Overtuigingstechnieken in de politiek

Transcriptie

1 Overtuigingstechnieken in de politiek Alyssa Tapperwijn

2 Inhoud Overtuigingstechnieken Donald Trump , 4, 5 Hoe de Democraten in 2020 kunnen winnen PVV propeganda Politieke framing Conclusie Bronnen

3 Inleiding Als je aan Amerika denkt, denk je vrijwel meteen aan Donald Trump. De blonde gebruinde president die bekend staat om zijn uitspraken, aparte theorieën en fake-news. In januari 2019 is Trump twee jaar aan de macht. Hoe kan het dat een zakenman zonder politieke achtergrond een van de grootste leiders van onze wereld is geworden? Waarom is de man van grab them by the pussy en vele andere seksistische en racistische uitspraken tot de 45e president verkozen? In Nederland hebben wij Geert Wilders. De lijsttrekker van de PVV met een vergelijkbaar blond kapsel. Ook Wilders staat wereldwijd bekend om heftige uitspraken en wordt hierom zelfs beveiligd. Hoe kan het dan toch dat hij de PVV tot een van de grootste partijen van Nederland heeft gemaakt? Dat Trump president is geworden heeft alles te maken met overtuiging. Hij had de verkiezingen nooit gewonnen als er tijdens zijn campagnes geen gebruik gemaakt was van de overtuigingstechnieken van Cialdini. Wilders is op zijn beurt meester in framing en komt door angstzaaiing steeds meer aan de macht. Deze whitepaper is geschreven voor iedereen die is geïnteresseerd in hoe er tijdens de verkiezingen gebruik gemaakt wordt van overtuigingstechnieken. Om er vervolgens zelf doorheen te kunnen prikken. Als je er eenmaal achter bent gekomen dat bij iedere campagne gebruik wordt gemaakt van een vorm van overtuigen, dan zal je in vervolg minder makkelijk worden beïnvloed. 2

4 Overtuigingstechnieken Donald Trump Robert Cialdini maakte deel uit van het team dat Obama hielp om de verkiezingen in 2012 te winnen. Hij werd ook om hulp gevraagd in de vroege campagne stadia van Hillary Clinton. Bij Clinton was Cialdini een stuk minder betrokken, haar grootste nadeel tijdens de verkiezingen was dat Amerika verandering wilden. Ondanks dat Cialdini niet heeft geholpen bij de campagne van Trump, zijn toch zijn overtuigingstechnieken gebruikt. Hoe dan? Hoor ik je denken. Ik zal het je uitleggen. Donald Trump heeft heel slim gebruik gemaakt van de social proof en autoriteit techniek. Deze twee technieken (en het feit dat Amerika verandering wilden) hebben ervoor gezorgd dat Trump president van Amerika geworden is. Zijn statements en provocaties die voor veel media-aandacht zorgden hebben juist een bijdrage geleverd aan het beeld van een autoritaire Trump die weleens voor verandering zou gaan zorgen. 3

5 Social proof Social proof Oftewel sociale bewijskracht, betekend niets meer dan: Als iedereen het doet, zal het wel goed zijn. Social proof als beïnvloedingsmiddel is een van de krachtigste wapens om mensen te overtuigen. Mensen zijn namelijk onzeker, dus als gelijkgestemden al eerder dezelfde ervaring hebben gehad, dan wordt het maken van een keuze een stuk eenvoudiger. In de aanloop van de verkiezingen zei Trump vaak in het begin van zijn toespraken: draai de tv-camera s rond. Kijk naar al deze mensen die hier zijn gekomen om naar mij te luisteren. Trump bepaalde de grootten van de menigte en selecteerde de middenklasse burgers die bij zijn toespraken aanwezig mochten zijn. Dit deed hij omdat het volk zich hierdoor kon identificeren met de mensen die aandachtig en enthousiast naar hem aan het luisteren waren. Met als doel het Amerikaanse publiek te beïnvloeden en zo te laten zien dat hij de moeite waard is om naar te luisteren. Zij luisteren, dan doe jij dat toch ook? Trump citeerde ook vaak de peilingen die hem op nummer een hadden staan. Hij zei zelfs vaak dat alle peilingen hem op een hadden. Dit was niet altijd het geval en toch was hij hierdoor in staat om in het middelpunt van de belangstelling te blijven. Daarnaast schetste hij met deze tactiek het beeld dat hij een nummer een verkiezingskandidaat was. Social proof komt hierbij weer om de hoek kijken, want als iedereen op hem stemt en hij op nummer 1 staat, dan stem jij toch ook? 4

