IBEDJqJFSTAKPENSIOENFONDSEN DIENEN OP GROND VAN DE PENSIOENWET PER

Transcriptie

1 mr. M.E.C. Boumans cpl Het uitvoeringsreglement: enkele aspecten van dit nieuwe juridische document IBEDJqJFSTAKPENSIOENFONDSEN DIENEN OP GROND VAN DE PENSIOENWET PER 1JANUAR! 2008 OVER EEN UnVOERlNGSREGLEMENT TE BESCHIKIŒN, WAARIN DE RELATIE MET DE WERl(GEVERS IS GEREGELD. IN DIT ARTIKEL WORDT AANDACHT BESTEED AAN DIT NIEUWE JURlDISCHE DOCUMENT. DIVERSE ASPECTEN VAN HET UITVOERlNGSREGLEMENT KOMEN IN DEZE BIJDRAGE AAN DE ORDE. 1. Inleidiflg Op grand van de Pensíoenwet (Pw) is de werkgever verplicht am de uitvoering van de pensioenovereenkomst onder te brengen bij een pensioenuitvoerder. Hierdoor ontstaat een aparte rechtsverhauding tussen de pensioenuitvoerder en de werkgever. Als hoofdregel geldt dat deze relatie in een uitvoeringsovereenkomst moet worden vastgelegd. Bedrijfstakpensioenfondsen zijn echter bevoegd am de rechtsverhouding met de aangesloten werkgevers vast te leggen in een uitvoeringsreglement. Voor bedrijfstakpensioenfondsen is dit uitvoeringsreglement een belangrijk document geworden, dat binnen de driehoeksverhouding een net zo belangrìíke positie inneernt als het pensioenreglement. In dit artikel wordt op dit nieuwe juridische document ingegaan. Aan de orde kamt een aantal theoretische en praktische aspecten die betrekking hebben op het uitvoeringsreglement. Onder meer wordt ingegaan op de voorwaarden en de inhoud van het uitvoeringsreglement, de vaststellings- en wijzigingsbevoegdheid en de wijze waarop het uitvoeringsreglement moet worden uitgelegd. Tevens wordt de relatie met andere fondsdocumenten zoals het pensioenreglement besproken. Maar eerst kamt de uitvoeringsovereenkomst aan de arde. 2. De uitvoeringsovereenkomst De Pensioenwet (Pw) heeft als uitgangspunt een heldere verantwoordelijkheidsverdeling tussen werkgever, werknemer en pensioenuitvoerder. Bij deze driehoeksverhouding is de relatie tussen werkgever en werknemer ondergebracht in de pensioenovereenkomst. De relatie tussen de pensioenuitvoerder en werknemer is vastgelegd in het pensioenreglement. De rechtsbetrekking tussen pensioenuitvoerder en de werkgever wordt als hoofdregel vastgelegd in de uitvoeringsovereenkomst. Op grand van art. 23 Pw is de werkgever verplicht am de pensioenovereenkomst onder te brengen bij een pensioenuitvoerder. Hij doet dit door onmiddellijk een schriftelijke uitvoeringsovereenkomst te sluiten met die pensioenuitvoerder. Dit dient uiterlijk plaats te vinden wanneer een werknemer pensioenaanspraken verwerft.! De verplichting van de werkgever am de pensioenovereenkomst onder te brengen bij een pensioenuitvoerder wordt onderbrengingsplicht genoemd 2 Het is deze onderbrengingsplicht die de rechtsbetrekking tussen werkgever en de pensioenuitvoerder doet ontstaan. Doel van de onderbrengingsplicht is de voor pensioen bestemde gelden af te scheiden van het vermogen van de werkgever. Op die manier wordt gewaarborgd dat deze gelden door de werkgever niet voor andere doeleinden dan pensioen kunnen worden aangewend en dat de voor pensioen bestemde gelden nier verloren gaan bijvoorbeeld in geval van faillissement van de werkgever.' Deze verplichting is niet nieuw. Op grand van de Pensioen- en Spaarfondsenwet (PSW) was de werkgever oak al verplicht am de pensioentoezegging bij een externe pensioenuitvoerder onder te brengen." De Pensioenwet definieert de uitvoeringsovereenkomst als de overeenkomst tussen een werkgever en een pensioenuitvoerder over de uitvoering van een of meer pensioenovereenkomsten (art. 1 Pw). In deze overeenkomst dienen de twee partijen afspraken te maken over de uitvoering van de pensioenovereenkcmst." Werkgever en pensioenuitvoerder zijn niet geheel vrij am te bepajen welke afspraken in de uitvoeringsovereen- Mark Boumans is als senior juridisch beleidsmedewerker werkzaam bij PGGM. Volgens Kappelle betekent dit dat als nag geen sprake is van verwerving van pensioenaanspraken dat dan nag geen uitvoerings overeenkomst gesloten hoeft te worden. H.M. Kappelle, Oe uitvoeringsovereenkomst, De Pensioenwet, Analyse en commentaar, Deventer: Kluwer, 2007, p Overigens is de werkgever op grand van het eerste lid van art. 23 Pw oak bevoegd om de pensioenovereenkomst onder te brengen bij een pensioeninstel/ing uit een andere lidstaat of een verzekeraar met een zetel buiten Nederland. In dit artikel wordt hier niet verder op ingegaan. 3 Kamerstukken 1/ 2005/06, , nr. 3, p Wei is er een aantal wijzigingen aangebracht. De C-polis is vervallen en zo zijn de uitzonderingen op de onderbrengingsverplichting die golden voor een pensioentoezegging aan oudere werknemers (van 51 jaar en ouder! en de toezegging die bij of na de beëindi ging van de dienstbetrekking is gedaan en die een direct ingaand pensioenrecht inhield, eveneens verval/en. WeIgeldt nag de uitzondering dat de pensioenuitvoerder de pensioenovereenkomst met zijn eigen personeel niet extern hoeft onder te brengen (art. 23 lid 3 Pw). Verwezen wordt naar: P.M.C. de Lange, 'De Pensioenwet in wording (II) _. De uitvoeringsovereenkomst', Pensioen Achef, juni 2006, nr. 3, p De verplichting tot het sluiten van een overeenkomst gold oak al ten tijde van de PSW Werkgever en pensioenuitvoerder waren verplicht am afspraken ten aanzien van de premiebetaling in een (financieringslovereenkomst vast te leggen (art. 3a PSWI. TPV juni 2008 afl. 3 71

