Factsheet: NL33DA Drentse Aa

Transcriptie

1 Factsheet: NL33DA Drentse Aa -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Drentse Aa Code: NL33DA Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Aa en Hunze, Assen, Haren, Midden-Drenthe, Tynaarlo Ja Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 1 van 112

2 Karakterschets: Een langzaam stromende, meanderende laaglandbeek met zandbanken en overhangende oevers die voor het overgrote deel in Drenthe ligt. Een klein benedenstrooms deel, dat in 2004 deels in oorspronkelijke staat is hersteld, ligt in Groningen. De beek ligt in een gevarieerd landschap van open oeverlanden en boomwallen en kent plaatselijk een beek begeleidende vegetatie met bomen waardoor beschaduwing optreedt. De beek wordt gevoed door regen- en kwelwater en kent géén aanvoer van gebiedsvreemd water. Het beeksysteem van de Drentse Aa is grotendeels nog intact en wordt binnen Nederland beschouwd als een van de hydrologisch meest gave beekdalsystemen. De Drentse Aa ligt in een uniek gebied vanwege de grote mate van landschappelijke gaafheid, cultuurhistorie en archeologische waarden en de aanwezigheid van relatief grote oppervlakken waardevolle natte natuur. Toelichting: Het waterlichaam van de Drentse Aa ligt deels in, en beïnvloedt het Natura2000 gebied Drentse Aa. Het proces voor het beheerplan voor dit Natura2000 gebied is gestart en er ligt een ontwerp aanwijzingsbesluit. Het definitieve beheerplan en de begrenzing is dus nog niet beschikbaar. Het Natura2000 gebied Witterveld ligt in het stroomgebied van de Drentse Aa, maar het waterlichaam doorkruist dit gebied niet. (zie Het beekdal van de Drentse Aa is ook aangewezen als Nationaal beek en esdorpenlandschap en deels als Nationaal park Drentsche Aa, het waterlichaam van de Drentsche Aa is hier onderdeel van (zie Provinciale Omgevingsverordening prov. Drenthe) Het waterlichaam Drentse Aa is voor het grootste deel aangewezen als waterwingebied voor de onttrekking van oppervlaktewater ten behoeve van de bereiding van drinkwater. Daarnaast stroomt het waterlichaam langs het waterwingebied in Assen. (Bron: Provinciale Omgevingsverordening prov. Drenthe). De KRW eist een specifieke bescherming van oppervlaktewaterlichamen waaruit water wordt onttrokken ten behoeve van bereiding van water dat bestemd is voor menselijke consumptie. Richtwaarden voor de kwaliteitsnormen en verantwoordelijkheden zijn vastgesteld in het BKMW (beleidskader monitoring en kwaliteitseisen water). Het waterschap moet er naar streven dat de waterkwaliteit geleidelijk wordt verbeterd. We kunnen geen garantie geven dat er in nabije toekomst geen normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen meer zullen optreden. Hiertoe zijn we volgens artikel 4 van de KRW ook niet toe verplicht, omdat de maatregelen deels van derden of van het rijk moeten komen. Samen met het Waterbedrijf en de Provincie doen we al het mogelijke om het optreden van normoverschrijdingen te verlagen. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Drentsche Aa-gebied (NL_HAB_25) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 2 van 112

3 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Veiligheid, Verkeer en vervoer Bestrijdingsmiddelen / Zware metalen / Nutrienten diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Veiligheid, Verkeer en vervoer Bestrijdingsmiddelen / Zware metalen / Nutrienten regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging omleiden piekafvoer Landbouw Kunstmatige waterhuishouding en verandering afvoerkarakterisitiek stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop verlies oeverzones en overstromingsvlaktes versnelde waterafvoer barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties Veiligheid, Landbouw Veiligheid, Landbouw Voorkomen wateroverlast Peilbeheer (grond)water Kunstmatige waterhuishouding Verandering afvoerkarakteristiek Vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. Verandering afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit Vermindering natuurlijke beekprocessen Continuum doorbroken Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. De belastingen komen vanuit de landbouw (belangrijkste, zowel nutriënten als gewasbeschermingsmiddelen), stedelijk gebied (gewasbeschermingsmiddelen), industrie en verkeer (gewasbeschermingsmiddelen, diverse stoffen). Daarnaast is door regulering waterbeweging en morfologische aanpassing de waterhuishouding kunstmatig en verandering in afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit opgetreden. Als gevolg hiervan vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 3 van 112

4 Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Beperken piekafvoeren in bovenlopen agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Een deel van de benedenloop van de Drentsche Aa kent een gestuwd waterpeil omdat deze in open verbinding staat met de boezem. Dit zorgt voor een sterke afname van de stroming bij lagere waterafvoeren. Door de uitgevoerde waterhuishoudkundige aanpassingen in de bovenlopen van de Drentsche Aa t.b.v. de landbouw is het afvoerregime van de beek veranderd. Met name de piekafvoeren zijn hierdoor toegenomen. Dit heeft o.a. geleid tot de aanleg van verdeelwerk Loon waarmee piekafvoeren vanuit het beeksysteem naar het Havenkanaal/Noord-Willemskanaal worden afgevoerd. Dit heeft het natuurlijke afvoerpatroon van de beek tijdens hoogwatersituaties (inundaties) sterk beïnvloed. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 4 van 112

5 Koper en zink vallen onder de specifieke verontreinigende stoffen. Voor deze parameters is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). Bij het beheerdersoordeel is rekening gehouden met biobeschikbaarheid en achtergrondwaarden. Gewasbeschermingsmiddelen (GBM): Deze vallen onder specifieke verontreinigende stoffen. Op het KRW meetpunt 2101 en op de overige GBM meetpunten in het waterlichaam Drentse Aa treffen we overschrijdingen aan van GBM. Het beheerdersoordeel is daarom dat de specifieke verontreinigende stoffen niet voldoen. Het betreft zowel herbiciden, insecticiden als fungicide. Samen met Waterbedrijf Groningen en Provincie Drenthe wordt al het mogelijke gedaan om het optreden van deze overschrijdingen te verminderen. Een voorbeeld hiervan is het project Schone Bron Drente Aa ( ) waarbij onderzoek is gedaan naar de herkomst van GBM in verschillende zijtakken van de Drentse Aa. In 2013 is een gebiedsdossier opgesteld voor de drinkwaterwinning Drentse Aa, waarin de risico s en belastingen in beeld zijn gebracht. In 2014 wordt het uitvoeringsprogramma opgesteld en vastgesteld, waarin maatregelen zijn opgenomen voor de terugdringing van de gewasbeschermingsmiddelen. Deze aanpak is opgenomen in de KRW maatregelen lijst. Voor de toestand van prioritaire stoffen is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). De toestand voor prioritaire stoffen in het waterlichaam Eemskanaal/Winschoterdiep werd namelijk tot nog toe geprojecteerd op dit waterlichaam, maar dit is niet terecht. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,53 E- matig Vis (EKR) 0,35 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 2,20 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 30 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 5 van 112

6 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Ten opzichte van de uitgangssituatie is de biologie nog niet verbeterd. Dit is conform de verwachting: Een groot deel van de maatregelen is recentelijk uitgevoerd of moet nog uitgevoerd worden en het effect van maatregelen op de ecologie is niet direct waarneembaar. De ecologie heeft tijd nodig zich aan te passen aan veranderde omstandigheden en tot ontwikkeling te komen. De belangrijkste beperkende factoren voor de ecologie zijn normalisatie en de verandering in waterhuishouding (ontbreken stroming, inundaties en optreden van onnatuurlijke, grote afvoerpieken). Stuwen en andere migratiebeperkingen zorgen ervoor dat migrerende vis een deel van de bovenstroomse delen nog niet kunnen bereiken. Het beheer en onderhoud wordt zoveel mogelijk afgestemd op de functies van de beek (water aan- en afvoer en natuur). Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. In het algemeen is de fysisch-chemische kwaliteit van de beek te noemen. P en N voldoen op de hoofdmeetpunten. Plaatselijk vindt nadelige beïnvloeding door nutriënten plaats. Dit betreft vooral kleine bovenlopen. Voor drinkwater gebruikt water (beoordeling 2015) Normoverschrijding in periode : Toename zuiveringsinspanning: Ja Ja Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet nie Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 6 van 112

7 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Assen afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Assen Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 0,65 baggeren Nijlands loopje (gemeente Assen) Verwijderen verontreinigde bagger Gemeente Assen Voortgang: m3 Motivering: Uitgevoerd: Toelichting: < 2015 herinrichting Deurzerdiep - Amelterbos overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 hermeandering beektrajecten Anreeperdiep. Deurzerdiep. Zeegser loopje (3 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2 In uitvoering: 1 Toelichting: < 2015 onderzoek naar beekpeilverhogende maatregelen en inrichting uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: In uitvoering: 1 Toelichting: < 2015 saneren riooloverstort HBDA (gemeente Tynaarlo) aanpakken riooloverstorten Gemeente Tynaarlo Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < ,65 ha m3 1 stuks 3 km 1 stuks 1 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 7 van 112

8 verdrogingsbestrijding 2000 ha Drentse deel overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Toelichting: Uitgevoerd: 2 3 stuks was 11st, 8 st vervallen als opgave oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel De opgave is teruggebracht van 11 st. naar 3 st. 8 st. vervallen als opgave voor het oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel , voorstel opnemen bij opgave grondwaterlichaam Motivatie: voor 8 st. geen directe relatie met oppervlaktewaterlichaam aantoonbaar. verdrogingsbestrijding. 200 ha Groninger deel (Westerlanden. Lappenvoort, Besloten venen) overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 Toelichting: De opgave is teruggebracht van 2 st. naar 1 st. 1 stuks De opgave is teruggebracht van 2 st. naar 1 st. 1 st. vervallen als opgave voor het oppervlaktewaterlichaam, bestuursvoorstel , voorstel opnemen bij opgave grondwaterlichaam < 2015 Motivatie: voor 1 st. geen directe relatie met oppervlaktewaterlichaam aantoonbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 8 van 112

9 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Toelichting: Aanpak gewasbeschermingsmiddelen Gebiedsdossier drinkwaterwinning (onderzoek en maatregelen) verminderen emissie gewasbescherming- / bestrijdingsmiddelen Betreft emissies vanuit landbouw en stad 1 stuks Andere richtlijn: Toelichting: > 2015 hermeandering beektrajecten delen van Witterdiep (1 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas 1 km inrichting Rolderdiep 3 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Andere richtlijn: Toelichting: Inrichtingsplan Hermeandering Amerdiep 1 stuks overige inrichtingsmaatregelen Andere richtlijn: Toelichting: Andere richtlijn: Toelichting: Onderzoek fosfaat nalevering uit de bodem door doorslag van gronden uitvoeren onderzoek 1 stuks Opheffen visbarrières o.a. Rolderdiep 3 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Toelichting: Andere richtlijn: Toelichting: verhoging beekpeillen. verhoging grondwaterstanden. vermindering grondwaterwinning aanpassen waterpeil Waterschap Hunze en Aas 3 stuks Vergroten afvoer verdeelwerk Loon i.c.m. beekpeilverhoging Loonerdiep en Taarloosche diep,anloerdiep, Zeegserloopje Maatregelen gepland voor de periode inrichting Amerdiep 2,8 km Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 9 van 112

