Filosofie van de geest: WB3027 Joel Anderson ( , blok 2) Overzicht van de hoorcollege

Transcriptie

1 Filosofie van de geest: WB3027 Joel Anderson ( , blok 2) Hoorcollege #2: Functionalisme Mad pain, Martian Pain, Fish Pain (Fodor & Lewis) (Ethiek eindcijfers pas eind volgende week) Overzicht van de hoorcollege Wat zijn de problemen waarvoor functionalisme de oplossing is? Mentale fenomenen zijn niet noodzakelijk verbonden met gedrag of breinprocessen (dus: "multiple realizability"). Fodor: Wij kunnen veel menselijke handelingen verklaren alleen via mentale eigenschappen. David Lewis & "Mad/Martian pain" Fodor's critique op behaviorisme en mindbrain identity theory Fodor's functionalisme 2 Probleem #1 dat functionalisme wil oplossen: waar het om gaat Als men zegt, De docent bepaald de cijfers, dan bedoelt men noch de Americaan met de baard, noch iemand die heen en weer loopt tijdens hoorcollege. Daar gaat het niet om! Maar zowel behaviorisme als ook mind-brain identity theory veronderstellen dat een mentale fenomeen samenvalt met een bepaalde soort gedrag of stof (breincellen). Maar waarom zouden dat zo moeten zijn? Lewis's voorbeelden van afwijkenden gevallen van pijn maakt dit duidelijk. 3 1

2 "Mad pain" gedachtenexperiment Iemand die pijn voelt "just as we do" maar... De typische oorzaak is "moderate exercise on an empty stomach" De symptomen: "cross legs, snap fingers" Hij doet niks om de pijn te vermijden Kortom: de aanleiding & gedrag zijn anders dan bij ons. 4 Martian pain Een Marsman voelt pijn net als wij. Met normale oorzaken, normale reacties (kreunen en kronkelen van de pijn) Maar de mechanismen hebben niks met zenuwen te maken ("C-fibers") maar met "the inflation of smallish cavities in his feet" Kortom: fysiologisch anders dan bij ons, maar duidelijk erkenbaar als pijn. 5 Lewis's dilemma van Mad Pain en Martian Pain Óf wij verdedigen identity theory Dan kunnen wij wel zeggen dat "mad pain" echt pijn is, maar niet dat Martian pijn echt pijn is. Óf wij verdedigen behaviorisme Dan kunnen wij wel zeggen dat "Martian pain" echt pijn is, maar niet dat mad pijn echt pijn is. Maar een "adequate" theorie zou allebei moeten kunnen erkennen als echte pijn. Hier komen wij op terug

3 Jerry Fodor (1935- ) Baanbrekende functionalist Verdedigt een wetenschappelijk verantwoord vorm van "mentalism" Representationalist Theory of Mind en "Language of Thought" hypothesis 7 Fodor over multiple realizability Kritische opmerkingen hierover zijn vergelijkbaar met die van Lewis, maar hij wil meer plek in zijn theorie inruimen voor echt mentale oorzaken, die een belangrijke rol spelen in special sciences (met emergente eigenschappen); levels of abstraction Het gaat om de verschillende verwerkelijkingen van functionele rollen die in bepaalde relaties staan tot situaties in de wereld, gedrag en states of the system 8 Probleem #2 dat functionalisme wil oplossen Wij kunnen veel menselijke handelingen verklaren alleen via mentale eigenschappen. Behaviorisme is te simplistisch als model van ons begrijpen van situaties. Mind-Brain Identity Theory veronderstelt een problematische "type physicalism" 9 3

