Filosofie van de geest ( ) Kernidee achter materialisme

Transcriptie

1 Overzicht van de hoorcollege Filosofie van de geest ( ) Hoorcollege #2: Materialisme en de causale theorie van de geest (Armstrong & Lewis) Materialisme & mind-body The differences between a stone and a human body appear to lie solely in the extremely complex material set-up that is to be found in the living body and which is absent in the stone. -- D.M. Armstrong = Versies van materialisme Kritiek op behaviorisme & type-type identity Wat willen wij in een theorie van de geest? Methodologie. Armstrong-Lewis Causal theory of mind Causale rol binnen een systematisch geheel. David Lewis & "Mad/Martian pain Betekenis van pijn als contingent Inter-species vergelijkingen: vispijn 2 Kernidee achter materialisme Past in onze wetenschappelijk wereldbeeld. Er is niets meer : het "voelen van pijn" en "geloven dat het regent" zijn gewoon gebeurtenissen in het brein. De processen en toestanden van de "mind" zijn identiek met de processen en toestanden van het brein. Net zoals bliksem = elektrische ontlading

2 Versies van materialisme Gedrags-materialisme (niet het behaviorisme van Ryle) Alleen dat wat wij kunnen observeren bestaat, en gedrag kunnen wij zien. Probleem: verschillende interne mechanismen; te weinig aandacht hiervoor.! Zie Jerry Fodor s kritiek... Fodor's Coke Machine voorbeeld: Kritiek op behaviorisme Een simpel "stimulus-respons" model, waarmee behavioristen geen probleem zullen hebben: Coke machine #1: Eén input mogelijkheid (10cent) en maar één output mogelijkheid (een cola). Je hoeft niks over de binnenwerking van de machine te weten wat gebeurt als je een 10cent stuk erin stopt. Bij "Coke Machine #2" is dat niet zo! 6 Fodor's "Coke Machine #2" (kan 5- en 10-cent stukken aan, en 5 cent teruggeven) Interne toestand t1 Munt input Cola output 5 - cent terug? Interne toestand t2 S1 5 cent nee nee S2 Dus: de binnenkant doet er wel degelijk toe! S1 10 cent ja nee S1 S2 5 cent ja nee S1 S2 10 cent ja ja S1 7

3 Materialisme, poging 2: Type-type identity theory Elke type van mentale fenomeen (angst, pijn, geloven dat het morgen gaat regenen, rood waarneming, enz.) correspondeert met een neurofysische toestand. Probleem: er zijn veel te veel manieren om dit te realiseren... Probleem met type-type identity theory "Token" (fiche): iets wat een keer voorkomt (bijv de 10-cent munt in mijn broekzak) Type: de set waarvan dit een instantie is. Het probleem met type-type materialisme is de veronderstelling dat er een soort van gedachten in het brein te vinden is. Multiple realiseerbaarheid: vlesopener. 10 Een stap terug: methodologie Wat willen wij in een filosofische theorie van de geest? Niet alleen samenvatting van empirische bevindingen Conceptual analysis Armstrong:...the philosopher is not competent to argue the positive case for Materialism. Voorbeeld van causale begripsanalyse: Wat is gif? Iets wat bepaalde effecten veroorzaakt. Multiple realiseerbaar Materialistisch

4 Armstrong-Lewis Causal theory of mind Causale rol binnen een systematisch geheel. Je weet wat pijn is, of wat het is te geloven dat het morgen gaat regenen, alleen als je weet wat de typische oorzaken en gevolgen zijn. David Armstrong, geb "Australian School" materialisme (samen met J.J.C. Jack Smart, geb. 1920) Pijn is de constellatie van oorzaken, gevolgen, etc. die samenhangen. Net als met gif. Uitdagingen voor de causale theorie Secondary Qualities Complexere mentale toestanden: purposes Introspectieve transparency Intentionaliteit (dat een mentale toestand over iets gaat ) Secondary qualities John Locke Primaire kwaliteiten: beweging van moleculen, structuur van materie, golflengte van licht, etc. Secundaire kwaliteiten: warm, glad, rood, zoet

5 Armstrongs antwoord Wat wij waarnemen zijn de eigenschappen zelf. Maar ze zijn niet verder analyseerbaar in termen van iets anders. (?) Begripsvragen: Armstrong Wat maakt een Causal theory of mind anders dan andere materialistische verklaringen van mentale fenomenen? Wat is (volgens Armstrong) de rol van filosofie in vergelijken met wetenschappelijk vormen van onderzoek? Hoe kan Armstrong zeggen, It is surely not an empirical fact, to be learnt by experience, that poisons kill? Wat is Armstrong s verklaring voor introspectieve bewustzijn of interne afbeeldingen (mental imagery)? Discussievraag: Armstrong In hoeverre is de causal theorie van Armstrong in staat om een overtuigende analyse te leveren van ingewikkelde mentale fenomenen zoals de smaak van een volle 2001 Bordeaux, of de overtuiging van mijn dochter dat Sinterklaas niet bestaat? Verder probleem van hoe algemeen de begrippen van toepassing zijn... Vispijn. David Lewis & "Mad/Martian pain

