Zaaknr. : 13.ZK05490 Kenmerk : 13IT Plan van aanpak voor de regionale waterkeringen. Behorend bij Verslag Waterschap Brabantse Delta

Transcriptie

1 Zaaknr. : 13.ZK05490 Kenmerk : 13IT Plan van aanpak voor de regionale waterkeringen Behorend bij Verslag Waterschap Brabantse Delta Datum: 18 september 2013

2 Inhoudsopgave 1. Inleiding Toetsproces genormeerde regionale keringen Verkenning Maatregelen Verbetermaatregelen Beheersmaatregelen Nader onderzoek/studies Planning maatregelen Financiële consequenties Communicatiestrategie Literatuur Bijlagen

3 1. Inleiding 1.1 Aanleiding Plan van Aanpak De aandacht in waterkerend Nederland was de laatste decennia vooral gericht op het verbeteren van de primaire waterkeringen vanwege de omvangrijke effecten ( schade en slachtoffers). De aandacht voor de regionale waterkeringen is gegroeid na het onderlopen van de A2 bij Den Bosch in 1995, de dijkdoorbraak in Wilnis in 2003 en het hoge water in Groningen in Vooral de dijkdoorbraak in Wilnis is landelijk van groot belang geweest voor het ontwikkelen van kennis en leidraden voor regionale waterkeringen. In de provinciale verordening Water 2009 wordt daarom aan de waterschappen gevraagd om de regionale keringen te toetsen en verslag te doen van de bevindingen. 1.2 Definitie regionale waterkering Onder een regionale kering wordt verstaan een niet-primaire waterkering die is opgenomen in de legger of keur van het waterschap en/of is aangewezen op basis van een provinciale verordening. De provincie Noord-Brabant heeft bovenstaande definitie van regionale kering verfijnd tot het deel van de niet-primaire waterkeringen dat na het aanwijzings en normeringsproces wordt aangewezen als kering langs een regionale rivier, compartimenteringskering of als boezemkade. Een regionale waterkering vertegenwoordigt een groot maatschappelijk belang en veroorzaakt bij doorbraak grote gevolgschade. 1.3 Doel Dit plan van Aanpak geeft een vervolg van de toetsresultaten. Aan de hand van de toetsresultaten zal er voor een zeer beperkt deel van de dijktrajecten nog nader onderzoek moeten plaatsvinden, moeten afgekeurde trajecten worden verbeterd en biedt een beheersmaatregel in de vorm van groot onderhoud voldoende effect om daarmee te voldoen aan de gestelde normen. 2

4 2. Toetsproces genormeerde regionale keringen In de Verordening water Noord-Brabant 2009 is onder andere opgenomen dat de Brabantse waterschappen hun genormeerde regionale keringen dienen te toetsen om uiteindelijk het systeem in 2015 op orde te kunnen hebben. De waterschappen hebben door middel van een gezamenlijke aanpak invulling gegeven aan deze verplichting. Het waterschap Brabantse Delta heeft ca. 203 km genormeerde regionale keringen in beheer. Daartoe behoort ook ca. 6 km regionale kering langs de noordzijde van het Oude Maasje die in het kader van het rivierverruimingsproject Overdiepse Polder wordt vervangen door een nieuwe primaire kering. Het aantal getoetste regionale keringen wordt hiermee gereduceerd tot ca. 197 km. Van deze 197 km is ca. 29 km boezemkaden Veiligheidstoetsing De voorgestelde wijze van Toetsing is verwoord in het gezamenlijk opgestelde en vastgestelde Plan van Aanpak Regionale waterkeringen Noord-Brabant. Op basis hiervan is de veiligheidstoetsing in opdracht van de waterschappen door Grontmij uitgevoerd. Het betreft de veiligheidstoetsing van waterkeringen langs de regionale rivieren en de boezemkeringen. De compartimenteringskeringen vallen buiten deze toetsing. De veiligheidstoetsing is beschreven in het Toetsrapport ( Grontmij, 29 januari 2013) In de veiligheidstoetsing zijn de volgende vier faalmechanismen in beschouwing genomen: Overlopen/Overslag: hoogte (HT) Macrostabiliteit binnenwaarts (STBI) Macrostabiliteit buitenwaarts (STBU) Piping / heave (STPI) Hierbij wordt benadrukt dat in deze 1 e toetsronde, volgens afspraak niet alle te toetsen faalmechanismen, zoals ook beschreven in de vigerende leidraden en voorschriften zijn beschouwd. Er is een toets op eenvoudig en gedetailleerd niveau uitgevoerd. Met voorgaande is de totale veiligheid van de regionale waterkeringen dus niet in deze toetsing meegenomen en wordt slechts een veiligheidsoordeel gegeven voor de beschouwde faalmechanismen. Het betreft echter wel de faalmechanismen die in belangrijke mate bijdragen aan het kwaliteitsoordeel van de kering en die bij extreme omstandigheden tot direct gevaar voor overstroming kunnen leiden. Deze faalmechanismen zullen bovendien in geval van afkeuren bij een daaropvolgende verbetering leiden tot extra ruimtebeslag voor de waterkering en daarmee (relatief) veel impact hebben op de omgeving. Het veiligheidsoordeel is opgebouwd uit een technisch oordeel en een beheerdersoordeel. Het technisch oordeel wordt met name gevormd door het uitvoeren van hoogte -en stabiliteitsberekeningen. Het beheerdersoordeel wordt gevormd door de beheerder op basis van inspecties en ervaringen bij opgetreden hoogwaters. Het beheerdersoordeel is doorslaggevend in gevallen waarin het technisch oordeel voldoende is en de beheerder desondanks op basis van zijn oordeel tot een onvoldoende komt. Het uiteindelijke veiligheidsoordeel eindigt dan op een onvoldoende. 3