4 Fodor s aanpak van Probleem 2 Een overzichtsartikel uit Scientific American (vandaar dat er geen voetnoten zijn) ["Coke" illustratie niet in Heil's boek (zie hieronder en blz 186)] Centrale stellingen Tegen behavioristen: er gebeurt meer onder de motorkap dan ze beweren; stimulus-respons is onderdetermineert Tegen central state identity theory: heeft geen overtuigende verhaal over mental states; problemen met "type-type identity" 10 Fodor's "Coke Machine #1": Kritiek op behaviorisme Een simpel "stimulus-respons" model, waarmee behavioristen geen probleem zullen hebben: Een input mogelijkheid (10cent) en een output mogelijkheid (een cola). Je hoeft niks over de binnenwerking van de machine te weten wat gebeurt als je een 10cent stuk erin stopt. Bij "Coke Machine #2" is dat niet zo! 11 Fodor's "Coke Machine #2" (kan 5- en 10-cent stukken aan, en 5 cent teruggeven) Interne toestand t1 Munt input Cola output 5 - cent terug? Interne toestand t2 S1 5 cent nee nee S2 S1 10 cent ja nee S1 S2 5 cent ja nee S1 S2 10 cent ja ja S1 12 4

5 Fodor's vs. "central state [mind-brain] identity theory" "Token" (fiche): iets wat een keer voorkomt (bijv de 10-cent munt in mijn broekzak) Type: de set waarvan dit een instantie is. Het probleem met type physicalism is de veronderstelling dat er een soort van gedachten in het brein te vinden is. 13 Wat wij nodig hebben Volgens Fodor moeten wij onze mentale toestanden -- sensaties, overtuigingen, wensen, enz. -- een eigen plek geven in onze mentale architectuur Materialistisch maar anti-reductionistisch Mentalistisch zonder "ghost in the machine" 14 Computers to the rescue! Software-hardware onderscheid Een computer is "alleen maar hardware" Maar haar functioneren is niet uit te leggen zonder te verwijzen naar de software. Zeer omstreden tegenwordig 15 5

6 Twee uitdagingen voor functionalisme (volgens Fodor) Problemen van kwalitatieve aspecten van onze ervaring (-- volgende keer) Qualia en de puzzel van "inverted spectrum Intentional content of mental states Fodor, : daar komen wij op terug. Centraal idee: vele mentale processen zijn alleen te verklaren via hun "semantic" (betekenisdragende) eigenschappen; daarvoor moeten wij een interne cijfersystem hebben daar voor ("mental representations") 16 Fodor s Representational Theory of Mind No computation without representation : net als mentale fenomenen gaan symbolen over iets ; de zin De kat ligt op de mat. Symbol-bewerkers die een bepaalde intelligentie hebben: Turing machine en Coke machine Symbolen in het brein: de Language of Thought" -- is het begrip carburateur ingebouwd? 17 Probleem met computationalism: Searle s Chinese Room 18 6

7 Nog eens: Lewis's dilemma van Mad Pain en Martian Pain Óf wij verdedigen identity theory Dan kunnen wij wel zeggen dat "mad pain" echt pijn is, maar niet dat Martian pijn echt pijn is. Óf wij verdedigen behaviorisme Dan kunnen wij wel zeggen dat "Martian pain" echt pijn is, maar niet dat mad pijn echt pijn is. Maar een "adequate" theorie zou allebei moeten kunnen erkennen als echte pijn. 19 David Kellogg Lewis ( ) "the leading metaphysician at the start of this century, head and beard above his contemporaries. "Convention" (1969), "Counterfactuals" ( 73) "On the Plurality of Worlds" (1986) possible worlds theory 20 Hoe functionalisme denkt het probleem op te lossen Volgens Lewis is pijn niet noodzakelijk gebonden is aan een specifieke neurofysiologie en ook niet aan een bepaalde soort gedrag, maar aan de causale rol die het fenomeen speelt binnen in hele complex. De identificatie van een mentale fenomeen is de identificatie van iets wat een specifieke causale rol speelt. Voor mensen is "pijn" typisch verbonden met een hele constellatie van C-fibers, kreunen en kronkelen, enz. 21 7

