Verslag Invitational Conference Kennisinnovatie d.d. 30 november 2007, Federatie Vaktherapeutische Beroepen

Transcriptie

1 Verslag Invitational Conference Kennisinnovatie d.d. 30 november 2007, Federatie Vaktherapeutische Beroepen Welkomstwoord door Luuk Sietsma (voorzitter FVB) Dit overleg is een startbijeenkomst en is bedoeld om duidelijkheid te krijgen over wat de FVB wil met onderzoek en onderzoeksbeleid. Wat is onderzoek, waar liggen de grenzen voor vaktherapeuten? Voorstelronde Wat in de voorstelronde mede naar voren komt is dat er veel behoefte en vraag is naar meer helderheid op het gebied van onderzoek. Voor de vaktherapeuten zelf, maar ook in de overdracht naar studenten toe. Onderzoek moet belangrijker worden. Er wordt van veel kanten uitgesproken dat er weinig bekend is over onderzoek en hier nog weinig mee gedaan wordt. Iedereen is het er over eens dat hier meer aandacht voor moet komen. De lijst van deelnemers is opgenomen als bijlage 1 van het verslag. Presentatie Ruud Bosscher Op aanvraag van Luuk heeft Ruud een presentatie voorbereid over onderzoek en onderzoeksbeleid. Hij heeft hier zijn eigen invulling aangegeven. Hij geeft aan weinig antwoorden te hebben, maar vooral veel vragen te stellen. De PowerPoint presentatie is bijgevoegd als bijlage. De problemen die er nu (lijken te) zijn: 1. Er is geen visie op onderzoek. 2. Er moet eerst een visiedocument over het beleid geschreven worden, voordat je een onderzoeksbeleid op kan zetten. Een belangrijke vraag daarbij is, voor wie schrijf je het visiedocument (zorgverzekeraar, cliënten, werkgevers, vaktherapeuten of richtlijnen). 3. Visie op onderzoek en de FVB lijkt stroperig te lopen. 4. De plaats/inhoud van onderzoek bij PMT/CT lijkt te verschillen. Ruud is van mening dat we van de verschillen tussen PMT en CT kunnen leren, maar dat het geen discussieonderwerp is. We kunnen onze onderzoeksinspiratie uit het schemaatje van de PowerPoint (sheet 8) halen. Hoe willen wij het doen als federatie? Ruud denkt dat de federatie gericht is op praktijkgericht onderzoek. Ruud benadrukt het belang van keuzes maken. Alles is nodig, maar niet alles is mogelijk. De vraag is dan nog of de federatie dit doet of kan dit in de praktijk? Ruud geeft een paar suggesties, zie sheet 17. Presentatie Henk Smeijsters Henk geeft ook gaan dat hij niet wil ingaan op de verschillen tussen CT en PMT. Over het schema van Ruud, vraagt hij zich af of we ons een plek willen geven in één van de vier hokjes. Henk heeft een lijst aan ideeën met hoe we het zouden moeten doen. 1. Definieer wat je doet. 2. Verzamel kennis. 3. Meet resultaten. 4. Maak impliciete kennis expliciet. 1

2 Volgens Henk doen we al best veel als vaktherapeuten. Denk bijvoorbeeld aan: 1. Ontwikkelen van producten en richtlijnen. 2. Verschillende cursussen en onderzoek door kenniskringen. 3. Onderzoek naar meetinstrumenten, methoden, effecten en theorieën door kenniskringen en Master studenten. 4. Het coachen van vaktherapeuten die onderzoek doen, door kenniskringen. 5. Federatie, wat er al is, met elkaar matchen. Over het algemeen is het duidelijk dat er meer mensen nodig zijn. Die scholing kunnen geven in onderzoek, mensen die scholing in onderzoek willen krijgen en daarmee aan de slag willen in het werkveld. Wat er allemaal mogelijk is aan verschillende manieren van hoe je kunt onderzoeken, kun je in sheet 7 t/m 12 zien. Denk aan Evidence-based practice, Practice-based evidence en welke niveaus je binnen onderzoek hebt. Knelpunten die er nu zijn binnen onderzoek en de FVB staan in sheet 14. Mogelijke oplossingen die er zijn: 1. Volg met collega s een cursus. 2. Doe mee aan onderzoek van Master studenten en kenniskringen. 3. Laat je coachen door kenniskringen. 