FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN
|
|
- Frank Meijer
- 8 jaren geleden
- Aantal bezoeken:
Transcriptie
1 TENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN Vakcode: Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 25 juni 2010 Tijd: uur Zaal: Q.105 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier) je naam en studentnummer Bij elke vraag dient de berekeningswijze waarmee het antwoord is verkregen volledig te worden uitgeschreven!
2 Vraag 1 In de farmacokinetiek wordt getracht een vergelijking op te stellen die de plasmaconcentratie als functie van dosis en tijd beschrijft. Om de complexiteit van het lichaam te versimpelen wordt gebruik gemaakt van compartiment-modellen. a) Wat wordt verstaan onder een compartiment? Verzameling van weefsels die in zeer snel evenwicht met elkaar staan zodat het tijdsverloop in elk van de weefsels gelijk is. b) Op welke manier kan experimenteel worden bepaald welk compartiment-model van toepassing is voor een nieuw geneesmiddel? Injecteren van het geneesmiddel en op verschillende tijdspunten de plasmaconcentratie bepalen. Vervolgen ln(plasmaconcentratie) tegen de tijd uitzetten. Indien rechte lijn één-compartimenten model; indien kromme lijn (laatste deel lineair) twee-compartimentenmodel. Geef voor elk van de onderstaande situaties aan welke vergelijking de plasmaconcentratie beschrijft als functie van dosis/toedieningssnelheid en tijd. c) Één-compartiment model; intraveneuze bolus-injectie. C pl,t = D/V D *e -ke*t d) Twee-compartiment-model; intraveneuze bolus-injectie C pl,t = A *e - *t + B*e - *t Voor alle doseringen: C pl,t = A *D*e - *t + B *D*e - *t e) Één-compartiment-model; infuus. C pl,t = C ss *(1-e -ke*t ) waarbij C ss = R/CL f) Één-compartiment-model; orale toediening. C pl,t = A *D*(e -ke*t - e -ka*t ) waarbij A = F*k a /(k a -k e )*V D
3 Vraag 2 De farmacokinetiek van geneesmiddel A wordt beschreven met één-compartimenten model. Geneesmiddel A heeft een halfwaardetijd van 5,54 uur. Als het geneesmiddel wordt toegediend als intraveneuze bolusinjectie van 150 mg is de oppervlakte onder de curve (AUC) 960 (µg*uur/liter). a) Bereken met behulp van deze gegevens de farmacokinetische constantes: eliminatiesnelheidsconstante k e = ln(2)/t 1/2 = ln(2)/5.54 = uur -1 klaring (eng: clearance) AUC = dosis/cl CL = dosis/auc = (µg)/960 ((µg*uur/liter) = (liter/uur) verdelingsvolume k e CL V D CL = k e *V D VD = CL/ke = /0.125 = 1250 liter Belangrijk: geef voor elk van de berekende waardes de eenheid! De drempelwaarde van farmacologische werking van dit geneesmiddel is 20 µg/liter. b) Wat zal de werkingsduur zijn van een intraveneuze injectie van 250 mg? C pl,t = D/V D *e -ke*t = 250 (mg)/1250 (ltr)* e *t = 0.02 (mg/ltr) e *t = 0.02*1250/250 = *t = ln(0.10) = tijd = uur c) Met welke dosis kan een werkingsduur van 8 uur worden bereikt? C pl,t = D/1250 (ltr)*e *8 = 0.02 (mg/ltr) D = 0.02 (mg/ltr)*1250 (ltr)/ e *8 = mg d) Als dit geneesmiddel met een infuus wordt toegediend met een snelheid van 50 mg/uur, wat zal de uiteindelijke steady-state concentratie worden? C ss = R/CL = 50 (mg/uur)/ (ltr/uur) = 0.32 mg/ltr
4 Vraag 3 De farmacokinetiek van geneesmiddel B wordt beschreven met een twee-compartimenten model. In een experiment werd dit geneesmiddel intraveneus geinjecteerd met een dosis van 75 mg waarna op verschillende tijdstippen de concentratie in het plasma werd gemeten. Hierbij werden de volgende concentraties gevonden: tijd (uur) plasma-concentratie (µg/liter) ln(c pl ) a) Stel op basis van deze plasmagegevens de vergelijking op waarmee de plasmaconcentratie van dit geneesmiddel kan worden beschreven als functie van dosis en tijd. C pl,t = A *e - *t + B*e - *t Voor alle doseringen: C pl,t = A *D*e - *t + B *D*e - *t QuickTime and a decompressor are needed to see this picture.