5 In onderstaande tabel zijn de resultaten weergegeven van de hierboven beschreven toetsing op T100 en T2000-combi. Veiligheidsoordeel als volgt: Getoetst Totaal km s Voldoende Onvoldoende Nader onderzoek T100 reg. keringen 165 km 56 km 109 km 0 km T100 boezemkaden 27 km 14 km 13 km 0 km T2000-C reg. keringen 151 km 27 km 124 km 0 km BWC s T100 reg. keringen 2,62 km 0,23 km 0,20 km 2,19 km T100 boezemkaden 2,13 km 0,74 km 0,33 km 1,06 km T2000 reg. keringen 1,12 km 0,24 km 0,13 km 0,75 km Kunstwerken T100 reg. keringen en T2000-C reg. keringen 105 stuks 24 stuks 81 stuks 99 stuks 18 stuks 81 stuks T100 Boezemkaden 20 stuks 14 stuks 6 stuks schutsluis 1 stuk 1 stuk Opmerking: T100 beslaat in het totaal (regionale keringen+ boezemkaden) 197 km, T2000-combi beslaat in het 151 km, beide inclusief BWC s Ter toelichting: T100: het betreft een waterstand die theoretisch eenmaal in de 100 jaar kan voorkomen. Het is het formeel vastgestelde peil dat gehanteerd moet worden voor de veiligheidstoetsing van de regionale waterkeringen. Dit peil is op 18 locaties in de Mark-Dintel-Vliet boezem berekend op basis van een extreme waardenanalyse (statistische analyse op basis van een 100-jarige berekening), en is op tussenliggende locaties lineair geinterpoleerd. Er is hierbij een peil van 0,5 m+ NAP op het Volkerak-Zoommeer verondersteld, waardoor de Mark-Dintel-Vliet boezem vrijelijk en ongehinderd kan lozen op het buitenwater. Hierbij wordt opgemerkt dat de inzet van de 4 e Bergboezem langs de Mark ter hoogte van Terheijden niet is verwerkt in deze formele peilen. Een studie naar de inzet van de 4 e Bergboezem zal naar verwachting leiden tot lagere peilen die dan echter alleen zullen gelden voor het gedeelte bovenstrooms van de 4 e Bergboezem. Het waterstandverlagend effect van de 4 e Bergboezem is naar verwachting uitgewerkt ter hoogte van de stuw Blauwe Kamer in de Bovenmark ten zuiden van Breda. Ook andere optimaliseringsmogelijkheden worden nog beschouwd. Voor de boezemkaden is slechts de T100 relevant omdat deze keringen niet worden beinvloed door de inzet van waterberging Volkerak-Zoommeer. Zij worden dus alleen getoetst op het formele toetspeil T100. T2000-combi: het betreft een (nog niet formeel vastgesteld) peil of waterstand die is berekend bij een situatie waarin een lagere afvoer op het Mark-Vlietstelsel ( T10, theoretisch 1x per 10 jaar) samenvalt met het moment waarop het Volkerak-Zoommeer als waterberging wordt ingezet ( theoretisch ca. 1 x per 1400 jaar). In deze situatie is het niet mogelijk om het water vanuit de Mark-Dintel-Vliet boezem te lozen op het Volkerak- Zoommeer. De boezem wordt dan vanuit het lagergelegen westelijke deel langzamerhand gevuld ( van beneden naar boven ). In het algemeen mag worden gesteld dat voor de Mark-Dintel-Vliet boezem geldt dat de T2000-combi maatgevend is op het gedeelte benedenstrooms van de Trambrug in Breda. Bovenstrooms de Trambrug is de T100 maatgevend. De inzet van de 4 e Bergboezem zal nauwelijks invloed hebben op de T2000-combi peilen Optimalisatieslagen Bovenstaand toetsproces is uitgevoerd op basis van (zeer) conservatieve randvoorwaarden en uitgangspunten. Met een nadere beschouwing van enkele relevante dijkvakken, maatwerk per dijkvakdeel en specifiek grondonderzoek is een optimalisatie (via 2-trapsraket) bereikt. Ten opzichte van de resultaten uit bovenstaand beschreven toetsing voorgaande is enige winst behaald. Voor de T100 is er voor de regionale keringen een reductie behaald van ca. 11,4 km en voor de boezemkaden ca. 4,8 km. Voor de T2000-combi is voor de regionale keringen een reductie van ca. 14,8 km behaald. De optimalisatieslagen zijn niet toegepast op de BWC s en de kunstwerken. 4

