Naar duurzame 6-minutenzones in de kernen van Bergeijk

Transcriptie

1 Naar duurzame 6-minutenzones in de kernen van Bergeijk Handboek 1 23 november Rode cirkels: AED is 24 uur per dag bereikbaar Blauwe cirkels; AED is beperkt bereikbaar, bv alleen binnen openingstijden bedrijf. 1

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding 3 2. Missie en doelstellingen duurzame 6-minutenzones in de kernen van Bergeijk 4 3. Stand van zaken in Bergeijk AED s Burgerhulpverleners 6 4. Waarborging duurzame 6-minutenzone Structuur Taakomschrijvingen 4.3 Financiering Monitoring 10 Bijlagen EHBO-verenigingen 2. Reanimatie de Kempen 3. Dorpsraden en dorpsondersteuners 4. Buurtnetwerken 5. Hartslag Nu 6. Vergoedingen zorgverzekeraars 7. Oefenavond EHBO Westerhoven (presentatie) Geraadpleegde bronnen: EHBO-verenigingen Dorpsraden reanimatie de Kempen Stichting AED Tilburg Gemeente Oirschot GGD Zuidoost Brabant Medicall Life Support 2

3 1. Inleiding Voor u ligt het handboek voor het waarborgen van een duurzame 6-minutenstructuur 2 ten behoeve van het verkrijgen en houden van duurzame 6-minutenzones voor de kernen van Bergeijk. Dit handboek vormt de leidraad bij het uitvoeren van de plannen om de overlevingskans van slachtoffers in Bergeijk te verbeteren met behulp van de inzet van een Automatische Externe Defibrillator (AED). Bij een hartstilstand moet er snel gehandeld worden. Dit kan alleen als omstanders op de hoogte zijn van de noodzakelijke basale hulpverlening. Om het slachtoffer nog kans te geven te overleven moet snel gestart worden met reanimeren. Uiteraard moet ook 112 gealarmeerd worden. De hartstilstand moet liefst zo snel mogelijk worden verholpen. Hoe langer de hartstilstand namelijk duurt, ook al wordt er adequaat gereanimeerd, des te groter is de kans op onherstelbare schade. Deze levensbedreigende gebeurtenis kan plaatsvinden op het sportveld, tijdens het werk, in openbare ruimtes of druk bezochte gelegenheden. Het grootste gedeelte van de slachtoffers krijgt de hartstilstand echter in de thuissituatie. Indien men de beschikking heeft over een AED kan ook een defibrillatie, dat is een bepaalde elektrische schok, bij een hartstilstand door niet medisch of paramedisch geschoolde mensen worden toegediend. Als dit binnen 6 minuten gebeurt is de overlevingskans van het slachtoffer vele malen beter dan binnen 15 minuten! Om dit te verwezenlijken, worden de kernen van Bergeijk onderverdeeld in zogenaamde 6- minutenzones waarbinnen burgerhulpverleners met een korte reanimatie- en AED-cursus in staat zijn binnen 6 minuten adequate hulp te verlenen (straal 400m ). Gebaseerd op landelijke cijfers krijgt 1 op de 1000 inwoners een hartstilstand, 3 dat zijn omgerekend voor Bergeijk18 slachtoffers per jaar. 70% van de slachtoffers wordt in en om het huis gereanimeerd. De overlevingskans na reanimatie is gemiddeld 23%. Voor Bergeijk betekent dit dat tijdige reanimatie ongeveer 4 mensenlevens spaart. Per kern van Bergeijk wordt een 6-minuten werkgroep opgericht die zorg draagt voor duurzame 6 minutenzones in hun eigen dorp. Deze werkgroep ressorteert onder de dorpsraad (zie paragraaf 4). De 6-minutenwerkgroepen zetten zich in om plaatsen en het (her)plaatsen van AED s in de openbare ruimte te faciliteren. Een goed onderhoudssysteem voor deze apparaten is hierbij van belang. Daarbij dienen burgerhulpverleners worden opgeleid om te kunnen reanimeren, de AED op te halen en te bedienen. AED s en burgerhulpverleners dienen zo veel mogelijk aangemeld te zijn bij Hartslag Nu. AED s zouden zo veel mogelijk 24 uur per dag bereikbaar moeten zijn. Met de inzet van 6-minutenwerkgroepen per dorpskern wil de gemeente Bergeijk de sociale betrokkenheid van mensen bij hun dorp en gemeente bevorderen door faciliteiten te creëren 2 Een 6-minutenzone is een gebied waarbij binnen 6 minuten de juiste hulp geboden kan worden bij een hartstilstand. Binnen 6 minuten belt iemand 112, start iemand met reanimeren en is er een AED ter plekke en aangesloten. Voor een goed werkende 6-minutenzone zijn nodig: Een actief oproepsysteem Veel burgerhulpverleners En voldoende AED s 3 Cijfers over overleving na een hartstilstand buiten het ziekenhuis, Hartstichting, oktober