5 eerst ln(c plasma) tegen tijd gebruik laatste rechte (beta) deel om (-helling) te bepalen: punten 16 en 24 uur op rechte lijn = (ln(c pl )/ t = (0.300 (-0.105))/(24-16) = 0.405/8 = (uur-1) Voor het laatste punt geldt: C pl,t = B*e - *t (alfa-deel is tot nul genaderd) Invullen van punt 24 uur: 0.90 = B*e *24 B = 0.90/ e *24 = Voorberekening A en alfa worden de twee eerste tijdspunten ingevuld in de volledige vergelijking: t = 1 uur: 5.28 = A *e - * *e - *1 = A *e - * A *e - *1 = = 2.40 A = 2.40/ e - *1 t = 2 uur: 4.19 = A *e - * *e - *2 = A *e - * A *e - *2 = = 1.45 A = 1.45/ e - *2 = 2.40/ e - *1 e - *1 /e - *2 = 2.40/1.45 = {ln (a/b) = ln(a)-ln(b)} ln(e - *1 /e - *2 ) = ln(1.655) = {ln (a/b) = ln(a)-ln(b) ln(e - *1 )-ln(e - *2 ) = (- *1)-(- *2) = = A = 2.40/ e - *1 = 2.40/e = 2.40/0.60 = 4 (µg/ltr) b) Wat zal de plasma-concentratie van dit geneesmiddel zijn 10 uur na een injectie van 200 mg? Voor dosis 75 mg geldt: C pl,t = 4 *e - *t + 3*e - *t Voor dosis 200 mg geldt: C pl,t = 4*200/75 *e - *t + 3*200/75*e - *t op tijdstip 10 uur C pl,t = 4*200/75 *e - *10 + 3*200/75*e - *10 = 4.92 (µg/ltr)
6 Vraag 4 De farmacokinetiek van geneesmiddel C wordt beschreven met één-compartimenten model. Nadat een hoeveelheid van 25 mg van het geneesmiddel oraal is opgenomen werd het tijdsverloop van de plasma-concentratie bepaald. Hierbij werden de volgende plasmaconcentraties verkregen: tijd (uur) plasma-concentratie (µg/liter) ln(cpl) Als hetzelfde geneesmiddel wordt geinjecteerd met een dosis van 10 mg wordt na 10 uur een plasmaconcentratie van 62.3 µg/liter gemeten. a) Bereken op basis van deze gegevens de farmacokinetische constantes: eliminatiesnelheidsconstante k e (uur -1 ) halfwaardetijd t 1/ (uur) absorptiesnelheidsconstante k a 0.10 (uur -1 ) klaring (eng: clearance) CL (ltr/uur) verdelingsvolume V D 125 ltr biologische beschikbaarheid F 0.2 van toepassing: C pl,t = A*(e -ke*t - e -ka*t ) waarbij A = F*D*k a /(k a -k e )*V D stap 1: Zet ln(cpl) uit tegen tijd en beoordeel of de laatste punten op een rechte lijn liggen; deze rechte lijn heeft als helling -k e en als intercept ln(a) neem laatste twee punten: helling = (ln(c pl )/ t = ( )/(96-72) = (uur -1 ) = - k e
7 k e = uur-1 t 1/2 = ln(2)/0.025 = uur voor laatste deel geldt: C pl,t = A*(e -ke*t ) vul gegevens van laat punt in: 4.83 = A*e (-0.025*96) A = (µg/ltr) voor eerste deel geldt: C pl,t = A*(e -ke*t - e -ka*t ) vul gegevens van vroeg punt in: 12.5 = 53.24*(e (-0.025*4) - e (-ka*4) ) 12.5 = 53.24*e (-0.025*4) *e (-ka*4) = *e (-ka*4) = *e (-ka*4) 0.67 = e (-ka*4) ln(0.67) = -k a *4 k a = 0.400/4 = (uur-1) (4 uur punt) Injectie: 10 mg, na 10 uur 62.3 (µg/ltr); Voor injectie geldt: C pl,t = dosis/v D *e -ke*t Dus: 62.3 (µg/ltr) = (µg)/v D *e (-0.025*10) V D = 10000* e (-0.025*10) /62.3 = 125 (ltr) CL = ke * VD = 0.025*125 = ltr/uur F = (AUC oraal /dosis oraal )/(AUC inj /dosis inject) AUC oraal / dosis oraal = (53.24/ /0.1)/ = /25000 = AUC inject /dosis inject = (D/CL)/D = (10000/3.125)/10000 = 0.32 F = 0.064/0.32 = 0.2 QuickTime and a decompressor are needed to see this picture.
8 c) Hoeveel uur na een orale dosis wordt de maximale plasmaconcentratie bereikt? t max = ln(k e )-ln(k a )/(k e k a ) = (ln(0.025) ln(0.1))/ ( ) = Vraag /(-0.075) = 18.5 uur -1 Het tijdsverloop van een stof in een complex systeem kan ook worden gemodelleerd door numerieke analyse, met behulp van de differentiaalvergelijkingen die de individuele processen beschrijven. Een model dat de farmacokinetiek van veel geneesmiddelen kan beschrijven is: In dit model zijn alle processen die worden aangegeven met de pijlen eerste-orde processen. a) Stel voor elk van de plaatsen waar de stof zich kan bevinden (aangegeven met de boxen) de differentiaal-vergelijking op die aangeeft met welke snelheid de lokale hoeveelheid (D 1, D 2, D 3 of D 4 ) verandert als functie van de in de boxen aanwezige hoeveelheden. dd 1 /dt = -k 1 *D 1 dd 2 /dt = k 1 *D 1 + k 3 *D 3 k 2 *D 2 k 4 *D 2 dd 3 /dt = k 2 *D 2 k 3 *D 3 dd 4 /dt = k 4 *D 2 Op tijdstip 0 uur is de hoeveelheid D mg; de hoeveelheden D 2, D 3 of D 4 zijn 0 mg. De snelheidsconstantes die voor dit model van toepassing zijn zijn:
9 k 1 = 0,15 uur -1, k 2 = 0,25 uur -1, k 3 = 0,1 uur -1 en k 4 = 0,05 uur -1. M.b.v. bovenstaand model kan per tijdsinterval worden berekend hoe de verschillende hoeveelheden veranderen. Als het tijdsinterval 2 uur is resulteren na 2 en 4 uur de volgende waardes voor D 1, D 2, D 3 en D 4. b) Bereken met behulp van de in vraag (a) opgestelde differentiaalvergelijkingen de hoeveelheden D 1, D 2, D 3 of D 4 op tijdstip 6 uur. Ga ervan uit dat de snelheid in een tijdsinterval constant is en wordt bepaald door de hoeveelheid aan het begin van het interval. dd 1 /dt = -k 1 *D 1 dd 1 = -k 1 *D 1 *dt D 1, 6 uur = *245*2 = dd 2 /dt = k 1 *D 1 + k 3 *D 3 k 2 *D 2 k 4 *D 2 dd 2 = (k 1 *D 1 + k 3 *D 3 k 2 *D 2 k 4 *D 2 )*dt D 2, 6uur = (0.15* * * *165)*2 = dd 3 /dt = k 2 *D 2 k 3 *D 3 dd 3 = (k 2 *D 2 k 3 *D 3 )*dt D 3, 6 uur = 75 + (0.25* *75)*2 = dd 4 /dt = k 4 *D 2 dd 4 = k 4 *D 2 *dt D 4, 6 uur = 15 + (0.05*165)*2 = 31.5
FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN
HERTENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 27 augustus 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: S.111 Aantal vragen: 5 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier)
Nadere informatieFARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN
TENTAMEN FARMACOKINETIEK EN ADME-PROCESSEN UITWERKINGEN Vakcode: 435084 Docent: dr. J.N.M. Commandeur Datum: 26 juni 2008 Tijd: 12-14 uur Zaal: KC.159 Zet op elk vel (incl. millimeterpapier) je naam en
Nadere informatieBasale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart
Basale Farmacokinetiek op de Intensive care Armand R.J. Girbes & Noortje Swart Intensive Care & Apotheek VU medisch centrum Netherlands Farmaco-terminologie Farmacologie de studie van geneesmiddelen observeerbare
Nadere informatie200906_oefen.pdf. Tentamen 25 juni 2009, vragen
200906_oefen.pdf Tentamen 25 juni 2009, vragen Universiteit Utrecht Farmacie Geneesmiddel en patient Naam: Collegekaartnummer: OPGAVEN TENTAMEN BLOK FA-201 GENEESMIDDEL EN PATIENT 25 juni 2009 9.00 12.00
Nadere informatieAlgemene kennis over farmacokinetiek (PK)
Algemene kennis over farmacokinetiek (PK) C max, klaring, Vd, halfwaardetijd, AUC, biologische beschikbaarheid, proteinebinding Watis ditjargon? Is dit belangrijk voor mij? 2-1 Algemene kennis over farmacokinetiek
Nadere informatieFarmacokinetiek van Psychofarmaca
Page 1 of 11 Farmacokinetiek van Psychofarmaca Mijn nascholing Redactie G.W.K. Hugenholtz, ziekenhuisapotheker, Ziekenhuisapotheek Altrecht GGZ, Den Dolder Dr. D.J. Touw, ziekenhuisapotheker, Apotheek
Nadere informatieSamenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat
Samenvatting Hoofdstuk 1 Farmacotherapie op maat Patiënt komt bij arts en na diagnose schrijft hij of: Geen therapie voor. Niet medicamenteuze therapie voor. Farmacotherapie voor. Een combinatie van mogelijkheden
Nadere informatieWorkshop farmacokinetiek. Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o.
Workshop farmacokinetiek Marieke Zeeman Internist-ouderengeneeskunde Klinisch farmacoloog i.o. De wachtkamer Patiënt M Patiënt B Patiënt C Patiënt D Recapitulatie Oplaaddosis C 0 = F x D / Vd Klaring Cl
Nadere informatieTentamen optimaal sturen , uur. 4 vraagstukken
Tentamen optimaal sturen 12-7- 00, 9.00-12.00 uur 4 vraagstukken Vraag 1 a) Beschrijf wiskundig de algemene vorm van een optimaal besturingsprobleem in de discrete tijd. Hierin komen o.a. de symbolen J,
Nadere informatieSAMENVATTING EN CONCLUSIES
SAMENVATTING EN CONCLUSIES De afgelopen 10 jaar hebben de taxanen paclitaxel (Taxol ) en docetaxel (Taxotere ) een belangrijke plaats verworven in de chemotherapeutische behandeling van kanker. Beide geneesmiddelen
Nadere informatieOptimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische
Nederlandse samenvatting Optimalisatie van de eerste klinische studies in bi ondere patie ntengroepen: op weg naar gebruik van semifysiologische farmacokinetische modellen Algemene inleiding Klinisch onderzoek
Nadere informatien 2 + 2n + 4 3n 2 n + 4n n + 2n + 12 n=1
Radboud Universiteit Nijmegen Tentamen Calculus 2 NWI-NP004B 6 april 205, 8.00 2.00 Het gebruik van een rekenmachine/gr, telefoon, boek, aantekeningen e.d. is niet toegestaan. Geef precieze argumenten
Nadere informatieFarmacodynamie: het concept
Farmacodynamie: het concept effect Wat is farmacodynamie dosis-respons modellen het "alles-of-niets" model het lineair model het sigmoidaal model concentratie de invloed van de tijd 3A-1 Wat is farmacodynamie?
