Verticillium in bloemkool: welke biologische bestrijdingstechnieken bieden perspectieven?

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Verticillium in bloemkool: welke biologische bestrijdingstechnieken bieden perspectieven?"

Transcriptie

1 Verticillium in bloemkool: welke biologische bestrijdingstechnieken bieden perspectieven?

2 Verticillium verwelking bij bloemkool Verticillium longisporum Reductie van de grootte en kwaliteit van bloemkolen Symptomen Asymmetrische verkleuring van de onderste bladeren Vasculaire verkleuring in stengel en wortels Dwerggroei Verwelking 2

3 Ruimtelijke verspreiding van de ziekte Geschiedenis van het veld 100 Ziekte-index Rechts: 5x aardappel in rotatie met bloemkool Links: enkel bloemkool Disease severity (%) Negatieve correlatie tussen V. tricorpus en Verticillium verwelking bij bloemkool 0 linkerzijde rechterzijde V. tricorpus 35 Aardappel stimuleert V. tricorpus Kan V. tricorpus gebruikt worden om bloemkool te beschermen tegen Verticillium verwelking? Microscleroten/g grond linkerzijde rechterzijde 3

4 V. tricorpus beschermt tegen V. longisporum Testen V. tricorpus in gecontroleerde omstandigheden Koloniseert bloemkool zonder symptomen Voorkomt groeiremming veroorzaakt door V. longisporum Voorkomt of vermindert vasculaire verkleuring Reduceert kolonisatie door V. longisporum - VT + VT V. tricorpus heeft potentieel als biologische bestrijder 4

5 Gebruik V. tricorpus in praktijkomstandigheden Strategieën Artificiële inoculatie met V. tricorpus Inoculum van goede kwaliteit Geschikte inoculatiemethode Stimulatie van de natuurlijke populatie Screening waardplanten 5

6 Artificiële inoculatie met V. tricorpus Veldproef in natuurlijk geïnfecteerde grond (Inagro) Proefopzet Druppelbehandeling van bloemkoolzaden met microscleroten van V. tricorpus bij plantenkweker (360 microscleroten/zaadje) Coating zaden: Geen coating (NC) Iprodione, Thiram (C1) Fipronil, Iprodione, Matalaxyl-M, Thiram (C2) 4 weken na zaai: planten in veld met geschiedenis Verticillium verwelking (regio Ardooie) 6

7 Artificiële inoculatie met V. tricorpus Veldproef in natuurlijk geïnfecteerde grond (Inagro) Vasculaire verkleuring bij oogst (98 dpt) % 100% 100% 60 Ziekte-index % 90% 70% 0 NC C1 C2 NC+Vt C1+Vt C2+Vt Zonder V. tricorpus Met V. tricorpus

8 Stimuleren natuurlijke populatie van V. tricorpus in de bodem Screening gewassen in natuurlijk geïnfecteerde grond Nagaan welke Verticillium species de gewassen koloniseren microscleroten gevormd? Nagaan welke Verticillium species gestimuleerd/gereduceerd worden in de bodem 8

9 Stimuleren natuurlijke populatie van V. tricorpus in de bodem Veldexperiment te Puurs (PSKW) Rotaties: Teelt 1 Teelt 2 Braak Bloemkool Raketblad Bloemkool Facelia Bloemkool Italiaans raaigras Bloemkool Aardappel Bloemkool Grondstalen voor zaai, bij inwerken en bij oogst bloemkool Ziekteaantasting door V. longisporum in een volgteelt bloemkool opvolgen 9

10 Stimuleren natuurlijke populatie van V. tricorpus in de bodem Veldexperiment te Puurs (PSKW) V. tricorpus Ln(Fg DNA/g grond) p=0,779 Braak p=0,256 Italiaans raaigras p=0,013* p=0,198 p=0,021* Facelia Raketblad Aardappel Voor zaai Bij oogst Ziekte-index Gemiddelde ziekte-index ab Braak ab Italiaans raaigras ab a b Facelia Raketblad Aardappel 10

11 Conclusie V. tricorpus beschermt bloemkool tegen Verticillium verwelking in gecontroleerde omstandigheden en veldomstandigheden Bepaalde gewassen kunnen de natuurlijke populaties aan V. tricorpus stimuleren in de bodem Kunnen dezelfde strategieën gevolgd worden om Verticillium verwelking te voorkomen in andere gewassen? 11

12 Personen betrokken bij dit werk Soraya C. França Lien Tyvaert Silke Deketelaere Monica Höfte Jane Debode Katrijn Spiessens Luc De Rooster Sabien Pollet Danny Callens 12

van harte welkom Koolstof Kringlopen

van harte welkom Koolstof Kringlopen van harte welkom Koolstof Kringlopen 1 Programma 13:30 Opening met lezing 14:00 Instructie geleide rondgang 14:15 Geleide rondgang 16:45 Actieve demonstratie machines Afsluiting met drankje & snack Koolstof

Nadere informatie

Valse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm

Valse meeldauw in zonnebloemen. Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm Valse meeldauw in zonnebloemen Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent, Rik de Werd en Frank van der Helm Probleem in zonnebloemen Valse meeldauw (Plasmopara halstedii) > oomyceet In Nederland,

Nadere informatie

Opties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten

Opties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten Opties voor duurzaam stikstof- en koolstofbeheer in intensieve teelten De Vliegher A. De Waele J. Agneessens L. CriNglooP Collectief 9 oktober 2014 Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid

Nadere informatie

Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie?

Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie? Wat kunnen biologische preparaten betekenen in je IPM strategie? Bodemweerbaarheid en biologische bestrijding dr. ir. Soraya França Senior Researcher Biobest Group - R&D Microbials 15-02-2019 9 January

Nadere informatie

Bestrijding van Fusarium in lisianthus

Bestrijding van Fusarium in lisianthus Bestrijding van Fusarium in lisianthus 2014 PT nummer.: 14980 Proef nummer: 13485 Proeftuin Zwaagdijk Tolweg 13 1681 ND Zwaagdijk Phone +31 (0)228 56 31 64 Fax +31 (0)228 56 30 29 E-mail: proeftuin@proeftuinzwaagdijk.nl

Nadere informatie

Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool

Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool Greater contribution of belowground than aboveground maize biomass to the stable soil organic matter pool Hui Xu, Bart Vandecasteele, Steven Sleutel CriNglooP Collectief studienamiddag 5 oktober 2017 Bijdrage

Nadere informatie

A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN Actueel WG van het middel Centium 360 CS, 12148 N W.6 1 december 2017 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Toegestaan is uitsluitend

Nadere informatie

Studieavond Courgette

Studieavond Courgette Ecologie van courgettevirus in Vlaanderen de weg naar een duurzame geïntegreerde beheersing Studieavond Courgette 28 februari 2014 IWT landbouw: 100893 Mathias De Backer Kris De Jonghe Thijs De Langhe

Nadere informatie

Groenbemesters in het bouwplan. Wiepie Haagsma Wouter Klaasse Bos

Groenbemesters in het bouwplan. Wiepie Haagsma Wouter Klaasse Bos Groenbemesters in het bouwplan Wiepie Haagsma Wouter Klaasse Bos Groenbemesters: een goede keuze! Groenbemesters in het bouwplan Wiepie Haagsma, Leendert Molendijk Kennisdag 4 februari 2019 Hoe selecteer

Nadere informatie

Valse meeldauw in Zonnebloem laatste resultaten Auteur: Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Roselinde Duyvesteijn

Valse meeldauw in Zonnebloem laatste resultaten Auteur: Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Roselinde Duyvesteijn Valse meeldauw in Zonnebloem laatste resultaten 2009 Auteur: Marjan de Boer, Suzanne Breeuwsma, Roselinde Duyvesteijn Probleem in zonnebloemen Valse meeldauw (Plasmopara halstedii) > oömyceet In Nederland,

Nadere informatie

Weerbaarheid in grondgebonden teelten

Weerbaarheid in grondgebonden teelten Weerbaarheid in grondgebonden teelten 23-5-2013, Joeke Postma 1) & Wopke van der Werf 2) 1) Biointeracties en Plantgezondheid - WUR 2) Centre for Crop Systems Analysis - WUR Weerbaarheid - schaalniveau

Nadere informatie

Woord vooraf. Interactie tussen Verticillium tricorpus en Verticillium longisporum bij bloemkool

Woord vooraf. Interactie tussen Verticillium tricorpus en Verticillium longisporum bij bloemkool Interactie tussen Verticillium tricorpus en Verticillium longisporum bij bloemkool Woord vooraf Dit eindwerk is tot stand gekomen in de Universiteit Gent, Fac. Bioingenieurswetenschappen, vakgroep gewasbescherming,

Nadere informatie

BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 2009 nateelt groenbemesters

BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 2009 nateelt groenbemesters BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 29 nateelt groenbemesters Nederlands Limburg Onderdeel: Werkgroep 3 Document: Rapport Tijdstip: januari 21 Versie: 1 Status: definitief Opgesteld door: Praktijkonderzoek

Nadere informatie

Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting

Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid. Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting Groenbedekkers en bodemvruchtbaarheid Bart Debussche Dept. Landbouw en Visserij dienst Voorlichting 17-09-2015 Waarom groenbedekkers uitzaaien? Nut groenbedekkers Goede humustoestand N-uitspoeling vermijden

Nadere informatie

Vaste planten waardplant voor PlAMV?

Vaste planten waardplant voor PlAMV? Vaste planten waardplant voor PlAMV? Consultancy onderzoek Casper Slootweg, Miriam Lemmers en Maarten de Kock Praktijkonderzoek Plant & Omgeving, onderdeel van Wageningen UR Business Unit Bloembollen,

Nadere informatie

5.2.4 Rhizoctonia. 5.2.4.3 De ziekte. In deze paragraaf wordt verwezen naar foto s. Deze kunt u vinden op de website als bijlage bij 5.2.4.

5.2.4 Rhizoctonia. 5.2.4.3 De ziekte. In deze paragraaf wordt verwezen naar foto s. Deze kunt u vinden op de website als bijlage bij 5.2.4. 5.2.4 Rhizoctonia AUTEUR EN CONTACTPERSOON: HANS SCHNEIDER De bodemschimmel Rhizoctonia solani veroorzaakt wortelbrand en wortelrot in suikerbieten. Bij zware aantasting gaan hele percelen verloren. Rotte

Nadere informatie

GROENBEMESTERS VROEGE ZAAI: OPVOLGING N- VAST- EN VRIJSTELLING

GROENBEMESTERS VROEGE ZAAI: OPVOLGING N- VAST- EN VRIJSTELLING GROENBEMESTERS VROEGE ZAAI: OPVOLGING N- VAST- EN VRIJSTELLING Proefcode : OL09 GRBM01 Uitgevoerd in opdracht van : Provinciaal Proefcentrum voor de Groenteteelt Oost-Vlaanderen vzw Technisch comité Karreweg

Nadere informatie

EAG COVERMENGSELS TIJDELIJKE WEIDEMENGSELS

EAG COVERMENGSELS TIJDELIJKE WEIDEMENGSELS EAG COVERMENGSELS EN TIJDELIJKE WEIDEMENGSELS 2015 VOORDELEN COVERMENGSELS Principe : Het samenvoegen van soorten groenbedekkers met de bedoeling er landbouwkundige voordelen uit te halen zoals : Voldoen