6 Autoriteit Het uitstralen van autoriteit is ook een van de overtuigingstechnieken van Cialdini. Trump zijn autoriteit zorgde ervoor dat hij betrouwbaar overkwam en zijn boodschap eerder werd aangenomen. Zo geeft een dokter op leeftijd in een doktersjas, jou ook een prettiger gevoel dan een jonge arts in sportkleding. Trump houdt van praten over mensen die hem leuk vinden of met hem eens zijn. Doorzich zelf continue te vergelijken met autoritaire mensen, zorgt hij ervoor dat hij zelf ook autoritair lijkt. Trump associeert zich niet alleen met gezagsdragers, hij zorgt ook voor zijn eigen autoriteit. Hij presenteert zichzelf als een zakenman, die de zakenwereld al helemaal heeft veroverd. Hij deelt graag in de media dat zijn bedrijf amazing is en hij tienduizenden mensen aan een baan heeft geholpen door zijn miljarden bedrijf. Door zijn achtergrond als businessman straalt hij dus autoriteit uit. De autoritaire benadering van Trump is volgens Cialdini iets wat de Democraten in hun voordeel kunnen gebruiken, bij de verkiezingen in Zij kunnen Trumps visie op de Amerikaanse regering nu karakteriseren als een bedrijf dat hij bezit en daarmee doet wat hij wilt. Volgens Cialdini zullen de meeste mensen daar een negatieve reactie op hebben en zich hierdoor willen distantiëren van Trump. Om nog meer autoriteit uit te stralen deelt Trump geregeld klappen uit via zijn twitter. Met harde woorden maakten hij zijn concurrenten belachelijk, om zelf beter te lijken. 5

7 Hoe de Democraten in 2020 kunnen winnen Op papier is het vrij simpel, de democraten moeten van dezelfde technieken gebruik gaan maken.volgens de cognitieve dissonantietheorie is het belangrijk dat Trump supporters niet het gevoel krijgen dat ze een domme keuze gemaakt hebben. Hoe groter namelijk de consequentie van een fout is, hoe minder je bereid bent om te geloven dat het een fout was. "Hoe groter de puinhoop, des te minder mensen willen geloven dat ze er verantwoordelijk voor zijn, dus ze registreren het niet als een fout." Dit heeft alles te maken met dat dat je jezelf ziet als een goede beslisser. Volgens Cialdini is het belangrijk dat kiezers van Trump gerust gesteld worden. Zij moeten het gevoel krijgen dat de consequenties van hun keuze voor Trump niet voorspeld hadden kunnen worden. Op deze manier kunnen zij hun gezicht redden en zullen zij makkelijker in zee gaan met de Democraten. PVV Propaganda De lijsttrekker die op veel fronten wordt vergeleken met Donald Trump is Geert Wilders. Om deze reden laat ik graag aan de hand van een voorbeeld nogmaals zien hoe social proof werkt. Als je kijkt naar deze abri poster zie je drie keuzenmogelijkheden staan. Kopvodden (dit is een term die Wilders gebruikt voor vrouwen die een hoofddoek dragen), kop in t zand en kop gebruiken. De laatste is ingekleurd. Er wordt hier geïmpliceerd dat het grootste gedeelte van de Nederlandse maatschappij voor deze optie zou kiezen. Wie wilt er nu niet horen bij een partij die zijn kop gebruikt. Als Nederland hiervoor kiest, dan doe jij dat toch ook? (social proof) 6

