DE INVLOED VAN ZOUT BEREGENINGSWATER OP DE GROEI EN DE PRODUKTIE VAN DE ROOSVAR. 'CAROL' ing. C. Ploegman BIBLIOTHEEK STARINGGEBOUW

Transcriptie

1 u NN ' NOTA 12 T^ maart 1973 Instituut voor Cultuurtechniek en Waterhuishouding Wageningen DE INVLOED VAN ZOUT BEREGENINGSWATER OP DE GROEI EN DE PRODUKTIE VAN DE ROOSVAR. 'CAROL' ing. C. Ploegman BIBLIOTHEEK STARINGGEBOUW Nota's van het Instituut zijnin principe interne communicatiemiddelen, dus geen officiële publikaties. Hun inhoud varieert sterken kan zowel betrekking hebbenopeen eenvoudige weergave van cijferreeksen, als op een concluderende discussie van onderzoeksresultaten. In de meeste gevallen zullen de conclusies echter van voorlopige aard zijn omdat het onder- * zoek nog nietis afgesloten. \ Bepaalde nota's komenniet voor verspreiding buiten het Instituut i in aanmerking Y\ t d i Q o

2 INHOUD Biz. INLEIDING 1 PROEFOPZET 2 RESULTATEN 5 SAMENVATTINGENCONCLUSIES 11 LITERATUUR 16

3 INLEIDING Voorde Nederlandsetuinbouwonderglas, waartoeookde snijbloementeelt behoort, blijfthet vangrootbelangover beregeningswatermeteenzolaagmogelijk zoutgehaltete beschikken.ditis nietaltijdhetgeval, omdatdoorplaatselijkeverontreinigingen zoalsonderanderedeaanwezigheidvangasbronnen,industrie, kwel, afwateringssluizenofuitmondingenvanrivierenhetzoutgehalte sterkkan wisselen.bovendienzalhetzoutgehalte in hetoppervlaktewatertijdenseenlangdurigedrogeperiodesterktoenemen.in de zomer van 1969 namditinenkeletuinbouwcentraonrustbarendevormen aan metenkelemiljoenenschade.ookin hetvoorjaarvan 1970 werd insommigecentra weereentesterkezouttoenamein hetoppervlaktewaterwaargenomen.in1971werdinde Rijnnogeenchloridegehalte van232 milligramperlitergemeteneninoktober 1972 washet gehaltereedstot350 mg/lgestegen. Debetekenisvandesnijbloementeelt isdelaatstejarensterk toegenomen.degrootsteuitbreidingvertoondende kasrozenviaeen oppervlaktevanca.88 hain1960 naarca.422in1970. De toelaatbareconcentratieinhetwatervoorberegeningvaneengewasis van meerderefactorenafhankelijk.totdebelangrijkste factorenbehoren degevoeligheidvanhetgewasendegrondsoort.uitvoorgaandonderzoekisreedsgebleken,datde matevanzoutaccumulatie, nahet beregenen metzouthoudendwaterafhankelijkvandegrondsoortsterk verschilt (PLOEGMAN, 1973).Daarnaast zijnde voordegroei vaneen gewasbenodigdewatergiftenendetoepassing vanhetdoorspoelen vaninvloedopeventuelenadeligeeffecten.voorderozenteelt is van belang, omdathetgewas meestalenkelejareninéén kasblijftstaan, datnaasthogeeisenaandestructuur, deontwateringende voedingstoestandvandegrondzekerdievanhetzoutgehalte behoort.

