Groeimee: Computergebruik

Transcriptie

1 Groeimee: Computergebruik Kinderen spenderen tegenwoordig veel tijd achter hun computer. Als ouder vragen we ons soms af waar onze zoon of dochter precies mee bezig is. Chatten, webcam, internetgames, facebook, snapchat,...? Is dit internetgebruik onschuldig of loeren er gevaren om de hoek? Nieuwe media behoren tot de samenleving van vandaag. Een kind kan dus best leren hoe het er verstandig mee kan omgaan. Maar hoe pak je het aan om je kind op te voeden tot verantwoordelijke internetgebruiker? Opgemaakt door Child Focus. W a t i s verantwoord in t e r n e t g e b r u i k? Kinderen en jongeren vinden het internet fantastisch. Ze chatten, gamen en surfen dat het een lieve lust is. Ouders zijn soms bang voor de risico's die dit met zich meebrengt of ze maken zich zorgen omdat ze denken dat ze zelf niet genoeg technische kennis hebben om een overzicht te houden over het internetgedrag van hun kind. Door frequent gebruik weten hun kinderen immers meer over al dat chatten, mailen en surfen. Je zal echter merken dat je als ouder niet over veel technische kennis moet beschikken. Het gaat immers over het aanleren van gedrag, waarden, normen en het praten daarover met je kind opvoeding dus.

2 Het gaat over het aanleren van gedrag, waarden en normen en het praten daarover met je kind. Hier vind je heel wat informatie over hoe je als ouder met het internet kan omgaan, hoe je het integreert in je opvoeding en aan je kinderen kan leren hoe op een veilige en verantwoorde manier internet te gebruiken. Er is aandacht voor internet in het algemeen, maar ook voor specifieke toepassingen zoals , chat en het aanmaken van een profiel (Facebook, Netlog). Child Focus zet zich al meer dan 12 jaar in om kinderen te beschermen. Aangezien vandaag kinderen steeds vaker online zijn, zet Child Focus zich ook in om kinderen online te beschermen. H o e b e l a n g r i j k i s ve i l i g i n t e r n e t t e n? Voor veel kinderen en jongeren maakt het internet - en andere nieuwe technologieën - deel uit van hun leefwereld. Nieuwe media bieden heel wat meerwaarde, én zijn ook goed voor hun ontwikkeling. Een kind kan via het internet leren om snel en zelfstandig informatie op te zoeken. Daarnaast is voor jongeren een startpunt om te (leren) communiceren, terwijl chatten voor hen de ideale manier is om met hun vrienden te babbelen en hun sociaal netwerk te onderhouden of zelfs uit te breiden. Ook een profiel op Facebook of Twitter hebben, hoort er voor jongeren bij om hun sociale netwerk te onderhouden. Door samen met je kind te bekijken wanneer, hoe vaak en wat voor soort informatie het op internet zoekt of deelt, kan je kind heel wat bijleren. Welke websites geven kwalitatieve informatie die het kan vertrouwen en bij het maken van huiswerk kan gebruiken? Welke niet? Welke informatie is leuk om te delen op facebook, en van wat kan je achteraf wel eens spijt hebben? Hoe zorg je ervoor dat je profiel beveiligd is? Internet is een fantastisch medium boordevol leuke dingen en mogelijkheden. Naast al deze voordelen zijn er ook enkele risico s verbonden aan internet. Zo kunnen kinderen geconfronteerd worden met schadelijke inhouden (vb. porno of geweld). Soms gaan ze doelbewust op zoek naar dergelijke sites, maar ze kunnen er ook per ongeluk op terechtkomen. Daarnaast kan persoonlijke informatie, die kinderen soms te gemakkelijk vrij op internet plaatsen, door anderen gebruikt en dus ook misbruikt worden. Ook kunnen kinderen tijdens het chatten gefotografeerd of gefilmd worden met de webcam zonder hun medeweten of goedkeuring. Achteraf kunnen deze foto's of filmpjes rondgestuurd of op internet geplaatst worden. Tot slot is internet een dankbaar medium voor anonieme pesters (cyberpesten). Internet is een geweldig medium, dus laat je niet meteen afschrikken. Je kan als ouder een belangrijke rol spelen door je kind te leren omgaan met risico s ook online. In 'Wat kan je doen' geven we enkele tips mee om je kind te begeleiden bij zijn online gedrag.