2 kamst kunnen worden vastgelegd. De Pensioenwet schrijft voor dat in de uitvoeringsovereenkomst een aantal onderwerpen verplicht moeten worden geregeld (art. 25 Pw). Dit geldt oak voor het uitvoeringsreglement. In paragraaf 5 wordt hier nader op ingegaan. Deze voorschriften dienen ervoor am het pensioen van de werknemer te beschermen en am transparantie te creëren in de relatie pensioenuitvoerder - werkgever. Het moet duídelijk zijn wie waar verantwoordelijk voor is. De eis dat een werkgever en een pensìoenuítvoerder verplicht zijn am een uitvoeringsovereenkomst te sluiten over de uitvoering van de pensioenovereenkornst, leidt er niet toe dat voor iedere individuele pensioenovereenkamst een afzonderlijke uitvoeringsovereenkomst moet worden gesloten. De uitvoeringsovereenkomst kan betrekking hebben op het totaal van de pensioenovereenkomsten die de werkgever met zijn werknemers sluit, ongeacht of het daarbij gaat am pensioenregelingen die bedoeld zijn voor een groep werknemers of pensioenregelingen die bedoeld zijn voor één werknemer. Het is aan de pensioenuitvoerder en de werkgever am te bepalen of voor alle pensioenovereenkomsten van de werkgever één uitvoeringsovereenkomst wordt gesloten of dat voor iedere pensioenovereenkomst een uitvoeringsovereenkamst wordt overeengekomen.f De verplichting tot het sluiten van een uitvoeringsovereenkomst is voor pensioenfondsen ingegaan op 1januari Verzekeraars zijn pas per 1 januari 2009 verplicht om een uitvoeringsovereenkomst met de werkgever te sluìten,? 3. Het uitvoeringsreglement Als de pensioenregeling wordt uitgevoerd door een bedrijfstakpensioenfonds, geldt een belangrijke uítzondefing op de verpliehting am met de werkgever een aparte uitvoeringsovereenkomst te sluiten. In dat geval bestaat de mogelijkheid am de afspraken tussen het bedrijfstakpensioenfonds en de aangesloten werkgevers over de uitvoering van de pensioenovereenkomst in één document vast te leggen dat voor alle aangesloten werkgevers geldt: het uitvoeringsregiement. Als de pensioenregeling wordt uitgevoerd door een bedrijfstakpensioenfonds vindt de wetgever het namejijk niet zinvol dat het bedrijfstakpensioenfonds met iedere werkgever een aparte uitvoeringsovereenkomst zou moelen sluiten. In dat geval zijn het de sociale partners die op collectief niveau de inhoud van de pensioenregeling bepalen en deze onderbrengen bij een bedrijfstakpensioenfonds. Het zijn oak de sociale partners die afspraken maken over de uitvoering van de pensioen regeling. Werkgevers die bij een bedrijfstakpensioenfonds zijn aangesloten, zijn aan deze afspraken gebonden. Zelf hebben ze hier slechts indirect invloed op. Het sluiten van 6 Kamerstukken II 2005/06,30413, nr. 3, p. 49 en 50. Zie oak: De Lange, 'De ontwikkeling van de nleuwe pensioenwetgeving: de uitvoeringsovereenkomst', Pensioen Magazine, maart 2004, nr. 3, p. 1ï. 7 Art. 18 IPW. Verzeheraars hebben een jaar langer de tijd gehre gen, omdat zij met elke werkgever afzonderlijk een uitvoerings' overeenkomst moe ten slulten. Tot die tljd blijft art. 3a PSW van toepassing. Kamerstukken /07, , nr. 7, p Kamerstukken /06, 30413, nr. 3, p. 44 en Voor de goede orde, deze bevoegdheid geldt niet voor onder nemmgspensioenfondsen of beroepspensioenfondsen. 10 Kamerstukken /I 2005/06, , nr. 3, p. 5l. een aparte uitvoeringsovereenkomst met een werkgever zou dan onlogiseh zijn g De mogelijkheid am de afspraken met de werkgevers vast te leggen in een uitvoeringsreglement is geregeld in het tweede lid van art. 23 Pw. Het moet dan gaan am werkgevers die gehouden zijn of zieh verbanden hebben am de statuten en reglementen van het bedrijfstakpensioenfonds na te leven (art. 23lid 2 onder a Pw). Werkgevers die hiertoe gehouden zijn, zijn werkgevers die op grand van de Wet Bp 2000 onder de verplichtstelling van een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds vallen. Werkgevers die zieh hiertoe verbanden hebben, zijn werkgevers die zieh op grand van hun lìdmaatschap van een werkgeversvereniging verbanden hebben am de statuten en reglement van het bedrijfstakpensioenfonds na te leven. Dit zijn werkgevers die zijn aangesloten bij een niet-verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds. Via het lidmaatschap van de werkgeversorganisatie zijn zij gehouden am de statuten en reglementen van het fonds na te leven. Resumerend. Het vastleggen van de afspraken met de werkgevers in een uitvoeringsreglement is een bevoegdheid van een bedrijfstakpensioenfonds en geldt als uitzondering op de verpliehting tot het sluiten van een uitvoeríngsovereenkomst.? Kiest het pensioenfonds hier niet voor, dan is het verpliehr am met iedere werkgever die is aangesloten een aparte uitvoeringsovereenkomst te sluiten. Bedrijfstakpensioenfondsen dienen per l januari 2008 aver een uitvoeringsreglement te beschikken. Dit voigt naar mijn mening slechts indirect uit de lpw. In art. 18 lpw is namelijk alleen aangegeven dat de in art. 23 Pw genoemde verplichting tot het sluiten van een uitvoeringsovereenkomst VODrpensioenfondsen per 1januari 2008 geldt. Over het uitvoeringsreglement wordt niet gerept. Dat hoeft oak niet zal de wetgever hebben gedacht. Als de hoofdregel (uitvoeringsovereenkomst) per l januari 2008 ingaat, dan moet de uitzondering (uitvoeringsreglement) oak per diezelfde datum ingaan. HoeweI ik mij in deze redenering kan vinden, had dit wei iets duidelijker magen zijn. Het bedrijfstakpensioenfonds kan trouwens niet in alle gevallen gebruik maken van de uitzonderingsmogelijkheid am de gemaakte afspraken met de werkgever vast te leggen in een uitvoeringsreglement. In enkele situaties dient het bedrijfstakpensioenfonds tach een aparte uitvoeringsovereenkomst met de werkgever te sluiten. Dit is aan de arde als de werkgever zieh op vrijwillige basis aansluit bij het bedrijfstakpensioenfonds (art. 121 Pw). In dat geval is de werkgever niet op grand van de wet gebonden aan de statuten en reglementen van het pensioenfonds. In de uitvoeringsovereenkomst kan wei een bepaling worden opgenomen die het uitvoeringsreglement geheel of gedeeltelijk van toepassing verklaart. Het uitvoeringsreglement kan dan door hissenkamst van een uitvoeringsovereenkomst alsnog voor de vrijwillig aangeslaten werkgever van toepassing zijn. Tevens moelen de afspraken over een vrijwillige aanvullende regeling die het pensioenfonds specifiek met een werkgever is overeengekomen in een aparte uitvoeringsovereenkomst worden vastgelegd. 1o 72 TPV juni 2008 a l. 3

