Uitgeverij DAMON EDUCATIEVE CATALOGUS VOORTGEZET ONDERWIJS

Transcriptie

1 Uitgeverij DAMON EDUCATIEVE CATALOGUS VOORTGEZET ONDERWIJS Levensbeschouwing Filosofie Burgerschap Maatschappijleer Godsdienst Ethiek Culturele vorming

2 Geachte docent(e) Voor u ligt de nieuwe DAMON educatieve catalogus voortgezet onderwijs schooljaar In deze catalogus vindt u een overzicht van de leverbare DAMON-methoden op het terrein van levensbeschouwing, filosofie en ethiek. Voor enkele methoden is een speciale website ontworpen die voor een groot gedeelte algemeen toegankelijk is. Het afgeschermde gedeelte (met extra vragen en opdrachten, didactische tips, verwerkingsstoffen, toetsenbanken e.d.) van de sites is toegankelijk voor docenten die de betreffende methode klassikaal hebben ingevoerd. Leveringsvoorwaarden Beoordelingsexemplaren U kunt als docent beoordelingsexemplaren aanvragen van leerlingenboeken die aansluiten bij het type onderwijs waarvoor u een methode zoekt. U ontvangt dan 50% korting op de winkelprijs van het leer- en/of werkboek. Op docentenboeken, onderwijsondersteunende boeken en wetenschappelijke uitgaven worden geen kortingen gegeven. Bij klassikale invoering ontvangt de docent(e) de leeren werkboeken van de betreffende methode gratis. Daartoe dient een boekenlijst van het nieuwe schooljaar aan de DAMON-administratie ten behoeve van registratie gezonden te worden. Bestellen via het bestelformulier In het hart is het bestelformulier opgenomen. Vriendelijk verzoek dit duidelijk ingevuld aan ons te retourneren. Uitgeverij DAMON b.v., Postbus AA Budel Zij kunnen hiervoor een persoonlijke inlogcode bij de uitgeverij aanvragen. De nieuwste methoden worden tevens digitaal aangeboden via Schooltas. Met (inhoudelijke) vragen en/of opmerkingen kunt u altijd contact met ons opnemen en vraagt u dan naar Marleen of Jos van de Laar. Rechtstreeks contact met auteurs is altijd mogelijk. Stuur hiertoe een mail naar de uitgeverij. Contactgegevens telefoon info@damon.nl Indien gewenst kan één van onze medewerkers uw school bezoeken voor meer (inhoudelijke) informatie over de methode(n). Bestellen via website U kunt de boeken ook via de website bestellen: l voor Standpunt: l voor Wijs Worden: l voor Wegen Naar Wijsheid: l voor Zin in Zin tweede fase: l voor Wijs Worden tweede fase: l voor Wegen Naar Wijsheid tweede fase: l alle methoden vindt u ook op: Bestellingen worden, indien op voorraad, binnen twee werkdagen uitgeleverd. Gratis verzending binnen Nederland en België. (Wijzigingen voorbehouden.) Inhoudsopgave Standpunt Levensbeschouwing voor VMBO en HAVO/VWO Wijs Worden Basis Levensbeschouwing voor de basisvorming VMBO/HAVO Wijs Worden Levensbeschouwing voor de basisvorming HAVO/VWO/Gymnasium Doordenken Filosofie voor de basisvorming HAVO/VWO Zinspelen Levensbeschouwing/godsdienst voor klas 1 t/m 4 Wegen Naar Wijsheid Levensbeschouwing/filosofie voor de basisvorming VWO Vrij Zicht op... Reeks katernen levensbeschouwing/godsdienst en ethiek voor de 2 e fase Zin in zin Levensbeschouwing/ethiek voor de 2 e fase HAVO en VWO Wijs Worden Levensbeschouwing/ethiek voor de 2 e fase HAVO en VWO Wegen naar Wijsheid Levensbeschouwing/filosofie en ethiek voor de 2 e fase VWO Wij denken over... Voorbereiding eindexamen filosofie, zowel voor HAVO als VWO Gedeeld verdriet

