Gemeente in actie Is uw gemeente voorbereid op een hartstilstand?

Transcriptie

1 Gemeente in actie Is uw gemeente voorbereid op een hartstilstand?

2 Inhoudsopgave Inleiding 3 De 6-Minutenzone 4 Wat kan uw gemeente concreet doen? 6 Steun van gemeente is belangrijk 8 Waarom moet uw gemeente meedoen? 9 Feiten en cijfers hartstilstand 10 Contactgegevens Inleiding Elke dag sterven er 35 mensen aan een hartstilstand. Jong, oud, man vrouw: het kan iedereen overkomen, ook in uw gemeente. De meeste slachtoffers vallen in of rond het huis, maar het gebeurt ook op straat, op de werkvloer of op het sportveld. De Hartstichting wil dat meer mensen een defibrilleren verlaagt de overlevingskans hartstilstand overleven. De overleving na met 10%. Een ambulance heeft een wettelijke aanrijtijd van 15 minuten en is dus een hartstilstand kan overal in Nederland 25% zijn als slachtoffers binnen 6 minuten zelden binnen 6 minuten bij het slachtoffer. gereanimeerd en gedefibrilleerd worden. Daarom is het van groot belang dat burgers Dat is nu nog niet overal zo. worden opgeroepen die binnen 6 minuten ter plaatse kunnen zijn en kunnen starten Bij een hartstilstand is er acuut levensgevaar. De enige kans op overleven is als zogenaamde 6-Minutenzones zijn er veel met reanimeren. Door het inrichten van omstanders snel hulp bieden. De eerste 6 extra levens te redden. Uw gemeente kan minuten bij een hartstilstand zijn cruciaal. actief bijdragen aan het redden van levens Als een omstander binnen 6 minuten 112 van uw inwoners door een bijdrage te belt, start met reanimeren en bij een AED leveren aan het opzetten, uitbreiden en inzet een schok toedient, is de kans op behouden van een 6-Minutenzone. overleven het grootst; elke minuut later 2 3

3 2. De 6-Minutenzone Een 6-Minutenzone is een gebied, bijvoorbeeld een gemeente of woonwijk, dat zo is ingericht dat binnen 6 minuten de juiste handelingen kunnen worden verricht wanneer iemand een hartstilstand krijgt: 112 bellen, starten met reanimeren en een AED inzetten. Bij een hartstilstand belt een omstander direct 112. De medewerkers van de meldkamer activeren het oproepsysteem. Vanuit het systeem worden berichten gestuurd naar mensen die kunnen reanimeren en zich in de buurt van het slachtoffer bevinden. Burgerhulpverleners De mensen die via het oproepsysteem worden opgeroepen, noemen we burgerhulpverleners. Zij kunnen reanimeren en hebben zich vrijwillig aangemeld bij het oproepsysteem. Als zij in de mogelijkheid zijn, gaan ze na een oproep zo snel mogelijk naar het slachtoffer toe om hulp te bieden. Omdat zij zich al in de buurt van het slachtoffer bevinden, zijn ze vaak eerder ter plaatse dan de ambulance. Zij starten met reanimeren tot de ambulance arriveert. Er worden altijd meerdere burgerhulpverleners tegelijk opgeroepen door het oproepsysteem. Een aantal burgerhulpverleners krijgt het bericht om eerst een AED te halen en dan naar het slachtoffer te gaan. Anderen worden direct naar het slachtoffer verwezen. Aanmelden als burgerhulpverlener Iedereen van 18 jaar of ouder met een geldig reanimatiecertificaat mag burgerhulpverlener worden. Mensen die nog niet kunnen reanimeren, kunnen een reanimatiecursus volgen. Een cursus duurt 3 à 4 uur waarbij men leert reanimeren en een AED bedienen. Een jaarlijkse herhalingscursus is nodig om goed op te hoogte te blijven van de laatste ontwikkelingen en de geleerde vaardigheden te blijven trainen. Op kunnen mensen terecht voor alle informatie of om zich aan te melden als burgerhulpverlener. 1. Iedereen boven de 18, met een reanimatiediploma, kan zich aan-melden als burgerhulpverlener. 4. Burgerhulpverleners gaan zo snel mogelijk naar de locatie van het slachtoffer. Aangemelde AED s Een AED is een draagbaar apparaat dat het hartritme weer kan herstellen bij een hartstilstand. Dit gebeurt door het geven van een elektrische schok. Iedereen mag een AED bedienen. Op veel openbare plekken hangt al een AED: op treinstations, in winkelcentra en in kantoren. Het is van groot belang dat er ook voldoende AED s in woonwijken komen omdat ongeveer 70 % van de hartstilstanden in of rond het huis 2. Een omstander belt 112 bij een hartstilstand. 5. Burgerhulpverleners starten met reanimeren, halen een AED en zetten deze in. 3. Burgerhulpverleners krijgen een oproep op hun mobiele telefoon. 6. Burgerhulpverleners gaan door met reanimeren tot de ambulance er is. plaatsvindt. Hoe meer AED s er in de buurt hangen, hoe sneller er een apparaat bij het slachtoffer kan zijn. De Hartstichting wil dat er overal in Nederland binnen 6 minuten een AED beschikbaar is bij een hartstilstand. Daarom moeten zoveel mogelijk AED s 24 uur per dag beschikbaar zijn, makkelijk bereikbaar zijn voor burgerhulpverleners én aangemeld zijn bij het oproepsysteem. 4 5