4. Zet het onderwerp onderzoek op de agenda van je werkplek. 5. Ontwikkel RAAK projecten, fonds voor gelden onderzoek Er gelegenheid geweest om vragen op inhoudsniveau te stellen aan de beide sprekers: Claudia Emck aan Henk. Henk heeft aangegeven dat het onderzoeksbeleid anders moet, maar wat is dan anders? o Henk: er moet meer en beter onderzoek komen. Als je mee doet, moet je goed meedoen. Vragen die hierover ontstaan: o We hebben goed materiaal nodig en is er genoeg? Plan maken om dit te verkrijgen. Is dit de taak van de federatie? Of moet dit uit de kenniskringen of onderzoeksinstituten komen? o Mia Scheffers: Moeten we überhaupt mee doen aan het richtlijnen-onderzoeken? o Ina van Keulen brengt in dat we hierin ook nog een keuze kunnen maken: alle 5 de vakverenigingen samen. Dan staan we veel steviger. o Cor Niks: strategisch is het een belangrijke overweging om mee te doen voor wat betreft de zichtbaarheid van ons vak. Hiermee onderscheiden we ons en laten zien waar we voor staan. Conclusie de meeste aanwezigen zijn het er over eens dat de uitspraak van Henk als we mee doen, moeten we het goed doen, de spijker op de kop slaat. Dus antwoord op Mia: Ja, we denken het wel. Christina Wintels: waar gaan we de meeste energie in stoppen? Waar zetten wij prioriteiten en waar de federatie? o Als je voor de richtlijnen kiest, kies je ook voor onderzoek en visa versa. Je komt sowieso traag op gang. Als je alleen voor richtlijnen kiest, moet je later het onderzoek doen en ook weer andersom. Christina Wintels: moeten we een database opzetten? o De meningen zijn hierover verdeeld. Sommige zeggen, dit is er al heel veel. Kan je bij Trimbos op vragen. Ik zou hier niet onze prioriteit op in zetten. o Met database wordt bedoeld: alles wat er verschenen is op een bepaald thema. Verzamelen, wie doet wat, waar gebeurt wat? Verwijzingen op de internetsite van de FVB naar wie met welk onderzoek bezig is en naar databases. Dan weet je welke kenniskringen daar mee bezig zijn en kan je daar naar toe gaan met een bepaalde vraag. 2

3 o Er komen drie verschillende behoeften naar boven: - Informatie over wie doet wat op het gebied van onderzoek? - Zijn er relevante tijdschriften die je via internet kan bereiken? - Is er een overzicht te maken van bestaande richtlijnen? Wat moet de FVB doen en in welke voor volgorde? Luuk Sietsma heeft n.a.v. de post-its de volgende thema s opgeschreven: PMT CT, onderscheid is een non-vraag. Op federatie niveau, commissies en werkgroepen oprichten. Ideeën voor het participatie in de tot standkoming van richtlijnen kunnen zijn: Twee mensen uit verschillende bloedgroepen aanwijzen, dus dwars door de federatie heen. Het kan een positief effect hebben om bijvoorbeeld een danstherapeut te betrekken bij het beoordelen van een richtlijn uit de PMT. Uit handen geven, studenten hiervoor gebruiken. Degene die betrokken zijn geweest bij een richtlijn kunnen back-up zijn voor de volgende. Er kan een soort bron komen waar algemene zoekwoorden in staan. De onderste laag van een richtlijn opstellen, is vaak hetzelfde per vak. Dat scheelt een hoop geld. Er wordt geopperd dat de federatie dit kan oppakken, ze kunnen hier bijvoorbeeld een bijeenkomst voor organiseren of een werkgroep op federatieniveau voor oprichten. Laurien van Hakvoort geeft aan dat er voor CT al een handleiding is om een richtlijn op te zetten. Deze is gemaakt door Annemieke Vink. Dit is een voorbeeld van langs elkaar heen werken. Dit soort dingen moeten gedeeld worden. Dit pleit er dus voor om dit niet per vereniging te doen, maar onder de federatie. Ideeën die er zijn over subsidiëring: Moet de federatie wegen uiteenzetten voor subsidie? Beleidsmedewerker Irene Rentenaar