3 4. Definitie uitvoeringsreglement De definitie van het begrip uitvoeringsreglement is opgenomen in het begrippenkader van art. 1 Pw. Onder uitvoeringsreglement wordt in de eerste plaats verstaan de door een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds opgestelde regeling met betrekking tot de verhouding tussen de pensioenuitvoerder en de werkgever. Het betreft dus een regeling die over de verhouding tussen de pensioenuitvoerder en de werkgever gaat. Hierbij valt mij een paar zaken op. Ten eerste bevreemdt het mij dat hier de term pensioenuitvoerder wordt gehanteerd. Hieronder wordt vol gens de definitie niet alleen het bedrijfstakpensioenfonds, maar ook het ondernemingspensioenfonds en de verzekeraar verstaan. Dit leidt tot onnodige verwarring. Het zou duidelijker zijn als de term 'pensioenuitvoerder ' zou worden vervangen door de term' bedrijfstakpensioenfonds'. Tevens valt mij op dat gesproken wordt over de verhauding - nog beter zou zijn 'rechtsverhauding' - met de werkgever (enkelvoud) in plaats van met de werkgevers (meervoud). Het uitvoeringsreglement is namelijk een document dat voor meerdere werkgevers van toepassing is. Dit zou naar mijn mening in de begripsomschrijving moeten terugkomen. In het kader van het wetsvoorstel Veegwet Pensioenwet is overigens voorgesteld am in de definitie van uitvoeringsreglement het woord verplichtgesteld te laten vervallen, zodat oak een niet-verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds onder deze definitie valt." In de tweede plaats wordt onder uitvoeringsreglernent verstaan de door een pensioenuitvoerder opgestelde regeling inzake de uitvoering van de pensioenovereenkomsten met zijn eigen werknemers. Deze omschrijving houdt verband met het volgende. Op grond van art. 23lid 3 Pw is de pensioenuitvoerder bevoegd om de pensioenovereenkomst die hij als werkgever met het eigen personeel heeft gesloten, bij zichzelf onder te brengen en de uitvoering daarvan vast te leggen in een uitvoeringsreglement. Deze bevoegdheid geldt voor alle pensioenuitvoerders, d us oak voor verzekeraars en ondernemingspensioenfondsen.p 5. Wettelijke eisen uitvoeringsreglement 5.1. VERPUCHTE ONDERWERPEN De Pensioenwet stelt een aantal eisen aan de inhoud van het uitvoeringsreglement, am (onder meer) de transparan tie tussen het bedrijfstakpensioenfonds en de werkgevers te vergroten. Dit is in paragraaf 2 ten aanzien van de uitvoeringsovereenkomst besproken. Op grond van art. 23 lid 2 onder b PW moet het uitvoeringsreglemenl voldoen aan de inhoudelijke voorwaarden die aan de uitvoeringsovereenkomst zijn gesteid. Deze voorwaarden zijn in art. 25 Pw geregeld. In lid 1 is dwingendrechtelijk geregeld welke onderwerpen in het uitvoeringsreglement moeten zijn geregeld. Ik wil hier niet te diep op ingaan. Hierover is in het verleden narnelijk al het een en ander geschreven 13 Toch ontkom ik er niet aan om hier kort bij slil te staan. De volgende onderwerpen moeten op grond van art. 25 lid 1 Pw in het uitvoeringsreglement worden opgenomen: - de wijze waarop de verschuldigde premie wordt vastgesteid; - de wijze waarop en termijnen waarin de verschuldigde premie moet worden voldaan; TPV juni 2008 afl. 3 - de informatie die de werkgever aan de pensioenuitvoerder moet verstrekken; - de procedures bij het niet nakomen van premiebetalingsverplichtingen door de werkgever; - de procedures die gelden bij het opstellen en wijzigen van het pensìoenreglement in verband met het sluiten en wijzigen van een pensioenovereenkomst; - de voorwaarden waaronder toeslagverlening plaatsvindt; - de uitgangspunten en procedures van de besluitvorming over vermogenstekorten en vermogensoverschotten dan wei winstdeling. Over twee onderwerpen wi! ik enkele opmerkìngen maken. Ten eerste is het van belang dat de (incasso)procedures die gelden bij wanbetaling door de werkgever goed in het uitvoeringsreglement worden beschreven. Ben pensioenfonds kan zieh onder de vlag van de Pensioenwet namelijk ruet (zomaar) op hel adagium 'geen premie, geen recht' beroepen.!? Oak is het van belang dat het pensioenfonds deze procedures ook daadwerkelijk opvolgt. In verband hiermee ben ik er voorstander van am in het uitvoeringsreglement een bepaling op te nernen over de bevoegdheid om een dwangbevel op grand van art. 21 Wet Bpf 2000 op te leggen. De wanbetalende werkgever kan dan zien wat hem eventueel te wachten staat. Ten tweede ben ik er voorstander van om in het uitvoeringsreglement niet alleen bepajingen op te nemen over de informatie die de werkgever aan het pensioenfonds moet verstrekken. Ik vind dat oak een bepaling moet worden opgenomen die de aansprakelijkheid bij een onjuiste gegevensaanjevering regelt. Ben juiste gegevensaanlevering door de werkgever aan het pensioenfonds is van essentieel belang voor een juiste vaststelling van de pensioenaanspraken en -rechten. Onjuiste gegevens kunnen leiden tot een onjuiste vasts telling, hetgeen een vervelende discussie met de deelnemer tot gevolg kan hebben. IS Het pensioenfonds is op grond van de Pensioenwet niet automatisch gevrijwaard van aansprakelijkheid als door een font van een werkgever onjuiste pensioenen zijn vastgesteld. Expliciete vastlegging in het uitvoeringsreglement van de onderlinge verantwoordelijkheden en aansprakelijkheid kan problernen voorkomen." Il Kamerstukken ff 2005/06, , nr. 3, p Deze bevoegdheid wordt in dit artikef buiten beschouwing gelaten. 13 Onder meer: J. Peters Sengers, 'De uitvoeringsovereenkomst en de taak van de pensíoenuitvoerder', Pensioen Magazine, april 2006, nr. 4, p. 13 Vm 18; P.M.C. de Lange, 'De Pensioenwet in wording (fi) - De uitvoeringsovereenkomst', Pensioen Aetiet, nr. 3, juni 2006, p. 2 Vm 8; Kappe//e (noot 1), p. 120 Vm Op grond van de Pensioenwet is het alleen nog in uitzonderfijke omstandigheden (zoafs bij evidente gevallen van boze opzet van de werkgever) mogelijk dat een bedrijfstakpensioenfonds zieh op de rege/ 'geen premie, geen rechf beroept. 15 Zie onder meer Hot Amsterdam 20 april 2006, rolnummer 1158/05 (niet gepub/iceerd). fn deze zaak spee/de de vraag of het pensioenfonds jegens de deelnemer gehouden is aan de (te hoge) sa/arisgegevens die de werkgever ten onrechte aan het pensioentonds heeft verstrekt. Aangezien het pensioenfonds in het pensiaenreg/ement een voorbehoud had gemaakt ten aanzien van onjuiste gegevens, werd het pensioenfonds in het gelijk geste/d. 16 Zie oak: Kamerstukken /06,30413, nr.i7, p