Nadere informatieSynopsis in Dutch. Nederlandse samenvatting
Synopsis in Dutch Nederlandse samenvatting Algemene inleiding en doel van het onderzoek Het onderzoek in dit proefschrift heeft betrekking op de rol van plasma eiwitbinding op de werking van farmaca in
Nadere informatieFarmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :
Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd
Nadere informatieAchtereenvolgens zullen we bij de bespreking van de farmacokinetiek het distributievolume, de clearance van een medicament, de verdeling van een
1 2 Achtereenvolgens zullen we bij de bespreking van de farmacokinetiek het distributievolume, de clearance van een medicament, de verdeling van een medicament tussen plasma en weefsels en de effecten
Nadere informatieFarmacokinetiek in klinisch onderzoek. Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC
Farmacokinetiek in klinisch onderzoek Dr. Floor van Rosse Apotheek Erasmus MC Even voorstellen BSc Biomedische wetenschappen (UU) MSc Epidemiologie (UU) O.a. klinische epidemiologie en farmaco-epidemiologie
Nadere informatieChronisch onderzoek is van belang bij stoffen waarbij accumulatie kan optreden.
Vraag 1: Algemene toxicologie (Bos, 11 punten) a) oem 3 vormen waarin toxische stoffen in het milieu kunnen voorkomen? (2pt) b) Hoe (noem er 3 in totaal) kunnen deze verschillende vormen zich in het milieu
Nadere informatieantibiotica : Hoe moet men doseren?
Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3C-1 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd
Nadere informatieProgramma. Algemene doelstellingen module. De rol van de leerlingen en de docent. Probleemstelling. De module in vogelvlucht. Chemie in de module
Slikken of Spuiten? 5V - Module Nieuwe scheikunde (SLO) Ontwikkelnetwerk Zuid-West Nederland Kitty Jansen Hielko de Haan Marijn Meijer Niek van Noort Miek Scheffers Greta Schoneveld Veronique van de Reijt
Nadere informatieTentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C120 7 april 2010, uur. Het gebruik van een (grafische) rekenmachine is toegestaan.
Tentamen Inleiding Meten en Modelleren Vakcode 8C1 7 april 1, 9. - 1. uur Dit tentamen bestaat uit 4 opgaven. Indien u een opgave niet kunt maken, geeft u dan aan hoe u de opgave zou maken. Dat kan een
Nadere informatieVraag 1. Vraag 2. Vraag 3. Vraag 4. Voor meer oefenopgaven, ga naar
Vraag 1 Je hebt 500 ml oplossing met de verhouding Hibitane : water als 1:4 a. Hoeveel ml Hibitane bevat de oplossing? b. Hoeveel ml water bevat de oplossing? Vraag 2 Je beschikt over 750 ml waterstofperoxide
Nadere informatiePK/PD van antibiotica
PK/PD van antibiotica Waarom is PK/PD zo belangrijk? Programma van de workshop 1-1 PK / PD van antibiotica : van waar komen we? Oorsprong: farmacodynamisch gezien is de antiinfectieuze therapie lange tijd
Nadere informatieExamen VWO. Wiskunde B1 (nieuwe stijl)
Wiskunde B (nieuwe stijl) Eamen VW Voorbereidend Wetenschappelijk nderwijs Tijdvak Woensdag 6 mei 3.30 6.30 uur 20 0 Voor dit eamen zijn maimaal 9 punten te behalen; het eamen bestaat uit 7 vragen. Voor
Nadere informatieHet is een gesloten boek tentamen. Een rekenmachine van het type CASIO fx-82ms is toegestaan, andere typen rekenmachines mogen niet gebruikt worden.
Radboud Faculteit der Medische Wetenschappen Bloktoets Datum Aanvang 5DT02 Chemische factoren 27 februari 2015 13.00 uur Deze tentamenset kunt u na afloop meenemen Het ANDERE deel ingevuld inleveren bij
Nadere informatie16024 GHRH SPC SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL GHRH Ferring 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Een ampul poeder voor injectievloeistof bevat 66,7 µg somatorelineacetaat,
Nadere informatieEiwitexcretie kan worden bepaald na kort verblijf in metabole kooi
Eiwitexcretie kan worden bepaald na kort verblijf in metabole kooi Ilse Kion, Jürgen W. A. Sijbesma, Aren van Waarde Afdeling Nucleaire Geneeskunde en Moleculaire Beeldvorming, Universitair Medisch Centrum
Nadere informatieSamenvatting van de Productkenmerken Urapidil Nordic 25mg/5 ml & 50 mg/10 ml 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Urapidil Nordic 25 mg/5 ml, oplossing voor injectie Urapidil Nordic 50 mg/10 ml, oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Urapidil (als urapidilhydrochloride):
Nadere informatieUMC «..t) St Radboud
UMC «..t) St Radboud Universitair Medisch Centrum ~ Faculteit der Medische Wetenschappen Bloktoets Datum Aanvang 5DT02 determinanten 2: chemische factoren 26 februari 2010 13.00 uur Deze tentamenset kunt
Nadere informatieTentamen numerieke analyse van continua I
Tentamen numerieke analyse van continua I Donderdag 13 november 2008; 14.00-17.00 Code: 8W030, BMT 3.1 Faculteit Biomedische Technologie Technische Universiteit Eindhoven Het eamen is een volledig open
Nadere informatieSAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als
109 SAMENVATTING Technische mengsels van vetoplosbare polychloorbifenylen (PCBs) zijn gebruikt als vloeistof in transformatoren, condensatoren en als brandvertragers, vanwege hun thermostabiliteit, chemische
Nadere informatieOEFENOPGAVEN BIJ HET TENTAMEN ANALYSE 1 (COLLEGE NAJAAR 2006). (z + 2i) 4 = 16. y 4y + 5y = 0 y(0) = 1, y (0) = 2. { 1 + xc 1 voor x > 0.