3 Standpunt Levensbeschouwing voor VMBO en HAVO/VWO Algemene uitgangspunten Standpunt is een complete driejarige methode voor alle schooltypen binnen de basisvorming van het voortgezet onderwijs. Standpunt voor VMBO en Standpunt voor HAVO/VWO worden vanaf 2015 aangeboden in de vorm van een leerwerkboek en zijn ook digitaal leverbaar. De leerwerkboek-editie van de VMBO-methode is tevens bruikbaar binnen LWOO. Niet alleen docenten maar ook leerlingen zijn enthousiast over Standpunt vanwege: l het uitgangspunt van de methode: de leefwereld van de leerling zélf l de uitgebreide aandacht voor thema s die relevant zijn voor de persoonlijke, maatschappelijke en beroepsmatige ontwikkeling van de leerling l de heldere structuur l een voor leerlingen herkenbare en vlotte vormgeving l de actuele thema s, voorbeelden, vragen en opdrachten l persoonlijke verhalen van leeftijdsgenoten Leerwerkboek In het leerwerkboek van Standpunt voor VMBO en Standpunt voor HAVO/VWO worden de instructieteksten samen met de verwerkingsopdrachten in één boek aangeboden. De instructieteksten zijn met het oog op de doelgroep kort gehouden en de opdrachten staan steeds direct bij de betreffende tekst. Dit leerwerkboek heeft de volgende voordelen: 1. De leerling heeft maar één boek nodig met alle praktische voordelen van dien. 2. De kosten zijn overzichtelijk én laag. Een alles-in-een bedrag per leerling per jaar. 3. Omdat instructieteksten, opdrachten en antwoordruimte bij elkaar staan, leent Standpunt zich veel beter dan een uitgave met een apart leer- en werkboek om digitaal te worden gebruikt; er hoeft niet steeds op het scherm geswitcht te worden. Standpunt is als digitaal product leverbaar via Schooltas. Docentenboek Bij ieder deel is een docentenboek beschikbaar waarin uitgebreide ondersteuning bij het lesgeven wordt gegeven: antwoorden op de opdrachten en toelichtingen bij tal van vraagstellingen, didactische tips en toetsvragen. Digitaal Zoals boven aangegeven, leent het leerwerkboek van Standpunt zich uitstekend om digitaal in de klas te worden gebruikt; leverbaar via Schooltas. Voor nadere inlichtingen kan men contact opnemen met Uitgeverij Damon. De versie met apart leer- en werkboek De VMBO-versie en de HAVO/VWO-versie met een apart leer- en werkboek blijven voor het schooljaar gewoon leverbaar. Het betreft dan de edities die verschenen zijn vanaf Inhoud leerwerkboek VMBO Deel 1 Deel 2 Deel 3 De levensbeschouwelijke kijk Uitingen van levensbeschouwing Het jodendom Het christendom Wie ben ik? Vriendschap en liefde Schoonheid, uiterlijk en mode Natuur en milieu Islam Seksualiteit Dood Waarden en normen (ethiek) Popmuziek Relaties Humanisme Sport Beroepsethiek Beroepshouding l Leerwerkboek l Website ondersteuning VMBO 1, 2 en 3 (ook LWOO) Verschijningsdata l Deel 1 reeds verschenen l Deel 2 reeds verschenen l Deel 3 voorjaar 2016 Auteur Jan de Leeuw Inhoud leerwerkboek HAVO/VWO Deel 1 Deel 2 Deel 3 De levensbeschouwelijke kijk De buitenkant van levensbeschouwing Het jodendom Het christendom Begin van het leven Wie ben ik? Natuur en milieu Levensbeschouwing en communicatie Schoonheid en uiterlijk De islam Taal en levensbeschouwing Seksualiteit Dood Waarden en normen Humanisme Sport God Vriendschap en relaties l Leerwerkboek l Website ondersteuning HAVO/VWO 1, 2 en 3 Verschijningsdata l Deel 1 reeds verschenen l Deel 2 januari 2017 l Deel 3 januari 2018 Auteur Jan de Leeuw NIEUW! 4 VMBO-HAVO/VWO VMBO-HAVO/VWO 5

4 Wijs Worden Basis Levensbeschouwing voor VMBO en HAVO/VWO Algemene uitgangspunten Wijs Worden is een complete driejarige methode voor de basisvorming van het voortgezet onderwijs. Wijs Worden voor HAVO/VWO wordt aangeboden met een apart leer- en werkboek. De zustermethode Wijs Worden Basis (WWB) is ontwikkeld voor VMBO-T/HAVO en kent de vorm van een leerwerkboek. In Wijs Worden (en Wijs Worden Basis) leert de leerling over levensbeschouwelijke vragen en antwoorden. Daarbij wordt ook geleerd om zichzelf en anderen hierover kritisch te bevragen. Dit kritisch nadenken over levensbeschouwing wordt in Wijs Worden filosofie genoemd. Belangrijk voor Wijs Worden