4 5.2. 'ALS DAN'-BEPALINGEN Naast de verplichte onderwerpen is er een aantal onderwerpen dat op grond van het tweede lid van art. 25 Pw in het uítvoeringsreglement moet worden opgenomen, als deze onderwerpen onderdeel van de pensioenregeling uitmaken. Het gaat hier am de volgende facultatieve onderwerpen: - hoe wordt omgegaan met premiekorting of terugstorting; - de bijstortingsverplichting van de werkgever en de voorwaarden waaronder de werkgever moet bijstorten; - de mogelijkheid tot vrijwillige voortzetting van de deelnemer na ontslag; - de aansluitcriteria bij vrijwillige aansluiting; - de rechten en plichten met betrekking tot vrijwillige pensioenregelingen. 6. Aanvullende onderwerpen voor het uitvoeringsreglement? In de vorige paragraaf is ingegaan op de wettelijke eisen die de Pensioenwet aan het uitvoeringsreglement steit. Als het uitvoeringsreglement aan deze set (minimum-) eisen voldoet, dan is het bedrijfstakpensioenfonds compliant aan de Pensioenwet. Méér hoeft het pensioenfonds niet vast te leggen. Toch kan het pensìoenfonds ervoor kiezen am juist wei méér onderwerpen dan alleen de wettelijk verplichte en facultatieve onderwerpen in he! uitvoeringsregiement op te nemen. Uìtgangspunt kan namelijk zijn dat het uitvoeringsreglement zo volledig mogelijk de onderlinge relatie tussen het bedrijfstakpensioenfonds en aangesloten werkgevers regelt. Uitgaande van deze gedachte zouden de volgende - onverplichte en niet facultatieve - onderwerpen in het uitvoeringsreglement kunnen worden opgenomen.'? - Vergoeding wegens beëindiging van de aansluiting In bepaalde situaties is het bedrijfstakpensioenfonds bevoegd am aan de werkgever waarvan de aansluiting is beëindigd een vergoeding te vragen voor het financieel nadeel dat VOOl" het pensioenfonds door de beëindiging ontstaat. 20 is het bedrijfstakpensioenfonds bevoegd om aan een werkgever aan wie vrijstelling is verleend een vergoeding ter hoogte van het verzekeringstechnisch nadeel te vragen (art. 7 lid 4 Vrijstellingsbesluit Wet Bpf 2000). Hoewel deze bevoegdheid veelaluit de statuten en/of uit de wet voigt, verdient het aanbeveling am dit ook expliciet in het uítvoeringsreglement op te nemen. - Geschillenbeslechling In de Pensioenwet is geen bepaling opgenomen die betrekking heeft op buitengerechtelijke geschillenbeslechtingo Oak niet in de relatie tussen het bedrijfspensioenfonds en werkgever. De wetgever vond dit niet nodig.l" Wei is in art. 216 Pw geregeld dat de werkgever zieh in zaken betreffende een vordering uit hoofde van het uit- 17 In Kamerstukken /I 2005/06, , nr. 3, p. 60 worden de vo~ gende onderwerpen genoemd: financiële rapportages en afspra ken aver het kwaliteitsniveau van bijvoorbeeld service, voorlich ting en advies aan deelnemers. 18 Kamerstukken 1/ 2005/06, , nr. 3. p, 52, De SER was hier overigens wei voorstander van. lie SER adviesinzake de Nieuwe Pensioenwet, publicatienummer 6, 18 mei 2001, p. 98. voeringsreglement tot de kantonrechter kan wenden. In art. 220 Pw is geregeld dat bestuursrechtelijke geschillen door de rechtbank te Rotterdam worden afgedaan. Het gaat daarbij om aansluitìngs- en vrijstellingskwesties. Het verdient aanbeveling om - uit het oogpunt van service richting de werkgever - in het uitvoeringsreglement een bepaling op te nemen die betrekking heeft op de wijze van geschillenbeslechting. Als het bedríjístakpensioenfonds een buitengerechtelijke geschillencornmissie heeft ingesteld, dan kan hier oak naar worden verwezen. - Privacy De werkgever is verplicht om aan het bedríjfstakpensioenfonds gegevens (zoals salarisgegevens) van zijn werknemer te verstrekken. Zonder deze gegevens kan her pensioenfonds geen pensioenen vaststellen. Het betreft veelal prívacygevoelige informatie, waarmee het pensioenfonds zorgvuldig dient am te gaan. Om aan de werkgever te laten zien dat vertrouwelijk met deze gegevens wordt omgegaan, kan in het uitvoeringsreglement een bepaling worden opgenomen die specìfiek betrekking heeft op de naleving - Bepaling aver uiibesteding van de privacywetgeving. Er kan voor gekozen worden om een bepaling in het uitvoeringsreglement op te nemen die betrekking heeft op uitbestedíng van bijvoorbeeld de uitvoering van de pensioenregeling, een verschijnsel dat tegenwoordig eerder regel dan uitzondering Van belang is om de verschillende relaties zo zuiver is. mogelijk te houden en niet door elkaar te laten lopeno Het uitvoeringsreglement gaat over de relatie bedrìjfstakpensioenfonds - werkgever. De uitbestedingsovereenkamst heeft betrekking op het bedrijfstakpensioenfonds en de uitvoerder. Vanwege de gewenste zuiverheid kan ook worden overwogen om juist niets in het uitvoeringsreglement over uitbesteding te zeggen. 7. Relatie werkgever - werknemer bij verplichte deelneming in een bedrijfstakpensioenfonds Hoewel dit onderwerp niet direct betrekking heeft op het uitvoeringsreglernent, is het toch van belang am even stil te staan bij de wijze waarop de relatie tussen werkgever en werknemer bij een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds is geregeld. In z'n algemeenheid geldt dat werkgever en werknemer verplicht zijn om de pensioenafspraken vast te leggen in een aparte pensioenovereenkomst. Als de werkgever is aangesloten bij een verplichtgesteld bedrijfstakpensioenfonds is de werknemer verplicht om in de pensioenregeling deel te nemen. De vraag is dan of de relatie tussen werkgevers en werknemer dan ook via een pensioenovereenkomst moet worden vastgelegd. Dit is niet het geval. Bij een bedrijfstakpensioenfonds bepalen de sociale partners die het bestuur van het pensioenfonds vormen, de inhoud van de pensioenregeling. Werkgever en werknemer kunnen dit niet zelf, Het sluiten van een pensioenovereenkomst heeft in dat geval geen zin; partijen kunnen niet afwijken van de pensioenregeling. Om deze reden wordt bij een verplichte deelneming in een bedrijfstakpel~s.lqen~onds de Llit de dienstbetrekking voortvloeiende rechtsbetrekking tussen werkgever en werknemer gelijk- 74 TPV juni 2008 afi. 3

