ERFGOEDCEL HASPENGOUW ACTIEPLAN 2013

Transcriptie

1 ACTIES lokaal beleid via cubeco's informeren en sensibiliseren over cultureel erfgoed ifv BBC, over het cultureel erfgoeddecreet en over intergemeentelijke samenwerking (SD1 OD5); ERFGOEDCEL HASPENGOUW ACTIEPLAN 2013 BEOOGDE EFFECTEN in de MJP van elke deelnemende gemeente is de aandacht en zorg voor het cultureel erfgoed en de deelname aan de projectvereniging Erfgoed Haspengouw op verschillende manieren terug te vinden WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING interne en externe evaluatie van beleids- en actieplan tijdig bijsturen en anticiperen op basis van evaluaties personeel: 2 erfgoedcoördinatoren ( EUR) en 1 administratief medewerker (budget stad Sintdoorlopend en in overleg met raad van bestuur, cubeco's Truiden: EUR) werkingsmiddelen inbreng gemeenten (opleiding, reisonkosten, bureaumateriaal, aankoop boeken ): EUR 4 vaste overlegmomenten met cubeco's per jaar en met MT/stadssecretarissen op vraag jaarverslag 2012 en actieplan 2014 Erfgoed Haspengouw permanente vorming en expertiseverhoging van medewerkers EGC in strategische keuzes zoals communicatie, inventarisatie, religieus erfgoed, educatie, participatie -> collegagroepen (COP) en themadagen EGC evaluatie voorbije werkjaar + omschrijving acties volgend werkjaar verdiepen van kennisuitwisseling naar lokaal, regionaal, provinciaal en Vlaams erfgoedveld en aanbieden van informatie op maat van de erfgoedactor indiendatum jaarverslag: 1 april 2013 en indiendatum actieplan 1 december 2014 studiedagen en werkgroepen BELEID en ONTPLOOIING WERKING ERFGOEDCEL ronde langs de Haspengouwse gemeenten in functie van nieuwe beleidsploeg en in functie van verdere ontwikkeling van het erfgoednetwerk, erfgoedwerking en uitvoering beleidsplan (kernwoorden: kruispunt, betrokkenheid en maatwerk; SD1, 2 en 3) verbreding maatschappelijk en politiek draagvlek cultureel erfgoed en in functie van aanvraag verlenging cultureel-erfgoedconvenant voor Haspengouw doorlopend opstellen en updaten inventaris van erfgoedactoren en - collecties (SD1 OD 1 en 3) in functie van omgevingsanalyse van erfgoedveld op Vlaams en lokaal niveau doorlopend EGC is coördinator en aanspreekpunt voor alle optimaliseren erfgoednetwerk erfgoedactoren + 1 keer per jaar erfgoedjaarmarkt met en voor alle erfgoedactoren (SD1) overleg op regelematige basis met Limburgse erfgoedcellen netwerkverdieping, uitwisseling informatie en en andere professionele gemeentelijke en provinciale afstemming tussen verschillende erfgoedparnters erfgoedactoren in functie van gemeenschappelijk projecten en belangen beleidsplanningstraject voor verlenging cultureelerfgoedconvenant voor de periode doel is een nieuw beleidsplan dat door alle actoren en door alle gemeenten wordt gedragen. EGC, klankbordgroep met vertegenwoordigers van de actoren en gemeenten doorlopend en 1 maal per jaar Erfgoedjaarmarkt 4 keer per jaar doorlopend vanaf februari