6 David Kellogg Lewis ( ) "the leading metaphysician at the start of this century, head and beard above his contemporaries. "Convention" (1969), "Counterfactuals" ( 73) "On the Plurality of Worlds" (1986) "Mad pain" gedachtenexperiment Iemand die pijn voelt "just as we do" maar... De typische oorzaak is "moderate exercise on an empty stomach" De symptomen: "cross legs, snap fingers" Hij doet niks om de pijn te vermijden Kortom: de aanleiding & gedrag zijn anders dan bij ons. 21 possible worlds theory 22 Martian pain Een Marsman voelt pijn net als wij. Met normale oorzaken, normale reacties (kreunen en kronkelen van de pijn) Maar de mechanismen hebben niks met zenuwen te maken ("C-fibers") maar met "the inflation of smallish cavities in his feet" Kortom: fysiologisch anders dan bij ons, maar duidelijk erkenbaar als pijn. Lewis's dilemma van Mad Pain en Martian Pain Óf wij verdedigen identity theory Dan kunnen wij wel zeggen dat "mad pain" echt pijn is, maar niet dat Martian pijn echt pijn is. Óf wij verdedigen behaviorisme Dan kunnen wij wel zeggen dat "Martian pain" echt pijn is, maar niet dat mad pijn echt pijn is. Maar een "adequate" theorie zou allebei moeten kunnen erkennen als echte pijn

7 Hoe de causal theory of mind denkt het probleem op te lossen Volgens Lewis is pijn niet noodzakelijk gebonden is aan een specifieke neurofysiologie en ook niet aan een bepaalde soort gedrag, maar aan de causale rol die het fenomeen speelt binnen in hele complex. De identificatie van een mentale fenomeen is de identificatie van iets wat een specifieke causale rol speelt. Voor mensen is "pijn" typisch verbonden met een hele constellatie van C-fibers, kreunen en kronkelen, enz. 25 Lewis vs. Identity theory Waarom moet pijn per se in een menselijke brein worden gerealiseerd? Als iets dezelfde causale rol speelt, wat maakt het uit waarvan een zijn gemaakt is? "silicone chip replacement thought experiment" Meervoudige realiseerbaar ; net als stoel, kleding, of tekstverwerkings-programma Ze kunnen van alles gemaakt zijn. Dus: "Pain might not have been pain" Lewis is zelf toch een materialist: Toevallig spelen causale verhoudingen binnen het brein een beslissende rol, maar die specifieke stof had ook anders kunnen zijn. 26 Lewis en de Marsmannen Als "pijn" een "nonrigid concept" (ofwel contigent ) is hoe kunnen we pijn bij Marsmannen identificeren? Wij hebben begrippen voor dat wat typisch is voor onze populatie; om te zeggen wat pijn voor Marsmannen is, moeten wij zeggen wat de parallel causale constellatie voor hun is. Probleem: maar hoe kunnen wij weten of Marsman-pijn echt pijn is? Lewis en "madman" pijn Lewis's strategie met de madman is anders: hij hoort bij onze populatie, maar is een afwijkende geval. Omdat Lewis het over "typische" constellaties heeft, zijn uitzonderingen niet noodzakelijk een probleem. Maar waar ligt de grens tussen "uitzonderingen" en "een nieuwe populatie"? 28

8 Lewis en "indeterminacy" Lewis is zeer pragmatisch over de grens tussen "uitzondering" en "nieuwe populatie" Onze intuities zijn "indeterminate" Parallel met het sceptische probleem van het "inverted spectrum" Een beetje "vagueness" is onproblematisch Als ik de reacties bij rood heb die anderen bij groen hebben is het eigenlijk net zo juist om te zeggen dat ik "rood zie" als dat is "groen zie". Is deze indeterminacy een probleem? Is mijn pijn echt zo anders? 29 Visbrein vs. Mensbrein (neuro-basis) er heel anders Zien uit; anders gerealiseerd? sommige Maar nocireceptoren zijn zeer vergelijkbaar 31 Vermijdingsgedrag vs. Pijn (gedrag/oorzaak-basis) Is noxious stimulous avoidance voldoend voor het toeschrijven van echte pijn? Kan een (menselijke) dier een pijn stimulus hebben zonder pijn te beleven? Hoe veel maakt het uit of men het ook nar vind? Als het subjectief beleven noodzakelijk is voor (bepaalde soorten van) pijn of lijden, welke cognitieve vaardigheden worden daarbij voorondersteld? En hoeveel dieren hebben ze? 32

9 Can they suffer? -- The day may come, when the rest of the animal creation may acquire those rights which never could have been withholden from them but by the hand of tyranny. The French have already discovered that the blackness of skin is no reason why a human being should be abandoned without redress to the caprice of a tormentor. It may come one day to be recognized, that the number of legs, the villosity of the skin, or the termination of the os sacrum, are reasons equally insufficient for abandoning a sensitive being to the same fate. What else is it that should trace the insuperable line? Is it the faculty of reason, or perhaps, the faculty for discourse?...the question is not, Can they reason? nor, Can they talk? but, Can they suffer? Lewis: Begripsvragen Hoe gebruikt Lewis de voorbeelden van gekke pijn en Marsman-pijn om tegen identity theory en behaviorisme te argumenteren? Wat bedoet Lewis als hij zegt, Pain might not have been pain -- omdat pijn (volgens de causal theory of mind) een nonrigid begrip is? Hoe zouden wij Lewis s moeten toepassen op het geval van vissen en de vraag of zij pijn voelen? -- Jeremy Bentham ( ) Introduction to the Principles of Morals and Legislation 33 Lewis: Discussievraag Aan het begin van paragraaf VI van Mad Pain and Martian Pain geeft Lewis vier mogelijkheden/criteria aan om uit te leggen van de appropriate populatie is waarbinnen iemand moet zitten wil een gegeven begripsanalyse van toepassing zijn. Vervolgens gaat hij beweren dat in bepaalde bijzondere situaties, verschillende criteria zwaarder wegen dan in andere situaties. In hoeverre bent u met zijn methode of zijn afwegingen eens/oneens?