5 I j gesteid met de pensioenovereenkomst (art. 2lid 2 onder a Pw),"? Hieronder wordt de rechtsbetrekking verstaan die op grand van de Wet Bpf 2000 tussen beide partijen ontstaat." De verplichting am een pensioenovereenkomst te sluiten is dan niet aan de orde. 8. Het uitvoeringsreglement en het pensioenreglement In deze paragraaf wordt ingegaan op de onderlinge relatie tussen het uitvoeringsreglement en het pensioenreglement. Van belang is dat beide documenten een andere rechtsverhouding regelen. Beide documenten hebben dan ook een andere inhoud. In het uitvoeringsreglement moeten de onderwerpen die in art. 25 Pw zijn genoemd worden opgenomen. In het pensioenreglement moeten de onderwerpen van art. 34 Pw worden vastgelegd. Tach zijn er oak vele raakvlakken. Bij beide documenten is het bedrijfstakpensioenfonds betrokken, beide documenten kunnen oak in de relatie met de andere partij van belang zijn. Tezamen bevatten zij het geheel van rechten en plichten tussen enerzijds het bedrijfstakpensioenfonds en anderzijds werkgever en werknemer. In de Nota naar aanleiding van het verslag van de Pensioenwet is aangegeven dat het uitvoeringsreglement en het pensioenreglement als het ware aver elkaar heen komen te liggen. 21 De vraag is dan oak gesteid of (de bepalingen uit) beide regle.menten niet in één (pensioen)reglement mogen worden opgenomen. Volgens het kabinet is het niet verplicht dat de rechtsverhouding werkgever - werknemer enerzijds en pensioenfonds - werkgever anderzijds in twee verschillende documenten moet worden opgenomen. Het kabinet geeft aan dat het zieh wei kan voorstellen om dit in de praktijk juist wei te doen. Met andere woorden, volgens het kabinet magen het uitvoeringsregjement en het pensioenreglement in één document worden opgenomen. De vraag is aileen wat hierrnee nu wordt bedoeld. Mogen beide reglementen nu in één reglement worden opgenomen? Of kunnen beide reglementen wei in één document worden opgenomen, maar blijven het twee afzonderlijke reglementen? En wat is precies het verschii tussen het begrip reglemen t en document? In de memorie van toelichting van de Pensioenwet is door het kabinet nag aangegeven dat het uitvoeringsreglement zieh als één herkenbaar document kwalìficeert.é Kortom. onduídelìjkheid alomo Het heeft niet mijn voorkeur om beide reglementen in één reglement vast te leggen. Dit kamt de transparantie richting werkgevers en werknemers niet ten goede. Dus wei naast elkaar, maar niet in elkaar. Dat laatste gaat naar mijn mening te ver. WeI kunnen beide reglementen uiteraard in dezelfde tekstuitgave (naast elkaar) worden opgenomen. Het heeft wei mijn voorkeur am bij de redactie van beide documenten van dezelfde structuur (bijvoorbeeld: zoveel mogelijk dezelfde indeling) en van dezelfde uitgangspunten (bijvoorbeeld: alleen wettelijke bepalingen overnemen als dat verplicht is of toegevoegde waarde heeft) uit te gaan, zodat een optimale uniformiteit!lissen beide documenten zoveel mogelijk kan worden bereikt 23 Het zou kunnen voorkomen dat in het uitvoeringsreglement en het pensioenreglement tegenstrijdigheden voorkamen. Naar rnijn mening gaat het uitvoeringsreglement in dat geval vour. In art. 35 Pw is namelijk bepaald dat het pensioenreglement in overeenstemming moet zijn met het uitvoeringsreglement. Dit impliceert een zekere rangarde tussen beide documenten. In de memorie van toelichting op de Pensioenwet is aangegeven dat het pensioenreglement naadloos op de uitvoeringsovereenkomst moet aansluiten.ê" Mijns inziens moet het pensioenreglement oak naadloos op het uitvoeringsreglement aansluiten. 9. Het uitvoeringsreglement en de statuten De statuten worden als het juridische fundament van een (bedrijfstak)pensioenfonds beschouwd. De statuten bevatten regels over het doel, de structuur en de organisatie van het pensioenfonds, de bevoegdheden van het bestuur en andere organen. De reglementen van een pensioenfonds, zoals het pensioenreglement, worden geacht een nadere uitwerking of een nadere in- enlof aanvulling te geven van de statuten.p De reglementen worden (bij een eventuele onverenigbaarheid) geacht ondergeschikt te zìjn aan de statuten.ê" Dit geldt naar rnijn mening ook voor het pensioenreglement, juridisch document van een pensioenfonds. oak al is dat een essentieel Met ingang van 1januari 2008 is daar het uitvoeringsreglement bijgekomen. Oak dit nieuwe reglement zal aan de statuten ondergeschikt zijn. Uit de relevante wetgeving die voor de statuten van een bedrijfstakpensioenfonds geldt, voigt niet direct dat er een relatie met het uìtvoeríngsreglement en andere reglementen bestaat. Op grand van de Pensioenwet dient een pensioenuitvoerder over statuten te beschikken. In art. 106 Pw is geregeld welke onderwerpen hierin moe ten worden geregeld. Volgens deze bepaling hoeft in de statuten niets over de bevoegdheid tot vasts telling en wijziging van het lútvoeringsreglement (en het pensioenreglement) te worden geregeld.27 Daarnaast bevat de Wet Bpf 2000 een bepaling over de statuten. In art. 4 Wet Bpf 2000 is geregeld dat alle werkgevers en werknemers aan de statuten en reglementen gebonden zijn. Wat in die statuten moet staan, is verder niet geregeld. Tevens is het Burgerlijk Wetboek van toepassing. De rechtsvorm die voor een bedrijfstakpensioenfonds wordt gehanteerd, is de 19 De PSW kende overigens een vergelijkbare gelijkstellingsbepaling (art. 2 lid 10 PSW). Verwezen wardt naar: U. Tutein Nolthenius- Harmsma, 'Oe Pensiaenwet, het aanbad voar een pensioenavereenkamst', Pensioen & Praktijk, 2006, nr. 4, p. 6 tim Zie onder meer: L.H. Biom, 'Haken en agen aan de pensioenavereenkomst', Pensiaen Magazine, april 2006, nr. 4, p. 8 en f. Lut jens, 'De pensiaenovereenkamst in de Pensioenwet', Pensioen & Praktijk 2005, nr. 9, p Kamerstukken 1/2005/06, , nr. 17, p Kamerstukken /06,30413, nr. 17, p Hierbij moet de kanttekening worden gemaakt dal het uitvoeringsreglement en het pensiaenreglement een verschil/ende doelste~ ling hebben en een andere rechtsverhauding regelen, zodat va/ledige uniformiteit uit de aard der zaak niet mogelijk is. 24 Kamerstukken /I 2005/06, , nr. 3, p P.M. Tulfer, Pensioenen, Deventer: Kluwer 1986, p In de memorie van toelichting op de Pensioenwet staat dat de statuten van de pensiaenuitvoerder niet in strijd mogen zijn met het pensioenreglement (Kamerstukken I/ 2005/06, , nr. 17, p. 56). Deze zienswijze deel ik niet. Dit is juist andersom. Vgl. art. 2:14 en 2:15 BW. Zie oak Tulfer (noot 25), p. 491 en In art. 7 PSW was een vergelijkbare bepaling opgenamen. /n onder i van het eerste lid van deze bepaling was geregeld dat in de statuten en reglement van het pensioenfonds bepalingen moeten worden opgenomen over de wijziging van de statuten en reglementen. Waarom deze bepa/ing niet geheehs overgenomen is onduidelijk. TPV juni 2008 afl. 3 75

