Gezin aan Zet. Een onderzoek naar de Jeugd- (en Gezins)teams in Holland Rijnland en Den Haag. Janna Eilander Jeugd in Onderzoek 2018

Transcriptie

1 Gezin aan Zet Een onderzoek naar de Jeugd- (en Gezins)teams in Holland Rijnland en Den Haag. Janna Eilander Jeugd in Onderzoek 2018

2 Vandaag Het project Gezin aan Zet Overzicht eerste bevindingen Interactief: wat zien en horen wij en hoe kijken jullie hier tegenaan?

3 Project Gezin aan Zet Janna Eilander- Onderzoeker/Promovenda Laura Nooteboom Onderzoeker/Promovenda Eva Mulder, Projectleider Robert Vermeiren, Hoofdaanvrager

4 Project Gezin aan Zet Gefinancierd door ZonMw. Valt onder de Academische Werkplaats SAMEN: Regionale samenwerking onderwijs, praktijk, beleid en wetenschap. Onderzoek naar de Jeugd- (en Gezins)teams in de regio Holland Rijnland en de gemeente Den Haag van Deelnemende teams: Lisse, Nieuwkoop, Leiden Noord, Escamp 1, Escamp 2, en Haagse Hout.

5 Doelstellingen Gezin aan Zet: 1. Inzicht verkrijgen in de werkzame- en belemmerende factoren van het werken in een Jeugd- (en Gezins)team. Weten wat werkt en niet werkt om gericht te kunnen verbeteren.

6 Doelstellingen Gezin aan Zet: 2. Inzicht in de transformatiedoelen: wat betekenen deze doelen voor professionals, hun management, beleidsmedewerkers en ouders/jongeren? Wat is nodig om de transformatiedoelen te bereiken?

7 Doelstellingen Gezin aan Zet: 3. Ondersteunen van professionals bij evalueren en reflecteren op het werken met de transformatiedoelen. Verbeteren van de kwaliteit van de hulpverlening.

8 Actieonderzoek Praktijkgericht onderzoek = Al doende leren Geen klassiek wetenschappelijk onderzoek met voor- en nametingen. Vragen vanuit de praktijk Samen op zoek naar oplossingen Stimuleren veranderproces Evalueren en reflecteren

9 Hoe doen we dit? Kwalitatieve data Interviews, observaties en groepsgesprekken. Kwantitatieve data Monitoren door middel van vragenlijst: ontstaat er verschil tussen Gezin aan Zet teams en niet-gezin aan Zet teams. Terugkoppelen en bespreken van informatie: stimuleren veranderproces

10 Eerste opbrengsten Werkzame en belemmerende factoren van werken in een Jeugd- (en Gezins)team: Visie van de professional. Rapport eind 2017 uitgekomen. Ervaringen ouders en jongeren in diverse factsheets. Factsheet hoe staan de Jeugd- (en Gezins)teams ervoor?

11 Holland Rijnland en Den Haag Overeenkomsten: Vorm, grootte, expertise teams grotendeels gelijk. Werkzaamheden: opvoed- en opgroeivragen in de wijk. Belangrijke taken: versterken eigen regie, de eigen kracht en netwerk van gezinnen, gezamenlijk opstellen van gezinsplannen, verbinden in de wijk, coördineren van hulpverlening en bieden van praktische hulp.

12 Holland Rijnland en Den Haag Verschil: Aansturing: in sterke mate zelfsturend (Holland Rijnland) versus aansturing vanuit manager (Den Haag). Coach versus Manager. Opvallend: managers en coaches hebben verschillende rollen en taken, máár professionals hebben dezelfde verwachtingen van een manager of coach.

13 Multidisciplinaire teams Teams zien breed scala aan problematiek Veel expertise en kwaliteit maar: - Nog niet altijd goed zicht op elkaars expertise. - Onduidelijk wat mag en kan als professional. - Missen soms overleg binnen eigen expertise. - Soms genoodzaakt iets buiten eigen expertise op te pakken.

14 Wat helpt de teams? Elkaar kennen en weten te vinden: - Stabiliteit van de teams - Inzicht in elkaars expertise - Teamveiligheid en investeren in teamontwikkeling. - Samenwerken in casussen. - Goede casuïstiekbesprekingen en intervisie. - Elkaar feedback kunnen en durven geven.

15 Transitie en Transformatie Transitie : onstuimig, snel en onvoorbereid. Het vormen van teams intensief proces. Transformatiedoelen: geven richting aan inhoudelijke verandering. Verandering kost tijd.