4 Vanenkelebloemgewassen werddeinvloedvanzout beregeningswateropdegroeiendeproduktiereedsonderzocht (PLOEGMAN en VANDER VALK,1971en 1972enPLOEGMAN, 1972). VolgensGABRIELS (1972) behoortderoostotde weinigofniet zouttolerante gewassen, waarbijgeengrenswaardewerdaangegeven. DoorBERNSTEIN (1964) werddetoleratiegrensvoorde var. 'Grenoble' bijeengeleidingsvermogenvanca. 3 millimhos/cmin het verzadigingsextract waargenomen.echtermccalle.a. (1961)constateerdenreeds eenafnameindegroeivanderoosvar. 'BetterTime' bij ca. 1 millimhos/cm. Hetis nietdenkbeeldigdatditverschilingevoeligheidverband houdtmetdetoegepastevariëteitenwaardooreen naderonderzoek naardegevoeligheidvoorenkelebelangrijkeinonslandgeteelde rozenvariëteiten gewenstis. Volgenshethuidigealgemeenadviesvoor depraktijk wordtdeschadelijkekeukenzoutgrensindegrondvoorde roosoptweemaalhetorganische stofgehalteplusvijftienaangehouden (VAN MARSBERGEN, 1968).Ditbetekentdat, indien hetzoutgehalte uitgedrukt in milligrammenper 100gramdrogegrondhogerisdan tweemaalhetorganischestofcijferplusvijftien,degrenswaarde waarbijschade kanontstaanisoverschreden.bijdeze waardeisde mogelijkheid echternietuitgesloten,datreedseenonzichtbare gewasschadeaanwezig is.teneindederelaties tussendezouttoename van degrond,degroeivanhetgewasende kwantitatieve en kwalitatieve aspectenvandeopbrengstvanderoosvar. 'Carol' nategaan werden proevenmetverschillende zoutgehaltenin hetberegeningswateruitgevoerd. PROEFOPZET Hetonderzoek werd indejaren 1970en 1971intweeafzonderlijke teeltenineengeconditioneerdekasmetderoosvar. 'Carol'opRosa caninauitgevoerd.beideteeltenvondenplaatsin waterdichteeternietpotten (20 x20 x25 cm), welkegevuld warenmeteengrondmengsel bestaandeuit40 vol. % kleien60 vol. %turfmolm (organischestofgehalteca.18 %). VandezegrondwerdeenpF-curvebepaald, waardoor

5 eenoptimalevochtvoorziening gedurendedegroeiperiodekon worden nagestreefd.de vochtspanning indegrondiszogoedmogelijkgehandhaafd tussenpf 1,4 (64 vol. %)enpf2,0 (52 vol. %), zodatper pot 2,5 x12 =30 mm waterbeschikbaar was.detoegepastevochtspanning pf1,4indegrondis verkregenuitdegegevensvandepf-curveen gebaseerdopdemeestalinrozenkassenaangehouden lagevochtgehalten indegrond. Hetveldvochtgehaltevandezemenggrondbedroegnamelijk 2 à 3dagen nagrondigebevochtiging 64 vol. % water. Nabepaling van hetgewichtsverlieswerddegronddoorberegeningweeroppf 1,4 gebracht.bijhetwegenvandepotteniszogoedmogelijkmetde groeivandeplantenrekeninggehouden. Naastdevoorraadbemestingbestaandeuit250gr.SporumixPGen3/4 3. kgn.p.k. ( ) per m isdegrond tevensregelmatigmet Kristallijnnr 2 N.P.K. ( ) bijgemest. Aanallepottenis gedurendedegroeiperiodetwaalfmaalca.12,5 mm mestoplossing 0,25 %perpotgegeven.degiftwerd in het begin 1 maalperdrieen latertot 1 maalpertwee wekentoegepast. Deluchttemperatuur indekaswerdgedurendededagende nacht automatischgeregeld,terwijleenvrijwelconstanterelatieveluchtvochtigheidvanca,70 % kon wordengehandhaafd.destruikendiein beidejaren halfjanuari warengeplantwerdentoteindfebruarizo koelmogelijkgehouden. Tothalfmaartisdetemperatuurca.12 C geweestendaarnatotbeginaprilca.15c.deluchttemperatuuris in beidejarenvanafdeaanvangvandeproefop 6aprilvoordedag ende nachtoprespectievelijk ca.22 en 17 C, metaanpassing aande daglengte,ingesteld. Deberegening geschieddevanuit achtvaten metvoorraadoplossingen metachtverschillende zoutgehalten welkeregelmatigwerdengecontroleerdviahetgeleidingsvermogen in millimhos.degemiddeldegegevens vandetoegepaste concentraties in beidejarenzijnintabel 1 weergegeven.derelatie totaalzoutengeleidingsvermogenvanhet nagebootsterijnwaterende bijmengingenmetzeewaterkomtingrote mate overeenmetdie weergegevenvooroppervlaktewater (BIERHUIZENen PLOEGMAN,1967)en wateruitputtenindeverenigdestaten (U S. SALINITYLABORATORY, 1954).

