Korsakov centrum Slingedael

Transcriptie

1 Korsakov centrum Slingedael Jan W. Wijnia specialist ouderengeneeskunde Rotterdam Geen belangenconflict, geen contact met bedrijven

2 Vroege herkenning WKS Medisch Contact Cover fotografie Jan Lankeveld

3 Vroege herkenning WKS Ontwikkeling Wernicke-Korsakov syndroom (mentale + motore verschijnselen) Symptoompresentatie in begin: delier Lichamelijke gevolgen: infecties Enkele valkuilen in diagnostiek

4 Valkuilen In de presentatie van klachten rekening houden met mogelijke problemen t.a.v. uiten en inschatten van de hulpvraag: Gevaar van vertraging in diagnostiek bij arts en patiënt Klachten worden door patiënt aan vroegere ziekten gekoppeld, probleem m.b.t. overzicht over situatie Klachten worden door arts opgevat als lokaal probleem Informatieverlies tijdens/na consult, geen continuïteit Medewerking onderzoek beperkt of fragmentarisch Relatief late symptomen als eerste opgemerkt Wilsbekwame patiënt zelf verantwoordelijk J.W. Wijnia

5 100 Bij hoeveel patiënten (%) met Korsakov waren er t.a.v. recent alcoholgebruik concrete gegevens % Aantal opnames van de patiënt ( laatste opname = Korsakov-diagnose ) N = 73 patiënten

6 Infecties Infecties => meer thiamine gebruik Thiaminegebrek => infecties Aanwezigheid van infecties (50%): longontsteking, urineweginfecties, bloedvergiftiging/ sepsis, abces, empyeem Thiamine deficiency and its prevention and control in major emergencies World Health Organization, 1999

7 Klassieke Wernicke Wernicke encephalopathie, hersenaandoening En = in; Ceph = kop; pathos = aandoening 1. Verwardheid, delier 2. Loopstoornis, coördinatie: ataxie 3. Oogbewegingsstoornissen, ophthalmoplegie / nystagmus

8 Klassieke Wernicke Escourolle & Poirier 1977

9 Gestoorde oogbewegingen Opdracht naar links te kijken Oosterhuis HJ. Neurologisch oefenboek. Uitg. Bunge

10 Verbetering na therapie Oosterhuis HJ. Neurologisch oefenboek. Uitg. Bunge

11 Casuïstiek (1) Dhr A, 60 jaar, SEH ziekenhuis / neurologie, collaps Voorgeschiedenis: 2-3 flessen wijn per dag, jenever Glasgow Coma Schaal 12/15: ogen open bij aanspreken, lokaliseert pijn, reageert verward; sufheid, slaperigheid Ligt op bed, het onderzoek is moeilijk Verwaarloosd, vitamine B1=25 nmol/l [L] Symptomen dag 1: sufheid J.W. Wijnia

12 Casus vervolg Wisselende aandacht, snel afgeleid Enige dysartrie, licht woordvindingsstoornissen Desoriëntatie, geheugenstoornissen Kantoor naast busstation, aan het werk Gedachtegang moeilijk te volgen Confabulaties Coöperatief, stemming g.b. Symptomen dag 16: delier in remissie J.W. Wijnia

13 Casus vervolg Wisselende symptomen Toename eind van de dag Met name wisselende aandacht Genoemde geheugenstoornissen Doofheid voeten Symptomen dag 24: aandacht J.W. Wijnia

14 Wernicke-Korsakov syndroom - Gezond K o r s a k o v - Cognitie - Delier W e r n i c k e - Slaperig - Coma verloop in de tijd J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

15 Delier = Wernicke Onduidelijke spraak woorden worden ongearticuleerd uitgesproken gedeeltelijk weggelaten, lopen in elkaar over Gestoorde aandacht aandacht zakt weg ( vasthoudendheid ) versterkt afleidbaar ( waakzaamheid ) Beloop met wisselingen jww

16 Delier = Wernicke Delirium as a clue to diagnosis and pathogenesis of Wernicke-Korsakoff syndrome (WKS) J.W. Wijnia & E. Oudman European Journal of Neurology (2013)

17 Mobiliteit/ collaps - Gezond K o r s a k o v - Ernstig cognitief W e r n i c k e - Delier - Somnolent - Coma J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

18 Mobiliteit - Gezond K o r s a k o v - Ernstig cognitief W e r n i c k e - Delier - Somnolent - Coma J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

19 Mobiliteit - Gezond K o r s a k o v - Ernstig cognitief W e r n i c k e - Delier - Somnolent - Coma J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

20 Beloop - Gezond K o r s a k o v - Ernstig cognitief W e r n i c k e - Delier Dementie - Somnolent - Coma J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

21 Vroegdiagnostiek WKS Aanwezigheid van een delier Aanwezigheid van infecties (50%): longontsteking, urineweginfectie, bloedvergiftiging/ sepsis, abcessen, empyeem Niet kunnen lopen/ collaps J.W.Wijnia, Slingedael, 2013

22 Dank voor uw aandacht

23 Loopstoornissen Alcohol intoxicatie Alcoholische myopathie (spierzwakte bovenbenen) Alcoholische polyneuropathie (zenuw beschadiging, dove of prikkelende voeten) Hersenstambeschadiging (centrale pontiene myelinolyse) Wernicke-encefalopathie Hersenbloeding (subduraal hematoom) Cerebellaire atrofie J.W.Wijnia, Slingedael, 2013