Hij zei dat in Washington, waar Bos de voorjaarsvergadering van het Internationaal Monetair Fonds bijwoonde. Volgens de minister is de uitwerking van de huidige crisis echter beperkter dan in 1929, toen de hele wereld in economische malaise verzeild raakte. Bos waarschuwde niettemin voor de blijvende onzekerheid, omdat niet helder is waar de volgende klappen gaan vallen Minister Bos wil nieuwe regels financiële sector Minister Bos van Financiën wil dat er nieuwe regels komen voor de financiële sector. Dat heeft hij op deze dag gezegd tijdens de opening van het nieuwe kantoor van NIVRA in Amsterdam. 'Ik heb even genoeg van te veel vertrouwen in het zelfreinigend vermogen van de financiële sector', aldus Bos ECB: reële Europese economie kan harder geraakt worden De reële Europese economie kan harder geraakt worden dan waar de markt rekening momenteel mee houdt. Dat meldde de Europese Centrale Bank (ECB) in haar maandelijkse bulletin van april. 'De matiging van de wereldwijde groei vertaalt zich waarschijnlijk in wat minder vraag naar producten en diensten uit de eurozone vanuit landen buiten de eurozone,' zo schreef de ECB. Data wijst erop dat de vijftien landen die de euro delen een groeivertraging te wachten staat Fed verlaagt rente tot 2,00 procent De Federal Reserve bracht het belangrijkste rentetarief conform de verwachtingen terug tot 2,00 procent. Het was de vierde renteverlaging van dit jaar en de zevende sinds september De Fed heeft in die Pagina 15 van 16