Nadere informatie

Schimmels in maïs Kiemschimmels Wortelverbruining Builenbrand Stengelrot Kolfsteelrot Bladvlekkenziekte Rhizoctonia Roest

Schimmels in maïs Kiemschimmels Wortelverbruining Builenbrand Stengelrot Kolfsteelrot Bladvlekkenziekte Rhizoctonia Roest Schimmels in maïs Er zijn verschillende schimmels die schade kunnen veroorzaken in maïs. Tot nu toe bestrijdt men alleen de kiemschimmels met chemische middelen. Bij de schimmelziekten stengelrot, kolfsteelrot

Nadere informatie

Zaaibed of tray: ga uit van een kwalitatieve plant

Zaaibed of tray: ga uit van een kwalitatieve plant Planttype en plantkwaliteit late herfstprei Zaaibed of tray: ga uit van een kwalitatieve plant Lieven Delanote, Karel Dewaele, Philippe France Een aantal biologische telers kweekt zelf zijn preiplanten

Nadere informatie

Bert Purnot Luc Engelborghs. Probleemstelling

Bert Purnot Luc Engelborghs. Probleemstelling Probleemstelling Groenteteelt: relatief hoge verliezen van nutriënten naar milieu (relatief beperkte bewortelingsdiepte) Nitraat: zeer mobiel en snelle uitspoeling Monitoringsnetwerk VMM = MAP-meetpunten

Nadere informatie

Groenbemesters en Pratylenchus in een bouwplan met zetmeelaardappelen

Groenbemesters en Pratylenchus in een bouwplan met zetmeelaardappelen Groenbemesters en Pratylenchus in een bouwplan met zetmeelaardappelen Resultaten van drie jaar onderzoek Auteur(s) E. Brommer & L.P.G. Molendijk Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector Akkerbouw,

Nadere informatie

De aardappelteelt in 2016

De aardappelteelt in 2016 De aardappelteelt in 2016 De aardappeloogst in 2016 Er werd slecht pootgoed geleverd Het verhaal achter de gezondheid van pootgoed ILVO contactdag Aardappel Donderdag 17 november 2016 Keurmeesters van

Nadere informatie

Trichodorideaaltje: beheersbaar?

Trichodorideaaltje: beheersbaar? Vrijlevende wortelaaltjes ((Para)Trichodorus soorten) Trichodorideaaltje: beheersbaar IRS Suikerbieteninformatiedagen 5 Evert Brommer, PPO AGV Lelystad! ectoparasiet! alle stadia mobiel! zeer veel waardplanten!

Nadere informatie

Komkommerbontvirus in komkommmer

Komkommerbontvirus in komkommmer Komkommerbontvirus in komkommmer Gewasbeschermingsdag voor adviseurs, 31 maart 2011 Ineke Stijger, Roel Hamelink, Daniel Ludeking, Wageningen UR Glastuinbouw Plantenvirussen algemeen Speciale en nauwe

Nadere informatie

Bodemziekten in prei van dichtbij bekeken

Bodemziekten in prei van dichtbij bekeken Bodemziekten in prei van dichtbij bekeken Studieavond PREI - 07/03/2017 Frederik De Witte // Crop Specialist Vegetables Verband? Fusarium spp. Page 2 Studieavond PREI - 07/03/2017 Eerst wit mycelium, later

Nadere informatie

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN

HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN De toelating van het gewasbeschermingsmiddel wordt op basis van de volgende artikelen gewijzigd: Artikel 31, 44, 45 en 75 Verordening

Nadere informatie

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982

Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer. IWT-project nr. 140982 Beheersing van Didymella bryoniae (Mycosphaerella) in de teelt van komkommer IWT-project nr. 140982 1 Overzicht project 2 Werkpakket 1 1/ Optimalisatie protocol voor airsampling Op zoek naar selectief

Nadere informatie

Overleving pepinomozaïekvirus in kleding

Overleving pepinomozaïekvirus in kleding Overleving pepinomozaïekvirus in kleding Ineke Stijger, Roel Hamelink, Daniel Ludeking Wageningen UR Glastuinbouw, Bleiswijk Juli 2012 Rapport/Nota nummer 2011 Wageningen, Stichting Dienst Landbouwkundig

Nadere informatie

RESULTATEN UIT HET ONDERZOEK WORTEL. Bart Declercq, Sofie Darwich & Sabien Pollet 03/03/2016

RESULTATEN UIT HET ONDERZOEK WORTEL. Bart Declercq, Sofie Darwich & Sabien Pollet 03/03/2016 RESULTATEN UIT HET ONDERZOEK WORTEL Bart Declercq, Sofie Darwich & Sabien Pollet 03/03/2016 INHOUD - MINEERBORSTELMOT - WORTELVLIEG - BLADLUIZEN - ANDERE SCHADEVERWEKKERS Schade Alternaria Mineerborstelmot

Nadere informatie

Erosieklas 2019 Vlaamse Ardennen

Erosieklas 2019 Vlaamse Ardennen Erosieklas 2019 Vlaamse Ardennen 5 maart 2019 Erosiecafé s 2018 Algemeen overzicht Heuvelland/Zwevegem 2 ondernemersgroepen goed bodemzorg ism Leader kleine kemmelbeek Vlaamse Ardennen 2 erosieklassen

Nadere informatie

bladrammenas Facelia Incarnaatklaver onkruid Structuur

bladrammenas Facelia Incarnaatklaver onkruid Structuur bladrammenas Facelia Incarnaatklaver Wikken afspoeling onkruid doorlaatbaarheid Structuur Naar de diepere grondlagen Gele mosterd Japanse haver Facelia Wikken afspoeling Organisch materiaal onkruid VOORDELEN