10 Andere richtlijn: Toelichting: verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora, Vis-kwaliteit Overige waterflora, Vis-kwaliteit Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Een aanzienlijk deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de eerste en tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht. Onevenredig kostbaar Waterschap Hunze en Aa s ontvangt jaarlijks ongeveer 85 miljoen aan inkomsten (stand van zaken 2015). Voor het KRW maatregelenpakket van de periode wordt jaarlijks gemiddeld 3.77 miljoen uitgetrokken, waarmee de kosten binnen de randvoorwaarde blijven van beperkte lastenstijging voor de burger zoals afgesproken met het bestuur. De overige maatregelen staan gepland na 2021, omdat het eerder uitvoeren van meer maatregelen als disproportioneel kostbaar wordt beschouwd. Technisch onhaalbaar Vanwege het maatschappelijke draagvlak, vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Een gefaseerde uitvoering is dan in veel gevallen voordeliger, omdat hiermee het opdrijven van grondprijzen kan worden tegengegaan. Bovendien is het niet aannemelijk dat alle benodigde gronden voor herinrichting tijdig verworven zijn, want er is vervolgens ook nog tijd nodig voor realisatie van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich lang niet op alle locaties binnen de komende periode zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Dit heeft als consequentie dat fasering nodig is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 10 van 112

11 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Drentse Aa Code waterlichaam: NL33DA aangemaakt: om 10:13 u. pagina 11 van 112

12 Factsheet: NL33DW_2 Boezemkanalen Duurswold -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boezemkanalen Duurswold Code: NL33DW_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Appingedam, Delfzijl, Groningen (Gr), Slochteren Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanalen met boezemfunctie in laagveengebied. Het water wordt gevoed door regen, grondwater, instromend oppervlaktewater of uitgeslagen polderwater. Ten tijde van watertekort wordt via deze kanalen IJsselmeerwater aangevoerd. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 12 van 112

13 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Voorkomen wateroverlast emissies van diverse verontreinigingen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van gewasbeschermingsmiddelen en nutriënten regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water continuüm doorbroken regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Peilbeheer (grond)water aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Belangrijke belastingen zijn het profiel (er zijn vaak harde overgangen van land naar water) en het niet-natuurlijke peilbeheer. De kanalen hebben deels een functie recreatievaart en viswater. Belasting met stoffen is er voornamelijk door emissies van landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater. In mindere mate is er belasting met stoffen door emissies van overstorten. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 13 van 112

14 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-slecht E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Er zijn tussen 2007 en 2013 geen metingen gedaan naar de toestand van biologische kwaliteitselementen. Er kan daarom niet worden vastgesteld wat de huidige toestand is en of er verandering is opgetreden in de toestand in deze periode. De huidige toestand is nu beoordeeld een-op-een op basis van de metingen uit 2007 waarop ook de toestand 2009 is gebaseerd. Door vaste en tegennatuurlijk peilen en niet-natuurlijke oevers (steil en deels verhard) zijn de oevers nog onvoldoende ontwikkeld (onvoldoende ondergedoken waterplanten en oeverbegroeiing). Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis en macrofauna. Door de aanleg van extra natuurvriendelijke oevers wordt dit verbeterd. Op de gerealiseerde natuurvriendelijke oevers voeren we aangepast beheer en onderhoud door, ondermeer gericht op de ontwikkeling van de juiste vegetatie (geen monocultuur van riet). Vanaf 2016 wordt er een natuurlijker peilbeheer gevoerd in het Duurswold/boezemsysteem. Verwachting is dat hiermee de doelen voor biologie op den duur gehaald worden. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 14 van 112

15 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie E-slecht E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 15 van 112

16 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Slochteren afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Slochteren Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 2,3 nautisch/kwaliteitsbaggeren (Slochterdiep) verdiepen watersysteem (overdimensioneren) Waterschap Hunze en Aas Voortgang: ha Motivering: Planvoorbereiding: 5 Toelichting: < 2015 oplossen migratieknelpunt Sans souci vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 0,5 In uitvoering: 0,5 Toelichting: < 2015 optimalisatie natuurvriendelijke oevers (7 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,2 In uitvoering: 3,8 Toelichting: < ,3 ha 5 ha 1 stuks 7 km Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 16 van 112

17 Maatregelen gepland voor de periode implementatie natuurvriendelijk peilbeheer 1 stuks aanpassen waterpeil Andere richtlijn: Toelichting: optimalisatie natuurvriendelijke oevers 2,7 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Overige waterflora Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De (resterende) inrichtingsmaatregelen worden in deze tweede planperiode uitgevoerd. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Duurswold Code waterlichaam: NL33DW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 17 van 112

18 Factsheet: NL33EW_2 Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boezemkanalen Eemskanaal Code: NL33EW_2 Winschoterdaip Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Type: M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Appingedam, Delfzijl, Groningen (Gr), Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde, Oldambt, Slochteren, Veendam Nee Karakterschets: Afwateringskanalen in laagveen- of zeekleigebied met boezemfunctie. Het water wordt gevoed door regen, grondwater en/of uitgeslagen polderwater. In tijden van watertekort wordt via deze kanalen IJsselmeerwater ingelaten. De kanalen hebben een belangrijke scheepvaartfunctie. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 18 van 112

19 Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering emissies van diverse stoffen puntbronnen overige puntbronnen Industrie emissies van diverse stoffen puntbronnen riooloverstorten Voorkomen wateroverlast emissies van diverse stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddlen diffuse bronnen diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Mobiliteit Mobiliteit emissies van diverse stoffen emissies van diverse stoffen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus overige belastingen scheepvaart Scheepvaart emissies van tributyltin, golfslag en opwerveling Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Ten tijde van watertekort wordt via deze kanalen IJsselmeerwater aangevoerd; het Reitdiep, De Diepenring van Groningen, Eemskanaal en Winschoterdiep vormen voor een groot deel van het beheergebied van het Waterschap Hunze en Aa s de hoofdaanvoerroute voor IJsselmeerwater in tijden van droogte. De kanalen worden gevoed door regen, grondwater, instromend oppervlaktewater of uitgeslagen polderwater. Het peilregime is tegennatuurlijk. De oevers zijn grotendeels niet natuurvriendelijk (harde overgangen van land naar water). De kanalen hebben een belangrijke scheepvaartfunctie. Belasting met stoffen is er door emissies afkomstig van rioolwaterzuiveringsinstallaties, industrie, scheepvaart, en landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater. In mindere mate vindt er belasting plaats door overstorten. Een specifieke beïnvloeding is de belasting met zout door de zee. Deze treedt vooral lokaal bij de zeesluizen sterk op maar onder droge omstandigheden kan een zouttong zich in de richting van de stad Groningen uitbreiden. D.m.v. doorspoelen met zoet water wordt dit effect tegengegaan. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 19 van 112

20 Prioritaire stoffen (KRW) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) - tributyltin (kation) (TC4ySn) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Koper en zink vallen onder de specifieke verontreinigende stoffen. Voor deze parameters is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). Bij het beheerdersoordeel is rekening gehouden met biobeschikbaarheid en achtergrondwaarden. In dit waterlichaam komt normoverschrijding van de prioritaire stof tributyltin voor. De oorzaak hiervan is de toepassing van algenweringsmiddel voor scheepshuiden Voor deze stof bestaat al Europese wetgeving waarmee, bij naleving daarvan, deze overschrijding niet voorkomt. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,34 ontoereiken E- Overige waterflora (EKR) 0,16 E-slecht E- Vis (EKR) 0,39 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) 0,57 E- E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-slecht E-slecht slecht Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M7b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 20 van 112

21 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Door niet-natuurlijke oevers (steil en verhard), scheepvaartbewegingen en vaste en tegennatuurlijk peilen zijn de oevers onvoldoende ontwikkeld (onvoldoende ondergedoken waterplanten en oeverbegroeiing). Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis en macrofauna. Het Eemskanaal is een belangrijke verbindingszone voor vissen tussen zee en de Hunze en Drentse Aa. Vissen maken ten tijdens hun migratie gebruik van scheepvaartsluizen bij Delfzijl. Vanaf eind 2007 wordt bij de spuisluis van Delfzijl een visvriendelijk sluisbeheer toegepast. Hiermee zijn de migratiemogelijkheden geoptimaliseerd. In het kanaal zelf liggen geen barrières voor vismigratie. Prognose voor toestand in 2021 is voor vis nog matig, maar verwachting is dat het doel wordt bereikt door autonome ontwikkeling en beheer en onderhoud. De score voor algen is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam Eemskanaal Winschoterdiep uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. De toestand voor chloride is slecht op het meetpunt dat vlakbij de uitmonding van het waterlichaam in zee ligt. Dit komt door de (lokale) invloed van de zee. We zullen het meetpunt verleggen naar verder landinwaarts zodat het representatiever zal zijn. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet nie Ecologie Totaal E-slecht Biologie E-slecht Fysische chemie E-slecht E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 21 van 112

22 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelopgave gemeente Groningen afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Groningen Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 6 Toelichting: < 2015 afkoppelopgave gemeente Hoogezand-Sappemeer afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Hoogezand-Sappemeer Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 9,9 afkoppelopgave gemeente Menterwolde afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Menterwolde Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 3,9 afkoppelopgave gemeente Scheemda afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Scheemda Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 1,4 Afkoppelopgave gemeente Veendam afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Veendam Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 9 baggeren verontreinigde waterbodem Eemskanaal (Fase I. hotspot Hg) Verwijderen verontreinigde bagger Provincie Groningen Voortgang: m3 Motivering: Planvoorbereiding: Toelichting: < ha 9,9 ha 3,9 ha 1,4 ha 9 ha m3 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 22 van 112

23 onderzoek naar haalbaarheid natuurvriendelijke oevers en haalbaarheid doel uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 uitbreiding RWZI Foxhol/opheffen RWZI's Siddeburen. Slochteren. Zuidlaren verminderen belasting RWZI Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < stuks 1 stuks 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Algemene fysisch-chemische parameters, Prioritaire stoffen totaal, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De barrières voor vis zijn reeds opgeheven. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Chloride voldoet niet op het huidige hoofdmeetpunt. Dit is echter een lokaal effect dat alleen in de zomer optreedt in de nabijheid van de zeesluizen en is niet representatief voor het hele waterlichaam. De meetlocatie zal hiervoor aangepast worden. In dit waterlichaam komt normoverschrijding van de prioritaire stof tributyltin voor. De oorzaak hiervan is de toepassing van algenweringsmiddel voor scheepshuiden Voor deze stof bestaat al Europese wetgeving waarmee, bij naleving daarvan, deze overschrijding niet voorkomt. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 23 van 112

24 Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Eemskanaal Winschoterdaip Code waterlichaam: NL33EW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 24 van 112

25 Factsheet: NL33FI_2 Kanaal Fiemel -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kanaal Fiemel Code: NL33FI_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Delfzijl, Oldambt Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanaal in zeekleigebied dat via gemaal Fiemel afwatert op de Dollard. Het water wordt gevoed door regen en uitgeslagen polderwater. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 25 van 112