3 W a t k a n j e d o e n? Internet en nieuwe media horen er nu eenmaal bij, en bieden ook heel wat fantastische mogelijkheden. Het is belangrijk om je kind de kansen te geven om met deze nieuwe media te leren omgaan. Het beste wat je als ouder kan doen is je kind weerbaar maken, ook wat betreft het gebruik van internet. Dit doe je door met hen te praten, afspraken te maken en door belangstelling te tonen voor wat ze online doen. Hieronder vind je een aantal tips. Afhankelijk van de leeftijd van je kind zullen sommige tips meer of minder van pas komen. Waar staat de computer? Het werkt doorgaans goed om de computer op een zichtbare plaats te zetten, zoals de living. Zo heb je meer zicht op het internetgedrag van je kind. Je bent ook in de buurt om te helpen als er iets vervelends gebeurt of als je kind een vraag heeft. Vergelijk met 'het echte leven' Maak bij discussies over computergebruik de link met het echte leven. Kinderen denken soms niet voldoende na over de gevolgen van hun daden op internet. Als je een vergelijking maakt met 'het echte leven', begrijpen ze vaak beter wat je bedoelt. Je kan je kind bijvoorbeeld vragen om na te denken of hij iemand waarmee hij net vijf minuten op straat mee gepraat heeft, als vriend zouden beschouwen? Als dat niet zo is, dan is iemand met wie hij vijf minuten gechat heeft, dus ook geen vriend. Persoonlijke informatie Leer kinderen voorzichtig omspringen met persoonlijke informatie (voornaam, achternaam, gsm, adres...) en met foto's van zichzelf en anderen. Ga hiervoor bijvoorbeeld samen met je kind eens na of zijn of haar profiel enkel zichtbaar is voor geaccepteerde vrienden dan wel voor iedereen. Stel het profiel zodanig in dat het enkel voor een beperkte groep mensen zichtbaar is. Toon je interesse Praat geregeld met je kind over wat het doet en meemaakt op internet en hoe hij/zij zich daarbij voelt. Toon interesse in de communicatiemiddelen die het gebruiken: chat, twitter, instagram,...? Bekijk samen met je kind af en toe eens met wie het online communiceert. Ga daarnaast zelf ook eens chatten of maak zelf eens een profiel aan en vraag hierbij hulp en uitleg aan je kind. Op die manier weet je zelf hoe het allemaal in zijn werk gaat en bovendien laat je je kind weten dat je open staat voor zijn vragen en ervaringen. Maak samen afspraken Maak afspraken over computergebruik. Hoeveel tijd mag je kind aan de computer zitten en waarvoor mag die computer dan gebruikt worden? Hoe lang mag je kind gamen? Wat kan en wat kan niet met die computer? Je kan bijvoorbeeld samen met je kind een contract opmaken dat je naast de computer ophangt. Zorg ervoor dat iedereen zich in de gemaakte afspraken kan vinden en dat iedereen ze op dezelfde manier begrijpt. Je kan je kind ook inspraak geven en bijvoorbeeld vragen wat hij/zij voorstelt van sanctie als de gemaakte afspraken overtreden zouden worden.

4 Neutrale nickname Help je kinderen bij het verzinnen van een zo neutraal mogelijk adres en/of nickname (een pseudoniem), die niet verraadt of het om een jongen of een meisje gaat en hoe oud zij/hij is. Voorkom ook suggestieve namen zoals 'sexygirl', want dit trekt misschien mensen met minder goede bedoelingen aan. Leg je kind ook uit waarom je die dingen belangrijk vindt. Filter Om kinderen te beschermen tegen berichten met mogelijk schadelijke inhoud, lijkt het installeren van een filter de ideale oplossing. Dat is het echter niet. Filters zijn immers niet altijd betrouwbaar, zodat kinderen nog steeds in contact kunnen komen met porno, racisme of geweld. Als je een filter installeert, vertel dit dan aan je kinderen en vertel hen ook dat je dit doet om hen te beschermen tegen ongepaste en ongewenste beelden en/of informatie. Voor jonge kinderen kan je het gebruik van technische hulpmiddelen zoals filters overwegen om dan geleidelijk over te gaan tot meer vrijheid. Bij jongeren ligt dit iets moeilijker en is voornamelijk erover praten en uitleg geven belangrijk. Beeldmateriaal Maak je kinderen ervan bewust dat ze ongemerkt gefotografeerd of gefilmd kunnen worden via de webcam. Leer je kinderen dan ook nooit dingen voor de webcam te doen, die ze niet voor een groot publiek doen. Je kan de gewoonte kweken om bijvoorbeeld een briefje (post-it) op de webcam-camera te kleven als de webcam niet gebruikt wordt. Iets verdacht? Leer je kind op de printscreen-knop te drukken als er iets gebeurt waar ze zich ongemakkelijk bij voelen. Zo kan de chat-sessie bewaard worden en overgemaakt worden aan de politie mochten er problemen zijn. Ook als je kind gepest zou worden of andere negatieve dingen ervaart, kan een printscreen nuttig zijn. Seksualiteit en internet Elk kind volgt een eigen tempo van ontwikkeling van zijn/haar seksualiteit. Vroeg of laat in het echte leven zal je kind interesse vertonen in seks & relaties en zal het misschien ook online zijn/haar seksualiteit gaan verkennen. Op dat moment zullen onderstaande tips zeker van pas komen. Het is belangrijk te onthouden dat seksuele opvoeding niet enkel via het internet mag gebeuren. Ook al is het een handig hulpmiddel en vinden kinderen hierop veel informatie, toch is het essentieel dat ouders hier zelf over praten met hun kinderen. Maak van je kinderen kritische internetgebruikers en zorg ervoor dat je kinderen zich bewust zijn van eventuele risico s. Je kan hen bijvoorbeeld uitleggen dat Messengergesprekken, foto's en webcambeelden gemakkelijk zonder hun toestemming verspreid kunnen worden. Of help hen om te onderscheiden en te begrijpen wie ze wel en niet kunnen vertrouwen. Een verdachte chatter is bijvoorbeeld iemand die je wachtwoord probeert te raden of je chatvriendschap geheim wil houden. Het is ook belangrijk dat we kinderen en jongeren leren nadenken over waar hun eigen grenzen en die van anderen liggen. En dat deze grenzen kunnen verschillen, naargelang leeftijd, geslacht maar ook gewoon je eigen persoonlijkheid. Voor meer info over seksualiteit en internet, kijk zeker eens op