Nadere informatie

Relatie bodemstructuurbodemschimmels

Relatie bodemstructuurbodemschimmels Relatie bodemstructuurbodemschimmels? PCS Destelbergen 30 november 2011 Fons Vanachter Schimmels : wat? Wat zijn schimmels of zwammen? Microscopische organismen : micro-organismen Vruchtlichamen soms zichtbaar

Nadere informatie

Actieve stof: Fluopyram

Actieve stof: Fluopyram Luna PRIVILEGE Productinformatie en een botrytisproef Plantgezondheidsdag Jan Hulst Bayer CropScience Actieve stof: Fluopyram Copyright 2013 J. Hulst Bayer CropScience, Mijdrecht Fluopyram biologische

Nadere informatie

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM)

Geïntegreerde gewasbescherming (IPM) 1 Geïntegreerde gewasbescherming (IPM) Update i.v.m. het verbod op neonicotinoïden De plaaginsecten De rol van de waarnemingsdienst 23/01/2019 Zaaizaadbehandelingen met NNI: waarom is (was) dit een goede

Nadere informatie

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken

Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken thema middag CBAV 30 november, Putten Leendert Molendijk & Johnny Visser Vele doelen van een groenbemester! Organische stof Nutriënten Bodem en structuur

Nadere informatie

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen

Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen Sturen op bodemweerbaarheid door toediening van organische materialen TKI-AF-15261 Privaat Publieke Samenwerking (PPS) 2016-2019 Joeke Postma, Mirjam Schilder, Peter Vreeburg, (Gera van Os), Johnny Visser,

Nadere informatie

ir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011

ir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011 ir. L. Delanote, ir. A. Beeckman PCBT vzw Kruishoutem, 16 maart 2011 De vruchtbaarheid en de biologische activiteit van de bodem worden behouden en verbeterd - Door de teelt van vlinderbloemigen, groenbemesters

Nadere informatie

IPM: voorbeelden uit de praktijk. Nathalie Cap & Luc De Reycke

IPM: voorbeelden uit de praktijk. Nathalie Cap & Luc De Reycke IPM: voorbeelden uit de praktijk Nathalie Cap & Luc De Reycke Nationaal Actie Plan Preventie: biodiversiteit, resistente/tolerante cultivars, rotatie, bemesting, bodem management, irrigatie, hygiëne, Monitoring:

Nadere informatie

VELDSLA ONDER GLAS 2015

VELDSLA ONDER GLAS 2015 VELDSLA ONDER GLAS 2015 Zaaidichtheid 4 e gamma (winter 2015-2016 ) TOAGLA15VSL_TT01 Onderzoek financieel gesteund door GMO. Doel Nagaan wat de invloed is van de zaaidichtheid op opbrengst en geel blad.

Nadere informatie

A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT

A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT HET COLLEGE VOOR DE TOELATING VAN GEWASBESCHERMINGSMIDDELEN EN BIOCIDEN BIJLAGE III WG van het middel Agil 100 EC, 15291 N 29 september 2017 A. WETTELIJK GEBRUIKSVOORSCHRIFT Het middel is uitsluitend toegelaten

Nadere informatie

Resultaten meerjarenproef: bewerking van de ploegzool bij nietkerende grondbewerking (NKG)

Resultaten meerjarenproef: bewerking van de ploegzool bij nietkerende grondbewerking (NKG) PROSENSOLS Resultaten meerjarenproef: bewerking van de ploegzool bij nietkerende grondbewerking (NKG) Doelstellingen De ploegzool is een verdichte laag in de bodem die weinig water doorlaat en moeilijker

Nadere informatie

Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei

Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei Hoe stel ik de juiste diagnose? Elma Raaijmakers, Peter Wilting, Ellen van Oorschot, Bram Hanse en Marco Bom Rolde, 2 september 2014 Workshop Korte uitleg:

Nadere informatie

Proefresultaten zoete aardappel 2016

Proefresultaten zoete aardappel 2016 Proefresultaten zoete aardappel 2016 Zoete aardappel, een veelbelovend gewas In het najaar van 2016 werden in Proefcentrum Herent de eerste zoete aardappelen geoogst. Ondanks zijn naam is de zoete aardappel

Nadere informatie

BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 2009 nateelt groenbemesters

BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 2009 nateelt groenbemesters BODEMBREED INTERREG Resultaten veldonderzoek 2009 nateelt groenbemesters Onderdeel: Werkgroep 3 Document: Rapport Tijdstip: september 2010 Versie: 2 Status: Definitief Opgesteld: Hooibeekhoeve, Gert Van

Nadere informatie

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst

Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Groenbemesters: zaaitijden en opbrengst Mengsels van groenbemesters vereisen verstand van zaken themaochtend ''Vergroening in de praktijk'' Innovatie veenkoloniën, 1 dec. 2017, Valthermond Leendert Molendijk,

Nadere informatie

Tabaksratelvirus (TRV) in aardappel. Hans Hoek, PPO AGV Lelystad

Tabaksratelvirus (TRV) in aardappel. Hans Hoek, PPO AGV Lelystad Tabaksratelvirus (TRV) in aardappel Hans Hoek, PPO AGV Lelystad Indeling: Tabaksratelvirus (TRV) en kringerigheid Trichodoriden als virusvector Waarom onderzoek? Opzet en uitvoering onderzoek Resultaten

Nadere informatie

Het gebruik van humuszuren bij de bemesting van aardappelen

Het gebruik van humuszuren bij de bemesting van aardappelen 8.4 Het gebruik van humuszuren bij de bemesting van aardappelen A. Elsen en J. Bries (BDB) Samenvatting In 2010 werden door de Bodemkundige Dienst van België 2 proefvelden aangelegd om het gebruik van

Nadere informatie

Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residuarm telen van groenten

Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residuarm telen van groenten Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residuarm telen van groenten IWT-project: Teeltspecifieke webapplicatie ter ondersteuning van residu-arm telen van groenten Januari 2013-januari 2017

Nadere informatie

Miscanthus : een nieuwe teelt voor de Vlaamse landbouw? Hilde Muylle

Miscanthus : een nieuwe teelt voor de Vlaamse landbouw? Hilde Muylle Miscanthus : een nieuwe teelt voor de Vlaamse landbouw? Hilde Muylle Instituut voor Landbouw- en Visserijonderzoek Eenheid Plant www.ilvo.vlaanderen.be Beleidsdomein Landbouw en Visserij Probleemstelling

Nadere informatie

Groenbedekkers en aaltjes: een complexe relatie!

