7,4. Boekverslag door een scholier 1818 woorden 16 november keer beoordeeld. Bernhard Schlink Psychologische roman Eerste uitgave 1995

Transcriptie

1 oekverslag door een scholier 1818 woorden 16 november ,4 254 keer beoordeeld Auteur Genre ernhard Schlink Psychologische roman Eerste uitgave 1995 Vak Duits Samenvatting De vijftienjarige Michael erg gaat voor het eerst sinds een lange tijd weer naar buiten, hij heeft geelzucht. Als hij plotseling moet overgeven komt er een vrouw naar hem toe die Michael helpt, ze is ongeveer 30 jaar. De vrouw heet Hanna Schmitz en is conductrice op de tram. Als Michael naar Hanna terug gaat om haar te bedanken, voelt hij zich aangetrokken tot de veel oudere vrouw. Hij wordt verliefd op Hanna. Als Michael enkele dagen kolen moet halen voor Hanna, valt de stapel om en ziet Michael helemaal zwart, Hanna vindt dat hij zo niet naar huis kan en vindt dat hij een bad moet nemen.als hij in bad zit verschijnt Hanna ook helemaal naakt. Ze bedrijven de liefde en er ontstaat een vast ritueel. Eerst leest Michael Hanna wereldliteratuur voor, dan douchen ze samen en tenslotte gaan ze met elkaar naar bed. Michael gaat ondertussen nog steeds naar schol, maar probeert zoveel mogelijk bij Hanna te zijn. Samen gaan ze op vakantie, ze maken een grote fietstocht. Het valt Michael niet op dat hij Hanna de bordjes van plaats en straatnamen steeds moet voorlezen. Als Michael 's ochtends vroeg een ontbijtje voor Hanna haalt en hij een briefje op haar kussen legt met 'ik ben zo terug' raakt Hanna in paniek en slaat ze hem.. De verklaringen van deze verlatingsangst vinden we later in het boek. Als Michael met zijn vrienden in het zwembad is denkt hij Hanna te zien staan, hij schrikt en besluit niet naar haar toe te gaan. De volgende dag is Hanna weg, Michael heeft het gevoel haar te hebben verraden door niet naar haar toe te zijn gegaan. Enkele jaren later heeft Michael haar nog steeds niet gevonden, hij studeert inmiddels rechten. Als hij een proces tegen ex-concentratiekamp bewaaksters moet bijwonen ontdekt hij tot zijn verbazing dat Hanna een van de ex-bewaaksters is. Het wordt duidelijk dat Hanna analfabeet is. Ze schaamt zich erg voor haar handicap, Voor haar baantje als kampbewaakster was ze werkzaam in verschillende functies zoals tramconductrice waar haar handicap niet aan het licht kwam. Als ze kans op promotie maakt en ze een schriftelijke cursus moet volgen besluit ze weg te gaan, ze komt bij de SS terecht. Pagina 1 van 5