is de overtuiging dat het vermogen om zelfstandig te denken noodzakelijk is om op verantwoordelijke wijze mens te zijn; daarmee lost Wijs Worden ook de behoefte aan burgerschapsvorming in. Training in zelfstandig denken zoals in Wijs Worden gebeurt, bewijst daarnaast uitstekend diensten aan andere schoolvakken. Dieper nadenken over levensvragen Om te vermijden dat vraagstukken oppervlakkig worden aangeraakt, kiest Wijs Worden vaak voor een exemplarische benadering. Dat wil zeggen dat de leerling een beperkte vraag krijgt voorgelegd waarover dan dieper wordt doorgedacht. Een duidelijk voorbeeld hiervan vormt het vijfde hoofdstuk van het eerste deel (in WWB, het derde in WW 1) waarbij exemplarisch twee deugden worden behandeld en uitgediept: dapperheid en eerlijkheid. Het zich eigen maken van verstandelijke vaardigheden speelt op deze wijze een belangrijke rol naast het verwerven van kennis en inzicht. Leerwerkboek In Wijs Worden Basis worden de instructieteksten samen met de verwerkingsopdrachten in één boek aangeboden. De instructieteksten zijn met het oog op de doelgroep kort gehouden en de opdrachten staan steeds direct bij de betreffende tekst. Dit leerwerkboek heeft de volgende voordelen: 1. De leerling heeft maar één boek nodig met alle praktische voordelen van dien. 2. De kosten zijn overzichtelijk én laag. Een alles-in-een bedrag per leerling per jaar. 3. Omdat instructieteksten, opdrachten en antwoordruimte bij elkaar staan, leent WWB zich veel beter dan een uitgave met een apart leer- en werkboek om digitaal te worden gebruikt; er hoeft niet steeds op het scherm geswitcht te worden. WWB is dan ook als digitaal product leverbaar (via Schooltas). Begrippen Ieder hoofdstuk wordt afgesloten met een korte uitleg van alle belangrijke begrippen die in het hoofdstuk aan de orde komen. Deze lijst staat ook op de website van Wijs Worden. Test jezelf De leerling kan aan de hand van meerkeuzevragen per hoofdstuk testen of de stof voldoende verwerkt is. Deze test jezelf -vragen zijn te vinden op de website van Wijs Worden. Docentenboek Het docentenboek biedt uitgebreide ondersteuning bij het lesgeven: niet alleen antwoorden op vragen waarop een eenduidig antwoord gegeven kan worden, maar ook antwoordsuggesties op vragen met een wat meer open karakter. Verder bestaat het docentenboek in toelichtingen bij tal van vraagstellingen, literatuurverwijzingen, didactische tips en toetsvragen. Toetsbaarheid Het uitsluitend voor docenten toegankelijke deel van de website biedt bij ieder hoofdstuk meerkeuze toetsvragen. Ook door toevoeging van cognitieve elementen en door de royale begrippenlijst per hoofdstuk kan efficiënt getoetst worden. Digitaal Zoals onder het kopje Leerwerkboek is aangegeven, leent de vernieuwde WWB zich uitstekend om digitaal in de klas te worden gebruikt; leverbaar via Schooltas. Voor nadere inlichtingen kan men contact opnemen met Uitgeverij Damon. l Leerwerkboek l Website-ondersteuning Leerjaren 1, 2 en 3 van de basisvorming VMBO/HAVO Auteur dr. Jos van de Laar Inhoud Wijs Worden Basis Deel 1 Deel 2 Deel 3 Over wat echt belangrijk is Licht en donker Samen op de wereld Leven en dood Over wat wel en niet deugt Jodendom en christendom Gelukkig worden Straf Seksualiteit en samenleving Scheppingsverhalen Humanisme Islam Nieuwe spiritualiteit Lijden en dood Mode Mensbeelden Hindoeïsme en boeddhisme Ethiek Inhoud Wijs Worden Basis Selectie uit deel 1, 2 en 3 hst 7 hst 8 NIEUW! Over wat echt belangrijk is Samen op de wereld Jodendom en christendom Mensbeelden Humanisme Islam Hindoeïsme en boeddhisme Lijden en dood 6 VMBO-HAVO/VWO VMBO-HAVO/VWO 7