OEFENOPGAVEN BIJ HET TENTAMEN ANALYSE (COLLEGE NAJAAR 6).. Bepaal alle oplossingen van de vergelijking (z + i) 4 = 6 in het complee vlak. a. Schrijf het getal i in poolcoördinaten. b. Bereken de rechthoekige
Nadere informatieHertentamen Calculus 1 voor MST, 4051CALC1Y vrijdag 11 november 2016; uur
Hertentamen Calculus 1 voor MST, 4051CALC1Y vrijdag 11 november 2016; 9.00-12.00 uur Naam: (Leids) studentnummer: Een niet-grafische rekenmachine en het formuleblad bij deze cursus mogen gebruikt worden.
Nadere informatieFarmacodynamiek en farmacokinetiek
5 2 Farmacodynamiek en farmacokinetiek Samenvatting In dit hoofdstuk leert men wat medicijnen doen met het lichaam en wat het lichaam vervolgens doet met medicijnen. Het werkings- en afbraakproces van
Nadere informatieParagraaf 13.1 : Berekeningen met de afgeleide
Hoofdstuk 13 Toepassingen vd differentiaalrekening (V5 Wis A) Pagina 1 van 7 Paragraaf 13.1 : Berekeningen met de afgeleide Differentiëren van e-machten en logaritmen f() = e f () = e f() = ln() f () =
Nadere informatieSEMESTER 1, BLOK B SIMULATIE
INLEIDING In deze workshop gaan we met behulp van Excel een simulatie uitvoeren die betrekking heeft op chemische omzettingen en het schoonspoelen van een reactorsysteem. We bekijken dan wat er gebeurt
Nadere informatieReactiesnelheid (aanvulling 8.1, 8.2 en 8.3)
Reactiesnelheid (aanvulling 8.1, 8. en 8.3) Uit een aantal experimenten (zie 8.1 en 8.) bleek het volgende: De reactiesnelheid hangt af van: deeltjesgrootte concentratie temperatuur katalysatoren In 8.3
Nadere informatieRECONSTITUTIE, DOSERING EN TOEDIENING
Belangrijke informatie over de RECONSTITUTIE, DOSERING EN TOEDIENING van bortezomib 3,5 mg injectieflacon voor subcutaan (SC) en intraveneus (IV) gebruik Teva Nederland BV Swensweg 5 Postbus 552 2003 RN
Nadere informatieSysteem 2 wordt beschreven door de differentiaalvergelijking y y x
TECHNISCHE UNIVERSITEIT EINDHOVEN FAC. BIOMEDISCHE TECHNOLOGIE Schriftelijk tentamen Signaal en Systeemanalyse (8E080) gehouden op maandag 3 oktober 0 van 4:00-7:00 (4 opgaven) - Je mag bij dit tentamen
Nadere informatieChemische kinetiek Bepaling van de snelheidsconstante en de activeringsenergie voor de oxidatie van het jodide-ion door waterstofperoxide
Chemische kinetiek Bepaling van de snelheidsconstante en de activeringsenergie voor de oxidatie van het jodide-ion door waterstofperoxide Patrick Aeschlimann 8 februari 203 Samenvatting In onderstaand
Nadere informatieAnnemieke Delhaas & Franca Horstink-Wortel Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg
Annemieke Delhaas & Franca Horstink-Wortel Specialist ouderengeneeskunde/kaderarts palliatieve zorg Franca.Horstink@kpnmail.nl Palliatief Team Midden Nederland (PTMN) Richtlijn palliatieve sedatie Continue
Nadere informatieDifferentiaalvergelijkingen I : separabele en lineaire 1ste orde DV
WISKUNDIGE ANALYSE OEFENZITTING 0 c D. Keppens 2004 Differentiaalvergelijkingen I : separabele en lineaire ste orde DV Onderwerp : separabele differentiaalvergelijkingen van de eerste orde en vergelijkingen
Nadere informatiedat lage maximum concentraties (piekspiegels) van pyrazinamide, rifampicine en isoniazide leidden tot resistentie-ontwikkeling van de bacterie.
S AMENVATTING 128 Samenvatting Tuberculose (TB of TBC) is een ernstige infectieziekte veroorzaakt door de bacterie Mycobacterium tuberculosis. Wereldwijd ontwikkelen jaarlijks 9 miljoen mensen TB en overlijden
Nadere informatieVEEL PLEZIER EN SUCCES! Beste team,
Beste team, Welkom in het RekenLAB! Over een paar minuten starten jullie met de spannende race tegen de klok en tegen elkaar. Jullie gaan experimenteren en de proef op de som stellen. Dit zal zware spanningen
Nadere informatieax + 2 dx con- vergent? n ln(n) ln(ln(n)), n=3 (d) y(x) = e 1 2 x2 e 1 2 t2 +t dt + 2
Radboud Universiteit Nijmegen Tentamen Calculus NWI-NPB 8 januari 3, 8.3.3 Het gebruik van een rekenmachine, telefoon en boek(en) is niet toegestaan. Geef precieze argumenten en antwoorden. Maak uw redenering
Nadere informatieTENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN
TENTAMEN WISKUNDIGE BEELDVERWERKINGSTECHNIEKEN Vakcode: 8D020. Datum: Vrijdag 26 maart 2004. Tijd: 14.00 17.00 uur. Plaats: MA 1.41 Lees dit vóórdat je begint! Maak iedere opgave op een apart vel. Schrijf
Nadere informatieIn overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,
BD/2009/REG NL 3718/zaak 132285 In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Alfasan Nederland B.V. te WOERDEN d.d. 9 december 2009 tot wijziging van
Nadere informatieSamenvatting en conclusies. Introductie
Cytostatica (antikanker middelen) zijn één van de belangrijkste behandelingsmethoden van kanker. Ondanks een aanzienlijke verbetering in de behandeling van gemetastaseerde (uitgezaaide) kanker in de afgelopen
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Dicural 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke milliliter van de oplossing bevat: 2.1 Werkzame stof Difloxacine
Nadere informatieFysische Chemie en Kinetiek
Fysische Chemie en Kinetiek 2007-2008 Deeltentamen 02 19 april 2008, 14-17 uur Naam: Studentnummer: Dit is de enige originele versie van jouw tentamen. Het bevat dit voorblad en de opgaven. Gebruik kladpapier
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL RETARDOXI 20 % L.A. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: Oxytetracycline 200 mg per ml.