6 stíchting.ê" Op grand van art. 2:286 BW is de stichting pensioenfonds verpliehr om in de statuten een aantal onderwerpen op te nemen. Zo dient onder meer het doel van de stichting in de statuten te zijn vastgelegd. Over de bevoegdheíd tot vaststelling en wijziging van de reglementen wordt echter niets gezegd. Op grond van het bovenstaande concludeer ik dat er geen wettelijke bepaling is die de statuten aan het uitvoeringsreglement en overige reglementen linkt. De (verplichte) introductie van het uitvoeringsreglement per 1januari 2008 zou dan dus ook geen consequenties voor de statuten hueven te hebben. De praktijk is echter anders.ê? De meeste statuten van bedrijfstakpensioenfondsen bevatten namelijk wei bepalingen over de reglementen. Ú1 dat geval is er dus wei een relatie tussen de statuten en het 'nieuwe' uitvoeringsreglement en dient gekeken te würden of de statuten al dan niet moe ten worden aangepast. Overigens ben ik er voorstander van dat de bevoegdheid tot vaststelling en wijziging van het uitvoeringsreglement (en andere reglementen) statutair is geregeld. Een dergelijke belangrijke bevoegdheid hoort mijns inziens in dit wettelijk verplichte document van een stichting bedrijfstakpensioenfonds thuis. lo. Het uitvoeringsreglement en de ABTN De ABTN van een pensioenfonds is een (juridisch) document waarin de financiële opzet van het pensioenfonds is vastgelegd. Volgens het eerste lid van art. 145 Pw moet in de ABTN onder andere een ornschrijving worden opgenomen van de wijze waarop uitvoering wordt gegeven aan het bij of krachtens art. 25 Pw bepaalde. Wat hiermee wordt bedoeld voigt uit art. 24 Besluit FTK. Volgens deze bepaling moet in de ABTN een beschrijving van de hoofdlijnen van de uitvoeringsovereenkomst of het uìtvoeringsreglement worden opgenomen. Volgens de toelichtìng op art. 24 van het Besluit FTK moeten weer onder hoofdlijnen van de uitvoeringsovereenkomst in ieder geval de procedures en criteria voor de aansluiting van werkgevers bij het pensioenfonds en de criteria voor deelnemerschap worden verstaan. Ik neem aan dat deze uitleg oak 28 Volgens Maatman is de stichting de we/haast natuurlijke rechtsvorm van een pensioenfonds: R.H. Maatman, Het pensioenfonds ais vermogensbeheerder, Deventer: K/uwer 2004, p Van de 15 statuten van bedrijfstakpensioenfondsen die ik heb bekeken, zijn er 11 die op een of andere wijze bepalingen over de reglementen bevatten. Meestal gaat he! over de bevoegdheid tot vasts telling of wijziging van de reglementen. 30 Kamerstukken /06, 30413, nr. 3, p. 75. Oak de STARis van mening dat het bestuur verantwoordelljk is voor het opstellen van de reglementen. STAR, Principes voor goed pensioenfonds bestuur, 16 december 2005, Bijlage I, Overzicht verantwoorde lijkheden pensioenfondsbestuur. Zie over de rol van het pensioen fondsbestuur bij het pensioenreglement: S.J. Räder, 'Rol pensi oenfondsbestuur bij wijzigìng pensioenovereenkomst', Pensioen & Praktijk 2007, nr. 12, p. 6 Vm 8 en de reactie daarop van H.P. Breuker in Pens;oen & Praktìjk 2008, nr. 3, p. 7 Vm E, Lutjens, Pensioenovereenkomst, De Pensìoenwet Analyse en commentaar, Deventer: K/uwer 2007, p. 99 Vm 103 en C.C.E. Lìgtenberg, 'Het karakter van de pensioenovereenkomst,' Pensi oen & Praktijk, 2006, nr. S, p. 5 t/m Zie onder meer E. Lutjens, S. H. Kuijper, 'Pensìoenwet en Privaat wet', Nederlands rijdschrift voor Burgerlijk Recht, afl , p. 73 Vm 93. Volgens Lutjens en Kuijper geschiedt de begunstìging van een derde Ide werknernerj in de uitvoeringsovereenkomst krachtens hel derdenbeding vall art. 6:253 BW. Daarbij is aan vaarding door de werknerner vereist, maar het is onverschillig of deze geopenbaard wordt aan de werkgever of aan de pensìoen uitvoerder. voor het uitvoeringsreglement geldt. Verwonderlijk is het dat hier ook de criteria voor deelnemerschap worden genoemd. Volgens art. 25 Pw hoeven deze criteria niet in de uitvoeringsovereenkumst/het uitvoeringsreglement te wurden opgenomen. Deze criteria dienen míjns inziens m het pensioenreglement te worden opgenomen. 11. Bevoegdheid tot vaststelling en wijziging van het uitvoeringsreglement In de vorige paragraaf heb ik het stand punt verkondigd dat de bevoegdheid tot vasts telling en wijziging van het uitvoeringsreglement statutair zou moeten worden vastgelegd. In deze paragraaf wordt ingegaan op de vraag wie (welk orgaan) het uitvoerìngsreglement mag vaststellen en wijzigen. De Pensioenwet is hier helder over. Volgens art. 23 lid 2 onder b Pw moet het uitvoeringsreglement door het bedrijfstakpensioenfonds worden vastgesteld. Hiermee zal het bestuur van de stichting bedrijfstakpensioenfonds als eindverantwoordelijk orgaan worden bedoeld. In de memorie van toelichting op de Pensioenwet is expliciet aangegeven dat het bestuur het pensioenreglement vaststelt; er wordt echter niets gezegd over het uitvoeringsreglement.ê? Er moet vanuit worden gegaan dat het bestuur oak het uitvoeringsreglement vaststelt. De Pensioenwet kent geen bepalingen over de wijzigingsbevoegdheid van het uitvoeringsreglement. Ook deze bevoegdheid zal wei bij het fondsbestuur zijn neergelegd. WeI is in de Pensioenwet geregeld dat de deelnemersraad adviesrecht heeft ten aanzien van het uitvoeringsreglement. In art. 11 lid 2 onder b Pw staat dat de deelnemersraad onder meer advíesrecht heeft over de wijziging van de reglementen. In onderdeel h van deze bepaling staat dat het adviesrecht be trekking heeft op het sluíten, wijzigen of beëindigen van een uitvoeringsovereenkornst, Als we ons nu eens op het standpunt zouden stellen dat een uitvoeringsovereenkomst niet hetzelfde is als een uitvoeringsreglement, dan zou dit wei eens kunnen betekenen dat een deelnemersraad van een bedrijfstakpensioenfonds geen advìesrecht zou hebben over de vasts telling van het uitvoeringsreglement, maar wei over een wijziging. Ik kan mij niet voorstellen dat dit de bedoeling van de wetgever is geweest. 