Vakkundig VAKWERK. Symposium 9 juni Locatie. Federatie Vaktherapeutische Beroepen. Hogeschool Windesheim. Campus 2-6. Zwolle

Transcriptie

1 Vakkundig VAKWERK Symposium 9 juni 2006 Federatie Vaktherapeutische Beroepen Locatie Hogeschool Windesheim Campus 2-6 Zwolle

2 U kunt zich inschrijven voor Vakkundig Vakwerk via de speciale symposium website: S y m p o s i u m VA K K U N D I G VA K W E R K Tevens vindt u hier de meest actuele informatie en eventuele wijzigingen in het programma. Vrijdag 9 juni 2006 Locatie: Hogeschool Windesheim te Zwolle Georganiseerd door de FVB, Federatie Vaktherapeutische Beroepen, waarbij aangesloten: de Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT), de Nederlandse Vereniging voor Dramatherapie (NVDT), de Nederlandse Vereniging voor Danstherapie (NVDAT), de Nederlandse Vereniging voor Beeldende Therapie (NVBT) en de Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie (NVvMT). Bij de FVB zijn aangesloten: de Nederlandse Vereniging voor Beeldende Therapie (NVBT) de Nederlandse Vereniging voor Danstherapie (NVDAT) de Nederlandse Vereniging voor Dramatherapie (NVDT) de Nederlandse Vereniging voor Muziektherapie (NVvMT) de Nederlandse Vereniging voor Psychomotorische Therapie (NVPMT) FVB federatiebureau: Fivelingo BN Utrecht info@vaktherapie.nl Symposium website: Na Vakwerk, Vakken Vullen, is er dan nu Vakkundig Vakwerk. Het eerste symposium namens de Federatie Vaktherapeutische Beroepen! We hebben de vakken weer op vakkundige wijze gevuld. Een symposium waarin het vakwerk centraal staat. In iedere workshop wordt op eigen wijze aandacht besteed aan de verschillende invalshoeken van de media, de multidisciplinaire benadering en is er voldoende gelegenheid tot discussie. Naast de workshops zijn er ook weer de diverse stands van uitgevers, leveranciers op het gebied van materialen present. De oprichting van de FVB wordt aan het einde van de dag op feestelijke wijze bezongen en beklonken! Kosten De prijs voor leden van de beroepsverenigingen bedraagt 120. De prijs voor niet-leden bedraagt 225. Inschrijven U kunt zich inschrijven voor deze dag via de symposium website: Annulering Bij annulering voor 1 juni brengen wij u 50% van de kosten in rekening. Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 1

3 Locatie en route Het symposium vindt plaats in gebouw S van de Hogeschool Windesheim, campus 2-6 te Zwolle. Kijk voor een routebeschrijving op Organisatie Dit symposium wordt georganiseerd door een aantal leden van de verenigingen aangesloten bij de Federatie Vaktherapeutische Beroepen: Gorry Cleven, Jack van der Kamp, José Bonekamp, Karin Schouten, Koos Kok, Lei Konsten, Marijke Harkamp, Pelle van Mansvelt, Saskia Bieleveldt en Saskia van Rijn. P r o g r a m m a VA K K U N D I G VA K W E R K Dagvoorzitter: Lei Konsten Ontvangst en koffie Opening door Dagvoorzitter Plenaire lezing door Clemens Janzing Pauze Workshops 1e ronde Workshop 1a: Vaktherapie en arbeidsgerelateerde problematiek binnen de GGZ In beeld zijn als het om arbeidsgerelateerde problematiek gaat (Gorry Cleven en Eric van der Meijden) Workshop 2: Kinder- en jeugdpsychiatrie Ik kan het beter. Een interdisciplinaire sociale vaardigheidstraining voor jongeren binnen de ortho-psychiatrie (Bertus Veldhuis en Martina de Meer) Workshop 3: Observatie en diagnostiek Zie jij nou wat ik heb? Observatie en diagnostiek binnen vaktherapie; theorie en praktijk (Huub Notermans, Ingeborg Graumans, Dieke van Duijnhoven en Ankie van de Ven) Workshop 4: Persoonlijkheidsstoornissen Spanning & Sensatie. Licht uit Spot aan (Monique Gerritsen, Eliane Leydens en Geny Visbach) 2 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 3