2 ACTIES BEOOGDE EFFECTEN WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING Erfgoedkrant: twee maal per jaar zeer brede communicatie rond cultureel erfgoed, de diverse erfgoedactoren en de erfgoedwerking in Haspengouw. door huis-aan-huisbedeling het begrip cultureel erfgoed en de vele Haspengouwse actoren bekend maken bij het publiek 1 erfgoedcoördinator en administratief medewerker en in samenwerking met lokale actoren werkingsmiddelen voor vormgeving, druk en huisaan-huisbedeling: euro voorbereiding doorlopend; verschijnt in april en in oktober uitvoering van communicatieplan met strategische communicatielijnen en specifieke richtlijnen voor projectcommunicatie en corporate communicatie (SD1 OD4 en 6, SD2 OD3 en 4) efficiënte en gerichte communicatie naar alle stakeholders EGC ism communicatieconsulent en andere doorlopend vanaf januari 2013 partners naargelang actie. werkingsmiddelen: 6790 EUR COMMUNICATIE sectormoment Erfgoed Haspengouw: interactieve jaarmarkt met communicatie werking erfgoedcel naar Haspengouwse erfgoedveld, gemeenten, pers en andere stakeholders (SD1 OD2,4,5 en 6) en werking erfgoedactoren naar elkaar netwerking; basis voor jaarlijkse sectormomenten werkingsmiddelen: 5,000 EUR 1 x per jaar: najaar 2013 als lokale makelaar het aanspreekpunt voor de actoren: erfgodcel is een open huis (SD1, OD3) kennisuitwisseling naar lokaal erfgoedveld verdiepen en informatie op maat van de erfgoedactor aanbieden actieve communicatie via website en maandelijkse nieuwsbrief; daarnaast ook websites en infobladen van de gemeenten; streekgebonden pers en websites erfgoedactoren 1 erfgoedcoördinator en administratief medewerker; onderhoud website: EUR teksten infobladen, pers, doorlopend uitvoering subsidiereglement voor cultureelerfgoedinitiatieven in Haspengouw(SD3 OD2) financiële ondersteuning van erfgoedinitiatieven (projecten en reguliere werking) erfgoedcoördinator begeleidt de aanvrager bij het concretiseren van het project, bij het invullen van de formulieren. Beoordeling aanvragen door externe jury; erfgoedcoördinator is verslaggever; werkingsmiddelen: EUR indiendatum aanvragen: 1 februari en 1 oktober toelagereglement voor studenten die een bachelor- of masterproef maken over cultureel erfgoed van Haspengouw met nadruk op het gebruik van de verschillende onderzoeksgidsen meer onderzoek naar cultureel erfgoed van haspengouw - hogescholen en universiteiten zijn op de hoogte van de onderzoeksmogelijkheden in Haspengouw 10 beurzen van 300 EUR ONDERSTEUNING VAN HET ERFGOEDVELD verdere ondersteuning inventarisatie op collectie- en stukniveau van kerkpatrimonium en heemkundige collecties in Archiefbank Vlaanderen en Erfgoedplus.be (SD3 OD1) inhoudelijke ondersteuning van inventarisatie; opvolging van vorige studiedagen rond inventarisatie en registratie EGC, erfgoedplus.be, Archiefbank Vlaanderen,... doorlopend als lokale makelaar het aanspreekpunt voor expertiseuitwisseling met de actoren optimaliseren en bevorderen kennisoverdracht tussen actoren onderling (SD1 OD6) kennisuitwisseling naar lokaal, regionaal, provinciaal en en Vlaams erfgoedveld verdiepen en informatie op maat van de erfgoedactor aanbieden doorlopend vorming op maat en op vraag van de erfgoedactoren (SD3 vrijwilligerswerking verder optimaal uitbouwen erfgoedcel in samenwerking met andere partners doorheen het jaar OD3) in kader vande verschillende projecten en met aandacht voor vrijwiliggerswerking