6 Tabel 1. Hetchloridegehalte,het totaalzoutgehalteenhet geleidingsvermogenvandebijdeberegeningen toegepaste oplossingen inbeidejaren Behandelingen 1970 i > Concentratiesvan hetberegeningswater II III IV VI VII VIII mgchloorperliter mgtotaal zoutper liter geleidingsvermogen in mmhosbij25 C mg chloor per liter mg totaal zout per liter geleidingsvermogen in mmhos bij 25 C ,15 0,75 1,25 1,35 2,05 2,45 3,70 4,60 Behandelingen 1971» i ,21 0,73 1,21 1,65 2,06 2,52 3,60 4,60 Deproevenwerden inbeidejarenmetacht zoutconcentratiesin 7herhalingenuitgevoerd,terwijlperpotéénstruikwasgeplanten alsproeféénheidgeldt.doorhetregelmatignemenvanpreventieve maatregelen zijngeenziektenwaargenomen. Vandegrond zijngedurendedegroeiperiodeéénmaalperdrie wekenmonstersviahetafzuigsysteem (VANHEESENenPLOEGMAN, 1970) genomen.vandezebodemvochtmonsters ishetgeleidingsvermogenin millimhosbij25 Cenhetchloridegehalte ingrcl /lvastgesteld. Uitdegegevensvanhetchloridegehalte isdeconcentratievande bodemoplossing bijpf 1,4berekend.Dechloridegehaltenweergegeven indetabellenenfigurenzijndegemiddeldegegevensvanalle bemonsteringengedurendedegroeimetuitzonderingvan fig,3. Deoogstvandebloemer* werdbijkleuringvande. knopuitgevoerd ennahettweedevijfbladvanafdeonderzijdevandestengel afgesneden. Bijelkeoogst isperpothetstengelgewicht, hetaantalbloemen endelengte vandestengels metdiameterbepaald. Vandebladeren vandestengelsisregelmatighetdrogestofpercentageenhet. chlo-

7 Fig. 1. Degewasontwikkelingvanderoos var. 'Carol' bijoplopende chloridegehaltenin hetberegeningswater in1970 en1971 narespectievelijk 145en155groeidagen

8 ridegehalteper 100grdrogestofgemeten.Deeindoogstvond in beide jarenop21oktoberplaats. Daarnawerdenervandeachtbehandelingen (It/mVIII) vierherhalingenperbehandeling aangehoudenom aandeplantennadewinterrust dehergroei te bestuderen.hierbij werd slechtseenoogstuitgevoerd enwel tijdensdeeerste bloeiperiode, waarbijhet stengelgewicht,hetaantalbloemenendelengte vandestengelswerdenvastgesteld. RESULTATEN Inbeidejarengedurendedeperiode 6april tot21oktober waarindestruikenalsproefobjectwarenopgenomen isdegroeigunstig verlopen.eindjuliongeveer16 wekennahetbeginvande verschillendebehandelingenwerdeenlichteverkleuringvandebladerenen ookenigeroodbruinebladerenengelebladrandenwaargenomenbij chloridegehaltenhogerdan500 mgperliter.bijdehoogstegehalten namineenietslaterstadiumdegroeivanhetgewassterkaf (fig. 1). Enkelebladerenvielenaf,terwijldeoverigenharder, brosserenzelfseen weinigdikkerwaren.voordebepalingvande blad- 2 diktezijnmeteenrondeponstang (opp.0,785cm )twintigbladmonstersvandeverschillendebehandelingengenomenennauwkeuriggewogen (tabel 2). Tabel 2.Hetvers-endrooggewicht ingr/cm van20bladmonsters 2 (opp. 15,7cm )inbeidejarenbijdeverschillende behandelingen Behandeling Versgewicht 13-8-'70 2 / in g/cm 21-8-'71 Drooggewi cht 13-8-'70 in g/cm' 21-8-'71 I II III IV V VI VII VIII 0,0160 0,0191 0,0189 0,0180 0,0191 0,0196 0,0204 0,0216 0,0161 0,0181 0,0191 0,0210 0,0191 0,0219 0,0234 0,0220 0,0066 0,0075 0,0069 0,0070 0,0079 0,0077 0,0079 0,0085 0,0046 0,0059 0,0062 0,0066 0,0065 0,0070 0,0084 0,0082