Groenbedekkers en aaltjes: een complexe relatie! Groenbedekkers en aaltjes: een complexe relatie! Prof. dr ir Wim M.L. Wesemael Figure 1. Diversity of nematode morphology and lifestyle. (a ) Adult Ascaris worm, an intestinal parasite of vertebrates.

Nadere informatie

Biologische grondontsmetting met groenbemesters onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten

Biologische grondontsmetting met groenbemesters onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten 1 Biologische grondontsmetting met groenbemesters onderdeel van Koepelproject plantgezondheid bomen en vaste planten Biofumigatie, Neutkensmix en Tagetes single gold Introductie project 1. Doel van project:

Nadere informatie

Vanggewas na maïs. Verplichting Aandachtspunten. VAB Maarsbergen, 4 april Bert Knegtering

Vanggewas na maïs. Verplichting Aandachtspunten. VAB Maarsbergen, 4 april Bert Knegtering Vanggewas na maïs Verplichting 2019 Aandachtspunten VAB Maarsbergen, 4 april 2019 Bert Knegtering Vanggewas na maïs Vanaf 2019 is er een verschil in de inzaaidatum voor vanggewassen die direct na de oogst

Nadere informatie

INFO 204 JUNI 2009 2011. Signum, dé standaard in de teelt van wortelen. Signum in wortelen. Signum

INFO 204 JUNI 2009 2011. Signum, dé standaard in de teelt van wortelen. Signum in wortelen. Signum 204 JUNI 2009 2011 INFO Signum, dé standaard in de teelt van wortelen Voor een geslaagde wortelenteelt is een goede bescherming van het loof van groot belang, maar zeker voor bewaarpeen moet de bescherming

Nadere informatie

How to feed Tilburg II

How to feed Tilburg II How to feed Tilburg II Inhoud Doel onderzoek Verdeling onderzoek Resultaten Transportketen Oogst & Consumptie Urban Agriculture mogelijkheden Conclusie Advies Discussiepunten 2 Inhoud Doel onderzoek Verdeling

Nadere informatie

Meloidogyne spp. Biologie en aanpak binnen NemaDecide2. Aaltjesgroepen. Wortelknobbelaaltjes

Meloidogyne spp. Biologie en aanpak binnen NemaDecide2. Aaltjesgroepen. Wortelknobbelaaltjes Meloidogyne spp Biologie en aanpak binnen NemaDecide2 NemaDecide 3 oktober 2007 Leendert Molendijk, Corrie Schomaker, Thomas Been Aaltjesgroepen Meloidogyne naasi Cysteaaltjes Wortelknobbelaaltjes Wortellesieaaltjes

Nadere informatie

Beheersing van valse meeldauw in zonnebloemen; middelen en coatings

Beheersing van valse meeldauw in zonnebloemen; middelen en coatings Beheersing van valse meeldauw in zonnebloemen; middelen en coatings Auteurs: Roselinde Duyvesteijn, Suzanne Breeuwsma, Jan van der Bent en Marjan de Boer Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen,

Nadere informatie

Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei. Hoe stel ik de juiste diagnose?

Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei. Hoe stel ik de juiste diagnose? Workshop Najaarsproblemen bieten en cichorei Hoe stel ik de juiste diagnose? Elma Raaijmakers, Bram Hanse, Peter Wilting, Ellen van Oorschot en Marco Bom Bergen op Zoom, 15 oktober 2015 Workshop Korte

Nadere informatie

INVLOED VAN DIVERSE GROENBEMESTERS OP ZIEKTEDRUK VAN VERSCHILLENDE BODEMGEBONDEN ZIEKTES

INVLOED VAN DIVERSE GROENBEMESTERS OP ZIEKTEDRUK VAN VERSCHILLENDE BODEMGEBONDEN ZIEKTES INVLOED VAN DIVERSE GROENBEMESTERS OP ZIEKTEDRUK VAN VERSCHILLENDE BODEMGEBONDEN ZIEKTES Proefcode: OL14 GRBMZI In opdracht van: Interreg IV project EMMA Grensoverschrijdende samenwerking rond alternatieve

Nadere informatie

BODEMGEBONDEN SCHIMMELZIEKTEN Beheersen van Rhizoctonia solani met resistente rassen, fungiciden, vanggewassen en antagonisten

BODEMGEBONDEN SCHIMMELZIEKTEN Beheersen van Rhizoctonia solani met resistente rassen, fungiciden, vanggewassen en antagonisten Project No. 12-04 BODEMGEBONDEN SCHIMMELZIEKTEN Beheersen van Rhizoctonia solani met resistente rassen, fungiciden, vanggewassen en antagonisten Projectleider: J.H.M. Schneider 1. Inleiding De bodemschimmel

Nadere informatie

Diepte (cm) Stikstofanalyse totaal Kort voor aanleg 16/06/ Bij aanleg proef 03/07/