5 Wijs Worden HAVO/VWO Doordenken Filosofie voor de basisvorming HAVO/VWO Inhoud Wijs Worden Deel 1 Over wat echt belangrijk is Samen op de wereld Over wat wel en niet deugt Hoofdwaarden in onze maatschappij Wat kun je zeker weten? Jodendom, christendom, islam Deel 2 Taal Seksualiteit Humanisme Straf Evolutie en schepping Oosterse wijsheid: hindoeïsme en boeddhisme Deel 3 Gelukkig worden Lijden en dood Nieuwe spiritualiteit Mensbeelden Mode Wijsheid uit het oude China Uitgebreide website l Speciale webopdrachten. l Test jezelf opdrachten. l Extra stoffen en opdrachten. l Begrippenlijst per hoofdstuk. l Speciale bijlage met stoffen en opdrachten over argumenteren en redeneren. l Een alleen voor de docent toegankelijk deel met onder meer meerkeuzetoetsvragen per hoofdstuk. l Werkboek l Website-ondersteuning Leerjaren 1, 2 en 3 van de basisvorming HAVO/VWO Auteur dr. Jos van de Laar Kennis maken met filosofie Doordenken is een kennismaking met een filosofische benadering van de werkelijkheid en bedoeld voor de onderbouw van het voortgezet onderwijs. Doordenken kan als introductie zinvol gebruikt worden op scholen die filosofie als eindexamenvak aanbieden binnen het tweede fase onderwijs. Daarnaast wordt ook tegemoet gekomen aan de behoefte aan burgerschap en verantwoordelijk handelen. Leerboek en werkboek Voor de leerlingen is er een leerboek en een werkboek. Het werkboek volgt het leerboek op de voet met verwerkingsopdrachten. Die opdrachten zijn verschillend van aard: de ene keer gaat het om het reproduceren van kennis, de andere keer worden leerlingen uitgedaagd kritisch na te denken en door te denken. Daarnaast bestaat ruimte voor het voeren van een discussie of een socratisch gesprek. Docentenboek Het docentenboek biedt uitgebreide ondersteuning bij het lesgeven: niet alleen antwoorden op vragen waarop een eenduidig antwoord gegeven kan worden, maar ook antwoordsuggesties op vragen met een wat meer open karakter. Verder bestaat het docentenboek in toelichtingen bij tal van vraagstellingen, literatuurverwijzingen, didactische tips en toetsvragen. Inhoud Doordenken Wat is filosofie? Wat is de mens? Over goed en kwaad Hoofdwaarden in onze maatschappij Wat kun je zeker weten? l Werkboek Leerjaren 1, 2 en 3 van de basisvorming HAVO/VWO Auteur dr. Jos van de Laar Zie voor meer informatie: 8 HAVO/VWO HAVO/VWO 9

6 Zinspelen Levensbeschouwing/ godsdienst voor klas 1 t/m 4 Wegen Naar Wijsheid Levensbeschouwing/filosofie voor de basisvorming Zinspelen is een methode voor het vak levensbeschouwing/godsdienst waarin geleerd wordt over levensbeschouwing en religie, maar ook wordt geleerd van of aan levensbeschouwing en religie. Het leren over levensbeschouwing en religie berust op een antropologisch uitgangspunt: gedeelde levensbeschouwingen en religies vervullen een functie in de cultuur. Zij verschaffen bij het hoe van de cultuur, een waarom. Het eigen terrein van gedeelde levensbeschouwingen en religies in een cultuur is dat van de zin- en betekenisgeving. Binnen dit leren over is de gekozen benadering van levensbeschouwing en religie per definitie zinspelen in de letterlijke betekenis van het woord als ergens op duiden. Het leren van of aan levensbeschouwing en religie is in Zinspelen uitgewerkt in een groot aantal speelse opdrachten rond zingeving. De leerlingen worden uitgedaagd om al spelend om te gaan met zingeving en een eigen invulling te geven aan het idee van een persoonlijke levensbeschouwing. Wegen Naar Wijsheid (WNW) is een complete methode filosofie/levensbeschouwing voor de basisvorming en Tweede Fase van het VWO. Naast een aantal thema s komen belangrijke levensbeschouwelijke stromingen uit Oost en West aan de orde. WNW besteedt tevens aandacht aan vraagstukken rond burgerschap en ethiek. Na deel 2 splitst WNW zich in