Tweede Kamer der Staten-Generaal

Transcriptie

1 Tweede Kamer der Staten-Generaal 2 Vergaderjaar Vluchtelingenbeleid IMr. 3 1 Samenstelling: Leden: Den Uyl (PvdA), Van Dis (SGP), Ter Beek (PvdA), ondervoorzitter, Aarts (CDA), Meijer (PvdA), Beinema (CDA), Stemerdink (PvdA), Van Mierlo (D66), De Boer (CDA), voorzitter, Beckers-de Bruijn (PPR), Gualthérie van Weezel (CDA), Van den Bergh (PvdA), Frinking (CDA), Leerling (RPF), Schutte (GPV), Wallage (PvdA), Van Es (PSP), Bolkestein (VVD), Herfkens (PvdA), Voorhoeve (VVD), Weisglas (VVD), Van Heemskerck Pillis Duvekot (VVD), De Kok (CDA), Eisma (D66), Van Traa (PvdA), De Hoop Scheffer (CDA) en Moret-de Jong (CDA) Plv. leden: Zlijlstra (PvdA), Knol (PvdA), Van lersel (CDA), Pronk (PvdA), Van Amelsvoort (CDA), Tazelaar (PvdA), Kohnstamm (D66), B, de Vries (CDA), Hennekam (CDA), Kok (PvdA), Mateman (CDA), Ploeg (VVD), Melkert (PvdA), De Beer (VVD), vacature (VVD), Van Vlijmen (CDA). Engwirda (D66). K. G. de Vries (PvdA) en De Kwaadsteniet (CDA). 2 Samenstelling: Leden: Haas-Berger (PvdA), Stoffelen (PvdA), Kosto (PvdA), voorzitter, Roethof (PvdA), K. G. de Vries (PvdA), De Kwaadsteniet (CDA), Stemerdink (PvdA), Gualthérie van Weezel (CDA), Rempt-Halmmans de Jongh (VVD), Van der Burg (CDA), Schutte (GPV), Krajenbrink (CDA), Dales (PvdA), Korthals (VVD), Wiebenga (VVD), Laning- Boersema (CDA), Dijkstal (VVD), Kohnstamm (D66). Wolffensperger (D66), ondervoorzit ter, Swildens Rozendaal (PvdA), Soutendijkvan Appeldoorn (CDA), Van de Camp (CDA) en Biesheuvel (CDA) Plv. leden: Van den Bergh (PvdA), Ter Veld (PvdA), Jabaaij (PvdA), Van Nieuwenhoven (PvdA), Lankhorst (PPR), Koetje (CDA), Van Traa (PvdA), Borgman (CDA), Hermans (VVD), De Hoop Scheffer (CDA), Van der Berg (SGP), Vreugdenhil (CDA), Alders (PvdA), De Grave (VVD), Te Veldhuis (VVD), Kraaijeveld-Wouters (CDA), Van Es (PSP), Eisma (D66), Groenman (D66), Vermeend (PvdA), Doelman-Pel (CDA), Van Muiden (CDA) en Leerling (RPF) LIJST VAN VRAGEN Vastgesteld 20 februari 1987 De vaste Commissie voor Buitenlandse Zaken 1 en voor Justitie 2 hebben op 5 februari 1987 een openbare hoorzitting gehouden over de nota Vluchtelingenbeleid. Tijdens die hoorzitting zijn naast de vertegenwoordiger van de Hoge Commissaris voor de Vluchtelingen van de Verenigde Naties in Nederland ook Vluchtelingenwerk Nederland, Amnesty International, de Federatie van Vluchtelingenorganisaties in Nederland, het Nederlands Juristen Comité voor de Mensenrechten, de Raad van Kerken in Nederland, Novib, de Anne Frank Stichting, de Vereniging van Nederlandse Gemeenten, de Stichting Zeereddingsacties Vietnamese Bootvluchtelingen en dr. P. van Krieken mede namens Stichting Vluchteling 999 gehoord. De commissies zijn erkentelijk voor deze vele bijdragen tot de meningsvorming in haar midden. Alle ontvangen stukken liggen voor een ieder ter inzage op haar secretarie. De commissies zijn voornemens de nota Vluchtelingenbeleid met het kabinet te bespreken in een uitgebreide commissievergadering. Ter voorbereiding van deze gedachtenwisseling ontvangen zij gaarne antwoord op de navolgende vragen. Deze hebben betrekking op de nota Vluchtelingenbeleid (stuk , nr. 2) en zijn ook gerubriceerd aan de hand van de paragrafen van dat stuk. 1. INLEIDING 1 Wanneer zal de nieuwe algemene regeling inzake de opvang voor vluchtelingen aan de Kamer worden voorgelegd? Waar liggen de oorzaken voor de huidige vertraging? Beschouwt het kabinet de in de nota aangekondigde verhoging van het quotum voor de hervestiging van vluchtelingen in Nederland als een volledige tegemoetkoming aan het in 1984 door de heer Hartling aan ons land gerichte verzoek? In de nota spreekt het kabinet over een niet-restrictief toelatingsbeleid (in plaats van over een ruimhartig toelatingsbeleid; notitie vreemdelingen 1979). Welke betekenis dient hieraan te worden gehecht? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 1