3 ACTIES BEOOGDE EFFECTEN WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING Dit is hét publieksmoment voor roerend en immaterieel erfgoed bij uitstek. Op deze dag willen de erfgoedcel en verschillende erfgoedactoren naar buiten komen met een sterk themagelinkt programma dat betrokken is op diverse doelgroepen. ERFGOEDDAG (SD2 OD6) ondersteuning van de lokale erfgoedactoren met de voorbereiding van hun activiteit onder het thema 'stop de tijd' communicatie van activiteiten van Haspengouwse erfgoedactoren worden gebundeld in de erfgoedkrant Haspengouw die huis-aan-huis wordt bedeeld en via website samenwerking bevorderen tussen de erfgoedactoren. expertiseuitwisseling. Huidige motivatie van de verenigingen versterken. erfgoedactoren die het hele jaar door aan het erfgoed werken in de schijnwerpers plaatsen. Publiek maakt kennis met het cultureel erfgoed en de werking van de erfgoedactoren in de verschillende gemeenten. Lokale identiteit en betrokkenheid bij plaatselijke geschiedenis versterken. personeel EGC met erfgoedactoren vanaf oktober 2012 werkingsmiddelen: 5000 EUR regionale communicatie via de Erfgoedkrant Haspengouw: Erfgoedcoördinator is regiocoördinator en ondersteunt de lokale coördinatoren bij opmaak en realisatie lokale programma. regio stimuleren en ondersteunen in het organiseren van activiteiten, en helpen bij communicatie voorbereiden erfgoeddag 2014 vanaf oktober 2013 Kastelen en Haspengouw zijn onlosmakelijk verbonden. Elk Haspengouws dorp heeft zijn eigen kasteel en over de bouwgeschiedenis ervan is al heel wat onderzoek gebeurd. Vanaf september 2012 lijst projectmedewerker Katrien Houbey, in samenwerking met Limburgse studies en het Rijksarchief Hasselt, de verschillende bronnen per kasteel op en doet ze onderzoek naar de kasteelbewoners. Doel van dit project is om via een reeks onderzoeksgidsen een begeleidingstraject uit te werken waarmee lokale onderzoekers later zelf aan de slag kunnen om de geschiedenis van hun kasteelbewoners te ontdekken. ontwikkelen onderzoekstraject voor onderzoek naar kasteelbewoners in de 10 gemeenten het traject verlaagt de onderzoeksdrempel voor heemkundige kringen EGC ism Rijksarchief Hasselt en Limburgse studies ism lokale heemkundige kringen projectmedewerker werkingsmiddelen 2013: EUR vanaf september 2012 KASTEELBEWONERS IN HASPENGOUW IN DE 19DE EEUW (SD2) ontwikkeling van een reeks publicaties met stand van zaken van de bronnen per kasteel en per dorp workshops voor heemkundige kringen: hoe werken met het onderzoekstraject? (SD3 OD3) onderzoek actief stimuleren op basis van een gericht onderwerp en duidelijke leidraad. voorstelling eerste onderzoeksgids in februari 2013 medeorganisator van Heemdag Vlaanderen met als thema kasteelbewoners zoveel mogelijk mensen informeren over project kasteelbewoners en de resultaten ervan 21 september 2013 voorbereiding en uitvoering van verschillende publieksactiviteiten Zomer 2013 inventarisatie en registratie van verkoopsaffiches Franse Tijd in databank betrokkenheid en enthousiasme vrijwilligers bij archiefwerking vergroten