26 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Veiligheid, Landbouw Vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. Verandering afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid Onnatuurlijke oevermilieus Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Kanaal Fiemel is een afwateringskanaal in zeekleigebied dat via gemaal Fiemel afwatert op de Eems. Het water wordt gevoed door regen en uitgeslagen polderwater, lokaal vindt invloed van kwel plaats. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Er zijn geen beperkingen voor het behalen van de ecologische doelen wat betreft prioritaire of overige stoffen en gewasbeschermingsmiddelen. Het fosfaatgehalte voldoet niet aan de norm en is dus waarschijnlijk wel beperkend. Huidige belasting van P vanuit de landbouw is in dit gebied niet de enige bron. Andere belangrijke bronnen zijn nalevering vanuit de kleibodem en de daaronder gelegen veenbodem waarbij lokale kwel een mogelijke route is. Mogelijk speelt interne eutrofiëring vanuit de waterbodem daar ook een rol bij. Het waterschap bepaald komende planperiode hoe hiermee om te gaan. De niet-natuurvriendelijk inrichting van de oever en de niet-natuurlijke peilen zijn belemmerend voor de biologie. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 26 van 112

27 Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,51 E- Overige waterflora (EKR) 0,42 E- ontoereiken matig Vis (EKR) 0,60 E- Fytoplankton (EKR) 0,49 E- E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 ontoereiken matig Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 ontoereiken ntoereiken Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,30 ontoereiken E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 27 van 112

28 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Waterplanten scoren onvoldoende, hoewel lokaal hoge bedekkingen van ondergedoken planten gevonden zijn is het aantal verschillende soorten waterplanten laag. Met de geplande inrichting van de oeverzone zal het aantal verschillende soorten toenemen en zullen de condities voor vis en macrofauna verbeteren. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam Noord-Willemskanaal uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Het gemiddelde zomergehalte aan fosfaat ligt boven de norm voor een e toestand, individuele gehalten laten frequent hoge pieken zien. Huidige bemesting in de landbouw is in dit gebied niet de enige bron. Andere belangrijke bronnen zijn nalevering vanuit de kleibodem en de daaronder gelegen veenbodem waarbij lokale kwel een mogelijke route is. Mogelijk speelt interne eutrofiëring vanuit de waterbodem daar ook een rol bij. Het waterschap bepaalt komende planperiode hoe hiermee om te gaan. Alleen op het KRW meetpunt (gemaal Fiemel) overschrijdt chloride de norm. Het chloridegehalte bij gemaal Fiemel wordt beïnvloed door brakke kwel. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie ontoereiken ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 28 van 112

29 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 natuurvr. oever (0.8 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 0,8 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode ,8 km natuurvr. oever (2.6 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: > ,6 km 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement chloride, Overige waterflora, fosfor totaal Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De waterkwaliteit van het oppervlaktewater wordt negatief beïnvloed doordat nutriënten via het grondwater uitspoelen. De hoge concentraties in het grondwater zijn onder andere het gevolg van overmatige belasting met meststoffen in het verleden, maar ook voor een belangrijk deel van natuurlijke oorsprong. Aanscherpingen van het mestbeleid en een zorgvuldigere bemesting in de praktijk heeft tot gevolg dat de bron voor beïnvloeding van het grondwater afneemt, maar de doorwerking van grond- naar oppervlaktewater is een traag proces. Om deze reden zal in 2021 nog niet het volledige effect van deze maatregelen merkbaar zijn. Hoge chloride gehalten in het gebied worden veroorzaakt door brakke kwel. Een deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht en worden in deze planperiode geen aanvullende maatregelen getroffen. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 29 van 112

30 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanaal Fiemel Code waterlichaam: NL33FI_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 30 van 112

31 Factsheet: NL33HM Hondshalstermeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Hondshalstermeer Code: NL33HM Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Oldambt Type: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Middelgroot, kunstmatig, gebufferd zoet meer in laagveen- of zeekleigebied. Het meer heeft een boezemen een bergingsfunctie. Er zijn peilfluctuaties van 10 á 15 cm toegestaan. Het meer wordt gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 31 van 112

32 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen overige diffuse bronnen (vooral atmosferische depositie) Diverse functies Nutriënten, slibvorming regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Veiligheid, Landbouw Vermindering natuurlijke processen en verlies van natuurlijke paaiplaatsen en natuurlijkevegetaties / leefgebieden Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Het meer heeft een boezem- en een bergingsfunctie. Het meer wordt gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater uit de boezem. De belangrijkste belasting op de boezem wat betreft stoffen wordt gevormd door de landbouw. De biologische toestand wordt belemmerd door het vaste boezempeil, en de in het grootste deel van het waterlichaam aanwezige oeververharding. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 32 van 112

33 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,53 matig Overige waterflora (EKR) 0,55 ontoereiken E-slecht ntoereiken Vis (EKR) 0,30 ontoereiken E-slecht ntoereiken Fytoplankton (EKR) 0,50 ontoereiken E- matig Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,30 E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 33 van 112

34 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Ondergedoken waterplanten ontbreken vrijwel geheel in het Hondshalstermeer. Doordat waterplanten ontbreken, ontbreekt ook een belangrijk deel van het leefgebied van de doelsoorten vis en macrofauna. Deze kwaliteitselementen scoren daarom slecht en ontoereikend. Windwerking en vis zorgen voor een voortdurend opwervelen van de bodem waardoor vegetatie zich minder makkelijk kan ontwikkelen. Ook in luwe zones met voldoende doorzicht vindt geen plantengroei plaats. Mogelijk speelt daarom ook de fysieke kracht van de golven, de stevigheid van de bodem en de afwezigheid van zaadbanken van vegetatie een rol in de vestigingsmogelijkheden van waterplanten. Voor macrofauna speelt chloride daarbij ook een rol: via het Termunterzijldiep bereikt de zouttong met brak water het meer. De visstand is eenzijdig (gedomineerd door brasem en snoekbaars) en geen tot weinig jonge vis. Door kale en smalle oevers is er gebrek aan paai- en opgroeigebieden. Voor de prognose 2021 is er vanuit gegaan dat verbeteringen in de boezemkanalen Oldambt ook invloed hebben op het Hondshalstermeer. Bovendien zijn de in de vorige planperiode geformuleerde maatregelen (aanleggen natuurvriendelijke oevers) meegenomen in de prognose. Deze planperiode worden deze nog niet uitgevoerde maatregelen onderzocht op hun effectiviteit. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken E-slecht Biologie ontoereiken E-slecht Fysische chemie E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 34 van 112

35 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Overige maatregelen uitgevoerd in de periode t/m 2015 Toelichting: < 2015 onderzoek bronnen nutrienten en mogelijke maatregelen daartegen uitvoeren onderzoek Maatregelen gepland voor de periode stuks Andere richtlijn: Toelichting: opstellen herstelplan Hondhalstermeer overige inrichtingsmaatregelen Waterschap Hunze en Aas 1 stuks Gedurende het gebiedsproces is gebleken dat er bij de verschillende betrokken partijen bedenkingen zijn over de mogelijkheden om op het Hondshalstermeer een sterke verbetering van de biologie te realiseren tegen maatschappelijk aanvaardbare kosten. In het nieuw op te stellen herstelplan zullen de technische mogelijkheden hiervoor nader onderzocht worden in combinatie met een afweging van kosten en baten. Op basis van de uitkomsten zal een definitief maatregelprogramma op bestuurlijk niveau vastgesteld worden. Maatregelen gepland voor de periode natuurvr. oever (2.4 km) en 3,5 ha luwe zone verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: > ,4 km 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Fytoplankton-kwaliteit, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 35 van 112

36 Motivering per motiveringsgrond Technisch onhaalbaar De uitvoering van maatregelen die een aanzienlijke impact hebben op de omgeving dient voorbereid te worden. Dit betekent dat verschillende direct betrokken partijen moeten worden voorgelicht over de wijze van uitvoering en de consequenties daarvan. Een dergelijke maatschappelijke betrokkenheid is vooral van belang om de uitvoering op een dusdanige wijze vorm te geven dat deze op zoveel mogelijk draagvlak kan rekenen. Een gedegen voorbereiding van een complex project kost vele jaren waardoor de maatregelen niet in de lopende planperiode kunnen worden uitgevoerd. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hondshalstermeer Code waterlichaam: NL33HM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 36 van 112

37 Factsheet: NL33HU Hunze -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Hunze Code: NL33HU Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Aa en Hunze, Borger-Odoorn, Haren, Hoogezand-Sappemeer, Tynaarlo Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 37 van 112

38 Karakterschets: Een langzaam stromende meanderende laaglandbeek die sterk genormaliseerd is. Ligging hoofdzakelijk in Drenthe, alleen het deel tussen het Zuidlaardermeer en het Winschoterdiep bevindt zich in de provincie Groningen. De beek wordt hoofdzakelijk gevoed door regenwater. Daarnaast is er nog enige aanvoer door kwel. De Hunze ligt aan de voet van de Hondsrug, waar de infiltratie en kwel de motor is van het beeksysteem. Karakteristiek is het enkelzijdig beekdal met aan de westzijde de hellingen van de Hondsrug en aan de oostzijde de reeds verdwenen hoogveenvlakte als brongebied. Het waterlichaam Hunze heeft een nauwe relatie met het waterlichaam Zuidlaardermeer omdat de Hunze door het meer stroomt (zie ook factsheet NL33ZM, Zuidlaardermeer). In het stroomgebied van de Hunze liggen 4 drinkwaterwingebieden. nl. Gasselte, Breevenen, de Groeve en Onnerpolder(Omgevingsverordening Drenthe en Groningen, gebiedsdossiers drinkwaterwinningen Drenthe). Daarnaast is een strategische drinkwaterwinning aangewezen ( Kastelenakkers. Rondom het Zuidlaardermeer stroomt het waterlichaam de Hunze (benedenloop Hunze en Drentse Diep) door het N2000 gebied Zuidlaardermeer (ontwerp beheerplan N2000 Zuidlaardermeer). Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Zuidlaardermeergebied (NL_VOG_20) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 38 van 112

39 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Zuivering afvalwater Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en hormoonverstorende stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen wateronttrekkingen voor publieke (drink)watervoorziening Drinkwatervoorziening Verdroging regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties Kunstmatige waterhuishouding regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties Verandering afvoerkarakteristiek, Vermindering natuurlijke processen en verlies van natuurlijke paaiplaatsen en natuurlijke vegetaties/ en leefgebieden regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Veiligheid, Landbouw Vermindering natuurlijke processen en leefgebied voor aquatische flora en fauna. Verandering afvoerkarakteristiek en vermindering bergingscapaciteit regulering waterbeweging versnelde waterafvoer Voorkomen wateroverlast Vermindering natuurlijke beekprocessen regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water Continuum doorbroken regulering waterbeweging ontwatering (veenoxidatie en bodemdaling) Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties Kunstmatige waterhuishouding,belasting met nutrienten Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. De belasting wat betreft stoffen wordt in belangrijke mate gevormd door de RWZI Gieten, de landbouw en het stedelijk gebied. De nutriënten vormen geen belemmering voor het doelbereik van de Hunze. Mogelijk vormen gewasbeschermingsmiddelen nog wel een belemmering voor de Hunze. De normalisatie van de beek is een belangrijke belemmering voor de biologie. De inrichtingsmaatregelen worden als cruciaal gezien voor het herstel van de Hunze inclusief de mogelijkheid om het water niet alleen door de hoofdloop te laten lopen, maar ook door de meanders. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 39 van 112