4 die de vaardigheden en kennis van reanimeren en een AED bedienen ontwikkelen en onderhouden. De gemeente Bergeijk hanteert voor het bereiken van haar doelstellingen een kerngerichte aanpak. Enthousiaste vrijwilligers moeten binnen de eigen kern de voortgang van het 6- minutenconcept waarborgen. 2. Missie en doelstellingen duurzame 6-minutenzones in de kernen van Bergeijk De missie van de gemeente Bergeijk is: Het (blijvend) verhogen van de overlevingskans bij een hartstilstand binnen de gemeente Bergeijk door middel van duurzame 6-minuten-zones. Doelstellingen: Om de missie te doen slagen is een aantal doelstellingen geformuleerd: 1. Bij een vermoeden van hartstilstand moet binnen 6 minuten: 112 zijn gebeld. Zijn gestart met de basale reanimatie. Een AED beschikbaar zijn en gebruikt worden bij het slachtoffer. 2. Binnen een straal van 400 meter in iedere kern een AED beschikbaar (24/7) zijn en aangemeld zijn bij Hartslag Nu. 3. Minimaal 1 op de 100 inwoners is getraind in reanimeren en het bedienen van een AED en aangemeld als burgerhulpverlener bij Hartslag Nu. 4. Het begrip REANIMATIE en de AED als mogelijk redmiddel bij een vermoeden van hartstilstand dient bij alle inwoners van de gemeente bekend te zijn. 5. Bij de betrokken organisaties bijvoorbeeld politie, brandweer, geneeskundige sector is een zodanig breed draagvlak gecreëerd om door een goede samenwerking te komen tot een slagen van de missie. 6. De continuïteit van het 6-minuten-concept moet voor Bergeijk zijn gewaarborgd. 4

5 3. Stand van zaken in Bergeijk 3.1 AED s De rood gekleurde AED s zijn 24 uur per dag bereikbaar, de blauwe niet. Overzicht AED s per kern/postcode Kern Bij ons bekend Aangemeld bij Hartslag Nu Bergeijk t Hof/ t Loo /Weebosch 11 (2) 4 /8 (6) /3 (1) /7 Luyksgestel 9 (2) /7 Riethoven 3 (0) /7 Westerhoven 10 (1) /7 Totaal 44 (12 24 uur per dag) 24 In principe is de dekkingsgraad van AED s in de Bergeijkse kernen goed te noemen. Net ten noorden van Walik (de Hobbel) ontbreekt een AED. Verder is het wenselijk dat er meer AED s 24/7 bereikbaar zijn. Dit zou kunnen betekenen dat een aantal huidige AED s verplaatst moeten worden naar buiten. Hiervoor moeten buitenkasten aangeschaft worden. Ook is maar ongeveer de helft van het aantal bij ons bekende AED s aangemeld bij Hartslag Nu. Deze aanmelding is echter essentieel voor een goed functionerende 6 minuten-zone. Redenen hiervoor zijn oa: 4 (..) 24 uur per dag bereikbaar 5

6 Bedrijven hebben hun AED s binnen hangen en hebben de AED aangeschaft voor het eigen personeel; Bedrijven en particulieren zijn bang voor de kosten die gebruik van de AED s met zich mee brengen. Na gebruik moeten de elektrodes worden vervangen en de batterij opgeladen worden. Bedrijven en particulieren zijn bang dat buitenkasten vernield of beschadigd worden. Aantal reanimaties in Bergeijk In 2016 werden in Bergeijk 12 reanimaties toegepast, hiervan zijn er 6 via AED-alert aangemeld, de andere 6 reanimaties hebben via de ambulancedienst plaats gehad. De 6 reanimaties via AED-alert kunnen ook met de mobiele politie-aed zijn uitgevoerd. 3.2 Burgerhulpverleners Bergeijk telt op dit moment voldoende burgerhulpverleners die de AED s kunnen bedienen. 6