4 ACTIES BEOOGDE EFFECTEN WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING Om een efficiënt plan voor behoud en beheer van het religieus cultureel erfgoed in Haspengouw te ontwikkelen is het eerst noodzakelijk om een duidelijke zicht te krijgen op de kerkfabrieken en het hun toevertrouwd patrimonium: welke inventarissen zijn opgemaakt, wat is de toestand van de collecties, hoe zit het met digitalisering, restauratie, collectiebeheer enz. We pakken dit stapsgewijs aan. In 2012 is de eerste projectfase opgestart met de ontwikkeling van de databank en het verzamelen van alle relevante gegevens in deze databank. Door middel van plaatsbezoeken werden de gegevens geverifieerd en aangevuld. De conclusies met concrete behoud- en beheerdoelstellingen en aanbevelingen worden verwerkt in een actieplan dat in 2013 wordt uitgevoerd. VALORISATIE CULTUREEL RELIGIEUS ERFGOED IN HASPENGOUW (SD 2, SD3 OD1) afronding eerste projectfase: databank met overzicht duidelijk overzicht en vaststelling noden en tekorten. EGC ism CRKC gegevens per kerkfabriek op vlak van roerend, immaterieel en Basis voor ontwikkeling verdere ondersteuning onroerend erfgoed projectmedewerker 9 maanden werkingsmiddelen: 40,000 EUR maandelijkse voorstelling resultaten projectfase 1 en actieplan stuurgroepvergaderingen en verdere begeleiding op 29 januari 2013 vraag uitvoering actieplan op basis van gegevens formuleren van behoud en beheer doelstellingen (o.a. bewaring, veiligheid, herbestemming.) bewustwordingsproces stimuleren: hoe kunnen we de toekomst van ons religieus cultureel erfgoed veilig stellen? doorlopend sinds oktober 2012 vorming op maat en op vraag van de erfgoedactoren (SD3 OD3) rond veiligheid, religieus textiel, inventarisatie, actoren actief laten werken rond eigen collectie in funcie van duurzame erfgoedzorg in de loop van het jaar Haspengouw is een vruchtbare en ondernemende regio waar al eeuwenlang voedsel wordt geproduceerd; niet alleen fruit en stroop maar ook graan, bier, jenever, vlees, zuivel en zo veel meer. Niet toevallig kent de streek heel wat typische producten en gerechten. Dit project wil het erfgoed van landbouw en voeding in Haspengouw in kaart brengen en dit in nauwe samenwerking met het CAG en de lokale actoren. BINNEN BIJ BOEREN, BAKKERS EN BROUWERS (SD 2, SD 3, OD 1) prospectie en inventarisatie van het roerend en immaterieel cultureel erfgoed van landbouw en voeding in Haspengouw (archieven, documentair materiaal, verzamelingen en collecties m.b.t. landbouw, voedsel- en eetcultuur vanaf 1750) osptellen actieplan voor adequaat collectiebeheer begeleidingstraject voor lokale erfgoedveld met vorming rond digitalisering, mondelinge geschiedenis en collectiebeheer ondersteuning bij behoud en beheer van collectie maandelijks stuurgroepvergaderingen met erfgoedcoördinator, coördinator CAG en projectmedewerker vanaf 1 januari 2013 ontwikkeling van bronnen- en onderzoeksgids onderzoek door lokale actoren simuleren