40 Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Flexibel peilbeheer in boezemwateren Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Het afkoppelen van de RWZI Gieten is ongewenst omdat het debiet een significante bijdrage levert aan de afvoer van de beek gedurende het zomerhalfjaar. Door het grotendeels verdwijnen van de oorspronkelijke veengebieden als gevolg van veenafgraving en veenoxidatie is de oorspronkelijke sponswerking van het brongebied verdwenen. De uitgevoerde optimalisaties van de waterafvoer hebben geleid tot hogere afvoerpieken in de winter en het vrijwel afwezig zijn van waterafvoer gedurende droge zomers. Het afvoerregime van de beek is hiermee sterk veranderd. De benedenloop van de Hunze kent een boezempeil waardoor hier minder sprake is van beekspecifieke stromingsomstandigheden. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 40 van 112

41 Koper en zink vallen onder de specifieke verontreinigende stoffen. Voor deze parameters is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). Bij het beheerdersoordeel is rekening gehouden met biobeschikbaarheid en achtergrondwaarden. Voor de toestand van prioritaire stoffen is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). De toestand voor prioritaire stoffen in het waterlichaam Eemskanaal/Winschoterdiep werd namelijk tot nog toe geprojecteerd op dit waterlichaam, maar dit is niet terecht. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,59 E- matig Vis (EKR) 0,25 ontoereiken ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 ontoereiken E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,50 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 30 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 41 van 112

42 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De onderzoeksgroepen macrofauna en vis laten op stroomgebiedsniveau nog geen verandering in ecologische kwaliteit zien. Op lokaal niveau wel. De gewenste stromingsminnende vissoorten worden momenteel nog slechts in kleine aantallen aangetroffen. Het nog geringe effect op stroomgebiedsniveau komt deels doordat het areaal herstelde trajecten ten opzichte van de totale lengte waterlichaam Hunze nog relatief gering is. De ecologie zal verder verbeteren naarmate de Hunze een meer natuurlijk stromingsregime en grotere diversiteit in substraat krijgt. Dit is in de huidige situatie nog niet optimaal uit te voeren omdat bij het peilbeheer nog sterk rekening wordt gehouden met het landbouwgebied. Door inrichtingsprojecten in de bovenlopen zal deze situatie verbeteren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie ontoereiken E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 42 van 112

43 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Borger-Odoorn afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Borger-Odoorn Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: afkoppelopgave gemeente Haren afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Haren Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 0,99 Toelichting: 1 ha 0,99 ha randenbeheer (exacte wijze van uitvoering afhankelijk van uitkomsten lopende pilot) uitvoeren actief vegetatie- / waterkwaliteitsbeheer Voortgang: km Motivering: 20 km Vervangen: 20 De gewenste reductie in nutriëntenbelasting kon op een meer efficiënte manier worden bereikt door een optimalisatie van de RWZI Toelichting: < 2015: Vervangen door een alternatieve maatregel. Motivatie: Bij de opgave van de maatregel akkerrandenbeheer is aangegeven dat de uitvoering afhankelijk zou zijn van de resultaten van het onderzoek. In de periode 2006 tot 2009 is een pilot project uitgevoerd met akkerrandenbeheer. De resultaten van het onderzoek gaven aan dat de resultaten wat betreft nutriënten reductie tegenvielen. Bij de keuze voor de maatregelen was berekend welke reductie in de nutriëntenbelasting gewenst was. De gewenste reductie in nutriëntenbelasting kon op een meer efficiënte manier worden bereikt door een optimalisatie van de RWZI Gieten. Daarom is de maatregelen akkerranden vervangen door de maatregel optimalisatie van de RWZI Gieten. realiseren overstromingsvlakten, Tusschenwater, Torenveen, Mandelanden, Lofar, Achterste Diep, Oude verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 2,6 In uitvoering: 0,7 Uitgevoerd: 11,7 Toelichting: < 2015 stimuleren preciese bemesting landbouw verminderen emissie nutriënten landbouw Voortgang: stuks Motivering: 15 km 1 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 43 van 112

44 In uitvoering: 1 Toelichting: < 2015 verdrogingsbestrijding Gronings deel. Onnerpolder. Oostpolder, polder WolfsbargeII overige inrichtingsmaatregelen Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 3 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode stuks Andere richtlijn: Toelichting: Beekherstel, overstromingsvlakten o.a. Bronnegermaden, de Branden, Duunschelanden, Breevenen verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water 17,2 km Andere richtlijn: Toelichting: Onderzoek fosfaat nalevering uit de bodem door doorslag van gronden uitvoeren onderzoek 1 stuks Opheffen vismigratieknelpunten Hunze 7 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Toelichting: Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Toelichting: Beekherstel, overstromingsvlakten Noordma, Bronnegermaden, Achterste Diep verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas 8 km Opheffen Vismigratiekenelpunten Hunze 4 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 44 van 112

45 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Een deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de tweede en derde planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen pas later zichtbaar. Onevenredig kostbaar Waterschap Hunze en Aa s ontvangt jaarlijks ongeveer 85 miljoen aan inkomsten (stand van zaken 2015). Voor het KRW maatregelenpakket van de periode wordt jaarlijks gemiddeld 3.77 miljoen uitgetrokken, waarmee de kosten binnen de randvoorwaarde blijven van beperkte lastenstijging voor de burger zoals afgesproken met het bestuur. De overige maatregelen staan gepland na 2021, omdat het eerder uitvoeren van meer maatregelen als disproportioneel kostbaar wordt beschouwd. Technisch onhaalbaar Vanwege het maatschappelijke draagvlak, vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Een gefaseerde uitvoering is dan in veel gevallen voordeliger, omdat hiermee het opdrijven van grondprijzen kan worden tegengegaan. Bovendien is het niet aannemelijk dat alle benodigde gronden voor herinrichting tijdig verworven zijn, want er is vervolgens ook nog tijd nodig voor realisatie van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich lang niet op alle locaties binnen de komende periode zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Dit heeft als consequentie dat fasering nodig is. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Hunze Code waterlichaam: NL33HU aangemaakt: om 10:13 u. pagina 45 van 112

46 Factsheet: NL33HV_2 Kanalen Hunze / Veenkolonien -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code: NL33HV_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Aa en Hunze, Bellingwedde, Emmen, Hoogezand-Sappemeer, Menterwolde, Oldambt, Pekela, Stadskanaal, Veendam, Vlagtwedde Nee Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 46 van 112

47 Karakterschets: Afwateringskanalen in zand- en laagveengebied. De kanalen worden gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater. In tijden van watertekort wordt via de kanalen IJsselmeerwater aangevoerd. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. Het overgrote deel van de aangewezen kanalen, hebben hun oorsprong in de veenontginning. De ontsluiting van het veenkoloniale gebied was tijdens de ontginning ook via deze kanalen. Naast de kanalen ontstonden de dorpen (karakteristieke lintbebouwing) en de wegen evenwijdig aan de kanalen. Door de aanwezigheid van de bebouwing en wegen langs veel van de kanalen is de ruimte niet of zeer beperkt voor aanpassingen in het bestaande profiel van de kanalen. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Zuidlaardermeergebied (NL_VOG_20) 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen IPPC industrieën puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Zuivering afvalwater Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en hormoonverstorende stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen diffuse bronnen door verkeer (weg/rail) en infrastructuur Ontsluiting en verbindingen Afspoeling stoffen naar bodem en oppervlaktewater regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging regulering waterbeweging sluis (ook gemaal): verlagen waterstand (peilbeheersing) stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water Peilbeheer (grond)water Veiligheid, Peilbeheer Handhaving peilen Beïnvloeden water- en oevermilieu's Beïnvloeden water- en oevermilieu's Onnatuurlijke oevermilieus Compartimentering in leefgebieden, geen uitwisseling soorten Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Het waterlichaam Kanalen Hunze-Veenkoloniën is een systeem van kanalen, bedoeld voor de aan- en afvoer van water voor het omliggende landbouwgebied. Er vindt ook onttrekking van water door de industrie plaats. In het voorjaar begint de aanvoer van water uit het IJsselmeer. De belasting wat betreft stoffen is vooral afkomstig uit de landbouw (veeteelt, akkerbouw en glastuinbouw) en de aanvoer via aanvoerwater. De niet-natuurvriendelijke inrichting van de oever en de niet-natuurlijke peilen zijn belemmerend voor de biologie. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 47 van 112

48 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Voor metalen vinden we evenals in 2009 via de officiële KRW toetsing een overschrijding van koper en zink. Omdat deze stoffen niet biologisch beschikbaar zijn, zijn deze overschrijdingen niet beperkend voor het behalen van de ecologische doelstelling. Op dit moment treffen we normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het waterlichaam aan. Door het nemen van maatregelen in het glastuinbouwgebied wordt dit aangepakt. Op het KRW-meetpunt worden deze stoffen nog niet gemeten. Dit gaat in de toekomst wel gebeuren. Dit kan leiden tot een formele verslechtering van de toestand van de specifieke verontreinigende stoffen, en daarmee van de ecologische toestand. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 48 van 112

49 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,51 matig Vis (EKR) 0,60 E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,00 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 100 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De bemonstering van de visstand liet in 2011 een e score zien, hoewel de vismigratieknelpunten nog niet zijn opgelost. Dit is echter een eenmalige meting. Toekomstige metingen moeten uitwijzen of dit ook een blijvende verbetering is. Waterplanten scoren nog onvoldoende. Het verwijderen of verzachten van barrières voor visoptrek in de kanalen en het verbeteren van de oeverinrichting moeten ervoor zorgen dat de ecologie van de kanalen verbeteren. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam kanalen Hunze-Veenkolonien uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 49 van 112

50 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal Biologie Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 50 van 112

51 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg natuurvriendelijke oevers: 2 km Vaarverbinding Erica-Ter Apel. 5 km Veendam-Musselkanaal verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 3,8 In uitvoering: 1,2 Uitgevoerd: 2 Toelichting: < 2015 afkoppelopgave gemeente Pekela afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Pekela Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 4,4 afkoppelopgave gemeente Winschoten afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Winschoten Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 4,5 onderzoek voedselrijkdom slib uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 oplossen 5 tal migratieknelpunten vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Planvoorbereiding: 1 In uitvoering: 2 Uitgevoerd: 2 Toelichting: < km 4,4 ha 4,5 ha 1 stuks 5 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 51 van 112

52 Maatregelen gepland voor de periode aanleg 8 km natuurvriendelijke oevers verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Andere richtlijn: Toelichting: 8 km in de periode en 9 km na 2021 Maatregelen gepland voor de periode km aanleg natuurvriendelijke oevers (9 km) 9 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora Overige waterflora Overige waterflora Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Een deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht. Onevenredig kostbaar Waterschap Hunze en Aa s ontvangt jaarlijks ongeveer 85 miljoen aan inkomsten (stand van zaken 2015). Voor het KRW maatregelenpakket van de periode wordt jaarlijks gemiddeld 3.77 miljoen uitgetrokken, waarmee de kosten binnen de randvoorwaarde blijven van beperkte lastenstijging voor de burger zoals afgesproken met het bestuur. De overige maatregelen staan gepland na 2021, omdat het eerder uitvoeren van meer maatregelen als disproportioneel kostbaar wordt beschouwd. Technisch onhaalbaar Vanwege het maatschappelijke draagvlak, vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Een gefaseerde uitvoering is dan in veel gevallen voordeliger, omdat hiermee het opdrijven van grondprijzen kan worden tegengegaan. Bovendien is het niet aannemelijk dat alle benodigde gronden voor herinrichting tijdig verworven zijn, want er is vervolgens ook nog tijd nodig voor realisatie van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich lang niet op alle locaties binnen de komende periode zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Dit heeft als consequentie dat fasering nodig is. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 52 van 112