Diepte (cm) Stikstofanalyse totaal Kort voor aanleg 16/06/ Bij aanleg proef 03/07/ STAMSLABOON 2014 Proef N-bemesting stamslaboon 1. Doel Nagaan of de huidige N-bemestingsadviezen van het labo van Inagro voor de teelt van stamslaboon optimaal zijn om een hoge opbrengst te combineren

Nadere informatie

RAPPORT. Gevoeligheid van aardappelrassen voor schade door stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci) Ing. Egbert Schepel

RAPPORT. Gevoeligheid van aardappelrassen voor schade door stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci) Ing. Egbert Schepel RAPPORT Gevoeligheid van aardappelrassen voor schade door stengelaaltje (Ditylenchus dipsaci) Ing. Egbert Schepel rapport 711 project 9071 december 2010 RAPPORT titel Gevoeligheid van aardappelrassen voor

Nadere informatie

Hét kiemremmingsmiddelen voor aardappelen en uien

Hét kiemremmingsmiddelen voor aardappelen en uien GROEIREGULATOREN Hét kiemremmingsmiddelen voor aardappelen en uien - Zorgeloze start van kiemremming Behoud van uitwendige kwaliteit Beperking van inwendige kieming Uitstekende korrelformulering met een

Nadere informatie

DOPERWT vergelijking efficiëntie fungiciden tegen valse meeldauw

DOPERWT vergelijking efficiëntie fungiciden tegen valse meeldauw DOPERWT vergelijking efficiëntie fungiciden tegen valse meeldauw Vergelijking van de efficiëntie van fungiciden tegen valse meeldauw in groene erwt - eigen onderzoek 1 Efficiëntie van middelen tegen valse

Nadere informatie

Bronnen van de veroorzaker van de gele bladvlekkenziekte in wintertarwe

Bronnen van de veroorzaker van de gele bladvlekkenziekte in wintertarwe Bronnen van de veroorzaker van de gele bladvlekkenziekte in wintertarwe Door: Pieter Kastelein, Wim van den Brink en Jürgen Köhl, (Plant Research International) Ko Blok, (SPNA) De gele bladvlekkenziekte

Nadere informatie

Kan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten?

Kan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten? Kan het wortellesieaaltje Pratylenchus penetrans wortels van Zantedeschia aantasten? Voortgezet diagnostisch onderzoek 2007 Peter Vink en Paul van Leeuwen Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Bloembollen

Nadere informatie

Rhizoctonia solani insuikerbieten

Rhizoctonia solani insuikerbieten PRAKTIJ KDNDERZDEK PLANT OMGEVING Rhizoctonia solani insuikerbieten Inzetgroenbemesters beperkt schade :. ir. CE. Westerdijk (PPO)endr. ir.j.h.m.schneider(1rs) Hoewel de bodemschimmel Rhizoctonia solani

Nadere informatie

Koolzaadbericht nr 03 mei 2013 Koolzaadsnuitkever -Sclerotinia

Koolzaadbericht nr 03 mei 2013 Koolzaadsnuitkever -Sclerotinia Koolzaadbericht nr 03 mei 2013 Koolzaadsnuitkever -Sclerotinia 1. Stand van het gewas (observatie 7mei) Op vandaag zijn alle percelen volop in bloei. Op de percelen met een egale gewasstand, behalen we

Nadere informatie

AVEVE - Groenbedekkers. Dé verzekering voor uw bodemvruchtbaarheid

AVEVE - Groenbedekkers. Dé verzekering voor uw bodemvruchtbaarheid AVEVE - Groenbedekkers Dé verzekering voor uw bodemvruchtbaarheid Wat is de beste groenbedekker voor uw perceel? Bij de keuze van de beste groenbedekker voor een perceel moet je als landbouwer rekening

Nadere informatie

Koolzaadbericht Opbrengst rassen in proef 2012

Koolzaadbericht Opbrengst rassen in proef 2012 Koolzaadbericht Opbrengst rassen in proef 2012 1. Resultaten oogst 2012 1.A. De oogst In de week van 23juli liet de zon zich eindelijk zien en werden er al snel hier en daar vochtmetingen uitgevoerd. We

Nadere informatie

Gladiolen Bakkenproef 2011

Gladiolen Bakkenproef 2011 Gladiolen Bakkenproef 2011 Opzet: Doel: Mei geplant, oktober geoogst 90 bollen per m2 Teelt in handen van gespecialiseerde teler Geen chemische onkruidbeheersing, handmatig Grondsoort: lichte-, Calciumrijke

Nadere informatie

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB

landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Examen VMBO-BB 2016 gedurende 220 minuten landbouw en natuurlijke omgeving plantenteelt open teelten CSPE BB Naam kandidaat Kandidaatnummer Bij dit examen horen digitale bestanden. Dit examen bestaat uit

Nadere informatie

RASSENADVIES: GROENBEMESTERS

RASSENADVIES: GROENBEMESTERS 2018 RASSENADVIES: GROENBEMESTERS BODEMLEVEN SOORTEN ZAAIEN TEELT ONDERWERKEN WELKE GROENBEMESTER KIEST U? De teelt van een geslaagde groenbemester vergt veel aandacht. U kunt de teelt van een groenbemester

Nadere informatie

Rogge telen voor vergisting?

Rogge telen voor vergisting? Rogge telen voor vergisting? Inagro bundelde 6 jaar positieve ervaring: snijrogge leverde onder proefveldomstandigheden op zandleembodem meer dan 8 ton DS/ha op en is combineerbaar met een volgteelt als

Nadere informatie

4 verschillende kweekmethoden

4 verschillende kweekmethoden 4 verschillende kweekmethoden Kweken met turfpotjes Turfpotjes zijn gemaakt van een samengeperst mengsel van houtvezels, turf en kalkzandsteen (natuurlijke voedingsstoffen). Deze zijn biologisch afbreekbaar

Nadere informatie

Het effect van fungiciden tijdens de knolgroei op knolphytophthora (2006).