4 Workshop 5a: Eetstoornissen Alles onder controle?! Multidisciplinaire benadering in de behandeling van eetstoornissen binnen de GGZ (Wim Catshoek, Juliëtte Korse en Aurelie Nieuwenhuijse) Workshop 6: Trauma Trauma en Gezin. Multidisciplinaire behandeling van getraumatiseerde gezinnen in de GGZ (Joost Bosland, Chris Hartman en Karin Schouten) Workshop 7: Lezingen Psychomotorische diagnostiek: Je begrijpt het pas wanneer je het ziet (Claudia Emck) Pijnlijke carrières in een multidisciplinaire revalidatie (Henriëtte van der Meijden) Multidisciplinaire richtlijnen door de monodisciplinaire bril (lezing onder voorbehoud) (Ruud Bosscher) Lunch Workshop 5b: Eetstoornissen Lichaamsbeleving: van buitenkant naar binnenkant (Renate Nell en Helena Zorge) Workshop 6: idem ochtendprogramma Workshop 7: Lezingen Vakmanschap is meesterschap. De professional in het middelpunt van management en onderzoek (Henk Smeijsters) Verschil moet er zijn... Overeenkomsten en verschillen tussen behandelende en begeleidende interventies met spel en kunstzinnige middelen (Celine Schweizer) Viering oprichting Federatie Vaktherapeutische Beroepen met verrassende act Borrel Gedurende de dag is er een markt met diverse activiteiten Workshops 2e ronde Workshop 1b: Vaktherapie en arbeidsgerelateerde problematiek op de vrije markt Werkgerelateerde problematiek behandelen als zelfstandig ondernemer (Suzan Bosch, Gorry Cleven, Eric van der Meijden en Pink Tarenskeen) Workshop 2: idem ochtendprogramma Workshop 3: idem ochtendprogramma Workshop 4: idem ochtendprogramma 4 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 5

5 K o r t e i m p r e s s i e v a n d e l e z i n g e n e n w o r k s h o p s Plenaire lezing: Therapie zonder woorden Door Clemens Janzing Arbeidsgerelateerde problematiek voor de vaktherapeutische beroepen. Kom naar de workshops en/of meld je aan voor dit netwerk via onderstaande adressen. 1a: Vaktherapie en arbeidsgerelateerde problematiek binnen de GGZ (ochtend) In beeld zijn als het om arbeidsgerelateerde problematiek gaat Door Gorry Cleven en Eric van der Meijden Therapie zonder woorden is dikwijls krachtiger dan therapie met woorden. De problemen van de meeste mensen met psychische problemen zijn ontstaan in de tijd waarin zij nog geen woorden konden zeggen en begrijpen. Daarom zijn de non-verbale therapieën zo belangrijk en worden zij - wat hun gewicht aangaat - helaas meestal onderschat. In deze presentatie wordt het belang van zonder woorden behandeld en ook wordt aangegeven hoe dit belang uit te leggen aan andere werkers in het veld van de geestelijke gezondheidszorg. In deze workshop geven wij een beeld van: De betekenis van arbeid (voor de psychiatrische cliënt). De ontwikkelingen in de GGZ betreffende arbeidsgerelateerde problematiek. Op welke wijze de vaktherapeutische beroepen een bijdrage (kunnen) leveren aan GGZ-producten gericht op arbeidsgerelateerde problematiek. De mogelijkheden en problemen die je tegen kunt komen bij het ontwikkelen van producten rond arbeidsgerelateerde problematiek binnen het GGZ-werkveld. Drs. Clemens Janzing: is klinisch psycholoog en psychotherapeut. Hij is zelfstandig gevestigd opleider en adviseur (Janzing Consult) voor hulpverleners en managers binnen organisaties voor geestelijke gezondheidszorg in Nederland en Vlaanderen. Hij is auteur van het Handboek voor milieutherapie en Werken in een therapeutisch milieu. Workshop 1a en 1b: Vaktherapie en arbeidsgerelateerde problematiek In het veld van de GGZ en op de vrije markt vinden allerlei ontwikkelingen plaats op het gebied van arbeidsgerelateerde problematiek. Maatschappelijk neemt de druk op de werknemer om (langer) deel te nemen aan het arbeidsproces toe. Het ziekteverzuim verlagen is een prestatie-indicator geworden voor vrijwel elk bedrijf. Binnen de GGZ ontwikkelen zich steeds meer initiatieven om cliënten in het arbeidsproces te (re)integreren. Onderzoeken tonen aan dat: werk een positieve invloed kan hebben op de psychiatrische stoornis. mensen met psychiatrische aandoeningen baat hebben bij actieve ondersteuning terwijl zij werken. De vaktherapeut kan werk maken van deze ontwikkelingen rond arbeid. Maak werk van werk! De workshopgevers geven met deze workshops een startsein voor een nieuw op te richten netwerk binnen de