2 4 Welke initiatieven mogen worden verwacht om de restrictieve tendenzen in West-Europa, die het asielrecht onder druk hebben geplaatst, te wijzigen? 5 Wat is uw kommentaar op de uitspraak van de Hoge Commissaris voor de vluchtelingen van de Verenigde Naties op de laatste vergadering van het Uitvoerend Comité, naar aanleiding van restrictieve maatregelen dat, «it is no longer sufficiënt for States (bedoeld is westerse staten) to consider they have fulfilled their obligations by contributing generously to UNHCR programmes»? 2. INTERNATIONALE VLUCHTELINGENSITUATIE 2.1. Algemeen 6 Welke bijdrage wordt van Nederlandse zijde geleverd aan de opvang van vluchtelingen in ontwikkelingslanden in het kader van ontwikkelingssamenwerking? 7 Waarom is over het Nederlandse ontwikkelingssamenwerkingsbeleid terzake de op 23 oktober jl. (MO inzake Sub Sahara problematiek) toegezegde notitie nog altijd niet verschenen? Wanneer kan deze alsnog tegemoet worden gezien? 2.2. Positie UNHCR 8 Welke consequenties hebben de recente binnen het VN systeem toegepaste bezuinigingen voor het functioneren van UNHCR? 2.3. Bijzondere situaties 9 Wil het kabinet de vermelding van bijzondere situaties in paragraaf 2.3 aanvullen met de vermelding van de ontwikkelingen rond de Afghaanse asielzoekers respectievelijk Iraanse asielzoekers uit Pakistan, de Iraanse en Koerdische asielzoekers uit Turkije, en rond Ghanese en Zaïrese asielzoekers? Tot welk beleid geven deze ontwikkelingen haar aanleiding? Vietnamese bootvluchtelingen 10 Heeft het kabinet overleg gevoerd met de Nederlandse Koopvaardij inzake het aan boord nemen van zogenaamde Vietnamese bootvluchtelingen? 11 Kan het kabinet enig inzicht geven in de redenen die nog zovele Vietnamezen er toe bewegen hun land te verlaten? 12 Hoe groot is de omvang van het UNHCR fonds ter delging van bij de redding van bootvluchtelingen geleden schade? 13 Tot welk maximum vergoedt dit fonds geleden schade? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 2

3 14 Is de RASRO regeling na de proeftijd verlengd? Zo ja, is dit onder dezelfde voorwaarden gebeurd? Zo neen, waarom niet? Militaire aanvallen op vluchtelingenkampen 15 Welke landen hebben op grond van welke overwegingen het bereiken van consensus over een conclusie met betrekking tot het voorkomen van militaire aanvallen op vluchtelingenkampen in de weg gestaan? Zuidelijk Afrika 16 Hoe verhoudt zich de hulp bestemd voor primaire levensbehoeften ten opzichte van de meer structurele activiteiten? Om welke aantallen vluchtelingen gaat het hier globaal? 17 Welke andere landen dragen bij tot de hulpverlening aan vluchtelingen vanuit Zuid-Afrika en Namibië? Palestijnse vluchtelingen 18 Hoe wordt de omvang van de aan UNWRA ter beschikking staande middelen beoordeeld in het licht van de behoeften opgeroepen door de problematiek van de Palestijnse vluchtelingen in het bijzonder de voortdurende verslechtering van hun situatie in Libanon? 2.4. Voorkomen van vluchtelingenstromen. 19 Hoe is de discussie over het genoemde rapport van regeringsspecialisten in de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties verlopen? Heeft de discussie tot concrete aanbevelingen geleid en zoja welke? 20 Welke concrete maatregelen zijn door de Algemene Vergadering van de Verenigde Naties naar aanleiding van de bespreking van het rapport van de regeringsspecialisten (werkgroep ingesteld in 1981) genomen? Welke additionele gevolgen zal dit (dienen te) hebben voor het Nederlands beleid? 21 Welke bevoegdheden zouden de belangrijkste organen van de VN vollediger moeten gebruiken om vluchtelingenstromen te voorkomen? Waarom zijn deze in het verleden niet volledig gebruikt? 2.5. Duurzame oplossingen Vrijwillige repa triëring 22 Kunt u een overzicht geven van lokalisering en omvang van lopende programma's van materiële bijstand in landen van oorsprong ten behoeve van terugkerende vluchtelingen? Hoe hoog is het percentuele Nederlandse aandeel hierin? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 3