6 2.3. Eindresultaat veiligheidstoetsing na optimalisatie Voor de dijkvakken die in de optimalisatie beschouwd zijn, is ook opnieuw naar het beheerdersoordeel gekeken. Het geoptimaliseerde beheerdersoordeel vormt samen met het geoptimaliseerde technisch oordeel een geoptimaliseerd veiligheidsoordeel. Dat is het uiteindelijke eindresultaat van de optimalisatieslagen. In bijlagen 1 en 2 is de overzichtstabel weergegeven met de technische oordelen, beheerdersoordelen en de hieruit volgende veiligheidsoordelen voor het gehele beheersgebied. In bijlagen 3 en 4 zijn de overzichtskaarten weergegeven van de totale veiligheidsoordelen na optimalisatie. In onderstaande tabel zijn de lengtes van de eindveiligheidsoordelen van alle dijkvakken opgesomd. Hieruit blijkt dat er nu in totaal ca. 98 km (bij T100) respectievelijk 109 km (bij T2000-combi) regionale keringen zijn afgekeurd. Voor de boezemkade is dit ca. 8 km. Eindveiligheidsoordeel na optimalisatie als volgt: Getoetst Totaal km s Voldoende Onvoldoende* Nader onderzoek T100 reg. keringen 165 km 67 km 98 km 0 km T100 boezemkaden 27 km 19 km 8 km 0 km T2000-C reg. keringen 151 km 42 km 109 km 0 km *Hiervan zijn voor de T100 en T2000-combi situatie respectievelijk 30 km en 19 km onvoldoende o.b.v. het beheerdersoordeel 5