zou bijvoorbeeld uit kunnen zoeken welke subsidie mogelijkheden er liggen. Iemand anders geeft aan dat bij Kenvak een lijst ligt met subsidie mogelijkheden. Cor Niks vraagt zich af of de onderzoekscommissies bij de lidverenigingen dan opgeheven zouden moeten worden? Gaan alle taken naar federatie? De NVPMT heeft al jaren geld voor onderzoek weggelegd. Moet dit per vereniging blijven gebeuren, of wordt dit opgeheven en naar federatieniveau getild. Eigenlijk wordt er gezegd: Federatie, maak maar eens geld vrij! Er zou een werkgroep onderzoek op federatieniveau opgezet moeten worden. Er is veel gemeenschappelijk belang, dan kun je het ook beter gezamenlijk organiseren, anders put je elkaar uit. Mia Scheffers geeft aan dat die werkgroep begeleid moet worden door een portefeuillehouder kennis en innovatie. Er is een vacature voor de portefeuille kennis en innovatie op bestuurlijk niveau. Luuk Sietsma geeft aan dat hij tijdelijk die functie waarneemt. Een ander idee is dat je de werkgroepen van de verenigingen samen kunt voegen. Luuk Sietsma vraagt of iemand nog iets mist in het rijtje van suggesties voor het ontwikkelen van een stimuleringsbeleid voor onderzoek (sheet 17 van de presentatie van Ruud). Match: het bij elkaar zoeken van informatie die er al is. In bijvoorbeeld een database. Partners in het veld opzoeken, bijvoorbeeld bij psychotherapie. Onderzoekscommissie oprichten op federatieniveau. De richtlijnen komen in dit rijtje niet duidelijk naar voren. 3

4 Document volgt pas op visie. Bijvoorbeeld we vinden het belangrijk dat er onderwijs wordt gegeven in onderzoeken, dus we zorgen voor module(s) onderzoek in onderwijs. Op welke onderwerpen wil de FVB zijn visie ontwikkelen. Suggesties voor stimulatie in onderwijs in onderzoek / onderzoek in onderwijs Wij als vaktherapeuten hebben een inhaalslag te maken t.o.v. bijvoorbeeld psychologen. Dat vak staat al jaren, wij moeten ons nog bewijzen. Hoe kunnen we mensen uit musicologie stimuleren/geïnteresseerd krijgen om universitair niveau te halen. Dan kunnen ze goed onderzoek doen. We moeten eerst de vaktherapeuten in het werkveld geïnteresseerd krijgen, zodat ze mee willen werken aan onderzoek. Volgens Laurien van Hakvoort is dit geen probleem. Claudia Emck is het hier niet mee eens en merkt op dat in haar ervaring de meeste vaktherapeuten afhaken als de eenmaal weten wat er allemaal bij onderzoek komt kijken. Een paar opmerkingen over studenten en onderzoek: o Ina van Keulen, de studenten vaktherapie worden nog niet opgeleid voor onderzoeker. Als je dit wel doet, groeit de interesse. o Céline Schweizer: Ik zie op school, dat er weinig studenten zijn die talent hebben voor onderzoeken. Je kunt studenten verdelen over makkelijke en moeilijke taken. Huub Notermans: De discussie gaat nu vooral over het onderwijs, maar gaat het nu niet vooral om het werkveld? We zitten nu in de federatie. Als federatie moeten we kijken welke onderzoeksvragen er leven en hoe het onderwijs hier studenten voor kunnen opleiden. Twee opmerkingen hierover: We willen mensen in de praktijk prikkelen en nieuwsgierig maken om onderzoek te gaan doen en ze ook opleiden. We moeten analytisch denken stimuleren. Mia Scheffers: We hebben juist wel jonge onderzoekers nodig. Je gaat als vaktherapeut al heel snel de praktijk in en dan is het heel handig als je vast wat onderzoeksvaardigheden hebt. Wat is de rol van de federatie hier nu in? De federatie kan de verschillende mensen/opleidingen bij elkaar roepen, onder het onderwerp onderzoek. Luuk Sietsma wil eventueel bij het volgende overleg andere disciplines uitnodigen, omdat onderzoek een gedeeld onderwerp. Onderzoek moet in de (her)registratie. Hiermee kunnen therapeuten punten behalen. Karin Hilderink: Het beroepsprofiel moet aangepast worden zodat het onderzoek daarin opgenomen wordt. Celine Schweizer: Er wordt binnenkort een opleidingsprofiel voor creatieve therapie afgerond, waarin de onderzoekvaardigheden zijn opgenomen. Hier is nog wel enige discussie over aangezien er een raamprofiel voor de vaktherapeut is en nog geen beroepsprofielen zijn goedgekeurd of nog niet eens in een conceptfase zijn. Luuk Sietsma geeft aan dat dit een goede discussie voor de opleiding zelf. 4