4 23 Op welke organen wordt gedoeld in de passage over de «politieke rol» die Verenigde Naties organen kunnen spelen bij het creëren van een situatie die tot vrijwillige terugkeer zou kunnen leiden? Lokale integratie 24 Bij hoeveel projecten, die gericht zijn op de integratie en de zelfvoorziening van vluchtelingen, is de Hoge Commissaris van de Verenigde Naties voor de Vluchtelingen (UNHCR) betrokken? Kunnen deze projecten per land worden aangegeven? 25 Hoe heeft zich in de afgelopen vijf jaar de Nederlandse bijdrage aan speciale projecten van humanitaire noodhulp in het kader van lokale integratieprogramma's, gefinancierd via het gouvernementele kanaal, ontwikkeld? 26 Wat is het geschatte aandeel van niet-gouvernementele organisaties in de financiering van vluchtelingenprojecten in het kader van lokale integratieprogramma's in resp. Afrika, Azië en Latijns-Amerika? 27 Beschouwt de UNHCR de optie van lokale integratie per definitie als meer wenselijk dan die van hervestiging buiten de regio van oorsprong? Is dit in beginsel ten aanzien van alle voorkomende gevallen het Nederlandse standpunt? Hervestiging 28 Wat is de lange-termijnvisie ten aanzien van het beleid inzake de hervestiging van vluchtelingen buiten de regio van oorsprong? 29 Is het onvermijdelijk terugzenden van vluchtelingen naar landen waar hun situatie onzeker is te noemen, in strijd met internationale bepalingen inzake de bescherming van vluchtelingen? 30 Hoeveel vluchtelingen, naar regio verdeeld, komen in aanmerking voor hervestiging? 31 Hoeveel vluchtelingen zijn de afgelopen jaren hergevestigd door respectievelijk Nederland, de Europese landen en de overige landen? 32 Kunt u toelichten waarom het niet genieten van alle in het Vluchtelingenverdrag genoemde faciliteiten niet als doorslaggevend criterium kan worden gezien voor het al dan niet in de regio van oorsprong opvangen van vluchtelingen, anders dan op grond van genoemde redenen van praktische aard? 33 Welk gewicht moet aan bedoelde faciliteiten worden toegekend, mede gegeven de door Nederland hieromtrent in het Vluchtelingenverdrag aangegane verplichtingen? Tweede Kamer, vergaderjaar , 19637, nr. 3 4

5 34 Kunt u het gelijkstellen van het (potentieel) aanspraak maken op migratie naar aan het als vluchting toevlucht zoeken tot westerse geïndustrialiseerde landen beargumenteren uitgaande van de nationaal en internationaal erkende verschillen tussen vreemdelingen- en vluchtelingenstatus? 35 Hoe beoordeelt u de invloed die van het uitnodigingsbeleid ten opzichte van individuele asielzoekers in de landen van West-Europa uitgaat respectievelijk kan uitgaan op de bereidheid van landen in de derde wereld het non-refoulement beginsel te respecteren? 36 Geeft de conclusie dat hervestiging «steeds meer» als instrument moet worden gezien voor fysieke bescherming van vluchtelingen, nadat zij direct of enige tijd «in orbit» zijn geweest, ook de opvatting van UNHCR weer? 37 Wat is de reden van het «steeds meer» in praktijk brengen van deze opvatting? 38 Impliceert deze benadering dat het fysiek «in orbit» zijn (geweest) een noodzakelijke voorwaarde is voor hervestiging die andere aanleidingen hiertoe uitsluit? 39 Wat is de reden dat de hervestigingen van vluchtelingen in West-Europa volgens de cijfers van de UHNCR, vanaf 1982 constant teruggelopen is? 2.6. Ongewenste ontwikkelingen Ongecoördineerde vluchtelingenstromen en emigratie 40 Wat verstaat u onder een gecoördineerde vluchtelingenstroom? 41 Waarom spreekt u in de nota van «ongecoördineerde vluchtelingenstromen»? Waarom heeft de ontwikkeling van de begripsvorming op dit gebied geen weerslag in de nota gevonden? 42 Op welke wijze tracht de UNHCR te voorkomen dat ontheemden onder druk komen te staan om het land waar zij zijn opgevangen te verlaten? 43 Wil het kabinet een overzicht geven van de financiële inspanningen per donorland aan a. de UNHCR en b. de regionale opvang van vluchtelingen en ontheemden; in absolute bedragen en per hoofd van de bevolking? 44 Waarop berust de veronderstelling dat een land belang zou hebben bij respectievelijk stellen in een humane wijze van opvang voor uit dat land vluchtende burgers? 45 Waaruit bestaat de bijdrage van dergelijke landen aan hiertoe strekkende inspanningen van de internationale gemeenschap? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 5