16 Hoewel 70% de professionals aangeeft dat de transformatiedoelen voldoende bekend zijn, vindt 35% van de professionals dat ze zich nog onvoldoende bewust zijn van de transformatiedoelen tijdens het werk.

17 Transformatiedoelen Regie bij het gezin Preventie en normaliseren Eerder juiste hulp op maat Integrale hulp en betere samenwerking Ruimte voor professionals

18 Onze bevindingen, herkent u dit? Eerste bevindingen van Gezin aan Zet over de transformatiedoelen Uw situatie: Herkent u de bevindingen in uw eigen organisatie of vanuit uw eigen werk? Hoe gaat u om met de dillema s?

19 Doel: Regie bij het gezin Meer regie en eigen verantwoordelijkheid bij gezinnen, de krachten en het netwerk van gezinnen inzetten. Regie: Wat betekent het? Lukt het om regie te stimuleren?

20 Doel: Regie bij het gezin Wat betekent het? Ouders geven onder andere aan: Zelf dingen oppakken Zelf verantwoordelijkheid nemen In controle blijven/ zelf bepalen/zelf beslissen Je eigen mening mogen hebben In staat zijn zelf de leiding te hebben Zelfstandig zijn In eigen kracht staan

21 Ouder: Regie nemen is dat je iets zelf oppakt, om iets tot stand te brengen of iets voor elkaar te krijgen denk ik. Maar ik denk dat er gezinnen zijn die dat niet kunnen. Wij zijn gewend om dingen op te pakken omdat we dat ook vanuit ons werk bijvoorbeeld moeten doen. Maar ik denk als jij een gezin hebt die dat niet gewend is, dan begint het al bij de mensen zelf om dat te veranderen. Het wordt mooi gezegd allemaal van iedereen moet zijn eigen broek ophouden, maar ik denk niet dat je dat van iedereen kan verwachten.

22 Lukt het om regie te stimuleren? Waar 80% van de professionals aangeeft zich voldoende toegerust te voelen om de regie van gezinnen te stimuleren, geeft slechts 50% van de professionals aan dat het daadwerkelijk lukt om de regie van gezinnen te stimuleren

23 Doel: Regie bij het gezin Veel complexe casussen en veiligheidszaken Twee petten op: enerzijds naast de ouder, anderzijds veiligheid waarborgen. Professional: Stel je trekt eerst een tijdje op met een gezin waarin je wat coachende dingen doet en heel erg het vertrouwen wint. Totdat er iets is waar veiligheid in het geding komt, moet je het gesprek daarover aangaan. Dat heeft er wel eens toe geleid dat je eigenlijk lijnrecht tegenover ouders komt te staan

24 Herkent u dit? Herkent u de bevindingen in uw eigen organisatie of vanuit uw eigen werk? Hoe gaat u om met de dillema s? Stimuleren van regie. Veel complexe casussen en veiligheidszaken. Twee petten op.

25 Wat kan helpen? Vertrouwensrelatie met gezinnen belangrijk. Vragen naar wensen van de gezinnen. Open en transparant communiceren. Duidelijke afspraken. Verschillende opties voor ervaren keuzevrijheid. Samenwerken en bespreken van casuïstiek.

26 Doel: Eerder juiste hulp op maat Zo licht mogelijk en zwaar als nodig Afschalen soms moeilijker dan opschalen. Zichtbaarheid in de wijk belangrijk: Ouders en jongeren zien hier nog verbeterpunten. Inschatten van wat nodig is: samen optrekken in casus. Knelpunt: Wachtlijsten en budgetplafonds Jeugd- (en Gezins)teams bieden regelmatig overbruggingszorg. Niet altijd passend bij expertise of mandaat.

27 Wachtlijsten en budgetplafonds Ouder: Elke keer na zo n meeting, een vergadering ook met het expertiseteam, dan dacht ik wel weer even van wow. Ik bedoel er worden wel even 13 mensen gemobiliseerd dus er zal wel wat uitkomen. Er zit hier zoveel knowhow aan tafel en dan ben je vervolgens 3 maanden verder en je bent geen steek opgeschoten. Ik snap ook wel dat door alle bezuinigingen en alles wat er veranderd is minder plekken zijn, maar het geeft een heel verkeerd beeld, want we zijn daar allemaal aan het praten net alsof er opties zijn, maar er zijn geen opties.