7 3. Verkenning Maatregelen Bij deze verkenning is onderscheid gemaakt tussen de volgende maatregelen: Verbetermaatregelen Beheersmaatregelen Nader onderzoek/studies 3.1 Verbetermaatregelen Hierbij wordt het dwarsprofiel van de te verbeteren dijk gewijzigd. Het technisch oordeel is onvoldoende en een dijkverbetering is onvermijdelijk. De verbetermaatregelen zijn opgenomen in de planning waarbij een onderscheid is gemaakt tussen dijktrajecten die al of niet kunnen worden beïnvloed door bovenstaande studies. Bij een dijkverbetering wordt de nieuwe dijk ontworpen volgens de geldende leidraden en richtlijnen waarmee uiteindelijk ook alle faalmechanismen aan bod komen. Op de meeste afgekeurde dijktrajecten zijn meerdere typen verbetermaatregelen mogelijk. Bij de keuze van het type verbetermaatregel wordt als uitgangspunt genomen een dijk bestaande uit grond. Deze oplossing is duurzamer en doorgaans goedkoper dan een constructieve oplossing bestaande uit damwanden, keerwanden etc. Een dijk opgebouwd uit grond is daarnaast beter te beheren, te inspecteren en te onderhouden. Echter op een aantal plaatsen zal het door ruimtegebrek niet mogelijk zijn om een dijk in grond te verbeteren. Op basis van expert judgement is voor de afgekeurde dijkvakken een voorstel gedaan voor de meest voor de hand liggende principe-oplossing. Uiteindelijk zal in de publiekrechtelijke projectplanprocedure de verbetermaatregel worden bepaald en uitgewerkt. Alternatieven De keringen langs de Laakse Vaart/Kibbelvaart en Leurse Haven zijn afgekeurd. Optimalisatie blijkt niet mogelijk. Een dijkverbetering lijkt daarmee onafwendbaar. In het totaal gaat het om een dijkverbetering van ca. 30 km. Het alternatief voor een dergelijke relatief toch vrij kostbare verbetering is wellicht het tijdelijk afsluiten van beide vaarten bij dreigend hoogwater vanuit de Mark. Ten tijde van de afsluiting zullen dan noodpompen worden ingezet. Een eerste verkenning heeft aangetoond dat een dergelijke optie levensvatbaar lijkt. Bij het afwegen van mogelijke verbetermaatregelen zal deze optie dan ook worden meegenomen. 3.2 Beheersmaatregelen Hierbij wordt het dwarsprofiel van de dijk nauwelijks gewijzigd. Het beheerdersoordeel is onvoldoende Fysieke Beheersmaatregelen Het betreft hier dijkgedeelten waar het technisch oordeel voldoende is. Op basis van zijn bevindingen bij inspectie en ervaring tijdens hoogwater heeft de beheerder een onvoldoende gegeven voor het beheerdersoordeel. Dergelijke dijkgedeelten zijn door buitengewoon onderhoud op het vereiste niveau te brengen Administratieve Beheersmaatregelen Naast fysieke beheersmaatregelen is ook een aantal administratief/juridisch getinte maatregelen wenselijk om het stelsel van keringen op orde te krijgen en voldoende aandacht te krijgen van gebruikers en eigenaren van de regionale keringen. Aanwijzen keringen/lacunes Hiermee wordt bedoeld het verlenen van status aan stroken die dienst kunnen doen als waterkering bij hoogwater ter bescherming van het achterland. Feitelijk betreft het lacunes (hiaten) in het stelsel van keringen met name ter plaatse van uitmondingen van zijriviertjes/beken/ laaggelegen oevers op diverse locaties in het beheergebied. Dergelijke stroken dienen tenslotte te worden aangewezen en opgenomen in de Verordening Water en de Keur en als zodanig te worden verwerkt in de bestemmingsplannen. 6