2 De schaamte voor het analfabetisme belet Hanna haarzelf te verdedigen tijdens het proces, ze neemt de schuld op zich. Ze belandt in de gevangenis. Michael probeert Hanna te vergeten hij trouwt met Gertrud en wordt vader van dochter Julia. Hanna blijft in zijn gedachten,hij besluit te scheiden van Gertrud en zoekt weer contact met Hanna. Hij spreekt wereldliteratuur in op een bandje en stuurt de bandjes naar Hanna in de gevangenis. Na een tijd bezoekt Michael, ze is erg oud geworden. Na een tijdje wordt bekend dat Hanna binnenkort uit de gevangenis mag. Michael helpt haar te integreren. Hanna heeft zichzelf ondertussen schrijven en lezen aangeleerd. Hanna is ondanks het feit dat ze niet meer analfabeet is, psychisch en lichamelijk te moe om verder te leven. Op de dag dat ze vrijkomt pleegt ze zelfmoord. In een brief die Hanna na laat staat dat haar geld naar de vrouw moet; die samen met haar moeder de brand in de kerk van het concentratiekamp heeft overleeft. Michael zoekt de vrouw op en samen besluiten ze het geld aan een organisatie van Joodse analfabeten te doneren. Thema Het boek gaat voornamelijk over schuld en hoe de naoorlogse generatie moet omgaan met die schuld. Michael erg is verliefd op iemand die 'fout' is geweest. Zo komen we gelijk bij het begrip "toerekeningsvatbaarheid". Had Hanna wel keus? echter ze wist natuurlijk wat er in die kampen gebeurde. En hoe moet Michael met haar omgaan? Een verstoorde relatie met het verleden. Schlink zorgt ervoor dat je met de dader die ook als slachtoffer (van haar eigen schaamte) kan worden beschouwd in aanraking komt. De afstand tussen foute nazi's en goede duitsers wordt beschreven. Het boek behandelt veel van deze aspecten. Het is natuurlijk geen waargebeurd verhaal, maar het thema een belangrijke morele rol. Ook nu worden er soms nog foute duitsers veroordeeld. Ik zal nu enkele motieven geven: De angst van de ontdekking van haar analfabetisme komt tot uiting als Michael een ontbijtje is halen en een briefje klaar legt 'met ik ben zo terug'. Hanna kan dit natuurlijk niet lezen en raakt in paniek. Hoe kan ze ooit thuiskomen als ze geen plaatsnamen op borden kan lezen? Het vele wassen en baden staat voor opnieuw beginnen, schoonheid, reinheid opnieuw beginnen. Hanna wil het verleden vergeten. Ook het feit dat Michael's vader filosoof is, maar niet in staat is iets voor zijn kinderen te doen De aanhankelijkheid van Hanna, ze is bang om Michael te verliezen, er alleen voor te staan, om nergens meer bij te horen. Dit zou ook gebeuren als haar analfabetisme werd ontdekt. De zwembad scene speelt ook een belangrijke rol. Hanna denkt dat Michael niet voor haar maar voor zijn vrienden kiest. De rechtszaak is ook belangrijk. Hanna is niet in staat zichzelf te verdedigen, terwijl Michael rechten studeert dit symboliseert het verschil tussen de twee. 1 Ik vond het een erg interessant thema. Het neemt een ander standpunt in. Fout en Goed worden maar relatief. Pagina 2 van 5

3 Mijn visie is wel een beetje veranderd. Het boek laat zien dat de redenen waarom Duitsers bij de SS gingen zeker niet goedgekeurd moeten worden. Het is natuurlijk onzin om Hanna van haar wandaden, omdat ze analfabeet was vrij te pleiten, maar dat ze 100% schuldig is, is ook niet zo. Het was wel vernieuwend, je kunt niet iedereen in een hoekje plaatsen. Tijd Het verhaal speelt zich in het begin van de jaren 50 t/m midden, eind 60. In de tweede wereldoorlog en tenslotte in de jaren 70; Michael zegt dan; ' Inmiddels ligt dit alweer tien jaar achter mij'. De verschillende tijden zorgen voor afwisseling. Het beeld wordt zo completer. Het verhaal geeft voor mij een betrouwbare indruk van deze periode doordat het beeld completer wordt; de verschillende tijden sluiten op elkaar aan. Ook wordt de omgeving zo beschreven dat je, je het goed kunt inbeelden. 4 Het perspectief ligt bij Michael erg. Michael kijkt terug op een aantal belangrijke gebeurtenissen in zijn leven. De verteller wordt bij het verhaal betrokken doordat de gedachten van Michael uitgebreid beschreven ook zijn emoties komen uitgebreid aanbod. Je kijkt als het ware door de ogen van Michael. Je betrokkenheid bij het verhaal is groot. Mijn eigen betrokkenheid wordt vergroot, ook al verschillen Michael en ik heel veel, je kruipt in zijn huid, door de goede karakterisering van de personage Michael A elangrijkste personages Michael erg: jongen van 15 ontwikkelt zich tot rechtenstudent en groeit uit tot man van middelbare leeftijd, gescheiden met één dochter. Eerst nogal naïef, maar gaandeweg het verhaal krijgt hij een sterke persoonlijkheid, hij denkt veel na over schuld en schaamte. Relatie met Hanna beïnvloed hem de rest van zijn leven. Hanna: vrouw van rond de dertig aan het eind van het verhaal bejaard. Schaamt zich voor haar analfabetisme erg aanhankelijk, behoefte aan menselijk contact. Onzeker en eenzaam. Aan het eind van het verhaal heeft ze zichzelf leren lezen en schrijven; Een knappe prestatie, waar ze maar kort van kan genieten. Verder aantal bijfiguren: Gertrud; vrouw waarmee Michael een tijdje getrouwd is. Julia: dochter van Gertrud en Julia Verder komen nog de ouders van Michael in het verhaal voor. Michael neemt een aantal belangrijke beslissingen; hij gaat niet naar Hanna als hij haar bij het zwembad ziet staan, dit is waarschijnlijk de oorzaak van Hanna's plotselinge vertrek. Verder gaat Michael gaat mede, omdat hij met zijn gedachten niet bij zijn vrouw en kinderen is, maar bij Hanna. Een derde Pagina 3 van 5

