Guy Lorent, Coördinator Cerenah. Zoektocht naar evenwicht

Transcriptie

1

2 Guy Lorent, Coördinator Cerenah Zoektocht naar evenwicht

3 Cerenah Centrum voor psycho-neurologische behandeling

4 Cerenah Cerenah Centrum voor psycho-neurologische behandeling Psycho-immunologie Psycho-geriatrie Psycho-oncologie Psycho-cardiologie Psycho-chirurgie Psycho-neurologie

5 Psycho-neurologie Psycho-neurologie = Psychologische/psychiatrische begeleiding van de gevolgen van een neurologische aandoening.

6 Psycho-neurologie Klinisch herstel Psychoneurologische behandeling Verwerking

7 Zoektocht naar evenwicht

8 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

9 Evenwicht 1 Cerenah 1. Evenwicht tussen functioneel aanbod en categorische groepen - Makkelijk omschrijfbare groepen - Zinvolle groepen: Revalidatie + Therapeutisch

10 Evenwicht 1 NAH Niet Aangeboren Hersenaandoeningen brede betekenis Degeneratieve aandoening Ziekte van Huntington NAH Syndroom van Wernicke Korsakov

11 Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie.

12 Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening.

13 Ceranah CR 1: verwardheid en desoriëntatie. CR 2: verwerking, depressie, gedragsproblemen bij mensen met een hersenaandoening. CRK: personen met geheugenproblemen en executief dysfunctioneren.

14 4 fasen Fase 1 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid

15 4 fasen Fase 1 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Fase 2 Functietraining Regeneratie Structureren

16 4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining

17 4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

18 4 fasen CR 1 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

19 4 fasen CR 2 CR 1 Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

20 4 fasen CR 2 CR 1 CRK Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Orientatie Veiligheid Betrokkenheid Functietraining Regeneratie Structureren Reorganisatie Adaptatie Compensatie Strategietraining Participatie Nieuwe rollen Werk Vrije tijd Wonen

21 4 fasen Fase 1 Fase 2 Fase 3 Fase 4 Overweldigd door aandoening Worstelen met aandoening Leven met aandoening Leven voorbij de aandoening (Cheryl Gagne, 2004)

22 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp

23 Evenwicht 2 Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening

24 Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007) 3 subgroepen zware zorglast: fysiek zwaar afhankelijke personen met geassocieerde cognitieve beperkingen die intensieve verpleegkundige zorg nodig hebben (o.a. gastrostomie, canule, ): nood 24/24u nursing zorg personen met ernstige gedragsproblemen, al dan met fysieke en cognitieve beperkingen: enorme belasting personeel en andere bewoners; nood hoge bestaffing en gespecialiseerde opleiding in aanpak ernstig verwarde en gedesorienteerde personen die continue supervisie vereisen wegens o.a. ronddolen, vooral bij weinig of geen fysieke en mobiliteitsbeperkingen.

25 Chronische zorgbehoeften bij personen met een niet- aangeboren hersenletsel (NAH) tussen 18 en 65 jaar (KCE Studie 51A, 2007) Epidemiologie: gedragsproblemen agressie problemen met zelfcontrole en -beheersing incidentie: 25-70% jaarlijkse incidentie in Belgie: ongeveer 75 nieuwe gevallen per jaar

26 Gedrags- en emotionele problemen bij NAH bewoners (KCE studie, 2007) 60,0% 50,0% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% Gedragsproblemen Emotionele problemen VF % 23,8% 21,1% RVT % 40,7% 49,4%

27 Evenwicht 2 Grote nood aan psychiatrische ondersteuning bij mensen met niet aangeboren hersenaandoening Beperkte middelen voor een dubbele opdracht Selectie bij opname rekening houden met draagkracht personeel en patiënten Met beoogde kwaliteit van zorg.