Nadere informatieDifferentiaalvergelijkingen Wi1909TH. I.A.M. Goddijn, Faculteit EWI 12 november 2018
Differentiaalvergelijkingen Wi1909TH, 12 november 2018 Inleiding van Mourik Broekmanweg 6, kamer 3.W.700 tel : (015 27)86408 e-mail : I.A.M.Goddijn@TUDelft.nl homepage : http: //fa.its.tudelft.nl/ goddijn
Nadere informatieEindexamen wiskunde B havo I (oude stijl)
Een functie Voor 0 < = x < = 2π is gegeven de functie figuur 1 f(x) = 2sin(x + 1 6 π). In figuur 1 is de grafiek van f getekend. y 1 f 4 p 1 Los op: f(x) < 1. De lijn l raakt de grafiek van f in het punt
Nadere informatieTOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam
TOETS CTD voor 1 ste jaars MST (4051CHTHEY, MST1211TA1, LB1541) 10 maart 2015 14.00-15.30 uur Docenten: L. de Smet, B. Dam Naam:. Studentnummer Leiden:... En/of Studentnummer Delft:... Dit tentamen bestaat
Nadere informatie14.1 Vergelijkingen en herleidingen [1]
4. Vergelijkingen en herleidingen [] Er zijn vier soorten bijzondere vergelijkingen: : AB = 0 => A = 0 of B = 0 ( - 5)( + 7) = 0-5 = 0 of + 7 = 0 = 5 of = -7 : A = B geeft A = B of A = - B ( ) = 5 ( )
Nadere informatieOpgave 1: waardering 20 punten... gebruik van MATLAB
~e 1 15 o EXAMEN VAKCODE DATUM Mechanische Eigenschappen Biologische Weefsels 4Q530 8 Maart 2000 14.00-17.00 u Bij dit examen mag gebruik worden gemaakt van het diktaat: Mechanical Properties of Living
Nadere informatie5. Lineaire verbanden.
Uitwerkingen opgaven hoofdstuk 5 versie 15 5. Lineaire veranden. Opgave 5.1 Recht evenredig lineair verand F (N) 1 9 8 Uitrekking van een veer a = F 9 k = 37,5 x 4 = 7 6 5 4 F 9 N N k = = = 37,5 x 4 cm
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN. PropoVet Multidose, 10 mg/ml, emulsie voor injectie voor honden en katten
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL PropoVet Multidose, 10 mg/ml, emulsie voor injectie voor honden en katten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml bevat:
Nadere informatieExamen VWO. wiskunde B1. tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur
Examen VWO 2007 tijdvak 2 woensdag 20 juni 13.30-16.30 uur wiskunde B1 Dit examen bestaat uit 19 vragen. Voor dit examen zijn maximaal 81 punten te behalen. Voor elk vraagnummer staat hoeveel punten met
Nadere informatie22-1-2016. De interactie tussen een molecuul metoprolol en de beta-receptor is een voorbeeld van een farmacokinetisch principe. Waar.
(potentiële) belangenverstrengeling Geen Freek van Gorp Ziekenhuisapotheker Franciscus Groep 13-01-2016 Farmacokinetiek bij de individuele (oudere) patiënt Trucs en weetjes voor de dagelijkse praktijk
Nadere informatieFoutenberekeningen. Inhoudsopgave
Inhoudsopgave Leerdoelen :... 3 1. Inleiding.... 4 2. De absolute fout... 5 3. De KOW-methode... 7 4. Grootheden optellen of aftrekken.... 8 5. De relatieve fout...10 6. grootheden vermenigvuldigen en
Nadere informatieFarmacodynamie: huidige gegevens. antibiotica :
3-1 Farmacodynamie: huidige gegevens antibiotica : In functie v.d. tijd In functie v. d. concentratie Hoe moet men doseren? 3-2 Van farmacokinetiek naar farmacodynamie... Farmacokinetiek 0.4 conc. vs tijd
Nadere informatieEindexamen wiskunde B1 vwo 2007-II
Bier tappen Rob neemt elke vrijdagmiddag, voor hij naar huis gaat, één glas bier in zijn stamcafé. Dan kiest hij óf een glas witbier óf een glas pils. Omdat hij moeilijk kan kiezen, gooit hij met twee
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Metrobactin 500 mg tabletten voor honden en katten 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 tablet bevat: Werkzaam bestanddeel:
Nadere informatieDE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,
BD/2015/REG NL 3563/zaak 462677 DE STAATSSECRETARIS VAN ECONOMISCHE ZAKEN, In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Boehringer Ingelheim B.V. te
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Livostin 0,5 mg/ml oogdruppels, suspensie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 1 ml Livostin oogdruppels, suspensie bevat 0,5
Nadere informatieKonakion mixed micelles ampullen zijn voor zowel intraveneuze injectie als voor oraal gebruik.