53 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Hunze / Veenkolonien Code waterlichaam: NL33HV_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 53 van 112

54 Factsheet: NL33KW_2 Kanalen Westerwolde -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Kanalen Westerwolde Code: NL33KW_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Bellingwedde, Oldambt, Stadskanaal, Vlagtwedde Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanalen in zand, laagveen- of zeekleigebied. De kanalen worden gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater. In tijden van watertekort wordt via de kanalen IJsselmeerwater aangevoerd. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 54 van 112

55 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering emissies van diverse stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten (significant) en gewasbeschermingsmiddelen (niet significant) regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water continu:um doorbroken regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. De Kanalen Westerwolde hebben vooral een recreatieve scheepvaartfunctie en een water aan- en afvoerfunctie. Onderscheid kan gemaakt worden tussen kanalen die intensiever en kanalen die wat minder intensief worden gebruikt. Overige belangrijke belastingen zijn steile, harde oevers, peilregulatie en een vismigratieknelpunt. Belasting met stoffen is er voornamelijk door emissies van rioolwaterzuiveringsinstallaties en landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 55 van 112

56 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,50 ontoereiken matig Vis (EKR) 0,55 matig Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,50 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 100 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De biologische toestand van het waterlichaam is momenteel nog ontoereikend. Dit is m.n. het gevolg van de oeverinrichting. Deze bestaat nu uit betrekkelijk steile en deels verharde oevers. Door de aanleg van natuurvriendelijke oevers zal dit in de toekomst moeten verbeteren. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam kanalen Westerwolde uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 56 van 112

57 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie E- E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 57 van 112

58 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelopgave gemeente Vlagtwedde afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Vlagtwedde Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 2 Toelichting: Afkoppelopgave gemeente Winschoten afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Winschoten Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 12 Toelichting: onderzoek voedselrijkdom slib uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 oplossen vismigratieknelpunt stuw Veelerveen (1110) vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode ha 12 ha 1 stuks 1 stuks aanleg natuurvriendelijke oever verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Andere richtlijn: Toelichting: > km 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 58 van 112

59 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De (resterende) inrichtingsmaatregelen worden in deze tweede planperiode uitgevoerd. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Kanalen Westerwolde Code waterlichaam: NL33KW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 59 van 112

60 Factsheet: NL33MP Mussel Aa / Pagediep -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Mussel Aa / Pagediep Code: NL33MP Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Stadskanaal, Vlagtwedde Type: R12 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op veenbodem) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Sterk genormaliseerde, voormalige beken op veengrond. De beken worden gevoed door regen-, grond,- en oppervlaktewater en kennen een lage afvoer. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 60 van 112

61 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen riooloverstorten Voorkomen wateroverlast emissies van diverse stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten (significant) en gewasbeschermingsmiddelen (niet significant) regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water continuum doorbroken regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Peilbeheer (grond)water kunstmatige waterhuishouding regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid verandering afvoerkarakteristiek Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Belangrijke belastingen zijn de kanalisatie en niet-natuurlijk peilbeheer gericht op de aan- en afvoer-functie. Belasting met stoffen is er voornamelijk door aanvoer met aanvoerwater en door emissies van landbouwgronden. In mindere mate is er belasting door emissies van overstorten. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hanteren natuurlijk waterpeil in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 61 van 112

62 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Net zoals het Ruiten Aa beeksysteem is ook het Mussel Aa/Pagediep systeem sterk hydrologisch veranderd door het grotendeels verdwijnen van de oorspronkelijke veengebieden. Het verdwijnen van de oorspronkelijke sponswerking van het voedingsgebied maakt wateraanvoer in de zomer noodzakelijk om droogval te voorkomen. Deze wateraanvoer is ook noodzakelijk om de landbouw in het gebied van voldoende water te voorzien. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 62 van 112

63 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,42 Overige waterflora (EKR) 0,60 E- Vis (EKR) 0,09 ontoereiken Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 60 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 4,5-6,5 ontoereiken ontoereiken ntoereiken Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) ontoereiken E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R12) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Macrofyten voldoen bijna en macrofauna en vis voldoen matig. Bij macrofauna komen niet tot nauwelijks positief dominante en kenmerkende soorten voor. Dit komt voornamelijk door de inrichting en stroming (kanalisatie, stuwing, geen natuurlijke peil/stroming) die niet is zoals hoort bij het betreffende watertype beek en voor vis ook door vismigratieknelpunten. Door oeververharding, kanalisatie en stuwing zijn de oevers onvoldoende ontwikkeld (onvoldoende ondergedoken waterplanten en oeverbegroeiing). Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis en macrofauna. Voor dit waterlichaam zijn al wel opheffen-vismigratieknelpunt-maatregelen getroffen en gepland (visie vismigratie). Door dit en het aangepast beheer en onderhoud dat we zullen voeren, zullen we de huidige biologische doelen halen. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. De ph van het waterlichaam voldoet niet aan de norm. De ph wordt hier voornamelijk vooral beïnvloed wordt door de ph van het aanvoerwater, en veel minder door de veenbodem. De norm voor ph is relatief laag omdat het hier een watertype R12 betreft: beek op veenbodem. Het waterlichaam loopt echter deels ook over een zandbodem; het veen is grotendeels verdwenen door ontginning. Bovendien komt ook de aanvoer van gebiedsvreemd water (dominant beïnvloed door IJsselmeerwater) niet overeen met de uitgangspunten voor een R12 waterlichaam. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 63 van 112

64 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken Biologie ontoereiken Fysische chemie ontoereiken ontoereiken Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. rood = slecht/voldoet niet Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 afkoppelopgave gemeente Stadskanaal afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Stadskanaal Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: 1 ha onderzoek hermeandering + vismigratie en berging Pagediep/Mussel Aa uitvoeren onderzoek Voortgang: stuks Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 1 1 stuks < 2015 Motivatie: Onderzoek is uitgevoerd. In verschillende scenario s is uitgewerkt wat de mogelijkheden voor berging en KRW doelen zijn bij gewijzigde inrichting van het beekdal. 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 64 van 112

65 Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Zuurgraad Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De zuurgraad (ph) van het waterlichaam voldoet niet aan de norm. De ph wordt hier voornamelijk vooral beïnvloed wordt door de ph van het aanvoerwater, en veel minder door de veenbodem. De norm voor ph is relatief laag omdat het hier een watertype R12 betreft: beek op veenbodem. Het waterlichaam loopt echter deels ook over een zandbodem; het veen is grotendeels verdwenen door ontginning. Bovendien komt ook de aanvoer van gebiedsvreemd water (dominant beïnvloed door IJsselmeerwater) niet overeen met de uitgangspunten voor een R12 waterlichaam. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Mussel Aa / Pagediep Code waterlichaam: NL33MP aangemaakt: om 10:13 u. pagina 65 van 112

66 Factsheet: NL33NW_2 Noord-Willemskanaal -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Noord-Willemskanaal Code: NL33NW_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: Assen, Groningen (Gr), Haren, Tynaarlo M7b (Grote diepe kanalen met scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanaal met scheepvaartfunctie. Het kanaal wordt gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater. De bodem bestaat uit zand. Het profiel is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 66 van 112

67 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Zuivering afvalwater Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en hormoonverstorende stoffen diffuse bronnen door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen) Veiligheid, Verkeer en vervoer Door afstroming kunnen specifiek verontreinigende stoffen in het oppervlaktewater terecht komen. regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Peilbeheer vaarweg Beïnvloeden water en oevermilieus, kunstmatige waterhuishouding regulering waterbeweging baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) Vaarweg Beïnvloeding watermilieu Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Het Noord-Willemskaanaal is een afwateringskanaal met scheepvaartfunctie. Het kanaal wordt gevoed door regen, grondwater en instromend oppervlaktewater. Het profiel is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De niet-natuurlijke inrichting van de oever en de niet-natuurlijke peilen zijn belemmerend voor de biologie. De grootste belastingen wat betreft stoffen komen vanuit de puntbronnen de RWZI bij Assen en bij Eelde (Bestrijdingsmiddelen, geneesmiddelen en hormoonverstorende stoffen). Daarnaast beïnvloeding vanuit verkeer (door run-off (afstromend wegwater en regenwaterriolen), en door baggeren c.q. verdiepen (incl. zandvang) waardoor het watermilieu wordt beïnvloed. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 67 van 112

68 Motivering chemische toestand: Koper en zink vallen onder de specifieke verontreinigende stoffen. Voor deze parameters is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). Bij het beheerdersoordeel is rekening gehouden met biobeschikbaarheid en achtergrondwaarden. Voor de toestand van prioritaire stoffen is een beheerdersoordeel toegepast (te weten: voldoet). De toestand voor prioritaire stoffen in het waterlichaam Eemskanaal/Winschoterdiep werd namelijk tot nog toe geprojecteerd op dit waterlichaam, maar dit is niet terecht. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,41 ontoereiken E- Overige waterflora (EKR) 0,40 E- ontoereiken ntoereiken Vis (EKR) 0,60 Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,20 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 100 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,40 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M7b) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 68 van 112

69 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De belangrijkste beperkende factoren voor de ontwikkeling van de ecologie zijn de beschoeide oevers die op grote schaal aanwezig zijn. Hierdoor is de vegtatie (overige waterflora) onvoldoende ontwikkeld. Hiermee ontbreekt ook een deel van het leefgebied van vis. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam Noord-Willemskanaal uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet nie C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 69 van 112

70 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 Afkoppelopgave gemeente Assen afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Assen Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 4,35 Toelichting: afkoppelopgave gemeente Haren afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Haren Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 2,3 Toelichting: Beekdalherstel De Messchen (gemeente Assen) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Gemeente Assen Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 0,5 Toelichting: nautisch baggeren Havenkanaal (gemeente Assen) verdiepen watersysteem (overdimensioneren) Gemeente Ássen Voortgang: ha Motivering: Uitgevoerd: 8 Toelichting: < ,35 ha 2,3 ha 0,5 km 8 ha Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 70 van 112

71 Maatregelen gepland voor de periode aanleg natuurvriendelijke oevers (3 km) 3 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: Maatregelen gepland voor de periode aanleg natuurvriendelijke oevers (3 km) 3 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Onevenredig kostbaar Technisch onhaalbaar Kwaliteitselement Overige waterflora Overige waterflora Overige waterflora Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Het duurt meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Onevenredig kostbaar Waterschap Hunze en Aa s ontvangt jaarlijks 85 miljoen aan inkomsten. Voor het KRW maatregelenpakket van de periode wordt jaarlijks gemiddeld 3.77 miljoen uitgetrokken, waarmee de kosten binnen de randvoorwaarde blijven van beperkte lastenstijging voor de burger zoals afgesproken met het bestuur. De overige maatregelen staan gepland na 2021, omdat het eerder uitvoeren van meer maatregelen als disproportioneel kostbaar wordt beschouwd. Technisch onhaalbaar Vanwege het maatschappelijke draagvlak, vindt grondverwerving vrijwel altijd plaats op vrijwillige basis. Een gefaseerde uitvoering is dan in veel gevallen voordeliger, omdat hiermee het opdrijven van grondprijzen kan worden tegengegaan. Bovendien is het niet aannemelijk dat alle benodigde gronden voor herinrichting tijdig verworven zijn, want er is vervolgens ook nog tijd nodig voor realisatie van maatregelen. Kansen om grond te verwerven zijn vaak gebonden aan bepaalde gebeurtenissen (ruilverkaveling, bedrijfsovernames), die zich lang niet op alle locaties binnen de komende periode zullen voordoen. Dergelijke grootschalige gebiedsprocessen kennen mede als gevolg van juridische procedures een doorlooptijd die de planperiode overschrijdt. Dit heeft als consequentie dat fasering nodig is. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 71 van 112