verenigingen en de federatie. Het netwerk In het ervaringsgerichte deel maakt je kennis met werkvormen uit bestaande producten, zoals: BLET (Bewegings en Lichaamsgerichte Ervarings Training) Opgebrand en uitgeblust 1b: Vaktherapie en arbeidsgerelateerde problematiek op de vrije markt (middag) Werkgerelateerde problematiek behandelen als zelfstandig ondernemer Door Suzan Bosch, Gorry Cleven, Eric van der Meijden en Pink Tarenskeen In deze workshop staan wij stil bij de aspecten waarmee je te maken krijgt als je werkt op de vrije markt van arbeidsgerelateerde problematiek. Als zelfstandig vaktherapeut, trainer, coach, of in dienst van een organisatie. Denk hierbij o.a. aan: wat biedt multidisciplinair werken extra? Spelregels omtrent dubbele contractering, Wie is je klant? manager of medewerker? Vergoedingen. Marketing. Positioneren op de markt. Eisen aan de zelfstandige. Et cetera. Je maakt kennis met producten, processen en ervaringsgerichte werkvormen t.b.v.: Intake en indicatie Plan van aanpak en communicatie naar medewerker en werkgever Loopbaanoriëntatie en -begeleiding 6 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 7

6 Suzan Bosch: is werkzaam als docent, studiebegeleider, supervisor in het HBO (CHN Leeuwarden, instituut Mens & Maatschappij). Heeft daarnaast een eigen bureau voor loopbaandienstverlening, waarin ze kunstzinnige methodieken inzet bij loopbaandienstverlening en retraites. Gorry Cleven: is werkzaam als supervisor en stafmedewerker deskundigheidsbevordering binnen de intensieve en forensische psychiatrie van de GGzE. Heeft daarnaast een eigen praktijk voor ervaringsgerichte therapie en supervisie. O.a. opgeleid als dramadocent, bewegingsexpressietherapeut en supervisor. RDT Eric van der Meijden: werkt als psychomotorisch therapeut, supervisor en trainer in een eigen praktijk. Daarnaast is hij verbonden als psychomotorisch therapeut aan de programma s Arbeid en Persoonlijkheidsstoornissen van Spatie, centrum voor GGZ in Apeldoorn. Pink Tarenskeen: is werkzaam als coördinator reïntegratie en mobiliteit bij de Hogeschool Arnhem en Nijmegen en als docent verbonden aan de creatieve therapie opleiding. Zij is opgeleid als mime en dramadocent en als supervisor, zij is matchmaker tussen werknemer, bedrijfsarts, werkgever en coach. psycholoog, sociotherapie en vaktherapeuten een sociale vaardigheidstraining ontwikkeld, met de naam ik kan het beter. In de workshop willen we na een korte theoretische uitleg en onderbouwing op een actieve manier aan de slag om de deelnemers meer inzicht en ervaringen te laten opdoen aangaande de training. We willen daarbij aandacht besteden aan: het grensoverschrijdend samenwerken met verschillende disciplines en vooral de nauwe samenwerking tussen vaktherapeuten. Waar zitten de krachten binnen het interdisciplinair samenwerken en wat zijn de valkuilen. Hoe maak je een training werkbaar voor meerdere disciplines en houd je de cliënt centraal. Met deze workshop willen we de deelnemers enthousiast maken om meer interdisciplinair te werken binnen hun eigen setting en hen handvatten aanreiken hoe ze hiermee aan de slag kunnen. We hebben in juni 2005 op de een studiemiddag voor PMT-ers in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie bij Curium in Oegstgeest een korte workshop gegeven over deze training. Meld je aan voor het netwerk arbeidsgerelateerde problematiek via gorrycleven@chello.nl of via meijden.pmt@hetnet.nl Workshop 2: Kinder- en jeugdpsychiatrie Ik kan het beter. Een interdisciplinaire sociale vaardigheidstraining voor jongeren binnen de ortho-psychiatrie Door Bertus Veldhuis en Martina de Meer De Jutters is een instelling voor Kinder- en Jeugdpsychiatrie. Martina werkt als beeldend therapeut en Bertus als psychomotorisch therapeut. Ze werken beiden onder andere op de afdeling ortho-psychiatrie. Op deze afdeling worden jongeren behandeld met gedragsproblemen en psychiatrische problematiek. Er is op deze afdeling een groeiende behoefte aan