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Konakion mixed micelles, 10 mg/ml oplossing voor injectie en oraal gebruik 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ampul à 1 ml bevat 10 mg vitamine K 1 (fytomenadion).
Nadere informatieMooie samenvatting: http://members.ziggo.nl/mmm.bessems/kinematica%20 Stencil%20V4%20samenvatting.doc.
studiewijzer : natuurkunde leerjaar : 010-011 klas :6 periode : stof : (Sub)domeinen C1 en A 6 s() t vt s v t gem v a t s() t at 1 Boek klas 5 H5 Domein C: Mechanica; Subdomein: Rechtlijnige beweging De
Nadere informatieFoutenberekeningen Allround-laboranten
Allround-laboranten Inhoudsopgave INHOUDSOPGAVE... 2 LEERDOELEN :... 3 1. INLEIDING.... 4 2. DE ABSOLUTE FOUT... 5 3. DE KOW-METHODE... 6 4. DE RELATIEVE FOUT... 6 5. GROOTHEDEN VERMENIGVULDIGEN EN DELEN....
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT
SAMENVATTING VAN DE KENMERKEN VAN HET PRODUCT 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Flumazenil Kabi 0,1 mg/ml oplossing voor injectie. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml bevat 0,1 mg flumazenil
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Flumazenil B. Braun 0,1 mg/ml, oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Elke ml bevat 0,1 mg flumazenil 1
Nadere informatieGHRH Ferring, 50 microgram, Poeder en oplosmiddel voor oplossing voor injectie
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL GHRH Ferring, 50 microgram, Poeder en oplosmiddel voor oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Werkzaam bestanddeel: 50 µg somatoreline als acetaat.
Nadere informatieNotatie Voor een functie y = y(t) schrijven we. Definitie Een differentiaalvergelijking is een vergelijking van de vorm
college 3: differentiaalvergelijkingen Notatie Voor een functie y = y(t) schrijven we y = y (t) of y (1) = y (1) (t) voor de afgeleide dy dt, en y = y (t) of y (2) = y (2) (t) voor de tweede afgeleide
Nadere informatieCAMPRAL DEEL IB1 (RVG 18220) september 2011
blz.1 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL{PRIVATE } CAMPRAL 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING 333 mg acamprosaat per tablet 3. FARMACEUTISCHE VORM omhulde, maagsapresistente tablet 4. KLINISCHE GEGEVENS
Nadere informatieRekenen en wiskunde in het ziekenhuis
Rekenen en wiskunde in het ziekenhuis Verhoudingen, procenten en exponentiële functies bij geneesmiddelen Dag van de wiskunde, Kortrijk, 17/11/18 Kennismaking 2 Wie ben ik? verantwoordelijke voor de Specifieke
Nadere informatie4.4 SPECIALE WAARSCHUWINGEN VOOR IEDERE DIERSOORT WAARVOOR HET GENEESMIDDEL BESTEMD IS
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Rilexine 75 (cephalexine) Diergeneeskundig gebruik 2. KWANTITATIEVE EN KWALITATIEVE SAMENSTELLING Cephalexine (monohydraat)... 75 mg
Nadere informatieExamen HAVO en VHBO. Wiskunde B
Wiskunde B Examen HAVO en VHBO Hoger Algemeen Voortgezet Onderwijs Vooropleiding Hoger Beroeps Onderwijs HAVO Tijdvak 1 VHBO Tijdvak 2 Dinsdag 23 mei 13.30 16.30 uur 00 Dit examen bestaat uit 19 vragen.
Nadere informatieBeoordelingsrapport fosfomycine
Beoordelingsrapport fosfomycine Veiligheid en doseeradvies Conclusie: Child-Pugh A + B +C: Oraal: Geen nadelige effecten bekend IV: Onbekend Dosering: Toelichting: Oraal: Aanpassing van de dosering is
Nadere informatieCapillaire gaschromatografie
1 2 3 Bij kwalitatieve analyse op basis van retentietijd methode wordt de retentietijd van de onbekende component (t r(c) ) vergeleken met de retentietijd van een z.g. standaard (t r(st) ). Indien t r(c)
Nadere informatieNEDERLANDSE SAMENVATTING
NEDERLANDSE SAMENVATTING P. Langers en B. van Hoek Afdeling Maag-, Darm- en Leverziekten, Leids Universitair Medisch Centrum, Leiden Na orthotope levertransplantatie worden afweeronderdrukkende medicijnen
Nadere informatieSchriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB2207) 31 januari 2008 van 9:00 tot 12:00 uur
Schriftelijke zitting Systeem- en regeltechniek 2 (WB227) 31 januari 28 van 9: tot 12: uur Onderstaande aanwijzingen nauwkeurig lezen. Vul op het voorblad uw naam, voorletters, studienummer en opleiding
Nadere informatieRECONSTITUTIE, DOSERING EN TOEDIENING
Additioneel risico minimalisatie materiaal betreffende bortezomib voor beroepsbeoefenaren in de gezondheidszorg Belangrijke informatie over de RECONSTITUTIE, DOSERING EN TOEDIENING van bortezomib 3,5 mg
Nadere informatieIn overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT,
BD/2008/REG NL 1294/Zaak 66430 In overeenstemming met de MINISTER VAN VOLKSGEZONDHEID, WELZIJN EN SPORT, Gezien het verzoek van Eurovet Animal Health BV te BLADEL d.d. 12 februari 1992 tot registratie
Nadere informatieDr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde
Dr. Jenny Buijtels, specialist interne geneeskunde Presentatie Dia s en casussen die ook voorkomen in de workshop vloeistoftherapie en dwangvoeding Zo indruk van hoe de workshop is opgebouwd Verantwoordelijkheid
Nadere informatie6.0 Differentiëren Met het differentiequotiënt bereken je de gemiddelde verandering per tijdseenheid.