28 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning

29 Evenwicht 3 Evenwicht tussen volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning

30 Evenwicht 3

31 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care

32 Evenwicht 4 Evenwicht tussen Best possible care - Optimal care Rekening houden met: - Evoluties in gezondheidszorg - Economische realiteit - Opnamedruk - Wensen patiënt en omgeving

33 Evenwicht 4 Evenwicht tussen Best possible care - Optimal care Resolutie in Aanbieden van vorming (=missie) Engageren in samenwerkingen

34 Samenwerkingen samenwerkingen WZC Bethlehem Vzw Stijn Platform NAH Samen huizen vzw Kenniskring NAH VZW Walden Cerenah Liaison GHB Huntington Conventie Huntington Liga Korsakov Kenniscentrum Supportteam NAH Samenwerkings verband NAH

35 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

36 Evenwicht 5 Mythe: gedrag bij NAH is onbehandelbaar (Vb: impulscontrole, anosognosie, gebrek aan empathie,..) Gedreven zoektocht naar behandelmethodes Risico op te lang doorbehandelen.

37 Cerenah een kwestie van evenwicht 1. Functioneel aanbod en categorische groepen 2. Welwillende hulp en haalbare hulp 3. Volledige zelfbeschikking en noodzakelijk ondersteuning 4. Best possible care - optimal care 5. Therapeutische hardnekkigheid en uitgedaagd worden bij moeilijk behandelbaar gedrag

38 Besluit samenvattend Binnen problematiek van NAH nog veel meer uitgedaagde evenwichten Mens in zijn totaliteit ingebed in een eigen context Evenwicht tussen mensgerichtheid en ziektegerichtheid steeds evalueren

39

40 Dr. Dirk Liessens psychiater Ziekte van Huntington

41 1872 George Huntington Eerste beschrijving van de ziekte Neurologie Psychiatrie

42 1967 Marjorie Guthrie Eerste familie-vereniging

43 1974 Huntington Liga België Franz Baro, Herman Van den Berghe, Jan De Saedeleer, Bea De Schepper, Eerste werking in het UPC St. Kamillus Franz Baro René Dom Michel Malfroid

44 1980 Project voor Huntington In kaart brengen van alle families Stamboomgegevens Sociale dienst in Bierbeek

45 1983 Genetisch defect Dominant erfelijk Chromosoom 4 Diagnostiek door familie, observatie en neuropsychologie. Genetisch via familielid

46 1993 CAG-repeat Preventieve test Diagnostische test Start neurobiologisch onderzoek Hoop op disease modifying treatment

47 1993 Kliniek Krijkelberg AOP en AGP RKS en RGP

48 1999 Home Marjorie Categorale zorg Uitbreiding naar 26 plaatsen

49 2003 EHDN Registry Bundelen van wetenschappelijk onderzoek 2015 samen met USA: enroll-hd UZ Gasthuisberg - UPC St. Kamillus

50 2009 Conventie RIZIV Expertisecentrum Samenwerking met RVT s Bijkomende conventie 2015 tweede expertisecentrum

51 2015 AOP acute organische psychiatrie wordt CERENAH CR 2 30 bedden Ziekte van Huntington NAH Ziekte van Korsakoff

52 2015 CERENAH CR 2 Veiligheid en geborgenheid Functieherstel fysiek cognitief executief Aanpassing en activatie Participatie wonen werken vrije tijd - relaties

53 2015 CERENAH CR 2 Patiënt en betrokkenen Verregaande inschatting van de fenomenologie Emotionele verwerking in alle fases Aandacht voor identiteit en zelfbeeld

54 2015 CERENAH CR 2 Antonovski : salutogenese en empowerment Comprehensability Managability Meaningfullness

55

56 Afdeling CRK: revalidatie bij Korsakovsyndroom en aanverwanten Dr. Veerle Wils, psychiater

57 Opnamecriteria Geheugenstoornis en/of executieve functiemoeilijkheden, alcoholgerelateerd of t.g.v. andere neurologische aandoening Revalidatievraag / -potentieel Open deur aankunnen Minimale zelfstandige mobiliteit Afwezigheid van sterke hunkering naar alcohol en andere middelen

58 Afdeling CRK 27 bedden (woonunit 5),10 tal stoelen Leeftijd: 39-62j, vooral 45-55j 75% mannen, 25% vrouwen Verblijfsduur: mediaan: 1,1 jaar (gem. 2,9 jaar) (cijfers sept 2013, invloed van enkele zeer lange verblijvers)