72 Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Noord-Willemskanaal Code waterlichaam: NL33NW_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 72 van 112

73 Factsheet: NL33OA_2 Boezemkanalen Oldambt -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Boezemkanalen Oldambt Code: NL33OA_2 Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Delfzijl, Menterwolde, Oldambt Type: M6a (Grote ondiepe kanalen zonder scheepvaart) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Afwateringskanalen in laagveen- of zeekleigebied met boezemfunctie. De kanalen worden gevoed door regen, grondwater en/of uitgeslagen polderwater. Het profiel van de watergang is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De typering van dit waterlichaam is gecorrigeerd naar kanaaltype (in plaats van het eerder gebruikte meertype) Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Waddenzee en Eems-Dollard (NL_HAB_1_2) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 73 van 112

74 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Zuivering afvalwater Nutrienten, bestrijdingsmiddelen en hormoonverstorende stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid Onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) Peilbeheer (grond)water Continuüm doorbroken Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Boezemkanalen Oldambt zijn afwateringskanalen in een laagveen- of zeekleigebied met een boezemfunctie die via gemaal Rozema afwateren op de Dollard. Het water wordt gevoed door regen, grondwater en/of uitgeslagen polderwater. De belangrijkste belasting op het waterlichaam wordt gevormd door de landbouw. Het profiel van de kanalen is rechthoekig of trapeziumvormig met abrupte overgangen van land naar water. De niet-natuurlijke inrichting van de oever en de niet-natuurlijke peilen zijn belemmerend voor de biologie. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Op dit moment treffen we normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het waterlichaam aan. Op het KRW-meetpunt worden deze stoffen nog niet gemeten. Dit gaat in de toekomst wel gebeuren. Dit kan leiden tot een formele verslechtering van de toestand van de specifieke verontreinigende stoffen, en daarmee van de ecologische toestand. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 74 van 112

75 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,46 matig Vis (EKR) 0,60 E- Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 400 E-slecht E-slecht slecht Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,30 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M6a) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 75 van 112

76 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De waterplanten voldoen in het waterlichaam nog niet aan het doel; ze scoren matig. Door het vaste boezempeil, de in het grootste deel van het waterlichaam aanwezige oeververharding en lokaal te hoge nutriëntenrijkdom zijn de oevers nog onvoldoende ontwikkeld. Dit betekent dat er onvoldoende ondergedoken waterplanten aanwezig zijn en dat er onvoldoende sprake is van oeverbegroeiing. De hoge score voor algen geeft mogelijk een vertekend beeld. Deze waarde is een geprojecteerde score van het waterlichaam Duurswold. Op basis van chlorofyl-metingen is geconstateerd dat dit mogelijk een te gunstig beeld laat zien voor dit waterlichaam. Op basis van aanvullende metingen in 2015 zal bekeken worden wat de daadwerkelijke score is van algen in het waterlichaam. Mogelijk dat de doelen op basis van deze meetactie aangepast gaan worden. Ook voor macrofauna geldt dat het oordeel is gebaseerd op projectie van metingen in waterlichaam kanalen Duurswold. Deze wordt tot nu toe als representatief geacht maar in 2014 zullen aanvullende metingen in het waterlichaam kanalen Oldambt uitgevoerd worden om dit uitgangspunt te controleren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Door invloed van (natuurlijke) brakke kwel en instroom van zout water scoort het waterlichaam voor chloride slecht. Dit effect treedt echter maar in een deel van het waterlichaam op. M.n. bij de zeesluis en in mindere mate in het kanaaltraject ten noorden van het Hondshalstermeer is dit het geval. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal Biologie Fysische chemie E-slecht E-slecht Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 76 van 112

77 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 natuurvriendelijke oever (2.5 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 2,5 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode ,5 km natuurvriendelijke oever (7.5 km) verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: > ,5 km 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement chloride, Overige waterflora Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Hoge chlorideconcentraties worden veroorzaakt door natuurlijk optredende brakke kwel en naar binnen tredend schutwater. Dit effect treedt echter alleen op aan de noordzijde van dit waterlicham en is het sterkste meetbaar ter hoogte van de zeesluizen. Een deel van de inrichtingsmaatregelen wordt in de tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 77 van 112

78 Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Boezemkanalen Oldambt Code waterlichaam: NL33OA_2 aangemaakt: om 10:13 u. pagina 78 van 112

79 Factsheet: NL33OM Oldambtmeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Oldambtmeer Code: NL33OM Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Oldambt Type: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Status: Kunstmatig Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: In 2006 aangelegd, middelgroot gebufferd zoet meer in laagveen- of zeekleigebied. Het water wordt hoofzakelijk gevoed door regenwater en uitgeslagen water uit de omringende polders. Het meer heeft een bergingsfunctie; het peil fluctueert maximaal 40 cm. Beschermde gebieden: - Zwemwater NOORDRAND OLDAMBTMEER, MIDWOLDA (NLBW33_6404) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oldambtmeer Code waterlichaam: NL33OM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 79 van 112

80 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw Nutriënten, bestrijdingsmiddelen regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid Onnatuurlijke oevermilieus Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Het meer wordt hoofzakelijk gevoed door regenwater en uitgeslagen water uit de omringende polders. Het meer heeft een bergingsfunctie; het peil fluctueert maximaal 40 cm. Belangrijkstee belasting wat betreft stoffen komt (met name via aanvoerwater vanuit omringende polder) van landbouw (nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen). 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Kunstmatig Het waterlichaam is door mensen gegraven op een plaats waar voorheen geen water was. Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oldambtmeer Code waterlichaam: NL33OM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 80 van 112

81 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 Overige waterflora (EKR) 0,60 E- Vis (EKR) 0,55 matig Fytoplankton (EKR) 0,60 E- E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 4,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,60 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De macrofauna laat een verbetering zien, maar scoort nog matig, hetgeen mogelijk te maken heeft met de ligging van het beperkte aantal meetlocaties midden op het meer, deels nabij vaargeul. Gezien de gevarieerde en uitbundige plantenontwikkeling, de lage nutriëntenwaarden en het doorzicht is het aannemelijk dat de ecologische kwaliteit voor macrofauna op het meer is. De komende jaren wordt via een verder uitgebreid meetnet de ontwikkeling gevolgd. Vis scoort ook nog matig vanwege ontbreken van migratiemogelijkheden van omringende wateren naar het Oldambtmeer. Het realiseren en openstellen van de noordelijke vaarverbinding draagt bij aan het verbeteren van deze migratiemogelijkheden. Een verbetering van de score voor het kwaliteitselement vis is dan ook de komende jaren te verwachten. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oldambtmeer Code waterlichaam: NL33OM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 81 van 112

82 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal Biologie Fysische chemie E- E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De visstand in het meer scoort nog matig. Het Oldambtmeer is volledig nieuw aangelegd waardoor het enige tijd zal duren voordat er zich hier een gezonde en complete visstand heeft ontwikkeld. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oldambtmeer Code waterlichaam: NL33OM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 82 van 112

83 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Oldambtmeer Code waterlichaam: NL33OM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 83 van 112

84 Factsheet: NL33SM Schildmeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Schildmeer Code: NL33SM Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Slochteren Type: M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Middelgroot, gebufferd zoet meer in zeekleigebied met een boezemfunctie. Het peilbeheer is tegennatuurlijk (streefpeil 's winters 5 cm lager dan in de zomer) met een waterstandsfluctuatie van 10 á 15 cm. Het meer wordt gevoed door regen, en instromend oppervlaktewater uit boezemkanalen en poldergemalen, 's zomers hoog) met een peilfluctuatie van 10 á 15 cm. Het meer wordt gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater. Beschermde gebieden: - Zwemwater SCHILDMEER, STEENDAM (NLBW33_5402) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 84 van 112

85 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten (significant) en gewasbeschermingsmiddlen (niet significant) regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties minder ruimte voor natuurlijke processen, afname leefgebied en opgroeigebied flora en fauna, lage biodiversiteit regulering waterbeweging oeververdediging, duikers, overkluizing, kribben Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Peilbeheer (grond)water aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Het Schildmeer maakt samen met de Duurswold boezemkanalen onderdeel uit van de Duurswold boezem waarop één gezamenlijk peilregiem van toepassing is. Het peilbeheer is tegennatuurlijk, maar er zal worden overgegaan tot een natuurlijker peilregime. De oevers zijn grotendeels niet natuurvriendelijk. Het meer wordt gevoed door regen, en instromend oppervlaktewater uit de boezemkanalen en poldergemalen. Het meer heeft een vaarfunctie (met name voor recreatie), zwemfunctie en wordt het gebruikt als viswater. De belasting met stoffen komt voornamelijk door de aanvoer vanuit de boezem (Kanalen Duurswold). De boezem is voornamelijk belast met stoffen door landbouw en aanvoerwater. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Flexibel peilbeheer in boezemwateren Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 85 van 112

86 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Het Schildmeer maakt deel uit van de Duurswoldboezem en is omringd door lager gelegen polders. Het meer is vrijwel volledig voorzien van een waterkerende kade om de omliggende gebieden te beschermen. Ten aanzien van het gevoerde peilbeheer zal binnen de beschikbare bandbreedte in de toekomst een natuurlijker peilbeheer gevoerd gaan worden dan in het verleden het geval was. Een volledig natuurlijk peilbeheer wordt gezien de andere gebruiksfuncties in het gebied niet haalbaar geacht. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 86 van 112

87 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 matig Overige waterflora (EKR) 0,46 E- ontoereiken matig Vis (EKR) 0,50 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) 0,60 E- Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,50 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E- E- Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) 0,60 E- E- Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier M14) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 87 van 112

88 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. Dit methodische verschil verklaart in de eerste plaats de verschillen voor deze kwaliteitselemententen tussen de toestand 2009 en toestand Er is hier dus geen sprake van daadwerkelijke verandering in toestand. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De toestand van algen staat onder druk van de concurrentie met driekhoeksmosselen. De toestand voor macrofyten is matig door het ontbreken van ondergedoken waterplanten. In 2007 was de toestand van macrofyten. Mogelijk heeft dit deels te maken met verstoringen door werkzaamheden (baggeren, aanleg vooroevers). Maar de indruk is dat er ook een structurelere oorzaken zijn, zoals: de diepte van het meer, plaatselijk zuur bodemklimaat door waterbodem van katteklei, slib op de waterbodem dat tot opwerveling kan komen, de door de wind gegenereerde waterbewegingen. Daarnaast wordt de ontwikkeling van ondergedoken waterplanten belemmerd door niet-natuurlijke oevers (steil en deels verhard), tegennatuurlijk en relatief weinig dynamisch peilbeheer, en de dominantie van riet als vegetatie. Door het ontbreken van ontwikkelde oevers (nu nog deels steil en verhard) en brede zones met ondergedoken waterplanten ontbreekt een deel van het leefgebied van vis (onvoldoende paai- en opgroeigebied) en macrofauna. De aanleg van brede ondiepe oeverzones in combinatie met het instellen van een natuurlijker peilbeheer (2016) moeten de biologische toestand gaan verbeteren. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 88 van 112