4 belangrijke beslissing is wanneer Michael besluit weer contact met Hanna te zoeken die in de gevangenis zit. Ik voel me niet echt verwant met iemand al kan ik me wel heel goed verplaatsen in Michael. Zijn gedachtegang enz spreekt mij wel aan, verder verschillen wij te veel hij is een jongen ik een meisje. Ruimte Het huis van Hanna speelt een belangrijke rol, hier ontwikkelt hun relatie. De rechtbank speelt ook een belangrijke rol, Michael komt achter het verleden van Hanna. Tenslotte speelt de gevangenis een belangrijke rol; hier bloeit hun relatie opnieuw weer op. De sfeer die gecreëerd wordt spreekt mij wel aan, door de verschillende ruimten zit er afwisseling in. De ruimten worden zo beschreven dat je, je er een goed beeld van kan vormen, het komt erg realistisch over. 7 Spanning Het verhaal leent zijn spanning uit het feit dat je niets van Hanna's achtergrond weet. Michael begint zomaar een relatie met een veel oudere vrouw, die plotseling verdwijnt. Je raakt steeds nieuwsgieriger naar Hanna, wat is haar achtergrond, waarom moet Michael haar altijd voorleven en is ze zo aanhankelijk? Je raakt in het eerste deel steeds nieuwsgieriger naar Hanna. Het tweede deel geeft daar een verklaring voor. Het bevat mooiie overdenkinen over schuld/onschuld en de morele waarden. Ondertussen raak je ook benieuwd hoe het met Hanna in de gevangenis gaat. Het derde deel beantwoord de 'zoektocht' in de gedachten van Michael naar Hanna. Er ontwikkeld een nieuwsgierigheid die je blijft vasthouden er ontwikkelen telkens nieuwe vragen. Het is niet zo dat ik zat te bibberen op mijn stoel, maar het was meer een beantwoording van vragen die ik mijzelf uit nieuwsgierigheid stelde. Ik vond het boek wel spannend alleen op een ander soort manier. De schrijver creëert spanning op een ongebruikelijke manier wat ik knap vind. 8 Stijl A De zinslengte is normaal, in sommige stukken worden veel bijvoeglijke naamwoorden gebruikt (beschrijving van ruimten bijvoorbeeld) in andere delen weer minder (rechtszaak) Het verhaal staat in de lijdende vorm in de verleden tijd; Michael kijkt terug op een groot deel van zijn leven, de woordkeuze is niet bijzonder, normaal gebruik van leestekens. Sfeer en ruimten door beeldtaal beschreven. Geen typeringen. Ik heb van de stijl kunnen genieten; het boek las snel; de beschrijvingen van ruimten zorgden bovendien voor een completer beeld. Lekker vlot geschreven. eoordeling Ik vond het een leuk boek, erg apart en vernieuwend. Het verhaal speelt enkele tientallen jaren geleden, Pagina 4 van 5

5 maar is ook voor deze tijd erg relevant. De schuldvraag (zie ook thema) blijft boeien en is iets van alle tijden. Je ziet de tweede wereldoorlog door de ogen van een 'dader' en iemand van een naoorlogse generatie hopeloos verliefd op de dader, maar hoe fout is fout? De overdenkingen van deze vraag komen zo aanbod dat het niet saai is en bovendien voor iedereen goed te begrijpen is. Er bestaan ook ontzettend veel vooroordelen over duitsers; sommige zijn misschien wel waar, maar door het lezen van dit boek kunnen mensen zich toch een ander beeld gaan vormen. Verplicht op de lijsten zetten dus! (geintje) Doordat het verhaal uit drie delen bestaat is het afwisselend, maar het sluit ondanks de tijdsverschillen prima op elkaar aan. De schrijver is erg vernieuwend met de schuldvraag bezig, goed / fout is relatief laat dit verhaal zien. Doordat ook emoties aan bod komen en de ruimten uitgebreid worden beschreven kun je je prima inleven in het verhaal. Ondanks dat het boek in het duits geschreven is is het voor (bijna) iedereen goed te lezen. De personages zijn zo beschreven fat je je er prima mee kunt inleven. Kortom een erg vernieuwend, leerzaam? boek! Pagina 5 van 5