8 Deze stroken liggen nu immers niet vast, hebben geen status en zijn dus zijn niet getoetst. Omdat de status ontbreekt, worden deze stroken juridisch niet beschermd als waterkering. Deze stroken worden beoordeeld als waterkering en nagegaan wordt in hoeverre zij in staat zijn het achterland te beschermen en welke maatregelen daarvoor nodig zijn. Lacunes in het stelsel van keringen Onder lacunes worden hiaten in het keringenstelsel bedoeld. Feitelijk betreft het gaten in het stelsel van keringen met name ter plaatse van uitmondingen van zijriviertjes/beken en laaggelegen oevers op diverse locaties in het beheergebied. Hier kan op twee niveaus invulling aan gegeven worden: a. Lacunes op hoofdlijnen: Dijkdenken is ringdenken. Het stelsel dient op hoofdlijnen een gesloten systeem te vormen. b. Lacunes op detail: het gesloten systeem dient ook op detailniveau gerealiseerd te zijn. Dan gaat het vooral om kleinschalige ingrepen om het systeem te sluiten. Om voldoende bescherming te bieden aan het achterland dient op beide niveaus het keringenstelsel gesloten te zijn. Er zijn echter wat aandachtspunten met betrekking tot de lacunes in het stelsel naar boven gekomen ( zie bijlage 6): a1. Lacunes van Breda e.o. Op dit moment zijn bovenstrooms en benedenstrooms van Breda regionale keringen aangewezen, echter op enkele locaties in/nabij Breda niet. Er zijn wel constructies aanwezig die fungeren als bescherming tegen overstromingen maar juridisch geen status als kering hebben. Het waterschap heeft een studie uit laten voeren om deze keermiddelen en de hoogte daarvan in beeld te brengen. Uit een nadere beschouwing ( schadestudie ) van deze lacunes blijkt dat er lokaal schade ten gevolge van wateroverlast kan optreden. De schade is echter te gering om een aanwijzing als regionale waterkering te rechtvaardigen. In overleg met de gemeente Breda is afgesproken deze oevers als overige keringen aan te wijzen en hiertoe ook de legger aan te passen. Planning: 2014 a2. Sluiten van de ring compartimenteringskeringen bij Hoge Zwaluwe. Op dit moment is in de Verordening Water een niet-gesloten ring van compartimenteringskeringen aangewezen tussen Zevenbergsche Hoek en Hoge Zwaluwe. Deze kering heeft er in het verleden wel gelegen maar is afgegraven. Het verdient de aanbeveling om de mogelijkheden te verkennen om hier een compartimenteringskering aan te wijzen, omdat deze gesloten ring mogelijk beter bescherming kan bieden tegen overstroming vanuit het Hollandsch Diep. Op dit moment zijn de effecten van het sluiten van de compartimenteringskering nog niet duidelijk. Het waterschap zal een studie uitvoeren waarbij gekeken wordt naar mogelijk positieve effecten door het sluiten van de compartimenteringskering en het waterschap zal daarop een voorstel doen voor de ligging van deze kering. Als blijkt dat het sluiten van de compartimenteringskering een positief effect heeft kan de Verordening Water hier in een later stadium op aangepast worden. Planning: 2014 a3. Aansluiting op hoge gronden. Een manier om een kering te sluiten, is deze aan te sluiten op hoge gronden. Dit is op een aantal locaties in het beheergebied van Brabantse Delta nog niet het geval. Het verdient de aanbeveling om deze hoge gronden in beeld te brengen en dit op te nemen in de verordening Water. Planning: 2014 b1. Nemen van beheermaatregelen op kleine schaal. Op een aantal locaties is geconstateerd dat het systeem niet geheel gesloten is door het ontbreken van een keermiddel. Op enkele locaties heeft het waterschap een onvolkomenheid gesignaleerd en zal hiervoor beheermaatregelen nemen. Hierbij gaat het vooral om kleinschalige aanpassingen, zoals het afsluitbaar maken van een duiker. Planning: 2014 Wijzigen van de bestaande status van keringen. In de verordening Water 2009 zijn de regionale keringen aangewezen in overleg met het waterschap. Het waterschap is in de tussenliggende periode echter tot een aantal nieuwe inzichten gekomen, welke mogelijk kunnen leiden tot het aanpassen van het stelsel regionale keringen. Het gaat dan concreet om het volgende: 7

9 Het wijzigen van de status van de keringen bovenstrooms van Breda. Als gevolg van het aanwijzen van de lacunes in Breda (zie vorige paragraaf) als overige keringen, wordt gepleit om de keringen bovenstrooms van Breda ook aan te wijzen als overige keringen, in plaats van de huidige status kering langs regionale rivieren. Op deze manier vormt het systeem een logisch geheel (overige kering -> regionale kering -> primaire kering) en kan het waterschap in dit gebied eenduidig handhaven en vergunningen verlenen. Voorgesteld wordt om de keringen langs de Aa of Weerijs en de Bovenmark in de wijziging van de Verordening Water niet meer aan te wijzen als regionale kering. Planning:2013 Het wijzigen van de status van de keringen rond Zwaluwse haven. Op dit moment is in de Verordening Water de oostelijke kering langs de Zwaluwse haven aangewezen als overige kering en de westelijke kering is aangewezen als compartimenteringskering. Daarbij is uitgegaan van de oude functie van de keringen en niet van de gewijzigde functie naar aanleiding van het uitgevoerde project Zwaluws Getij. Beide keringen hebben in de huidige situatie dezelfde praktische functie (bescherming van het achterland) en hebben dezelfde kerende hoogte. De Zwaluwse haven fungeert op dit moment als boezem en op basis van landelijke leidraden en protocollen is het noodzakelijk om de keringen aan te wijzen als boezemkade. Hiertoe is een eerder stadium overleg gevoerd met de provincie en zijn vooruitlopend op een wijziging van de Verordening Water de keringen in de legger als boezemkade aangewezen. De provincie heeft hiermee tijdens het opstellen van de legger ingestemd. Voorgesteld wordt om de keringen langs de Zwaluwse Haven aan te wijzen als boezemkade. Planning: 2013 Wijzigen van de ligging van regionale keringen in de Verordening Water De verordening Water is in 2009 vastgesteld. De kaartenbijlage bevat de algemene ligging van de regionale keringen. Tijdens het opstellen van de legger voor de regionale keringen is op detailniveau de ligging van de keringen gecontroleerd en aangepast. Voorgesteld wordt om op een aantal locaties de ligging van de regionale waterkeringen in de Verordening aan te passen aan de legger. Hierbij gaat het om kleine verschillen doordat in de periode projecten zijn uitgevoerd, waarbij regionale keringen zijn verlegd, óf de ligging van de keringen in de Verordening Water in 2009 al niet correct was. Het waterschap zal hiervoor de digitale gegevens aan de provincie Noord-Brabant aanleveren. Planning: 2013 Sommige administratieve beheersmaatregelen zullen leiden tot aanpassing van de legger. 3.3 Nader onderzoek/studies Naast verbeter -en beheersmaatregelen die op een aantal dijktrajecten onvermijdelijk zijn, zijn er nog een aantal zaken die een nader onderzoek of studie (zie kaart in bijlage 5) rechtvaardigen om te voorkomen dat er op andere trajecten wellicht te snel wordt overgegaan tot het treffen van onnodige fysieke maatregelen. Het betreft vooral de trajecten bovenstrooms van de Trambrug in Breda. Onderwerpen voor een nadere studie ter verlaging van de (T100 toets) peilen. ( Optimalisatiestudie hoogwater Breda) Bovenstrooms de Trambrug in Breda is het T100-toetspeil maatgevend. Verlaging van de (T100 toets) peilen in en rond Breda kan tot een situatie leiden waardoor het kwaliteitsoordeel van de getoetste keringen wellicht in positieve zin kan worden bijgesteld en verbeteringen kunnen worden voorkomen. De volgende onderwerpen voor een nadere studie naar de verlaging van de (T100 toets) peilen worden voorgesteld: Inzet 4 e Bergboezem. In de huidige toetspeilen (T100) is geen rekening gehouden met de inzet van de 4 e Bergboezem. Tijdige inzet zal leiden tot een waterstandsdaling van max. ca. 20 cm nabij de Trambrug in Breda. De inzet van de 4 e Bergboezem heeft vooral invloed op de 8

