Drechtsteden versterken met energiestrategie de kracht van de regio

Transcriptie

1 Drechtsteden versterken met energiestrategie de kracht van de regio Jos Benner 2 november 2017

2 Waarom regionale energietransitie Energietransitie is nodig Noodzaak begint breed door te dringen Landelijk samenwerkingsprogramma met vijf pilotregio s In de regio vinden partijen elkaar makkelijker / concreter Cruciaal: juiste nationale randvoorwaarden Parijsakkoord door landen Energie-akkoord door koepels Regio-akkoord door actoren 2

3 Centraal in aanpak Drechtsteden 1. Toekomstperspectief (visiedocument met helder afgebakende opgaven) 2. Transitiestrategie (ontwikkellijnen, randvoorwaarden, rollen, processen) 3. Samenwerkingsstructuur (projecten, beleidsaanpassingen, nieuwe routines) Unieke kenmerken: Het hele plaatje energie in z n bredere context; economie, ruimte, sociaal, leefbaarheid Opgave scherp en verdeeld over stakeholders helder proces gericht op belangen en aansluiting direct aan de slag met wat nu al kan en verandering van routines Opereren vanuit collectief eigenbelang integraliteit van beleid collectiviteit van acties (waar nodig) De opgave werkt dan ook andersom; economie en leefbaarheid centraal, met energie als drager 3

4 Waarom stakeholders meedoen (voorbeelden) Gevoelde noodzaak (klimaat / geopolitiek / Groningen e.d.) Geld blijft in de regio (impuls voor regionale economie / arbeidsplaatsen) Kwaliteit van wonen en leefomgeving stijgt (comfort, veiligheid, minder uitstoot e.d.) Leefbare wereld voor kinderen en kleinkinderen Kredietversterker stelt hogere eisen (niet voldoen aan Wm wordt risico) 4

5 Energietransitie Energietransitie is niet wezenlijk anders dan andere transities Essentie: brug bouwen naar doel via strategie en uitvoeringsplan Ook de zelfde problemen: bepaling juiste hogere doel moeten stellen van prioriteiten breken met de huidige praktijk noodzaak co-creatie / participatie Huidige praktijk Doel 5

6 Aanpak energietransitie Drechtsteden Bij aanvang zijn deze sporen snel op hoofdlijn doorlopen in enkele sessies Zodra het grove beeld stond volgde direct acties en nadere uitwerking, verdeeld over stakeholders 1 Opgave 2 Strategie 3 Uitvoeringsplan 1a 2a 3a inventarisatie verkenning actieoverzicht 1b afbakening 1c inbedding 2b bepaling 2c doorvertaling 3b actieplannen 3c actieteams 4 Proces van community building en organiseren samenwerking 6

7 CRUCIAAL VOOR TOEKOMSTBESTENDIGE AANPAK WAAR FOCUS VEELAL LIGT

8 Spoor 1 Het grove beeld; afbakenen en inbedden Inventarisatie Energiegebruik Actoren Regio(kenmerken) Strategie (grof) Actieplan (grof) Afbakening Welke transitiepaden Doel 2050 (of eerder) Eigen rol / anderen Inbedding Toedeling per partij en beleidsveld 8

9 Afbakening: Complexe context Energieakkoord 2013 (afspraken t/m 2023) Klimaatakkoord Parijs nationale uitwerking INEK Gas-, elektriciteits- en warmtewet Wet VET (wetsvoorstel) Klimaatwet (initiatiefwet) Omgevingswet Regeerakkoord Overalldoel rijksbeleid 2030: 49 % CO2-emissiereductie Transitiepaden Ruimteverwarming Industrie (processen) Kracht en licht Mobiliteit Voedsel en natuur 9