89 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleggen natuurvriendelijke oevers met plas/dras berm verbreden watersysteem, aansluitend wetland / verlagen uiterwaard Voortgang: ha Motivering: Planvoorbereiding: 5 Uitgevoerd: 5 Toelichting: < 2015 nautisch (en 'hydromorfologisch') baggeren verdiepen watersysteem (overdimensioneren) Voortgang: ha Motivering: Planvoorbereiding: 78 Uitgevoerd: 22 Toelichting: < 2015 Maatregelen gepland voor de periode ha 100 ha Voor maatregelen ten behoeve van de zwemwaterrichtlijn wordt verwezen naar implementatie natuurvriendelijk peilbeheer 1 stuks aanpassen waterpeil Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 89 van 112

90 Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Een deel van de maatregelen wordt in de tweede planperiode uitgevoerd. Uit onderzoek is gebleken dat het in veel gevallen een aantal jaar kan duren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de tweede planperiode pas in de derde planperiode volledig van kracht. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Schildmeer Code waterlichaam: NL33SM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 90 van 112

91 Factsheet: NL33WN Westerwoldsche Aa Noord -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Westerwoldsche Aa Noord Code: NL33WN Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen Bellingwedde, Oldambt Type: R7 (Langzaam stromende rivier/nevengeul op zand/klei) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Een langzaam stromende, middelgrote gekanaliseerde en genormaliseerde rivier op klei. De rivier heeft een waterafvoer- en een boezemfunctie. Overtollig water wordt onder vrij verval gespuid op de Dollard hierdoor ontstaat een gedempte getijdebeweging. De rivierbodem kent een vaste ondergrond van zand, zand met slib en/of klei. De inrichting van de rivier is zeer eenvormig. Het waterlichaam mondt onder vrij verval uit in de Dollard. Dit is een onderdeel van het N2000 gebied Waddenzee. Beschermde gebieden: - Habitatrichtlijn Waddenzee en Eems-Dollard (NL_HAB_1_2) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 91 van 112

92 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten (significant) en gewasbeschermingsmiddelen (niet significant) regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Veiligheid onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Peilbeheer (grond)water aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Belangrijke hydromorfologische belastingen zijn de steile, harde oevers. Belasting met stoffen is er voornamelijk de aanvoer vanuit bovenstroomse stroomgebied (beïnvloed door aanvoerwater uit IJsselmeer en door rwzi s). Ook is er belasting met stoffen door emissies van landbouwgronden. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Tru Fal Tru Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 92 van 112

93 Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Scheepvaart, met inbegrip van havenfaciliteiten, of recreatie Motivering: Ondanks het feit dat de Westerwoldse Aa (Noord) van oorsprong een beek is heeft het in de huidige staat een dimensionering van een scheepvaart kanaal. Scheepvaart is ook een officieele functie van deze watergang. Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Het gewijzigde afvoerregime van de bovenstrooms gelegen beken (Ruiten Aa en Mussel Aa/Pagediep) werkt door op de benedenloop van de Westerwoldsche Aa. Ook hier is sprake van een gewijzigd afvoerregime waarbij in de zomers ook aanzienlijke wateraanvoer vanuit het IJsselmeer een rol speelt. Daarnaast maakt dit traject volledig deel uit van de boezem en kent een landbouwkundig peilbeheer. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Er is geen toelichting beschikbaar. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 93 van 112

94 Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,50 ontoereiken ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,50 matig Vis (EKR) 0,31 ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,15 E- E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 5,00 E- E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 200 E- matig Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 6,0-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R7) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. De biologische toestand is nog niet. Macrofauna voldoet ontoereikend en macrofyten en vis matig. Dit komt doordat de maatregelen in Westerwoldsche Aa Noord nog maar gedeeltelijk, en dat dan ook nog pas recent, zijn uitgevoerd. Het zal enige tijd vragen na de uitgevoerde herinrichting voordat de oevers weer begroeid zijn en de macrofauna en visstand hierop gereageerd hebben. Voor vis is het aanwezige vismigratieknelpunt pas recentelijk in eind 2013 opgelost (Nieuwe Statenzijl). De aanleg van natuurvriendelijke oevers en een vispassage zullen de knelpunten oplossen, waardoor op den duur de e toestand van biologie zal worden bereikt. De termijn waarop dit gebeurt is mede afhankelijk van de snelheid waarmee de biologie reageert op de verbeterde omstandigheden. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Chloride voldoet (lokaal) matig op het meetpunt, dat dichtbij de uitmonding van de beek in zee ligt. Dit komt door de (lokale) invloed van zee. We zullen het meetpunt verleggen naar meer stroomopwaarts zodat het representatiever zal zijn. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 94 van 112

95 Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie E- Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. rood = slecht/voldoet niet Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m 2015 aanleg Binnen Aa verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 4 Uitgevoerd: 2,5 Toelichting: < 2015 aanleg oeverzone De Bult - Nieuwe Schans (2 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Uitgevoerd: 2 Toelichting: < km aanleg vispassage Nieuwe Statenzijl vispasseerbaar maken kunstwerk Voortgang: stuks Motivering: Uitgevoerd: 1 Toelichting: < ,5 km 2 km 1 stuks Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 95 van 112

96 Maatregelen gepland voor de periode aanleg oeverzone De Bult - Nieuwe Schans (4 km) verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: > km 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Algemene fysisch-chemische parameters, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De (resterende) inrichtingsmaatregelen worden in deze tweede planperiode uitgevoerd. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Chloride voldoet matig. Dit is het gevolg van de ligging van het meetpunt direct tegen de zeesluizen. Dit is niet representatief voor het gehele waterlichaam. Het meetpunt zal verplaatst gaan worden. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Noord Code waterlichaam: NL33WN aangemaakt: om 10:13 u. pagina 96 van 112

97 Factsheet: NL33WZ Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Code: NL33WZ Aa / Runde Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: R5 (Langzaam stromende middenloop/benedenloop op zand) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Bellingwedde, Emmen, Oldambt, Stadskanaal, Vlagtwedde Nee Karakterschets: Een langzaam stromende, meanderende laaglandbeek met zandbanken en overhangende oevers die vrijwel volledig in Groningen ligt. Grote trajecten van de beek zijn genormaliseerd. De voeding van de beek bestaat voornamelijk uit regen- en aanvoerwater en een geringe hoeveelheid kwel. Met name in de zomer is aanvoer van water noodzakelijk om stroming te houden en droogval te voorkomen. Het watersysteem maakt voor een groot deel, deel uit van de Ecologische HoofdStructuur (EHS). Het waterlichaam stroomt voor een deel door grondwaterbeschermingsgebieden. Beschermde gebieden: Er zijn geen beschermde gebieden vermeld. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 97 van 112

98 2. Belastingen en effecten van menselijke activiteiten Dit onderdeel beschrijft de significante belastingen op het waterlichaam en geeft informatie over de effecten ervan op het waterlichaam. Menselijke activiteiten en effecten Hoofdgroep Belasting Functie Effect puntbronnen rioolwaterzuiveringsinstallaties Afvalwaterzuivering emissies van diverse stoffen diffuse bronnen door landbouwgronden Landbouw emissies van nutriënten en gewasbeschermingsmiddelen regulering waterbeweging stuw: verschil waterstand : verhogen waterstand (peilbeheersing) Waterbeheer afgestemd op gebiedsfuncties kunstmatige waterhuishouding regulering waterbeweging kanalisatie c.q. normalisatie van de waterloop Veiligheid, Landbouw verandering afvoerkarakteristiek regulering waterbeweging verlies oeverzones en overstromingsvlaktes Veiligheid, Landbouw onnatuurlijke oevermilieus regulering waterbeweging barrières (niet of moeilijk (vis)passeerbare gemalen, stuwen, dammen etc.) peilbeheer (grond)water continuüm doorbroken regulering waterbeweging wateroverdracht stroomgebieden (wateraanvoer en/of waterafvoer) Waterhuishouding (overig) aanvoer van diverse stoffen Toelichting belastingen: De belastingen zijn bepaald in de watersysteemanalyse die is uitgevoerd ten behoeve van het gebiedsproces. Belangrijke belastingen zijn kanalisatie, niet-natuurvriendelijke oevers, peilregulatie en conventioneel onderhoud en beheer. Belasting met stoffen is er voornamelijk door emissies van landbouwgronden en door aanvoer met aanvoerwater van gebiedsvreemd water uit het IJsselmeer en de Hoogeveense vaart. 3. Status, doelen en toestand Dit onderdeel beschrijft status en doelen van het waterlichaam. Daarbij wordt gemotiveerd indien: de status sterk veranderd of kunstmatig is; de doelen afwijken van doelen die nationaal zijn vastgelegd via het Besluit Kwaliteitseisen en Monitoring Water. Verder wordt hier aangegeven hoe de toestand van het waterlichaam zich verhoudt tot die doelen en de toestand in de periode tot Status: Sterk Veranderd Hydromorfologische herstelmaatregelen die niet uitgevoerd kunnen worden vanwege significante negatieve effecten aan gebruiksfuncties en/of milieu in bredere zin: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 98 van 112

99 Maatregelen wel beschouwd, niet uitvoerbaar gebruiksfuncties Milieu in brede zin Scheepvaart, havens, recreatie Activiteiten waarvoor water wordt opgeslagen Waterhuishouding en bescherming tegen overstromingen Overige duurzame activiteiten Anders, zie toelichting Fal Fal Fal Tru Fal Fal Flexibel peilbeheer in boezemwateren Fal Fal Fal Tru Fal Fal Hermeandering beken in agrarisch gebied Fal Fal Fal Tru Fal Fal Verwijderen waterkeringen Fal Fal Fal Tru Fal Fal Motivering per gebruiksfunctie Gebruiksfunctie: Waterhuishouding, bescherming tegen overstromingen, afwatering Motivering: Beschouwde alternatieven Het grotendeels verdwijnen van de veengebieden die als brongebied van dit beeksysteem functioneerden zorgen voor een sterk gewijzigd afvoerregime van de beek. Hierdoor is het noodzakelijk de beek gedurende het zomerhalfjaar van water te voorzien om droogval te voorkomen. De benedenloop van de Westerwoldsche Aa zit op een vast boezempeil om de bevaarbaarheid en spuimogelijkheden te garanderen. Omdat het bendedenstroomse traject van de beek deel uitmaakt van de boezem en een verhoogde waterstand kent zijn kaden noodzakelijk om overstroming van het lager gelegen achterland te voorkomen. In de bovenstrooms gelegen trajecten van de beek (Runde en Ruiten Aa) is op trajecten geen volledige scheiding van de omringende agrarische gebieden mogelijk. Hier wordt een landbouwkundig peilbeheer gehanteerd. Alternatieven voor de ingrepen die hebben geleid tot het sterk veranderde karakter van het waterlichaam zijn beschouwd, maar deze zijn verworpen om de volgende reden(en): - Ja, onevenredig hoge kosten - Ja, technisch onhaalbaar - Ja, alternatieven hebben meer negatieve effecten op het milieu Motivering: (Er is geen motivering gegeven) Chemie en chemische stoffen ecologie Normoverschrijding bij beoordeling in rapportagejaar 2014 Prioritaire stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Specifieke verontreinigende stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Prognose normoverschrijding toestand 2021 Prioritaire Stoffen (KRW) (geen normoverschrijdingen) Motivering chemische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 99 van 112