5 Bijlage 1 Lijst deelnemers Invitational Conference FVB 30 november 2007 Rob van Alphen (PFH Kennisinnovatie MVvMT) kennisinnovatienvvmt@vaktherapie.nl Ruud Bosscher (lector hogeschool Windesheim, docent VU bewegingswetenschappen) rbosscher@fbw.vu.nl Claudia Emck (PMT er, onderzoeksdocente aan de VU) c.emck@fbw.vu.nl Laurien van Hakvoort (muziektherapeut, Hoofddocent methodiek muziektherapie conservatorium Enschede) l.hakvoort@dji.minjus.nl Karin Hilderink (voozitter NVDT en waarnemend PFH Kennisinnovatie) nvdt.voorzitter@vaktherapie.nl Ina van Keulen (docente dans Heerlen en bezig met Masters) g.van.keulen@hszuyd.nl Kathelijne Kraak (PMTér, heeft meegeschreven aan MDR Persoonlijkheidsstoornissen) k.kraak@spatie.nl Kirsten van Os (oud voorzitter NVvMT) kirsten.vanos@planet.nl Cor Niks (PFH kennisinnovatie NVPMT, docent Windesheim) corengerdi@home.nl Huub Notemans (docent drama Hogeschool Utrecht, docent KenVak) huub.noternans@hu.nl Irene Rentenaar (beleidsmedewerker op gebieden Kennisinnovatie en Belangenbehartiging) i.rentenaar@vaktherapie.nl Mia Scheffers (PMT er, docent bewegingswetenschappen aan de VU) m.scheffers@fbw.vu.nl Céline Schweizer (docent beeldende therapie Han en maakt deel van de kenniskring in Leeuwarden) csch@knoware.nl Luuk Sietsema (voorzitter van de FVB en waarnemend PFH Kennisinnovatie) fvb.voorzitter@vaktherapie.nl Henk Smeijsters (lector vaktherapie KenVak Hogeschool Zuyd) h.smeijsters@hszuyd.nl Christina Wintels (PFH Kennisinnovatie NVDT) nvdt.kennisinnovatie@vaktherapie.nl 5

6 Bijlage 2 Overzicht van de gestelde vragen op de post-its. Aan het begin van de bijeenkomst is alle deelnemers gevraagd hun vragen in het kader van het thema van de bijeenkomst op een post-it te zetten en in te leveren. Op welk niveau onderzoek Houden we onderzoek commissies binnen de verenigingen? Gemeenschappelijk wat kan afzonderlijk waar nodig? Wie ondersteunt onderzoek op verenigingsniveau? Willen we onderzoek op federatieniveau of verenigingsniveau? Mono disciplinaire richtlijnen, wel of niet? Soorten onderzoek Welk type onderzoek staan we voor? En in welke mate? Vanuit werkveld PMT in de GGZ behoefte aan evidence, theorievorming, effectonderzoek. Soorten onderzoek! Fundamenteel praktijk onderzoek. Overeenkomsten verschillen gezamenlijkheid t.a.v. onderzoek. Aanbeveling vanuit richtlijnen werk: effectonderzoek evidence. Stimulatie en uitvoeren van onderzoek Hoe kan onderzoek breder gestimuleerd worden? Welke informatie willen leden krijgen. Welke informatie kan de FVB bundelen? Waar kunnen we elkaar helpen? Bijvoorbeeld richtlijnen. Hoe vindt de therapeut in het veld de onderzoeker die zijn/haar veld onderzoekt? Hoe zorg je ervoor dat competente onderzoekers zich gaan richten op onderzoek naar vaktherapie? Hoe kunnen we het TvV optimaal benutten voor het promoten en verspreiden van onderzoek? Investering in onderzoek Kan de FVB faciliteren bij aanvraag onderzoekssubsidies? Hoe kunnen we onderzoek gefinancierd krijgen? Hoe halen we subsidies binnen? Kunnen we een professional hiervoor inhuren? Financiering voor onderzoek, door wie: zorgverzekeraars, opleidingen, sponsoren? Fondsen werven voor onderzoek. Functie FVB? Hoe realiseren we