12. Positie van de werknemer In deze paragraaf staat de positie van de werknemer in het uitvoeringsreglement centraal. Het uitvoeringsreglement regelt de rechtsverhouding tussen het bedrijfstakpensioenfonds en de aangesloten werkgevers. De werknemer is hierbij geen partij. De vraag is dan ook of de werknemer wei rechten aan het uitvoerù1gsreglement kan ontlenen en of hij het pensioenfonds en de werkgever tot nakoming van de daarin gemaakte afspraken kan dwingen. De werknemer heeft een belang bij een juiste naleving van het uitvoeringsreglement. Dit is immers opgesteld met het uiteù1delijke doel am te voorzien in zijn pensioen. ill de literatuur is de positie van de werknemer in de relatie tussen pensioenfonds ~ werkgever een aantal keren aan de arde gesteld. 31 Telkens komen we bij de rechtsfiguur van het derdenbeding (art. 6:253 e.v, BW) terecht.32 Dit is een bedmg in een uvereenkomst (i.e. tussen werkgever en pensioenuitvoerder) waarbij aan een derde (de \ I 76 TPV juni 2008 afl. 3 I~ i

7 werknemer in dit geval) het eigen recht wordt toegekend om van een van de partijen een prestatie te vorderen. De derde verkrijgt zijn recht pas door aanvaarding van het derdenbeding. TIjdens de parlementaire behandeling van de Pensioenwet is hier het volgende over gezegd: 33 'Bij de relatie tussen de deelnemer en de pensioenuitvoerder is weliswaar geen sprake van een overeenkomst, maar het is wei een verbintenis die voortvloeit uit de uitvoeringsovereenkornst via het zogeheten derdenbeding. De werkgever sluit mel een pensioenuitvoerder ten behoeve van de werknerner een uitvoeringsovereenkomst.' Ik vraag mij af of de figuur van het derdenbeding wei in de situatie waarin de pensioenregeling wordt uitgevoerd door een bedrijfstakpensioenfonds kan worden ingeroepen. Met Maatrnan ben ik van mening dat bij een bedríjfstakpensioenfonds níet echt sprake is van het vrijwillige bedingen van rechten en van een vrijwillige aanvaarding daarvan.ê? De werkgever is verplicht bij het bedrijfstakpensioenfonds aangesloten en de werknemer is verplicht om in de pensioenregeling deel te nemen. Toch ben ik van mening dat zowel de werkgever alsmede het bedrijfstakpensioenfonds, niet alleen ten opzichte van elkaar, maar ook ten opzichte van de werknemer verplicht zijn om her uitvoeringsreglement na te leven. Als we de driehoeksverhouding als uitgangspunt nemen, dan zou deze verplichting van de werkgever ten opzichte van de werknemer moeten voortvloeien uit hun onderlinge rechtsbetrekking (die volgens art. 2lid 2 Pw op de verplichte deelneming gebaseerd is). De verplichting van het bedrijfstakpensioenfonds ten opzichte van de werknemer zou dan moeten voortvloeien uit hun onderlinge relatie, vastgelegd in het pensioenreglement. 13. Uitleg van het uitvoeringsreglement Het uitvoeringsreglement kan aanleiding geven tot een discussie tussen het pensioenfonds en een werkgever over de uitleg van de inhoud. De vraag is dan op welke wijze het uitvoeringsreglement moet worden uitgelegd en welke normen daarhij gelden.p De (uitgebreide) jurisprudentie op het gebied van de uitleg van (collectieve) contracten is hierbij van groot belang. Als we het hebben over de uitleg van contracten komt al gauw de Haviltexnorm uit 1981 om de hoek kijken 36 Deze norm houdt in dat het bij de uitleg van een contractsbepaling aankomt op de zin die partijen in de gegeven omstandigheden over en weer redelijkerwijs aan deze bepaling mochten toekennen. In 1993 heeft de Hoge Raad voor de uitleg van CAO-bepalingen een andere norm aanvaard, in gevallen waarin contracten gevolgen hebben voor partijen die niet bij de totstandkoming van het contract betrokken zijn geweest 37 Bepalend voor de uitleg zijn de bewoordingen van de bepaling, gelezen in het licht van de geheie tekst van die overeenkomst, in beginsei doorslaggevend. In de DSM-zaak uit 2004, die betrekking had op de uitleg van een pensioenreglement is bepaald dat tussen de Haviltexnorm en de CAO-norm geen tegenstelling, maar een vloeiende overgang bestaat. 38 De Hoge Raad overwoog onder meer dat de uitleg van een pensioenreglement in de verhouding tussen de oorsprankelijke contraeterende partijen aan de hand van de Haviltexnorm moet geschieden, maar in de verhouding tussen werknemer - TPV juni 2008 afi. 3 voor wie de bedoeling van de oorspronkelijke contraeterende partijen niet kenbaar is en die op die formulering geen ínvloed heeft gehad - en het pensioenfonds is toepassing van de CAD-norm toegewezen. In casu oordeelde de Hoge Raad dat in de verhouding tussen de werknemer en het pensioenfonds weliswaar de CAO-norm van toepassing is, maar dat deze norm méér ínhoudt dan alleen de grammaticale uitleg. Ook andere omstandìgheden, zoals de ratio van de betreffende regeling, dienen te worden rneegewogen.ê" Bovengenoemde normen zullen ook van toepassing zijn bij de uitleg van een uitvoeringsreglement. Relevant is dat een individuele werkgever niet betrokken is geweest bij de totstandkoming van het uitvoeringsreglement. Of hierdoor de CAO-norm van toepassing zal zijn, zal de toekomst wellicht uitwijzen. Gezien de parallellen met de uitleg van een pensioenreglement mening voor de hand. ligt dit naar mijn 14. Het uitvoeringsreglement en de ONB De DNB is belast met (onder andere) het materieel toezieht. Volgens het eerste lid van art. 102 Pw moet het pensioenfonds binnen 3 maanden na zijn oprichting een exemplaar van de reglementen van het pensioenfonds aan de DNB toesturen. Op grand van art. 103 Pw moet het pensioenfonds (binnen twee weken) een exemplaar van een wijziging van de reglementen aan de DNB sturen. Onder reglementen zal ook het uitvoeringsreglement worden begrepen. Vit beide bepalingen leid ik af dat het uitvoeringsreglement bij oprichting van het fonds en bij een reglementaire wijziging daarvan aan de DNB moet worden overgelegd. Ik leid daar niet uit af dat het bedrijfstakpensioenfonds het volledige uitvoeringsreglement bij de inwerkingtreding per 1 januari 2008 aan de DNB moet sturen. Ik vind het echter te ver gaan om op grond hiervan exemplaar van het uitvoeringsreglement te sturen. 