10 Veel mogelijke doelen / keuzes maken CO2 neutraal / klimaatneutraal Bij klimaatneutraal mogen activiteiten geen negatief effect hebben op het klimaat, dus geen netto emissie van CO2 en andere broeikasgassen. Dit wordt bereikt door reductie van emissies, afvang en compensatie (bijv. boomaanplant). Regeerakkoord zit op deze lijn. Energieneutraal / Nul op de meter Bij energieneutraal is op jaarbasis het totale netto energiegebruik nul Alleen het gebouw- en functiegebonden energieverbruik op jaarbasis telt mee (niet de energie in grondstoffen, voedsel e.d.). Klimaatneutraal Meer technische opties mogelijk Op korte termijn goedkoper Neemt ook veeteeltemissie mee Past bij CO2-doelen Energieneutraal Eenduidiger Volhoudbaar (geen regrets ) Op langere termijn goedkoper Past bij energiedoelen / -strategie 10

11 Spoor 2 Strategie nader verkennen, vaststellen en doorvertalen Nadere verkenning Scenario s Effecten Haalbaarheid Actieplan (direct zekere maatregelen) Nadere bepaling Bouwstenen Toekomstcontouren Afwegingsmechanismen Doorvertaling Implementatie per partij / beleidsveld Aspecten (naast pure inhoud ) Mindset Financiering Wet- en regelgeving Technische innovatie 11

12 Referentiescenario ruimtelijk (ter illustratie) Bron: BVR 12

13 Spoor 4 Bouwen aan community, awareness en samenwerking Samenbrengen van stakeholders Creëren van behoefte en bewustwording Realiseren collectief eigenbelang / mede eigenaarschap Opzetten steunpakket transitieoplossingen Aanpak omgaan met weerstanden 13

14 Spoor 3 Verankering en bewaking Drie producten met veel samenhang 1. Toekomstperspectief (visiedocument) 2. Energiestrategie (ontwikkellijnen, vereiste randvoorwaarden, rollen e.d.) 3. Samenwerkingsagenda (actieplan: projecten, beleidsaanpassingen / nieuwe routines; act sheets: wie, wat, wanneer) + monitoring Samenwerkingsagenda Drechtsteden Energieneutraal Energieneutraal is het nieuwe normaal 14

15 Kernpunten aanpak Drechtsteden / Lysias Beschouw het hele plaatje Energie in context Verdeel de opgave over stakeholders / vanuit collectief eigenbelang Scherpe afbakening en toedeling van de opgave en direct aan de slag met no regrets Organiseer dit goed! Dat voorkomt frustratie en bevordert succes Bevorder breed maatschappelijk draagvlak; Bij bestuurders en stakeholders, maar ook bij derden ; bijv. via ruimtelijke ateliers Gezamenlijke invulling van referentiescenario en inwonerparticipatie Dring aan op duidelijke nationale kaders vanuit het Rijk Wet en regelgeving en financieringsconstructies die partijen in beweging brengen en houden Bijv. rond uitfaseren aardgas, langjarige salderingsregeling, gebouwgebonden maken financiering e.d. 15

16 Illustratie: Energie in z n context (het hele plaatje) woonkwaliteit toekomstbestendigheid veiligheid Regionaal meerjarenprogramma Leiderschapsprogramma wonen economie energie mobiliteit impuls lokale economie arbeidsplaatsen lokale coalities ruimte Groei-agenda herstructurering wijken energielandschap leefkwaliteit langs wegen logistiek transport openbaar vervoer infrastructuur wegen / e-laadinfrastructuur Omgevingsvisie 16

17 Illustratie: Collectief eigenbelang Wat collectief / wat ook juist niet (m.n. ook binnen regio s) Basisacties voor en door iedereen afzonderlijk Clusteracties (bijvoorbeeld aanpak corporatiewoningen) Collectieve acties (stuurgroep, monitoring, afstemming rijk e.d.) Wat per gemeente / wat regionaal? Hoe de synergie te optimaliseren? Intermaatschappelijk en interbestuurlijk 17

18 Illustratie: Governance en organisatie Doelgericht samenwerken / toekomstbestendig organiseren 18

19 Meer informatie: