Meerjarenbegroting Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

Maat: px
Weergave met pagina beginnen:

Download "Meerjarenbegroting Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied"

Transcriptie

1 Meerjarenbegroting Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

2 Inhoud 1 Inleiding 4 Om onze ambities te behalen gaan we de komende jaren inzetten op: 4 Leeswijzer 5 2 Ontwikkelingen Ontwikkeling omzet Tariefontwikkeling OD NZKG 8 3 Programmabegroting Programma Bouw Programma Bodem Programma Milieu Programma Brzo Programma Randvoorwaardelijk Programma Bedrijfsvoering (incl. Management) 21 4 Financiële begroting Resultaatmodel Uitgangspunten voor de raming begroting OD NZKG Toelichting bij de meerjarenraming en financiële positie 24 5 Verplichte paragrafen BBV Weerstandsvermogen en risicobeheersing Onderhoud kapitaalgoederen Financiering Bedrijfsvoering 31 6 Bijlagen Resultaatmodel per programma en taakveld de baten en lasten Uitvoeringsovereenkomsten per deelnemer Kosten per uur, capaciteit in uren en fte s Meerjarig overzicht van de risico s Overzicht rente, afschrijvingen, emu saldo en vennootschapsbelasting Geprognotiseerde balans Verklaring kengetallen 40 Addendum Meerjarenbegroting OD NZKG 41 2

3

4 1 Inleiding Voor u ligt de meerjarenbegroting van de Omgevingsdienst NZKG (OD NZKG). Na vaststelling door het Algemeen Bestuur zal de meerjarenbegroting vooraf aan 15 juli 2018 worden aangeboden aan de toezichthouder en het ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties. Een begroting is opgesteld conform het Besluit Begroting en Verantwoording. We onderscheiden in de begroting de programma s: Bodem, Bouw, Milieu, BRZO, Randvoorwaardelijk en Bedrijfsvoering. Per programma laten we zien wat het doel is, wat we daarvoor gaan doen en de raming van baten en lasten. De inhoud van de programma s wordt in overleg met onze opdrachtgevers vastgesteld. De OD NZKG presenteert voor de periode een meerjarig perspectief waarbij de groei van de omzet van de eerste vijf operationele jaren van de OD NZKG zich doorzet naar de volgende vier jaren. Komend jaar worden de kengetallen verder gevalideerd en vervolgens bestuurlijk vastgesteld voor de periode Het weerstandsvermogen is - conform de risico-inventarisatie- op niveau. In het laatste validatiejaar wordt het weerstandsniveau conform de bestuurlijke afspraken benut om validatievraagstukken, anders dan volume effecten, op te kunnen vangen. Na vaststelling van de kengetallen voor de periode kan opnieuw een uitspraak worden gedaan over de ratio (norm) van het weerstandsvermogen en wordt ook duidelijk wat het gevolg is van de vaststelling van de kengetallen op de begroting 2019 e.v. De OD NZKG is na een periode van 5 jaar een gezonde en volwassen organisatie geworden. We zijn opgericht als uitvoeringsorganisatie en hebben veel specialistische kennis in huis die voor opdrachtgevers van belang kan zijn bij het ontwikkelen en uitvoeren van hun beleidsopgaven. In de wijze waarop wij onze taken uitvoeren richten wij onze blik naar buiten. Wij adviseren de bestuurders van onze opdrachtgevers bij beleidsvorming en in hun gebiedsopgaven. We willen als Omgevingsdienst aan de voorkant meedenken met ruimtelijke ordeningsvraagstukken en initiatieven mogelijk maken zonder daarbij afbreuk te doen aan wet- en regelgeving. Daartoe verstrekken we vergunningen, houden we toezicht en handhaven we waar nodig. Wij handelen hierbij vanuit onze missie: Wij creëren bruikbare oplossingen met zichtbare meerwaarde voor een gezond, veilig en duurzaam woon- en werkklimaat Om onze ambities te behalen gaan we de komende jaren inzetten op: Vergroten van de programmatische en risicogerichte aansturing van vergunningverlening en toezicht. Gedragen, duurzame en integrale adviezen te leveren over de gebiedsopgaven van onze bestuurders en opdrachtgevers. Ons arbeidsmarktbeleid richten op het verbinden van nieuwe en bestaande medewerkers aan de organisatie. Een regionale en landelijke rol vervullen naar andere organisaties toe door georganiseerd en actief te netwerken. Een belangrijk strategisch vraagstuk voor de komende jaren betreft de kwaliteit en kwantiteit van onze medewerkers. Voor de komende jaren zien we een grote uitstoom van specialistische kennis en een krappe arbeidsmarkt voor onze (technische) beroepen. De noodzakelijke maatregelen die wij door middel van een strategische personeelsplanning, oriëntatie op de arbeidsmarkt en door samenwerking met andere overheidsorganisaties uitvoeren, leggen een druk op de begroting. In 2017 is de financieringssystematiek prestatiegericht financieren (PGF) ingevoerd en is tevens het tweejarige validatietraject gestart om de ontwikkelde kengetallen en aannames uit te harden. In 2018 zal het validatietraject worden afgerond en de resultaten worden opgemaakt. Deze resultaten kunnen leiden tot aanpassing van kengetallen met ingang van

5 Leeswijzer Als eerste wordt in hoofdstuk 2 een overzicht gegeven van de ontwikkelingen die relevant zijn voor de OD NZKG. Deze begroting is opgesteld in programma s. Een programmabegroting voldoet aan het besluit Begroten en verantwoorden. Per programma laten we zien wat de baten en lasten zijn, wat we willen bereiken, wat we daarvoor gaan doen en wat het mag kosten. De programma s die we onderscheiden zijn: Bodem, Bouw, Milieu, BRZO, Randvoorwaardelijk en Bedrijfsvoering. In hoofdstuk 3 vindt u deze opzet terug. De uitvoeringsovereenkomsten (UVO) van 2018 zijn vertaald naar uren inzet per programma. Per programma laten we zien wat de hoeveelheden werk zijn, verdeeld in de kernpakketten, de aanvullende pakketten, de randvoorwaardelijke pakketten en het maatwerk. Hoofdstuk 4 bevat de financiële begroting met een toelichting over de uitgangspunten. Daarin maken we voor het eerst ook in het begrotingsjaar het onderscheid in baten en lasten zichtbaar. In hoofdstuk 5 zijn de verplichte Besluit, Begroting en Verantwoording (BBV) paragrafen opgenomen. In de bijlage 6.1 zijn ook de BBV-taakvelden weergegeven. Tot slot is, vanwege de termijn van zienswijze, het besluit van het Dagelijks Bestuur op 28 maart jl. als addendum toegevoegd. 5

6 2 Ontwikkelingen Ten gevolge van de economische groei is de verwachting dat de stijging van het werkaanbod zich vooralsnog doorzet naar Deze groei in het werkaanbod geeft gezien de krapte op de arbeidsmarkt in onze sector - een flinke druk op de interne organisatie. Het werkpakket van de OD NZKG is in de afgelopen jaren met 20% gestegen en er is invulling gegeven om een efficiency van bijna 10% te behalen. Koersen op de toekomst In de ontwikkeling van de OD NZKG hebben we de afgelopen jaren veel tijd en energie geïnvesteerd. De verandering in de manier van werken in een nieuwe omgeving, met een toename in ons werkpakket heeft veel gevraagd van onze organisatie. De directie oriënteert zich nu op de doorontwikkeling van een toekomstbestendige organisatie met een programma Koersen op de toekomst. Een gezonde span of control, een ontwikkeling van integraal management en zaakeigenaarschap en een directiestructuur die kleiner is en zich meer richt op de strategische vraagstukken, zijn onderwerpen van gesprek. De uitwerking wordt in de loop van 2018 bestuurlijk voorgelegd Een belangrijk strategisch vraagstuk voor de komende jaren betreft de kwaliteit en kwantiteit van onze medewerkers. We willen onze kennisintensieve organisatie behouden voor de toekomst en op een waardevolle manier inzetten voor onze opdrachtgevers. Hiervoor willen we de komende jaren onze ontwikkelagenda inzetten. Kennisintensieve organisatie De OD NZKG is opgericht als uitvoeringsorganisatie en heeft veel specialistische kennis in huis die voor opdrachtgevers van belang kan zijn bij het ontwikkelen en uitvoeren van hun beleidsopgaven. Met de komst van de Omgevingswet en (nieuwe) thema s zoals circulaire economie, duurzaamheid en innovatieve ontwikkelingen zoals 3D productie van bouwwerken wordt het belang van het in stand houden en doorontwikkelen van de kennisintensieve organisatie, die we in feite zijn, steeds groter. Tegelijk zien we voor de komende jaren een grote uitstoom van specialistische kennis en een krappe arbeidsmarkt voor onze (technische) beroepen. Hoewel de voorstellen met betrekking tot de Wet Kwaliteitsborging afgelopen zomer teruggetrokken zijn door het Kabinet na onvoldoende draagvlak in de Eerste Kamer, is desondanks de verwachting dat een deel van het gedachtengoed daaruit in de komende jaren wel beleid zal worden. Afhankelijk van de precieze vorm waarin de voorstellen worden doorgevoerd zullen daar op middellange termijn meer of minder personele consequenties voor de OD NZKG aan verbonden zijn. 6

7 Capaciteitsmaatregelen Komende jaren gaan we intensief inzetten op het verbinden van nieuwe en bestaande medewerkers aan de organisatie. We doen dit o.a. door te zorgen voor instroom van jong talent en de ontwikkeling hiervan. We bieden een traineeship aan in de vorm van een meester-gezelsysteem. Hierbij worden jonge mensen in één jaar opgeleid binnen een specifiek vakgebied. De trainees worden begeleid door inhoudelijk ervaren collega s die voor dit mentorschap een training hebben gevolgd. Naast een eigen traineeship gaat de OD NZKG ook verder aansluiten op bestaande traineeprogramma s. Om in te kunnen spelen op het fluctuerende aanbod is een gezamenlijke uitwisseling van personeel gestart met Amsterdam en Haarlemmeer. De OD NZKG gaat de mogelijkheden tot het (verder) versterken van het werkgeversmerk onderzoeken. De eerste oriënterende gesprekken met o.a. LinkedIn zijn gevoerd. Door de arbeidsmarkt communicatie te intensiveren en het werkgeversmerk te versterken hopen we meer medewerkers aan ons te kunnen binden. We hechten ook grote waarde aan een goede introductie van nieuwe medewerkers. Door een goede introductie voelen medewerkers zich vanaf het begin bij de organisatie betrokken en gewaardeerd. Het programma beslaat verschillende onderdelen, te weten: de introductie binnen en kennis van de organisatie, de introductiedag en de zogeheten 100-dagen bijeenkomst. Validatie financieringsmethodiek Zoals al aangegeven wordt 2017 en 2018 gebruikt om de nieuwe financieringsmethodiek te valideren. De basis van de methodiek is een uniform kwaliteitsniveau voor alle bedrijven en activiteiten in ons verzorgingsgebied. De opgave voor 2018 is om de kengetallen te valideren in relatie tot het uniform uitvoeringsniveau. Onderdeel hiervan is een collegiale toets waarbij wordt vastgesteld of het kwaliteitsniveau en de uitvoering overeenkomt met landelijke wetgeving en de uitvoeringspraktijk bij vergelijkbare diensten. Het validatieproces is samen met onze opdrachtgevers vormgegeven. In een periode van twee jaar ontstaat zo een afgestemde financieringssystematiek. Bestuurlijk akkoord Noordzeekanaalgebied+ In 2018 zal een bestuurlijke oriëntatie plaatsvinden op het Bestuurlijk Akkoord van Daarin is een visie neergelegd op één Omgevingsdienst in het Noordzeekanaalgebied. Concreet betekent dit een onderzoek naar de meerwaarde van bundeling van krachten van OD IJmond en de OD NZKG in het Noordzeekanaalgebied. In de jaren daarna zal bestuurlijke besluitvorming daarover plaatsvinden. VTH-strategie Op 1 juli 2017 is het Besluit VTH in werking getreden. Met dit Besluit is het Besluit omgevingsrecht (Bor) gewijzigd. Het Bor eist van de deelnemers aan de gemeenschappelijke regeling en het bestuur van de OD NZKG, met betrekking tot de taken belegd bij de omgevingsdiensten, een gezamenlijk uniform uitvoerings- en handhavingsbeleid (VTH-strategie). Het belangrijkste verschil ten opzichte van voor de aanpassing is, dat er geen aparte VTH-strategie per deelnemer meer kan zijn en dat daarvoor in de hele cyclus - van start tot uitvoering en rapportering rondom de VTH-strategie - harmoniseringslagen gemaakt moeten worden, zowel binnen als buiten de OD NZKG. De VTH-strategie wordt gezamenlijk met de deelnemers voor de periode ontwikkeld. 7

8 2.1 Ontwikkeling omzet De OD NZKG presenteert Grafiek: Ontwikkeling omzet OD NZKG (in mln euro) voor de periode een meerjarig perspectief waarbij de groei van de omzet van de eerste vijf operationele jaren van de OD NZKG zich doorzet naar de volgende vier jaren ,7 44,9 44,7 45,5 46,1 46,8 47, met UVO Tariefontwikkeling OD NZKG De OD NZKG probeert haar tarieven zo goed mogelijk af te stemmen op de reguliere kostenontwikkeling. Er wordt gewerkt met een gedifferentieerd tarief. Een hoog tarief voor de meer complexe advieswerkzaamheden en een laag tarief voor de meer standaardwerkzaamheden. De belangrijkste wijzigingen waardoor het tarief voor 2019 omhoog gaat, is de loon- en prijscompensatie van 802k. Het beeld van de tariefontwikkeling is een daling vanaf 2017 door de besparingen die gerealiseerd zijn door de OD NZKG. Met ingang van 2018 zal het tarief zich gaan ombuigen naar een stijging door loon- en prijscompensatie. Een verdere opsomming van de tarieven zijn weergegeven in bijlage Grafiek: tariefontwikkeling (in euro per uur) 100 Hoge tarief OD NZKG In per uur Lage tarief OD NZKG Tabel 1: Besparingen sinds de start van OD NZKG Besparingen bij de OD Omschijving besparing Ingevuld in jaar (x 1.000) Bedrag Cumulatief Als % van startbegroting 35,4 mln Geen kosten verhoging 2014 voor lonen en prijzen ,0% Reductie formatie n.a.v. WABO decentralisatie ,7% Efficiency nieuw ICT systeem primair proces ,4% Minder uitgaven facility en huisvesting ,6% Niet meer doteren aan weerstandsvermogen ,8% Efficiency uniformeren primair proces ,1% 8

9 9

10 3 Programmabegroting 2019 De programmabegroting 2019 en verder is opgesteld conform het Besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) en geeft aan hoe dit voor gemeenten en overheidsinstellingen ingericht kan worden. De programma s binnen de OD NZKG komen overeen met de pakketten, ingedeeld in werkvelden, in de uitvoeringsovereenkomsten. Per programma gaan we inzichtelijk maken wat het aandeel is in de omzet van de OD NZKG is. Het programma bedrijfsvoering is een ondersteunend programma en daarom niet opgenomen in onderstaande tabel. Tabel: Omzetverdeling naar programma s (inclusief maatwerkuren) Bouw 30% Bodem 12% Milieu 33% BRZO 15% Randvoorwaardelijk 10% Totaal 100% Deze begroting is opgesteld conform het prestatiegericht financieren (PGF). Met de PGF werkwijze worden de producten ingedeeld in categorieen. Per categorie producten is duidelijk welke kwaliteit geleverd wordt tegen welke prijs. Daarbij zijn de meer complexe producten duurder dan de eenvoudigere producten door het simpele feit dat hoger opgeleide mensen de complexere taken uitvoeren. Dit heeft gezorgd voor de introductie van tariefdifferentiatie. Met de invoering van PGF onderscheiden we een hoog tarief en een laag tarief. Via de PGF-begrotingsmethodiek betaalt elke opdrachtgever voor zijn eigen producten. Om eenduidig te kunnen begroten zijn samenhangende taken in een pakket ondergebracht. In de uitvoeringsovereenkomst zal sprake zijn van een kernpakket Milieu, Bouw en Bodem. Dit zijn de uitvoerende VTH-taken die rechtstreeks worden gekoppeld aan de bedrijven, de bouwactiviteiten en bodemactiviteiten. Alle productieactiviteiten worden zo veel mogelijk begroot op basis van uniforme kengetallen die zijn afgeleid van een uniform uitvoeringsniveau. Alle productieactiviteiten worden dus op gelijke wijze begroot en uitgevoerd. Bij het kernpakket kennen we productgroepen met een laag tarief en groepen met een hoog tarief. Daarnaast is sprake van een aanvullend pakket waarin per opdrachtgever specifieke taken en projecten zitten. De taken in het aanvullend pakket worden altijd tegen het hoge tarief uitgevoerd. Naast de inkomsten vanuit de uitvoeringsovereenkomsten heeft de OD NZKG overige inkomsten vanuit het maatwerk, dat bestaat uit werkzaamheden die gefinancierd worden uit subsidies en op basis van offertes. Het randvoorwaardelijk pakket bevat taken van algemeen nut, zoals bijvoorbeeld de consignatiedienst. Deze taken zijn gelijk voor alle opdrachtgevers en de kosten worden naar historische inbreng verdeeld. In de uitvoeringsovereenkomsten die afgesproken zijn met de opdrachtgevers is een verdeling naar werkpakketten gemaakt. De verhouding van de werkpakketten wordt in de grafiek getoond en vervolgens per programma weergegeven. 10

11 Verhouding werkpakketten OD 2019 Maatwerk 7% Randvoorwaardelijk 10% Aanvullend Pakket 28% Kernpakket 55% Vanuit de afspraken met de opdrachtgevers wordt de uren inzet vertaald naar de mogelijke invulling door het vaste personeel van de OD NZKG en door inhuur. Voor productieve uren verwachten we 1 FTE in te zetten. De verdeling ziet er als volgt uit: Vanuit de inzet en capaciteit zijn per programma de kosten weergegeven. We verwachten de extra afspraken die in de UVO s 2018 gemaakt zijn met de opdrachtgevers, in eerste instantie als flexibele capaciteit in te zetten. Dit maakt dat de OD NZKG wendbaar blijft. Dit is noodzakelijk om ook op de veranderende wetgeving te kunnen anticiperen. 11

12 3.1 Programma Bouw Baten; 13,8 mln Het programma bouw heeft als doelstelling om bij te dragen aan de grote bouwopgaven in de regio en onaanvaardbare risico s, vooral op het gebied van veiligheid en gezondheid, af te kunnen vangen. Voor het verlenen van omgevingsvergunningen, behandelen van meldingen, het toezicht en handhaving op bouw en sloop in realisatie- en gebruiksfase is per bouwactiviteit een toetsingsniveau vastgesteld met een oplopende intensiteit per categorie. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 Nu de wet Kwaliteitsborging in 2017 is teruggetrokken door het kabinet, en nog onduidelijk is of en wanneer deze wet verder zal gaan, is het niet de verwachting dat in 2019 impact te verwachten is als gevolg van de wetgeving. De hoogconjunctuur maakt dat er grote vraag is naar de inzet van de OD NZKG op de bouwproducten zoals vergunningverlening, constructief advies en toezicht op de vele bouwwerken die in ons gebied gerealiseerd worden. Hierbij is vooral het vinden van voldoende gekwalificeerd personeel een uitdaging. De werkafspraken met de opdrachtgevers zijn als volgt vertaald in de volgende pakketten. 12

13 Ontwikkelingen 2019, capaciteit en lasten De uitdaging voor het programma Bouw ligt bij de verhoogde inzet als gevolg van de extra vraag door de opdrachtgevers door de economische groei. We verwachten dat de inzet in 2019 niet lager zal zijn dan in Gezien de beperkingen op de arbeidsmarkt is de verwachting dat de inzet voor alle betrokken partijen, op dat hogere niveau zal stabiliseren of hooguit nog wat zal stijgen. Inzet 92 FTE bij bouw in 2019 Lasten bouw 8,1 mln in 2019 Inhuur 44% Formatie vast dienstverband 56% 57% 43% Salaris Inhuur Intern zijn onze inspanningen gericht op het verder werven van capaciteit door intensieve samenwerking o.a. met detachering- en wervingsbureaus, het permanent aanbieden van openstaande vacatures, het invoeren van een aanbrengbonus, arbeidsmarkttoelagen en vooral ook slim en veel gebruik van diverse sociale media. Met Amsterdam en Haarlemmermeer is een gezamenlijke uitwisseling van personeel gestart. We streven hierbij naar een betere balans met twee derde interne capaciteit en één derde inhuur capaciteit. Het verder uitwerken van risicogestuurd vergunnen en/of toetsen tijdens de bouw moet de mogelijkheden bieden aan management en bestuur om verantwoorde keuzes te maken in de toetsing. Ook verdere efficiencymaatregelen in de ict en werkprocessen- zullen worden onderzocht en toegepast, denk bijvoorbeeld aan procesoptimalisatie met opdrachtgevers. Het verder verkennen van nieuwe werken, bijvoorbeeld het project wind op water voor de Nederlandse kust van opdrachtgevers Staatstoezicht op de Mijnen en Ministerie van Economische Zaken past bij een kennisintensieve dienst als de OD NZKG. 13

14 3.2 Programma Bodem Baten; 5,4 mln Het doel van het programma bodem is de bescherming van de leefomgeving voor wat betreft bodem, meer specifiek ten aanzien van bodemverontreiniging. Concreet betekent dit dat wordt getoetst en wordt toegezien of de uitvoering van bodemwerkzaamheden plaatsvindt binnen de kaders van wet- en regelgeving voor bodembescherming. Hierbij hoort ook de toetsing en controle aan standaardvereisten zoals Bus-saneringen (Besluit uniforme saneringen) en de door bevoegde gezagen opgestelde beschikking op een saneringsplan. Voor het werkveld bodem bestaat een relatie met bouwwerkzaamheden. In het algemeen kan gesteld worden dat de bouw aantrekt waardoor meer activiteiten in de (verontreinigde) bodem plaatsvinden. De werkzaamheden die het werkveld bodem uitvoert, zijn vrijwel volledig vraaggestuurd. Bodemtoezicht moet plaatsvinden op het moment dat de aannemer zijn werkzaamheden uitvoert. Er wordt daarom dagelijks gefocust op de prioritering in werkzaamheden zodat zaken met de grootste risico s (bij alle opdrachtgevers) die aandacht krijgen die benodigd is. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 De werkafspraken met de opdrachtgevers zijn als volgt vertaald in de volgende pakketten. Verhouding pakketten Bodem in 2019 Aanvullend pakket 31% Maatwerk 3% Ontwikkelingen 2019, capaciteit en lasten We verwachtten voor 2019 een verdergaande stijging in volume van de gevraagde werkzaamheden als gevolg van de verwachte verdere toename van bouwwerkzaamheden. De volumestijging gaat ook om een lichte stijging in capaciteit vragen. Kernpakket 66% Inzet 47 FTE bij bodem in 2019 Inhuur 5% Lasten bodem 3,7 mln in % Formatie vast dienstverband 95% 87% Salaris Inhuur 14

15 3.3 Programma Milieu Baten; 14,4 mln Doel van het programma milieu is het waarborgen van een schoon, gezond, veilig, leefbaar en duurzaam Noordzeekanaalgebied. Per opdrachtgever wordt rekening gehouden met, en bijgedragen aan de verdere ontwikkeling van de (complexe) bedrijvigheid, infrastructuur en woningbouw bij een steeds intensiever gebruik van de ruimte. Hiervoor worden alle gebruikelijke VTH-instrumenten ingezet: vergunningverlening, toezicht en handhaving, behandelen van meldingen en klachten, het uitvoeren van projecten en programma s en het leveren van specialistische inhoudelijke en juridische adviezen. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 Doelstelling is om de VTH werkzaamheden uit te voeren conform het uniforme uitvoeringsniveau ten behoeve van een vergelijkbare aanpak voor alle onze opdrachtgevers (gelijk speelveld in het gehele verzorgingsgebied van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied). Naast de VTH taken uit het kernpakket wordt op basis van afspraken met de verschillende opdrachtgevers ook werk geleverd vanuit het aanvullende pakket. Voor milieu is dat onder andere de implementatie van nieuwe wet- en regelgeving, het project programmatisch actualiseren en energiebesparing (EED en meerjarenafspraken). Verhouding pakketten Milieu in 2019 Maatwerk 7% Aanvullend pakket 29% Kernpakket 64% 15

16 Ontwikkelingen 2019, capaciteit en lasten De economische groei van de afgelopen jaren zet zich naar verwachting ook in 2019 voort. Het aantal aanvragen zal naar verwachting ook verder toenemen. De regio blijft onverminderd aantrekkelijk om te wonen en te werken met als gevolg een blijvende hoge druk op de beschikbare (milieu)ruimte. Daardoor wordt het steeds ingewikkelder om tegemoet te komen aan de vraag naar woningbouw, bedrijvigheid en infrastructurele voorzieningen. Tegelijkertijd speelt de noodzakelijke transformatie van de energievoorziening, de verduurzaming van woningen en bedrijfsgebouwen en het circulair maken van bedrijfsactiviteiten. Zowel in omvang als complexiteit zal de opgave in de regio in 2019 verder toenemen waarbij ook voorbereid moet worden op de invoering van de Omgevingswet. Samenvattend: Toenemende bedrijfsactiviteiten Grote woningbouwopgave Verbeteren bereikbaarheid en infrastructuur Circulaire economie: slimmer ontwerpen en produceren, circulair gebruik van materialen (van afval naar grondstof Verduurzamen energievoorziening (CO2 reductie, van fossiel naar hernieuwbaar) Voorbereiden op de Omgevingswet (2021) Gezien de economische hoogconjunctuur, met als gevolg de verstedelijking in de regio en de ontwikkelingen in de bouw, zien we een blijvende spanning om binnen de beschikbare milieuruimte o.a. woningbouw mogelijk te maken. We verwachten een verdere toename van de complexiteit van de initiatieven. Toename bedrijfsactiviteiten Toename woningbouw Omgevingswet (2021) Circulaire economie Inzet 115 FTE bij milieu in 2019 Lasten milieu 10,5 mln in 2019 Inhuur 21% Formatie vast dienstverband 79% 26% 10% 64% Salaris Inhuur Materieel De materiële lasten bestaan voornamelijk uit de kosten voor luchtmeetnet en kosten voor wettelijk verplichte bouwadviezen (de materiele lasten voor bouw, bodem, brzo en milieu zijn verwerkt in programma milieu). 16

17 3.4 Programma BRZO Baten; 7,5 mln In Nederland is de verantwoordelijkheid voor de vergunningverlening en toezicht- en handhavingstaken bij de meest risicovolle bedrijven ondergebracht bij zes omgevingsdiensten, waarvan de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied er één is. De OD NZKG voert deze VTH-taken uit voor de meest risicovolle bedrijven in de provincies Noord-Holland, Utrecht en Flevoland. Deze bedrijven vallen onder het Besluit risico s zware ongevallen (Brzo) en/of de Richtlijn Industriële Emissies (RIE-4) en onder Wet algemene bepalingen omgevingsrecht (Wabo). De Brzo-bedrijven worden met regelmaat geïnspecteerd op naleving van deze wetgeving. Voor de Brzo-bedrijven heeft de OD NZKG een intensieve samenwerkingsrelatie opgebouwd met de Brzo- OD s en andere inspectiepartners zoals Inspectie Sociale Zaken en Werkgelegenheid, de Veiligheidsregio s. In deze complexe, kennisintensieve dynamiek wordt binnen de begrotingssystematiek onderscheid gemaakt tussen kern en aanvullend pakket. Kernpakket betreft de feitelijke vergunningverlening en toezicht en handhaving. In het aanvullend pakket, zijn alle noodzakelijke expertise, (bestuurlijke) afstemming en netwerken die voorwaardenscheppend zijn om de VTH-taken naar behoren, op kwalitatief noodzakelijk hoog niveau uit te voeren, ondergebracht. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 De verminderde vraag op het aanvullend pakket in 2017 heeft geleid tot een bijstelling van de begroting 2018 en

18 Ontwikkelingen 2019, capaciteit en lasten De veiligheid bij majeure risicobedrijven wordt aangevlogen vanuit drie invalshoeken: omgevingsveiligheid, arbeidsveiligheid en rampenbestrijding. In landelijke samenwerking tussen de Brzo-omgevingsdiensten en de ministeries SZW en I&M is bijgedragen aan nieuwe wet- en regelgeving zoals Roadmap 2 in het Programma Duurzame Veiligheid Er zijn uniforme methodieken afgestemd voor een efficiënte uitvoering van nieuwe regels en een level playing field. Ambities om de VTH-taken te stroomlijnen leiden tot een verhoogde inzet op de landelijke samenwerking tussen de OD s en binnen het Brzo-werkveld. Voorbeelden hiervan zijn inzet op opslag in verticale tanks (de PGS29) en verscherpte aandacht voor veroudering van installaties en uitvoering van inspectie en onderhoud bij industriële bedrijven. Dit sluit aan bij de recente economische groeicijfers waarin groei van de productie eveneens leidt tot toename in de belasting van installaties. De inzet op het aanvullend pakket voor 2019 is in lijn met de realisatie in De arbeidsmarkt voor specialisten is krap. OD NZKG intensiveert daarom de werving van nieuwe capabele medewerkers. Inzet 45 FTE bij BRZO in 2019 Lasten BRZO 3,7 mln in % Formatie vast dienstverband 100% Salaris Inhuur 91% 18

19 3.5 Programma Randvoorwaardelijk Baten; 4,3 mln Het doel van dit programma is het leveren van diensten die voor elke opdrachtgever nodig zijn en niet specifiek aan een opdrachtgever zijn toe te wijzen. In totaal bestaat dit programma uit negen producten: zoals bijvoorbeeld: consignatiedienst, bestuursondersteuning, verzoeken in het kader van de wet openbaar bestuur (wob), accountmanagement en het regiebureau. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 Naast de reguliere taken worden nieuwe ontwikkelingen geïmplementeerd binnen de bestaande organisatie. Dit betekent dat medewerkers opgeleid moet worden om deze nieuwe taken uit te kunnen voeren. Twee ontwikkelingen die van belang zijn in de uitvoering binnen randvoorwaardelijk zijn de invoering van het nieuw Handelsregister (NHR) waarin een terugmeldplicht voor de overheid is opgenomen en de verandering in de privacywetgeving die effect heeft op de administratieve afhandeling van het primaire proces. Daarnaast hebben verschillende ontwikkelingen op het gebied van wet- en regelgeving in relatie tot de Omgevingswet ingrijpende gevolgen. Verhouding pakketten Randvoorw. in 2019 Randvoorwaarde lijk pakket 100% Kernpakket is: uren Regiebureau Risico- en informatiegestuurd werken Consignatie, juridisch en bestuurondersteuning Accountmanagement

20 Ontwikkelingen 2019, capaciteit en lasten; De ontwikkeling op het gebied van wet- en regelgeving leidt tot intensivering en uitbreiding van het takenpakket. Economische ontwikkeling De randvoorwaardelijke taken, zoals bezwaar & beroep, hebben deels een causaal verband met de volumevraag van de programma s bouw, bodem, milieu en Brzo. Door de verwachte stijging van deze primaire taken leidt dit ook tot een toename van het randvoorwaardelijke. Beleidsontwikkeling In 2019 wordt in verband met de Omgevingswet en de ontwikkelingen richting een circulaire economie een toename verwacht van de benodigde uren. Inzet 51 FTE bij randvw. in 2019 Inhuur 5% Lasten randvw. 3,8 mln in % Salaris Formatie vast dienstverband 95% 92% Inhuur 20

21 3.6 Programma Bedrijfsvoering (incl. management) Bedrijfsvoering ondersteunt en adviseert de organisatie op het gebied van: personeelszaken, informatievoorziening, boekhouding, communicatie, huisvesting, facility, sturing, coaching en planning en control. Naast deze personele en materiele bedrijfsvoeringkosten worden de personele overheadkosten van het management van de gehele organisatie op dit programma verantwoord. Wat gaan we daarvoor doen in 2019 Wij adviseren het management en bestuur integraal op strategisch en tactisch gebied. Wij zijn krachtig in het voorzien (externe oriëntatie) en oppakken (zien, vertalen en regievoeren) van veranderingen zoals die vaak door nieuwe wet- en regelgeving op ons af komen. En ook ontwikkelingen bij onze opdrachtgevers. Wij adviseren over en zorgen voor een optimale inrichting en ontwikkeling van werkprocessen en informatievoorziening zodanig dat de medewerkers in het primaire proces hun taken (ook bij veranderingen) met hoge kwaliteit en efficiency kunnen uitvoeren. Dit geldt ook voor de secundaire ondersteunende processen zoals het inkoopproces, contractmanagement en HR. Onze managers zijn verantwoordelijk voor de uitvoering van het beleid en het realiseren van de afgesproken resultaten. Daarnaast zorgen zij, samen met de overige ondersteunende en adviserende taken van bedrijfsvoering, voor het creëren van een resultaatgerichte en inspirerende omgeving waarin professionals zich eigenaar voelen en verantwoordelijkheid nemen. Aanbestedingen: Eén van de taken van bedrijfsvoering is het contractmanagement conform de aanbestedingsregels. In 2019 moet er voor een aantal belangrijke contracten een aanbestedingstraject worden voorbereid. Het gaat o.a. om de aanbesteding van het zaaksysteem (verplichte aanbesteding i.v.m. verstrijken van de contractduur van ons huidige systeem), de ICT ondersteuning en de aanbesteding van de dienstauto s. Processen en Informatie 26% Directie 8% Management Primair Proces 24% Het takenpakket van bedrijfsvoering ziet er als volgt uit: Ontwikkelingen 2018, capaciteit en lasten; Ondersteuning 30% Strategie en Control 12% Inzet 76 FTE bij bedrijfsvoering in 2019 Inhuur 8% Lasten bedrijfsvoering 15,6 mln in 2019 Salaris 37% Inhuur Formatie vast dienstverband 92% 57% 4% 2% Ontwikkelagenda Materieel en onvoorzien 21

22 4. Financiële begroting 4.1 Resultaatmodel Tabel: Resultaten per werkveld Tabel Resultaten per werkveld (x 1.000) Programma & taakveld Rekening met Lasten Baten 2019 UVO Saldo TOTAAL Baten TOTAAL Lasten Wonen en bouwen Bouw Milieubeheer Bodem Milieubeheer Milieu Milieubeheer BRZO Milieubeheer Wonen en bouwen Randvoorwaardelijk Overhead Overige baten en lasten Vennootschapsbelasting (VpB) Bedrijfsvoering Saldo voor mutatie reserves Mutaties reserves Financien, bedrijfsvoering Saldo na mutatie reserve (*) Eenmalige korting Zaanstad; opstap PGF 22

23 4.2 Uitgangspunten voor de raming Begroting OD NZKG Bij het opstellen van de exploitatiebegroting zijn de volgende uitgangspunten gehanteerd: De basis voor het opstellen van de begroting is het jaar 2018 en de volume afspraken, die ambtelijk besproken worden, voor de concept Uitvoeringsovereenkomsten 2018 (UVO s). De prijscompensatie bedraagt 2,4%. De prijsstijging voor 2019 is 1,6% en er vindt een nacalculatie plaats voor 2018 van 0,8%. Dit betekent een prijsstijging van 0,41 mln. De looncompensatie bedraagt 1,5%. Het effect van de in 2017 afgesloten cao komt op een stijging van 0,5% op de cumulatieve verhoging van 1% (conform methode provincie Noord-Holland). Dit betekent een loonkosten stijging van 0,39 mln. In 2017 en 2018 wordt de nieuwe financieringsmethodiek gevalideerd. Dit betekent dat in de komende meerjarenbegroting de effecten uit het validatieproces nog niet zijn meegenomen. Deze kunnen dus begin 2019 mogelijk leiden tot aanpassing van de meerjarenbegroting 2019 e.v. De medewerkers zijn geplaatst conform de laatst vastgestelde fijnstructuur. De berekende benodigde formatie, conform PGF en maatwerk, is per 1 januari 2018 voor de OD NZKG 425 FTE. Dit is verdeeld in 349 FTE voor primaire taken en 76 FTE voor overhead en ondersteunende taken. Eind 2017 zijn de uitvoeringsovereenkomsten 2018 (UVO s) samen met de ambtelijke opdrachtgevers besproken en in concept vastgesteld. Ten gevolge van de economische groei is de verwachting dat de stijging van het werkaanbod zich vooralsnog doorzet naar Deze groei in het werkaanbod geeft - gezien de krapte op de arbeidsmarkt in onze sector - een flinke druk op de interne organisatie. De prijscompensatie is gebaseerd op consumentenprijsindex (CPI) van het Centraal Plan Bureau (CPB), dit is conform bestendig beleid. De prijsstijging voor 2019 is naar verwachting 2,4% en dit is inclusief een nacalculatie voor Als gevolg van de groei van de economie zien we ook daadwerkelijk een prijsstijging terug in de contracten. De prijzen worden vooralsnog na 2019 constant gehouden op het niveau van In onze meerjarenbegroting wordt jaarlijks rekening gehouden met een cumulatieve looncompensatie van 1%. Dit is conform de begrotingsmethodiek van de provincie Noord-Holland, die dezelfde cao volgt als de OD NZKG. Het doel van deze methodiek is het voorkomen van grote schommelingen in tarieven ten gevolge van cao-afspraken. De medio 2017 afgesloten cao is met terugwerkende kracht ingegaan op 1 januari 2017 en loopt tot en met eind De totale loonstijging is 1,5%, dit is inclusief het inlopen van het nog niet verwerkte effect van de CAO De totale prijscompensatie bedraagt 2,4%, dit is 0,41 mln in De totale looncompensatie bedraagt 1,5%, dit is 0,39 mln in

24 4.3 Toelichting bij de meerjarenraming en financiële positie De OD NZKG presenteert voor de periode een meerjarig perspectief waarbij de groei van de omzet van de eerste drie operationele jaren van de OD NZKG zich doorzet naar de volgende vier jaren. De OD NZKG heeft te maken met een aantal ontwikkelingen die van invloed zijn op de financiën. Economische groei Ten gevolge van de economische groei is de verwachting dat de stijging van het werkaanbod zich vooralsnog doorzet naar Deze groei in het werkaanbod geeft gezien de krapte op de arbeidsmarkt in onze sector - een flinke druk op de interne organisatie. Een belangrijk strategisch vraagstuk voor de komende jaren betreft de kwaliteit en kwantiteit van onze medewerkers. De noodzakelijke maatregelen die wij door middel van een strategische personeelsplanning, oriëntatie op de arbeidsmarkt en door samenwerking met andere overheidsorganisaties uitvoeren, leggen een druk op de begroting. 24

25 5. Verplichte paragrafen BBV 5.1 Weerstandsvermogen en risicobeheersing Inleiding De paragraaf Weerstandsvermogen en Risicobeheersing is een door het Besluit Begroting en Verantwoording voor gemeenten en provincies (BBV) voorgeschreven paragraaf. De beleidskaders vanuit de OD NZKG zijn vastgelegd in de nota Weerstandsvermogen en Risicomanagement. De paragraaf bestaat uit de volgende onderdelen: Ontwikkelingen in 2019 Weerstandsvermogen, bestaande uit: - Inventarisatie risico s - Inventarisatie weerstandscapaciteit - Berekening en beoordeling van het weerstandsvermogen Financiële kengetallen Ontwikkelingen in 2019 In 2017 en 2018 wordt de nieuwe financieringsmethodiek van Prestatiegericht financieren (PGF) gevalideerd. Afhankelijk van het voordoen van één van de bepaalde risico s, zal in 2018 blijken of de kans dat risico s zich voordoen goed zijn ingeschat en daarmee het weerstandsvermogen toereikend is. Bij de vaststelling van de kengetallen van het kernpakket van PGF voor de periode , zal de hoogte van het weerstandsvermogen in relatie tot de risico s van PGF worden geactualiseerd en aan het bestuur voorgelegd. Weerstandsvermogen Het weerstandsvermogen wordt uitgedrukt in een ratio van de noodzakelijke weerstandscapaciteit ten opzichte van de beschikbare weerstandscapaciteit. Met nam het risico van het Prestatiegericht financieren (PGF) drukt in de validatieperiode op het benodigde weerstandsvermogen omdat de kans dat het risico zich voordoet tijdens de validatieperiode het grootst is. In onderstaande tabel volgt een overzicht van de risico s. Van alle risico s is het financieel effect (gevolg) ingeschat. Afhankelijk van de kans dat een risico zich voordoet, wordt een percentage van het financieel effect meegenomen in de berekening van de noodzakelijke weerstandscapaciteit. In bijlage 6.4 is een tabel opgenomen met een toelichting op de kans dat de strategische risico s zich voordoen en de meerjarige effecten hiervan. Tabel: Overzicht risico s Risico s Reeds bekende risico s Totaal geschat financieel effect Risicobedrag 2018 Risicobedrag 2019 Risicobedrag 2020 (bedragen x 1.000) Risicobedrag 2021 Risicobedrag 2022 Verandering in Wetgeving primair proces Personele consequentie t.g.v. Wet kwaliteitsborging bouw Prestatiegericht financieren

26 Toelichting risico s Verandering wetgeving primair proces (720k) Er staan diverse aanpassingen in wet- en regelgeving op stapel: Omgevingswet, wijziging Bodemconvenant, wet Digitalisering rechtbanken, wijziging van de Natuurwet en de vernieuwde privacywetgeving. De inschatting is dat deze wijzigingen in wet- en regelgeving grote impact kan hebben op de werkzaamheden van de OD NZKG, waaronder een verstoring in de operationele te leveren kwaliteit. Er is een inschatting gemaakt m.b.t. het extra werk om ervoor te zorgen dat het operationele werk kan worden gecontinueerd. Ten aanzien van de vernieuwde privacywetgeving is er - naast de implementatie die een verstoring kan geven op de operationele te leveren kwaliteit - nog een andersoortig financieel risico. Namelijk dat er flinke boetes kunnen worden opgelegd, wanneer wij niet voldoen aan de vernieuwde privacywetgeving per 25 mei Afhankelijk van de overtreding kan een boete maximaal tussen de 2- en 4% van de jaaromzet bedragen. Beheersmaatregelen: Het gebied van wet- en regelgeving wordt zo frequent mogelijk gemonitord qua impact op de organisatie. Op basis van de uitkomsten worden maatregelen genomen om het gevolg zo goed mogelijk te managen waardoor continuïteit en kwaliteit wordt gewaarborgd. De vernieuwde wet op de privacybescherming is per 25 mei 2018 van kracht. Om tijdig te voldoen aan alle administratieve verplichtingen wordt een projectmatige aanpak gevolgd. Er bestaat een kleine kans dat dit niet helemaal lukt voor de inwerkingtreding van de nieuwe wet. Echter omdat al geruimere tijd wordt gewerkt aan de implementatie met als doel tijdig aan alle administratieve verplichtingen te voldoen, achten we de kans nihil dat een boete zal worden opgelegd. Om die reden is vooralsnog, het berekende risico en de kans dat het risico zich voordoet niet aangepast. De verwachting dat het risico zich voordoet (kans) is gemiddeld. Voor dit risico is 144k berekend voor de noodzakelijke weerstandscapaciteit. Personele consequentie t.g.v. kwaliteitsborging Bouw Deze wijziging heeft invloed op het onderdeel Bouw. Het wetsontwerp voor de wet Kwaliteitsborging is in 2017 door de regering teruggetrokken voordat de Eerste Kamer hierover tot stemming kon overgaan. Het is nog onduidelijk (en geen onderdeel van het regeerakkoord) wat er gaat veranderen, maar de verwachting is wel dat er een aangepast of nieuw wetsvoorstel gaat komen. Op zijn vroegst zal de implementatie ervan in 2019 aan de orde zijn. Dit maakt dat de eerdere kwantificering van het risico niet meer aan de orde is en het mogelijk nieuwe risico nog niet is te kwantificeren. De ontwikkeling worden gemonitord en te zijner tijd vertaald naar de impact op de organisatie. Vooralsnog zal door inhuur en terughoudendheid op vervanging van vaste medewerkers het nadelige effect zoveel mogelijk worden geminimaliseerd. Zodra meer bekend is over de impact van het risico en de kans dat dit zich voordoet, wordt opnieuw bekeken in hoeverre dit risico financieel dient te worden afgedekt via het weerstandsvermogen. Om de ontwikkeling rondom de kwaliteitsborging Bouw in beeld te houden, benoemen we de ontwikkeling maar dekken we dit risico vooralsnog niet meer af in het weerstandsvermogen. 26

27 Prestatiegericht financieren (totaal van de vier risicogroepen varieert van 2700k tot 1000k) In 2017 is het risico van PGF heroverwogen en meegenomen bij het bepalen van de hoogte van het weerstandsvermogen. Deze heroverweging is gevraagd omdat de OD NZKG met de besluitvorming over PGF (AB: ; punt 2b) een groter bedrijfsrisico loopt dan tijdens de lumpsumfinanciering, doordat: Volumeverschillen ten gunste of ten laste komen van de opdrachtgever; Overschrijdingen die niet aan volume zijn toe te wijzen, zoals afwijking van het kengetal en het uurtarief, het risico is van de OD NZKG. Deze overschrijdingen kunnen dan worden opgevangen binnen het weerstandsvermogen. Dit betekent dat in de systematiek een risico zit dat de inschatting van werk en kostprijs zodanig kan afwijken, dat dit niet kan worden opgevangen binnen de huidige bezetting en het operationele resultaat van de OD NZKG. De bedrijfsvoering kan daardoor in gevaar komen. Dit risico is onderdeel van de noodzakelijke weerstandscapaciteit en daarmee van het weerstandsvermogen. Omdat voor het risico van PGF verschillende factoren meespelen, zijn vier risicogroepen benoemd, zoals: 1. Kengetal in kernpakket 2. Kwaliteitsniveau 3. Uurtarief 4. Randvoorwaardelijk pakket Binnen deze groepen zijn verschillende risico s benoemd. Van een aantal is de kans zeer groot dat het risico zich voordoet tijdens de validatieperiode in 2017 en Van andere is de verwachting dat het risico zich na de validatie periode niet meer voor zal doen. Ten aanzien van het kengetal is de verwachting dat het risico weer kan toenemen naarmate de vaststelling hiervan verder terug is in de tijd. Conform bestuurlijke besluitvorming worden na de validatieperiode de kengetallen steeds voor een periode van vier jaar vastgesteld. De eerste periode van vier jaar is van 2019 tot en met In bijlage 6.4 zijn de verschillende risico s van PGF uitgebreid toegelicht. Inventarisatie weerstandscapaciteit De weerstandscapaciteit wordt omschreven als de middelen en mogelijkheden waarover een organisatie beschikt om niet-begrote kosten die onverwacht en substantieel zijn te dekken. Het gaat dus om buffers in het eigen vermogen respectievelijk in de exploitatie die kunnen worden vrijgemaakt, zonder dat dit gevolgen heeft voor het bestaande beleid en de uitvoering van taken. Tabel: meerjarig beschikbare weerstandscapaciteit Reserve weerstandsvermogen Beschikbare weerstandscapaciteit Berekening en beoordeling van het weerstandsvermogen De beschikbare weerstandscapaciteit en de noodzakelijke weerstandscapaciteit worden tegen elkaar afgezet met de ratio weerstandsvermogen 1. Naar verwachting zal de ratio van voldoende die in het Algemeen bestuur in is vastgesteld, toereikend zijn. Dat het weerstandsvermogen meerjarig op 1 De normeringsystematiek is ontwikkeld door het Nederlandse Adviesbureau voor Risicomanagement (NAR) in samenwerking met de universiteit Twente. 27

28 peil is, was bij de besluitvorming over PGF reeds voorzien. Om die reden is door het Algemeen bestuur op 14 december 2016 besloten om de structurele dotatie aan het weerstandsvermogen per 2018 te beëindigen. Uit onderstaand overzicht blijkt dat vanaf 2019 de verhouding noodzakelijk en beschikbaar weerstandscapaciteit ruimschoots voldoet aan de ratio weerstandsvermogen van voldoende (1-1,5). Uiteraard is dit mede afhankelijk van eventuele onttrekkingen uit het weerstandsvermogen in Na de validatieperiode zal de hoogte van het weerstandsvermogen in relatie tot de risico s van PGF worden geactualiseerd en aan het bestuur voorgelegd. Tabel: meerjarige ratio voor het weerstandsvermogen (Bedragen x 1.000) Beschikbare weerstandscapiciteit Noodzakelijke weerstandscapaciteit Ratio weerstandsvermogen 1,10 1,10 3,47 4,02 2,68 2,05 Legenda Ratio >2 1,5-2,0 1,0-1,5 0,8-1,0 0,6-0,8 <0,6 Waardering Uitstekend Ruim Voldoende Voldoende Matig Onvoldoende Ruim onvoldoende Financiële kengetallen Om de financiële positie van een overheidsorgaan te kunnen beoordelen worden financiële kengetallen gebruikt. Het besluit Begroten en Verantwoorden (BBV) geeft overheidsorganisaties daarbij een handreiking. Iedere organisatie stelt zelf haar normen vast zoals dat past bij de structuur van de organisatie. In de navolgende tabel zijn de drie financiële kengetallen die van toepassing zijn op de OD NZKG opgenomen. Voor de OD NZKG zijn voor de ratio s normen opgesteld. De normen zijn bepaald met de input van de VNG en de eigenheid van de OD NZKG. De onderstaande beschrijving van de ratio s bevat een verdere toelichting en beoordeling hierop. Tabel: Financiële kengetallen Norm Rekening 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 Begroting 2021 Begroting 2022 Netto schuldquote 0% -12% -7% -8% -9% -10% -10% Solvabiliteitsratio 20% 42% 28% 29% 30% 30% 30% Structurele exploitatieruimte 0% 5% 0% 0% 0% 0% 0% Netto schuldquote Dit cijfer geeft inzicht in het niveau van de schuldenlast ten opzichte van de eigen middelen. Het geeft een indicatie van de mate waarin de rentelasten en de aflossingen op de exploitatie drukken. Een laag percentage is gunstig. De VNG adviseert om 130% als maximum norm te hanteren en daarboven de schuld af te bouwen. De OD heeft nauwelijks leningen waardoor de schuldpositie van de OD NZKG voornamelijk bestaat uit kortlopende verplichtingen. Daarom hanteert de OD NZKG een norm van 0% of lager. Om aan de norm te voldoen moeten de eigen middelen hoger zijn dan de schuldpositie. In afwijkende gevallen, bijvoorbeeld een 28

29 grote investering waar geld voor aangetrokken wordt, zal het kengetal boven de 0% stijgen. Voor 2019 is het kengetal -/- 8%, verbetert nog de jaren erna en voldoet daarmee ruim aan de gestelde norm. Solvabiliteit Dit cijfer geeft inzicht in de mate waarin de organisatie in staat is aan haar financiële verplichtingen te voldoen. Hoe hoger dit percentage, hoe gunstiger dit is voor de financiële weerbaarheid. Dit cijfer geeft dus een soort toekomstvisie weer. Het betreft het aandeel van het eigen vermogen in het totale vermogen. De VNG geeft aan dat bij een ratio lager dan 20% de organisatie zicht op glad ijs bevindt, de norm voor de OD NZKG is daarom minimaal 20%. Het kengetal voor de OD NZKG valt vrij laag uit omdat met voorschotten van de opdrachtgevers wordt gewerkt. De voorschotten hebben een negatief effect op de ratio maar zorgen niet voor een slechte financiële weerbaarheid. Het kengetal hebben we voor de OD NZKG gecorrigeerd met de voorschotten en komt daarmee uit op 29% in De ratio is daarmee ruim voldoende. Structurele exploitatieruimte Dit cijfer helpt mee om te beoordelen welke structurele ruimte de OD NZKG heeft om de eigen lasten te dragen, of welke structurele stijging van de baten of structurele daling van de lasten daarvoor nodig is. Wanneer dit cijfer negatief is, betekent het dat het structurele deel van de begroting onvoldoende ruimte biedt om de lasten te blijven dragen. De norm voor de OD NZKG is 0% of hoger. In 2019 is de ratio 0% en daarmee voldoende. Algeheel oordeel Het BBV schrijft voor een beoordeling te geven van de onderlinge verhouding tussen de kengetallen in relatie tot de financiële positie. De drie geldende kengetallen voor de OD NZKG geven een goed beeld. Daarmee kan gezegd worden dat er sprake is van een zeer degelijke financiële positie. In bijlage 6.7 is de berekening van de kengetallen toegelicht. 5.2 Onderhoud kapitaalgoederen De kapitaalgoederen die de OD NZKG in bezit heeft, bestaan uit apparatuur, automatisering, meubilair en de verbouwing van het gehuurde pand Ebbehout in Zaandam. Als afschrijvingstermijn wordt de economische levensduur als uitgangspunt genomen (conform de financiële verordening). Duurzaam OD NZKG In 2018 rondt de OD alle duurzame maatregelen af die voortkwamen uit de energieaudit die in 2015 gehouden is. De energieaudit kent een cyclus van 4 jaar dus in 2020 gaat de OD opnieuw langs de duurzame meetlat. Verder verwachten we dat er, in samenwerking met de gemeente Zaanstad, zonnepanelen worden geplaatst. De klimaatbeheerinstallatie werkt beter. Alhoewel het lastig is om open werkruimtes voor elke individuele warmtebehoefte op niveau te houden zijn er minder klachten van medewerkers. We hopen dat dit ook in de komende periode het beeld blijft. Er is onderzoek gedaan naar de interne afvalscheiding in de dienst. De komende periode kijken we met een aantal concrete maatregelen hoe we hier verbetering in kunnen brengen. 29

30 5.3 Financiering In deze paragraaf komen de onderwerpen aan de orde die behoren tot het geldstromenbeleid van de OD NZKG. Dit zijn onder andere het risicobeheer (vooral rente- en kredietrisico), de financieringspositie en het kasbeheer. Beleidskader De uitvoering van de financieringsfunctie dient plaats te vinden binnen de kaders zoals gesteld in de wet Financiering decentrale overheden (Wet Fido) en de daarbij behorende ministeriële regelingen. In deze wet staan transparantie en risicobeheersing centraal. De transparantie komt daarbij tot uitdrukking in voorschriften voor een verplicht Financierings- (treasury-)statuut evenals een financieringsparagraaf in begroting en rekening. De OD NZKG werkt volgens het aangepaste Treasurystatuut dat is vastgesteld op 9 december Eén van de doelstellingen van dit statuut is het beschermen van vermogens- en (rente-) resultaten tegen ongewenste financiële risico s zoals renterisico s, koersrisico s, liquiditeitsrisico s en kredietrisico s. Financierings- en schuldpositie Leningen worden uitsluitend aangegaan in de Europese geldeenheid (de euro). Per 2013 is een lening opgenomen bij de Bank Nederlandse Gemeenten (BNG) van met een looptijd van vijf jaar en een rente van 1,45%. Onderstaand overzicht geeft inzicht in de aflossing tot 2017 Stand lening per Stand lening per (bedragen x 1.000) Stand lening per Restant schuld langlopende leningen Netto EMU-schuld Kasbeheer De OD NZKG beperkt haar interne liquiditeitsrisico s door haar treasury activiteiten te baseren op een adequate liquiditeitsplanning. Doordat overtollige liquide middelen moeten worden aangehouden in de schatkist zijn er geen kredietrisico s. Om het renterisico te beperken is vastgelegd dat de kasgeldlimiet en de renterisiconorm niet worden overschreden. Nieuwe leningen/uitzettingen worden afgestemd op de bestaande financiële positie en de liquiditeitenplanning, de rentetypische looptijd en het renteniveau van de betreffende lening/ uitzetting wordt zo veel mogelijk afgestemd op de actuele rentestand en de rentevisie. Binnen deze kaders streeft de OD NZKG naar spreiding in de rentetypische looptijden van uitzettingen. 30

31 5.4 Bedrijfsvoering De paragraaf Bedrijfsvoering is een verplichte paragraaf conform de Besluit Begroten en Verantwoorden vereisten. Het programma bedrijfsvoering wordt beschreven in paragraaf 3.6. Beleidsindicatoren bestuur en organisatie Vanaf het begrotingsjaar 2017 lichten gemeenten en overheidsorganisaties de effecten van beleid toe door een vaste set beleidsindicatoren op te nemen in de begroting en de jaarrekening. De OD NZKG wil deze indicatoren ook aanbieden voor haar organisatie. De meeste van deze indicatoren zijn te vinden op onder het dashboard Besluit Begroting en Verantwoording. De BBV beleidsindicatoren zijn niet dezelfde als de kengetallen die in de benchmark van Berenschot gebruikt worden. Met name voor overhead gaat Berenschot uit van formatieve eenheden en gaat het BBV uit van totale kosten van overhead. Dit laatste zijn niet alleen de salariskosten, maar ook de kosten voor de zogenaamde PIOFACH-functies. Dat zijn de kosten voor ondersteunde functies als huisvesting en facilitaire zaken, ICT, Personeel, Financiën, Inkoop etc. Tabel: beleidsindicatoren bestuur en organisatie Naam indicator Berekening Begroting 2019 Toelichting Formatie Fte per inwoners Nvt Niet te berekenen per inwoner. De formatie bedraagt 425 FTE. Bezetting Fte per inwoners Nvt Niet te berekenen per inwoner. De bezetting bedraagt 329 FTE per 1 januari Apparaatskosten Kosten per inwoner Nvt Niet te berekenen per inwoner. De apparaatskosten bedraagt k. Externe Inhuur Kosten als % van totale loonsom + 26,9% totale kosten inhuur extern Personele overhead Personele kosten als % van totale 14,6% kosten Materiele overhead Materiele kosten als % van totale kosten 19,7% 31

32 6. Bijlagen 6.1 Resultaatmodel per programma en taakveld de baten en lasten Tabel Resultaten per werkveld (x 1.000) Programma & taakveld Rekening met UVO 2018 Baten 2019 Lasten 2019 Saldo TOTAAL Baten TOTAAL Lasten Wonen en bouwen Inkomsten Salarislasten Inhuur Materieel 127 Bouw Milieubeheer Inkomsten Salarislasten Inhuur Materieel 48 Bodem Milieubeheer Inkomsten Salarislasten Inhuur Materieel Milieu Milieubeheer Inkomsten Salarislasten Inhuur Materieel 44 BRZO Milieubeheer Wonen en bouwen Inkomsten Salarislasten Inhuur Materieel 19 Randvoorwaardelijk Overhead Baten uitvoeringsovereenkomsten (*) 250 Inkomsten -208 Salarislasten Inhuur Algemeen ontwikkelbudget Persoonlijk ontwikkelbudget Ontwikkelagenda Materieel Overige baten en lasten Onvoorzien Vennootschapsbelasting (VpB) Bedrijfsvoering Saldo voor mutatie reserves Mutaties reserves Toevoegingen 450 Onttrekkingen Financien, bedrijfsvoering Saldo na mutatie reserve (*) Eenmalige korting Zaanstad; opstap PGF 32

33 6.2 Uitvoeringsovereenkomsten per deelnemer Tabel Verwachte uitvoeringsovereenkomsten (x 1.000) Deelnemer jaarrekening UVO 24 november * Gemeente Amsterdam Provincie Noord-Holland Gemeente Zaanstad Gemeente Haarlemmermeer Gemeente Aalsmeer Gemeente Amstelveen Gemeente Diemen Gemeente Ouder-Amstel Gemeente Uithoorn Provincie Flevoland Provincie Utrecht Totaal UVO Overige baten ** TOTAAL * In de meerjarenbegroting 2019 gaat het om concept bedragen UVO2018. In 2019 net als in 2018 zal de begroting bij het 1e tertaal worden aangepast aan de UVO afspraken voor het betreffende jaar. **De afspraken voor het leveren van maatwerk offertes zijn nog niet bekend. Daarom zijn vooralsnog de cijfers uit de begroting 2018 gehandhaafd. De MJB 2019 e.v. wordt berekend vanuit de UVO afspraken 2018 en de uitgangspunten voor loon- en prijscompensatie uit hoofdstuk

34 6.3 Kosten per uur, Capaciteit in uren en FTE s De tarieven in 2019 voor werkzaamheden binnen de UVO worden ten opzichte van het tarief 2018 aangepast naar aanleiding van de loon- en prijsontwikkeling (+802K). Het lage tarief wordt in ,81 en het hoge tarief wordt in ,00. Tarieven Per uur voor UVO producten laag tarief 88,10 86,17 87,81 88,69 89,57 90,47 Per uur voor UVO producten hoog tarief 98,10 96,17 98,00 98,98 99,97 100,97 Maatwerk door medewerker 98,10 96,17 98,00 98,98 99,97 100,97 Maatwerk door projectleider 120,10 118,17 120,42 121,62 122,84 124,07 In de begroting 2019 en voor de doorrekening van de tarieven zijn met de volgende hoeveelheden uren rekening gehouden. We rekenen met een groei van de capaciteit in uren ten opzichte van de productie in 2017 van ruim 6,14%. Capaciteit in uren Jaarrekening 2017 Begroting 2018 UVO 2018 Begroting 2019 UVO * Maatwerk Groei in capaciteit t.o.v ,14% 6,14% * uur zijn uitbesteed binnen het werkveld Milieu Vanuit de benodigde capaciteit in uren wordt gerekend met een norm van uur per Full Time Equivalent (FTE = volledig dienstverband). Met deze norm wordt de capaciteit in uren omgezet naar personeel in FTE s. Met de formatie voor vaste dienstverbanden bij de OD NZKG wordt als saldo de inhuur berekend. Capaciteit in FTE Vast Inhuur Totaal % Programma Bouw % Programma Bodem % Programma Milieu % Programma BRZO % Programma Randvoorwaardelijk % Programma Bedrijfsvoering % Totaal % 34

35 6.4 Meerjarig overzicht van de risico s In onderstaande tabel zijn de strategische bedrijfsrisico s van de OD NZKG opgenomen in een meerjarig overzicht. Per risico is aangegeven wat het geschat financieel effect is, de kans dat het risico zich voordoet en in welk jaar zich dit kan voordoen. Risico's Totaal geschat financieel effect Risicobedrag 2017 Risicobedrag 2018 Risicobedrag 2019 Risicobedrag 2020 Risicobedrag 2021 Risicobedrag 2022 Verandering in Wetgeving primair proces: a. extra werk opvangen voor borging operationele kwaliteit kans dat het risico zich voordoet gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld Verandering in Wetgeving primair proces Personele consequenties wet private borging bouw: a. impact op de organisatie (capaciteit) kans dat het risico zich voordoet nihil nihil nihil nihil nihil nihil Personele consequenties wet private borging bouw Prestatiegericht financieren (risico groepen): 1. Kengetal: a. afwijking t.o.v. vastgesteld kengetal kans dat het risico zich voordoet zeer groot zeer groot zeer klein klein gemiddeld groot 2. Kwaliteitsniveau: a. aanpassing door opdrachtgever kans dat het risico zich voordoet klein klein nihil nihil nihil nihil b. geen overeenstemming over geleverde kwaliteit kans dat het risico zich voordoet klein klein klein klein klein klein 3. Uurtarief: a. te weinig productieve uren (krapte arbeidsmarkt) kans dat het risico zich voordoet zeer groot zeer groot groot gemiddeld gemiddeld gemiddeld b. stijging uurtarief extern personeel (krapte arbeidsmarkt) kans dat het risico zich voordoet groot groot groot groot gemiddeld gemiddeld c. verhouding hoog<>laag tarief wijkt af kans dat het risico zich voordoet zeer groot zeer groot nihil nihil nihil nihil 4. Randvoorwaardelijk: a. overschrijding uren kans dat het risico zich voordoet groot groot gemiddeld gemiddeld gemiddeld gemiddeld b. meebewegen met volume kans dat het risico zich voordoet zeer groot zeer groot nihil nihil nihil nihil Totaal risico PGF Totaal De methode van het bepalen van het benodigde weerstandscapaciteit is gebaseerd op het Nederlands Instituut voor Risicomanagement (NAR). 35

36 Kans Klasse kans Frequentie % Zeer klein Klein Gemiddeld Groot Zeer groot 1x per 20 jaar 1x per 10 jaar 1x per 5 jaar 1x per 2 jaar 1x per jaar 5% 10% 20% 50% 100% Financieel gevolg Klasse min. max. Gemiddeld maximaal Risico matrix laag prioriteit hoog hoog Financieel gevolg laag Kans Alle risico s krijgen een score van kans maal gevolg. Aan de hand daarvan wordt bepaald hoeveel weerstandscapaciteit nodig is. Als voorbeeld: de kans dat het risico veranderingen in wetgeving zich voordoet wordt ingeschat op gemiddeld en dan rekenen we 20% als financieel effect. Als dit risico zich voordoet, heeft dat effect van maximaal 720k. Voor dit risico wordt dan een bedrag van 20% van 720k = 144k meegenomen in de benodigde weerstandscapaciteit. Zo wordt voor ieder risico een benodigd bedrag berekend (rekening houdend met het jaar/de jaren waarin het risico zich voor kan doen). 36

37 6.5 Overzicht rente, afschrijvingen, EMU saldo en Vennootschapsbelasting Rente In 2013 heeft de OD NZKG een vijfjarige lening afgesloten bij de Bank Nederlandse Gemeenten van 1.050k voor de financiering/aankoop van meubilair. Er is 4 jaar tot en met 2017 een bedrag van 210k per jaar afgelost, zodat per 31 december 2018 de schuld nihil is. De rente bedraagt 1,45%. (Bedragen in ) Rente Rente voor vijfjarige lening BNG Afschrijving De OD NZKG heeft voor een bedrag van 1.123k aan materiële vaste activa (meubilair, laptops en gevelaanpassing) en voor 750k aan immateriële vaste activa (ontwikkeling van software) in bezit (balans per 31 december 2017). (Bedragen X 1.000) Afschrijvingen Gevelaanpassing tochtsluis (in 10 jaar) Bedrijfsgebouwen Installaties (o.a. oplaadpalen in 10 jaar) Machines, apparaten en installaties Inventaris/meubilair (in 10 jaar) Laptops (in 3 jaar) Overige materiele vaste activa Kantoorautomatisering software (in 5 jaar) Immateriele vaste activa Totale Afschrijvingen EMU-saldo De berekening van het EMU-saldo bij de decentrale overheden (en de bijdrage daaraan door de OD NZKG) wordt gemaakt aan de hand van de onderstaande tabel. De categorieën die niet van invloed zijn op het EMU-saldo maar die bij de OD NZKG niet voorkomen, zijn niet in de tabel opgenomen. (Bedragen X 1.000) Berekening van het EMU saldo Exploitatiesaldo voor bestemming reserves Afschrijvingen Totale bijdrage aan EMU saldo Vennootschapsbelasting (Vpb) Overheidsorganisaties zijn sinds 1 januari 2016 belastingplichtig voor de vennootschapsbelasting (Vpb). In een samenwerking met Bureau Belastingplicht Overheidsondernemingen zijn specifieke afspraken gemaakt voor omgevingsdiensten en vastgelegd in een notitie. Eén van de resultaten is een lijst met activiteiten waarvoor geen Vpb-plicht geldt, het gaat dan om wettelijke taken en plustaken. Naast deze lijst zijn er een aantal commerciële activiteiten, bijvoorbeeld het detacheren van personeel. Als de opbrengsten van de commerciële activiteiten niet meer dan kostendekkend zijn, is er geen Vpb-plicht. De Vpb-plicht is in principe van toepassing bij structurele overschotten op alle taken. Echter er is geen plicht tot aangifte Vennootschapsbelasting, wanneer bij een overschot dit eerst wordt bestemd voor een eventuele benodigde aanvulling van het weerstandsvermogen of bestemmingsreserves en vervolgens voor terugbetaling aan de opdrachtgevers. Voor de OD NZKG geldt dat bijna alle taken wettelijke- of plustaken zijn. Het geringe deel aan commerciële activiteiten is maximaal kostendekkend. Voor 2018 en verder geldt dat de begroting sluitend wordt opgesteld en er geen overschotten zijn. Er wordt dan ook geen meerjarige Vpb-plicht verwacht over 2018 tot en met

38 6.6 Geprognotiseerde balans Meerjarenbalans (Bedragen X 1.000) Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans ACTIVA waarde bezittingen Immateriële vaste activa ontwikkeling software Materiële vaste activa investering meubilair TOTAAL VASTE ACTIVA Uitzettingen met een rentetypische looptijd korter dan één jaar debiteuren (te ontvangen) Liquide middelen (kas- en banksaldi) bankrekening saldo Overlopende activa vooruitbetaald TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL Meerjarenbalans (Bedragen X 1.000) Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans Eindbalans PASSIVA financiering bronnen Eigen vermogen weerstandvermogen Jaarrekeningresultaat vorig boekjaar saldo vorig jaar Bestemmingsreserves WW en 4e tranche Voorzieningen personeel, verlof en OHW Vaste schulden met rentetypische looptijd > één jaar lening bij BNG TOTAAL VASTE PASSIVA Netto vlottende schulden met rentetypische looptijd < één jaar crediteuren (te betalen) Overlopende passiva vooruitontvangen TOTAAL VLOTTENDE ACTIVA TOTAAL Verloopoverzicht reserves (bedragen x 1.000) Stand per Stand per Stand per Stand per Stand per Stand per Eigen vermogen Algemene reserve Bestemmingsreserve WW & Reintegratie Bestemmingsreserve Omgevingswet Bestemmingsreserve Wetgevingskalender Totaal reserves Incidentele baten en lasten Incidentele baten en lasten (Bedragen x 1.000) Baten: Onttrekking best.reserve omgevingswet Totaal baten Lasten: - Totaal lasten Algemene reserve De Algemene reserve vormt voor het overgrote deel het weerstandsvermogen. Dit weerstandsvermogen dekt het risico af zoals dit is omschreven in de paragraaf weerstandsvermogen en risicobeheersing. Het grootste deel van het weerstandsvermogen wordt gevormd door het risico van Prestatiegericht financieren (PGF). Mocht bij de vaststelling van de kengetallen voor 2019 blijken dat het risico ten gevolge van PGF wijzigt, zal tevens aan het bestuur worden voorgesteld om het Weerstandsvermogen aan te passen. Ten gevolge van een cao wijziging hebben alle medewerkers over een periode van vijf jaar recht op een 38

39 persoonlijk ontwikkelbudget (POB) van 5k. Met dit POB kan een medewerker investeren in zijn scholing en ontwikkeling. Op grond van de toegestane formatieplaatsen betekent dit een budget van 1,75 mln dat in een periode van vijf jaar kan worden besteed. Gemiddeld is dit 0,35 mln per jaar. Hiervoor kan de helft van het opleidingsbudget worden ingezet, dat normaliter ook werd gebruikt voor scholing en persoonlijke ontwikkeling. Dit betekent dat over een periode van vijf jaar voor het POB voldoende middelen beschikbaar zijn binnen de begroting om aan de verplichting richting de medewerkers te kunnen voldoen. Daardoor is het POB over een periode van vijf jaar een budget neutrale actie. Echter het is aan de medewerkers vrij wanneer zij een beroep gaan doen op hun POB. Daardoor kan het voorkomen dat in een jaar meer of minder beroep wordt gedaan, waardoor er meer of minder besteed wordt dan het beschikbare budget van 0,35 mln. Om dit op te kunnen vangen is het voorstel om de Algemene reserve voor het POB als een soort egalisatiereserve te gebruiken. In een jaar dat er meer wordt uitgegeven dan het beschikbare budget, kan een onttrekking uit de Algemene reserve worden gedaan. In een jaar dat er minder wordt uitgegeven dan het budget, zal een toevoeging aan de reserve worden gedaan. Hoe het verloop per jaar zal zijn is nog moeilijk in te schatten. Duidelijk is wel dat het verloop over een periode van vijf jaar neutraal is. Wanneer lopende het jaar duidelijk wordt wat de mogelijke mutatie wordt ten gevolge van het POB, zal dit in de tertaalrapportage in 2019 worden opgenomen. WW & re-integratie De OD NZKG is eigen risico drager voor werkloosheidskosten, re-integratie inspanningen bij ziekte, bemiddeling- en mobiliteitstrajecten, etc. Het is verplicht om voor dit reële bedrijfsrisico een reserve te vormen. Wanneer lopende het jaar een beroep wordt gedaan op deze reserve, zal dit in de tertaalrapportage in 2019 worden opgenomen. Omgevingswet Voor alle in- en externe activiteiten m.b.t. de implementatie van de omgevingswet is 0,2 mln beschikbaar in een bestemmingsreserve. Doordat meer duidelijkheid komt vanuit de Rijksoverheid is de verwachting dat in 2018 de verdere implementatie van de omgevingswet in een versnelling gaat komen. Denk aan opleidingen, proces aanpassingen, pilots en afstemming met opdrachtgevers en investeringen voor het digitaal stelsel omgevingswet. Om dit programma in goede banen te leiden zal een projectleider worden aangetrokken. De verwachting is dat de komende jaren de kosten voor het programma Omgevingswet hoger gaan uitkomen dan de reserve van 0,2 mln. Wetgevingskalender Voor de extra inspanning in het kader van de wetgevingskalender is een reserve gevormd van 0,19 mln, waarvan nog 0,15 mln beschikbaar is. Deze reserve kan indien nodig worden ingezet voor extra werkzaamheden ten gevolge wetswijzigingen, zoals: extra beoordelen van de veiligheidsrapporten, verplichte opleiding voor nieuwe medewerkers en voortgang van extra activiteiten in het kader van de circulaire economie. Wanneer lopende het jaar een beroep wordt gedaan op deze reserve, zal dit in de tertaalrapportage in 2019 worden opgenomen. 39

40 6.7 Verklaring kengetallen Hieronder is de berekening van de financiële kengetallen toegelicht. Zie hoofdstuk 5.1 voor de beoordeling en toelichting op de kengetallen. Netto schuldquote Rekening 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 (bedragen x 1.000) Begroting Begroting Vaste schulden Netto vlottende schuld Overlopende passiva Financiële activa (excl. verstrekte leningen) - Financiële activa (verstrekte leningen) - Uitzettingen < 1 jaar Liquide middelen Overlopende activa Totale baten (excl. mut. res.) Netto schuldquote -12% -7% -8% -9% -10% -10% De netto schuldquote wordt berekend door het saldo van de schulden en vorderingen te delen door de totale baten. Solvabiliteitsratio Rekening 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 (bedragen x 1.000) Begroting 2021 Begroting 2022 Eigen vermogen Balanstotaal* Solvabiliteit 42% 28% 29% 30% 30% 30% *Gecorrigeerd met voorschotten opdrachtgevers De verhouding tussen het eigen vermogen en totale vermogen geeft de ratio voor de solvabiliteit. Structurele exploitatieruimte Rekening 2017 Begroting 2018 Begroting 2019 Begroting 2020 (bedragen x 1.000) Begroting 2021 Begroting 2022 Totale structurele lasten Totale structurele baten Totale structurele toevoegingen aan de reserves Totale structurele onttrekkingen aan de reserves Totale baten Structurele exploitatieruimte 5% 0% 0% 0% 0% 0% De berekening voor structurele exploitatieruimte is het saldo van structurele baten en lasten en structurele toevoegingen en onttrekkingen van reserves. Het resultaat hiervan wordt gedeeld door de totale baten. 40

41 Addendum Meerjarenbegroting OD NZKG Bij de bespreking van de jaarrekening in het Dagelijks Bestuur op 28 maart jl. heeft het DB besloten om een deel van het positieve rekeningresultaat te reserveren voor een tweetal beleidsmatige ontwikkelingen, het valideren van de nieuwe financieringsmethodiek en de organisatieontwikkeling van de OD NZKG. Met het resterende deel van het rekeningresultaat worden de inrichtingskosten terugbetaald aan de founding fathers. Voor de financiering van noodzakelijke veranderingen, waarmee de organisatie telkens kan blijven vernieuwen, heeft het Dagelijks Bestuur besloten om jaarlijks een structureel flex-budget van 200k in de meerjarenbegroting op te nemen. Het aanvullende besluit leidt tot een aanpassing van het uurtarief met 0,40. Vanwege de termijn van zienswijze kan dit aanvullende besluit niet meer in de financiële tabellen van de meerjarenbegroting, die nu ter zienswijze voorligt, worden verwerkt. Onderstaand de tabel met het aangepaste uurtarief, ter vervanging van tabel in paragraaf 6.3: kosten per uur, capaciteit in uren en fte s Tarieven behorend bij het addendum op de meerjarenbegroting Per uur voor UVO producten laag tarief 88,10 86,17 88,21 89,09 89,98 90,88 Per uur voor UVO producten hoog tarief 98,10 96,17 98,40 99,38 100,38 101,38 Maatwerk door medewerker 98,10 96,17 98,40 99,38 100,38 101,38 Maatwerk door projectleider 120,10 118,17 120,82 122,03 123,25 124,48 41

42 Risico s beperken, leefbaarheid vergroten.

Bijlage bij Uitvoeringsovereenkomst Provincie Utrecht 2017

Bijlage bij Uitvoeringsovereenkomst Provincie Utrecht 2017 Bijlage bij Uitvoeringsovereenkomst Provincie Utrecht 2017 1. Inleiding De Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied (Opdrachtnemer) staat voor de bewaking en bevordering van de veiligheid en kwaliteit van

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied

Meerjarenbegroting Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Meerjarenbegroting 2018-2021 Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Inhoud 1 Inleiding 4 Leeswijzer 5 2 Ontwikkelingen 6 3 Programmabegroting 2018 12 3.1 Programma Bouw 14 3.2 Programma Bodem 15 3.3 Programma

Nadere informatie

In de bijlage is de presentatie opgenomen die is getoond tijdens de raden- en Statenbijeenkomsten van 12 en 17 april 2018.

In de bijlage is de presentatie opgenomen die is getoond tijdens de raden- en Statenbijeenkomsten van 12 en 17 april 2018. Geachte raadsleden en Statenleden, In de bijlage is de presentatie opgenomen die is getoond tijdens de raden- en Statenbijeenkomsten van 12 en 17 april 2018. Met vriendelijke groet, Martine Breur Secretaresse

Nadere informatie

Notitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland

Notitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland Notitie Weerstandsvermogen Veiligheidsregio Amsterdam Amstelland 2017-2020 Inhoud 1. Aanleiding en Context... 3 2. Doel... 3 3. Methode... 3 3.1 Inventariseren en beoordelen risico s... 3 3.2 Vaststellen

Nadere informatie

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG

NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG NOTA WEERSTANDSVERMOGEN RECREATIESCHAP VOORNE-PUTTEN-ROZENBURG Opgesteld door: G.Z-H In opdracht van: Recreatieschap Voorne-Putten-Rozenburg Postbus 341 3100 AH Schiedam Tel.: 010-2981010 Fax: 010-2981020

Nadere informatie

KADERNOTA 2018 ( ) Versie: 1.3

KADERNOTA 2018 ( ) Versie: 1.3 KADERNOTA 2018 (2018-2021) Versie: 1.3 Inhoudsopgave Inleiding... 4 Aanleiding... 4 Algemeen... 4 Bedrijfsplan... 4 Doel kadernota... 4 Leeswijzer... 5 Financiële uitgangspunten... 6 Algemeen... 6 Financiële

Nadere informatie

Berenschot. Evaluatie wet VTH. Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 3 ANALYSE FINANCIËLE RATIO S OMGEVINGSDIENSTEN

Berenschot. Evaluatie wet VTH. Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 3 ANALYSE FINANCIËLE RATIO S OMGEVINGSDIENSTEN Berenschot Evaluatie wet VTH Op weg naar een volwassen stelsel BIJLAGE 3 ANALYSE FINANCIËLE RATIO S OMGEVINGSDIENSTEN 22 mei 2017 Bijlage 3. Analyse financiële ratio s omgevingsdiensten Inleiding In deze

Nadere informatie

11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing

11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 11.2. Weerstandsvermogen en risicobeheersing Risicomanagement Risicomanagement is het proces waarbij de organisatie continue en systematisch doorlopen wordt op risico s, met als doel de gevolgen ervan

Nadere informatie

Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Eindrapportage 2017 Jaarverslag en -rekening

Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied. Eindrapportage 2017 Jaarverslag en -rekening Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Eindrapportage Jaarverslag en -rekening 2 Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied Eindrapportage Jaarverslag en -rekening Inhoud 1 Voorwoord 5 2 Ontwikkelingen 7 3 Programma

Nadere informatie

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven.

JAARREKENING Ja, IPA Acon heeft een goedkeurende verklaring afgegeven. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

inzake vaststelling van de uitgangspunten voor de programmabegroting 2017 van de Metropoolregio Eindhoven

inzake vaststelling van de uitgangspunten voor de programmabegroting 2017 van de Metropoolregio Eindhoven Voorstel inzake vaststelling van de uitgangspunten voor de programmabegroting 2017 van de Metropoolregio Eindhoven Vergadering Algemeen Bestuur d.d. 16 december 2015 AGENDAPUNT 7 Aan het Algemeen Bestuur,

Nadere informatie

11. Paragrafen. Paragrafen

11. Paragrafen. Paragrafen 11. Paragrafen De programmabegroting bevat de volgende paragrafen: 1. Weerstandsvermogen en risicobeheersing 2. Onderhoud kapitaalgoederen 3. Bedrijfsvoering 4. Verbonden partijen 5. Financiering Evenals

Nadere informatie

II. De Nota risicomanagement Delfland vast te stellen met onder meer de volgende bepalingen:

II. De Nota risicomanagement Delfland vast te stellen met onder meer de volgende bepalingen: agendapunt B.05 1046082 Aan Verenigde Vergadering ONTWERP NOTA RISICOMANAGEMENT DELFLAND Gevraagd besluit Verenigde Vergadering 05-06-2014 I. De Nota risico's en weerstandsvermogen Delfland, vastgesteld

Nadere informatie

Eerste begrotingswijziging 2018

Eerste begrotingswijziging 2018 Eerste begrotingswijziging 2018 Colofon Uitgave Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Datum 15 december 2017 Adresgegevens Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg Telefoon (013) 206 01 00 www.omwb.nl info@omwb.nl

Nadere informatie

Ja, de jaarrekening 14 april van het WNK ontvangen.

Ja, de jaarrekening 14 april van het WNK ontvangen. JAARREKENING 2014 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Gedeputeerde Staten. Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Midden-Holland T.a.v.: Dhr. A. Mutter Postbus AA Gouda

Gedeputeerde Staten. Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst Midden-Holland T.a.v.: Dhr. A. Mutter Postbus AA Gouda Gedeputeerde Staten Contact H.H.A. Hermanns T 070-441 78 56 hha.hermanns@pzh.nl Postadres Provinciehuis Postbus 90602 2509 LP Den Haag T 070-441 66 11 www.zuid-holland.nl Dagelijks Bestuur van de Omgevingsdienst

Nadere informatie

Financiële begroting 2016

Financiële begroting 2016 Financiële begroting 2016 113 114 Voor een overzicht van de baten en lasten per programma wordt verwezen naar het overzicht opgenomen onder Begroting van Baten en Lasten in het begin van deze begroting.

Nadere informatie

Themaraad financiën 3 april

Themaraad financiën 3 april Themaraad financiën 3 april 2017 1 Aanleiding en doelstelling P&C-cyclus Robuust financieel beleid Begroting Financiële positie Risico s Afsluiting Agenda 2 Aanleiding en doelstelling Aanleiding Vanuit

Nadere informatie

B. Verkleinen takenpakket Provincie Zuid-Holland

B. Verkleinen takenpakket Provincie Zuid-Holland Aanbiedingsformulier voor AB Bijlage bij agendapunt 3 Datum 14 maart 2016 Onderwerp Eerste begrotingswijziging 2016 Verseon: 2015015836 Vertrouwelijk Nee Doel van agendering Besluitvormend Toelichting

Nadere informatie

Verleden, heden en toekomst FUMO. Oorsprong en basis RUD vorming in Nederland Landelijk beeld De RUD in Fryslân FUMO

Verleden, heden en toekomst FUMO. Oorsprong en basis RUD vorming in Nederland Landelijk beeld De RUD in Fryslân FUMO Verleden, heden en toekomst FUMO Oorsprong en basis RUD vorming in Nederland Landelijk beeld De RUD in Fryslân FUMO Oorsprong RUD vorming Diverse rampen / incidenten in Nederland, diverse rapporten De

Nadere informatie

S. Nieuwenburg 3580

S. Nieuwenburg 3580 steller telefoonnummer email Agendapunt commissie: 5.1 S. Nieuwenburg 3580 Stefan.Nieuwenburg@a2samenwerking.nl agendapunt kenmerk datum raadsvergadering 250782/250832 portefeuillehouder H. Tindemans Van

Nadere informatie

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019

Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe 2019 Begrotingswijziging Regionale Uitvoeringsdienst Drenthe Aldus vastgesteld in de vergadering van het algemeen bestuur d.d. Voorzitter Secretaris INHOUDSOPGAVE 1. VOORWOORD/SAMENVATTENDE INLEIDING... 3 2.

Nadere informatie

Nota reserves en voorzieningen

Nota reserves en voorzieningen Nota reserves en voorzieningen 2019 INHOUDSOPGAVE INHOUDSOPGAVE... 1 1. INLEIDING... 3 1.1 Waarom een nota reserves en voorzieningen?... 3 1.2 Inhoud van de nota... 3 2 Regelgeving en definities reserves

Nadere informatie

Consequenties. Afbouw Wabo-takenpakket. Westerwolde

Consequenties. Afbouw Wabo-takenpakket. Westerwolde Consequenties Afbouw Wabo-takenpakket Westerwolde Opsteller: projectgroep Bouwtaken Westerwolde Datum: 1 september 2017 2 Inhoud 1. INLEIDING... 4 1.1 AANLEIDING... 4 1.2 DOELSTELLING... 4 1.3 WERKWIJZE...

Nadere informatie

Nota risicomanagement 2014

Nota risicomanagement 2014 Nota risicomanagement 2014 Opgesteld door: Afdeling concerncontrol D.d.: Februari 2014 2 Inhoud 1 Inleiding... 5 2 Wettelijk kader en doelstellingen... 6 2.1 BBV... 6 2.2 Doelstellingen... 6 3 Risicomanagement...

Nadere informatie

ODMH. Gemeente Gouda T.a.v. de leden van de gemeenteraad Postbus BB GOUDA. Reactie op zienswijzen Programmabegroting

ODMH. Gemeente Gouda T.a.v. de leden van de gemeenteraad Postbus BB GOUDA. Reactie op zienswijzen Programmabegroting ODMH Omgevingsdienst Midden-Holland 00008888 Financiën Contact H. Douw T (088) 54 55 114 hdouw@odmh.nl Gemeente Gouda T.a.v. de leden van de gemeenteraad Postbus 1086 2800 BB GOUDA Postbus 45 2800 AA Gouda

Nadere informatie

Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017

Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017 Provincie Zuid-Holland Beleidsnota kostprijsberekening en rentetoerekening 2017 1 1. Inleiding en achtergrond De Financiële verordening van de provincie Zuid-Holland schrijft voor dat Provinciale Staten

Nadere informatie

VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND

VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND VOORSTEL AAN BURGEMEESTER EN WETHOUDERS VAN DE GEMEENTE ROERMOND datum indiening: 19 mei 2014 datum/agendapunt B&Wvergadering: 270514/304 afdeling: Bouwtoeziciit Onderwerp: Jaarprogramma Wet algemene bepalingen

Nadere informatie

Van deze gelegenheid maken wij gebruik het volgende op te merken:

Van deze gelegenheid maken wij gebruik het volgende op te merken: Bezoekadres Huis der Provincie Markt 11 6811 CG Arnhem Postadres Postbus 9090 6800 GX Arnhem De Raad van de gemeente Hattem Postbus 93 8050 AB HATTEM telefoonnummer (026) 359 91 11 telefaxnummer (026)

Nadere informatie

Rm mziz/wlimburg. Begrotingswijziging Programmabegroting RUD Zuid-Limburg. Meerjarenraming

Rm mziz/wlimburg. Begrotingswijziging Programmabegroting RUD Zuid-Limburg. Meerjarenraming Rm mziz/wlimburg -o Begrotingswijziging Programmabegroting 2017 Meerjarenraming 2018-2021 RUD Zuid-Limburg R < mzh/v/limburg Inhoud A. inleiding 3 B. Beheer van de RUD Zuid-Limburg 3 C. Financieel 3 C.1

Nadere informatie

Weerstandsvermogen. Begroting Actueel weerstandsvermogen op concernniveau

Weerstandsvermogen. Begroting Actueel weerstandsvermogen op concernniveau Weerstandsvermogen Begroting 2017 De uitvoering van provinciale activiteiten brengt risico's met zich mee. Een actief risicomanagementbeleid helpt bij het beheersen van deze risico's. Uw Staten stellen

Nadere informatie

Kaders Financieel gezond Brummen

Kaders Financieel gezond Brummen Kaders Financieel gezond Brummen 1. Inleiding Naar aanleiding van de vaststelling van de Programmabegroting 2019-2022 en de aanbevelingen die de provincie heeft gedaan in haar besluit financieel toezicht

Nadere informatie

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5

College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel. Ontwerp-besluit pag. 4. Toelichting: pag. 5 2017MME151 College van Gedeputeerde Staten Statenvoorstel DATUM 26 september 2017 NUMMER PS AFDELING Managementondersteuning COMMISSIE Alle STELLER Alex van der Weij DOORKIESNUMMER 3992 DOCUMENTUMNUMMER

Nadere informatie

Onderwerp Ontwerpbegroting 2018 FUMO

Onderwerp Ontwerpbegroting 2018 FUMO Onderwerp Portefeuillehouder Siebenga Datum collegebesluit 14 maart 2017 Opsteller Akke Cloo Registratie GF17.20019 Agendapunt 10 Voorstel 1. De zienswijze over de begroting 2018 van de FUMO zoals verwoord

Nadere informatie

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting

bedrag * begrotingsoverschot bij begroting Actueel financieel beeld voor de jaren 2018-2022 Met dit overzicht schetsen wij het actuele financiële beeld voor de gemeente Gooise Meren voor de komende jaren. Dit overzicht dient meerdere doelen. Ten

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Veiligheidsregio Midden- en West-Brabant Nr. 155 21 februari 2018 Financiële verordening Veiligheidsregio Midden- en

Nadere informatie

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden

2. Financieel kader gemeenschappelijke regelingen in de regio van Hollands-Midden 1. Inleiding Ten tijde van het schrijven van de kadernota 2016 wordt nog volop gewerkt aan de uitwerking van het proces Kracht#15. Voor het besluitvormingsproces dient de Kadernota 2016 in januari 2015

Nadere informatie

Kaderbrief 2020 SSC DeSom

Kaderbrief 2020 SSC DeSom 1. Inleiding Dit is de Kaderbrief van de Gemeenschappelijke Regeling SSC DeSom voor 2020. Hierin zijn kaders en uitgangspunten voor het opstellen van de Begroting 2020 opgenomen, evenals een financiële

Nadere informatie

Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit

Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit. Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Aan de raad, Onderwerp: Beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit Voorstel: Vaststellen beleidsregel weerstandsvermogen en weerstandscapaciteit 1 SAMENVATTING Tijdens de raadsinformatiebijeenkomst

Nadere informatie

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting

Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting Reactienotitie informatieavond Perspectiefnota (19 juni 2014) beantwoording/toelichting 1. Algemene reserve (gelabeld deel) Het gelabelde deel van de algemene reserve neemt toe van 3.3 miljoen naar 5,2

Nadere informatie

Onderwerp Programmabegroting 2013 en meerjarenraming Veiligheidsregio Gelderland-Zuid

Onderwerp Programmabegroting 2013 en meerjarenraming Veiligheidsregio Gelderland-Zuid Raadsvoorstel Vergadering : 18 december 2012 Voorstelnummer : 12.09 Registratienummer : 12.022881 Portefeuillehouder : Mw. dr. M.W.M. de Vries Afdeling : BBO / Juridische Zaken Bijlage(n) : 2 B&W-datum/nummer

Nadere informatie

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2

Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Kwaliteit begrotingsprogramma's Gemeente Dordrecht Bijlage 2 Normenkader, toets van de begroting aan de formele eisen Inhoudsopgave 1 Normenkader 2 1.1 Besluit Begroting en Verantwoording 2 1.2 Verordening

Nadere informatie

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2

Wijzigingen artikelsgewijs financiële verordening 212 nieuw versus huidig Bijlage 2 Wijzigingen artikelsgewijs financiële 212 nieuw versus huidig Bijlage 2 Algemeen Bij de opstelling van de financiële, zoals deze ter besluitvorming voorligt in de raad van 14 februari 2017, is het uitgangspunt

Nadere informatie

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1

Bijlage 4. Stresstest. Kadernota mei Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 Bijlage 4 Stresstest Kadernota 2018 10 mei 2017 Kadernota 2018 Bijlage 4: Stresstest 1 1. Aanleiding 3. Uitwerking stappen stresstest Op verzoek van Provinciale Staten wordt sinds 2013 jaarlijks een stresstest

Nadere informatie

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard

Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015. RAD Hoeksche Waard Nota reserves, weerstandsvermogen en solvabiliteit 2015 Inhoud Samenvatting... 3 Inleiding Risicomanagement... 4 Doel risicomanagement Stappen risicomanagement Risicobeheersing Taken en verantwoordelijkheden

Nadere informatie

Het dagelijks bestuur van de DCMR Milieudienst Rijnmond over het onder I. genomen besluit te informeren.

Het dagelijks bestuur van de DCMR Milieudienst Rijnmond over het onder I. genomen besluit te informeren. Voordracht aan Provinciale Staten Van commissie Bestuur en Middelen Vergadering Juni 2016 Nummer Onderwerp Zienswijze Provinciale Staten op de begroting 2017 DCMR Milieudienst Rijnmond 1 Ontwerpbesluit

Nadere informatie

Beleidsnota weerstandsvermogen. en risicobeheersing

Beleidsnota weerstandsvermogen. en risicobeheersing Beleidsnota weerstandsvermogen en risicobeheersing 2019-2022 Inhoud 1. Inleiding en samenvatting... 3 2. Kaders voor weerstandsvermogen en risicobeheersing... 4 3. Risico s en risicomanagement... 6 4.

Nadere informatie

Datum 31 maart 2016 contactpersoon. 13 apr 2016/0005

Datum 31 maart 2016 contactpersoon. 13 apr 2016/0005 Datum 31 maart 2016 contactpersoon M. Heijlnk Aan de raden van de 26 VRU-gemeenten door tussenkomst van de colleges van burgemeesters en wethouders Concerncontroller a.i. Archimedeslaan 6 3584 BA Utrecht

Nadere informatie

ORGANISATIEVERORDENING OMGEVINGSDIENST NOORDZEEKANAALGEBIED 2014

ORGANISATIEVERORDENING OMGEVINGSDIENST NOORDZEEKANAALGEBIED 2014 ORGANISATIEVERORDENING OMGEVINGSDIENST NOORDZEEKANAALGEBIED 2014 Het dagelijks bestuur van de Omgevingsdienst Noordzeekanaalgebied, gelet op: artikel 37 lid 3 en 38 lid 1 van de Gemeenschappelijke Regeling

Nadere informatie

Aan : de Commissie van Veiligheid, Bestuur en Financiën en de Rekeningencommissie. Onderwerp Inhuur personeel derden

Aan : de Commissie van Veiligheid, Bestuur en Financiën en de Rekeningencommissie. Onderwerp Inhuur personeel derden Gemeente Den Haag Retouradres: Postbus 12 600, 2500 DJ Den Haag Aan : de Commissie van Veiligheid, Bestuur en Financiën en de Rekeningencommissie Uw brief van Uw kenmerk Ons kenmerk BSD/2008.4085 - RIS

Nadere informatie

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente

Wat gaat het kosten? Baten & lasten totaal. Bedragen * Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente Wat gaat het kosten? Bedragen * 1. Inkomsten Lasten Bijdrage gemeente Integratie-uitkering 3.55 3.55 Bbz24 177 298 12 44.28 4.855-3.173 Bijzondere bijstand en minimabeleid 4.331 4.331 Organisatie (incl.

Nadere informatie

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 22 juni Steller adres Onderwerp. : J.W.A.M. van den Berg :

Raadsinformatiebrief B&W vergadering 22 juni Steller  adres Onderwerp. : J.W.A.M. van den Berg : Kerkplein 2 T (0343) 56 56 00 Postbus 200 F (0343) 41 57 60 3940 AE Doorn E info@heuvelrug.nl Raadsinformatiebrief B&W vergadering 22 juni 2017 Steller E-mailadres Onderwerp : J.W.A.M. van den Berg : a.vandenberg@heuvelrug.nl

Nadere informatie

Naam Werkvoorziening Noord-Kennemerland Paginanummer opnemen! Ja, stukken zijn ontvangen. JAARREKENING 2015

Naam Werkvoorziening Noord-Kennemerland Paginanummer opnemen! Ja, stukken zijn ontvangen. JAARREKENING 2015 JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid

Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid Begroting 2016 Omgevingsdienst Zuid Holland Zuid Presentatie Alblasserwaard Vijfheerenlanden 15 april 2015 Inhoud Missie en werkgebied Hoofdtaken Bestuurlijke aansturing Sturing en verantwoording Financiële

Nadere informatie

1. Inleiding en richtlijnen

1. Inleiding en richtlijnen NOTITIE RENTE 2017 1. Inleiding en richtlijnen 1.1 Inleiding Bij de wijzigingen van het Besluit Begroting en Verantwoording (BBV) en de invoering van de Vennootschapsbelasting (VPB) voor de lagere overheden

Nadere informatie

Werkorganisatie DEAL-gemeenten

Werkorganisatie DEAL-gemeenten IKB INTEGRALE KOSTPRIJSBEREKENING Werkorganisatie DEAL-gemeenten Mei 2015 1 P a g i n a Aanleiding De aanleiding voor deze notitie is het besluit van het bestuur op 22 april 2015 om de Integrale Kostprijsberekening

Nadere informatie

Begrotingen 2011 (wijziging) en juli 2011

Begrotingen 2011 (wijziging) en juli 2011 Begrotingen 2011 (wijziging) en 2012 1 juli 2011 2 Inhoudsopgave 1 Inleiding 5 2 Wijzigingen begroting 2011 7 2.1 De voorgenomen activiteiten in de beleidsbegroting 2011 7 2.2 De wijzigingen in de financiële

Nadere informatie

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen.

Paginanummer opnemen! Ja, de jaarstukken 2015 zijn op 14 april 2016 door de gemeenten ontvangen. JAARREKENING 2015 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Accountantsverklaringen Is de verklaring aanwezig (ja /nee) en welke soort verklaring? Weerstandsvermogen Hoogte algemene

Nadere informatie

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen

Bijlage bij raadsvoorstel nr Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen Nota Risicomanagement & Weerstandsvermogen 2012-2015 1 Inhoudsopgave 1. Inleiding a. Aanleiding en kader b. Proces 2. Risicomanagement a. Risico's en risicomanagement b. Invoering van risicomanagement

Nadere informatie

RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478. Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2

RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478. Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2 RAADSVOORSTEL Verseon kenmerk: 323478 Raadsvergadering van 8 maart 2012 Agendanummer: 10.2 Onderwerp: Achterstanden met betrekking tot de afgifte van gebruiksvergunningen en -meldingen Verantwoordelijk

Nadere informatie

Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant: bedrijfsplan en GR. Raadsinformatieronde 4 oktober 2012

Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant: bedrijfsplan en GR. Raadsinformatieronde 4 oktober 2012 Omgevingsdienst Midden- en West- Brabant: bedrijfsplan en GR Raadsinformatieronde 4 oktober 2012 Opbouw en toelichting Achtergrond Bedrijfsplan Gevolgen gemeente Drimmelen GR Vervolg OMWB: achtergrond

Nadere informatie

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet

Omgevingswet. Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Omgevingswet Aanzet voor een implementatie plan Niet alles kan tegelijk Veel is duidelijk veel nog niet Doel van de presentatie Informatie over de Omgevingswet Stand van zaken van de invoering van de wet

Nadere informatie

Datum: 24 augustus 2012 Nummer raadsnota: BI Onderwerp: Aangaan Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant

Datum: 24 augustus 2012 Nummer raadsnota: BI Onderwerp: Aangaan Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant NOTA VOOR DE RAAD Datum: 24 augustus 2012 Nummer raadsnota: BI.0120066 Onderwerp: Aangaan Gemeenschappelijke Regeling Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Portefeuillehouder: Peters Bijlagen: 1. Tekst

Nadere informatie

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal

Meerjarenbegroting Gemeentefinanciën Bloemendaal Meerjarenbegroting 2019-2022 1 Belangrijke data: 25 september 2018 vastgesteld in college 11 oktober 2018 informatiebijeenkomst (beeldvormend - technisch) 16, 17 en 18 oktober 2018 commissiebehandeling

Nadere informatie

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties .-f i -V*-*. " -re Ministerie van Binnenlandse Zaken en Koninkrijksrelaties > Retouradres Postbus 20011 2500 EA Den Haag Provinciale Staten DGBK Programnna Krachtig Bestuur Schedeldoekshaven 200 2511 EZ

Nadere informatie

Ministerie van Binnen andse Zaken en Koninkrijksrelaties

Ministerie van Binnen andse Zaken en Koninkrijksrelaties R. Anderson Contactpersoon Uw kenmerk Postbus 20120 8900 HM Leeuwarden 2016-0000754155 Kenmerk www.facebook.com/minbzk Provincie Fryslâ www.rijksoverheid.ni Provinciale Staten www.twitter.com/minbzk programmabegroting.

Nadere informatie

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth

Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth Wie bewaakt mijn geld? Financiële controle en risicobeheersing binnen de gemeente Nuth De taak van de raad onder het dualisme Kaders stellen (WMO, Jeugdwet, handhaving) Budgetteren (begroting) Lokale wetgeving

Nadere informatie

Veiligheidsregio Noord-Holland Noord

Veiligheidsregio Noord-Holland Noord 1 180706 AB 5 B7 Toetsingsformulier jaarstukken 2017 en begroting 2019.pdf JAARREKENING 2017 Tijdigheid Is de jaarrekening op tijd (voor 15 april) ontvangen? Ja, jaarrekening en aanbiedingsbrief zijn op

Nadere informatie

Missie. Gemeenschappelijke regeling: GGD Hollands Noorden

Missie. Gemeenschappelijke regeling: GGD Hollands Noorden Gemeenschappelijke regeling: GGD Hollands Noorden Hoofddoelstelling Doel van de samenwerking is het gezamenlijk behartigen van belangen, die de schaal van de individuele gemeenten te boven gaan, ten behoeve

Nadere informatie

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming

AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB Aan het Algemeen Bestuur. Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming AB 4 JULI 2018 HIT/ 2018-AB04072018-7.2 Aan het Algemeen Bestuur Datum : 14 juni 2018 Onderwerp : begroting 2019 en meerjarenraming 2020-2022 Geacht bestuur, Bijgaand treft u aan de begroting voor het

Nadere informatie

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING

BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING BLAD GEMEENSCHAPPELIJKE REGELING Officiële uitgave van de gemeenschappelijke regeling Metropoolregio Eindhoven Nr. 626 6 november 2017 Financiële Verordening 2018 1. Algemene bepalingen Artikel 1. Begripsbepaling

Nadere informatie

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control

Grip op Financiën. 13 januari 2015 Sector Control Grip op Financiën 13 januari 2015 Sector Control Opbouw presentatie Inzicht in ontwikkeling leningenportefeuille en rente Normenkader van de gemeente Eindhoven Beheersmaatregelen Huidige leningenportefeuille

Nadere informatie

Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen

Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen Nota Risicomanagement en Weerstandsvermogen September 2015 Inhoudsopgave 1. Inleiding... 3 2. Aanleiding... 4 3. Nadere toelichting... 5 4. Doelstellingen en wettelijke kaders... 6 4.1. Doelstellingen...

Nadere informatie

STRATEGISCH PERSONEELSPLAN 1/14

STRATEGISCH PERSONEELSPLAN 1/14 STRATEGISCH PERSONEELSPLAN 2016 Gedeputeerde Staten 12 april 2016 1/14 2/14 1. Bedrijfsvoeringsvisie De bedrijfsvoeringsvisie van de provincie Bedrijfsvoering in de opgavengestuurde organisatie is de basis

Nadere informatie

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS

GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS GESPREKSNOTITIE VOORJAARSGESPREK 23 JUNI 2017 VS 20170512 1. INLEIDING In 2016 hebben we met u en met de samenleving intensief gesproken over de toekomst van Zutphen. Gezamenlijk hebben we vastgesteld

Nadere informatie

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de Raad

Gemeente Langedijk. Voorstel aan de Raad Gemeente Langedijk Raadsvergadering van : 31 mei 2016 Agendanummer : 14 Portefeuillehouder Afdeling Opsteller : J. (Jasper) Nieuwenhuizen : Bestuurs- en managementondersteuning : M. (Mark) Prijs Voorstel

Nadere informatie

Kadernota Risicomanagement provincie Groningen

Kadernota Risicomanagement provincie Groningen Kadernota Risicomanagement provincie Groningen Provincie Groningen December 2014 1. Inleiding Op basis van de Financiële Verordening Provincie Groningen dienen Gedeputeerden Staten (GS) ten minste eenmaal

Nadere informatie

Uitgangspunten / Kaders Begroting 2019

Uitgangspunten / Kaders Begroting 2019 Uitgangspunten / Kaders Begroting 2019 In artikel 1, lid 1 van de financiële verordening van WerkSaam Westfriesland is opgenomen dat het dagelijks bestuur voor 15 januari de uitgangspunten van de begroting

Nadere informatie

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord

1 e HERZIENING BEGROTING Omgevingsdienst Brabant Noord 1 e HERZIENING BEGROTING 2017 Omgevingsdienst Brabant Noord 1. ALGEMEEN 1.1 Algemene uitgangspunten Op basis van de meest actuele ontwikkelingen is de op een aantal onderdelen bijgesteld. Bij de herziening

Nadere informatie

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017

Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Onderwerp Bestuursrapportage 2016 en Begroting 2017 Portefeuillehouder Zoetendal Datum collegebesluit 4 oktober 2016 Opsteller A. de Boer Registratie GF16.20071 Agendapunt 3/4 Voorstel 1. Vaststellen van

Nadere informatie

Indicatieve begroting Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant

Indicatieve begroting Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Indicatieve begroting Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Status Deze indicatieve begroting is bestemd voor de colleges van de deelnemers aan de Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant. Het doel is

Nadere informatie

TUSSENTIJDSE RAPPORTAGE 2015

TUSSENTIJDSE RAPPORTAGE 2015 TUSSENTIJDSE RAPPORTAGE 2015 Periode: januari t/m juni 2015 Datum: 7 september 2015. Inhoudsopgave 1. Voorwoord 3 2. Inleiding 4 3. Stand van zaken programma s 6 4. Stand van zaken financiële begroting

Nadere informatie

Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg Postbus 75 5000 AB Tilburg

Omgevingsdienst Midden- en West-Brabant Spoorlaan 181 5038 CB Tilburg Postbus 75 5000 AB Tilburg Geachte griffiers, Bijgaand de presentatie van de bijeenkomsten die op 6, 13 en 20 april jl. zijn gehouden voor de raads- en statenleden in respectievelijk Tilburg, Oosterhout en Roosendaal. Wij verzoeken

Nadere informatie

Financiële verordening RUD Zuid-Limburg

Financiële verordening RUD Zuid-Limburg Financiële verordening RUD Zuid-Limburg 1 Inhoud Hoofdstuk 1 Algemene bepalingen... 3 Artikel 1 Begrippenkader... 3 Hoofdstuk 2 Begroting en verantwoording... 4 Artikel 2 Opstellen begroting en verantwoording...

Nadere informatie

Programmabegroting Versie:

Programmabegroting Versie: Programmabegroting 2017 Versie: 5.0.0.0.0.0 2.2 Wijzigingen regelgeving BBV Wijzigingen in Besluit begroting en verantwoording (BBV) verwerkt in Programmabegroting 2017-2020. Samenvatting Het Besluit begroting

Nadere informatie

ADDENDUM KADERBRIEF 2015 INZAKE HERZIENE MEERJARENBEGROTING 2015-2018 + OMBUIGINGSOPERATIE GEMEENTE TUBBERGEN

ADDENDUM KADERBRIEF 2015 INZAKE HERZIENE MEERJARENBEGROTING 2015-2018 + OMBUIGINGSOPERATIE GEMEENTE TUBBERGEN ADDENDUM KADERBRIEF 2015 INZAKE HERZIENE MEERJARENBEGROTING 2015-2018 + OMBUIGINGSOPERATIE GEMEENTE TUBBERGEN Definitieve versie 12-08-2014 Addendum Kaderbrief 2015 gemeente Tubbergen definitieve versie

Nadere informatie

Datum raadsvergadering 19 maart 2015

Datum raadsvergadering 19 maart 2015 Raadsvoorstel Datum vaststelling voorstel door het college 24 februari 2015 Datum raadsvergadering 19 maart 2015 Nummer raadsvoorstel 2015-126 Bijbehorend veld van de programmabegroting Welzijn (incl.

Nadere informatie

zaaknummer

zaaknummer Bezoekadres Huis der Provincie Markt 11 6811 CG Arnhem Postadres Postbus 9090 6800 GX Arnhem De raad van de gemeente Barneveld Postbus 63 3770AB BARNEVELD telefoonnummer (026) 359 91 11 telefaxnummer (026)

Nadere informatie

Informatie bijeenkomst raads- en statenleden 14 maart 2016

Informatie bijeenkomst raads- en statenleden 14 maart 2016 Informatie bijeenkomst raads- en statenleden 14 maart 2016 19.15 Welkom door Maurice Hoogeveen Ontwikkelingen RUD Drenthe door Johan Vogelaar GR; invloed en rol van de raads- en statenleden Omgevingswet

Nadere informatie

PROGRAMMABEGROTING

PROGRAMMABEGROTING PROGRAMMABEGROTING 2016-2019 Paragraaf 4 : Financiering Inleiding In de paragraaf Financiering wordt de financieringsfunctie van de gemeente Leiderdorp uiteengezet voor de jaren 2016-2019. De uiteenzetting

Nadere informatie

BEGROTING 2017 PRESENTATIE

BEGROTING 2017 PRESENTATIE BEGROTING 2017 PRESENTATIE 1 Wijzigingen BBV 2016 Wijzigingen & Implementatie Hoofdlijnen (1) Taakvelden (2) Beleidsindicatoren (3) Verbonden partijen (4) Overhead (5) Investeringen (6) EMU saldo (7) Vpb

Nadere informatie

Bijlage II - Het spoorboekje kwaliteit: De BIG-8 stap voor stap. Inleiding

Bijlage II - Het spoorboekje kwaliteit: De BIG-8 stap voor stap. Inleiding Bijlage II - Het spoorboekje kwaliteit: De BIG-8 stap voor stap Inleiding In het omgevingsrecht worden regels gesteld waar de overheden zich aan moeten houden bij het uitvoeren van vergunningverlening,

Nadere informatie

Handhavingsuitvoeringsprogramma 2014

Handhavingsuitvoeringsprogramma 2014 voor de uitvoering van de Beleidsnota integraal toezichts- en handhavingsbeleid 2011 2015 Gemeente Zuidplas Versie 1.0, vastgesteld door het college op 24 juni 2014. Pagina 1 van 8 Inhoudsopgave 1. Inleiding...

Nadere informatie

Offerte Programmabegroting 2017

Offerte Programmabegroting 2017 Offerte Programmabegroting 2017 PROGRAMMA Duurzaam wonen en ondernemen Maximaal meedoen Goed leven en ontmoeten Veilig gevoel Dienstbare en betrouwbare overheid Bedrijfsvoering Onderwerp: implementatie

Nadere informatie

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8. Doetinchem, 26 oktober 2016 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER Programmabegroting 2017

Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8. Doetinchem, 26 oktober 2016 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER Programmabegroting 2017 Aan de raad AGENDAPUNT NR. 8 GEWIJZIGD VASTGESTELD 3 NOVEMBER 2016 Programmabegroting 2017 Te besluiten om: 1. De programmabegroting 2017 vast te stellen, waarmee tevens wordt besloten om: 2. Voor de financiën

Nadere informatie

Bespreeknota wijziging Besluit Begroting en Verantwoording

Bespreeknota wijziging Besluit Begroting en Verantwoording Bespreeknota wijziging Besluit Begroting en Verantwoording Inleiding Met ingang van de begroting 2017 gaat er het nodige veranderen in het Besluit Begroting en Verantwoording en daarmee in onze begroting.

Nadere informatie

RUD Zuid-Limburg. Bijlage 8: Reg. Nr. Z INT Z INT Naam Gemeenschappelijke

RUD Zuid-Limburg. Bijlage 8: Reg. Nr. Z INT Z INT Naam Gemeenschappelijke Z.12161 INT.12927 Bijlage 8: Reg. Nr. Z.12161 INT.12927.7 Naam Gemeenschappelijke Regeling Doel van GR Verantwoordelijke portefeuillehouder AB-leden gemeente Nuth (Ontwerp)Jaarrekening 2015 (Ontwerp)Begroting

Nadere informatie

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder

Naam en telefoon. Coen van den Hout (9300) Afdeling. Portefeuillehouder Onderwerp Invoering nieuwe voorschriften Besluit Begroting & Verantwoording (BBV). Datum 25 mei 2016 Naam en telefoon Coen van den Hout (9300) Afdeling F&C Portefeuillehouder Frank den Brok Waarover wil

Nadere informatie

Nieuw begrotingsresultaat

Nieuw begrotingsresultaat Portefeuille: A. van Amerongen Dronten, 22 september 2015 Financiële ontwikkeling begroting 2016-2019 Aan de gemeenteraad VOORSTEL Wij stellen u voor: Deze toelichting op de financiële resultaten vast

Nadere informatie