6.0 Differentiëren Met het differentiequotiënt bereken je de gemiddelde verandering per tijdseenheid. f(x) = x x Differentiequotiënt van f(x) op [0, 3] = y f (3) f (0) 60 x 30 30 y x 1 Algemeen: Het differentiequotiënt
Nadere informatiePK/PD van antibiotica
1-1 PK/PD van antibiotica waarom is PK/PD zo belangrijk? programma van de workshop 1-2 Antibioticabehandeling: Wat wil de clinicus? De beste therapeutische effecten het medicijn Geen toxische effecten
Nadere informatieHertentamen Calculus 1 voor MST, 4051CALC1Y vrijdag 6 november 2015; uur
Hertentamen Calculus 1 voor MST, 4051CALC1Y vrijdag 6 november 2015; 9.00-12.00 uur Naam: (Leids) studentnummer: Een rekenmachine en het formuleblad bij deze cursus mogen gebruikt worden. Laat duidelijk
Nadere informatieChapter 9. Samenvatting en conclusie
Chapter 9 Samenvatting en conclusie Samenvatting en conclusie Samenvatting en Conclusie Chronische pijn is een wijdverbreide aandoening in de algemene populatie. Zowel in de klinische praktijk als in
Nadere informatieBIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER. AQUA STEROP AQUA STEROP FLEXO Oplosmiddel voor parenteraal gebruik. Water voor injectie
BIJSLUITER: INFORMATIE VOOR DE GEBRUIKER AQUA STEROP AQUA STEROP FLEXO Oplosmiddel voor parenteraal gebruik Water voor injectie Lees goed de hele bijsluiter voordat u dit geneesmiddel gaat gebruiken, want
Nadere informatieEen kogel die van een helling afrolt, ondervindt een constante versnelling. Deze versnelling kan berekend worden met de formule:
Voorbeeldmeetrapport (eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat) Eenparig versnelde beweging stopwatch en meetlat. Doel van de proef Een kogel die van een helling afrolt, voert een eenparig versnelde
Nadere informatieBUFFEROPLOSSINGEN. Inleiding
BUFFEROPLOSSINGEN Inleiding Zowel in de analytische chemie als in de biochemie is het van belang de ph van een oplossing te regelen. Denk bijvoorbeeld aan een complexometrische titratie met behulp van
Nadere informatie36 e Nationale Scheikundeolympiade
36 e Nationale Scheikundeolympiade YARA Sluiskil PRACTICUMTOETS correctievoorschrift dinsdag 9 juni 2015 Experiment 1 Bepaling van de hardheid van Zeeuws Vlaams leidingwater(40 punten) De volgende praktische
Nadere informatieBIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
BIJLAGE I SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET DIERGENEESMIDDEL Cerenia 16 mg tabletten voor honden Cerenia 24 mg tabletten voor honden Cerenia 60 mg tabletten voor honden Cerenia 160 mg
Nadere informatieHoofdstuk 8. Samenvatting en conclusies
Hoofdstuk 8 Samenvatting en conclusies Samenvatting en conclusies Al vele decennia vormen opioïden de gouden standaard in behandeling van acute en chronische pijn, ondanks de grote hoeveelheid bijwerkingen
Nadere informatieSAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN
SAMENVATTING VAN DE PRODUCTKENMERKEN 1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Livocab 0,5 mg/ml oogdruppels, suspensie. 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Livocab oogdruppels is een steriele microsuspensie;
Nadere informatieAmoxicillin 200 mg Clavulanic acid 50 mg Prednisolone 10 mg. Amoxicillin 200 mg Clavulanic acid 50 mg Prednisolone 10 mg
Bijlage I Lijst met namen, farmaceutische vormen, sterkten van het diergeneesmiddel, diersoorten, toedieningsweg, wachttijden, aanvrager, houder van de vergunning voor het in de handel brengen in de lidstaten
Nadere informatieEén ampul van 2 ml bevat 2 mg tropisetron, overeenkomend met 2,256 mg tropisetronhydrochloride.
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Novaban 2 mg / 2 ml, oplossing voor injectie en infusie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Eén ampul van 2 ml bevat 2 mg tropisetron, overeenkomend met 2,256 mg
Nadere informatieAnexate is bestemd voor het antagoneren van door benzodiazepinen veroorzaakte sedatie.
1. NAAM VAN HET GENEESMIDDEL Anexate, 0,5 mg/5 ml en 1,0 mg/10 ml oplossing voor injectie 2. KWALITATIEVE EN KWANTITATIEVE SAMENSTELLING Hulpstof met bekend effect: natrium. 1 ml oplossing voor injectie
Nadere informatieTentamen Mechanica ( )
Tentamen Mechanica (20-12-2006) Achter iedere opgave is een indicatie van de tijdsbesteding in minuten gegeven. correspondeert ook met de te behalen punten, in totaal 150. Gebruik van rekenapparaat en
Nadere informatie3. Bepaal de convergentie-eigenschappen (absoluut convergent, voorwaardelijk convergent, divergent) van de volgende reeksen: n=1. ( 1) n (n + 1)x 2n.
Radboud Universiteit Tentamen Calculus A NWI-WP025 25 januari 208, 8.30.30 Het gebruik van een rekenmachine/gr, telefoon, boek, aantekeningen e.d. is niet toegestaan. Geef precieze argumenten en antwoorden.
Nadere informatie