groepsgerichte behandelmethodes. In het team is er een beweging gaande om van multidisciplinair (naast elkaar) steeds meer interdisciplinair (met elkaar) te gaan werken. Zo is er in samenwerking met de Bertus Veldhuis: is werkzaam als psychomotorisch therapeut voor De Jutters, Den Haag. Kinder- en Jeugdpsychiatrie, afdeling kinderpsychiatrie (deeltijd & klinisch) en ortho-psychiatrie. Opleidingen: Fysiotherapie (1980), Haptotherapie (1990), V.O. PMT te Zwolle (2000). Martina de Meer: is werkzaam als beeldend therapeut voor de Jutters, Den Haag. Kinder- en Jeugdpsychiatrie, afdeling ortho-psychiatrie, acute opname, jeugd. Zij is in 1999 afgestudeerd aan de Hogeschool van Utrecht als creatief therapeut beeldend en sinds 2005 geregistreerd (SRCT). Workshop 3: Observatie en diagnostiek Zie jij nou wat ik heb? Observatie en diagnostiek binnen vaktherapie; theorie en praktijk Door Huub Notermans, Ingeborg Graumans, Dieke van Duijnhoven en Ankie van de Ven 8 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 9

7 In het eerste deel van de workshop worden, aan de hand van praktijkvoorbeelden en projectverslagen, de verschillende fases besproken die te onderscheiden zijn bij het ontwikkelen van een diagnostisch instrument. Aan bod komen: het expliciteren van impliciete kennis; wat zie je, welke betekenis koppel je daaraan? kun je uitspraken funderen? kun je uitspraken valideren? kun je de opdrachten standaardiseren? is je instrument betrouwbaar? Vervolgens wordt gekeken naar een instrument dat in de praktijk is ontwikkeld. Binnen de forensische psychiatrie van de GGZ Eindhoven, wordt de cliënt een gestandaardiseerd observatieprogramma aangeboden. Hierbij wordt middels psychomotorische therapie, dramatherapie, beeldende therapie en muziektherapie gewerkt aan de volgende doelen: kennismaking, psychodiagnostiek, Pro Justitia observatie en indicatiestelling. In deze workshop maakt u op praktische wijze kennis met deze methode. Ter afsluiting is er de mogelijkheid om aan de hand van vragen, opmerkingen en ervaringen te discussiëren. Huub Notermans: werkt als docent bij de Hogeschool Utrecht, afdeling Creatieve Therapie en is als onderzoeker verbonden aan de kenniskring Vaktherapie (KenVaK). Hij heeft zowel gewerkt als dramatherapeut (acute psychiatrie en verslavingszorg), en als psychomotorische therapeut (psychosomatiek). Hij heeft gestudeerd aan Hogeschool voor de Kunsten Utrecht, docent drama; Fontys Hogechool, bewegingsexpressie therapie en Universiteit Maastricht, gezondheidswetenschappen (geestelijke gezondheidskunde). Ingeborg Graumans: geregistreerd dramatherapeut, senior, is vanaf 1992 werkzaam bij de GGzE Forensische Psychiatrie en vanaf 2004 deels gedetacheerd bij de Penitentiaire Inrichting Breda. Zij werkt momenteel met persoonlijkheidsstoornissen en zedendelinquenten. Ingeborg volgde haar opleiding tot dramatherapeut aan De Jelburg en studeerde daarna aan de Internationale Theateropleiding Kleine Academie, en klinische psychologie aan de Vrije Universiteit, beide te Brussel. Dieke van Duijnhoven: muziektherapeut, is vanaf 2003 werkzaam bij de GGzE Forensische Psychiatrie met persoonlijkheidsstoornissen, psychotische problematiek en dubbeldiagnose. Zij studeerde aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, en is bezig met haar registratietraject. Daarnaast studeert zij psychologie aan de Universiteit van Amsterdam. Ankie van de Ven: is werkzaam als beeldend therapeut vanaf 2003 met diverse doelgroepen, is thans werkzaam bij de GGzE Forensische Psychiatrie met persoonlijkheidsstoornissen, psychotische problematiek en dubbeldiagnose. Zij studeerde aan de Hogeschool Arnhem en Nijmegen, en is momenteel bezig met de afronding van haar registratietraject. Workshop 4: Persoonlijkheidsstoornissen Spanning & Sensatie. Licht uit Spot aan Door Monique Gerritsen, Eliane Leydens en Geny Visbach In deze workshop zullen we aandacht besteden aan het fenomeen persoonlijkheidsstoornis. Wat is het eigenlijk en hoe