9 Uitdegegevens blijkt, datin beidejareneentoename vanhet vers-endrooggewichtbijdehoogstezoutbehandelingen tenopzichte vandecontroleis waargenomen.bijeenzelfdetotaalbladoppervlak 2 (15,7cm )zaleendergelijkegewichtstoename wordenveroorzaakt dooreentoenameindediktevande bladeren. Bijelkeoogstisdelengte vandestengel, dediametervanhet onderstesnijvlakvandestengelenhetaantalbloemenbepaald.in tabel 3 wordendegemiddelde gegevensperbehandelingpergroeiperiode weergegeven. Tabel3. Hetchloridegehalte indegrondin gperliter bijpf 1,4, de lengteincmendiameter in mm vandebloemstengel enhetaantal bloemen perplantgemiddeldpergroeiperiode bijdeverschillende behandelingen Behandeling Gem. g Cl"/1 tij pf 1, Bloemstengel ± lengte cm diameter nun Bloemen aantal Gem. g Cl"/1 bij pf 1, Bloemstengel lengte cm diameter mm Bloem aan ta I II III IV V VI VII VTII 0,32 0,75 1,21 1,47 1,94 1,92 2,55 3,10 29,0 29,0 28,0 28,0 26,5 27,0 26,5 26,0 3,75 3,85 3,75 3,65 3,70 3,75 3,75 3,80 43,5 42,0 41,5 37,5 36,0 33,0 29,5 26,5 0,16 0,60 1,03 1,41 1,73 2,09 2,49 2,88 26,0 26,0 25,0 26,0 25,5 25,0 23,5 22,5 3,25 3,00 3,10 3,20 3,10 3,20 3,15 3,10 "3 q Ç 32,0 30,5 30,0 28,0 24,0 23,0 22,5 Hieruitblijkt, datdelengtevaneenstengelin beidejarenbij de hoogsteconcentratietenopzichtevandecontrole metruim 10 % afneemt,terwijldediametervandebloemstengelvrijwelnietwordt beïnvloed.indebestudeerde concentratiereeksvangemiddeld ongeveer0,07 tot 1,13gramchlorideperliterberegeningswaterwerd eensterkeafnameinhetaantalbloemengemeten (ruim30 %), terwijl ookeenafnamein hetversgewichtvandegeoogstestengels konworden vastgesteld.infig. 2zijndezegegevens,alspercentagevan de waardengevondenbijdecontroleplanten,tegenhetgemiddeldchloride-

10 gehaltein degronduitgezet.zowelhetrelatiefversgewicht (A) als hetaantalbloemenperplant (B) neemtvrijwel lineairaf bijeen toename vanhetgemiddeldchloridegehalte in het bodemvocht. De grenswaardewaarbijhetaantalbloemennietafneemt ligtvoorde roosbijongeveer0,08 gcl /l. Bijeentoenamevanhetchloridegehaltebovendezegrenswaardemet0,1 gramchlorideperliterbodemoplossingtreedteen vrijwellineaireafname metongeveer1,5 %in hetaantalbloemenperplantop. vers T20 gew. bloemstengels in /o ( \ aantal bloemen in /o % ' %o s -. o.o o S >> _ o. gt-o,l * rf\«80 60 o». * ^ M <&V ?n _»1970 y : -14.5X r= y : -14.5X r = y=-13.5x rr-0.75 o 1971 y=-12.0x* 98.7 r=-0.78 I I I! I g.civl in het bodemvochtbij pf1.4 Fig.2. Verband tussendechlorideconcentratiesvande bodemoplossingbijpf 1,4, hetversgewichtvandebloemstengels (A) enhetaantalbloemenperplant (B) bijderoos var. 'Carol', beideinprocententenopzichtevanonbehandeld Eentoenemend zoutgehaltein degrondalsgevolgvanberegeningen metzouthoudendwaterveroorzaaktbijgewasseneenverandering in de chemischesamenstellingvanhetblad (BIERHUIZENe.a., 1967).Om nu nategaanin welke mateditookvoorrozengeldtzijngedurendede groeiperiodeenaan heteindvandeproefperzoutbehandelingenige bladerengeoogst,gedroogdengemalenwaarnahetchloridegehalteper 100gramdrogestofwerdbepaald.Infig. 3ishet chloridegehalte vanhetbladvoorbeidejarenuitgezet tegenhetophetzelfdetijd-