6 46 Welke was de definitie van «diegenen voor wie hervestiging werkelijk geboden is» in de consensus besluitvorming van de 36e zitting van het Uitvoerend Comité van het programma van de Hoge Commissaris? 47 Naar hoeveel hervestigingsplaatsen streeft UNHCR en hoeveel zijn er thans beschikbaar? 48 Impliceert de constatering' «Er doen zich geen situaties voor waar de opvang van vluchtelingen op een naar lokale maatstaven aanvaardbare wijze ook op de langere termijn niet mogelijk moet worden geacht» dat op langere termijn hervestiging buiten de eigen regio niet meer noodzakelijk zal zijn? Zo neen, waarom niet? 49 Hoe kan de eigen hervestigingsvoorkeur van een vluchteling voor een bepaald land regeringen en UNHCR voor een «moreel probleem» plaatsen in het licht van de (mede door Nederland onderschreven) aanbeveling van het Uitvoerend Comité van UNHCR dat zoveel mogelijk rekening moet worden gehouden met de intentie van de asielzoeker met betrekking tot het land waar hij asiel wenst te vragen? 50 Hoeveel van de mannelijke vluchtelingen en asielzoekers, die in de periode naar ons land kwamen, behoorden tot het «beter opgeleide deel van de bevolking» in het land van oorsprong? 51 In de nota stelt u dat door de komst van de «vindingrijke, meer bemiddelde, opgeleide jongere mannen uit de steden» (blz. 11) naar het westen, de financiële hulp aan de vluchtelingen, die in de landen in de regio van oorsprong achterblijven zal verminderen. Gaat deze stelling ook voor Nederland op? Zo ja, hoe groot is het verminderde bedrag op de huidige begroting? 52 Welke landen met name laten zich bij hervestiging van vluchtelingen vooral leiden door de behoeften van hun eigen arbeidsmarkt? 53 Hoe is deze benadering te rijmen met het overigens vanuit de situatie van de vluchteling beargumenteerde beleid? 54 Wat is de opvatting van de Hoge Commissaris ten aanzien van bedoelde immigratieprogramma's? 55 Wat is het Nederlandse standpunt ten aanzien van de wenselijkheid van dergelijke programma's? Kennelijk ongegronde en frauduleuze aanspraken op de vluchtelingenstatus of asiel. 56 Zijn in de conclusie (oktober 1983) over maatregelen tegen kennelijk ongegronde en frauduleuze aanspraken op de vluchtelingenstatus of asiel aan de aanbeveling van het kunnen volstaan met korte toetsingsprocedures nadere procedurele randvoorwaarden verbonden? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 6

7 57 Heeft het kabinet nadere gedachten inzake een (ver)korte procedure bij kennelijk ongegronde en frauduleuze aanspraken op vluchtelingenstatus of asiel? 58 Voert Nederland de conclusies van de 34ste zitting van het Uitvoerend Comité UNHCR (1983) inzake kennelijk ongegronde en frauduleuze aanspraken op asiel - zoals terzake van een korte procedure - ook daadwerkelijk uit? Zo ja, welke maatregelen zijn daartoe in concreto gekomen? Zo nee, waarom niet? 59 De persoonlijke kwaliteiten van een asielzoeker (opleiding, economische positie, leeftijd) kunnen toch geen criterium zijn voor het bepalen van de vraag of de asielzoeker een kennelijk ongegronde of frauduleuze aanspraak maakt op asiel? 60 Welke andere maatregelen noemt het Uitvoerend Comité van het Programma van de Hoge Commissaris om ongegronde of frauduleuze aanspraken op de vluchtelingenstatus of asiel te onderkennen? 3. NEDERLANDSE BIJDRAGE BUITEN NEDERLAND 3.1. Handhaving van de rechten van de mens 61 Welke interpretatie wordt hier gegeven aan het uitgangspunt - handhaving van de rechten van de mens -, als hieraan wordt toegevoegd dat dit uitgangspunt ook kan bijdragen aan het voorkomen van nieuwe vluchtelingenstromen? Waarom wordt hier niet verwezen naar relevante VN-resoluties en Convenanten zoals aanvaard door de Nederlandse overheid? 62 Is het asielrecht een mensenrecht, of is het slechts een afgeleide van mensenrechtenschendingen? 3.2. Lidmaatschap van internationale organisaties 63 Hoe is sinds begin de voortgang van de internationale besprekingen inzake de totstandkoming van instrumenten op het gebied van het vluchtelingenbeleid, in formeel respectievelijk informeel verband? Wil het kabinet duidelijk overzicht van het verloop geven? Wanneer zullen praktisch uitvoerbare conclusies worden getrokken? 64 Is Turkije inmiddels volledig toegetreden tot het Vluchtelingenverdrag? 65 In welke opzicht heeft Benelux-overleg bijgedragen aan de formulering van een Regionaal vluchtelingenbeleid? 66 Wat is de stand van zaken in het zogenaamde CAHAR-overleg binnen de Raad van Europa? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 7

8 67 Welke zijn de aanbevelingen en conclusies waarover gesproken wordt op blz. 12 van de nota en wat is de inhoud daarvan. Op welke wijzen geeft Nederland invulling aan deze aanbevelingen en conclusies? 68 Wat bedoelt u met de vaststelling dat aanbevelingen binnen de kaders van Verenigde Naties, Raad van Europa of Benelux tot stand gekomen «geen juridisch bindende verplichting tot naleving» zouden impliceren? Welke consequentie moet er in het beleid dan aan worden verbonden? 69 Wat is de inbreng geweest van Nederlandse zijde in de werkzaamheden binnen het kader van de Raad van Europa van het ad hoc deskundigencomité inzake de juridische aspecten van territoriaal asiel en vluchtelingen (CAHAR) met betrekking tot de ontwerpovereenkomst inzake de verantwoordelijkheid voor het in behandeling nemen van asielverzoeken? 70 Welke zijn de beletsels die een dergelijke overeenkomst nu reeds jarenlang doen uitblijven? 71 Wat is de uitkomst van de consultaties die in dit verband zijn gehouden inzake de asielzoekers uit Sri Lanka respectievelijk Iran? 72 Waarom vinden deze consultaties - in tegenstelling tot de vergaderingen van het Uitvoerend Comité - in beslotenheid plaats? 73 Wat was de aard en inhoud van de internationale bijeenkomst gehouden te Gerzensee, Zwitserland, van 11 tot 13 februari jl. 74 In welke internationale kaders wordt momenteel overleg gevoerd over de afstemming tussen in het internationaal reisverkeer aan passagiers te stellen vervoersvoorwaarden en het garanderen van de rechten van asielzoekers? 75 Wat is de Nederlandse opstelling in dit overleg? 3.3. Politieke steun aan UNHCR 76 Is de term «politieke steun» aan het UNCHR identiek aan «diplomatieke ondersteuning»? Zo nee, wat is het verschil? 77 Waarom worden er middelen uit de Ontwikkelingssamenwerkingsbegroting aangewend voor vluchtelingenwerk, terwijl in de nota zoveel belang wordt gehecht aan scheiding van UNCHR en ontwikkelingssamenwerking? 78 Wat zullen de consequenties zijn voor het Nederlands asielbeleid en dat van de EG-partners indien de grenzen binnen de Gemeenschap zijn afgeschaft? Wordt daar in het beleid reeds op geanticipeerd? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 8

9 79 Waarom wordt hier in de nota niet op ingegaan? Wat zijn de consequenties van het akkoord van Schengen? 80 Welke knelpunten worden onderkend in de mate resp. wijze van afstemming tussen UNHCR en andere VN organisaties op het raakvlak van vluchtelingenopvang en ontwikkelingssamenwerking? 81 In welke gevallen zijn in de afgelopen 5 jaar buiten het EPS kader (hetzij unilateraal hetzij tesamen met andere geïnteresseerde landen) stappen ondernomen bij regeringen die vluchtelingen hadden gerefouleerd of dreigden dit te doen? Wat zijn de belemmeringen voor een werkelijk gekombineerd (West) Europees vluchtelingenbeleid Financiële steun Aanvullende bijdragen 82 Kan worden aangegeven welk deel van de beschikbaar gestelde financiële middelen direkt aan vluchtelingen ten goede komen? 4. NEDERLANDSE BIJDRAGE BINNEN NEDERLAND 4.1. Quotumbeleid 83 Welke criteria worden gehanteerd bij de samenstelling van het quotum? 84 Welke rol speelt de Hoge Commissaris bij de samenstelling van het quotum? 85 Waarom zijn er tot nu toe geen Afrikaanse vluchtelingen opgenomen in het quotum? De quotumregeling van Waarom werd bij de quotumregeling van 1977 geen onderscheid gemaakt tussen drie categorieën? AA.2. De quotumregeling van 1984 a. Contingenten 87 Op grond van welke overwegingen en criteria zijn de contingenten van achtereenvolgens 1984, 1985 en 1986 samengesteld? b. Enkelingen in noodsituaties 88 Hoeveel individuele asielzoekers werden in deze 3 jaar toegelaten en waar kwamen zij vandaan? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 9

10 89 Hoe verhoudt de bijdrage van Nederland aan de inspanningen van de internationale gemeenschap zich (uitgaande van de verdubbeling van het quotum) tot de bijdrage van de andere lidstaten van de Raad van Europa? c. Gehandicapten 90 Hoe is de stand van zaken met betrekking tot de campagne van de UNHCR voor de hervestiging van gehandicapte vluchtelingen (het «Twenty or more»-plan) en wat is de bijdrage van Nederland daaraan? 4.2. Vietnamese schipbreukelingen 91 Welke verdeelsleutel werd bij de RASRO-regeling per land gehanteerd? Is deze regeling na 1985 voortgezet? Zo nee, waarom niet? 92 Waarop is het RASRO plafond van 100 personen gebaseerd? 5. HET BELEID INZAKE INDIVIDUELE ASIELZOEKERS 5.2. Criteria bij de beoordeling van individuele asielverzoeken Algemeen 93 Kan een exacte omschrijving gegeven worden van de elementaire mensenrechten, die bij de beoordeling van asielverzoeken in het geding zijn? Behoren hier ook elementaire sociale mensenrechten toe? 94 Is het daarbij voldoende, dat een staat geen voldoende bescherming kan of wil bieden tegen de schending van deze elementaire mensenrechten? 95 Leidt een verscherpt visumbeleid niet automatisch tot een restrictiever asielbeleid? 96 Vergroot dat visumbeleid niet de noodzaak, ook voor een bona fide vluchteling om te frauderen om voor toelating als vluchteling of asielgerechtigde in aanmerking te komen? 97 Wat betekent precies de asielzoeker het voordeel van de twijfel te geven? Wordt hem ook het voordeel van de twijfel gegeven indien hij/zij geen (reis)documenten kan overleggen? 98 Welke maatregelen wil het kabinet nemen opdat de overheidsmaatregelen met betrekking tot de aanvoer naar Nederland door vervoersondernemingen van passagiers, die niet beschikken over de documenten die voor binnenkomst in ons land zijn voorgeschreven, er niet toe leiden dat bonafide asielzoekers in hun belangen worden geschaad? 99 Doet het kabinet iets aan het tegengaan van het verschijnsel dat asielzoekers zich van hun (reis)documenten ontdoen teneinde uitzetting te ontlopen? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 10