7 Overzicht aantal bij Hartslag Nu aangemelde burgerhulpverleners per postcode Kern Aantal bij Hartslag Nu aangemelde burgerhulpverleners Bergeijk t Hof/t Loo, Weebosch 135 Luyksgestel 31 Riethoven 30 Westerhoven 27 Totaal 243 Burgerhulpverleners kunnen zich aanmelden bij Hartslag Nu. Hartslag Nu let op de volgende factoren: Meerderjarigheid van de burgerhulpverlener; En of men een geldig certificaat heeft (qua datum) behaald bij een opleiding die bekend is bij Hartslag Nu. Hartslag Nu controleert steekproefsgewijs de aangemelde burgerhulpverleners, Daarnaast hoopt Hartslag Nu er van uit te kunnen gaan dat burgerhulpverleners zich met goede bedoelingen inschrijven en de gevraagde informatie naar waarheid invullen. Een diplomanummer is niet verplicht, omdat er niet bij alle cursussen een diploma uitgereikt wordt. Dus hier kan men invullen. De gemeente Bergeijk subsidieert de vier EHBO-verenigingen om een eigen AED te kunnen aanschaffen en onderhouden (zie bijlage 1). Zij geven EHBO-trainingen waarvan reanimatie en het bedienen van AED s onderdeel kunnen zijn. Reanimatie de Kempen is partner van de Hartstichting en geeft specifieke reanimatie en AED-cursussen. 7

8 4. Waarborging duurzame 6-minutenzone 4.1 Structuur De gemeente Bergeijk vindt het belangrijk dat de duurzame 6-minutenzone een door de gemeenschap gevoeld belang is en wil daarom per kern een werkgroep faciliteren die hiervoor zorg draagt. Dat betekent dat er 6 werkgroepen gevormd moeten worden (Bergeijk t Hof, Bergeijk t Loo, Luyksgestel, Riethoven, Weebosch, Westerhoven). Iedere werkgroep zou idealiter de volgende taken moeten uitoefenen: Controle en onderhoud van de AED s 5 Promotie van 6-minuten zones en wat daarvoor nodig is Sponsor-activiteiten ten behoeve van werving van financiën Werving burgerhulpverleners Voorgesteld wordt om deze werkgroepen te laten vallen onder de verantwoordelijkheid van de dorpsraden. De dorpsraad stelt de coördinator van de werkgroep aan en ondersteunt deze waar nodig. De dorpsraad ontvangt het budget voor de duurzame 6-minutenzone. De dorpsraad legt verantwoording bij de gemeente af over het bestede budget. Eén keer per jaar verzorgt de beleidsmedewerker gezondheid van de gemeente een bijeenkomst van alle werkgroepen om: Te monitoren hoe de stand van zaken is; Knelpunten en oplossingen met elkaar te bespreken en te delen. 4.2 Taakomschrijvingen Indien mogelijk bestaat de lokale AED-werkgroep uit vier personen: 1. Coördinator/kartrekker 2. Verantwoordelijke onderhoud (bij voorkeur iemand met technische achtergrond) 3. Verantwoordelijke sponsering en PR 4. Verantwoordelijke werving en opleiding cursisten Taken coördinator/kartrekker Contactpersoon voor dorpsraad/gemeente Draagt zorg voor bemensing werkgroep Stuurt de werkgroep aan en belegt periodiek een afstemmingsoverleg met de werkgroep Overlegt met politie en brandweer over inzet burgerhulpverlening bij reanimaties Beheert het AED-budget en tekent de declaraties af en overlegt met dorpsraad over besteding budget Houdt zich op de hoogte van de nieuwste ontwikkelingen op AED- en re-animatiegebied Neemt periodiek contact op met Hartslag Nu om de aanmeldingen (AED s en burgerhulpverleners) van zijn of haar postcodegebied te monitoren Houdt bij hoeveel reanimaties in zijn of haar kern plaats vinden (via meldkamer GGD) 5 Deze taak zou mogelijk ook uitgevoerd kunnen worden door Repair Café en Recyclers in het Aquinohuis. 8