59 Wernicke-Korsakov Acuut beeld: Wernicke encephalopathie Gangmoeilijkheden (cerebellaire ataxie) Oogbewegingsstoornissen (oogspierverlamming, nystagmus) Verwardheid, sufheid (delier) Chronisch beeld: Korsakov syndroom Geheugenmoeilijkheden Apathie/executieve functiestoornis (Lichte ataxie)

60 Ontstaan Thiamine of vit B1 tekort, door malnutritie/malabsorptie/toegenomen gebruik: alcoholisme, anorexie, hyperemesis. Kleine bloedingen in en rond derde ventrikel en aquaduct, vierde ventrikelbodem, thalamuskernen, corpora mamillaria, hersenstam en cerebellum Beschadiging voorste thalamuskernen cruciaal voor kenmerkende geheugenstoornissen

61 Geheugenstoornissen bij Korsakov Expliciete geheugen gestoord Anterograad en retrograad (hippocampale circuit) Episodisch veel meer dan semantisch Impliciete geheugen grotendeels gespaard (basale ganglia en cerebellum)

62 Centraal executieve stoornissen Problemen bij het initiëren van gedrag Problemen met plannen en bijstellen van gedrag Beperkt besef van tekorten/beperkt inzicht Confabulaties (eerder organisatiedefect dan geheugenprobleem) (Problemen met stoppen of afremmen van gedrag, vooral bij de zeer ernstige vormen) Mediodorsale thalamuskernen/(cerebellum)

63 Kwetsbare fysieke toestand Lever, pancreas, slokdarm/maag Cardiovasculair, longkanker (roken) Kanker mond, slokdarm, keel (alcohol en roken) Polyneuropathie, (neuropathie n.opticus) Ataxie: verhoogd valrisico Hersenschade en gecompliceerde fracturen door valpartijen en onttrekkingsinsulten (Osteoporose)

64 Benadering Empathisch-directief Info: 4 K s kort, konkreet, kontinu, konsequent Foutloos leren

65 Medisch-psychiatrische behandeling Sec. psychiatrische stoornissen: depressie, angst, paranoïde reacties, uitgesproken ontremming Vooraf bestaande psychiatrische stoornissen Bipolaire stoornis en recidiverende depressies (Borderline) persoonlijkheidsproblematiek Andere middelenafhankelijkheid of -misbruik

66 Multidisciplinaire revalidatie Compenseren voor geheugenstoornis: Aanpassen omgeving Hulpmiddelen leren gebruiken: agenda, horloge of GSM met alarm, wekker, informatiebord, routebeschrijvingen, stappenplannen ( vaardigheden stapsgewijs ) Optimaal leren benutten resterende geheugencapaciteit Leren is vooral impliciet leren: trainen door concrete en steeds herhaalde oefeningen Stapsgewijs, foutloos leren, concreet en met korte instructies, gebruik makend van vanishing cues

67 Agendatraining Klassikale individuele agendatraining : Schema van de inhoud van de agenda Pers. gegevens/weekschema/afspraken/index inoefenen à rato van 3/week, tot 20 sessies Foutloos leren, vanishing cues Vraag en antwoord Weet-vragen: zijn alle op te zoeken in weekschema Doe-vragen 24 uurs ROT op de afdeling en in contact met alle medewerkers

68 Multidisciplinaire revalidatie PMT: individuele fitness, wandelen, relaxatie, bewegingsspelen Kinesitherapie Algemene cognitieve stimulatie (denkspelen ) Handwerk, arbeid in semi-industriële ateliers, in zorgboerderij (Ontwikkelen nieuwe hobby: keramiek ) Woontraining in kleine woonunit (5 pers) Arbeidstrajectbegeleiding

69 Na de opname 45% naar voorziening met 24uurs-toezicht (PVT, WZC) 10% naar Begeleid Wonen 45% naar huis (mantelzorg, thuisbegeleiding, dagkliniek, uitzonderlijk terug aan het werk )

70 Toekomstplannen Verbeteren rookstopbegeleiding Affectregulatie: hartcoherentiefeedback? WONEN: bijkomend Korsakov-huis?, samenwerkingsverbanden; outreach-team? Dialogisch/meerstemmig vergaderen en rapporteren Families en KOPP