4 3. Wat kan uw gemeente concreet doen? Elke gemeente in Nederland kan met steun aan 6-Minutenzones een essentiële bijdrage leveren aan de veiligheid en overlevingskans van haar inwoners. Dit kan op verschillende manieren: de regie nemen bij het opzetten van een 6-Minutenzone, een faciliterende rol vervullen, een financiële bijdrage leveren en/of samenwerkingen tot stand brengen tussen initiatiefnemers en andere partijen. Onderstaande punten zijn voorbeelden van hoe uw gemeente zich kan inzetten. Regisserende rol Het samenbrengen van verschillende organisaties (bijv. GGD, brandweer, ambulance, politie, het Rode Kruis of EHBO verenigingen in de buurt). Dit kan bijvoorbeeld doordat een gemeente een bijeenkomst organiseert, waarbij zij verschillende partijen uitnodigt om het opzetten van 6-Minutenzones in de verschillende woonwijken of kernen te bespreken. Een zogenaamde stuurgroep. Vaak wordt zo n stuurgroep na de eerste vergadering overgedragen aan een op te richten stichting. Externe partij (hierboven genoemden) of vrijwilliger(s) aanstellen als verantwoordelijke(n) voor de 6-Minutenzone. Een beleidsverantwoordelijke (contactpersoon tussen gemeente en externe partners) aanstellen als aanspreekpunt binnen de gemeente. Deze persoon houdt contact met de projectleden binnen de gemeente en met de deelnemers aan het project. Het opstarten van een campagne voor de werving van burgerhulpverleners of AED s. Het organiseren van informatieavonden voor belangstellenden. Het organiseren van evenementen voor burgerhulpverleners. Opleidende rol Het promoten en/of verzorgen van reanimatieprojecten op scholen (middelbare scholen, MBO s en HBO s). Hier kan de wethouder van onderwijs wellicht een rol in spelen. De Hartstichting biedt hiervoor een project aan, kijk op: Het organiseren van reanimatieonderwijs voor (toekomstige) burgerhulpverleners. Zelf het goede voorbeeld geven als gemeente door als raad of B&W ook een reanimatiecursus te volgen en aan te melden bij het oproepsysteem. Faciliterende rol De inzet van media binnen de gemeente oppakken. Bijvoorbeeld een item op de lokale omroep, op internet of in de lokale krant om meer burgerhulpverleners te werven. Folders/affiches verspreiden in de verschillende wijken om de bewoners te informeren en op te roepen om mee te doen als burgerhulpverlener. Database gegevens beschikbaar stellen (bijv. bedrijven, buurthuizen, sportverenigingen, openbare ruimten, sportprofessionals enzovoort) waarnaar de initiatiefnemers een brief kunnen sturen met een oproep om burgerhulpverlener te worden en/of hun AED ter beschikking te stellen. Het inventariseren van bestaande AED s in de gemeente en zorgen dat deze geregistreerd worden in het oproepsysteem. Controlerende taak Het beheren en bijwerken van de lijst met aangesloten AED s in de gemeente. Contacten onderhouden met contactpersonen van de 6-Minutenzone in de gemeente en hulp bieden waar nodig. Jaarlijkse controles (laten) uitvoeren op de staat van alle geregistreerde AED s in de gemeente en eventueel onderhoud uitvoeren. Financieel bijdragen AED s aanschaffen/subsidiëren en deze ophangen in de gemeente om vervolgens aan te melden bij het oproepsysteem. Buitenkasten voor de aangemelde AED s aanschaffen/subsidiëren zodat de apparaten elk moment beschikbaar kunnen zijn. Het subsidiëren van reanimatieonderwijs en het lesmateriaal voor deze cursussen. Natuurlijk zijn er nog tal van andere voorbeelden te noemen hoe de gemeente zich kan inzetten. Wij denken hierover graag met u mee! 6 7