11 stip gemeten chloridegehalte in de grond. g.cr/l perloog drogestof o 1971 y = 0.18x*0.06 r= g. CIVlin het bodemvochtbij pf1.4 Fig. 3.Deinvloedvandechlorideconcentratievandebodemoplossing bijpf1,4 tijdensdegroeiophetchloridegehalte in het blad Hieruitblijkteenvrijpositieve relatie (r = 0,91), waarinbij toename vanhetchloridegehalte indegrond tevenseengeringetoenameinspreidingvandegehalteninhetbladplaats vindt. Naast hetchloridegehalte indegrondistevensdievanverschillendevoedingselementengemeten.hiervanzijndegemiddeldegegevenstijdens degroeiperiode naanalyseintabel 4 weergegeven. Doorhetregelmatigbijmesten (Kristallijn)gedurendedegroei bijdeverschillendebehandelingen isdebernestingstoestand vrij constantgehouden.inbeidejarenis naasteentoename vanhet chloridegehaltealleeneentoenamevanhetmagnesiumgehaltein degrond gemeten.eeneventuele invloedhiervanopdegroeiis niet nagegaan. VerderwarendeN-cijfersin1971overhetalgemeenietslager danin heteersteproefjaar, hetgeenwaarschijnlijk in hetlager aantalbloemenendekortere stengellengte totuitingkomt (tabel 3).

12 Tabel4.Deanalysegegevensvande voedingstoestand indepotgrond in beidejarengemiddeldgedurendedegroeiperiodebij de verschillendebehandelingen Behandeling Millie N 1970 quiva K lenten Mg Millie mg/l P N quiva K lenten Mg mg/l P 2 5 I II III IV V VI VII VIII 25,4 27,2 30,0 24,3 32,4 26,1 34,4 30,3 5,5 6,1 6,7 6,1 8,0 7,8 9,5 8,7 8,1 9,3 11,4 11,9 14,0 14,8 15,8 17,1 3,6 2,3 4,1 3,0 4,5 3,2 4,4 3,5 22,0 23,6 22,4 22,6 26,5 27,0 21,9 21,2 4,5 3,3 3,5 3,5 4,2 4,7 5,8 5,2 3,4 4,8 6,5 7,8 8,4 9,4 12,1 12,7 3,3 4,7 3,3 2,1 2,6 3,2 4,4 3,1 In beidejareniseengedeeltevandeplantenaangehoudenom, na eenrustperiodegedurendede winter,inhetvolgendevoorjaarde hergroeinategaan.indezeperiodeiseenwisselende luchttemperatuur tussende 5en 10 Caangehouden.Degrond is vanallebehandelingen matigvan watervoorzienenweinigofnietdoorgespoeld.vanafbegin maartisde watervoorzieningvandegrond,uitgaandevanhet veldvochtgehalte (64 vol. %ofpf1,4) waarbijdepotten weerregelmatig werdengewogen, naarbehoeftegeregeld.deeindoogstvondinbeide jarenbegin mei plaats, waarvanderesultaten intabel 5zijn weergegeven.hieruitblijkt, datinbeidejarenbijeentoenametot respectievelijk 1,16en1,06grCl /l bijveldvochtgehalte (Beh. III) vrijwelgeeninvloedophetversgewicht,destengellengteenhetaantal bloemeniste bespeuren.bijeentoenametotongeveer 2,0 gcl /lin debodemoplossing (Beh. VII)isechtertenopzichtevande controleplantenrespectievelijk in1971en 1972hetversgewichtvande bloemstengelsmet 75en60 %,hetaantalbloemenmetca.65en45%ende lengtevandestengelsmetruim40en30 %afgenomen.indiende gegevensvantabel 5inpercentagevandewaardengevondenbijdecontroleplanten (Beh.I) wordenweergegeven blijkt,datbijzowelhetversstengelgewicht alshetaantalbloemen, naca.1,4 gcl /l bodemoplos- 10