10 waterstanden op de Mark bovenstrooms van de Trambrug in Breda. Deze invloed dempt bovenstrooms uit tot stuw Blauwe Kamer (Bovenmark) en Oranjeboombrug (Aa of Weerijs). De inzet van de 4 e bergboezem heeft nauwelijks invloed op het peil T2000-combi. Planning:2013 Gestuurde waterberging bovenstrooms van Breda met behulp van bestaande (Bovenmark) en nieuw aan te leggen (hoogwater) stuwen (Aa of Weerijs). Het huidige potentieel aan bergingsvolume in de beekdalen van de Bovenmark en Aa of Weerijs kan met behulp van gestuurde berging efficiënter worden benut om (T100 toets) peilen in en rond Breda (m.n. de Stadsmark, Aa of Weerijs en Singels) met enkele cm s te verlagen. Het betreft slechts berekeningen. Het daadwerkelijk inzetten en toepassen vergt ingrepen waaraan een bestuurlijk afwegingsproces aan vooraf gaat. De berekeningen zijn gemaakt. Planning:2014 Gestuurde inzet overige bergboezems. De bergboezems Terheijden, Roosensdonk en Weimeren zijn momenteel niet gestuurd en treden bij een vast peil in werking via een overloopkade. Het waterstandsverlagend effect van deze bergboezems kan worden vergroot (orde grootte 4 e Bergboezem) door inlaatwerken aan te brengen en de overloopkades te verhogen waardoor ze, net als de 4 e Bergboezem, gestuurd kunnen worden ingezet. Ook hier betreft het slechts voorlopige berekeningen. Het daadwerkelijk inzetten en toepassen vergt ook hier een bestuurlijk afwegingsproces. De berekeningen zijn gemaakt. Ook hier geldt dat de berekening alleen relevant is voor de T100-peilen. Planning: 2014 Bovenstaande studies leiden tot lagere T100-toetspeilen. Deze toetspeilen dienen vervolgens te worden vastgesteld waarna ze kunnen worden gebruikt voor hertoetsing. Nader onderzoek t.b.v. Bijzondere waterkerende constructies (BWC s) Uit het Toetsrapport is gebleken dat een aantal gegevens omtrent de Bijzondere waterkerende constructies (BWC s) ontbreekt waardoor het veiligheidsoordeel uitmondde in een nader onderzoek. Het nader onderzoek zal zich richten op het aanleveren van vereiste gegevens van de constructie waarmee de toetsing kan worden voortgezet. Het nader onderzoek is opgenomen in de planning ( hfdst. 4). Planning:

11 4. Planning maatregelen In onderstaande matrix is de planning van de verschillende maatregelen weergegeven. M.a.w. voor elke maatregel is een tijdpad weergegeven in de periode Maatregel Verbeteren traject ten westen brug Mark in A16/HSL Verbeteren traject ten oosten brug Mark in A16/HSL Verbeteren boezemkeringen Verbeteren kunstwerken Verbeteren bijzonder waterkerende constructies Beheersmaatregel: groot onderhoud Studie: inzet 4e BB /gestuurde inzet overige bergingen Studie: faseverschuiving afvoer Bovenmark/ Aa of Weerijs Studie: beoordeling lacunes Verordeningsporoces: nieuwe peilen uit studie * vaststellen nieuwe "toetspeilen" uit studie * beoordelen lacunes/ maatregelen * verschillen leggerkaarten versus veroordeningskaarten Noot: uitgangspunt keringen binnen Mark-Vlietsysteem op orde in 2018, alles op orde in Duidelijk is dat het, gezien de aard en omvang van het dijkverbeteringsprogramma, de vereiste procedures/vergunningen, de grondverwerving en het investeringsvolume niet mogelijk is om het systeem in 2015 op orde te hebben. Daarbij speelt ook mee dat de het overgrote deel van de regionale keringen niet in eigendom van het waterschap is. In de planning is een fasering van het dijkverbeteringsprogramma ingevoerd waarbij de 1 e prioriteit wordt gegeven aan de gedeelten ten westen van de brug over de Mark ter hoogte van A16/HSL. Hierin is ook de mogelijkheid om een urgentie aan te brengen op basis van het veiligheidsoordeel. Op deze wijze ontstaat ruimte voor een eventuele bezinning/hertoetsing als de resultaten van de studie-onderwerpen voor het oostelijke deel daar aanleiding toe geven. Het verbeteren van de boezemkaden kan gescheiden van het geheel verlopen. De aanwezige afgekeurde kunstwerken en bijzondere waterkerende constructies zullen zoveel mogelijk tegelijkertijd worden meegenomen. De (fysieke) beheersmaatregelen zijn van toepassing op de niet te verbeteren dijktrajecten. Deze dijktrajecten worden in het kader van buitengewoon onderhoud aangepakt. In de periode De onderwerpen voor studie zijn gepland in de periode medio 2013 najaar Het resultaat van deze studies kan leiden tot hertoetsing en daarmee tot wijziging van het veiligheidsoordeel van relevante dijktrajecten In belang van de voortgang zal in overleg met de provincie worden bezien of en in hoeverre er al kan/ mag worden uitgegaan van de nieuwe peilen. 10