een derde, meer levensbeschouwelijk deel (3A) en een derde uitdrukkelijk filosofisch deel (3B). Het gaat hier om twee aparte boeken die beide voortbouwen op de eerste twee delen. Voor het Tweede Fase onderwijs wordt deze lijn doorgetrokken met de delen WNW 4A en WNW 4B (zie deze catalogus blz. 15). WNW is daarmee aantrekkelijk voor zowel scholen die filosofie als eindexamenonderdeel aanbieden als voor scholen die levensbeschouwing of godsdienst programmeren al dan niet als eindexamenvak. Engelstalige versie Van deel 1 van WNW is ook een Engelstalige editie verkrijgbaar Ways to Wisdom (leer- en werkboek). Inhoud Zinspelen Deel 1 Spelregels Cultuur: het hoe van het leven Levensbeschouwing: de zin van het leven Religie: het aangaan van een band Symbolen: zinvolle tekens Mythen: zinvolle verhalen Riten: zinvolle gebruiken Deel 2 Spoorzoeken Het spoor terug van Oost en West Het dubbele spoor van Oost en West Jodendom Hindoeïsme Godenverhalen en levensverhalen Het leven van alledag Deel 3 Grenzeloos Migranten tussen twee culturen Land van aankomst Christendom Islam Gedeelde verhalen en ethiek Gedeelde geschiedenis Deel 4 Padvinden De monnik en de filosoof Het ontstaan van boeddhisme en filosofie Boeddhisme Filosofie Het niemandsland tussen boeddhisme en filosofie Oefeningen in verandering l Werkboek Leerjaren 1, 2, 3 en 4 van de basisvorming HAVO/VWO Auteur dr. Joost van Iersel WNW Leerroutes Levensbeschouwing: l WNW deel 1 WNW deel 2 WNW deel 3A WNW deel 4A Filosofie: l WNW deel 1 WNW deel 2 WNW deel 3B WNW deel 4B Inhoud Wegen naar Wijsheid WNW deel 1 WNW deel 3b Levensbeschouwing en filosofie Wat is filosofie? Wie ben ik? Wat kun je zeker weten? Jodendom, christendom en islam: kennismaking Redeneren en argumenteren Jodendom, christendom en islam: verdieping Denken over de mens Levensbeschouwelijk communiceren Over waarden en normen Omgaan met elkaar Kort historisch verzicht van de westerse filosofie hst 7 Niet-westerse filosofie I: taoïsme en confucianisme WNW deel 2 hst 8 Niet-westerse filosofie II: hindoeïsme en boeddhisme Oosterse filosofie hst 9 Niet westerse filosofie III: islamitische filosofie Seksualiteit en samenleving Humanisme Evolutie en schepping Burger van Nederland l Werkboek Taal l Website-ondersteuning WNW deel 3a Gelukkig worden Lijden en dood Over wat wel en niet deugt Mensbeelden Mode Wijsheid uit het oude China Leerjaren 1, 2, 3 en 4 van de basisvorming HAVO/VWO Auteurs dr. Ton Vink 10 HAVO/VWO VWO/GYMNASIUM 11

7 Zin in zin Levensbeschouwing en ethiek voor de 2e fase HAVO en VWO Vrij Zicht op Reeks katernen levensbeschouwing/ godsdienst en ethiek voor de 2e fase Serie projecten l op het snijvlak van maatschappij, ethiek en burgerschap l voor schoolvakken waar ruimte is voor reflectie l waarbij de docent een eigen leerlijn kan samenstellen Katern voor de leerling De leerstof wordt gepresenteerd in de romptekst terwijl de opdrachten uitdagen tot een kritische reflectie over de stof. Daartoe worden vaak opnieuw standpunten, overwegingen etc. ingebracht om het denkproces te stimuleren en de leerling uit te dagen. Ieder katern voor de leerling bestaat uit bladzijden. Docentenhandleiding De uitvoerige docentenhandleiding bevat toelichtingen en ruim beargumenteerde antwoorden bij de opdrachten (of antwoordsuggesties) waardoor de docent met de stof goed uit de voeten kan ook in geval hij/zij minder met een bepaalde thematiek vertrouwd is. De gegeven antwoorden en antwoordsuggesties kunnen ook dienst doen om een discussie, debat of socratisch gesprek vlot te trekken. Reeds verschenen l Ethiek l Het menselijk bestaan l Hindoeïsme en boeddhisme l Humanisme l Straf l Tweede fase HAVO en VWO levensbeschouwing of filosofie l Diverse