manifesteert de persoonlijkheidsstoornis zich? Wat betekent het voor de cliënt, welke consequenties heeft het voor zijn/haar relatie met de omgeving buiten en binnen de kliniek? Vervolgens nemen we u mee naar binnen en betreden we het terrein van onze instelling, het Centrum voor Psychotherapie van de Gelderse Roos. We laten u zien hoe we cliënten met een persoonlijkheidsstoornis trachten te behandelen. De mogelijkheden, maar ook de beperkingen komen ter sprake. Klinische psychotherapie als leidraad voor alle disciplines in een multidisciplinair team. Wat betekent dat voor de PMT-er en de CT-er? Het brandpunt van de multidisciplinaire behandeling is de behandelbespreking. Hoe participeren de non-verbale therapeuten in een inzichtgevende behandelsetting met hun specifieke zicht op de behandeldoelstelling? En hoe is het eigenlijk om dagelijks in een multidisciplinair team te functioneren? Voor cliënten en staf is de kern van de behandeling de Grote Groep, waar hun beider samenwerking aan de orde is. We combineren in deze workshop de informatie en ervaring van drie stafleden. Monique Gerritsen: is werkzaam als creatief therapeut beeldend, Centrum voor Psychotherapie, de Gelderse Roos, Lunteren. Tevens is zij supervisor/coach in een eigen praktijk in Amersfoort. 10 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 11

8 Eliane Leydens: is werkzaam als psychomotorisch therapeut, Centrum voor Psychotherapie, de Gelderse Roos, Lunteren. Geny Visbach: werkt als psychiater/psychotherapeut, Centrum voor Psychotherapie, de Gelderse Roos, Lunteren en is werkzaam in een eigen praktijk in Utrecht. Workshop 5a: Eetstoornissen (ochtend) Alles onder controle?! Multidisciplinaire benadering in de behandeling van eetstoornissen binnen de GGZ Door Wim Catshoek, Juliëtte Korse en Aurelie Nieuwenhuijse Bij centrum voor GGZ Emergis te Goes werken een psychotherapeut en een psychomotorisch therapeute samen in een module die gegeven wordt aan cliënten met een eetstoornis. Thema s die in deze module aan de orde komen zijn perfectionisme, controledwang en overmatige verantwoordelijkheid. Deze onderwerpen spelen vaak een grote rol binnen de behandeling van een eetstoornis. Ook werken beide therapeuten samen met betrekking tot het thema lichaamsbeeld. Hierbij wordt gebruik gemaakt van o.a. torso s, foto s, groeiboeken en de spiegel. Er wordt uitgelegd hoe deze module wordt opgebouwd en welke praktische werkvormen er gebruikt worden. Binnen de workshop is er naast het theoretische deel ook aandacht voor een ervaringsgericht deel. Wim Catshoek: is klinisch psycholoog / psychotherapeut. Werkzaam bij GGZ Emergis te Goes, afdeling volwassenenzorg eetstoornissen. Was o.a. werkzaam bij Kinder- en Jeugdpsychiatrie Ithaka en Psychotherapeutish centrum de Viersprong in Halsteren. Juliëtte Korse: is creatief therapeut beeldend. Werkzaam bij GGZ Emergis te Goes, afdeling eetstoornissen en dagbehandeling psychotherapeutische en psycho-agogische groepen. Aurelie Nieuwenhuijse: is werkzaam bij GGZ Emergis te Goes, afdeling eetstoornissen, crisis opname afdeling, borderline groepen en allochtone vrouwen. Workshop 5b: Eetstoornissen (middag) Lichaamsbeleving: van buitenkant naar binnenkant Door Renate Nell en Helena Zorge Vaktherapieën proberen de verstoorde lichaamsbeleving van Anorexia en Boulimia Nervosa positief te beïnvloeden. De negatieve lichaamsbeleving heeft namelijk een voorspellende waarde voor het verloop van de eetstoornis (Vandereycken & Noordenbos, 2002 Handboek eetstoornissen. Utrecht: De Tijdstroom). In de workshop beginnen we met een methodiek (fotomodule) die gebruikt wordt om het negatieve lichaamsbeeld (buitenkant) objectief bij te sturen. Daarna bewegen we ons van de buitenkant van de lichaamsbeleving naar de binnenkant. Het waarnemen en interpreteren van fysieke, emotionele signalen, gekoppeld aan de vraag Hoe kan het (na video-, foto- en spiegeloefeningen), dat ik mezelf als dik zie of ervaar, staan centraal. Aansluitend bekijken