8 Lewis vs. Identity theory Waarom moet pijn per se in een menselijke brein worden gerealiseerd? Als iets dezelfde causale rol speelt, wat maakt het uit waarvan een zijn gemaakt is? "silicone chip replacement thought experiment" Meervoudige realiseerbaar ; net als stoel, kleding, of tekstverwerkings-programma Ze kunnen van alles gemaakt zijn. Dus: "Pain might not have been pain" Lewis is zelf toch een materialist: Toevallig spelen causale verhoudingen binnen het brein een beslissende rol, maar die specifieke stof had ook anders kunnen zijn. 22 Lewis en de Marsmannen Als "pijn" een "nonrigid concept" is hoe kunnen we pijn bij Marsmannen identificeren? Wij hebben begrippen voor dat wat typisch is voor onze populatie; om te zeggen wat pijn voor Marsmannen is, moeten wij zeggen wat de parallel causale constellatie voor hun is. Probleem: maar hoe kunnen wij weten of Marsman-pijn echt pijn is? 23 Lewis en "madman" pijn Lewis's strategie met de madman is anders: hij hoort bij onze populatie, maar is een afwijkende geval. Omdat Lewis het over "typische" constellaties heeft, zijn uitzonderingen niet noodzakelijk een probleem. Maar waar ligt de grens tussen "uitzonderingen" en "een nieuwe populatie"? 24 8

9 Lewis en "indeterminacy" Lewis is zeer pragmatisch over de grens tussen "uitzondering" en "nieuwe populatie" Een beetje "vagueness" is onproblematisch Onze intuities zijn "indeterminate" Parallel met het sceptische probleem van het "inverted spectrum" Als ik de reacties bij rood heb die anderen bij groen hebben is het eigenlijk net zo juist om te zeggen dat ik "rood zie" als dat is "groen zie". Is deze indeterminacy een probleem? 25 Zien er heel anders uit; anders realiseerd? Maar sommige nocireceptoren zijn zeer vergelijkbaar Het gedrag is niet veel anders. Pijn vs. lijden 26 Vermijdingsgedrag vs. Pijn Is noxious stimulous avoidance voldoend voor het toeschrijven van echte pijn? Kan een (menselijke) dier een pijn stimulus hebben zonder pijn te beleven? Hoe veel maakt het uit of men het ook nar vind? Als het subjectief beleven noodzakelijk is voor (bepaalde soorten van) pijn of lijden, welke cognitieve vaardigheden worden daarbij voorondersteld? En hoeveel dieren hebben ze? 27 9

10 Can they suffer? -- Bentham The day may come, when the rest of the animal creation may acquire those rights which never could have been withholden from them but by the hand of tyranny. The French have already discovered that the blackness of skin is no reason why a human being should be abandoned without redress to the caprice of a tormentor. It may come one day to be recognized, that the number of legs, the villosity of the skin, or the termination of the os sacrum, are reasons equally insufficient for abandoning a sensitive being to the same fate. What else is it that should trace the insuperable line? Is it the faculty of reason, or perhaps, the faculty for discourse?...the question is not, Can they reason? nor, Can they talk? but, Can they suffer? -- Jeremy Bentham ( ) Introduction to the Principles of Morals and Legislation 28 Discussiebijdrage vraag #1 Wat zou David Lewis waarschijnlijk zeggen over hoe wij moeten beslissen of vissen pijn voelen? Discussiebijdrage vraag #2 Wat zou Smart of Ryle kunnen inbrengen tegen Fodor s idee dat mental states te begrijpen zijn in termen van software van het brein? 10

11 Referaten: Hoe doe je dat? Logistiek: inschrijvingen, hand-outs... Doelstelling Context scheppen: wat op het spel staat Aandacht verscherpen op centrale discussiepunt(en) Voorbereiding... Presentatie Referaat: Voorbereiding Het begint met de tekst: Twee of drie keer goed lezen Soms belangrijk: Rond de tekst lezen Encyclopieën en dergelijken; internet bronnen Heil's inleidingen; Graham's boek; opt. literatuur Artikelen waarna verwezen wordt CAVEAT! Ook hier gelden plagiaat regels: geef aan welke bronnen je hebt geraadpleegd! Denk aan je publiek: wat zou JIJ interessant vinden? 32 Referaat: Uitvoering/Presentatie Oefenen (hard op!) Blijf binnen de 10 minuten Oog contact Duidelijk hoorbaar Goede tempo Discussie aanmoedigen 33 11