13 sing (Beh. V), eengroteredalingontstaatdaneerderinfig. 2 werd waargenomen.ookdelengtevandebloemstengelondervondeen mindergunstigeen nogalwisselende invloed.tenbehoevevandeaeratie (luchthuishouding)isindewinterperiodeuitelkepotdekurkgehaald, waardoor tijdenshet watergevenvermoedelijk tocheengeringe uitspoelingheeftplaatsgevonden.dithadtotgevolgdathetgemiddelde chloridegehalte indegrond (tabel3)tijdensdegroeiperiodein beidejarenhogerwasdanhetgehaltegedurendedehergroeiperiode (tabel 5). Tijdensdehergroeibleekbovendienin 1971, datbijde behandelingen VIIen VIIIongeveer50 % vandeplantenhetliet afweten,terwijleenzelfdepercentage in 1972alleenbijde behandeling VIIIwerd waargenomen. Tabel5.Hetchloridegehalte in degrondin gperliterbijpf 1,4, het vers bloemstengelgewicht, hetaantalbloemenperplantendelengtevan debloemstengelgemiddeldpergroeiperiodebijdeverschillendebehandelingentijdensdehergroeinade winter 1970/ ' / '72 Gem. gcl"/1 bfl pf1, Behandeling Versgew.- stengel 4 gr Bloemen aantal Stengellengte cm Gem. gcl"/1 bijpf 1,4 Versgew.- stengel gr Bloemen aantal Stengellengte cm I II III IV V VI VII VIII 0,24 0,66 1,16 1,34 1,44 1,65 2,07 2,20 94,0 89,0 74,5 84,5 45,0 34,0 25,0 14,0 11,5 10,0 10,0 9,0 6,5 5,0 4,0 2,0 23,5 25,0 22,5 20,0 18,5 17,5 14,5 12,5 0,12 0,49 1,06 1,28 1,34 1,84 1,92 2,04 90,0 86,0 83,0 70,0 55,0 54,0 45,0 36,0 10,0 9,5 9,5 7,5 6,5 6,0 5,5 5,0 29,5 28,5 29,0 27,0 26,5 25,0 22,5 20,0 SAMENVATTINGENCONCLUSIES Indebestudeerdeconcentratiereeksvangemiddeldongeveer 0,07 tot 1,13 gcl /lin hetberegeningswater (tabel 1) werdreeds naeengroeiperiodevanca. 4 à 5 maandendeeersteschadeaan het 11

14 gewas waargenomen.dezeschadeuittezich vooralin hetoptredenvan kleurverschillen aande bladeren,terwijlook bijde hoogstegehalten deeerstebladvalwerdvastgesteld.indezegroeifaseistevenseen nadeligeinvloedvan hetchloridegehalte in hetberegeningswaterten opzichtevande groei, de hoogteendeproduktievan hetgewas gemeten.dereactievanhetgewasopdeontwikkelingwordt infig. 1 weergegeven. Bijeenstijgingvan hetchloridegehalte indebodemoplossing vandeverschillendebehandelingentradnaastdegemetentoenamein diktevandebladeren (tabel 2), eenafnameindelengte vande bloemstengelsen hetaantalbloemenop,terwijldediametervande bloemstengelsvrijwelconstantbleef (tabel3)oeenzelfdeeffect, echterinsterkere mate, werd nade winterrustbijde hergroeivan deroosvar. 'Carol' waargenomen (tabel 5). Dedalingvan het versgewichtvandebloemstengels (fig. 2A) was in hoofdzaakte wijten aande korterestengellengte.bijde beoordelingvande bloemenis bijtoenamevandechlorideconcentratie indegrondnietdirecteen zichtbarevermindering in kwaliteit waargenomen. Uitdeverkregengegevensblijktverder,datderoos var. 'Carol' matigtolerantisinz'nzoutgevoeligheid«, Degrenswaardevande bodemoplossingbijpf1,4 waarbijgeenverminderingvan hetaantal bloemenoptreedt ligt bij0,08 gcl /l (fig.2b) Bovendeze grenswaardeveroorzaakt eentoenamevan0,1 gcl /l bodemoplossingeen opbrengstverminderingvanca.1,5 %in hetaantalbloemenper plant. Bijeenvoordepraktijknormaalteachtengeldopbrengstvan ca. 2 ƒ35,- per m per jaar, betekentdaneentoenamevanhetchloridegehalteinde bodemoplossingvan0,1 gramperlitereen produktie- 2 verliesvanongeveer ƒ0,53per m per jaar. Doorvervolgens gebruikte makenvande verkregenproefgegevens en hettoepassen vanenkeleindepraktijkmogelijkvoorkomende situatieszaleen berekeningnaareendante verwachtenopbrengstproduktie wordengegeven*hierinzal metgemiddeldewaarden worden gewerktwetendedatdetoegepastegegevensindepraktijkaan wisselingenonderhevig zijn, echterzonodigin hetrekenschemakunnen wordeningepast.inde berekening zullentweegrondsoorten worden betrokkennamelijkeen klei-eneen veengrond, waarvooreen veld- 12