9 Maakt een jaarverslag voor dorpsraad met daarin: o Aantal (nieuwe) AED s in zijn of haar kern (inclusief bereikbaarheid en locatie) o Aantal burgerhulpverleners in zijn of haar kern o Aantal aanmeldingen bij Hartslag Nu o Aantal re animaties dat in het betreffende jaar heeft plaats gevonden o Besteding budget (inclusief door sponsering verworven budget) o Promotie-acties die hebben plaats gevonden. Taken verantwoordelijke onderhoud Doet voorstellen over plaatsing van nieuwe apparaten aan de coördinator van de werkgroep ( bij voorkeur in buitenkasten) Houdt zich op de hoogte van de ontwikkelingen op AED-gebied en zorgt voor kwalitatief goede apparaten Maakt met bedrijven die een AED hebben of aan willen schaffen afspraken over het onderhoud van de AED (in samenwerking met verantwoordelijke sponsering en PR) Plaatst indien gewenst nieuwe apparaten (bedrijven kunnen dit ook zelf laten doen) Voert regelmatig, minimaal 2 maal per jaar en bij koude periodes vaker, een inspectie uit bij de apparaten Wanneer een apparaat op storing staat probeert hij/zij het apparaat te resetten Hij repareert eventuele beschadigingen aan de kast en/of maakt deze schoon indien deze bekladt is Voert één maal per jaar groot onderhoud uit aan de apparaten Nadat hij/zij een melding heeft ontvangen dat een AED gebruikt is controleert hij/zij kast en apparaat en zorgt ervoor dat deze weer gebruiksklaar is Hij/zij houdt de stand van zaken per apparaat bij en overlegt deze aan de coördinator van de werkgroep. Taken verantwoordelijke sponsoring en PR Maakt gebruik van de in de kern bestaande mogelijkheden om de doelstellingen van de werkgroep onder dorpsgenoten bekend te maken en naamsbekendheid te vergroten (denk daarbij aan buurtpreventie-netwerken) Zoekt nieuwe mogelijkheden om dit te realiseren Ontwikkelt op de kern gerichte folders, posters, artikelen op websites (bv van de dorpsraad, website sociale kaart) e.d Gaat met lokale ondernemers/bedrijven in overleg over het plaatsen van een AED in een buitenkast tbv de 24-uurs bereikbaarheid. Dit betreft zowel vervanging van de huidige AED als het plaatsen van een nieuwe AED Geeft voorlichting (in samenwerking met verantwoordelijke onderhoud) aan deze ondernemers mbt de kosten van met name het onderhoud van de AED s Zoekt indien nodig (aanvullende) sponsorgelden om de duurzame 6-minuten-zone in zijn of haar dorp in stand te brengen/houden. Taken verantwoordelijke werving en opleiding burgerhulpverleners Draagt er zorg voor dat zijn of haar kern voldoende (bij Hartslag Nu aangemelde) burgerhulpverleners telt (minimaal 1 op 100 inwoners) Onderhoudt contacten met de lokale EHBO-vereniging en Reanimatie de Kempen Geeft voorlichting over het belang van burgerhulpverleners, reanimatie en de opleidingsmogelijkheden, kosten en mogelijkheden om deze kosten te declareren Stimuleert en ondersteunt burgerhulpverleners om zich aan te melden bij Hartslag Nu Houdt zich hiertoe op de hoogte van ontwikkelingen op dit gebied Enthousiasmeert mensen om zich te laten scholen als burgerhulpverlener en maakt hierbij gebruik van de in de kern bestaande mogelijkheden om burgerhulpverleners te werven 9