we wat nodig is om multidisciplinair met de verstoorde lichaamsbeleving te kunnen werken en hoe dit zou kunnen. Renate Nell: na in 1997 de CALO-BPT te hebben afgerond is zij werkzaam geweest als psychomotorisch therapeut in de Kinder- en Jeugdpsychiatrie. De afgelopen 5 jaar werkzaam als psychomotorisch therapeut bij Rintveld Eetstoornissen te Zeist. De doelgroepen betreffen anorexia nervosa, boulimia nervosa en NAO patiënten. In 2005 afgestudeerd aan de VO-PMT. Helena Zorge: is psychomotorisch therapeute en therapeute Emotioneel Lichaamswerk, werkt voor het Centrum Eetstoornissen Ursula, in klinische en deeltijdgroepen. Heeft 15 jaar ervaring in het geven van individuele en groepsgerichte lichaamsgeoriënteerde therapie. Opleidingen: Emotioneel Lichaamswerk, VO-PMT, Sexual Grounding Therapy (training) en 5 jaar intensieve lichaamsgeoriënteerde supervisie bij Willem Poppeliers. Workshop 6: Trauma Trauma en Gezin. Multidisciplinaire behandeling van getraumatiseerde gezinnen in de GGZ Door Joost Bosland, Chris Hartman en Karin Schouten De gevolgen van traumatisering blijven meestal niet beperkt tot het slachtoffer van trauma alleen. Een vader van één van de gezinnen beschreef dat als volgt: Het is met 12 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 13

9 een gezin als met de vingers van een hand: Als er één gezinslid getraumatiseerd is, beïnvloedt dit het hele gezin. In deze workshop belichten we verschillende aspecten van de multidisciplinaire behandeling van getraumatiseerde gezinnen en de posities hierin van vader, moeder en kind. In de workshop volgen we één gezin. En laten we verschillende manieren zien van multidisciplinaire samenwerking met en naast elkaar. De volgende aspecten worden belicht: Beeldende therapie met volwassen getraumatiseerde vluchtelingen Beeldende therapie met een oorlogsgetraumatiseerde vader. Belicht worden de houding van de therapeut en de interventies, waardoor de vader de negatieve spiraal van angst en isolement kon doorbreken. Vrouwengroep voor asielzoekers- en vluchtelingenvrouwen met geweldservaringen Ervaringsgerichte groepstherapie met beeldend therapeut en SPV-er: de moeder in de groep. Het doel is empowerment. De groep biedt een oefensituatie om veiligheid en vertrouwen te vergroten, isolement te doorbreken en contacten te leren aangaan, autonomie en assertiviteit te bevorderen. Het kind in de knel spitst het werken met gezinnen toe op de positie van de kinderen. Ouders in gezinnen die met trauma te maken hebben gehad, vinden het vaak moeilijk om goede ouders te zijn. Dat maakt het extra belangrijk ook een focus op de kinderen te hebben. In het kort wordt een theoretisch raamwerk aangereikt voor het werken met getraumatiseerde gezinnen. Van hieruit wordt begrijpelijk waar de risico s voor de ontwikkeling voor kinderen liggen. Vervolgens wordt casuïstiek besproken, als wegwijzer voor een gezinsgerichte benadering. Huiselijke geweld en seksueel geweld binnen het gezin Trauma s kunnen op verschillende manieren een rol spelen binnen het gezin. Hierbij valt te denken aan huiselijk geweld, waar het hele gezin mee te maken heeft. Behalve het ondergaan van geweld, kan het toeschouwer zijn ook een enorme impact hebben. Binnen de relatie kan ook seksueel geweld wat éérder heeft plaatsgevonden een grote rol gaan spelen. Hoe kunnen beide partners leren omgaan met de eerdere traumatische ervaringen? Beeldende Systeemtherapie met een getraumatiseerd vluchtelingengezin Getraumatiseerde ouders vinden het moeilijk hun eigen grenzen aan te geven. Met name in contact met hun kinderen kan dit tot pijnlijke en schadelijke grensoverschrijdingen leiden. Vaktherapieën zoals beeldende therapie en PMT kunnen het kader bieden waarbinnen de ouders geholpen worden de kinderen weer veilige grenzen te geven. In deze workshop wordt de beeldende systeemtherapie geïllustreerd met delen van een casus. Joost Bosland: werkt als systeemtherapeut / psychotherapeut met getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers bij de Reinier van Arkelgroep in s Hertogenbosch. Daarnaast is hij documentairemaker en initiatiefnemer van het project gezichten. Joost werkte eerder als systeemtherapeut bij Phoenix, Wolfheze. Chris Hartman: werkt als sociaal psychiatrisch verpleegkundige bij De Gelderse Roos, Volwassenen Ambulant Arnhem. Zij volgde de opleidingen HBO-V en MGZ-GGZ in Utrecht en de VO-GGZ en VO leergang Seksualiteit in Nijmegen. Chris Hartman heeft werkervaring in de GGZ en in de Vrouwenhulpverlening. Karin Schouten: werkt als beeldend therapeut met getraumatiseerde vluchtelingen en asielzoekers, bij Phoenix, De Gelderse roos, Wolfheze en bij de Dagbehandeling voor gezinnen van Centrum 45 De Vonk, Amsterdam. Zij volgde de opleidingen Kunstacademie, Enschede 1984 en Beeldende therapie, HU, Amersfoort Lezingen ochtend: Psychomotorische diagnostiek: Je begrijpt het pas wanneer je het ziet Door Claudia Emck Lezing over psychomotorische diagnostiek in de kinderbehandeling. Op basis van het Psychomotorisch Diagnostisch Construct van Hammink (2003) is een nieuw instrument ontwikkeld voor psychomotorische diagnostiek bij kinderen. Dit instrument, de PsyMot 06, wordt toegelicht en geïllustreerd met praktijkvoorbeelden. Daarbij wordt ingegaan op de theoretische achtergronden, toepassingen in de klinische praktijk en mogelijkheden voor het gebruik bij onderzoek. Claudia Emck: werkt als docent en onderzoeker aan de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam, de kenniskring behorende bij het lectoraat Bewegen en Gedragsbeïnvloeding en de masteropleiding Psychomotorische Therapie van de Hogeschool Windesheim. 14 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 15

10 Pijnlijke carrières in een multidisciplinaire revalidatie Door Henriëtte van der Meijden Hoewel onder vakgenoten psychomotorische therapie een onmisbare discipline is in de behandeling van mensen met chronische pijn, blijkt dit in de praktijk niet zo te zijn. Chronische pijn is een complex en moeilijk te behandelen probleem, waarbij symptomen van zeer uiteenlopende aard (fysiek, psychisch en sociaal) een rol spelen. De persoon raakt gedesintegreerd. De behandeling van mensen met chronische pijn is ook complex. Als blijkt dat de reguliere somatische gezondheidszorg niet kan helpen, komen andere disciplines in beeld. Er ontstaat een multidisciplinaire behandeling met disciplines die elk een eigen invalshoek, visie en vakgeschiedenis hebben. Er ontstaan parallelprocessen van problematiek bij de cliënt en problematiek van de behandeling. Uitgaande van het welzijn van de cliënt en het welzijn van het team, hoe verwerft PMT dan een passende plek? Henriëtte van der Meijden: is psychomotorisch therapeut, haptotherapeut, GZ-psycholoog, EMDR in eigen praktijk. Docent en supervisor Calo, BPT en VO-PMT, te Zwolle, lid van de kenniskring Bewegen en Gedragsbeïnvloeding, Hogeschool Windesheim. die op hem afkomen. Denk aan productontwikkeling, richtlijnontwikkeling, evidence based werken, efficiëntie, effectiviteit, accountability, enz. enz. In de lezing breekt Henk een lans voor het verstevigen van de inbreng van het vakmanschap. Dit gebeurt tegen de achtergrond van de landelijke discussie met betrekking tot Beroepszeer-Beroepseer en past dit toe op vaktherapie. Een belangrijke issue ook voor vaktherapeuten die een antwoord moeten hebben op de vragen van managers en onderzoekers. Een middenpositie: experimenteel onderzoek moet ook gebeuren, maar er zijn andere vormen van evidence mogelijk en nodig, die dicht bij de klinische praktijk staan en recht doen aan de ervaringskennis van professionals. Dr. Henk Smeijsters: is lector van de Kenniskring Kennisontwikkeling Vaktherapieën (KenVaK) van de Hogeschool Zuyd, de Hogeschool Utrecht en de ArtEZ Hogeschool Enschede. Henk Smeijsters is tevens hoofdopleider van de Masteropleiding Vaktherapieën van de Hogeschool Zuyd en lid van de Kenniskring Kennisorganisaties en Kennismanagement van de Hogeschool Zuyd. Op