15 vochtgehaltevanrespectievelijk 40en60 vol. % wordtaangenomen. Indienvervolgensvanberegeningswatermeteengemiddeldeconcentratie van 150 mgchloorperliter wordtuitgegaan, danzal na uitspoelingaan hetbeginvaneenrozenteeltde beginconcentratievande bodemoplossing 150 mgof0,15 gcl /]zijn.pergroeiseizoen (jaar) is bijkasrozeneen waterverbruikvanongeveer 700 mmwaargenomen (VANDERPOSTe.a., 1973).Meteenmogelijke worteldieptevoordit gewasin kleivanca.100cmenin veenvan ca.50cmzaldetotale vochtvoorraad 10 x40 =400 mmrespectievelijk 5 x60 =300 mmzijn. Dezoutconcentratie inde bodemoplossingneemt dan bijeen waterverbruikvan700 mmindegenoemdegrondenmet -r^r respectievelijk -sw maaldeconcentratievanhetberegeningswater (150 mgcl /l) toe. Hierdoorkomtdeeindconcentratie op413 mgcl /lindekleigrond en500 mgcl /linde veengrond,degemiddeldeconcentratietijdens.,.beginconcentratie +eindconcentratie.., degroeiperiode ( " x )isdan 282 mgcl /lrespectievelijk 325 mgcl /l.dereduktieaanopbrengst,,_-, j j i 1 j0,282-0,08,, vanhet aantalbloemenisdanindekleigrond n i x 1,5-3,03 %enindeveengrond ' \. ' x 1,5 =3,68 %. u, 1 Indevoorgaandeberekening isaangenomendatergeenuitspoeling plaatsvond.indepraktijkwordt echter meestaleenovermaataan beregeningswater gegeven, waardoorzekerenigeuitspoelingoptreedt. DoorARNOLDBIK (1970) werdbijeenrozenteeltmetvar. 'Baccara' eentotaalwaterverbruikvanca.1100 mmgemeten» Ditzou betekenendat erpergroeiseizoenongeveer400 mmwatervooruitspoeling in aanmerkingkomt.door nudezeuitspoelhoeveelheidinrekening te brengen (PLOEGMAN,1973)zaldeconcentratieverandering (A ) viade volgende formulezijnte bepalen: V. C + X. C A - c V, Hierbij is: V. =devoorraad waterin mmperlaag V =devoorraadwaterplushetspoelwaterin mmperlaag C debeginconcentratie indegrond C_ =deconcentratievanhetspoelwater X =de hoeveelheid uittespoelen waterin mm 13

16 Volgensdezeberekening zalvande400 mmberegeningswater met eenconcentratievan 150 mgcl /l,verondersteld tezijngegeven alleenten behoevevandeuitspoeling,zowelindekleigrondals indeveengrond 150 mgcl /luitde wortelzonezijn verdwenen. Door nudezegegevens indeallereerstgenoemdeberekening inte voegen zaldeeindconcentratie in beidegrondenniet413en500 mgcl /l maarrespectievelijk 263en350 mgcl /lzijn. Degemiddeldeconcentratiegedurendedegroeiperiode wordtnu207 mgcl /lin kleien 250 mgcl /lin veen. Dereduktieaanopbrengstvan hetaantal bloemen, waarbijmet400 mmuitspoelwaterrekeningisgehouden, wordt nu o, i j0,207-0,08, _. 0,_.,, inde kleigrond «rr l x1,5 = 1,9 Ien m deveengrond 0,250^0,08 x l t 5, ; 5 5 %. Bijdeze berekeningenisechteruitgegaanvaneenover het algemeen vrijlageconcentratievanhetberegeningswater (150 mgcl /l). Gerekendnaardevoordepraktijkmeerderemalenvoorkomendehogere concentratiesvan het beschikbare waterzaldeopbrengstreduktie vrij gemakkelijkhogere waardenkunnenaannemen.tevensblijktdatde grondsoort, de worteldiepteendedaarmeesamenhangendevochtvoorraad vaninvloed zijnopdeprocentueleschade bijverzilting.erdient zodoendebijhetvaststellenvanproduktieverliezenmetde vochtcapaciteitin de wortelzonevaneengrondrekeningte wordengehouden. Detoename vanzoutenzal naeenberegening inelkegrond geleidelijk,inafhankelijkheidvandeconcentratievanhet waterende toegediendehoeveelheid geschieden. Hierdoorzalheteffectvande kwaliteitvanhet wateropeengewasdanooknieteerdertotuiting komendan nadathetdoor beregeningaandegrondistoegevoegd.de groeireactievaneen gewas, welketoteenopbrengstdepressiekanleiden, iszodoendeafhankelijk van dezoutgevoeligheid,degrootte vande watergift,deconcentratievanhetberegeningswater ende grondsoort. Detoenamevanhetchloridegehalte indegrondstaatover het algemeeninrelatiemetdechloridetoename in hetblad.uitde tijdensdegroeiperiodeverkregengegevensvandechloridegehaltenin gronden bladbleek bijderooseenpositieverelatie (r =0,91)te bestaan (fig. 3). Eendiagnosevandeverzilting indegrondvia bladmonsternameis mogelijk,echterbij hogerechloridegehaltenneemt denauwkeurigheid enigszins af.alsindicatievoorhetvaststellen 14