8 Politieke framing Naast deze technieken heb je in de politiek ook veel te maken framing. Wat is framing precies? Je hebt er eigenlijk overal mee te maken. In de journalistiek en online maar ook in je eigen gesprekken. Heb je weleens in een gesprek iets expres niet verteld? Bewust iets weglaten of veranderen noem je framing. Het is de wijze waardoor je de werkelijkheid als het ware door een bepaald raamwerk (frame) bekijkt. Frame kampioen Wilders is zonder enige twijfel enorm goed in framing. Dit zorgt er helaas voor dat een deel van de bevolking in zijn frames gelooft. Zo heeft hij het begrip islamisering op de kaart gezet. Volgens het CBS hebben wij in Nederland niet te maken met islamisering, toch is dit een begrip wat continue besproken blijft worden. Ondanks dat Wilders zelden concreet wordt, is zijn boodschap wel eenduidig en dat werkt. Wilders kiest een frame wat deels bestaat uit een maatschappelijk probleem en koppelt daar een schuldige aan. Als Wilders roept dat alle Marokkanen straatterroristen zijn en iemand tegenwerpt dat dat niet geldt voor álle Marokkanen, dan wordt het bestaan van straatteroristen bevestigd. Dit geeft sommige mensen in de maatschappij het idee dat Wilders toch wel ergens een punt moet hebben. Nog een eigenschap van framing is dat een frame gebruik maakt van emotie (woorden als 'straatterrorist') en concrete gevallen ('Mevrouw Gerlofsma uit Oss') het altijd zullen winnen van neutrale frames ('volgens de grondwet moeten we elkaar gelijk behandelen'). Wilders koppelt incidenten altijd aan een van zijn frames; slamisering of de elite is de weg kwijt. Hij heeft door deze frames het politieke debat zo naar zijn hand gezet dat er in zijn termen gediscussieerd wordt. 7

9 Conclusie Overtuigingstechnieken worden overal toegepast. Het is belangrijk dat je je bewust bent van het feit dat je op alle fronten wordt beïnvloed. Hier hoeft niet altijd iets mis mee te zijn, als je objectief blijft kijken. Zodra je de technieken kent ga je zelf steeds meer zien hoe je beïnvloed wordt. Op politiekvlak is het vooral belangrijk dat je probeert om door de campagnes heen te prikken. Er worden vaak gouden bergen belooft, maar probeer deze kritisch onder de loep te nemen. Neem niet alles aan van een politicus die autoriteit uitstraalt, ga niet akkoord met standpunten omdat je denkt dat de rest van het land dit ook doet. Blijf altijd zelf nadenken. Probeer daarnaast alle standpunten zelf te onderzoeken. Islamisering is dat echt een begrip waarmee Nederland te maken heeft? Ga zelf opzoek naar cijfers en bronnen. Bekijk nieuws altijd van meerdere bronnen alleen zo weet je zeker dat je niet wordt beïnvloed door framing. 8

10 Bronnen Adformatie (2017) Cialdini over presuasion en de overwinning van Trump [Artikel] Opgehaald van CBS (2016) Ruim 850 duizend islamieten in Nederland [Tabel] Opgehaald van Hardhoofd (2010) De frames van Wilders [Artikel] Opgehaald van com/2010/10/29/kamervragen-geframed/ Medium (2016) How Donald Trump won [Artikel] Opgehaald van Moaweb (2017) De undercover wetenschap van Robert Cialdini [Artikel] Opgehaald van RTL Nieuws (2017) Koning in framing: deze politici hebben een lijn naar jouw brein [Artikel] Opgehaald van Sleepinglion (2014) Framing over de aap in het zeemankrantje en het EGF [Artikel] Opgehaald van Trouw (2010) Geert Wilders is een meester in het debat [Artikel] Opgehaald van The Guardian (2018) How to persuade people (hint: not by telling them they re stupid) [Artikel] Opgehaald van mar/09/how-to-persuade-people-hint-not-by-telling-them-theyre-stupid 9