11 100 Welke rol moeten hierbij naar de mening van het kabinet de luchtvaartmaatschappijen spelen? Welke bepalingen gelden er momenteel in vergelijkbare landen - zoals Canada - ten opzichte van luchtvaartmaatschappijen? Vluchtelingen Erkenning als vluchteling 101 Speelt bij het begrip gegronde vrees naast de vraag of deze door feitelijke omstandigheden gestaafd moet worden, niet ook het feit dat deze vrees niet geobjectiveerd dient te worden en dat geen volstrekte zekerheid over de vraag geëist kan worden? 102 Is nader aan te duiden wanneer een discriminatoire bestraffing onevenredig zwaar is? Toelating als vluchteling 103 Kan nader worden aangegeven wanneer er sprake is van een binnenlands vluchtalternatief? 104 Kan hiervan ooit sprake zijn, indien de betrokken staat de betrokken persoon niet kan of wil herstellen in zijn geschonden rechten? 105 Speelt daarbij ook niet een rol of ook in de toekomst vervolging redelijkerwijs uit te sluiten is? 106 Wanneer is er sprake van een land van eerste opvang en wanneer is er sprake van doorreis? 107 In zijn brief dd. 27 mei 1986 (19 145, nr. 15) steunt de Ministervan Buitenlandse Zaken de opvatting, dat voor de kwestie van het land van eerste opvang doorslaggevend is «of in die staat feitelijke bescherming is gevonden». In de vluchtelingennota spreekt hij over «een ander land waar hij genoegzame bescherming genoot of had kunnen genieten». Hoe is dit verschil te verklaren? 108 Wanneer is er sprake van refoulment en welke garanties geeft het beieid om «refugees in orbit» te voorkomen? 109 Betekent een extensieve interpretatie van het begrip «land van eerste opvang» niet dat Nederland de lasten van het vluchtelingenvraagstuk onevenredig op landen legt, die als eerste opvangland zouden kunnen gelden? 110 Aan welke kriteria moet een land voldoen wil het kunnen gelden als land van eerste opvang? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr

12 Moeten zogenaamde «doorreis-landen» als eerste land van opvang worden aangemerkt? 5.4. Internationaal overleg 112 Kunt u een overzicht geven van het meest recente veelvuldig internationaai overleg? Wat is daar besproken en tot welke maatregelen heeft dat geleid? 113 Is het waar dat noch de I CAO-conventie, noch enige binnen de ICAO voorgestelde regeling, het Nederlandse kabinet verhindert om voor het binnenkomen van Nederland geen enkel document te eisen, van wie dan ook? 114 Wil het kabinet een duidelijk inzicht geven in de huidige Westduitse, de Franse, de Belgische, de Deense en de Zweedse asielprocedures, alsmede in de tijdsduur daarvan? 115 Wil het kabinet daarbij tevens aangeven hoe groot de bezetting van de bij de asielprocedures betrokken ambtelijke diensten van die landen is, mede in vergelijking met de vergelijkbare relevante personeelsformatie alhier? Welke conclusies trekt het kabinet hieruit? 5.5. Asielprocedure t.a.v. individuele asielzoekers Algemene kenmerken 116 Houdt het gestelde in paragraaf sub 1 in dat ook alle kennelijk ongegronde en frauduleuze asielverzoeken de gehele asielprocedure doorlopen? 117 Kunt u naar aanleiding van Algemene Kenmerken en Asielprocedure voor asielzoekers in Nederland uiteenzetten wat de procedure is bij asielverzoeken ingediend bij een Nederlandse diplomatieke of consulaire vertegenwoordiging in het buitenland? 118 Op welke punten wijkt deze procedure af van de procedure als beschreven in ? 119 Is de opsomming genoemd onder f: «Inhoud beslissing» uitputtend? 120 Kan de inhoud van een beslissing ook zijn erkenning als vluchteling maar geen toelating? 121 Worden spontane individuele asielzoekers direct ingeschreven in het bevolkingsregister? Tweede Kamer, vergaderjaar , 19637, nr. 3 12