5 ACTIES BEOOGDE EFFECTEN WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING EXPLORATIE VAN DE ROMEINSE WEG (SD 2) De Romeinse weg loopt sinds eeuwen als een rode draad door het Haspengouwse landschap. Deze verbindingsweg is het uitgangspunt voor een kunstproject: de kunstenaar ontdekt Haspengouw op een fiets die als onderzoekslabo is uitgebouwd met bibliotheek en instrumenten, via deze historische baan. Hij exploreert, onderzoekt, ondervraagt en gaat op zoek naar de betekenis van het landschap, het gebruik ervan en het leven doorheen de eeuwen, rekening houdend met de verschillende elementen.de erfgoedbibliotheek op wielen wordt door persoonlijke contacten lokaal aangevuld. Duurzaamheid, diversiteit en herkenbaarheid zijn sleutelwoorden. Project ism met vzw de Kunstbank en kunstenaar Filip Van Dingenen. exploratietocht door de kunstenaar; fietslabo is tool om nieuwsgierigheid op te wekken voor het onopvallend alledaagse en om te bevragen vanuit een holistische, inductieve en ervaringsgerichte benadering sensibilisering en bewustmaking van het belang van het land voor de regio in het verleden, heden en in de toekomst stuurgroep met erfgoedcoördinator, Kunstbank en kunstenaar Filip Van Dingenen werkingsmiddelen: EUR voorbereiding sinds oktober 2012; uitvoering bloesemperiode 2013 (4 dagen per gemeente en in 4 gemeenten) uitwerking manier om reisindrukken te verwerken in een kunstzinnig verslag archiveren en ontsluiten van reisindrukken in Haspengouw Oude, streekgebonden liedjes die vroeger op en rond het kerkplein immens populair waren en die vaak ontstonden vanuit het dagelijks leven en vanuit plaatselijke gebeurtenissen dreigen verloren te gaan. Met de komst van radio en televisie verdween de nood aan het 'gezongen'dagblad' en stopten de laatste marktkramers met zingen. Momenteel zijn er nog heel wat ouderen die zich deze liedjes levendig kunnen herinneren(of hiervan nog geschreven teksten hebben), al zal dat helaas niet meer zo lang duren. Hoog tijd voor actie! DE TIJD VAN TOEN verdere concrete uitwerking projectplan in twee fases werkgroep met muzikant, erfgoedcoördinator en voorjaar 2013 vertegenwoordiger rusthuizen werkingsmiddelen fase 1: 3000 EUR najaar 2013 fase 1: tijdens 10 contactmomenten in rusthuizen registratie van oude liedjes, rijmpjes ed. in woord en beeld reminescentie van 'de tijd van toen' via verhalen, liedjes, rijmpjes, actieve betrokkenheid WOI IN LIMBURG (SD2) N.a.v. de herdenking van WOI neemt het PCCE het initiatief om het Limburgse luik van het grote verhaal te coördineren. De stuurgroep waarin heel wat partners vertegenwoordigd zijn brengt een inspiratiegids uit voor alle actoren die interesse hebben om te werken rond alle facetten die met de oorlogsjaren te maken hebben. Daarnaast zullen een website, een provinciaal subsidiereglement, een bronnengids en een tentoonstelling ontwikkeld worden. Erfgoed Haspengouw stelt haar expertise van het project WOI in Haspengouw ter beschikking via deelname aan de stuurgroep. ter beschikking stellen van ontwikkelde expertise via het project WOI in Haspengouw: o.a. onderzoeksgids wordt integraal opgenomenin het Limburgse bronnenboek brede bekendmaking van de resultaten van het Haspengouws project erfgoedcoördinator in provinciale stuurgroep + logistieke ondersteuning via ter beschikking stellen expertise en communicatietools tweemaandelijks overleg WOI IN HASPENGOUW (SD2) In 2011 hebben de erfgoedcellen van Sint-Truiden en Tongeren in samenwerking met Limburgse Studies vzw en het Rijksarchief Hasselt een project opgestart om alle bronnen ivm WOI in Haspengouw te inventariseren en te ontsluiten. Een eerste mooi resultaat was de voorstelling van de onderzoeksgids (uitverkocht) op 16 november 2011 in Bilzen. In 2012 zijn er workshops voor heemkundige kringen geweest om te leren werken met dit bronnenmateriaal en was er (indivuele) begeleiding voor archiefonderzoek. Ook de lezingenreeks werd erg gesmaakt. De eerste resultaten verschenen in artikelvorm in Heemkunde Limburg. Het project loopt nog verder en gebeurt in nauwe samenwerking met de lokale erfgoedactoren. Dit projectonderwerp sluit dan ook nauw aan bij de interessewereld van vele Haspengouwse erfgoedactoren. Het is tegelijk ook actueel met de herdenking van 100 jaar Groot Oorlog. opvolging van de workshops en de voorbereiding van de onderzoeksresultaten. resultaten van lokaal onderzoek worden effectief kenbaar gemaakt via tentoonstelling of publicatie. 1 coördinator ism Rombout Nijssen op vraag van de kringen