12 5. Financiële consequenties Voor de geconstateerde mankementen zijn in het kader van verbetermaatregelen standaardoplossingen te bedenken, doch deze zijn niet geschikt om een raming met voldoende nauwkeurigheidsmarge op te stellen. Bovendien wordt een aantal studies uitgevoerd die van invloed is op aard en omvang van mogelijke oplossingen. De financiële consequenties zijn hiermee momenteel onvoldoende duidelijk. Bij het in beeld brengen van de financiële consequenties zal onderscheid worden gemaakt in: Maatregelen om te voldoen aan T100-peilen: opgave waterschap voortkomend uit de verplichting opgenomen in de provinciale verordening Water 2009 Maatregelen om te voldoen aan T2000-combi: opgave Rijk voortkomend uit de plannen voor inzet van het Volkerak-Zoommeer als waterberging. Bovenstaand onderscheid kan als volgt worden vertaald: Alle regionale keringen langs regionale rivieren in het Mark-Vlietstelsel benedenstrooms van de Trambrug in Breda zijn zowel op een T100 als een T2000-combi-peil getoetst. Op dit traject is de T2000-combi maatgevend maar heeft het waterschap ook een eigen opgave tot het T100-peil. Alle regionale keringen bovenstrooms van de Trambrug in Breda zijn getoetst op de T100 omdat op dat gedeelte de invloed van de waterberging Volkerak-Zoommeer op het peil, nihil is. Hier resteert dus een opgave voor het waterschap. De boezemkeringen worden niet beïnvloed door de inzet van de waterberging Volkerak- Zoommeer en hier blijft dus het T100-peil maatgevend. De daaruit voortvloeiende maatregelen komen dus geheel voor rekening van het waterschap. Verdere uitwerking volgt en de financiële consequenties zullen worden verantwoord bij de separate aanvraag van het noodzakelijke uitvoeringskrediet. 11

13 6. Communicatiestrategie Uit bovenstaande blijkt dat een groot deel van de regionale keringen niet voldoet aan de gestelde eisen. De inspanningen van het waterschap zijn in het verleden vooral gericht op de primaire waterkeringen die het achterland beschermen tegen het hogere buitenwater van de grote rivieren. Gebeurtenissen in Wilnis en Stein hebben geleid tot meer aandacht voor de regionale keringen. De planning toont aan dat het gezien de aard en omvang niet mogelijk is om het geheel in 2015 op orde te hebben. De meest urgente verbeteringen zullen als eerste worden aangepakt. Volgens planning zal het systeem in 2020 op orde zijn. In de periode tot de afronding van de feitelijke maatregelen zal in het bestaande calamiteitenplan extra aandacht worden besteed aan de regionale keringen met name op die locaties die als onvoldoende zijn beoordeeld. Het waterschap zal gebruikers en eigenaren van de regionale keringen op de hoogte brengen van de bovengenoemde verbeter -en beheersmaatregelen en ten aanzien van het verlenen van vergunningen terughoudendheid betrachten om te voorkomen dat kapitaalvernietiging optreedt bij uitvoering van de maatregelen. 12

14 Literatuur Rapportage veiligheidstoetsing (Grontmij, 29 jan. 2013) Optimalisatie toetsing Regionale keringen (Grontmij, 30 mei 2013) Verslag van de Toetsing 13

15 Bijlage 1 Overzichtstabel totaal veiligheidsoordeel na optimalisatie waterkeringen langs de regionale rivieren 14

16 Bijlage 2 Overzichtstabel totaal veiligheidsoordeel na optimalisatie boezemkaden 15

17 Bijlage 3 Overzichtskaarten totaal veiligheidsoordeel na optimalisatie waterkeringen langs de regionale rivieren 16

18 Bijlage 4 Overzichtskaarten totaal veiligheidsoordeel na optimalisatie boezemkade 17

19 Bijlage 5 Overzichtskaart optimalisatiestudie hoogwater Breda 18

20 Bijlage 6 Overzichtskaart aanpassingen in stelsel van regionale waterkeringen 19