71

72 Niet Aangeboren Hersenletsel Guy Lorent, Klinisch Neuropsycholoog

73 Accenten Enkele accenten in onze benadering

74 Centraal = verwerkingsproces Klinisch herstel

75 verwerkingsproces Klinisch herstel Persoonlijk herstel

76 verwerkingsproces Psychoneurologische behandeling

77 verwerkingsproces

78 verwerkingsproces Spanning tussen terugkeren naar wie men was en investeren in wie men is

79 verwerkingsproces Spanning tussen revalidatie en aanvaarding

80 verwerkingsproces Resolutie herdefiniëren re - validatie

81 verwerkingsproces Verwerking Doel van verwerking = aanvaarding Drie componenten (Risdon,2003) 1. Genezing moet niet dadelijk verwacht worden 2. Richten op andere aspecten van het leven dan de ziekte 3. Aanvaarding niet zien als einde van een zinvol leven, maar engageren in zoektocht om andere invulling van waarden te vinden..

82 verwerkingsproces Dimensies van bestaan Fysisch Sociaal Psychisch Spiritueel Waarden Veiligheid Comfort Aanzien Erkenning Zelfkennis Zelfactualisatie Hogere idealen Zingevingsysteem Genot Succes Autonomie Geloof Gezondheid Zorgen Vrijheid Spirituele waarden Schoonheid Vriendschap Ultieme betekenis Bron: Koen de Fruyt, Mia Leijssen

83 Beïnvloedende factoren bij NAH Hersenletsel Leerproces Somatiek Beleving Gedrag Emotie Waarden Omgeving Persoonlijk heid

84 Interdisciplinaire werking Interdisciplinair Complexere problemen vragen om interdisciplinaire werking

85 Interdisciplinaire werking Interdisciplinair Doelen interdisciplinariteit: Hogere effectiviteit van enkelvoudige doelen (vb transfers, houding, impulscontrole, emotionele training, uitspraak,..) Verdelen van krachten bij complexe doelen (vb.: impulscontrole, emotionele training, ADL zelfstandigheid: kiné transfers, ergo: hulpmiddelen, psycho, benadering: vpk integratie,..)

86 Interdisciplinair Uitdaging Interdisciplinair omwille van moeilijk te behandelen gedrag (Impulscontrole, anosognosie, empathie,..) Verschillende therapievormen installeren om mensen te bereiken. Therapievormen met verschillend bereik. Activiteitgericht Samenwerkingsgericht Creatief Multimodaal Zelf-reflexie

87 Interdisciplinair en innovatie Uitdaging Experimenteren en blijven zoeken naar nieuwe behandelmethodes: Integrated Psychological Therapy Adventure therapy Sociale Emotionele Training... Om tegemoet te komen aan diversiteit en bijzondere noden bij mensen met NAH

88 Innovatie Innovatie Inspanningen in het zoeken naar hulpmiddelen op maat: Cognitieve: Bleuassist, Viamigo, Watchminder Gedrag:...

89 Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Rekening houden met: Geheugen: neerslag gesprekken Beperkte aandacht/afleidbaarheid Executieve problemen Beeldspraak Contextafhankelijkheid van gedrag Sneller inschakelen betrokkenen Regelmatig psycho-educatie voorzien Meer structuur in gesprek brengen

90 Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Combinatie van werken aan verwerking en aanpakken NAH-gerelateerde thema s Thema s: Angst en vermijdingsgedrag Depressie, zowel identiteitsgebonden als uitputtingsdepressies Impulscontrole Sociaal cognitieve moeilijkheden, verstoorde communicatie Machteloosheid, wantrouwen Laag zelfbeeld

91 Therapeutische aanpassingen Gevolgen van regie aanvaarden Psychotherapeutisch proces vraagt aanpassingen: Zoeken naar succeservaringen vs incasseren van beperkingen Heb aandacht voor identiteitsbeschrijvende gebeurtenissen, focus op vandaag Vaardigheidstrainingen Weg zoeken doorheen beperkt ziekteïnzicht

92 Psycho-neurologie Gevolgen van regie aanvaarden Dank u

93

94 Een verblijf op Cerenah 1 (CR 1) Dr. Katrien Vanwezer, psychiater

95 Een verblijf op Cerenah 1 30 bedden Opnames: 2013: 64 ex in. 2014: 67 ex in. Personeelsleden: 24u perm. ( 15): 17,55 FTE (gem.) Therapeuten ( 15): 3,15 FTE (gem.)