10 Neemt contact op met burgerhulpverlener die bij een reanimatie betrokken is geweest en bekijkt of deze nog nazorg nodig heeft. 4.3 Financiering Kosten AED s Aanschaf AED (Goede) AED s variëren in kosten van 500,- tot 2.000,-. Daarnaast moet ook nog een buitenkast aangeschaft worden. Verwarmde buitenkasten kosten zo rond de 900- tot 1600,-. Uitgangspunt is dat de aanschafkosten van AED s en buitenkasten voor rekening van de bedrijven die ze aanschaffen komen. Mocht de lokale AED-werkgroep het belangrijk vinden om op een bepaalde (particuliere) locatie een buiten-aed op te hangen, dan kan zij daartoe het budget van de gemeente Bergeijk gebruiken, al dan niet aangevuld met sponsorgelden. Onderhoud AED Eigenaren van een AED kunnen vanaf 1 januari 2018 de rekening voor het gebruiksklaar maken van het reanimatie-apparaat indienen bij de ambulancedienst. Als de AED is gebruikt om de hartslag van een slachtoffer weer op gang te brengen, moeten daarna onder meer de elektroden worden vervangen (kosten plusminus 150,-). De ambulancedienst schiet de kosten voor en verhaalt deze op de verzekeraar. Kosten opleiding tot burgerhulpverlening Doordat een ERC( European Resuscitation Council)-diploma niet verplicht is en een gratis certificaat van de Hartstichting met daarbij de opleidingsboeken verkregen kan worden bij aanmelding als burgerhulpverlener, kunnen de opleidingskosten laag gehouden worden. Bij de Stichting Reanimatie de Kempen (zie bijlage) kost een reanimatiecursus 20,- per persoon. De meeste zorgverzekeraars (zie bijlage) vergoeden (een deel van) de gemaakte kosten. Uitgangspunt is dat burgerhulpverleners zelf verantwoordelijk zijn voor de te maken kosten voor hun opleiding. Kosten EHBO-verenigingen Ook bij de EHBO-verenigingen (zie bijlage) maakt reanimatie onderdeel uit van het cursusaanbod. Om dit mogelijk te maken krijgen de EHBO-verenigingen jaarlijks een bedrag voor de aanschaf en onderhoud van (oefen-)aed s. Ondersteuningskosten werkgroepen De gemeente Bergeijk ondersteunt de werkgroepen met 750,- per werkgroep per jaar. Zij kunnen daarnaast sponsoractiviteiten opzetten. 4.4 Monitoring De coördinator van de lokale werkgroep stelt een jaarverslag op waarin vermeld zijn: Aantal (nieuwe) AED s in zijn of haar kern (inclusief bereikbaarheid en locatie) Aantal burgerhulpverleners in zijn of haar kern Aantal aanmeldingen bij Hartslag Nu Aantal re animaties dat in het betreffende jaar heeft plaats gevonden Besteding budget (inclusief door sponsoring verworven budget) Promotie-acties die hebben plaats gevonden. Eén keer per jaar verzorgt de beleidsmedewerker gezondheid van de gemeente een bijeenkomst van alle werkgroepen en vertegenwoordigers van de dorpsraden om: 10

11 Te monitoren hoe de stand van zaken is; Knelpunten en oplossingen met elkaar te bespreken en te delen. 11

12 Bijlagen 1. EHBO-verenigingen Bergeijk EHBO afdeling Riethoven Hobbel 4a, Riethoven EHBO afdeling Bergeijk Kleine Broekstraat 68, Bergeijk EHBO St. Maarten, afdeling Luyksgestel Doolhof 13, Luyksgestel EHBO afd. Westerhoven Hoeverstraat 2, Westerhoven

13 2. Stichting Steunfonds Gezondheidszorg Kempenland verzorgt reanimatiecursussen in De Kempen Het doel van deze stichting is: 1 Het bevorderen van de maatschappelijke gezondheidszorg in werkgebied Kempenland, omvattende de lichamelijke en geestelijke gezondheidszorg. 2 Dit doen we door middel van het subsidiëren van lezingen over gezondheid en het verzorgen van reanimatiecursussen zodat zoveel mogelijk mensen kunnen reanimeren. 3 Een nieuwe cursus reanimatie met bediening van de AED kost 20,- en een herhalingsles 12,- per persoon. Voor data zie Nieuwe cursussen reanimatie en Herhalingslessen reanimatie. 3. Dorpsraden en dorpsondersteuners kernen dorpsraden dorpsondersteuners Bergeijk t F. Pasmans Laurens Mijnheer Hof l.mijnheer@lumenswerkt.nl Bergeijk t Loo Luyksgestel Riethoven Weebosch Westerhoven Frans.pasmans@kpnmail.nl J. Kolen secretariaat@dorpsraadhetloo.nl Erwin Dolmans secretaris@dorpsraadluyksgestel.nl N. Kuijpers Kernraad.riethoven@gmail.com H. Ritter dorpsraad@deweebosch.nl F. Claas dorpsraadwesterhoven@gmail.com Yvon Barten y.barten@rszk.nl Kristel Visser (Janny Stevens tot 1/9) Janny Stevens Dorpsonderstener.riethoven@gmail.com Eveline Poldervaart dorpsondersteuner@deweebosch.nl Helma van Gerven helmavangerven@zuidzorg.nl 4. Buurtpreventieprojecten in de gemeente Bergeijk Bergeijk telt meer dan 40 buurtpreventieprojecten. Deze buurtpreventiegroepen kunnen ook ingezet worden bij de realisatie van de duurzame 6 minutenzone in Bergeijk. De adressen zijn op te vragen bij Frans van Rijthoven, gemeente Bergeijk 13

14 5. Contactpersoon Kempen: 14

15 15

16 6. 16

17 17

18 18

19 19

20 20

21 21

22 22

23 23

24 24

25 25

26 26