5 Cyberpesten Pesten is een fenomeen van alle tijden. Vandaag maken pesters dankbaar gebruik van de anonimiteit verbonden aan nieuwe technologieën (o.a. internet) Hieronder vind je enkele tips over omgaan met cyberpesten. Er bestaan veel goede sites over dit onderwerp: onder het luike 'Meer weten' vind je er enkele terug. Wees attent voor de signalen die je kind kan vertonen: Weigeren om naar school te gaan, plotseling de computer of gsm niet meer willen gebruiken,... kunnen erop wijzen dat er iets fout zit. Vertelt je kind dat het online gepest wordt? Probeer als ouder in de eerste plaats rustig te blijven, ook al kunnen de boodschappen hard aankomen. Stel je kind gerust, maar neem zijn ervaringen wel serieus. Vaak moeten de pestboodschappen niet persoonlijk genomen worden en het is zeker en vast niet zijn of haar schuld. Zeg je kind om niet te reageren op haatmailtjes of -berichten. Vaak is de lol er voor de pester dan snel af. Personen de ongewenste mails of sms'jes sturen, kunnen geblokkeerd worden. Eventueel kan je kind ook een andere nickname kiezen of een nieuw adres aanmaken. Hierbij kan het eventueel werken met twee adressen. Eentje dat gebruikt wordt voor goede vrienden (die dan ook beloven dit aan niemand anders door te geven) en eentje voor de ruimere kennissenkring en de inschrijving op sites of op Windows live messenger. Als je kind gepest wordt in publieke chatrooms, kan u de moderator aanspreken. Hij zal de persoon dan eventueel blokkeren. Hetzelfde geldt voor de providers van websites (dus ook van sociale netwerksites zoals Facebook of Netlog) of weblogs. Breng ook de leerkracht of de directeur op de hoogte en vraag of er op school ook signalen zijn. Zo kan de school er constructief mee aan de slag gaan. Als het pesten echter aanhoudt en in ernstige gevallen, kan de lokale politie ingeschakeld worden. Hiervoor is echter 'bewijsmateriaal' nodig. Leer kinderen dan ook hoe ze een Messenger-conversatie kunnen opslaan of printscreens kunnen maken van ongewenste chatsessies of foto's. Houd ook de datum en het uur bij. Je kan cyberpesten melden op clickhelp@childfocus.org Wat doe je als je kind zelf een pestkop is? Maak duidelijk dat jij dat pestgedrag niet accepteert. Praat met je kind en vraag hem/haar waarom het dit doet. Vaak wordt het pestgedrag als plagerij of kattenkwaad bestempeld en beseft een kind niet dat het slachtoffer wel degelijk vertrietig of gekwetst wordt, of dat zijn/haar gedrag zelfs strafbaar is. Straf niet noodzakelijk meteen, maar wijs je kind wel op zijn verantwoordelijkheden en probeer hem bewust te maken van de gevolgen van zijn daden. Stel vragen als "Hoe zou jij reageren als jou dat zou overkomen?" of "Zou je die dingen ook durven zeggen als die persoon in kwestie echt voor je zou staan?". Als je kind niet alleen handelt maar samen met vrienden, kan je hun ouders op de hoogte brengen. Vertel ook aan de school wat er gebeurt. M e e r w e t e n?

6