96

97

98

99

100 Een verblijf op Cerenah 1 Ooit geweest Lang geleden Toen een heldere geest Nu een troebel heden

101 Wie verblijft hier? Personen met hersenaandoening (NAH) waar verwardheid en desoriëntatie op de voorgrond staan. Moeilijk hanteerbaar gedrag Somatische zorg Leeftijd speelt geen rol maar

102 Wie verblijft hier? NAH Letsel door ongeval Letsel na bloeding of CVA Hersenbeschadiging door infectie, tumor Hersenbeschadiging door anoxie Hersenbeschadiging door middelenmisbruik En ook: neurodegeneratieve aandoeningen of congenitale aandoeningen die op latere leeftijd een hersenaantasting geven

103 Wie verblijft hier? Acute toestandsbeelden: patienten doorverwezen uit AZ Semi-acute toestandsbeelden: bv. verlengd delier Chronische beelden: bv. onhoudbare thuissituatie Time-outs bij crisissituaties

104 Wat gebeurt hier? De behandeling is ondersteunend, zorgend, oriënterend, niet de gestructureerde therapie staat centraal maar elk contact heeft een therapeutische functie. Het creeëren van een veilige comfortabele omgeving zonder de revalidatie uit het oog te verliezen.

105 Wat gebeurt hier? Uitdaging aangaan om voor elke individuele patiënt een aanpak te formuleren om hem zo snel mogelijk georiënteerd te krijgen en de emotionele impact van de verwarde periode zo beperkt mogelijk te houden.

106 Wat gebeurt hier? Oriëntatie Naambordje aan de kamerdeur, vertrouwde objecten in de kamer Goed zichtbare oriënterende hulpmiddelen op verschillende plaatsen zoals klok, kalender, binnentuin Labels of afbeeldingen op deuren van badkamer en toilet Correcte informatie herhalen Spullen op een vaste plaats, vaste kastindeling Veel herhalen, weerkerende routines Werken met lijstjes, agenda

107 Wat gebeurt hier? Drie grote pijlers: 1. Belevingsgerichte zorg 2. Gedragsrevalidatie 3. Diagnostiek en therapie

108 Belevingsgerichte zorg Geestelijke kracht is zonder woorden zeggen wat de pijn verzacht zonder uit te leggen

109 Belevingsgerichte zorg Mensen met dementie begeleiden in het omgaan met de cognitieve, emotionele en sociale gevolgen van de ziekte door aan te sluiten bij hun individuele mogelijkheden en subjectieve beleving (Dröes et al, 2003) Doel: verhogen van het welbevinden en kwaliteit van leven

110 Belevingsgerichte zorg Kijkt naar de hele persoon, niet alleen naar de aangetaste hersenen Richt zich op de overgebleven functies emoties en cognitieve vaardigheden, niet op de verloren functies Kijkt naar de persoon binnen de context van zijn relaties en familie (De Lange, 2004)

111 Belevingsgerichte zorg Concreet: Belang van contact met de familie en zorgnetnetwerk om zicht te krijgen op de levensloop en belangrijke gebeurtenissen Geen bandwerk in de verzorging Individueel therapieplan aangepast aan de mogelijkheden van patiënt

112 Belevingsgerichte zorg Inspraak van patiënt, behandel een volwassene als volwassene, geen betutteling Neem niet over, doe samen Feedback en complimenten zijn belangrijk Keuzes aanbieden Fixatie arm beleid, gebruik maken van hulpmiddelen Sederende medicatie dagelijks evalueren

113 Fixatie-arm en hulpmiddelen Bed laag, geen sponden, matras naast bed Camerabewaking, sensoren Halve deur Huntingtonzetel Heupprotectoren Ballendeken Zitzak