onderwijstypen voor jong volwassenen NIEUW! l Vrij zicht op God l Vrij zicht op christendom Auteurs dr. Ton Vink prof.dr. Paul van der Velde dr. Jos van de Laar Zin in zin is een ideale methode voor leerkrachten die kiezen voor een ver doorgevoerde vorm van zelfstandig studeren. Maar ook docenten die een meer klassieke didactiek hanteren kunnen zeker uit de voeten met deze methode. Kenmerken l Een methode voor HAVO én VWO: ieder hoofdstuk bevat verdiepingsstof voor de VWOleerling in de vorm van aparte paragrafen en Z-opdrachten. l Een eigen website met nieuws, index, werkvormen (debatteren en een werkstuk maken) aanvullende stoffen en opdrachten. l Een bij de actualiteit aansluitend hoofdstuk over Social Media en de digitale wereld. l Een inhoudelijke opzet die gelegenheid biedt voor ieder van de vier profielen een specifiek leerprogramma aan te bieden. Inhoud Zin in zin Gezamenlijke hoofdstukken Heeft het leven zin? Wie is de mens? Inleiding ethiek Geweld Profielspecifieke thema s Sociale media en de digitale wereld (N&T, C&M, E&M) Genetische manipulatie bij mensen (C&M, N&T, N&G) hst 7 Euthanasie (N&G, N&T, C&M) hst 8 Bedrijfsethiek (E&M) hst 9 Reclame (E&M, C&M) l Websiteondersteuning l Tweede fase HAVO en VWO levensbeschouwing/ filosofie Auteur Jan de Leeuw 12 HAVO/VWO HAVO/VWO 13

8 Wijs Worden Levensbeschouwing en filosofie voor de 2e fase HAVO/VWO Inhoudelijke zwaartepunten l Het doordenken en kritisch bevragen van hoofdwaarden in onze samenleving als vrijheid, zelfbeschikking, tolerantie en emancipatie. l Het bewust maken van de rol van levensbeschouwelijke en ethische vooronderstellingen binnen onderwijs, politiek en wetenschap. l Nadenken over de positie van religies binnen onze geseculariseerde en geïndividualiseerde samenleving. l Het binnen een historisch perspectief plaatsen van thema s waardoor bestaande standpunten hun vanzelfsprekendheid verliezen en ruimte ontstaat voor kritische vragen. l Aandacht voor de verhouding man/vrouw binnen levensbeschouwing en samenleving. Didactisch zwaartepunt In het leerboek wordt telkens eerst structuur aangebracht in de levensbeschouwelijke posities die kunnen worden ingenomen; de opdrachten haken daar op in en dagen vervolgens de leerling uit tot bewustwording van eigen standpunten en tot kritische reflectie. De webopdrachten hebben een verdiepend én verbredend karakter. Gezien het inhoudelijke niveau kan Wijs Worden voor de Tweede fase uitstekend functioneren op HAVO- en VWO-scholen waar levensbeschouwelijke reflectie binnen het curriculum serieus wordt genomen, respectievelijk deel uitmaakt van de exameneisen. Met het oog op het uitdagende inhoudelijke niveau bevat de docentenhandleiding ruime toelichtingen bij de vraagstukken die aan de orde komen; op alle vragen worden uitvoerige antwoorden of antwoordsuggesties aangereikt. Inhoud Wijs Worden 2e fase Het menselijk bestaan God, iets, niets Man en vrouw Zorg Mens en techniek Onderwijs hst 7 Euthanasie hst 8 Levensbeschouwing: van instituut naar individu hst 9 Maria Magdalena, een vrouw in het christendom 0 Ethiek l Websiteondersteuning wijswordentweedefase l Tweede fase HAVO en VWO levensbeschouwing/ filosofie Auteur dr. Jos van de Laar Wegen naar Wijsheid Levensbeschouwing en ethiekvoor de 2e fase (WNW4A) WNW 4A is een zustermethode van Wijs Worden voor de 2e fase. In een apart verwerkingsboek worden de leerlingen extra uitgedaagd tot zelfstandig denken. De methode is mede daardoor heel geschikt voor VWO/gymnasium. Inhoud WNW 4A Zie Wijs Worden voor de 2e fase (blz. 14) l Websiteondersteuning l Tweede fase HAVO en VWO levensbeschouwing/ filosofie Auteur dr. Jos van de Laar Filosofie voor de 2e fase (WNW4B) Inhoudelijke zwaartepunten In WNW 