5 4. Steun van gemeenten is belangrijk 5. Waarom moet uw gemeente meedoen? Bindende schakel opzetten van een 6-Minutenzone: AED s Levens redden! plaatse kunnen zijn. Dit gezamenlijke 6-Minutenzones worden tot nu toe vaak kunnen sneller worden aangeschaft, De allerbelangrijkste reden is natuurlijk dat gevoel van nut en noodzaak schept een opgezet door vrijwilligersorganisaties. burgerhulpverleners kunnen sneller door het opzetten van een 6 Minuten er band en helpt bij het creëren van een Vrijwilligersorganisaties, met name de worden getraind door middel van veel levens in uw gemeente gered kunnen 6-Minutenzone. Mensen voelen zich meer kleinere, zijn kwetsbaar: als de trekker van reanimatieonderwijs etc. Daarnaast kan de worden. verbonden met hun buurt en zetten zich in de 6-Minutenzone wegvalt, valt vaak het hele initiatief om. Dit kan de gemeente gemeente bedrijven stimuleren om mee te doen door bijvoorbeeld sponsoring of de Versterking sociale cohesie voor elkaar, dit is een vorm van burgerparticipatie. levens kosten! Steun vanuit de gemeente zorgt voor meer stabiliteit, wat het behoud van de lokale 6-Minutenzone initiatieven aanschaf van AED s en buitenkasten. Oproepsysteem activeren Iedere gemeente heeft een diverse bevolkingssamenstelling en een grote diversiteit aan wijken. Men kent elkaar niet altijd en in Resultaten voor PR doeleinden Gemeenten kunnen meeliften op het succes ten goede komt. De gemeente is een In sommige gemeenten is het überhaupt bepaalde wijken is er gebrek aan sociale van 6-Minutenzones en door het publicitair bindende schakel met andere partijen. niet mogelijk het oproepsysteem te cohesie. 6-Minutenzones dragen bij aan een in te zetten voor allerlei doeleinden. De Steun, interesse en betrokkenheid activeren zonder medewerking van de gemeente zelf. Deelname van de gemeente versterking van deze lokale verbanden. Het is belangrijk dat mensen zich goed realise- opbrengsten zijn heel duidelijk: inwoners die hun hartstilstand hebben overleefd Steun, interesse en betrokkenheid vanuit kan dus een eis zijn van bijvoorbeeld de ren dat hulpverleners niet altijd op tijd ter dankzij de inspanningen van de gemeente. de gemeente geeft extra gewicht aan het ambulancedienst. Zonder oproepsysteem initiatief. Dit levert naast draagvlak bij kunnen burgerhulpverleners niet lokale organisaties ook media-aandacht opgeroepen worden bij een hartstilstand. op: het werven van burgerhulpverleners Zorg dus dat de gemeente zo snel mogelijk en AED s wordt hierdoor een stuk het oproepsysteem activeert zodat de eenvoudiger, waardoor nog meer levens werving voor burgerhulpverleners en AED s worden gered. Zo komt de gemeente in direct kan starten! positief daglicht te staan binnen de regio. Een voorloper, die geeft om de veiligheid Mogelijkheden binnen gemeente van haar inwoners! Steun vanuit de gemeente geeft toegang tot tal van mogelijkheden binnen de gemeente Financiële steun zelf, bijvoorbeeld voor een collectieve Financiële steun vanuit de gemeente vrijwilligersverzekering. zorgt voor een enorme versnelling bij het 8 9

6 6. Feiten en cijfers hartstilstand 7. Contactgegevens 6-Minutenzones redt levens, maar wat gebeurt er eigenlijk precies bij een hartstilstand? Een hart- of circulatiestand is altijd het gevolg van kamerritmestoornissen van het hart. Men onderscheidt de schokbare (defibrilleerbare) hartritmestoornissen en de niet schokbare hartritmestoornissen. Ga direct aan de slag met een 6-Minutenzone in uw gemeente. Hulp of advies nodig? De Hartstichting helpt u graag verder. Kijk op: Vragen stelt u gemakkelijk via zesminutenzonebhartstichting.nl Ongeveer 45% à 50% van de hartstilstanden is schokbaar met een defibrillator. De meest voorkomende oorzaak van een hartstilstand is een hartinfarct (70%). Niet ieder slachtoffer wordt gereanimeerd, bijvoorbeeld omdat de slachtoffers alleen zijn of in hun slaap een hartstilstand krijgen en s morgens niet meer wakker worden. Ongeveer à slachtoffers per jaar worden wel gereanimeerd. Slachtoffers hartstilstand tot mensen per jaar; per week zijn dit dus ongeveer 300 personen; De gemiddelde leeftijd van de slachtoffers is 66 jaar; Het percentage mannen is 70-75%; Ongeveer 50% van de slachtoffers was al bekend met hartklachten; voor de andere 50% is de hartstilstand het 1e signaal dat er iets met het hart is. Dat wil zeggen dat ongeveer 1 op de 1000 inwoners van uw gemeente een hartstilstand krijgt. Plaats van de hartstilstand en reanimatie Thuis/in en rond het huis (65-70%); Op straat (10-15%); In een openbaar gebouw (7-11%); In een sport-/ontspanningsgelegenheid (ca. 5%). Kwaliteit van leven na reanimatie 80% van de slachtoffers functioneert na een hartstilstand over het algemeen goed ondanks klachten van vermoeidheid (50%) en emotionele problemen (30%). Gemiddeld geven overlevenden hun kwaliteit van leven een rapportcijfer 7. Van de personen die nog werkten ten tijde van de hartstilstand is ruim 70% na een jaar terug aan het werk, zij het dat een deel minder ging werken. Slechts 2-4% is afhankelijk van zorg bij dagelijkse zaken als aankleden en eten. Het is dus een misverstand dat mensen na een hartstilstand verder leven als een kasplantje. Dit is een extreem zeldzame complicatie

7 Hartstichting Postbus 300, 2501 CH Den Haag RE79