13 122 Wat is de reden dat in de «ambtsberichten» van het Ministerie van Buitenlandse Zaken de beoordeling van de schending van de mensenrechten in het kader van de behandeling van asielverzoeken in een bepaald land dikwijls afwijkt van de beoordeling van die schendingen in bv multilaterale fora? 123 Hebben ze een kwalitatief geheel ander gewicht dan mededelingen van organisaties als de UNCR en Amnesty International? 124 Welke betekenis moet worden toegekend aan het feit dat in bepaalde gevallen de rapportages in de ambtsberichten op substantiële wijze afwijken van de eerder genoemde rapportages over mensenrechtenschendingen? 125 Is de indruk juist dat de informatie die Amnesty International ten behoeve van de ambtsberichten ter beschikking stelt zelden doorklinkt in de beslissingen die op asielverzoeken worden genomen? Zo ja, hoe komt dat? 126 Waarom wordt regelmatig gesteld, zoals bij voorbeeld onlangs naar aanleiding van situatie in Turkije, dat weliswaar sprake kan zijn van schending van de mensenrechten, maar dat in dit specifieke geval geen vrees voor vervolging hoeft te bestaan, terwijl informatie van Amnesty International het tegendeel aantoont? 127 Zou openbaarheid van de ambtsberichten van het Ministerie van Buitenlandse Zaken die situatie in de landen van herkomst van de vluchtelingen beoordelen niet het inzicht in de zorg voor de mensenrechten als centraal bestanddeel in het buitenlands beleid ten goede komen (zonder dat het vertrouwelijk karakter van individuele beoordelingen geschaad wordt)? De asielprocedure voor asielzoekers in Nederland Asielprocedure voor vreemdelingen binnen Nederland sub c. 128 In welke gevallen zal het uitgebreide interview bij aankomende vreemdelingen door de vreemdelingendienst worden afgenomen? sub d 129 Verschilt de positie van het Auswartiges Amt in de Bondsrepubliek bij de toetsing van asielaanvragen van die van het Ministerie van Buitenlandse Zaken in Nederland? Zoja in welk opzicht? 130 Heeft het Ministerie van Buitenlandse Zaken een «vetorecht» ten aanzien van het verlenen van een zogenaamde «A»-status? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 13

14 131 Welk gewicht wordt - bij beslissing op het verzoek tot toelating als vluchteling tussen de Minister van Justitie en de Minister van Buitenlandse Zaken - toegekend aan het Ministerie van Buitenlandse Zaken? Welk ministerie geeft de doorslag bij verschil van mening? 132 Waartoe dient het verschil in materiële rechtspositie tussen toegelaten vluchtelingen en asielgerechtigden? sub Waarom is er in de notitie geen criterium voor schorsende werking opgenomen? 134 Waarom kan aan bonafide asielzoekers bij hun verzoeken om herziening en beroepen op de Afdeling Rechtspraak van de Raad van State niet altijd schorsende werking worden verleend? (zie ook motie Haas-Berger terzake, aangenomen in 1980) 135 Wanneer zou een asielzoeker de uitspraak in kort geding van de president in een uitzettingszaak niet kunnen afwachten? Welke criteria gelden hiervoor? Asielprocedure bij asielverzoeken aan de grens 136 Hoe zijn de ontwikkelingen rond de opvangruimte op de luchthaven Schiphol? 137 In welke positie bevindt zich de asielzoeker, die op Schiphol verblijft? Welke rechtstitel is er voor dit gedwongen verblijf? 138 Dient aan dit verblijf geen maximum van een maand gesteld te worden? 139 Vanaf welk moment kan de asielzoeker op Schiphol zich voorzien van de benodigde rechtsbijstand? Geldt ook hier het zogenaamde «Vreemdelingenpiket»? 140 Is het bekend dat op 2 januari jl. twee vrouwen van ca. 65 en 30 jaar en een meisje van circa 6 jaar, die op 1 januari uit Colombo via Dubai op Schiphol arriveerden met eindbestemming Toronto, zonder tussenkomst van de Marechaussee zijn teruggestuurd naar Dubai met vlucht KL 885 om en vandaar vervolgens naar Colombo, omdat zij in bezit waren van valse visa en valse immigratie stempels voor Canada? 141 Hoe hadden deze drie personen, als zij dat gewild hadden, kenbaar moeten maken dat zij asielzoekers waren en bij wie? 142 Kunt u aangeven wie in het hierboven beschreven voorval heeft beoordeeld of het om bonafide asielzoekers ging en wie heeft besloten dat dat blijkbaar niet het geval was? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 14