4B wordt de leerling telkens uitgedaagd zich af te vragen in hoeverre er sprake is van vooruitgang: kan de toegenomen individuele vrijheid en zelfbeschikking beschouwd worden als een vooruitgang? Kunnen de gevolgen van wetenschap en techniek als vooruitgang worden aangemerkt? Hoe ligt de verhouding tussen vooruitgang en religie? Verdient een geseculariseerde samenleving de voorkeur? etc. Waar is de methode WNW 4B inzetbaar? WNW 4B is geschikt voorhet 2e fase onderwijs als introductie in de filosofie waarna de eindexamenstof behandeld kan worden (zie verder blz 16). Inhoud WNW4B Geschiedenis en vooruitgang Een maatstaf voor vooruitgang Man/vrouw en vooruitgang Zelfbeschikking, vrijheid en vooruitgang Wetenschap, techniek en milieu Religie, secularisatie en vooruitgang l Websiteondersteuning l VWO Auteur dr. Ton Vink 14 HAVO/VWO VWO/GYMNASIUM 15

9 Wij denken over... Voorbereiding eindexamen filosofie voor HAVO Voorbereiding eindexamen filosofie voor VWO Wij denken over denken, handelen en voelen is in eerste instantie bedoeld voor het HAVO. Het is zodoende bruikbaar voor twee jaar onderwijs en dekt het gehele verplichte examenprogramma, de domeinen filosofische antropologie, ethiek en sociale filosofie met de in 2007 vernieuwde eindtermen. Daarnaast is het ook geschikt voor andere onderwijssoorten (waaronder het VWO en het HBO) en kan het dienst doen als een overzichtelijke inleiding voor iedereen die in filosofie is geïnteresseerd. Behalve dat de inhoudelijke verplichte stof wordt aangereikt, wil deze methode stimuleren om zelf na te denken. Het theorieboek geeft een aantal mogelijke manieren van denken met betrekking tot filosofische vraagstukken. In dit theorieboek staan geen filosofen, hoewel hun gedachtegoed soms wel verwerkt is in de teksten. Docenten behandelen de filosofen meestal uitvoerig in de lessen en er bestaan momenteel al voldoende middelen om de relevante theorieën te leren kennen. Dit theorieboek geeft zodoende weinig leerstof als herhaling van wat er in lessen behandeld kan worden, maar is vooral een oefening in (thematisch) denken. In het verwerkingsboek staan overigens wél relevante leesbare teksten van en over filosofen. Inhoud Wij denken over denken, handelen en voelen Deel 1 De mens Filosofie Mensen Denken Redelijkheid Argumenten Wetenschap Monisme Identiteit Determinisme De ziel Vrijheid Bewustzijn Een film Het zelf Het onbewuste Wat niet weet Dieren De mens een machine Computers Denkende computers The Matrix Emoties Opvoeding Spiegelen Discipline Deel 2 Het goede Egoïsme Altruïsme Geluk Het grootste geluk Gelukt Relativisme Autonomie Plicht Deugd Alles met mate Vriendschap Het kwaad Zin Dierethiek Deel 3 het samenleven Samenleven De natuurlijke mens Mimetische begeerte Macht Oorlog Sociaal contract Eigendom Het algemeen belang Arbeid Gelijkheid Vrijheid Utopie De technische utopie Dystopie Individualisme l Theorieboek l Verwerkingsboek HAVO 4-5 Auteur dr. Philippe Boekstal Inhoud Wij denken over de mens en het goede Deel 1 De mens Wij denken Geschiedenis Evolutie Homo sapiens Taal Het brein Ik ben jij Waartoe bewust? De ziel Ik denk Geest in de machine Gedraag je Identiteit Meervoudi Qualia Dubbelheid Connecties Denkende stof Onbewust Vrije wil Zombies Begeerte en lust Seksualiteit Emoties Denken Subject Arbeid Techniek De maakbare mens De spelende mens Een kloof? Wij denken door Deel 2 het goede Ethiek Wakker worden Hedonisme Eden Moraal Waarden Gelijkwaardigheid De natuur Zelfzucht Hechting Samenwerking Wederkerig altruïsme Met gelijke munt Geweld Gevoelens Nu Het grootste geluk Gij zult Op zich Verantwoordelijkheid Deugd Gelukt Kracht Begrippenlijst Inhoud Wij denken over kennis en wetenschap Deel 1 Kennis Vergeten