114 Fixatie-arm en hulpmiddelen Ballendeken Theorie van sensorische integratie (A. Jean-Ayres) Stimulatie tastzin van spieren en gewrichten geven signalen naar CZS rustgevend, beter lichaamsgevoel

115 Fixatie-arm en hulpmiddelen Zitzak Volgens zelfde principe als ballendeken

116 Fixatie-arm en hulpmiddelen Heupprotectoren

117 Fixatie-arm en hulpmiddelen Huntingtonzetel Door positie patiënt voorkomt dit doorligwonden Door positie patiënt vermindert het onrust en drang om steeds op te staan.

118 Gedragsrevalidatie Bemeesteren van een aantal gedragingen die voor een patiënt belangrijk zijn en hierdoor bekomen dat het moeilijk hanteerbaar gedrag voor de patiënt minder nodig is om zijn doel te bereiken

119 Gedragsrevalidatie Moeilijk hanteerbaar gedrag Onrust en agitatie Lage frustratie tolerantie, prikkelbaarheid Apathie en initiatiefverlies Ontremd gedrag: impulsiviteit, verminderde zelfcontrole, risico gedrag Sociaal onaangepaste handelingen Aandachtzoekend gedrag Wantrouwen, achterdocht

120 Gedragsrevalidatie Aanleiding, oorzaak zoeken Uitlokkers opsporen en vermijden Klare grenzen zonder de nadruk op de regels Overprikkeling, stress vermijden Repetities in het dagritme Medicatie Niet in discussie gaan, afleiden Ongewenst gedrag negeren, negatieve aandacht niet bekrachtigen

121 Gedragsrevalidatie Gedragsrevalidatie en belevingsgerichte zorg sluiten elkaar niet uit Soms zoeken naar een goed evenwicht Wekelijkse team intervisies om aanpak af te spreken

122 Diagnostiek en therapie Indien diagnose niet duidelijk is: Klinische observaties van hele team (ergo, kiné, psychologen, arts, verpleging, sociale assistente) Verzamelen gegevens voorgeschiedenis Neuropsychologisch testonderzoek Aanvullende beeldvorming Duur: 6 weken

123 Diagnostiek en therapie Therapieprogramma wordt steeds op maat aangeboden volgens nood Aantal laagdrempelige groepstherapieën: Denkoefeningen (verschillende groepen volgens sterkte) Actua Psychomotore therapie (ochtendgym, kegelen, wandeling, relaxatie) Ergotherapie (kooksessies)

124 Diagnostiek en therapie Individuele therapie op maat Kiné (motorische revalidatie, behoud van functies, comfort) Cognitieve oefeningen (reminiscentie, oefeningen gericht op specifieke uitval) Gesprekstherapie (individueel of met systeem) Psycho-educatie Logopedie Aroma- en lichttherapie

125 Diagnostiek en therapie Na 6 weken Diagnose wordt in team besproken ikv verdere toekomstmogelijkheden Uitgebreide bespreking met patiënt en familie Oriëntatie naar huis (eventueel met extra omkadering), naar aangepaste woonvorm (WZC, VAPH), naar een vervolgafdeling, verderzetting hospitalisatie met streven naar een maximale duur van 6 maanden.

126

127

128 Dr. Dirk Liessens, beleidsarts Cerenah Nabeschouwingen

129 Evenwichten

130 Evenwichten Mens patiënt cliënt partner en mens

131 Evenwichten Functieherstel en aanpassen en integratie

132 Evenwichten fysieke problemen en cognitieve symptomen en executieve mogelijkheden en emotionele weerslag en sociale en maatschappelijke gevolgen en spirituele en existentiële gevolgen

133 Evenwichten Wat we kunnen en niet kunnen Onmogelijke opdracht op eerste zicht Hoop en machteloosheid Verlangen en realiteit Vechten en aanvaarden

134 Evenwichten Verleden en toekomst Krachten van buiten af Beperkingen Uitdagingen

135 Evenwichten Carl Jaspers : Erklären Verstehen Professionalisme Zorgzaamheid

136 Evenwichten Bedankt