15 143 Hoe weet het kabinet dat zij zich met de terugzending van deze drie personen naar Sri Lanka niet schuldig heeft gemaakt aan het feitelijk refoulement van asielzoekers vanaf zijn grondgebied? 144 Is het kabinet bereid in ieder geval de luchtvaartmaatschappijen te verplichten de marechaussee in te schakelen bij het aantreffen van valse documenten, zodat de kans gegeven wordt asiel aan te vragen? 5.6. Verwijdering van vreemdelingen 145 Hoeveel te verwijderen afgewezen vreemdelingen c.q. asielzoekers zijn de laatste jaren ondergedoken? 5.8. Behandelcapaciteit 146 Wat is het effect tot dusver geweest van de personeelsuitbreiding in verband met de procedure achterstand? Op blz. 28 van de nota wordt een gemiddelde behandelduur genoemd van ± 4 jaar. Hoeveel verwacht de staatssecretaris dat de duur zal en moet worden bekort? 147 Welke maatregelen worden genomen, naast de personeelsuitbreiding, ter verkorting van de duur van de asielprocedure? 148 Hoeveel extra personeelsleden zijn reeds in dienst genomen voor de behandeling van de asielzaken en in welke functie op welke afdeling zijn zij geplaatst? 149 Hoeveel personeelsleden zullen er nog geworven worden voor de behandeling van asielaanvragen en op welke afdeling worden zij geplaatst? 150 Welke wijzigingen van de asielprocedure staan het kabinet voor ogen bij de komende herziening van de vreemdelingenwet? 5.9. Cijfers asielverlening 151 Wat zijn de oorzaken voor het zowel qua percentage als qua absolute cijfers dalend aantal gehonoreerde asielverzoeken? Ontwikkeling van het aantal asielverzoeken in West-Europa 152 Hoeveel van de aanvragen is meteen verleende vergunning gehonoreerd? Wat is het aantal toegelaten vluchtelingen als percentage van de bevolking? (Uitgesplitst over de verschillende landen) Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 15

16 6. DE OPVANG EN BEGELEIDING IN NEDERLAND VAN VLUCHTE- LINGEN, ASIELGERECHTIGDEN EN ASIELZOEKERS 6.1. Opvang en begeleiding van vluchtelingen en asielgerechtigden Het «in-huis-model» voor uitgenodigde vluchtelingen 153 Wat betekent het begrip «voorliggende voorziening». Waaraan ontleent de minister van WVC zijn bevoegdheid een voorziening te creëren die personen uitsluit van bijstand? De centrale opvang 154 Welke hospitaliseringsverschijnselen treden bij een langere centrale opvang op? 155 Is het zinvol ook individuele asielzoekers op te nemen in het goed functionerende Vluchtelingenregistratiesysteem (VRS) dan wel voor hen een parallel systeem op te zetten? Huisvesting van vluchtelingen en asielgerechtigden in de gemeente 156 Welke gemeenten moeten gerekend worden tot de «kerngemeenten» om aan groepen uitgenodigde vluchtelingen huisvesting te bieden? 157 Wat is het verschil tussen de Regeling Rijksvoorkeurswoningen en regeling betreffende vluchtelingen in de Huisvestingswet, die in voorbereiding is? De opvang in gemeenten van uitgenodigde vluchtelingen en individueel naar Nederland gekomen vluchtelingen en asielgerechtigden 158 Wanneer is een voorstel te verwachten omtrent de nieuwe rijksbijdrageregeling opvang vluchtelingen? 159 Indien geen algemene opvangregeling individuele asielzoekers bestaat blijft elke asielzoeker dan recht houden op bijstand? 160 Wordt hierbij een vergoeding tot 100% aan de betrokken gemeenten overwogen? 6.3. Werkgelegenheid Algemeen 161 Heeft de rijksoverheid de afgelopen vijf jaar voormalige vluchtelingen in dienst genomen? Zo ja, kan de bewindsman hiervan per jaar het aantal noemen en naar nationaliteit uitsplitsen? Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr. 3 16

17 6.5. De opvang en begeleiding van individuele asielzoekers De opvang van individuele asielzoekers 162 Hoeveel Tamils verblijven momenteel op basis van de RVVT in eenopvangcentrum? Hoeveel Tamils zijn op basis van de IBOT hergehuisvest en in hoeveel gemeenten? Wat verstaat de minister van WVC onder een kort verblijf van asielzoekers in een opvangcentrum? 163 Welke voordelen hebben de opvangregelingen die nu ten aanzien van de Tamils gelden en die die de minister thans voorbereidt boven de huidige praktijk van opvang van niet-tamil-asielzoekers? 164 Waarom is het kabinet nog steeds niet bij de Kamer gekomen met een voorstel inzake de (collectieve) opvang van alle asielzoekers; zodat een en ander tijdens de UCV over alle aspecten van het vluchtelingenbeleid in de samenhangende beleidsbeoordeling kan worden betrokken? 165 Wil het kabinet een overzicht geven van de opvangsystemen van individuele asielzoekers in landen als West-Duitsland, Denemarken, Zwitserland, Frankrijk, Oostenrijk en Groot-Brittannië? De voorzitter van de vaste Commissie voor Buitenlandse Zaken, De Boer De voorzitter van de vaste Commissie voor Justitie, Kosto De griffier voor dit verslag, Coenen Tweede Kamer, vergaderjaar , , nr 3 17