Filosofie Een goed begin Hoofdbreker Zintuigen De hersenen Zien Geloof Empirie Ervaring Geheugen Inductie Eigenschappen Substantie Scepticisme Bomen in het bos Twijfel Ratio Logica God Solipsisme Denkfuncties Naturalisme Dubbel zien Fenomenen Doen en ondergaan Taal Een spiegel Waarheid Absoluut Het werkt Memen Deel 2 Wetenschap Geklets Een mythe Logos Het doel Wetmatigheid Het experiment Evolutie Vooruitgang Wetenschapsfilosofie Het standaardbeeld Zegbaar Confirmatie Al te menselijk Waarnemingsbasis Weerlegging Niet Geen weerlegging Design Werelden van verschil Paradigma Context Geest Uniek Begrijpen Een interpretatie Ervaring Waarde Kwaliteit l Theorieboek l Verwerkingsboek VWO Auteurs dr. Philippe Boekstal drs. Huib Schwab l Theorieboek l Verwerkingsboek VWO Auteur dr. Philippe Boekstal Zie voor meer informatie: 16 HAVO/VWO VWO/GYMNASIUM 17

10 Gedeeld verdriet Het opzetten en begeleiden van rouwgroepen voor jongeren Wanneer jongeren een verlies in het gezin meemaken verandert er nogal wat in hun leven. In gesprekken die we met jonge mensen voeren, horen we hoe moeilijk het is om de gedachten bij de les te houden. Ze hebben moeite om zichzelf bij elkaar te houden, alsof ze elk moment als een kaartenhuis kunnen instorten, falling apart. Ze voelen een diepe en intense leegte van binnen. Soms kelderen de schoolprestaties na een verlies en moet de jongere zelfs een jaartje overdoen. Anderen proberen zoveel afleiding te vinden in het studeren dat ze juist hogere resultaten halen. Een tweede belangrijk aspect dat we van jongeren horen, is dat ze op school behoefte hebben aan erkenning voor het verlies. Bij de meeste jongeren gaat die roep om erkenning niet zo ver dat ze er in de klas expliciet aandacht voor willen hebben, het gaat meer om subtiele erkenning. Ze bedoelen dat docenten rekening willen houden met de situatie, er begrip voor hebben dat het af en toe niet lukt om huiswerk te maken, snappen dat sommige onderwerpen in de les extra moeilijk zijn. In deze map is concreet uitgewerkt materiaal te vinden om jongeren te kunnen begeleiden in hun rouw. Product l Map (losbladig systeem) l Begeleidersboek Voortgezet onderwijs Auteur dr. Riet Fiddelaers-Jaspers Het opzetten en begeleiden van groepen voor kinderen en jongeren in echtscheidingssituaties Kinderen en jongeren in echtscheidingssituaties krijgen te maken met allerlei vormen van verlies en verandering. De vertrouwde gezinssituatie is er niet meer, vaak moeten ze verhuizen, soms worden broers en zussen ook gescheiden van elkaar en komt er een nieuwe partner van een van de ouders in beeld. Verdriet, boosheid, soms ook opluchting strijden om voorrang. Kinderen vragen zich af of het ook aan hen ligt dat hun ouders niet meer van elkaar houden. En blijft papa wel mijn papa nu mama een nieuwe vriend heeft en papa niet meer bij ons woont? Door hun zorgen te delen met lotgenoten kan de zware rugzak die kinderen en jongeren met zich meedragen lichter worden. In deze map is concreet uitgewerkt materiaal te vinden om een lotgenotengroep te starten. Product l Map (losbladig systeem) l Begeleidersboek Voortgezet onderwijs Auteur dr. Riet Fiddelaers-Jaspers Nieuw in 2017 In januari 2017 komt bij DAMON een nieuwe methode levensbeschouwing/godsdienst uit voor HAVO/VWO onderbouw. In deze methode wordt uitgebreid aandacht geschonken aan religieuze en niet-religieuze levensbeschouwingen die aan de basis liggen van de Nederlandse cultuur. Aan de orde komen onder meer jodendom, christendom, islam en humanisme, (religieuze) rituelen en feesten. l Werkboek l Website ondersteuning HAVO/VWO onderbouw 18 VOORTGEZET ONDERWIJS NIEUW IN

11 Uitgeverij Bestellingen en distributie Uitgeverij DAMON Postbus AA Budel