17 vanchloorschade aanhetgewasbiedtdebladmonsternamegoede mogelijkheden.indegrondwerd gedurendedegroeivanelkebehandeling hetgehalteaanstikstof, kalium, magnesiumenfosforgemeten (tabel 4), Hieruitblijkt,datnaastdechloridetoename indegrond ookeentoenamevanhet magnesiumgehalteis vastgesteld.deandere elementenvertoondenbijdeverschillendebehandelingenalsgevolg vanhetregelmatigbijmestengeengroottevariatie.inhettweede proefjaar werdechterovereenzelfdegroeiperiodegemiddeld eeniets lagerstikstofgehalte waargenomen, hetgeentoteenverminderingvan hetaantalgeoogstebloemenenlengtevande bloemstengelskan hebbengeleid. 15

18 LITERATUUR ARNOLDBIK,R. (1970).Bemestingsproefmet'Baccara'. Vakbladvoor de bloemisterij 25: «, BERNSTEIN, L. (1964).Salinityandroses. AmRose Ann.: BIERHUIZEN,J.F.enC, PLOEGMAN, (1967).Zouttolerantievantomaten. Med.Dir. Tuinb.7/8: en Med.ICW104. GABRIELS,R. (1972).Zouttolerantievanland-entuinbouwgewassen. LandbouwkundigTijdschrift 1: HEESEN, A.M.H.enC. PLOEGMAN, (1970).Hetnemen van monsterster bepalingvandegeleidbaarheid en hetchloridegehalte. Nota ICW582en Med.ICW 134. MARSBERGENVAN W. (1968).Bemestingvan kasrozen.cursus bodem-en bemestingsonderzoek indeglastuinbouw1-5. MCCALL, W.W.;R.F.STINSONandR.S. LINDSTROM. (1961).Theeffect ofsalinityongrowthofcontainergrowngreenhouse roses. Mich. Agr, Exp.Sta, QuartBul. 44: PLOEGMAN,C.enG.G.M. VANDER VALK. (1971).Degevoeligheidvan tulpenvoor het zoutgehaltevanberegeningswater tijdensde broei.bloembollencultuur12. (1972).Deinvloedvanzoutberegeningswaterbijdegladiool cv. 'Peter Pears'. NotaICW 687. eng.g.m. VANDER VALK. (1972). Invloedvanzout beregeningswateropdeontwikkelingvan vijfgradentulpen cv. 'Apeldoorn'. Bedrij fsontw. 11: (1973).Zoutaccumulatieenuitspoelingbijeenzand-en kleigrond.landbouwkundigtijdschrift (in druk). POST, VANDER,C.J.;J.J.VANSCHIEenR.DE GRAAF, (1973).Energy balanceand watersupply inglasshouses inthe West- Netherlands.Acta Hort. (in druk). U.S. SALINITYLABORATORY, (1954).Diagnosis andimprovementof salineandalkalisoils, U.S. Dept.of Agr. Riverside, Handbook 60:1-160, 16