28 Doel: Integrale hulp Wat houdt integrale hulp in: Passende en samenhangende hulp: Betrokken partijen werken samen vanuit de hulpvraag van het gezin. De hulpverlening vindt plaats op verschillende levensgebieden. Meer continuïteit, vermindering aantal wisselende hulpverleners en aantal verwijzingen/schakelmomenten. Tijdiger signaleren en op- of afschalen: Aanvullende hulp sneller en flexibel inzetten Minder langs elkaar heen werken.

29 Doel: Integrale hulp Positief over organisatie op lokaal niveau: Kortere lijntjes ketenpartners. Hulp sneller en gerichter bieden. Professional: Ik vind het leuk dat het allemaal in een woonplaats is. Dus dat je goed de scholen en andere ketenpartners kent. En ik vind het ook heel leuk om in een team te werken waar alle organisaties bij elkaar zijn, want dan heb je allemaal korte lijntjes.

30 Zeker 80% van de professionals vindt het een meerwaarde om met verschillende hulpverleners samen te werken en 70% van de professionals geeft aan dat de samenwerking met ketenpartners over het algemeen goed verloopt.

31 Doel: Integrale hulp Meerwaarde om samen te werken, maar wisselende samenwerking per ketenpartner/persoon. Wederzijds vertrouwen in expertise. Ouders en jongeren: communicatie tussen professionals onderling: meerdere malen verhaal moeten doen.

32 Waar ruim 85% van de professionals aangeeft over het algemeen vertrouwen te hebben in de expertise van ketenpartners, wisselt het sterk in hoeverre professionals vinden dat ketenpartners vertrouwen hebben in de expertise van het Jeugd- (en Gezins)team.

33 Ouder: Er waren heel veel dingen die georganiseerd moesten worden therapie, scholing, een coach voor thuis, en ja... Het is mij wel duidelijk geworden dat de GGZ in dit geval er is voor de onderzoeken, de medicatie en de wekelijkse therapie, maar dan houdt hun stuk op. En dat mis ik nog steeds, je hebt gewoon één centraal persoon nodig die denk ik met een gezin aan de gang gaat. Er is gewoon niet één eindverantwoordelijke.

34 Herkent u dit? Herkent u de bevindingen in uw eigen organisatie of vanuit uw eigen werk? Hoe gaat u om met de dillema s? Wachtlijsten/budgetplafonds Samenwerking Onderling vertrouwen Vast contactpersoon

35 Wat kan helpen? Elkaar kennen; weten wat er is en wat de ander doet, binnen en buiten team. Goede afstemming: - Onderlinge verwachtingen, taken en rollen bespreken. Vast contactpersoon. Wederzijds vertrouwen in expertise.

36 TRANSFORMEREN KOST TIJD Al veel mooie ontwikkelingen, maar ook nog veel ruimte om te verbeteren: Jeugd- (en Gezins)teams: veel geïnvesteerd in teamontwikkeling en interne structuur. Elkaar leren kennen: samenwerken binnen de teams, in de keten en met ouders en jongeren gaat steeds beter. Met een brede blik de hulpvraag van gezinnen onderzoeken: tijdig inroepen van elkaars expertise. Steeds meer ruimte om te transformeren nu structuur staat.

37 Waar valt nog winst te behalen? Taken en bevoegdheden Jeugd- (en Gezins)team verduidelijken: meer uniformiteit en zichtbaarheid. Signaleren waar gaten vallen in het jeugddomein en gezamenlijk verantwoordelijkheid dragen. Wederzijds vertrouwen tussen Jeugd- (en Gezins)teams en ketenpartners. Stabiliteit in de relatief nieuwe teams. Transformeren integreren in dagelijkse werkzaamheden

38 Hoe gaan wij verder? Wijze van evalueren en reflecteren verder ontwikkelen samen met de Jeugd- (en Gezins)teams. Verder inzicht verkrijgen in de transformatiedoelen (vanuit beleid) Analyseren van informatie: Werkzame en belemmerende factoren clusteren tot handvaten voor de praktijk. Promotieonderzoeken gericht op Eigen Regie en Integrale hulp.

39 Rapport Gezin aan Zet: Werkzame en Belemmerende factoren van het werken in een Jeugd- (en Gezins)team: visie van de professional. Factsheets beschikbaar. Via nieuwsbrief op de hoogte van toekomstige bevindingen. Via de site: Contact: Meer informatie?