grootschaliger, empirische onderzoeken c.q. studies met grote S? Hoe kunnen we instellingen motiveren om (financiële) ruimte te creëren voor vaktherapeutisch onderzoek? Hoe motiveer je instellingen om in onderzoek in vaktherapie te investeren (= belang aantonen). Deskundigheid in vaktherapie Is het haalbaar/wenselijk een master in vaktherapie te hebben binnen psychologiestudies? Waarom hebben we gaan hoogleraar vaktherapie? Fulltime internationale allure. Is dit wenselijk? Opleiding in onderzoek Wat kunnen we Bacheloropleidingen aan onderzoek laten uitvoeren? En wat via de Master? Is het mogelijk en zinvol gezamenlijk modules onderzoeksvaardigheden te ontwikkelen voor alle betrokken bachelor en Master opleidingen? Streven naar overeenkomstige competenties. Schiet het wel op met al die relatief kleine master-studies, vaak zonder controlegroepen etc? 6

7 Aansluiting zoeken bij andere vakgebieden Hoe vinden we aansluiting bij grotere onderzoeksgroepen op het gebied van interventies? Vaktherapeutische interventies inbouwen in grotere studies? Voorbeelden: mindfullnes, ACT? Kunnen we kennis halen bij andere therapievormen? Cognitieve therapie, RET, schematherapie, etc. Is het wenselijk onderzoek naar vaktherapie te laten doen door niet vaktherapeuten? Is het wenselijk om vaktherapeuten onderzoek in samenwerking met de cliëntenbelangen vereniging te doen? Hoe kan vaktherapie onderzoek verbonden worden met ander, evt. al lopend onderzoek? (bijvoorbeeld ZON_MW_lijnen). Relatie opleidingen federatie en kenniskringen = afstemming onderzoek? Onderzoek en praktijk Wat is de procedure om op tijd bij evaluatie en bijstelling van richtlijnontwikkelingen betrokken te raken? Aansturing onderzoek praktijk, waar kun je terecht, wie doet wat, waar vind je iedereen? Hoe zinvol zijn modules en producten? Hoe komen resultaten van onderzoek terecht op de werkvloer? Knelpunten tussen vraag van buiten af, of de vraag vanuit een therapievorm (cliënten)? Hoe kunnen we kennis uit de praktijk aantonen? Hebben vaktherapeuten niet een te simpel idee van onderzoek? Realiseert men zich de inspanning, tijd, kosten, formatie die nodig is voor onderzoek dat meetelt? Vragen die tijdens de bijeenkomst nog niet aan de orde geweest zijn: Kirsten van Os: hoe kunnen we leden activeren en ondersteunen bij het uitvoeren van onderzoek? Karin Hilderink: Bij mijn werkveld (dans) liggen wel ideeën om iets te onderzoeken, en dan? Onderzoeksvragen uit de praktijk samen bundelen. Katalijne Kraak: Eens met Karin, we moeten de initiatieven die er zijn goed gebruiken. Daarvoor moeten de lijnen vanuit de FVB duidelijk zijn. Christina Wintels: Welke plek hebben de producten? Wat willen we daarmee? Mia Scheffers: Is het mogelijk is om onderzoek naar vaktherapeutische interventies te doen bij andere beroepsgroepen. Er is veel kennis bij andere vakgebieden, kunnen we hun bij ons uitnodigen? Claudia Emck: Is er geen hoogleraar voor vaktherapie te krijgen, zodat we een stapje hogerop komen in de hiërarchie van de wetenschap? Financiering is waarschijnlijk een probleem. Celine Schweizer: Welke verbindende functies kunnen de opleiding, de professionals en FVB hebben? Rob van Alphen: Onderzoek door derde vind ik erg belangrijk. Hoe kunnen we HBOstudenten stimuleren om te gaan onderzoeken. Maar vooral hoe kunnen we de studenten die dat al willen helpen (Bijv. psychologiestudenten die onderzoek willen doen naar drama- of muziektherapie)? Huub Notermans: Hoe krijg je vanuit de federatie mensen gemotiveerd? Er moet een beleid en een strategie zijn hoe mensen te stimuleren. Luuk Sietsma: Er moeten stimulerende voorwaarden geschept worden. Afhankelijk van waar al dingen gebeuren, moeten er subsidie kanalen opgezet worden. 7