Het effect van fungiciden tijdens de knolgroei op knolphytophthora (2006). Het effect van fungiciden tijdens de knolgroei op knolphytophthora (2006). Auteur(s): Ing J.R. Kalkdijk, Dr. Ir. A. Evenhuis en Dr. Ir. H.T.A.M. Schepers Praktijkonderzoek Plant & Omgeving B.V. Sector

Nadere informatie

ONKRUIDEN. Barbara Manderyck KBIVB-IRBAB. Onkruiden. Cuscuta Knolcyperus Fluweelblad Uitstaande melde 27/01/2017

ONKRUIDEN. Barbara Manderyck KBIVB-IRBAB. Onkruiden. Cuscuta Knolcyperus Fluweelblad Uitstaande melde 27/01/2017 ONKRUIDEN 2017 Barbara Manderyck KBIVB-IRBAB 2 Onkruiden Cuscuta Knolcyperus Fluweelblad Uitstaande melde 1 Cuscuta of Warkruid: een gemelde vaststelling in België 3 Cuscuta campestris een gekend probleem

Nadere informatie

Proef cultivaronderzoek bloemkool zomerteelt voor de industrie

Proef cultivaronderzoek bloemkool zomerteelt voor de industrie Bloemkool 2015 Proef cultivaronderzoek bloemkool zomerteelt voor de industrie 1.1 Doel In deze rassenproef wordt de gebruikswaarde nagegaan van de opgenomen cultivars voor een zomerteelt van bloemkool,

Nadere informatie

OVER ONS Hortiplantcare (HPC) is een vooruitstrevende onderneming gebaseerd op de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en prducten die gewassen hogere

OVER ONS Hortiplantcare (HPC) is een vooruitstrevende onderneming gebaseerd op de ontwikkeling van nieuwe oplossingen en prducten die gewassen hogere PLANT CARE IN ITS ESSENCE WAAROM HORTIPLANTCARE GEBRUIKEN? Sterk geconcentreerde producten, en goedkoop in gebruik Alleen de beste natuurlijke grondstoffen Een uitgebalanceerd product programma voor de

Nadere informatie

Inundatie voor pootgoedtelers ter bestrijding van aardappelcysteaaltjes (AM)

Inundatie voor pootgoedtelers ter bestrijding van aardappelcysteaaltjes (AM) Inundatie voor pootgoedtelers ter bestrijding van aardappelcysteaaltjes (AM) Begeleidingscommissie Onderzoek, 15 maart 2013 Willemien Runia, Leendert Molendijk (PPO-AGV), Pootgoedteler Frank de Schutter,

Nadere informatie

Effect van hennep op de populatiedichtheid van Pratylenchus penetrans

Effect van hennep op de populatiedichtheid van Pratylenchus penetrans Effect van hennep op de populatiedichtheid van Pratylenchus penetrans Proef in opdracht van Hempflax Agro BV en Productschap Akkerbouw Ing. K.H. Wijnholds en Ir. H. Hoek Praktijkonderzoek Plant & Omgeving

Nadere informatie

Beheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen

Beheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen Beheer gericht op bodemkwaliteit in een biologisch teeltsysteem met groenbedekkers en plantaardige bemestingsvormen Koen Willekens, Victoria Nelissen, Bert Van Gils, Peter Lootens, Tom De Swaef, Jane Debode,

Nadere informatie

Curzate Partner. Voeg echt curatieve werking toe aan uw spuitschema. Voor een robuuste aanpak van Phytophthora. Fungicide.

Curzate Partner. Voeg echt curatieve werking toe aan uw spuitschema. Voor een robuuste aanpak van Phytophthora. Fungicide. urzate Fungicide Voeg echt curatieve werking toe aan uw spuitschema urzate Voor een robuuste aanpak van Phytophthora Drie redenen waarom u voor urzate kiest urzate geeft uw Phytophthoraschema een echt

Nadere informatie

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN

WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN WAARNEMINGS- EN WAARSCHUWINGSSYSTEMEN Els Lapage Departement Landbouw en Visserij Afdeling Duurzame Landbouwontwikkeling KVIV-studiedag, 24 april 2014 Inhoud Wat? Financiering en uitvoerders Waarnemingen

Nadere informatie

Bijlage A. Stikstofgebruiksnormen behorende bij artikel 28 van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet

Bijlage A. Stikstofgebruiksnormen behorende bij artikel 28 van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet Bijlage A. Stikstofgebruiksnormen behorende bij artikel 28 van de Uitvoeringsregeling Meststoffenwet Gewas Klei Zand/löss en Veen 2006 2007 2008 2009 2006 2007 2008 2009 Grasland (kg N per ha per jaar)

Nadere informatie

Gallant 2000TM. voor een betrouwbare bestrijding van grassen.

Gallant 2000TM. voor een betrouwbare bestrijding van grassen. Gallant 2000TM voor een betrouwbare bestrijding van grassen www.dowagro.nl INHOUD 1 - DE WERKINGSWIJZE VAN GALLANT Een sterk systemisch bladherbicide 2 - TOELATING VAN GALLANT Bij bieten, uien, wortelen,

Nadere informatie

Programma voor vandaag: Bespreking toets Graanteelt deel 1 Ziekten in wintergranen Plagen en legering Werkopdracht Ziekten, plagen en legering

Programma voor vandaag: Bespreking toets Graanteelt deel 1 Ziekten in wintergranen Plagen en legering Werkopdracht Ziekten, plagen en legering Plantenteelt Graan Programma voor vandaag: Bespreking toets Graanteelt deel 1 Ziekten in wintergranen Plagen en legering Werkopdracht Ziekten, plagen en legering Huiswerk Werkopdracht Ziekten, plagen en

Nadere informatie

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers?

Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Hoe veredel je voor duurzame resistentie in aardappel en de rol van moleculaire merkers? Edith Lammerts van Bueren Louis Bolk Instituut, Wageningen University DNA labs, 8 maart 2013 De schrik van elke

Nadere informatie

Courgette 2018: rassenonderzoek vroege teelt in plastiekserre

Courgette 2018: rassenonderzoek vroege teelt in plastiekserre PROEFVERSLAG Courgette 2018: rassenonderzoek vroege teelt in plastiekserre Proefnummer: TOLALG18COU_RA01 Identificatie opdrachtgever: Protocol identificatie opdrachtgever: INAGRO Danny Callens Ieperseweg

Nadere informatie

Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer

Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer Consultancy-onderzoek naar de veroorzaker van een onbekende verwelking in komkommer December 2008 Adriaan Vermunt, Mohamed Chettou en Barend Groen van Groen Agro Control Pim Paternotte en Roel Hamelink

Nadere informatie

Groenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten 2018

Groenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten 2018 Groenbemesters Akkerbouw Bodem verbeteren is resultaat oogsten 2018 Wortelexudaten Groenbemesters Gewasresten Schijf van 5 voor het bodemleven Compost Dierlijke mest Een gezond bodemleven geeft een weerbaar

Nadere informatie

De residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt

De residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt De residu-app: een gebruiksvriendelijke ondersteuning voor een residu-arme teelt 1 Overzicht Voorstelling project residu-arm telen Onderzoeksfase ontwikkeling model Validatiefase model residu-arm telen

Nadere informatie

Proefresultaten. Kwaliteitsverbetering Aardbeien

Proefresultaten. Kwaliteitsverbetering Aardbeien Proefresultaten Kwaliteitsverbetering Aardbeien Proefopzet Doel: Het effect bestuderen van BioAktiv op de smaak en houdbaarheid. Proefperiode: mei 2015 t/m september 2015 Teelt: Elsanta Uitgevoerd door:

Nadere informatie

Onderwerpen. Veranderingen en uitdagingen. Proefopzet BASIS (1) 1/12/2011. Proefopzet BASIS Resultaten 2009-2010 Eerste bevindingen

Onderwerpen. Veranderingen en uitdagingen. Proefopzet BASIS (1) 1/12/2011. Proefopzet BASIS Resultaten 2009-2010 Eerste bevindingen 1/12/211 Onderwerpen Masterclass NKG 13 januari 211 Derk van Balen (derk.vanbalen@wur.nl) Proefopzet BASIS Resultaten 2921 Eerste bevindingen Veranderingen en uitdagingen Meer bodembedekking, gbm overwinteren,

Nadere informatie

Werken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking. Ervaringen bij ILVO

Werken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking. Ervaringen bij ILVO Werken aan bodemkwaliteit via boerderijcompostering en niet-kerende bodembewerking Ervaringen bij ILVO Waarom het onderzoek? Rotaties/gewassen MAP Bemesting Bewerking Gewasproductie Chemisch OS Fysisch

Nadere informatie

Gialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen

Gialte (E20B.0132) enzazaden.nl. Teeltrichtlijnen. Raseigenschappen Gialte (E20B.0132) Teeltrichtlijnen Raseigenschappen Lichtgeel geblokte paprika Tm:0-3 resistent Niet gevoelig voor gedegenereerde planten Vrij open, maar relatief compact gewas Eenvoudige zetting Uniforme

Nadere informatie

05/06/2015. Enkele soorten bladsprietkevers. Praktijknetwerk engerlingen. Aanzet tot praktijknetwerk. Meikever & Rozekever.

05/06/2015. Enkele soorten bladsprietkevers. Praktijknetwerk engerlingen. Aanzet tot praktijknetwerk. Meikever & Rozekever. Praktijknetwerk engerlingen Aanzet tot praktijknetwerk Stand van zaken Klaas van Rozen 6 november 2013 Aanhoudende geluiden over engerlingen... Grasschade Primair / secundair Kale plekken veronkruiden:

Nadere informatie

Actualiteiten in gewasbescherming: Bladluizen en BYDV

Actualiteiten in gewasbescherming: Bladluizen en BYDV Actualiteiten in gewasbescherming: Bladluizen en BYDV Prof. Dr. ir. Geert Haesaert Department of applied biosciences Faculty of Bioscience Engineering GhentUniversity Geert.haesaert@ugent.be Dwerg vergelingsvirus

Nadere informatie

Topopbrengsten in rassenproef zomertarwe biologische teelt

Topopbrengsten in rassenproef zomertarwe biologische teelt Interprovinciaal Proefcentrum voor de Biologische Teelt (P.C.B.T.) v.z.w. Ieperseweg 87 8800 RUMBEKE Tel. : 051/26 14 00, Fax. : 051/24 00 20 Verslag BT03ZTA_RAS01 Topopbrengsten in rassenproef zomertarwe

Nadere informatie

PROJECT Biologische en chemische bestrijding van de gegroefde lapsnuitkever (Otiorhynchus sulcatus) (4102).

PROJECT Biologische en chemische bestrijding van de gegroefde lapsnuitkever (Otiorhynchus sulcatus) (4102). ewrchi-e^ PROJECT Biologische en chemische bestrijding van de gegroefde lapsnuitkever (Otiorhynchus sulcatus) (4102). INTERN VERSLAG PROEF Waardplantgeschiktheid larve lapsnuitkever in de kas Boskoop 1992

Nadere informatie