15. Conclusies de DNB geen Het uitvoeringsreglement is een nieuw juridisch document waarin de rechtsverhouding tussen het bedrijfstakpensioenfonds en de aangesloten werkgevers is vastgelegd. Er is geen wettelijke verplichting om deze relatie in een uitvoeringsreglement vast te leggen. Er kan ook voor worden gekozen om met iedere werlegever een afzonderlijke uitvoeringsovereenkomst niet praktisch. aan te gaan. Dit is echter 33 Kamerstukken II2005/06, 30413, nr. 3, p Maatman (noot 28), paragraaf In de vakliteratuur is regelmatig aandacht besteed aan de uitleg van een pensioenreg/ement. Ik verwljs onder meer naar G.J.J. Heerma van Voss en J.M. van Siooten, 'Kroniek van het Sociaal recht', NJB, afl. 3, 13 september 2004, p ; W. van Heest, 'Uitleg van een pensioenreg/ement', WPNR, 5 mei 2007, 6709, p. 424 Vm HR 13 maart 1981, NJ 1981, HR 17 september 1993, NJ 1994, 173 en HR 24 september 1993, NJ 1994, HR, 20 februari 2004, NJ 2005, 493. Vgl. ook HR 18 oktober 2002, NJ 2003, 258 (Pieterse/NN). 39 Behoudens de hier genoemde normen, kamt het voor dat een rechter zich baseert op de contra preferentem uitleg. Dit houdt in dat een (onduidelijk) beding wordt uitgelegd in het nadeel van degene die het heeft opgesteld (HR 12 januari 1996, NJ 1996, 683). Zie onder meer: R.H.J. van Bíjnen, Aanvullend contractenrecht, 2005, Den Haag: BJU, p Zie oak Lutjens en Kuijper (noot 32).. p

8 Op grand van de Pensioenwet moel een aantal onderwerpen verplicht in het uitvoeringsreglement worden opgenomen. Als de relatie met de aangesloten werkgevers dan tach apart moet worden geregeld, dan verdient het aanbeveling am oak andere onderwerpen in het uìtvoeringsreglement vast te leggen, teneinde de onderlinge relatie zoveel mogelijk vast te leggen. De relatie van het uitvoeringsreglement met andere fondsdocumenten, zoals de statuten, is niet echt duidelijk in de Pensioenwet geregeld. WeI is naar mijn mening dui- delijk dat bij strijdigheid het uitvoeringsreglement voor gaat op het pensioenreglement. Ten aanzien van de uitleg van het uitvoeringsreglement zal aansluiting gezocht rnoeten worden bij de jurisprudentie op het gebied van (collectieve) conlracten en meer specifíek het pensioenreglement. Het is de vraag aan welke normen zal worden getoetst. Mijn verwachting is dat de uitleg langs dezelfde lijn zallopen als de uitleg van het pensioenreglement. Het is wachten op de eerste procedure. Prof. dr. Ralph L. ter Hoeven RA Pensioenverslaggeving in beweging: nieuwe ronde(s), nieuwe kansen IN DIVERSE ORGANEN WORDEN DE ACCOUNTINCS1ANOAARDEN VOOR DE VER'WERKING VAN DE PENSIOENEN IN DE JAARREKENING VAL'lDE ONDERNEMING HERZIEN, NAAST ONZE NEDERLANDSE REGELGEVER, DE RAAD VOOR DE jaarverslaggeving, EN EEN EUROPESE STUDIEGROEP, IS OOK DE BELANGRlJKSTE REGELGEVER, DE INTERNATIONAL ACCOUNTING STANDARDS BOARD (IASB), ZIJN REGELS AAN HET HERZIEN. MET ANDERE WOORDEN: DE VERSLAGGEVINGSREGELS STAAN WEER IN DE STEIGERS EN OAT BETEKENT VOOR ALLE BETROKKENEN IN HET VELO EEN NIElnVE RONDE EN OAARMEE NIEUWE KANSEN. Ralph ter Hoeven is partner op het Accounting en Auditing Center (MC) van De/oitte Accountants, hoogleraar externe vers/aggeving aan de Rijksuniversiteit Groningen en lid van de Working Group Employee Benefits van de IASB. Inleiding In dit artikel zal ik in vogelvlucht de thans bekend zijnde bewegingen van de regelgevers op het gebied van accountingstandaarden in kaart brengen. De belangríjkste ontwikkeling is een discussiepaper dat door de IASB in maart 2008 is uitgebracht en uiteindelijk za! moeten leiden tot een herziene las 19, als onderdeel van het pakket van International Financial Reporting Standards (IFRS). Gezien het toenemende belang van IFRS in de wereid en in het bijzonder oak in Nederland, is deze ontwikkeling van groat belang. De Nederlandse beursfondsen moe len immers al voldoen aan IFRS en verder is het bekend dat oak de Neder!andse Raad voor de Jaarverslaggeving (R]), zij het in mindere mate dan vroeger, haar standaarden nag wei eens wil voegen naar IFRS. Vandaar dat deze discussiepaper van de IASB en mijn reactie daarop in dit artikel centraal staan. Raad voor de Jaarverslaggeving Voordat de internationale ontwikkelingen worden besproken, zal eerst de stand van zaken worden weergegeven in ons eigen land, althans waar het gaat am de herziening van de pensioenverslaggevingsregels in de jaarrekening van de onderneming. De RJ heeft een onderzoek uitgevoerd naar de praktíjkervaringen met de pensioenverslaggevingsregels opgenomen in hoofdstuk 271 van de Richtlijnen voor de [aarverslaggeving (voortaan: RJ 271 genoemd). Dit onderzoek is uitgevoerd door 40 personen met de nodige 'RJ 271-ervaring' uitgebreid te ondervragen'. De RJ heeft het afgelopen halfjaar naar eigen zeggen de uitkomsten van de enquête geanalyseerd en besproken. De RJ is van mening dat de huidige RJ 271 op een aantal punten dient te worden verduidelijkt en, indien van toepassing. moe I worden aangepast. De belangrijkste redenen hiervoor zíjn de onduidelijkheid aver het ortderscheid tussen eje toegezegde-bijdrageregeling en de toegezegd-pensiqenregeling en een onvoldoende aansluiting tussen RJ 271 en de in Nederland te onderkennen pensioenvormén ; Daarnaast wordt gesignaleerd dat de wijze van verslaggeving van toegezegd-pensioenregelingen als complex en als moeilijk te begrijpen wordt ervaren, hetgèen J1Wl1iglezer van dit blad als muziek in de oren zal kliuke». II l I 1 Dit onderzoek is uitgevoerd onder leiding van prof. dr. H.J.A.J. Langendiik en de uitkomsten ziin in leer gecomprimeerde vorm opgenomen in een nìeuwsbericht op de website van de RJ: 78