het gebied van de vaktherapieën publiceerde hij vele artikelen en boeken in Europa, de VS, Zuid-Amerika en Japan. Multidisciplinaire richtlijnen door de monodisciplinaire bril (Lezing onder voorbehoud) Door Ruud Bosscher Lezing over de spanning tussen de evidence-base van andere therapieën en die van de vaktherapieën en manieren om die te verminderen. Ruud Bosscher: werkt als universitair docent aan de Faculteit der Bewegingswetenschappen van de Vrije Universiteit Amsterdam en als lector Bewegen en Gedragsbeïnvloeding verbonden aan Hogeschool Windesheim. Lezingen middag: Verschil moet er zijn... Overeenkomsten en verschillen tussen behandelende en begeleidende interventies met spel en kunstzinnige middelen Door Celine Schweizer In deze discussieworkshop worden de onderzoeksresultaten gepresenteerd van een kwalitatief praktijkonderzoek met bovengenoemd thema. De therapeutische en agogische kanten van vaktherapie worden belicht. Hierna volgt discussie over de mogelijkheden voor profilering van vaktherapeuten en creatieve agogen. De mogelijkheden worden verkend in de context van maatschappelijke ontwikkelingen. Het doel van de workshop is om tot een gezamenlijke analyse te komen. Hierbij wordt een specifieke werkwijze toegepast: de Wall of wonder. Vakmanschap is meesterschap. De professional in het middelpunt van management en onderzoek Door Henk Smeijsters Een lezing waarin de rol van de professional geplaatst wordt in het licht van de claims Celine Schweizer: is beeldend therapeute, werkzaam als docent methodiek en beeldend vormen bij de opleiding creatieve therapie en verbonden aan de kenniskring Social Work & Arts Therapies, beide aan de CHN te Leeuwarden. Zij deed onderzoek naar overeenkomsten en verschillen tussen behandelende- en begeleidende interventies met spel en kunstzinnige middelen door agogen en therapeuten. 16 Symposium VAKKUNDIG VAKWERK Symposium VAKKUNDIG VAKWERK 17

11 MASTEROPLEIDING VAKTHERAPIEËN Hogeschool Zuyd - Expertisecentrum Quality of Life & KenVaK Hoofdopleider dr. Henk Smeijsters, lector In september 2006 start het nieuwe cohort van de Masteropleiding Vaktherapieën. Instromen is mogelijk in elke lopende module. Studiejaar 1 Module professionalisering en verwetenschappelijking Module indicatiestelling Module ontwikkelen en vergelijken van producten Module evaluatie onderzoeksresultaten en richtlijnontwikkeling Module theorieontwikkeling Integratieproject Elke module duurt zeven weken (een lesdag per week). Studiejaar 2 Project praktijkgericht kwalitatief ontwikkelingsonderzoek Project praktijkgerichte kwantitatieve effectevaluatie Elk project duurt 21 weken (parttime). Kosten De totale kosten zijn (twee jaar). De prijs per module is Meer informatie Hogeschool Zuyd - Expertisecentrum Quality of Life & KenVaK Postbus 69, 6130 AB Sittard Tel.: ~ g.louppen@hszuyd.nl Handboek muziektherapie Onder redactie van dr. Henk Smeijsters Hét standaardwerk voor de muziektherapeut Evidence based practice voor de behandeling van psychische stoornissen, problemen en beperkingen Met bijdragen van gerenommeerde muziektherapeuten 1 e druk, 2006 Inclusief CD met muziekfragmenten Ca. 450 pagina s ISBN Prijs ca. 49,50 Verschijnt juli 2006 Ontwikkelingen op het vakgebied van de muziektherapie volgen elkaar in hoog tempo. Zowel nationaal als internationaal zijn er veel nieuwe praktische en theoretische inzichten ontstaan. Dat heeft geleid tot deze geheel vernieuwde editie van het Handboek muziektherapie. Gerenommeerde muziektherapeuten, ieder met een specialisatie op het gebied van een bepaalde stoornis of binnen een bepaald werkveld, hebben aan het boek meegewerkt. Deze bundeling van kennis zorgt ervoor dat het Handboek muziektherapie een goed overzicht van theorie, praktijk en onderzoek biedt. Door de koppeling van een gedegen theoretisch kader en instructieve praktijkvoorbeelden is het Handboek muziektherapie onmisbaar als basisboek voor studenten en als naslagwerk voor de muziektherapeut. Bestel snel via