6 ACTIES BEOOGDE EFFECTEN WERKINGSMIDDELEN EN PERSONEEL TIMING Als vervolg op een eerste succesvolle samenwerking rond het project Limburg Feest werken PCCE, Heemkunde Limburg en de Limburgse erfgoedcellen samen voor een project rond het alledaagse leven in de periode Hiervoor wordt de methode van de 'gemene geschiedenis' toegepast die FARO toelicht in de brochure 'Gemene geschiedenis. Inspiratiegids voor het onderzoek naar het dagelijks leven van het 'gewone' volk ( )'. Een aantal vormingssessies voor alle geïnteresseerden ter voorbereiding op het eigen onderzoek werden in maart en in september 2012 i.s.m. FARO georganiseerd. HET DAGELIJKS LEVEN. GEEN ALLEDAAGS VERHAAL Coördinatie en begeleiding van lokale actoren bij eigen onderzoek en voorbereiding artikel (SD2) Methodiek van gemene geschiedenis is gekend en wordt effectief gebruikt door actoren in hun onderzoek. Totstandkomingsproces is even belangrijk als resultaat. Limburgse EGC i.s.m. heemkunde Limburg. werkingsmiddelen: 3,000 EUR 1 erfgoedcoördinator in stuurgroep maandelijks stuurgroepoverleg voorstelling publicatie op gouwdag 2013 expertise-uitwisseling ism FARO, Heemkunde Limburg en Limburgse EGC 18 mei 2013 ONDERZOEKSGIDS VOOR DE GESCHIEDENIS VAN DE HASPENGOUWSE STEDEN (SD2) De Haspengouwse steden Bilzen, Borgloon, SInt-Truiden en Tongeren kennen een ongemeen rijke geschiedenis. Het onderzoek ernaar kent nog heel wat mogelijkheden. In samenwerking met het Rijksarchief Hasselt en Limburgse studies heeft Erfgoed Haspengouw een onderzoeksgids met bronnen en onderzoeksvragen samengesteld om het lokale onderzoek door heemkundigen en studenten te stimuleren. opvolging en begeleiding opgestarte onderzoeken n.a.v. de publicatie en de vier infoavonden in het najaar van 2012 onderzoek leidt tot meer artikels Erfgoedcoördinator ism Rombout Nijssen (rijksarchief Hasselt) en vzw Limburgse studies voorstelling mei 2012, in 2013 opvolging (SD 3, OD1) Erfgoedplus.be is de databank die zoveel mogelijk digitale gegevensbanken over cultureel erfgoed in Limburg en Vlaams-Brabant koppelt. De veelheid aan informatie, verspreid in catalogi, inventarissen, archieven en in privébezit, wordt door 'Erfgoedplus.be' samengebracht en op een uniforme wijze verwerkt. Daarenboven worden in de erfgoedbank verbanden gelegd tussen erfgoedobjecten van verscheidene aard, waardoor een samenhangend geheel van het erfgoedlandschap in beeld gebracht wordt. EGC werkt actief mee om het Haspengouws erfgoed te ontsluiten op en ondersteunt de diverse erfgoedactoren bij inventarisatie en gegevensinvoer in de invoermodule het cultureel erfgoed van elke Haspengouwse gemeente op een uniforme manier digitaal toegankelijk maken voor het grote publiek actoren sensibiliseren en stimuleren om hun erfgoed digitaal te ontsluiten EGC i.s.m. PCCE en op vraag en in overleg met betrokken actoren doorlopend BEELDBANK HASPENGOUW (SD 3, OD1) werkgroep beeldbank Haspengouw: inventarisatie en digitalisering historische fotocollecties en archiefmateriaal via beeldmodule van erfgoedplus.be (SD3 OD1) ontwikkeling van een nieuwe website (frontend) waarachter de structuur van erfgoedplus.be beschrijvende inventaris samenwerking tussen verschillende erfgoedactoren stimuleren om uiteindelijke te komen tot een degelijke ontsluiting van de fotocollectie werkgroep met erfgoedcoödinator, vrijwilligers, archivaris, geschied- en heemkundige kringen,... werkingsmiddelen: 5000 EUR doorlopend

7 WERKINGSMIDDELEN EN ACTIES BEOOGDE EFFECTEN TIMING PERSONEEL Spraakma(k)kers, in 2011 opgestart onder de naam Taalvariatie, wil zich focussen op alle interessante vormen van talig erfgoed in Limburg, waaronder dialecten, vreemde talen, cité-duits, jongerentaal, gebarentaal, taal op de werkvloer, in gezinssituaties, bij de dokter, enzovoort. De opdracht zal in 2013 nog 8 maanden lopen. Tijdens deze periode zal de inventarisatie van het materiaal afgerond worden en wordt er toe gewerkt naar een onderzoek op het verzamelde materiaal. De resultaten van dit onderzoek zullen gepresenteerd worden op een afsluitend evenement (vermoedelijk een combinatie van de streektaalconferentie en dialectendag) die in loop van de maand september 2013 zal plaatsvinden. SPRAAKMAKKERS Limburg in taalvariatie (SD2, OD 5) onderzoek door projectmedewerker naar taalvariatie in Limburg FARO, PCCE, Openluchtmuseum Bokrijk, maandelijks stuurgroepoverleg Erfgoedcel Hasselt, Erfgoedcel Haspengouw, Erfgoedcel Tongeren, dialectverenigingen en andere actoren die rond taalvariatie actief zijn. Personeelsinzet: 1 erfgoedcoördinator in de stuurgroep publieksevenement najaar 2013

8

9

10

11

12

13

14

15

16

17

18

19

20

21

22

23

24

25

26

27

28

29