100 Op dit moment treffen we normoverschrijdingen van gewasbeschermingsmiddelen in het waterlichaam aan. Door het nemen van maatregelen in het bovenstrooms gelegen tuinbouwgebied wordt dit probleem aangepakt. Op het KRW-meetpunt worden deze stoffen nog niet gemeten. Dit gaat in de toekomst wel gebeuren. Dit kan leiden tot een formele verslechtering van de toestand van de specifieke verontreinigende stoffen, en daarmee van de ecologische toestand. Biologie Beoordeling periode GEP Toestand 2009 Toestand Prognose toestand 2021 Macrofauna (EKR) 0,60 ontoereiken ontoereiken matig Overige waterflora (EKR) 0,56 matig Vis (EKR) 0,25 ontoereiken ontoereiken matig Fytoplankton (EKR) Algemeen fysische chemie Fosfor totaal (zomergemiddelde) (mg P/l) 0,10 E- Stikstof totaal (zomergemiddelde) (mg N/l) 3,00 E- DIN (winterperiode) (mg N/l) Zoutgehalte (zomergemiddelde) (mg Cl/l) 60 matig Temperatuur (max. waarde) (gr.c) 25,0 E- E- Zuurgraad (zomergemiddelde) (-) 5,5-8,5 E- E- Zuurstofverzadiging(sgraad)(zomergemiddelde) (%) E- E- Doorzicht (zomergemiddelde) (m) Legenda: blauw = zeer, groen =, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht, leeg = geen gegevens : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Afhankelijk van het type KRW-waterlichaam (hier R5) zijn bepaalde maatlatten niet van toepassing. Deze maatlatten zijn met in de toestandskolommen gemarkeerd. Motivering ecologische toestand: Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 100 van 112

101 Voor de kwaliteitselementen overige waterflora (macrofyten) en vis zijn de toestanden 2009 bepaald met oude maatlatten tegen oude GEP doelen en de toestand met nieuwe maatlatten tegen nieuwe GEP doelen. De afleiding van de nieuwe GEP doelen is vastgelegd in achtergronddocumenten. Macrofauna en vis voldoen ontoereikend en macrofyten matig. Bij macrofauna hebben de negatief dominante soorten de overhand en scoren positieve en kenmerkende soorten laag. Dit komt voornamelijk doordat de inrichting en de doorstroming nog niet op orde is en daarnaast voor vis ook door vismigratieknelpunten. De maatregelen zijn nog niet volledig uitgevoerd en de biologie heeft tijd nodig om tot ontwikkeling te komen. Diverse maatregelen binnen de inrichting van de EHS zullen leiden tot een verbetering van de ecologische toestand zoals het versmallen en het laten kronkelen van de Ruiten Aa, het verwijderen of verzachten van barrières voor visoptrek in de beek en het verbeteren van de oeverinrichting. Voor de fysisch-chemische parameters stikstof, fosfaat, zuurstof, doorzicht, chloride en chlorofyl-a hanteren wij gebiedsgerichte doelen. Deze zijn afgeleid op basis van de gebiedsspecifieke kenmerken en omstandigheden. Chloride voldoet matig. Dit heeft met invloed van aanvoerwater (IJsselmeer ) te maken. In het verleden is een afweging gemaakt tussen het tijdelijk laten droogvallen van de beek of het voeden met aanvoerwater. Hierbij is geconcludeerd dat het (gedeeltelijk) voeden met aanvoerwater minder schadelijk is. Hier is de gebiedsgerichte norm destijds op gebasseerd. Door de toename van droge zomers neemt de noodzaak tot wateraanvoer naar de beek echter toe, en hiermee ook de aangevoerde watervolumes. Dit leidt tot toenemende normoverschrijdingen. In de toekomst zal de norm enigzins verhoogd worden. Dit accepteren we want we zijn afhankelijk van het aanvoerwater. Eindoordeel Chemie Totaal C-voldoet C-voldoet Ecologie Totaal ontoereiken ontoereiken Biologie ontoereiken ontoereiken Fysische chemie Specifiek verontreinigende stoffen C-voldoet nie C-voldoet Legenda: - Chemie: blauw = /voldoet, rood = niet /voldoet niet - Ecologie: blauw = zeer, groen = /voldoet, geel = matig, oranje = ontoereikend, rood = slecht/voldoet niet : deze toestandsbeoordeling betreft een beheerdersoordeel. Toestand is gebaseerd op beoordeling met Aquo-kit, rapportagejaar 2014 Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 101 van 112

102 4. Maatregelen Hier worden de maatregelen opgesomd die specifiek zijn voor het waterlichaam. Deze maatregelen vormen een aanvulling op de generieke maatregelen die zijn beschreven in het stroomgebiedbeheerplan. Bij de maatregelen uit de plannen van 2009 is de status aangegeven. Ook andere maatregelen die tot 2015 worden uitgevoerd kunnen worden vermeld. De nieuwe maatregelen zijn opgedeeld naar periode van uitvoering ( en na 2021). Verder is aangegeven wanneer een maatregel uitsluitend is gericht op de opgave op grond van een beschermd gebied. De vermelde voortgang per maatregel betreft gegevens die begin 2014 zijn bijgewerkt t/m 31 december Maatregelen opgevoerd in SGBP 2009 voor de periode t/m % inrichting EHS Ruiten Aa 27 km verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: Planvoorbereiding: 10 Uitgevoerd: 17 Toelichting: < 2015 Afkoppelopgave gemeente Vlagtwedde afkoppelen verhard oppervlak Gemeente Vlagtwedde Voortgang: ha Motivering: Toelichting: Uitgevoerd: 1,5 baggeren Veelerdiep (gemeente Vlagtwedde) Verwijderen verontreinigde bagger Gemeente Vlagtwedde Voortgang: m3 Motivering: Planvoorbereiding: Toelichting: < 2015 herprofilering Runde verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Voortgang: km Motivering: In uitvoering: 2,8 Uitgevoerd: 4,2 Toelichting: < ,5 ha m3 7 km Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 102 van 112

103 Maatregelen gepland voor de periode Andere richtlijn: Toelichting: > km natuurvriendelijke oever 3 km verbreden / nvo; langzaam stromend / stilstaand water Waterschap Hunze en Aas Andere richtlijn: Toelichting: > % inrichting EHS Ruiten Aa traject Renneborg-Ter Apel verbreden / hermeanderen / nvo; (snel) stromend water Waterschap Hunze en Aas 15 km Vismigratieknelpunten Westerwolde opheffen 11 stuks vispasseerbaar maken kunstwerk Andere richtlijn: Toelichting: 5. Toepassing uitzonderingen De KRW biedt ruimte om af te wijken van de doelen. Zo kan de realisatie van doelen worden gefaseerd en kunnen doelen worden verlaagd. Ook mag rekening worden gehouden met bepaalde nieuwe ontwikkelingen. Dit alles moet wel passen binnen de randvoorwaarden van de richtlijn. Het gebruik van deze uitzonderingen en de motivatie dient hier te worden gegeven. Fasering van doelbereik tot na 2021 Voor alle stoffen en kwaliteitselementen waarvoor in onderdeel '3. Status, doelen en toestand' is aangegeven dat de prognose voor 2021 niet "" is, is fasering aan de orde. Motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden Kwaliteitselement Algemene fysisch-chemische parameters, Macrofauna-kwaliteit, Overige waterflora, Vis-kwaliteit Motivering per motiveringsgrond Natuurlijke omstandigheden De (resterende) inrichtingsmaatregelen worden in deze tweede planperiode uitgevoerd. Het duurt echter meerdere jaren voordat het ecosysteem zich volledig heeft aangepast aan een nieuwe situatie, bijvoorbeeld omdat het tijd kost voor bepaalde soorten om nieuw habitat te koloniseren. Om deze redenen zijn de effecten van maatregelen in de eerste en tweede planperiode pas na deze tweede planperiode volledig van kracht. Chloride voldoet matig en zal dat blijven doen bij het huidige doel. Dit heeft met invloed van aanvoerwater (IJsselmeer ) te maken. We hanteren een strengere norm (60 mg/l) dan die van het aanvoerwater omdat een dergelijke norm beter past bij de oorspronkelijke toestand van de beek. Het aanvoerwater heeft echter hogere chloridegehaltes. Dit accepteren we want we zijn afhankelijk van het aanvoerwater. Doelverlaging Conform beleidsafspraken wordt voor 2021 niet overgegaan tot doelverlaging. Tijdelijke achteruitgang Wordt er beroep gedaan op art. 4.6 KRW m.b.t. tijdelijke achteruitgang? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.6 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 103 van 112

104 Nieuwe ontwikkelingen Wordt er beroep gedaan op art. 4.7 KRW m.b.t. nieuwe veranderingen in fysische omstandigheden van het waterlichaam? Er wordt geen beroep gedaan op art. 4.7 KRW. Factsheet KRW Naam waterlichaam: Westerwoldsche Aa Zuid / Ruiten Aa / Runde Code waterlichaam: NL33WZ aangemaakt: om 10:13 u. pagina 104 van 112

105 Factsheet: NL33ZM Zuidlaardermeer -DISCLAIMER- De informatie die in deze factsheet wordt weergegeven is bijgewerkt tot en met het moment van het aanmaken van deze factsheet, zoals vermeld in de voettekst. Deze factsheet is een werkversie ten behoeve van eigen gebruik door de waterbeheerder. Hoewel waterbeheerders en Informatiehuis Water alles in het werk gesteld hebben om de meest actuele gegevens in deze factsheet te verwerken, kan niet worden uitgesloten dat de factsheet onjuiste of onvolledige informatie bevat. 1. Basisgegevens Dit onderdeel beschrijft de kenmerken van het waterlichaam en geeft informatie over de beschermde gebieden, die een relatie met het waterlichaam hebben. Naam: Zuidlaardermeer Code: NL33ZM Deelstroomgebied: Waterbeheerder: Provincies: Gemeenten: Eems Provincie Groningen, Provincie Drenthe Type: Haren, Hoogezand-Sappemeer, Tynaarlo M14 (Grote ondiepe gebufferde plassen) Status: Sterk Veranderd Wateronttrekking t.b.v. menselijke consumptie: Nee Karakterschets: Middelgroot, gebufferd zoet meer in laagveengebied. Het meer wordt gevoed door regen, grondwater en/of instromend oppervlaktewater via de Hunze vanaf het Drents Plateau. Het meer is onderdeel van de Eemskanaalboezem waarop geringe peilfluctuaties kunnen plaatsvinden. Het meer ligt tevens geheel in het (grotere) Natura 2000 gebied "Zuidlaardermeergebied". Beschermde gebieden: - Vogelrichtlijn Zuidlaardermeergebied (NL_VOG_20) - Zwemwater ZUIDLAARDERMEER, MEERWIJCK (NLBW33_4402) Factsheet KRW Naam waterlichaam: Zuidlaardermeer Code waterlichaam: NL33ZM aangemaakt: om 10:13 u. pagina 105 van 112